KHANI YOFUNJEDA 11
NYIMBO 129 Tipitirizabe Kupirira
Munokoza Tumikelangave Yehova Ngakale Mungakumudwi-iwe
“Ulimbana na mavuto o-iyana-iyana chifukwa ya zina langa.” — CHIV. 2:3.
VYEVYO NINAFUNJEDE IYO
Khanila inonitandiza ona ira ninokoza pitilizave tumikela Yehova ngakale ningakumudwi-iwe.
1. Kodi mbamadaliso aavi anayo ninafwanya iyo chifukwa yokala mugulu la Yehova?
NGUMWAI ulukulu kala mugulu la Yehova m’malambo omari-a ovutala. Vevo vyongo vinatakalaathu vailambwela, Yehova univa-a banja lauzimu logwilizana la abali na arongola. (Sal. 133:1) Unonitandiza teto ira nikale na banja lolimba. (Aife. 5:33–6:1) Koma teto unoniva-a zelu ira nikaena murendele wa m’murima.
2. Kodi ninafuneya panga n’ni, nanga chifukwa n’ni?
2 Koma ninafuneya esaesa ira nipitilize tumikela Yehova mwakama. Chifukwa n’ni ninaonga eno? Chifukwa thawi dimo-i ninokoza kumudwa na vyongo vyevyo athu amo-i kanalakwi-aathu. Ninokoza teto kumudwa ngati nilakwi-ile vyongo vimo-iviwa vyene moweli-edaweli-eda. Ninafuneya pitiliza tumikela Yehova ngakale (1) Mkiristu fwi-u anilakwela, (2) mulombwana kapena mu-iyani-u anikumudwi-a koma teto (3) nakumudwa na vyongo vyevyo ninalakwi-a iyo. Mukhanila, minokambirana mbali taaru dedi. Ninokambirana teto isazo ya muthu ororomeleya oromoliwa m’Baibulo unoyo agumanilevo na mavuto ngati anala.
MKIRISTU FWINYU AULAKWELANI MUTUMIKELENGAVE YEHOVA
3. Kodi ti vuto liivi lelo athu a Yehova kanalimbananaathu?
3 Vuto. Akiristu amo-i kanokaana makalelo anayo katinanisangalasa. Amo-i kanokoza nikumudwi-a kapena panga vyongo mo-oniganizela. Athu anayo kananisogolela kanokoza lakwi-a vyongo. Vyevi vinokoza pangi-a ira athu amo-i kaambeele kaikela ngati kali mugulu la Mulungu. M’malo mopitiliza tumikela Mulungu mogwilizana na abali na arongoliwa, aliwa kanokoza iya panga vyongo na athu anayo kaalakwelayo kapena iya dowa umisonkano. (Zef. 3:9) Kodi chizelu panga vyevi? Tiyemoni nione vyevyo ninafunjeda iyo wa muthu oromoliwa m’Baibulo unoyo agumanilevo na mavuto ngati anala.
4. Kodi mtumwi Paulo agumanile na mavuto aavi?
4 Isazo ya m’Baibulo. Mtumwi Paulo ooiziwa ira abali na arongolae kai angwilo. Mwaisazo, amo-iwa koomuweluza molakweya angaambeele gwilizana na pingo. (Vyo. 9:26) Vanduli viwa, amo-i koomuongela vyonama vofuna ononga mbilae. (2 Akor. 10:10) Paulo oowona teto muthu m’mo-iwa waudindo unoyo apanga vyongo vyolakweya vyevyo vyakumudwi-e athu amo-iwa. (Agal. 2:11, 12) Koma teto fwae m’mo-iwa zinalae Maliko oomukumudwi-a vinjinji. (Vyo. 15:37, 38) Paulo ookoza sakula ira kagwilizanenga na athu anayo kamukumudwi-ilala. Koma liye oopitilizave ona vyapama mwa abali na arongolae ndipo ootumikelave Yehova mwakama. Kodi chin’ni yamutandizile Paulo ira apitilizeve mutumikela Yehova?
5. Kodi chin’ni yapangi-ile ira Paulo katatile murima vevo akumudwi-iwe liye na abali na arongolae? (Akolose 3:13, 14) (Onani teto ithuzithuzi.)
