BIBILIYOTEKA ZOKOINTANETA
Ruhungu
BIBILIYOTEKA ZOKOINTANETA
Rukwangali
  • BIBELI
  • YIMBAPIRATJANGWA
  • MAPONGO
  • fy egau. 13 epe. 153-162
  • Nsene nonkwara mokuteka dina karere

Kwato vidiyo koruha oru.

Sori, vidiyo zina kara noudigu.

  • Nsene nonkwara mokuteka dina karere
  • Nsapi zokutwaredera koruhafo rwemepata
  • Yiparatjangwagona
  • Nombudi dokulifana
  • KARA NENDINDIRO LYOUSILI
  • ZOGERENI MAUDIGU
  • GAVA EYI YA FIRA MULIKWALI GOGE
  • KONDA ZOPATJANGWA ZELIZUMBO
  • NOKONDA DOKULIGAUNUKA
  • OMU VA DI POPERERE NONKWARA DA TEKERE PO
  • Omu Vakriste nayi va tompoka mononkwara
    Ruhungu Kudivisa Uhompa waJehova—2016
  • Fumadeka “eyi ga mangakana Karunga”
    Ruhungu Kudivisa Uhompa waJehova (Sifo sElirongo)—2018
  • Yisinke azi uyunga ko Bibeli kuhamena nonkwara?
    Malimbururo komapuro goBibeli
  • Kondja o nkondopeke nonkwara doge
    Ruhungu Kudivisa Uhompa waJehova—2012
Tara hena yimwe
Nsapi zokutwaredera koruhafo rwemepata
fy egau. 13 epe. 153-162

Egaununo 13

Nsene nonkwara mokuteka dina karere

1, 2. Nsene nonkwara moudigu dina kara, epuro musinke wa hepa kulipura?

MOMVHURA 1988 mukadi goMuitalia gedina Lusia kwa guvire unene.a Konyima zonomvhura murongo nonkwara dendi kwa fire. Yiruwo yoyinzi nga hetekere ko kukohonona po udigu nayendi, nye kapi ya tompokere. Morwa kupira kuligwasana, age kwa tokwere kuligaunuka nokukarera gelike vana vendi wovakadona vavali. Pokudiworoka siruwo sina, Lusia kwa tente asi: “Ame kwa gazarere asi kwato eyi ya vhulire kupopera nonkwara detu.”

2 Nsene nove kuna kara nomaudigu gononkwara, kuvhura o kwate egano omu ga lizuvhire Lusia. Nonkwara doge kuvhura di kare moudigu ntani kuvhura o kare nomasinganyeko nsene asi kuvhura simpe kudipopera. Nsene yimo ngoso, nayi ka ku vatera mokugazadara ko kepuro eli: Ame na kwama mapukururo nagenye aga Karunga ga gava moBibeli mokuvatera nonkwara di wapere ndi?—Episarome 119:105.

3. Mokumona asi elizumbo kuna divikwa, yinke ga tanta marapoto kuhamena sinzi sovantu ava va lizumba ntani nomapata gawo?

3 Nsene maudigu gana nenepa pokatji komugara nomukadi, kuvhura yi moneke asi ntudi kuhagekesa po nonkwara. Nampili malizumbo gana vhuka unene moyirongo yoyinzi, makonakono ganaina kulikida asi sinzi sovagara novakadi ava va lizumba awo kulivera. Sinzi sawo kuhepa koudigu woukanguki wopanyama nou wopanandunge, kupitakana owo ava kara mononkwara dawo. Elizumbo kureta epiyagano ntani neguwo movanona nomvhura dononzi. Vakurona novakaume womapata aga ga teka po nawo kuhepa. Ngapi omu Karunga, ogu ga tulisa po nonkwara, a yi tara eyi?

