Novembala

Akala muli makolo mukami-enga a-iminyu kozeela ndemanga dogwilizana na usinkhwiwa. Thawi dimo-i vamisonkano vanofunjediwa khani dilukuludilukulu n’nga dokuza mavuto am’banja kapena makalelo amo-iwene. Komave vanokoza kala ndima imo-i kapena mbin’li doi mwana unokoza somedavo. Koma teto mukami-enga a-iminyu vwechecha chifukwa iwa katinatonyiwe thawi iliyetene eneyo kaimechileathu muwono. Asambaulela vyevi unokoza akami-a ira katikumudwenga, amo-iwa katonyiwa m’malo mwaaliwa. (1 Tim. 6:18) Etene iyene ninokoza kozeela ndemanga dedo dinalemekeze Yehova koma teto dinalimbikise Akiristu afwi-u. (Miya. 25:11) Masiki ira thawi dimo-i diwa ninosambaula mwachidule vyevyo vyaniireelevo, nipewenga wonga vinjinji vyokuza iyo. (Miyambo 27:2; 2 Akor. 10:18) M’malomwiwa, niyesayesenga ganizela vinjinji vyokuza Yehova, Mawaye koma teto athwaye monga gulu. — Chiv. 4:11. w23.04 24-25 ¶17-18

Chikondi chofuneya ira nikaleve maso koma teto niganizenga pama. (Mat. 22:37-39) Muwomeliwana Mulungu unonikami-a ira nivilelenga na-indanga chito yolaleela ngakale vevo panga vyevi unanizi-edeathu mavuto. (2 Tim. 1:7, 8) Chifukwa yowaomeliwana athu anayo katinatumikela Yehova, ninopitilizave laleela mugawo li-u ngakale teto laleela zela va foni koma teto volemba makalata. Kaninafooka chifukwa ninoembekezela ira dambo limo-i, athu anala kanoza kachenje nowambeela panga vyongo vyapama. (Ezek. 18:27, 28) Awomeliwana athu unotangani-avo omeliwana Akiristu afwi-u. Ninotonyi-eda chikondila ‘vomiyali-ana nolimbikisana.’ (1 Ates. 5:11) Mofwanafwana na asilikali, anayo kanakami-ana vathawi ya khondo, iyo teto ninolimbikisana. Kaninakumudwi-e mwadala abali na arangoli-u kapena aweli-eda vyotakala. (1 Ates. 5:13, 15) Ninotonyi-eda teto chikondi volemekeza abali anayo kanasogolela mupingo. (1 Ates. 5:12). w23.06 10 ¶6; 11 ¶10-11

Ndila imo-iwa eneyo ninalimbi-ele iyo iroromelo yi-u kuganizela modii-a vyokuza dipo. Dipo ti lelo linanisimikizela ira malonjezo a Mulungu kanoza kakwakwaneli-ediwe. Naganizelanga mosamala mwemo dipo lapelekiweleathu koma teto vyevyo vyavolochi-iwevo, ninowambeela roromela vinjinji ira lonjezo la Mulungu loi ninoza nikaena moyo o-omala muilambo yapama linoza likwakwaneli-ediwe. Chifukwa n’ni ninaonga eno? Kodi vafuneela n’ni ira dipo lipelekiwe? Yehova ootumiza Mwanaye omuwomeliwana owambeela baliwa koma teto fwaye wavamurima, ira aze abaliwe n’nga muthu wangwilo vailambwela. Angali vailambwela, Yesu oovilela mavuto o-iyana-iyana. Vanduli viwa oozuzumi-iwa koma teto khwa. Va Yehova oolivela ntengo ogwela vinjinji. Mulungwi-u wachikondi kaalole ira Mwanaye avuteye nokhwa vokeda funa ira nize nikaena moyo wapama koma wokwiiva. (Yoh. 3:16; 1 Pe. 1:18, 19) Chifukwa yoi oopeleka ntengo ogwela eni, Yehova unoza awonecheche ira nize nikaena moyo o-omala muilambo isha. w23.04 27 ¶8-9

Kodi Yehova unofunechecha za venyi-a okhwa? Pivyo-oira fuka. Liye oosogolela athu angasene ira kalembe m’Baibulo lonjezo laye loi unoza avenyi-e okhwa. (Yes. 26:19; Chiv. 20:11-13) Yehova alonjeza thawi detene unokwakwaneli-eda vyevyo ulonjezile liye. (Yos. 23:14) Moi liye ngofunechecha za venyi-a athu anayo katatiile. Chifukwa n’ni ninaonga eno? Kaganizelani vyevyo Yobu aongile liye. Liye kaakaikela ira masiki angatatiile, Yehova oolakalaka za muona angan’na moyo. (Yob. 14:14, 15) Yehova unofunechecha za venyi-a atumikaye etene anayo katatiile, ira kakale athanzi koma teto osangalala. Nanga bwanji naonga vya athu mabiliyoni anayo katatiile kaanafwanye mwayi ofunjeda vya Yehova? Mulungwi-u wachikondi unofuna teto za avenyi-a. (Vyo. 24:15) Liye unafuna ira aluwa kakayena mwayi okala afwaye koma teto ira kaze kakayena mwayi okala vailambwela mpakana walewale. — Yoh. 3:16 w23.04 9 ¶5-6

