Sirongwa 25
Kuruganesa ekamo lyosiuyungwa
KUUYUNGA kutundilira mekamo lyosiuyungwa kuninkisa wovanzi va lizuvhe woma. Awo kulizuvha nawa nsene nayinye eyi nava ka uyunga kuna yi tjanga posipepa ndi kuna yi kwata momutwe.
Nampili ngoso, usili kuna kara asi, natuvenye nkenye ezuva kuuyunga twa hana madidiliko geyi natu uyunga. Ose kuyirugana monzogera zetu novakwetu nava vemepata lyetu. Kuyirugana hena nsene kuna kulihameka moyirugana yokuzuvhisa. Ntani nsene kuna kukanderera makanderero gokutunda komutjima, yi kare asi pwanyamwetu ndi mombunga.
Nsene kuna kugava siuyungwa, pwa kara malisigo nsene to resa siuyungwa soge ndi to ruganesa ekamo lyosiuyungwa ndi? Nampili ngomu kuresa siuyungwa ayi vatere mokuhorowora nokuruganesa nonkango douhunga, ayo kapi ayi kundama unene nomutjima. Nsene o resa, ove ngo ruganesa mbuuyungiso zokulisiga nomu o uyunga. Nsene ngo demenena unene koyipepa yoge kupitakana kovapurakeni woge, sinzi sawo kapi ngava purakena nawa ngwendi moomu nava purakena nsene va lizuvha asi ove kuna kuvafira sinka. Mokuninka siuyungwa si kare sili sokutumangeda, wa hepa kuuyunga noumanguruki.
Sikora zoUkareli kwa zi wapaikira zi tu vatere momparukiso zetu zankenye ezuva. Apa atu ligwanekere novakaume, kapi atu pwagesa sipepa nokuvaresera magano getu yipo tu ruganese nonkango donongwa. Moyirugana yokuzuvhisa, kapi atu simbi siuyungwa sereso yipo tu ka rese, negano asi kuvhura tu lidivare yitwa eyi tuna hara kuligavera novantu. Nsene kuna kugava elikido mosikora omu ava zuvhisa momaukaro gangoso, uyunga noumanguruki. Nsene o liwapaikira nawa, ngo yi dimburura asi ekamo lyosiuyungwa, yi kare asi lyomonondunge ndi lyopatjangwa, ngali ku diworokesa magano gomulyo aga ono hara kuzogera. Nye ngapi omu no vhura kutunga po mukumo gokuruganesa ekamo lyosiuyungwa?
Wapaika magano goge. Mokuninka asi o ruganese ekamo lyosiuyungwa, wa hepa kuwapaika magano goge. Eyi kapi yina kutanta asi kuhorowora nonkango edi no ka ruganesa. Ayo kutanta asi kugazara komeho zokuuyunga.
Vantu ava ava uyunga yuma va hana kugazara, kuvhura va livere konyima. Ano vamwe kuvhura kuuyunga va hana sitambo, nokutumbagura magano gokulisiga-siga. Maukaro nagenye aga kuvhura kugakohonona po pokupwizumuka tanko yipo o ture ekamo lyomomagano goge komeho zokutameka kuuyunga. Pomuhowo tura sitambo soge momagano, sauvali horowora ntambo ezi ono hara kurugana yipo o si sikise mo, makura vareka nye kuuyunga.
Ove kuna kuliwapaikira moyirugana yokuzuvhisa ndi? Litulira po siruwo, kapisi sokuwapaika ndjato zoge tupu nye hena nokuwapaika magazaro goge. Nsene to tokora kukaruganesa limwe lyomagano ga kara moYirugana yetu yoUhompa, li resa yikando yongandi yipo o kwate magano gomulyo momutwe goge. Tumbura magano gomulyo montanto zimwe ndi mbali dononsupi. Nonkango doge di lize noukaro woge ntani nomukaro gomomukunda gweni. Ayo ngayi ku vatera pokukara nekamo momagano goge. Yisinke eyi nayi hamena mo? (1) Ngetwaromo, kuvhura o tumbure yuma yongandi eyi vana kara nayo sinka vantu wovanzi momukunda gweni. Pura ogu ono gwana pembo a kumburure ko. (2) Kara megano nayimwe eyi no vhura kuuyunga kuhamena sirongwa oso, kukwatera mo etjangwa limwe ndi gavali aga gana kulikida eyi ga tumbwidira Karunga nga rugana mokukohonona po maudigu. Nsene ngo gwana mpito, nkondopeka asi Jehova nga yi rugana kupitira moUhompa wendi, epangero lyendi lyemeguru. (3) Korangeda muntu ogo mokurugana ko yuma kuhamena eyi muna zogere nendi. Kuvhura o mu pe simbapiratjangwa ndi o tulise po elirongo lyoBibeli ntani nokutura po mawapaiko gokuyatwikira nzogera zeni.
Ekamo eli no hepa moukaro wangoso kuna kara lyomomagano. Nsene ono hara kuruganesa ekamo lyopatjangwa komeho zokuzogera nomuntu gokuhova, li kare tupu nononkango dononsesu edi no ruganesa mokugava etwaromo, netjangwa limwe ndi gavali, ntani nedidiliko lyesupi lyeyi ono hara kuuyunga kehageso. Eliwapaikiro neruganeso lyekamo lyangoso ngali tu vatera tu dire kutumbagura magano ga hana hepero, ntani tu gave mbudi ezi ngava vhura kudiworoka noureru.