5 Paulo oowakonda abali na arongolae. Konda athu amo-i oomutandiza ira aganizelenga makalelwiwa apama ookala vyevyo kanalakwi-aathu. Chikondi yoomutandiza teto Paulo ira apangenga vyevyo alembile liye va lemba la Akolose 3:13, 14. (Welengani.) Umboni wa vyevi pivyevyo vyapangeile vakhani ya Maliko. Ngakale ira Maliko oomu-iya vaulendwae owambeela wa umishonale, Paulo kaapitilizile mulunduwela. Vangavirile thawi, Paulo oolembela kalata pingo wau Kolose ndipo mukalateyo oolembamo ira Maliko ali ‘wachito fwae koma teto oomulimbikisa.’ (Akol. 4:10, 11) Angamangiwe wu Roma, Paulo oomuvepa Maliko ira adowe amutandize. (2 Tim. 4:11) Vi vinotonyi-eda ira Paulo oororomelave abalae. Kodi ninafunjedevo n’ni wa Paulo?
Vookala mkangano ulukulu vaari va Paulo, Baranaba na Maliko. Koma vanduli viwa Paulo oo-iya khaniyo no-indanga chito pamapama na Maliko (Onani ndima 5)
6-7. Kodi ninapange avi ira nipitilizeve konda abali na arongoli-u ngakale ira kanolakwi-a vyongo vimo-i? (1 Yohani 4:7)
6 Vyevyo ninafunjedavo iyo. Yehova unafuna ira kani-iye tonyi-eda chikondi wa abali na arongoli-u. (Welengani 1 Yohani 4:7.) Ngati Mkiristu m’mo-iwa ulepelile tonyi-eda makalelo apama, nikedenga ona ira afuna a-arele makundo a Baibulo ndipo ukede panga vyongo mo-oganiza paama. (Miya. 12:18) Mulungu unokonda atumikae ororomeleya ngakale ira kanolakwi-a vyongo vimo-i. Kana-iya nikonda nalakwi-a vyongo, ndipo kananisungela yam’murima. (Sal. 103:9) Eno ninafuneya sazi-eda Babi-u unoyo unakululuka. — Aife. 4:32–5:1.
7 Niumbuwelenga teto ira vevo mapeto kanaandamelaathu ninafuneya gwilizananga vinjinji na abali na arongoli-u. Niembekezelenga ira Akiristu iyo ninokoza zuzumi-iwa vinjinji kapena mangiwa chifukwa ya vyevyo ninaroromela iyo. Ngati vyevi vinganiireele, ninokoza funa vinjinji ira abali na arongoli-u kanitandize. (Miya. 17:17) Isazo pivyevyo vyamuireele Josep,a unoyo ngu ndimuwa wu Spain. Liye limo-i na abali amo-i koomangiwa chifukwa yokoonda volowa usilikali. Josep aongile ira: “Ndingali undende, vyakala vyo-orucha lunduwela Akiristu afwi-u chifukwa iliyetene napangela limo-i. Nafuneya nilolelanenga koma teto kululukelana na murima wetene. Vi vyoonitandiza ira nigwilizanenga koma teto tetezana. Nakala na akaidi anayo katinatumikela Yehova. Vathawi imo-iwa ndooporeya muwono ndipo koondi-ela pulasita, moi kandawanda panga vyongo vimo-i vameka. Koma m’bali m’mo-iwa oondichapela koma teto nditandiza mundila do-iyana-iyana. Ndinoona ira oonditonyi-eda chikondi vathawi yovuta vinjinjila.” Nikaana vifukwa vyapama vinjinji vyonipangi-a mali-a o-ovwanana panopa.