Kodi munapange avi ira chiyembekezo inyu ikale yakopolo? Mwaisazo, ngati munaembekezela moyo wo-omala vailambo yavati, muwelengenga koma teto ganizela vyevyo Baibulo linafotokozaathu vyokuza Paradaizo. (Yes. 25:8; 32:16-18) Muganizelenga mwemo moyo unazeathu ukalele muilambo isha. Muerekezelenga mungali muilambweyo. Naganizelanga vinjinji vya chiyembekezo yi-u ya ilambo isha, mavutwi-u kanoza kaoneye ira “mbathawi yoyeva ndipo mbovevuwa.” (2 Akor. 4:17) Chiyembekezo ineyo Yehova auva-ileni liye inokoza ukami-ani ira muvilele vyoshisha. Upeleka wale vyongo vyevyo vinanikami-e ira nifwanye kopolo. Eno ngati ninafuna ira anikami-e ira nipange pama utumiki-u, nivilele vyoshisha kapena nikaleve osangalala, ninafuneya pempela wa Yehova mokumela vati vamurima koma teto fufuza malangizwae vofunjeda Baibulo vaeki-u. Nilolenga ira abali na arongola kanilimbikisenga. Thawi detene niganizelenga vya chiyembekezo yi-u. Napanga eno ninoza niwachele ‘kopolo dilukulu chifukwa ya kopolo dae daulemelelo, ira niwande vilela vyongo vyetene nokala oleza murima koma teto achimwemwe.’ — Akol. 1:11. w23.10 17 ¶19-20

Nikaana vifukwa vinjinji vyoniiri-a yamikela Yehova m’mapepelwi-u. Ninokoza muyamikela chifukwa ya vyapama vyevyo nin’na iyo. Moi mphaso iliyetene yapama inakumela wa liye. (Yak. 1:17) Mofwanafwani-a, ninokoza mutokoza chifukwa yailambo yoriyela koma teto vyongo vyoiri-a chidwi vyamuchilengedwe. Ninokoza muyamikela teto chifukwa yoniva-a moyo, banja, afwi-u koma teto idedi-edo. Ninofuna muyamikela Yehova chifukwa yonilola sangalala na usamwali wantengo wavadimu unoyo nin’na iyo na liye. Ninafuneela esaesa vinjinji ira niganizelenga vifukwa vyevyo vinaniiri-a ira nimuyamikelenga Yehova. Athu anjinji muilambwela mbo-oyamikela. Thawi dinjinji aluwa kanakeda ganizela vyevyo kanafunaathu, ookala vyevyo kanaireathu ira katonyi-ede yamikela vyevyo kan’naathu. Akala ninalandele maganizo anala, mapepelwi-u kanokoza kala okedanga vepa. Ira vyevi kaviniireele, ninafuneela esaesa kaana murima oyamikela vyetene vyevyo Yehova unaniirela liye. — Luka 6:45. w23.05 4 ¶8-9

Yehova ngu Babi-u wachikondi ndipo kanasangalala aniona nivuteyanga. (Yes. 63:9) Komave liye kananiteteza wu mavuto etene anayo ninagumanena iyo, anayo kali ngati mi-inje kapena lumi la mulo. (Yes. 43:2) Ngakale vili eno, liye unonilonjeza ira unoza anikami-e ‘vira,’ kapena ira vilela vyongo ngati vyevi. Liye kanaza alola ira mavuto kanilepeli-e kalave ororomeleya wa liye. Yehova unoniva-a teto zimwae owela unoyo ngu kopolo ira unikami-e vilela. (Luka 11:13; Afil. 4:13) Eno kaninakaikela ira ninoza nikale na vyetene vyevyo ninafuneya iyo ira nivilele koma teto nikalave ororomeleya wa liye. Yehova unoembekezela ira nimuroromelenga. (Aheb. 11:6) Thawi dimo-i mavutwi-u kanokoza oneya alukulu moi kaninawande avilela. Mwina teto ninokoza kaikelanga ngati Yehova unanikami-e. Koma Baibulo linonisimikizela ira na kopolo da Mulungu ninokoza ‘gwela khoma.’ (Sal. 18:29) Eno m’malo mokaikela, ninafuneya pempela na iroromelo yetene ira asomede mapempelwi-u. — Yak. 1:6, 7. w23.11 22 ¶8-9