Nsene va ku patanesa ndi va ku pura mapuro gokulifana momukunda gweni, kuvhura o rugane epaparo koyuma oyo. Kuvhura tupu o ruganese magano gavali ndi gatatu gomulyo kumwe nomatjangwa aga naga vhura kukwatesa ko. Kafo “Yirongwa yoBibeli yeliyongo” ndi tuparatjangwagona va sovaganeka mobuke Reasoning From the Scriptures, nsene mozili meraka lyeni, kuvhura kugava ekamo eli ono hepa. Kuvhura o gwane etemwinino lyewa kontundiliro zomapukururo zapeke. Tjanga ekamo lyesupi, li tura kumwe netemwinino eli ono gwana ntani yi pungura kumwe noyiruganeso yoge yomoyirugana yokuzuvhisa. Nsene mwenya embo ta ku pura ndi ta ku patanesa, mu tantera asi ono hafere mokugwana mpito ozo mokugava konda kweyi wa pura. (1 Pet. 3:15) Ruganesa ekamo ngontundiliro zelimbururo lyoge.
Nsene to ka kwatera mo epata lyoge, ndi kambunga kokuzuvhisa ndi mbungakriste mokugava ekanderero, ya wapa hena kuwapaika magano goge. Kuliza naRukasa 11:2-4, Jesus kwa geve kovasikuli vendi ekamo lyesupi lyekanderero lyewa. Petungiko lyontembeli moJerusarema, Saromo kwa kanderere ekanderero lyere. Age kwa gazarere ko kosirongwa oso komeho zosiruwo. Age pomuhowo kwa demenene kwaJehova neketumbwidiro lyendi kwaNdafita, konyima kwa demenene kontembeli ntani kutunda opo ta tumbura maukaro nonombunga dovantu posiruwo. (1 Vah. 8:22-53) Kuvhura tu gwanene ko uwa koyihonena eyi.
Rerupika ekamo lyoge lyosiuyungwa. Kwa kurugana ekamo lyosiuyungwa ndi? Mauzera gokusika kupi wa hepa kutura mo?
Diworoka asi ekamo lyosiuyungwa kwa karera po mokukuvatera o diworoke magano. Kuvhura o lizuvhe asi nayi wapa kutjanga nontanto dongandi edi no ka ruganesa ngetwaromo. Nye konyima zoyo, demenena komagano kapisi kononkango. Nsene no tura magano ogo morupe ronontanto, da hepa kukara nontanto dononsupi. Magano gomulyo gomasesu aga ono horowora kuruganesa ga hepa kuzera nawa mekamo lyoge. Eyi kuvhura kukutompoka pokugatjanga monondanda dononene ndi pokusunda konhi zago ndi pokugatura mondombo. Konhi zankenye egano lyomulyo, didilika magano aga ono hara kuruganesa apa no ga tunga po. Tjanga matjangwa aga ono hara kuyaresa. Ngano nawa kugaresa moBibeli. Didilika yifanekeso eyi ono hara kuruganesa. Kuvhura hena o kare nomatemwinino gamwe gomulyo gana wapere kuruganesa. Madidiliko goge ga kare gana gwanene po mokukara nomausili gongandi gokuvhura kuyagava. Ekamo lyosiuyungwa tali kara ureru kuliruganesa nsene lina zere.
Vamwe kuruganesa makamo goyiuyungwa gomasupi tupu. Momakamo gangoso kuvhura kukara mo nonkango dononsesu domulyo, nomatjangwa aga nava ka temwinina, ntani nomafano gokuvavatera mokudiworoka magano. Nomadidiliko gangoso, muuyungi kuvhura a gave siuyungwa sendi monkedi zelikwamo ntani ngwendi moomu a uyunga. Esi yiso sitambo sosirongwa esi.
Pepenuno 39 dogoro 42 lyobuke ezi, ngo gwana sirongwa asi “Kurugana ekamo lyosiuyungwa.” Ayo ngayi ku vatera unene nsene ngo resa sirongwa oso ngomu ono kukonakona sirongwa esi asi: “Kuruganesa ekamo lyosiuyungwa.”
Omu no ruganesa ekamo lyosiuyungwa. Ngesi, sitambo soge kuna kara, kapisi sokuliwapaikira tupu ekamo lyosiuyungwa, nye sokuliruganesa nawa.
Ntambo zokuhova zokuruganesa ekamo lyoge lyosiuyungwa kuna kara kuliwapaika omu no ka si gava. Tara kosiparatjangwa, nokuresa nkenye magano gomulyo, ntani divilisa omu nkenye egano lyomulyo lina lizi nosiparatjangwa. Didilika asi siruwo sokuhura kupi no ruganesa kwankenye egano lyomulyo. Tengura nokukarugurura egano lyokuhova. Rugurura magano nomatjangwa noyifanekeso noyihonena eyi ono hara kukaruganesa mokutunga egano olyo. Resa mo yikando yongandi dogoro ruha rosiuyungwa oro runa ku zerere nawa. Rugana yokulifana komagano gomulyo gokukwama ko. Gazadara ko eyi no vhura kugusa mo, nsene hepero, yipo o mane nosiruwo. Makura rugurura mosiuyungwa nasinye. Demenena komagano, kapisi kononkango. Wa ha kwata siuyungwa momutwe.
Pokugava siuyungwa, ngo vhura kutara vapurakeni woge. Konyima zokuresa etjangwa, ngo vhura kulifaturura mokuruganesa Bibeli wa hana kutara hena pomadidiliko. Mokulifana, nsene to ruganesa sifanekeso, si simwitira ngamoomu tupu ngano no si simwitira kovakaume woge mevango lyokusiresa pomadidiliko. Ngomu ono kuuyunga, wa ha tara pomadidiliko goge mokuresa nkenye nkango. Uyunga kutundilira komutjima ntani ngo guma nomutjima dowo vana kukupurakena.
Nsene o diva nawa kuuyunga kutundilira mekamo lyosiuyungwa, ove ono gusa ntambo zomulyo mokukara muuyungi gomuwa.