MULOMBWANA KAPENA MU-IYANINYU AUKUMUDWI-ANI MUTUMIKELENGAVE YEHOVA
8. Kodi athu otelana kanagumana na vuto liivi?
8 Vuto. Mabanja etene kanogumana na mavuto. Baibulo linoonga mo-ovira m’mbali ira anayo kali m’banja kanogumana na “mavuto vamoywiwa.” (1 Akor. 7:28) Vili eno chifukwa yoi banja ngu m’gwilizano wa athu ambiili anayo kai angwilo. Ndipo athwayo kanokala o-iyana makalelo, vyevyo kanakondaathu koma teto vyevyo kanaidananaathu. Kanokoza teto kala o-iyana vikalelo na wewo kaulukuleleathu. Thawi dimo-i kanokoza teto kaana makalelo anayo kataoneela ka-anavolowe m’banja. Vyongo ngati vyevi vinokoza ambeeli-a mavuto. M’malo moi uliwetene azindikilenga vuto lae nolikoza, unokoza ambeela muimba mulandu fwae. Ndipo kanokoza onanga ira mwalana kapena mali-a ukwatiyo chindila yomali-ela mavutwayo. Koma kodi vyevi pivyoona?b Tiyemoni nikambirane vya muthu oromoliwa m’Baibulo unoyo avilelile mavuto alukulu vinjinji m’banja.
9. Kodi Abigayeli agumanile na vuto loi avi?
9 Isazo ya m’Baibulo. Abigayeli ooteliwa na Nabala unoyo Baibulo linamuromolaathu ira ali ouma murima koma teto ookaana ikalelo. (1 Sam. 25:3) Vyali vyovuta wa Abigayeli kala na mulombwana ngati unola. Kodi Abigayeli ookaana ndila yachidule yomali-ela banja lae? Inde. Liye ookoza panga vyevi vevo Davide, unoyo ali mwene wausogolo wa Izaraeli, azile liye ira aze amuphe mamunae chifukwa yoi oomunyoza Davideyo na azombwae. (1 Sam. 25:9-13) Abigayeli ookoza tawa nomu-iya Davide ira apange vyevyo afuna liye. M’malomwiwa oodowa dowa onga na Davide ira kamuphe Nabala. (1 Sam. 25:23-27) Chifukwa n’ni apangile vyevi?
10. Kodi chin’ni yamutandizile Abigayeli ira apitilize vilela mavuto anayo agumanana liye m’banja?
10 Abigayeli ookonda Yehova koma teto lemekeza makundwae okuza ukwati. Mookaikela, liye ooiziwa vyevyo Yehova amuwandelile liye Adamu na Hava vevo aambeeli-a liye banja lowambeela. (Gen. 2:24) Abigayeli ooiziwa ira Yehova unoona ira ukwati ngopatuleya. Liye oofuna musangalasa Mulungu ndipo vyevi vyoomulimbikisa ira apange vyetene vyevyo unawande liye ira ateteze banja lae koma teto mamunae. Oopanga vyongo mombaraanya ira Davide kaphe Nabala. Ali okozeya teto pepesa ngakale ira liye kaalakwi-ile yongo. Pivyookaiki-a ira Yehova oomukonda Abigayeli unoyo ali olimba murima koma teto o-ovikonda. Kodi alombwana na a-iyana kanafunjede n’ni va isazo ya Abigayeli?
11. (a) Kodi Yehova unaembekezela ira athu avabanja kapangenga n’ni? (Aifeso 5:33) (b) Kodi munafunjeda n’ni va vyevyo Carmen apangile liye ira ateteze banja lae? (Onani teto ithuzithuzi.)
11 Vyevyo ninafunjedavo iyo. Yehova unafuna ira athu otelana kalemekezenga banja ngakale mulombwana kapena mu-iyaniwa angali ovuta. Mulungu unosangalala aona athu ava banja kaesaesanga mali-a mavutwiwa koma teto tonyi-edana chikondi na ulemu. (Welengani Aifeso 5:33.) Isazo vakhanila ngu Carmen. Angakalile m’banja wachaka 6, liye oowambeela funjeda na Mboni da Yehova ndipo vanduli viwa oobadiziwa. Carmen aongile ira: “Mamunanga kaasangalalile. Liye oopanga sanje voona ira ndoomu-iya dowa tumikela Yehova. Eno oondinyoza koma teto ndiopopi-a ira unondi-iya.” Ngakale vyali eno, Carmen oopitilizave vilela m’banja lae. Wachaka 50, ooesaesa ira amukondenga koma teto mulemekeza mamunae. Liye aongile ira: “Vevo chaka daviraathu, ndoofunjeda panga vyongo mwazelu koma teto onga mosamala wa mamunanga. Ndooiziwa ira ukwati ngopatuleya wa Yehova eno ndoopanga iliyetene ineyo ndawande miyo ira ndiuteteze. Kandinaganizelevo teto vyo-iyana na mamunanga chifukwa ndinomukonda Yehova.”c Ngati munagumane na mavuto m’banja linyu kamukaikelenga ira Yehova unoza autandizeni ira muvilele.