Mawu anala kanosambaula pama vinjinji vyokuza chikondi yaimbarimbari. Kanosambaula likundo lolimbikisa wa athu otelana, loi kanokoza omeliwananga vinjinji. Athu otelana kanafuneela panga tindi ira kaomeliwanenga wa moywiwa wetene. Mofwanafwani-a, mulo unokoza karanga mpakana walewale akala unatetediwa. Akala kunatetediwa unokoza tima. Mofwanafwana na vyevi, chikondi ya vaari va mulombwana na mu-iyana inokoza kalave yolimba akala kanaesaesa ilimbi-a. Thawi dimo-i athu otelana kanokoza ambeela ona ira chikondiwa iambeela yeva, simbwasimbwa vevo kanalimbanaathu na mavuto a vyachuma, marenda kapena teto udindo olela a-ima. Ira etene, mulombwana na mu-iyana katitimi-e “lumi la mulo wa Ya,” kanafuneela esaesa limbi-a usamwaliwa na Yehova. w23.05 20-21 ¶1-3

Kodi ninafuneela panga n’ni ira nikale olimba murima? Makolwi-u kanokoza nilimbikisa ira nikale olimba murima koma kai ikalelo ineyo ninalandela iyo vobaliwa. Funjeda limba murima uli ngati funjeda luso limo-iliwalene. Ndila imo-i ineyo inanikami-a funjeda luso limo-iliwalene kuwonechecha vyevyo phunzisi-u unapanga liye, nomusazi-edanga. Mofwanafwana na vyevi, ninofunjeda kala olimba murima voonechecha mwemo amo-iwa kanatonyi-edelaathu ikalelo inela nowasazi-edanga. Mofwanafwana na Danieli, ninafuneela aiziwa pama Mawu a Mulungu. Ninafuneela esaesa ira nikale va usamwali wapama na Yehova vopempela wa liye momasuwa koma teto thawi detene. Ninafuneela roromelanga vinjinji Yehova moi kanikaikelenga ira uli umbali-u. Eno vevo iroromelo yi-u inashishiwaathu, ninoza nikale olimba murima. Limba murima unopangi-a ira athu amo-iwa kaulemekezenga. Unokoza kami-a teto athu a maganizo apama ira kafunjede vya Yehova. Onga vyoona, nikaana vifukwa vyovweya vyokalela olimba murima. w23.08 2 ¶2; 4 ¶8-9

Mawu Achigiriki anayo kaatapuleleathu ira ‘simikizela,’ ka-indi-ediwa chito vofotokoza ndila ineyo athu ka-indi-edaathu chito voshisha visulo vyantengo wavadimu. Eno, ninafuneela shisha vyevyo ninavwa iyo kapena viwelenga ira nisimikizele akala vili vyoona. Vyevi pivyofuneya vinjinji wa iyo vevo chisauso ilukulu inaandamelaathu. M’malo mokedanga roromela vilivyetene, nino-indi-eda chito luso li-u loganiza ira nifwanafwani-ede vyevyo niwelengile iyo kapena vwa na vyevyo Baibulo koma teto gulu la Yehova linaongaathu. Napanganga vyevi, kaninaza nipusi-iwa na vyonama vya viwanda. (Miya. 14:15; 1 Tim. 4:1) Monga gulu, atumiki a Mulungu kanoza kavulumuwe va chisauso ilukulu. Komave, uliwetene vaeka kanaiziwa vya mechelo. (Yak. 4:14) Koma teto kaya ninaza nikala nangan’na moyo vathawiyo kapena ninaza nikala nangakhwile, ninoza niva-iwe mphoto ya moyo o-omala akala ninakaleve ororomeleya. Tiyemoni etene iyene niganizelenga vinjinji vya idedi-edo yi-u yosangalasela koma teto pitiliza kozeela dambo la Yehova. w23.06 13 ¶15-16

Kaninaiziwa mwemo maulosi amo-iwa a m’Baibulo kanazeathu kakwakwaneli-ediwe. (Dan. 12:8, 9) Koma akala kaninavwechecha pama mwemo ulosila unazeathu ukwakwaneli-ediwe kavinatatauza ira kunaza ukwakwaneli-ediwa. Ninokoza roromela ira Yehova unoza aniululele mwemo unaze liye akwakwaneli-ede vathawi yofwanelela monga mwemo ukalile liye airelanga mundulimu. Athu kanoza kalengeze vya “bata na murendele.” (1 Ates. 5:3) Era eno maboma a ilambwela kanoza kaukele vipembezo vyetene vyonama noviwononga. (Chiv. 17:16, 17) Vanduli viwa kanoza kaukele athu a Mulungu. (Ezek. 38:18, 19) Vyevi vinoza vipangi-e ira kondo ya Aramagedo iambeele. (Chiv. 16:14, 16) Kaninakaikela ira vyevi vinoza viireye chineneveva. Eno vathawiila tiyemoni nipitilize muyamikela Babi-u waudimu vopanga chidwi na maulosi a m’Baibulo koma teto kami-a amo-iwa ira kapangenga vyevyo. w23.08 13 ¶19-20