4. Ngapi omu maudigu gomononkwara nava vhura kugakohonona po?

4 Ngamoomu vana yi didilike momagaununo ga ka pita, sitambo saKarunga kononkwara kwa kere asi di karerere. (Genesis 2:24) Morwasinke nye adi tekere po nonkwara dononzi? Ayo kapi ayi horoka tupu hararasi. Narunye kukara po yidiviso yerondoro. Maudigu gomanunu mononkwara kuvhura kuligwederera kanunu dogoro ngaga digope kugakohonona po. Nye nsene maudigu aga va ga kohonona po usimbu nevatero lyoBibeli, kuvhura kukandana po mateko gomanzi gononkwara.

KARA NENDINDIRO LYOUSILI

5. Mausili musinke wa hepa kunongonona mononkwara?

5 Sininke simwe esi asi twaredesa komaudigu kuna kara kukara nomandindiro ga hana asi gosili komulikwali goge. Malikwamo gokotivi ntani nonovidiyo kuvhura kuretesa po mahuguvareso nomagazaro aga ga lisiga neyi ayi horoka sili meparu lyene. Apa aga dili kusika mo magazaro aga, muntu kuvhura a lizuvhe asi kuna mu kumbagere nokumuguvisa ntani hena kuvhura kumunyegenyesa. Nye ngapi omu vantu vavali wokudira kusikilira mo nava gwana ruhafo mononkwara? Pwa hepa elituromo mokugwana elikwatakano lyokuwapera.

6. (a) Mutaro musinke gomuwa azi gava Bibeli kuhamena nonkwara? (b) Nokonda musinke dimwe edi adi reta ediro kulizuvha mononkwara?

6 Bibeli buke zoparugano. Azo za nongonona ruhafo romononkwara, nye simpe za rondora asi owo ava kwara “ngava gwana maudigu gomouzuni ou.” (1 Vakolinte 7:28) Ngamoomu vana yi didilike nare, valikwali navenye kapi va sikilira mo ntani awo kuzona. Awo hena kwa lisiga omu va kara pamagano nopamalizuvho ntani nomu va va rera. Valikwali pamwe kuvhura va dire kulizuvha kuhamena yimaliwa, vanona ntani nava womukwarero. Kudira kukara nosiruwo sokugwanena po mokurugana yininke kumwe ntani maudigu kuhamena kuligwanekera panyama nayo kuvhura yi kare ntundiliro zonomutangu.b Pwa hepa siruwo mokuuyunga yininke yangoso, nye kwata mutjima! Valikwali wovanzi kulididimikira maudigu ogo nokugakohonona po ponkedi zongwa.

ZOGERENI MAUDIGU

7, 8. Nsene pana kara kukora kopamalizuvho ndi kudira kulizuvha pokatji kovalikwali, mokuliza noBibeli ngapi omu nava vhura kuyikohonona po?

7 Wovanzi kuvadigopera mokulipangera nsene tava zogere kukora oku vana kuzuvha ndi kudira kulizuvha ndi mapuko gavene. Mevango lyokuvyukilira kuuyunga asi: “Kapi o kwata egano malizuvho gange,” mulikwali kuvhura a handuke nokunenepeka udigu. Wovanzi kuuyunga asi: “Ove kulipakera tupu nyamoge sinka,” ndi asi “Ove kapi wa hara nge.” Morwa kudira kuhara kulihameka monompata, mulikwali mukwawo kuvhura a nyoke kulimburura.

8 Hansa kupurakena komapukururo goBibeli asi: “Nsene mu handuka, mwa ha tarerera ehandu lyeni li mu tulise nzo, nye tomu lizuvhu alyo ezuva lya hana kutoka.” (Vaefeso 4:26) Konyima zokukara mononkwara doruhafo monomvhura 60, kwa pulire valikwali eyi va rugene yipo nonkwara dawo di tompoke. Mugara kwa uyungire asi: “Ose twa lironga mokudira kuza tu ka rare twa hana kuhagekesa po nompata, nampili di kare asi nonunu.”