Kodi ninafunjeda n’ni va vyevyo Abigayeli apangile liye ira ateteze banja lae? (Onani ndima 11)
MWALAKWI-A VYONGO, MUPITILIZENGAVE TUMIKELA YEHOVA
12. Kodi ninagumane na vuto liivi napanga chimo lilukulu?
12 Vuto. Muthu unokoza kumudwa vinjinji ngati upangile chimo lilukulu. Baibulo linaonga ira machimwi-u kanokoza pangi-a ira nikale “otweya murima koma teto opwanyeya.” (Sal. 51:17) M’bali m’mo-iwa zina lae Robert oopanga kama wachaka dinjinji ira afwanelele kala mtumiki otandiza. Komave liye oopanga chimo lilukulu ndipo aona ira oomukumudwi-a Yehova. Robert aongile ira: “Chikumbumtima yoondivuti-a vinjinji moi vyakeda kala ngati ndireya katundu onyemela. Vyevi vyoopangi-a ira kandivivwenga pama ngakale vang’ono. Ndooula koma teto pempela wa Yehova. Vathawi ineyo ndaganiza ira Mulungu kanatatile thawae vovuruwana mapempelwanga chifukwa ndali ndingamukumudwi-ile.” Napanga chimo ninokoza tatila murima chifukwa yoi murimi-u otweya unokoza nipangi-a ganizanga ira Yehova unitatila. (Sal. 38:4) Ngati mwavwilevo eno, tiyeni nikambirane isazo ya muthu oromoliwa m’Baibulo unoyo apitilizileve tumikela Yehova ngakale ira oolakwi-a vinjinji vyongo vimo-i.
13. Kodi mtumwi Petulo alakwi-ile vinjinji vyongo viivi, nanga chin’ni yapangi-ile vyevi?
13 Isazo ya m’Baibulo. Vama-iyu omari-a a Yesu, mtumwi Petulo oolakwi-a vyongo vingasi vyene vyevyo vyapangi-ile ira alakwi-e vinjinji vyongo vimo-i. Yowambeela, Petulo ootonyi-eda vidalila voonga movitama ira unoza akaleve ororomeleya ngakale atumwi amo-iwayo kangamu-iile Yesu. (Maliko 14:27-29) Koma teto kangali m’munda wa Getsemane, Petulo oolepela kala maso. (Maliko 14:32, 37-41) Vanduli viwa ootawa gulu la athu langazile za mu-inda Yesu. (Maliko 14:50) Vogomi-eda viwa, Petulo ookoonda ndila taaru ira kanamuiziwa Yesu, mpakana oofiya volumbela vyonamavi. (Maliko 14:66-71) Kodi Petulo apangile avi angaiziwile ira ulakwi-a vinjinji vyongo? Liye ootweya murima ndipo ooula vinjinji mwina chifukwa yoviimba mulandu. (Maliko 14:72) Kodi munaganiza ira Petulo avwa avi vangakede vira maola oyeva vevo Yesu aphiwa liye. Liye aviona ngati ngwachabechabe.
