Sirongwa 5
Kupwizumuka pomavango gouhunga
MOMBUUYUNGISO, kupwizumuka pomavango gokuwapera kwa kara nomulyo. Eyi usili, yi kare asi ove kuna kugava siuyungwa ndi kuna kuuyunga nomuntu. Pwa hana epwizumuko lyangoso, eyi ono kuuyunga kuvhura yi zuvhike ngwendi yikavauka mevango lyokupwagesa magano gokuzera. Kupwizumuka pomavango gouhunga kuvatera mokuzereka mbuuyungiso. Kuvhura hena kuvatera yipo vapurakeni woge va dire kudivara magano goge gomulyo .
Ngapi omu no vhura kudiva apa no vhura kupwizumuka? Siruwo sokuhura kupi no pwizumuka?
Pwizumuka poyidivisoreseso. Yidivisoreseso kwa kara nomulyo montjangeso zeraka. Ayo kuvhura kulikida ehagero lyontanto ndi lyepuro. Momaraka gamwe ayo kuyiruganesa mokuhangura yitemwininiso. Yidivisoreseso yimwe kulikida malikwatakano ga kara pokatji koruha rumwe rontanto nomaruha makwawo. Nsene muntu kuna kuresa pwamwene kuvhura kumona yidivisoreseso. Nye nsene kuna kuresa kuziguruka yipo vapeke va gwanene mo uwa, ezwi lyendi lya hepa kugava etanto lyankenye sidivisoreseso esi sina kara mo. (Komauzera gomanzi, tara Sirongwa 1: “Kuresa mouhunga.”) Nsene kapi no pwizumuka apa pana kara yidivisoreseso, kuvhura yi digopere wopeke mokukwata egano eyi ono kuresa ndi o dire kupwagesa eyi zina kutanta ntanto ozo.
Mokugwederera ko koyidivisoreseso, monkedi omu magano ava ga pwagesa montanto kulikida pomavango apa pana wapere kupwizumuka. Mbimbi gumwe ga divikwa kwa tente asi: ‘Eyi ayi ninkisa musika gwange gu wape, kapisi omu ani siki piyano, nye pomavango apa ani pwizumuka.’ Ayo ya lifana nokuuyunga. Kuruganesa nawa kupwizumuka kugwederera uwa netanto kosiuyungwa soge esi ono liwapaikire nawa.
Pokuliwapaikira mokukaresera mbunga, kuvhura ngayi ku vatere mokudidilika mombapira ezi ngo ka resa. Tura po katji apa ono hepa kupwizumuka kanunu. Ruganesa tutji tuvali apa no ya pwizumuka siruwo sosire. Nsene ove kuna kupwizumukira pomavango gepuko, didilika po nopena zekara o kwatakanese nonkango edi wa hepa kuresa kumwe. Makura resa ntanto ezi nazinye kutundilira ketameko dogoro kouhura. Sinzi sovauyungi wokuwapera yiyo ava rugana eyi.
Kupwizumuka mombuuyungiso zankenye ezuva kapi ya kara udigu, morwa ono diva magano aga ono hara kuuyunga. Nampili ngoso, nsene wa kara nonkareso zokupwizumuka-pwizumuka pomavango ga dira kuwapera kupwizumuka, mbuuyungiso zoge kapi ngazi kara nomukumo ntani kapi ngazi zera. Magano mokuwapukurura moruha oru kwa ga gava moSirongwa 4: “Kuuyunga kudira kuhaka-haka.”
Pwizumuka pokurundurukira kegano lyapeke. Nsene kuna kurundurukira kegano lyapeke, kupwizumuka po kuvhura kugava mpito kovapurakeni woge mokugazadara ko nokudimburura elitjindjo lyomagano, ntani nokukwata nawa egano lyokukwama ko eli no gava. Ayo ya kara nomulyo kupwizumuka nsene to rundurukire kegano lyapeke ngwendi moomu no goromona siputa pokukonoka pohuke yipo o ze mositaura nasopeke.
Konda zimwe zeyi vauyungi vamwe ava genderere kurundurukira kegano lyapeke va hana kupwizumuka kuna kara asi awo kwa hara kuuyunga magano gomanzi. Ano kwavamwe, eyi kuyiretesa po nkareso zombuuyungiso zawo zankenye ezuva. Nampo vantu ava ava kara nawo yimo ngorooro ava uyunga. Nye oyo kapi ayi ninkisa o kare murongi gomuwa. Nsene ono kara nayimwe eyi ono diva asi mulyo mokuzuvha nomokudiworoka, liwora mokuuyunga nokupwizumuka yipo egano li zere. Dimburura asi kupwizumuka mulyo unene kombuuyungiso ezi azi pwagesa magano gokuzera.
Nsene to ka gava siuyungwa sina tundu mekamo, wapaika mauzera goge monkedi omu no diva apa no pwizumuka pokatji komagano gomulyo. Nsene to ka gava siuyungwa sereso, didilika pomavango apa no hepa kurundurukira kegano lyapeke.
Kupwizumuka pokurundurukira kegano lyapeke kukara siruwo sosire kupitakana kupwizumuka poyidivisoreseso, nye kapisi siruwo sosire unene dogoro yi ninkise siuyungwa si dire kutovara. Nsene o pwizumuka siruwo sosire unene, kuvhura yi moneke asi kapi ono liwapaikire nawa ntani kuna kuhetekera ko kugazara eyi no uyunga.