9. (a) Yisinke va didilika moBibeli eyi ya kara yomulyo meuyungokumwe? (b) Yinke va hepa kurugana nkenye apa valikwali, nampili ngomu ayo kwa hepa elinunupiko nouradi?

9 Nsene nompata dina kara pokatji komugara nomukadi, nkenye gumwe “a genderere kuzuvha, nye mokuuyunga nomokuhanduka ta liwora.” (Jakopo 1:19) Konyima zokupurakena nawa, mouvali wawo kuvhura va mone hepero zokuhundira egusiropo. (Jakopo 5:16) Pwa hepa elinunupiko ntani nouradi pokuuyunga nousili asi: “Kani ku zuvhisire kukora, gusira nge po.” Pokukohonona po maudigu monkedi ezi zangesi ngayi va vatera mokudira tupu kukohonona po maudigu gawo nye hena mokutunga po malikwatakano gomanene aga ngaga va ninkisa mokulihafera kukara kumwe.

GAVA EYI YA FIRA MULIKWALI GOGE

10. Epopero musinke eli ga pamperekedere Paurusa koVakriste womoKolinte nali vhura kufira koMukriste naina?

10 Apa mupositoli Paurusa ga tjangerere Vakolinte, ga pamperekedere nonkwara “morwamaheteko goruhonda.” (1 Vakolinte 7:2) Uzuni naina una yipa kupitakana moKolinte zanare. Nonzogera donondona edi ava uyunga vantu nemanguruko, nondwareso zokudira kuzira mo ntani masimwititi goruhonda ava likida monosaitunga nomonobuke nomotivi nomonovidiyo, nayinye kureta po madowo gepuko. KoVakolinte ava nawo va parukire monkareso zokulifana, mupositoli Paurusa kwa uyungire asi: “Kukwara kwa livhura noruhepo komadowo.”—1 Vakolinte 7:9.

11, 12. (a) Mugara nomukadi yinke va hepa kulipaapa, ntani monkareso musinke va hepa kuyirugana? (b) Ngapi omu nava vhura kuyigendesa nsene pokaruwogona kapi vana kuligwanekera panyama?

11 Yipo nye, Bibeli kupangera Vakriste ava va kwara asi: “Mugara ga fira kupa mukadi eyi yokumupa, mukadi nage ngosikwawo.” (1 Vakolinte 7:3) Koneka asi edidiliko kuna kara asi kugava, kapisi kusininika. Elikwatakano lyomononkwara lyopanyama yosili kuhafesa nsene nkenye gumwe govalikwali kwa kara nosinka kuhamena uwa wamukwawo. Pasihonena Bibeli kupangera vagara mokukara “nonondunge” novakadi vawo. (1 Peturusa 3:7) Eyi mulyo unene mokugava nomokutambura yininke eyi ya fira mononkwara. Nsene mukadi kapi a mu tekura monkedi zongwa zeharo, kuvhura kumudigopera mokuhafera eligwanekero panyama.

12 Poyiruwo yimwe valikwali kuvhura kunyoka kuligwanekera kumwe panyama. Eyi kuvhura kukara usili apa mukadi a kara kosidira ndi apa a lizuvhu ana roroka unene. (Hetakanesa Levitikus 18:19.) Ano kuvhura yi kare hena usili nsene mugara kuna kugendesa udigu wounene koyirugana ntani kuna kulizuvha ana roroka pomalizuvho. Yihorokwa yangoso yopokaruwogona pokudira kuligwanekera panyama ayo kuyigendesa nawa nsene valikwali va uyunga nemanguruko ntani ‘va yi lizuvhe posiruwo simwe.’ (1 Vakolinte 7:5) Eyi kukandana mulikwali mokukara negano lyepuko. Nye, nsene mukadi a nyoka mowina kuligwanekera panyama nayendi ndi mugara a dira kuyirugana monkedi zongwa zeharo, mulikwali kuvhura kukara nomaheteko. Mosihorokwa sangoso, maudigu kuvhura kuwiza mononkwara.