Vevo mtumwi Paulo afotokoza liye vya iroromelo, chiyembekezo na chikondi, amari-ile na mawu oyi “ilukulu va vyongo vyetene vyevi chi chikondi.” (1 Akor. 13:13) Chifukwa n’ni aongile vyevi? Chifukwa usogolowu kaninaza nifuneya roromela malonjezo a Mulungu okuza ilambo yavati isha, kapena teto kaana chiyembekezo yoi malonjezwayo kanoza kakwakwaneli-ediwe chifukwa kanaza kakala kangakwakwaneli-ediwe wale. Koma thawi detene ninaza nifuneya konda Yehova koma teto athu. Ndipo chikondi inela inoza ipitilize ulukula mpakana walewale. Koma teto chikondi chi izindikilo ya Akiristu enieni. Yesu ooawandela ofunjedae ira: “Etene kanoza kaiziwe ira muli ofunjedanga, ngati munakondana.” (Yoh. 13:35) Koma teto chikondi inokami-a ira nigwilizanenga. Paulo aongile ira chikondi “inogwilizani-a athu mwakopolo vinjinji kwaranya yongo iliyetene.” (Akol. 3:14) Mtumwi Yohani ooawandela Akiristu afwae ira: “Muthu unoyo unamukonda Mulungu amukondenga teto balae.” (1 Yoh. 4:21) Nakondananga ninotonyi-eda ira ninomukonda Mulungu. w23.11 8 ¶1, 3

Baibulo linoerekezela moyo wa Akiristu na mpikisano otamanga. Anayo kawinile kanova-iwa mphoto ya moyo o-omala. (2 Tim. 4:7, 8) Ninafuneela panga vyetene vyevyo ninawande iyo ira nipitilize tamanga chifukwa kwaranya wale letene, vano nili umapeto wa mpikisano unola. Namarumiwa Paulo oofotokoza ineyo inanikami-e ira niwine. Liye aniwanden’le ira “nikurule yonyemela iliyetene . . . teto nitamange movilela mpikisano unoyo kani-eleleathula.” Kodi Paulo atapulela ira kavali iliyetene ineyo Mkiristu unafuneela liye tukula? Naari, kaatapulela eno. M’malomwiwa atapulela ira ninafuneela tatila iliyetene yo-ofuneya. Vyongo vyevi vinokoza nilepeli-a tamanga pama koma teto nipangi-a ira ninyemeliwe. Ira nivilele, mombaraanya ninafuneela zindikila koma teto tatila yonyemela iliyetene yo-ofuneya ineyo inapangi-e ira nifooke. Komave vevo ninapanga iyo vyevi, kaninafuneela tatila vyongo vyevyo ninafuneela iyo tukula chifukwa napanga eno ninokoza vipangi-a kala o-ofwanelela va mpikisano unola. — 2 Tim. 2:5. w23.08 26 ¶1-2

Kala ololela unonikami-a ira nilemekezenga maganizo a athu amo-iwa. Mwaisazo, arongoli-u amo-iwa kanoomeliwa viphoda, koma amo-iwa katinaomeliwa. Akiristu amo-iwa kanosangalala ng’wa walwa vang’ono, koma amo-iwa kanosakula vyoi kating’wenga. Akiristu etene kanofuna kaana thanzi lapama koma kanosakula vyongo mo-iyana vakhani yosamalela thanzi liwa. Akala ninaona ira vyevyo ninasakula iyo vakhani imo-iwene pivyapama vinjinji nolimbikisanga Akiristu afwi-u ira kapangenga vyevyo, ninokoza kumudwi-a amo-iwa koma teto mwalani-a pingo. (1 Akor. 8:9; 10:23, 24) Mwaisazo, m’malo moni-elela malamulo vakhani ya vyevyo ninafuneela iyo wara, Yehova ooniva-a makundo oyi ni-arelenga. Ninafuneela wara mofwanelela monga atumiki a Mulungu, notonyi-edanga ira nili oganiza pama, oviyevi-a koma teto “azelu.” (1 Tim. 2:9, 10) Eno kaninapangi-a ira athu kakedenga ganizela vya iyo chifukwa ya mwemo niwarele iyo. Makundo a m’Baibulo kanokoza kami-a teto andimuwa mupingo ira kati-ele malamulo ewaewa vakhani ya vyowara koma teto masitairo a sisi. w23.07 23-24 ¶13-14

Yehova unonikami-a iziwa vyevyo ninaire iyo ira nikaena sogolo lapama. Athu anayo kanasomedela itaniwa na “mu-iyana opuusa” kanakeda ganizela “vyodjoodja,” kapena ira chisangalalo ineyo kanafwanyeathu chifukwa yopanga vyachiwelewele. Vyo-arelavo viwa pivyoi kanaza kamalela “umalo otita a wu Manda.” (Miya. 9:13, 17, 18) Vyevi pivyo-iyana vinjinji na vyevyo vinaireela anayo kanasomedela itana wa “zelu yaimbarimbari.” (Miya. 9:1) Vano ninofunjeda vyevyo Yehova unaomeliwana liye koma teto idana na vyevyo unaidanana liye. (Sal. 97:10) Ninosangalala teto wandela amo-iwa ira kaze kasangalale teto na “zelu yaimbarimbari.” Vinakala ngati ‘nidowa vadimu vamikuma dowa itana athu, ira: “Uliwetene o-oiziwa vyongo aperuwele uno.’” Iyovano koma teto athu anayo kasomedele itaniwa kaninakeda fwanya madaliso vathawiila, koma ninoza nifwanye madaliso usogolo teto ‘ninoza nikaena moyo’ mpakana walewale, vevo ninaze iyo ‘niendenga moongowa mundila yovwechecha vyongo.’ — Miya. 9:3, 4, 6. w23.06 24 ¶17-18