14. Kodi chin’ni yamutandizile Petulo ira apitilizeve mutumikela Yehova? (Onani ithuzithuzi yavatakuru lowambeela.)
14 Vikala vifukwa vingasi vyene vyevyo vyatandizile Petulo ira apitilize tumikela Yehova. Liye kaavipatulile koma oodowa wa abalae ndipo koomulimbikisa. (Luka 24:33) Enjedela vevo Yesu angavenyi-iwe oowoneela wa Petulo mwina na yolinga yoi amulimbikise. (Luka 24:34; 1 Akor. 15:5) Vanduli viwa, m’malo momukalipela Petulo chifukwa ya vyevyo alakwi-ile liye, Yesu oomuwandela fwaela ira unoza awachele maudindo alukulualukulu. (Yoh. 21:15-17) Petulo ooiziwa ira ulakwi-a vinjinji koma kaatatilile murima. Chin’ni yamutandizile? Liye ooiziwa ira Mbwiyae Yesu kana-iye mukonda. Koma teto abalae auzimu koopitiliza mutandiza. Kodi ninafunjedavo n’ni va isazo ya Petulo?
Lemba la Yohani 21:15-17 linatonyi-eda ira Yesu kaa-iile mukonda Petulo ndipo vi vyoomulimbikisa Petuloyo ira apitilize tumikela Yehova (Onani ndima 14)
15. Kodi Yehova unafuna ira kanikaikelenga vya n’ni? (Salimo 86:5; Aroma 8:38, 39) (Onani teto ithuzithuzi.)
15 Vyevyo ninafunjedavo iyo. Yehova unafuna ira kanikaikelenga ira liye unonikonda koma teto nikululukela. (Welengani Salimo 86:5; Aroma 8:38, 39.) Nachimwa ninoviimba mulandu ndipo vyevi pivyovweya. Koma kaninafuneya ganiza ira iyo kanili ofuneya kondiwa kapena kululukeliwa. M’malomwiwa ninafuneya fufuza tandizo mombaraanya. Robert, unoyo nimuromolile iyo walele aongile ira: “Ndoochimwa chifukwa yoi ndaroromela kopolo danga ira ndipewe maesero.” Liye oozindikila ira afuneya wandela andimuwa. Robert aongile ira: “Ndingakede panga vyevi andimuwa koonditandiza iziwa ira Yehova unondikonda. Aliwa teto kootonyi-eda ira kanondikonda. Koonditandiza roromela ira Yehova kaandi-iile.” Iyo teto kanikaikelenga ira Yehova unonikonda koma teto nikululukela nalapa machimwi-u, vepa tandizo koma teto esaesa ira kaniwelele vyevyo nalakwi-ile iyovyo. (1 Yoh. 1:8, 9) Roromela vyevi unonitandiza ira kanitatile murima nakwakwatuwa kapena nagwa.
Kodi munapanga avi kapena munaza mupanga n’ni andimuwa kautandizangani? (Onani ndima 15)
16. Chifukwa n’ni munafunechecha pitiliza mutumikela Yehova?
16 Yehova unoyamikela vinjinji naesaesanga ira nimutumikelenga malambo omari-a ovutala. Liye unokoza nitandiza ira nipitilizeve mutumikela ngakale ningakumudwi-iwile. Ninokoza kondanga abali na arongoli-u koma teto akululukela kanilakwela. Ninotonyi-eda ira ninokonda vinjinji Mulungu koma teto lemekeza makundwae naesaesanga mali-a mavuto m’banja li-u. Napanga chimo, nivepenga Yehova ira anitandize, nisomedelenga ira unonikonda koma teto nikululukela ndipo nipitilizeve mutumikela. Kanikaikelenga ira ninoza nifwanye madaliso anjinji ngati “kanina-iye panga vyapama.” — Agal. 6:9.
KODI NINAPANGE AVI IRA NIPITILIZENGAVE MUTUMIKELA YEHOVA . . .
mkiristu fwi-u anichimwela?
mulombwana kapena mu-iyani-u anikumudwi-a?
nalakwi-a vyongo?
NYIMBO 139 Yerekezerani Kuti Muli M’dziko Latsopano
a Mazina amo-i kochenjiwa.
b Mawu a Mulungu katinalimbikisa mwalana ndipo kanofotokoza movweya pama ira athu kamwalana katin’na ufulu otela kapena teto teliwa. Komave, vikala mavuto amo-i alukulu anayo kanapangi-e Akiristu mwalana. Onani mawu a umapeto 4 “Kodi Otelana Kanamwalane Vavifukwa Viivi?” mu buku la Sangalalani na Moyo Mpakana Walewale.