13. Ngapi omu nava vhura kurugana Vakriste mokuninka magazaro gawo ga kare gana kuhuka?

13 Ngwendi Vakriste navenye, vakareli vaKarunga wokukwara va hepa kunyokera mafano goruhonda, aga naga vhura kureta madowo gokunyata ga dira kuzira mo. (Vakorosi 3:5) Va hepa hena kutakamesa magano gawo noyirugana yawo nsene kuna kuruganena kumwe nomugara ndi nomukadi. Jesus kwa rondwere asi: “Nkenyogu a tara mukadi, nye a mu dovaukire, nare ana mu honderere momutjima.” (Mateusa 5:28) Pokusikisa mo mapukururo goBibeli kuhamena kuligwanekera panyama, valikwali kuvhura kunyokera kugwira momaheteko ntani nokuhondera. Awo kuvhura kutwikira kuhafera malikwatakano aga gomawa mononkwara omu eligwanekero panyama lya kara ngwendi uhwi wouwa wokuhafesa ou wa tunda kwaJehova, ogu ga tulisa po nonkwara.—Yisewe 5:15-19.

KONDA ZOPATJANGWA ZELIZUMBO

14. Udigu musinke au horoka poyiruwo yimwe? Morwasinke?

14 Ruhafo, mononkwara dononzi doSikriste, nkenye udigu kuukohonona po. Nye poyiruwo yimwe kapi ayi horoka ngoso. Morwa vantu kapi va sikilira mo nokuparuka mouzuni woudona ou wa kara mepangero lyaSatana, nonkwara dimwe kuteka po. (1 Johanesa 5:19) Ngapi omu Vakriste nava vhura kulididimikira ukaro wangoso woudigu?

15. (a) Konda musinke zelike zoPatjangwa zokuvhura kulizumba nokukakwara hena? (b) Morwasinke vamwe va tokwera kudira kuzumba mulikwali gwawo ogu ga hondera?

15 Ngamoomu va yi tumbura mEgaununo 2 mobuke ezi, ruhonda yizo zelike konda zoPatjangwa zokuvhura kulizumba nokukakwara hena.c (Mateusa 19:9) Nsene ono kara noumbangi wokupama asi mulikwali goge kwa hondera, wa hepa kutokora. To kara ngorooro mononkwara ndi tomu lizumbu? Kapi pwa kara noveta. Vakriste vamwe va gusira po mulikwali gwawo ga litezurura ntani nonkwara dawo da wapa. Ano vamwe va tokora mokunyokera kulizumba morwa vanona.

16. (a) Maukaro musinke gamwe ga ninkisa vamwe mokuzumba valikwali vawo ava va hondera? (b) Nsene mulikwali ogu ana dili kukara mepuko ta tura po etokoro lyokulizumba ndi lyokudira kulizumba, morwasinke vapeke nava dilira kupatanesa etokoro lyendi?

16 Nye, nampo ruhonda rwa retesa po ezimo ndi uvera womukagu. Ndi pamwe vanona va hepa kuvapopera komukurona ogu a va hepeke ponkedi zokuligwanekera panyama. Ayo ya zere nawa-nawa asi yinzi wa hepa kutarurura komeho zokutura po etokoro. Nampili ngoso, nsene ono ya diva asi mulikwali goge ga hondera ntani konyima tomu ya ligwanekere panyama nendi, ove ngoso kuna kulikida asi ono mu gusire po ntani ono kara neharo lyokukara mononkwara nage. Kapi tapa kara hena konda zoPatjangwa zokulizumba nokukakwara hena. Kwato gumwe na vhura kulitura mo mononkango doge nokuhetekera kupukisa etokoro lyoge ndi a ku patanese nsene to tura po etokoro. Wa hepa kutambura yitundwamo yetokoro lyoge. “Nkenye ogu kusimba mudigo gwamwene.”—Vagarata 6:5.