Kodi munavwa avi fwinyu wauchito kapena usukulu aufukani vyevyo munaroromela nyo? Kodi munoova? Anjinji a iyo ninoova. Koma yofuka ineyo unanifuke liye inokoza nikami-a iziwa vyevyo unaganiza liye kapena vyevyo unaroromela liye moi vinokoza niva-a mpata woi nimuwandele uthenga wapama. Komave thawi dimo-i muthu unokoza nifuka yofuka na yolinga yoi nikangane. Vyevi kavinafuneela nidabwi-a chifukwa amo-iwa koovwa vyolakweya vyokuza vyevyo ninaroromela iyo. (Vyo. 28:22) Enjedela vevo, ninakala ‘m’malambo omari-a’ moi athu anjinji ‘katinafuna gwilizana na afwiwa’ koma teto “mboopi-a.” (2 Tim. 3:1, 3) Mwina munokoza vifuka ira, ‘Kodi ndinakale avi muthu odeka koma teto ooma murima vevo muthu m’mo-iwa unafuna liye kangana na miyo va vyevyo ndinaroromela miyo?’ Kala ofaasa kuwewo unaukami-eni. Muthu ofaasa kanalunduwa mombaraanya koma unoviruni-a athu amo-iwa kamuputa koma teto akala kanaiziwa vyoi asomede. w23.09 14 ¶1-2

Thawi dimo-i ninowachela malangizo anayo kananiteteza uvyongo monga konda chuma koma teto vyongo vimo-i vyevyo vinapangi-e ira niphwanye malamulo a Mulungu. Veva teto vyongo vinoniendela pama chifukwa yo-arela malangizo anayo Yehova unaniva-a liye. (Yes. 48:17, 18; 1 Tim. 6:9, 10) Mookaikela, Yehova unopitiliza indi-eda chito athu ira kaze kaniva-e malangizo va chisauso ilukulu koma teto mpakana muthawi ya Ulamulilo wa Chaka 1 000. Tiyemoni nipitilize arela malangizo ngakale ira thawi dimo-i panga vyevi unokoza pangi-a ira ni-iye vyongo vyevyo vinanisangalasa. Vyevi vinoza vikale vyo-orucha ngati panopa nina-arela malangizo a Yehova. Eno tiyemoni thawi detene ni-arelenga malangizo a Yehova patikizavo anayo ninava-iwa iyo zela mwa alombwana anayo kasakuliwe ira kanisogolelenga. (Yes. 32:1, 2; Aheb. 13:17) Napanganga eno, ninokaana vifukwa vyapama vyomuroromela Yehova, unoyo uli Onisogolela, unoyo unanitandiza ira nipewe vyongo vyevyo vinaononge usamwali-u na liye, mpakana nidowe nafiye muilambo isha mwemo ninaze iyo niwachele moyo o-omala. w24.02 25 ¶17-18

Namarumiwa Paulo oosangalala votumikela Yehova, koma oogumana na mavuto anjinji. Thawi dinjinji liye ooenda maulendo olapa olapa moi vathawi ineyo kavyali vyokweya panga vyevi. Va maulendwae anala, thawi dimo-i oogumana na “vyoophi-a vya m’mi-inje” koma teto “vyoophi-a vya achifamba vasewu.” Thawi dimo-idiwa athu omuruni-a koomupangela vyauwalanga. (2 Akor. 11:23-27) Koma teto kai thawi detene vevo Akiristu afwae katonyi-edaathu ira kooyamikela tindi lae lofuna akami-a. (2 Akor. 10:10; Afil. 4:15) Chin’ni yamukami-ile Paulo ira apitilizeve tumikela Yehova? Liye oofunjeda vinjinji vyokuza makalelo a Yehova m’Malemba koma teto va vyevyo vyamuireele. Paulo kaakaikela ira Yehova Mulungu oomuwomeliwana. (Arom. 8:38, 39; Aife. 2:4, 5) Moi naliyene teto oowambeela muwomeliwana vinjinji. Paulo ootonyi-eda ira oomuwomeliwana Yehova ‘votumikela owela nopitilizave atumikela.’ — Aheb. 6:10. w23.07 9 ¶5-6