Kupwizumuka mokunkondopeka egano. Kupwizumuka pokunkondopeka egano kuna kara epwizumuko lyere, enkondopeko eli kulirugana komeho ndi konyima zokugava ntanto ndi epuro lyomulyo. Kupwizumuka monkedi zangoso kugava mpito kovapurakeni mokugazadara ko kweyi ono uyunga, ndi kuvaninkisa va kare nendindiro lyeyi nayi kwama ko. Eyi kapi ya lifana. Tokora asi nkedi musinke zouhunga kuruganesa. Nye diworoka asi kupwizumuka mokunkondopeka egano kwa hepa kukuruganesa tupu konontanto domulyo. Nsene kapisi ngoso, mulyo gonontanto odo ngagu zumbana.
Apa Jesus ga zigurukire kuresa moMatjangwa mosinagoge zomoNasareta, ga pwizumukire monkedi zangoso. Pomuhowo, age kwa resere kuhamena sirugana sendi mobuke zomuporofete Jesaya. Nye, komeho zokufaturura, ta zi kudumike, nokuzigava komukareli, ta zi ta ka hingira. Makura, navenye ava va kere mosinagoge, meho kwendi kwelike gana nwike, ta va tantere asi: “Naina etjangwa eli lina siki mo, nanyamweni muna lizuvhire ko.”—Ruk. 4:16-21.
Pwizumuka nsene pana kara madonganeso. Kuvhura hena kupwizumuka mokuuyunga nsene pa horoka madonganeso. Monzogera nomuntu ogu ono gwana moyirugana yokuzuvhisa, kuvhura o pwizumuke karuwogona morwa ezogerero lyomahauto ndi lyomunona ana kulira. Nsene edonganeso pevango lyosigongi kapisi enene unene, kuvhura o zerure ezwi lyoge nokutwikira kuuyunga. Nye nsene edonganeso olyo enene unene ntani kuna kutwikira, wa hepa kupwizumuka. Morwa nampili o uyunge vapurakeni woge kapi nava yi zuvha. Yipo nye pwizumuka nawa negano lyokuvatera vapurakeni woge va gwanene mo uwa wounene moyininke yoyiwa eyi ono hara kuvatantera.
Pwizumuka mokupulisira ekumbururo. Nampili nsene kuna kugava siuyungwa esi sina dili kuhepa elihamekomo lyovapurakeni, ya kara nomulyo mokupwizumuka o pulisire ekumbururo lyomomutjima lyovapurakeni woge. Nsene no pura mapuro aga gana hepa vapurakeni woge va gazadare ko makura o dire kupwizumuka nawa, mulyo gomapuro ogo kuvhura gu zumbane.
Yosili, ya kara nomulyo kupwizumuka, kapisi nsene kuna kuuyunga tupu kositantara, nye nampili kuna kugavera umbangi kwava wopeke. Vantu vamwe kapi ava pwizumuka. Nsene asi owo yiwo udigu woge, litura mo unene mokutunga po sikara esi sombuuyungiso. Ngo wapukurura nkedi zoge zokuuyunga nava wopeke ntani nomokugavera umbangi wouwa moyirugana yokuzuvhisa. Kupwizumuka kuna kara siruwo sokumwena, ntani yosili asi kumwena kunkondopeka ntani kukoka nokupindura elituromo lyovantu.
Monzogera zankenye ezuva kwa kwatera mo elitambaguro lyovantu vavali ndi wovanzi. Vapeke kuvatumangeda mokukupurakena nsene nove o va purakena nokulikida elituromo mweyi vana kuuyunga. Eyi kwa hepa asi wa hepa kupwizumuka siruwo sosire yipo o va pe mpito va uyunge.
Moyirugana yokuzuvhisa, kugavera kwetu umbangi kuvhura kutompoka nsene tu yi rugana morupe ronzogera. Konyima zokulikunda, Nombangi dononzi kuditompoka mokutumbura sirongwa ntani nokupura epuro. Awo kupwizumuka mokugava mpito komuntu yipo a limburure, ntani nokumupandura kweyi ana uyunga. Posiruwo sonzogera, kuvhura kugava nompito dononzi kwendi mokulimburura. Awo va diva asi kuvhura kumuvatera nsene va kwata egano mutaro gwendi koyuma eyi vana kuzogera.—Yis. 20:5.
Yosili, kapisi nkenye gumwe nga limburura mapuro monkedi zongwa. Nye oyo kapi ya ninkisire Jesus a dire kupa mpito varwanesi vendi mokuuyunga. (Mar. 3:1-5) Kugava mpito zokuuyunga komuntu kumukorangeda a gazare, ntani kuvhura a horore eyi yina kara momutjima gwendi. Sitambo simwe soyirugana yetu yokuzuvhisa kuna kara sokutumangeda nomutjima dovantu pokuvapa mbudi zomulyo zomoNonkango daKarunga koyininke eyi va hepa kutura po matokoro.—Heb. 4:12.
Kupwizumuka pomavango gokuwapera moyirugana yetu yokuzuvhisa yosili kuna kara unkurungu. Nsene tu pwizumuka nawa pokuuyunga, magano getu ngaga zuvhika ntani ngava ga diworoka.