NOKONDA DOKULIGAUNUKA

17. Nsene kapi pana kara konda zehondero, masiliko musinke za tura po Bibeli kuhamena eligaunuko ndi elizumbo?

17 Pwa kara yihorokwa eyi nayi hungameka mulikwali mokuligaunuka ndi mokulizumba nomulikwali gwendi nampili kapi ana hondere ndi? Yimo, nye mosihorokwa sangoso, Mukriste kapi ga manguruka mokukakwara hena. (Mateusa 5:32) Bibeli, nampili ngomu za pulisira kuligaunuka, za vyukilira asi ogu ana kuligaunuka ga hepa “kukara ngorooro mudike ntani, ndi va lirugwide.” (1 Vakolinte 7:11) Yihorokwa musinke yimwe yoyidigu eyi nayi ninkisa eligaunuko li vhulike?

18, 19. Maukaro musinke gamwe gomadona aga naga twaredesa mulikwali mokugazadara kulizumba, nampili ngomu kapi ya vhulika mokukakwara hena?

18 Epata kuvhura kukara moruhepo morwa udwa wounene womugara, ndi ta ruganesa yiweka ndi yimaliwa yendi nayinye koyimpumba ndi kekoro lyendi.d Ndi nampo ta ruganesa yimaliwa yepata mokuta ukarata ndi Jakpoti ndi kuyiruganesa mokuranda makanya ndi yikorwesa. Bibeli kwa uyunga asi: ‘Muntu ogu a dili kupakera mbili vembo lyendi, ogo epuro ana patana, ano udona wendi wa ka pita, wogu ga dira kupura hasa.’ (1 Timoteusa 5:8) Mukadi kuvhura a tokore mokupopera ukalinawa wendi nou wovana vendi pokulizumba, nsene mugara gwangoso a pira kurundurura nonkareso dendi, pamwe kufutira yininke yendi yourunde pokuruganesa yimaliwa eyi a tambura mukadendi.

19 Kuvhura kugazara kuhamena elizumbo nsene mulikwali nyanya unene komulikwali gwendi, kumutoona nkenye apa dogoro ukanguki neparu lyendi li kare mosiponga. Kugwederera ko, nsene mulikwali kuhetekera nkenye apa kusininika mulikwali gwendi mokuteza po nompangera daKarunga mononkedi dimwe, ogu mulikwali vana kutjilisa kuvhura a gazadare mokuligaunuka, unene po nsene ukalinawa wendi wopampepo kuna kara mosiponga. Mulikwali ogu ana kara mosiponga kuvhura a tokore asi nkedi zimwe tupu ‘zokulimburukwa unene Karunga, kupitakana vantu’ kuna kara tupu mokulizumba.—Yirugana 5:29.

20. (a) Kuhamena etekopo lyepata, yinke nava vhura kurugana vakaume ava va kura pampepo novakuronambunga, ntani yinke nava dira kurugana? (b) Yinke nava dira kurugana valikwali nonompango doBibeli dokuhamena kuligaunuka ntani nokulizumba?

20 Nampili kuna kumuhepeka unene, kwato gumwe na vhura kusininika ogu vana kuhepeka mokuligaunuka ndi mokukara kumwe nomulikwali gwendi. Nampili ngomu vakaume ava va kura pampepo novakuronambunga kuvhura va gave mbatero nomapukururo gokutunda moBibeli, awo kapi va diva nayinye eyi ayi horoka pokatji komugara namukadendi. Jehova gelike yige gokuvhura kuyimona. Yimo, mukadi goMukriste kapi ngano na fumadeka ewapaiko lyaKarunga lyononkwara pokuruganesa nokonda da hana mulyo mokutunda mo mononkwara. Nye nsene ukaro wosiponga kuna kutwikira, kwato gumwe na vhura kumunyokesa nsene a tokora mokuligaunuka. Ya lifana hena kuhamena mugara goMukriste ogu ga hara eligaunuko. “Natuvenye ngatu ka sikama kosipundi sepanguro saKarunga.”—Varoma 14:10.