Athu anjinji kanosomedela ira maboma mbofuneya koma teto ira ninafuneya vwela malamulo amo-iwa anayo “olamulela alukulu alukulu” kanapelekaathu. Koma athu anayo katinafuna vwela lamulo loi katinaliomeliwana kapena teto lelo kanalionaathu ira kai lachilungamo. Baibulo linaonga ira maboma a athu kanowambeeli-a mavuto, kali m’mandani mwa Satana koma teto kanoonongiwa chineneeva. (Sal. 110:5, 6; Nam. 8:9; Luka 4:5, 6) Linoonga teto ira uliwetene unoyo “unaruni-ana na ulamulilo unaruni-ana na dongosolo la Mulungu.” Vano Yehova ulola ira maboma kalamulelenga na yolinga yoi kavakale chisokonezo ndipo unoembekezela ira ninerenga avwela. Eno ninafuneya peleka “wa etene vyevyo kanafunaathu,” vyevyo vinatangani-avo misonkho, ulemu koma teto vwela. (Arom. 13:1-7) Ninokoza onanga lamulo limo-iliwalene ngati lo-ofwanelela, lo-okaana chilungamo kapena teto lorucha livwela. Koma ninovwela olamulela chifukwa Yehova unoniwandela ira nipangenga eno ngati malamulwayo katinasemphana na vyevyo unafuna liye.— Vyo. 5:29. w23.10 8 ¶9-10

Samisoni abaliwe vathawi ineyo Afilisiti kalamulelaathu koma teto pondeleza Aizarayeli. (Owel. 13:1) Ulamulilo wankhanza unola woopangi-a ira Aizarayeli kavuteyenga vinjinji. Yehova oomusakula Samisoni ira ‘aze akale vasogolo vovulumucha Izarayeli m’mandani mwa Afilisiti.’ (Owel. 13:5) Ira awande inda chito inela, Samisoni afuneela roromela Yehova. Vathawi imo-iwa, gulu la asilikali a Afilisiti looza ira limu-inde Samisoni wu Lehi. Mwina wewu wali wu Yuda. Athu a wu Yuda kookaana mantha moi kooganiza vyomupeleka Samisoni wa adanayo. Eno athu atundwae koomumanga na migo-i mbin’li disha nodowa mupeleka wa Afilisiti. (Owel. 15:9-13) Koma “zimu wa Yehova oowambeela inda chito” va Samisoni moi liye oophaza migo-ido. Angapangile eno “oofwanya likuva lititi la sagwada da bulu waphongo” moi oolidoda noli-indi-eda chito vopha Afilisiti okwakwana 1 000. — Owel. 15:14-16. w23.09 2 ¶3-4

Yehova ukala aululanga vya “yolinga [yae] yamuyaya” m’Baibulo. Yehova unokoza indi-eda chito ndila do-iyana-iyana vofuna kwakwaneli-eda yolinga yae ndipo thawi detene unopangi-a ira yolinga yae ikwakwaneli-ediwe. (Miya. 16:4) Koma teto vyo-arelavo vya vyevyo unapanga liye vinokalavo mpakana walewale. Kodi yolinga ya Yehova choi avi, nanga uchenjile vyongo viivi ira aikwakwaneli-ede? Mulungu oowandela athu owambeela vya yolinga ineyo an’na liye. Liye afuna ira aliwa ‘kabalane, kainjive, kazaale ilambo yavati, ndipo kaiing’anele, kaing’anele teto yolengiwa iliyetene . . . vailambo yavati.’ (Gen. 1:28) Adamu na Hava kangamuchimwele Yehova koma teto pangi-a ira athu etene kakale ochimwa, yolinga yae kilepeleile. Akede chenja ndila yokwakwaneli-eda yolingeyo. Thawi ineyo, liye oogarati-a Umwene udimu ira ukwakwaneli-ede yoliga yae yokuza ilambo koma teto athu.— Mat. 25:34. w23.10 20 ¶6-7

Yehova unokoza nikami-a ira nipitilizeve mutumikela. Vyevi vinokoza kala vyorucha simbwasimbwa akala ninalimbana na vuto limo-iliwalene wa thawi indendai. Thawi dimo-i vyongo vyevyo ninagumanana iyo vinokoza kala vyorucha kwaranya vyevyo mtumwi Petulo agumanilena liye. Komave Yehova unokoza niva-a kopolo ira kanifooke. (Sal. 94:18, 19) Mwaisazo, m’bali m’mo-iwa a-anafunjede imbarimbari ookala agonananga na alombwana afwae wa chaka dinjinji. Koma liye oochenja no-iya ikalelo yotakalela. Ngakale vyali eno, thawi dimo-i oolimbanave na murima wofuna panga vyotakala. Kodi chin’ni yamukami-ile ira kafooke? M’balila aongile ira: “Yehova unondiva-a kopolo.” Ooenjedela ira: “Mokami-iwa na zimu wa Yehova . . . ndifunjeda ira pivyowandeya [pitilizave] enda mundila ya imbarimbari . . . Yehova ukala andi-indi-edanga chito. Moi ngakale ira ndinolakwi-a vyongo vimo-i, liye unopitilizave ndiva-a kopolo.” w23.09 23 ¶12

Abali achinyamata, iziwani ira ulukula mwauzimu kunakeda ireya vaekiwa. Munafuneya sakula athu apama woi muwasazi-ede, kala oganiza pama, kala ororomeleya, funjeda maluso anayo kanautandizeni koma teto kozeela maudindwinyu ausogolo. Mwina thawi dimo-i munokoza onanga ira pivyorucha mwaganizela vyetene vyevyo munafuneyanyo panga. Koma munokoza kwakwani-a. Umbuwelani ira Yehova ngokozeya utandizani. (Yes. 41:10, 13) Naaliwene teto abali na arongolinyu mupingo, kanoza kautandizeni. Mwaza muulukula nokala M’kiristu olimba mwauzimu, moywinyu unoza ukale wapama koma teto osangalasa. Abali achinyamata nyo, ninoukondani vinjinji. Yehova audaliseni vevo munaesaesanyo ira muulukule mwauzimu. w23.12 29 ¶19-20

Nierekezele ira muli vagulu na abali na arongola. Munaawaleda mosangalala ndipo vamapeto viwa mujambula foto. Ndiye mujambula mafoto ambiili kapena aralu nayolinga yoi mwina foto yowambeela kioneile pama. Veva sopano mukaana mafoto aralu. Ndiye foto yowambeela m’bali m’mo-iwa kamwetulelevo pama. Munakedecha ifuta chifukwa mukaana mafoto amo-iwa ambiili oyi uliwetene umwetulelavo pama. Vikala vyapama vinjinji vyevyo ninaumbuwela iyo vyevyo napangile iyo na abali na arongoli-u. Koma bwanji ngati vathawi imo-iwa m’bali kapena murongola aongile kapena panga vyongo mo-oganizela athu amo-iwa? Kodi ninafuneya panga n’ni? Chipama keda vichosa m’maganizo mwi-u ngati mwemo ninapangele iyo na mafoto. (Aife. 4:32) Ninokoza chosa vyevi m’maganizo mwi-u chifukwa vikala vyapama vinjnji vyokuza abali-u vyevyo ninaviumbuwele iyo. Vyongo vyapamavyo pivyevyo ninafuneya iyo visunga m’maganizo mwi-u. w23.11 12-13 ¶16-17

Mawu Achigiriki anayo kaa-indi-edeathu chito valembali kanotonyi-eda ira vyowara vya mu-iyana Wachikiristu vinafuneya kala vyaulemu, koma teto vyotonyi-eda ira unoganizela athu amo-iwa. Ninowayamikela vinjinji arongoli-u Achikiristu chifukwa kanoesaesa wara mwaulemu. Zindikila chiikalelo imo-iwa ineyo arongola olimba mwauzimu kanatonyi-edaathu. Kodi zindikila chin’ni? Zindikila unatantauza anda iyani-a vaari va vyofwanelela navyolakweya ndiye era eno sakula vyofwanelelavyo. Isazo vakhanila ngu Abigayeli. Mamunae oosakula vyongo molakweya vyevyo vyapangi-e ira banja liwa letene ligumane na mavuto. Abigayeli oopangavo yongo mombaranya ndipo zindikila wae oovulumucha athu anjinji. (1 Sam. 25:14-23, 32-35) Zindikila unonitandiza iziwa thawi yofwanelela onga na thawi yofuneya kala pee. Zindikila unonitandiza teto ira nitonyi-edenga chidwi wa athu amo-iwa koma o-owapangi-a ira kakaena maganizo olakweya. — 1 Ates. 4:11. w23.12 20 ¶8-9

Mtumwi Paulo alembele mawu anala Akiristu awu Roma. Abali na arongola a wewo kali kangafunjedile vya Yehova na Yesu, kookaana iroromelo koma teto kali kangali Akiristu. Eno Mulungu ‘oowaona ira [aliwa] mbolungama chifukwa kookaana iroromelo,’ ndipo oowazoza na zimu owela. (Arom. 5:1) Aliwa kookaana chiyembekezo yapama vinjinji. Vanduli viwa, Paulo oowalembela Akiristu ozoziwa awu Efeso vya chiyembekezo ineyo Mulungu aava-ile liye. Chiyembekezo ineyo yatangani-avo “vyongo . . . vyevyo Mulungu ulonjezile liye wa athu owela.” (Aife. 1:18) Vowalembela Akiristu awu Kolose, Paulo ootonyi-eda wewo aliwa kanazeathu kawachelele vyongo vyevyo kaviyembekezelaathu. Liye aongile ira aliwa kookaana ‘chiyembekezo yoza wachela vyongo vyevyo Mulungu aasungele liye udimu.’ (Akol. 1:4, 5) Eno chiyembekezo ya Akiristu ozoziwa choi kanoza kavenyi-iwe nodowa kaana moyo wo-omala udimu, wewo kanadoweathu kalamulelenga limo-i na Kiristu. — 1 Ates. 4:13-17; Chiv. 20:6. w23.12 9 ¶4-5