OMU VA DI POPERERE NONKWARA DA TEKERE PO

21. Sihorokwa musinke asi likida asi mapukururo goBibeli gononkwara kurugana?

21 Lusia, ogu vana tumbura petameko, ga ligaunukire namugara gwendi, ano konyima zomakwedi gatatu ga ligwanekerere noNombangi daJehova nokutameka kulironga nawo Bibeli. Age ta faturura asi: “Ame ya tetukisire nge unene, morwa Bibeli za geve makohononopo gomawa koudigu wange. Konyima tupu zosivike simwe selirongo lyange, na here kulitengwida usimbu namugara gwange. Naina kuvhura ni tante asi Jehova ga diva omu a popere nonkwara momaudigu morwa marongo gendi kuvatera valikwali va lironge omu nava lifumadeka-fumadeka. Ayo kapisi usili, ngamoomu ava yi tanta vamwe asi, Nombangi daJehova kugaununa mapata. Mosihorokwa sange, ayo mwapeke ya kere.” Lusia ga lirongere kuruganesa nompango doBibeli meparu lyendi.

22. Mosinke va hepa kuhuguvara valikwali navenye?

22 Lusia kapisi gelike ya horokera eyi. Nonkwara da hepa kukara etungiko, kapisi mudigo. Yipo nye Jehova kwa gava buke zomapukururo gomawa po kononkwara, azo kuna kara Nonkango dendi donongwa. Bibeli azo kuvhura “kugava nondunge kovantu.” (Episarome 19:7-11) Azo za popera nonkwara dononzi edi da here kuteka po ntani za wapukurura dononzi edi da kere nomaudigu gomanene. Ngano valikwali navenye va kare nehuguvaro lyenene momapukururo gononkwara aga a gava Jehova Karunga. Ago sili kurugana!

[Nonkango dokonhi]

a Edina kwa li rundurura.

b Maudigu gamwe aga va ga zogera momagaununo ga ka pita.

c Nkango zomoBibeli ezi va toroka “ruhonda” kwa kwatera mo kuteza nonkwara, kulirara mugara nomugara ndi mukadi nomukadi, kurara nosimuna ntani noyirugana yimwe yepuko ya hamena mokuruganesa maruha gonomuga.

d Eyi kapi ya kwatera mo yihorokwa omu mugara ana hara kupakera mbili epata lyendi nye nokuvhura si morwa nokonda dongandi, ngwendi uvera ndi kudira kugwana yirugana.

NGAPI OMU NOMPANGO EDI DOBIBELI NADI VHURA KUVATERA MOKUNYOKERA PO ETEKO LYONONKWARA?

Nonkwara kwa kara ntundiliro zoruhafo ntani zomaudigu.—Yisewe 5:18, 19; 1 Vakolinte 7:28.

Madiro kulizuvha ga hepa kugakohonona po usimbu.—Vaefeso 4:26.

Monzogera, ya kara hena mulyo mokupurakena nomokuuyunga.—Jakopo 1:19.

Yininke yomononkwara ya hepa kuyigava monkareso zeharo ntani kapisi kuliharera uwa wanyamoge.—1 Vakolinte 7:3-5.

[Efano pepenuno 154]

Kohononeni po usimbu udigu. Lizuvheni alyo ezuva lya hana kutoka

    Yimbapiratjangwa yoRukwangali (1987-2025)
    Pwaga mo
    Loga mo
    • Rukwangali
    • Tumina wopeke
    • Horowora omu ono yi harere
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Noveta omu no zi ruganesa
    • Noveta kuhamena mauzera goge
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Loga mo
    Tumina wopeke