Mawu anayo kamasuleliwe ira “teteza” kanoonga vya asilikali anayo kalondela taoni ira katiukeliwe na adani. Athu amumzindoyo koogona mwamurendele voiziwa ira asilikali kanolondela va geti. Murendele wa Mulungu unoteteza murima na maganizwi-u, iyo teto ninokala o-ogwedezeya voiziwa ira nili otetezeya. (Sal. 4:8) Mofwanafwana na Hana, ninokalave na murendele wa murima ngakhale vingakalile ira vyongo kavichenjile va thawi ineyo. (1 Sam. 1:16-18) Ndipo nakala o-ogwedezeya, thawi dinjinji vinokala vyo-orucha ira niganizenga pama koma teto nisakulenga vyopanga mwazelu. Kodi munapange avi? Mwapanikizeya na mavuto, muitanenga asilikali ira ‘kautetezeni.’ Kodi munapange avi vyevi? Mupempelenga m’pakana mungavwile ira mukaana murendele wa Mulungu. (Luka 11:9; 1 Ates. 5:17) Teto mwagumana na mavuto mulimbi-edenga pempela ndipo munoza muone murendele wa Yehova utetezanga muriminyu na maganizwinyu. — Arom. 12:12. w24.01 21 ¶5-6

Ira aweli-e zina la Babae, Yesu oovilela zuzumi-iwa, nyoziwa koma teto vyonama vyevyo vyaongiwa vyokuza liye. Liye ooiziwa ira ali angamuvwele Babae mu vyongo vyetene ndipo kavali chifukwa yoi anyaswelenga. (Aheb. 12:2) Ooiziwa teto ira Satana ngunoyo apangi-a vyongo vyetene vyevyo agumanana liye vathawi yorucha inela. (Luka 22:2-4; 23:33, 34) Satana oofunechecha ira amulepeli-e Yesu kala ororomeleya, koma oolepela ndipo oonyaswa. Veva Yesu ootonyi-eda ira Satana ngonama koma teto ira Yehova ukaana atumikae ororomeleya anayo kanapitilizave mutumikela mororomeleya ngakale kangagumanile na mayeselo alukulu. Kodi nyo munofunechecha musangalasa Yesu Kiristu unoyo uli Mweninyu? Ngati chi eno, pitilizani tamanda zina la Yehova koma teto tandiza athu amo-iwa ira kaiziwe makalelo anayo un’na liye. Mwapanganga vyevi ndiye kuti munomusazi-eda Yesu. (1 Pe. 2:21) Mofwanafwana na Yesu, munoza mumusangalase Yehova koma teto tonyi-eda ira Satana unoyo ngu mudanae, ngonama. w24.02 11-12 ¶11-13

Chaka 5 diviriledi, athu okwaranya 1 miliyoni koobadiziwa nokala a Mboni da Yehova. Muthu avipeleka wa Yehova, unosakula kala ofunjeda wa Yesu Kiristu ndipo unoona ira panga chifunilo ya Mulungu kofuneya vinjinji vamoywae. Ndiye kodi vipeleka unatangani-avo panga n’ni? Yesu aongile ira: “Ngati muthu unafuna ndi-arela, avikoonde eka.” (Mat. 16:24) Mawu a Chigiriki anayo kaamasuleleathu ira “vikoonda weka” kanokoza ongiwa teto ira “viruni-a ira kupange yongo imo-iwene.” Monga mtumiki ovipeleka wa Yehova, ninafuneya viruni-a ira kanipange iliyetene ineyo kinamusangalasa Yehova. (2 Akor. 5:14, 15) Vyevi vinotangani-avo koonda “chito da thuthu” monga chiwerewere. (Agal. 5:19-21; 1 Akor. 6:18) Kodi viruni-a va vyongo ngati vyevi unokoza kala worucha? Naari, simbwasimbwa ngati ninamukonda Yehova ndipo kaninakaikela ira vwela malamulwae unonitandiza ira vyongo viniendelenga pama. — Sal. 119:97; Yes. 48:17, 18. w24.03 2 ¶1; 3 ¶4

Yehova unopeleka zimu owela wa athu anayo unaasangalalana liye. (Mat. 12:18) Eno nivifukenga ira, ‘Kodi miyo ndikala nditonyi-edanga makalelo anayo zimu wa Mulungu unanitandizaathu ira nikaena?’ Kodi vano munoona ira nyo muli oleza murima vinjinji mwaerekezela na mwemo mwalilinyo mwa-anafunjede vya Yehova? Vyoona viwa pivyoi mwatonyi-edanga vinjinji makalelo anayo zimu owela unautandizaniathu ira mukaena, pavevo teto munaona nyo umboni ulukulu otonyi-eda ira Mulungu unosangalala na nyo. Yehova uno-indi-eda chito dipo ira litandize athu anayo unaasangalalana liye. (1 Tim. 2:5, 6) Koma bwanji ngati murimi-u unaruni-ave vyoi Yehova unosangalala na iyo ngakale ira ninororomela dipo koma teto noobadiziwa? Umbuwelani ira murimi-u kaninauroromele thawi detene koma ninokoza roromela Yehova. Liye unoona ira athu anayo kanaroromela dipo mbolungama ndipo unowalonjeza ira unoza aadalise. — Sal. 5:12; Arom. 3:26. w24.03 30 ¶15; 31 ¶17