KHANI YOFUNJEDA 10
NYIMBO 13 Khristu Ndi Chitsanzo Chathu
“Pitilizani Mu-arela” Yesu Mwabadiziwa
“Ngati muthu unafuna ndi-arela avikoonde ekave ndipo atukule tengwae ozuzumelavo nopitiliza ndi-arela dambo na dambo.” — LUKA 9:23.
VYEVYO NINAFUNJEDE IYO
Khanila inonitandiza etene iyene ira niganizelenga mwemo vipeleka unakuzelaathu mwemo ninairela iyo vyongo vamoywi-u. Inotandiza teto simbwasimbwa anayo kakede badiziwa wene ira kapitilizeve kala ororomeleya wa Yehova.
1-2. Kodi muthu unafwanya madaliso aavi abadiziwa?
NINOSANGALALA nabadiziwa nokala m’banja la Yehova. Athu anayo kabadiziwe kanokoza gwilizana na vyevyo Davide alembile liye, vevo aongile liye ira: “Osangalala ngu muthu unoyo nyo Yehova mumusakulile, nomuzana vakwikwi na nyo ira akale m’mba mwinyu.” — Sal. 65:4.
2 Yehova kanakeda lola ira muthu uliwetene avolowe m’mba mwae. Monga mwemo naonele iyo mukhani ivirilele, liye unosakula andamela athu anayo kanatonyi-eda ira kanofunechecha kalanae vausamwali. (Yak. 4:8) Ndiye mwavipeleka wa Yehova koma teto badiziwa munokalecha vausamwali wavadela na liye. Vyera eno munokoza kala osimikiza ira mwabadiziwa, liye ‘unoza aukutuleleni madaliso mpakana kamunaza musauwela yongo.’ — Mala. 3:10; Yer. 17:7, 8.
3. Kodi athu anayo kavipelekile koma teto badiziwa kanakalecha na udindo ulukulu uuvi? (Namalaleya 5:4, 5)
3 Pivyoona ira badiziwa inakedecha kala chiyambi chabe. Koma mwabadiziwa, munafuneya panga vyetene vyevyo munawande nyo ira mukwakwaneli-edenga lonjezo linyu ngakale vevo munagumana nyo na maesero. (Welengani Namalaleya 5:4, 5.) Monga ofunjeda wa Yesu, munafuneya arela isazo yae koma teto vwela malamulwae mosamala vinjinji. (Mat. 28:19, 20; 1 Pe. 2:21) Khanila inoutandizani ira muone mwemo munapangele nyo vyevi.
‘PITILIZANI MU-ARELA’ YESU NGAKALE VEVO MUNAGUMANA NYO NA MAESERO
4. Kodi ofunjeda a Yesu kanatukula “tengo ozuzumelavo” mundila iivi? (Luka 9:23)
4 Kamuganizenga ira mwabadiziwa kamunagumanenga na mavuto. Ndipo Yesu oofotokoza movweya pama ira ofunjedae kanafuneya tukula ‘tengwiwa ozuzumelavo.’ Koma teto aliwa kanafuneya panganga vyevi “dambo na dambo.” (Welengani Luka 9:23.) Kodi veva Yesu atantauza ira thawi detene o-arelae kanerenga vuteya? Naari kai eno. Liye akeda tantauza ira enjedela va madaliso anayo kanafwanyengaathu, thawi dimo-idiwa kanoza kagumanenga na mavuto. Amo-iwa mwamavutwayo kanokoza kala alukulu. — 2 Tim. 3:12.
5. Kodi athu anayo kana-ela vyongo vyokuza lambela vamalo owambeela kanafwanya madaliso aavi?
5 Mwina nyo mugumana wale na mavuto monga runi-iwa na abalinyu, kapena teto mulolela ira kamukale na vyongo vinjinji na yolinga yoi mu-elenga vyongo vyokuza Umwene vamalo owambeela. (Mat. 6:33) Ngati chi eno iziwani ira Yehova unoona vyevyo munapanganyo vomutumikela mororomeleya. (Aheb. 6:10) Mwina teto nanyen’ne muona kwakwaneli-ediwa wa mawu a Yesu oyi: “Kalivo unoyo u-iile nyumba, achimwenae, arongolae, am’mae, ababae, a-ima kapena maminda chifukwa ya miyo koma teto chifukwa ya uthenga wapama, unoyo panopa kanaza afwanya vyongo vyoinjiva wilikiza maulendo 100 muthawiila. Liye unoza afwanye nyumba, achimwenae, arongolae, am’mae a-ima na maminda, koma teto unoza azuzumi-iwe, ndipo muthawi ineyo inazeyo, unoza afwanye moyo o-omala.” (Maliko 10:29, 30) Madaliso anayo munafwanyenyo mbaalukulu posa vyevyo mwaviimanilenyo. — Sal. 37:4.
6. Chifukwa n’ni vanduli vobadiziwa, munafuneya pitiliza limbana na vyevyo ‘thuthu linyu linalakalakaathu’?
6 Vanduli vobadiziwa, munafuneya pitilizave limbana na vyevyo ‘thuthu linalakalakaathu.’ (1 Yoh. 2:16) Vyevi vili eno chifukwa monga mwana wa Adamu, muli ochimwa. Thawi dimo-i munokoza vivwanga ngati mwemo mtumwi Paulo avivwele liye. Liye alembile ira: “M’murimani mwanga ndinosangalala vinjinji na malamulo a Mulungu, koma ndinoona lamulo limo-iliwa muthuthu mwanga liwananga na malamulo am’maganizo mwanga nondipangi-a kala kapolo wa lamulo la uchimo lelo lili muthuthu mwanga.” (Arom. 7:22, 23) Munokoza fooka chifukwa ya vyongo vyotakala vyevyo munalakalakanyo. Komave, ganizela vyevyo mwalonjezilenyo wa Yehova vevo mwavipelekanyo, unokoza uva-ani kopolo ira mupitilize limbana na maesero. Vyoona viwa pivyoi mwagumana na maesero, lonjezo linyu lovipeleka ti lelo linautandizani. Kodi linautandizani avi?
7. Kodi vipeleka winyu wa Yehova unautandizani avi ira mupitilize kala ororomeleya?
7 Mwavipeleka wa Yehova munovikoonda ekinyu. Vyevi vinatantauza ira munokoonda vyolakalaka koma teto vyofuna vinyu vyevyo munaona nyo ira kavinamusangalase Yehova. (Mat. 16:24) Eno ngati munagumana na maesero, kamunaza mudimbeliwa noganizela vyevyo munairenyo. Munaza mukala mwangaiziwile wale vyofwanelela panga, ineyo ili kalave ororomeleya wa Yehova. Munoza mufunecheche pitiliza musangalasa Yehova. Vopanga vyevyo, munoza mufwanafwane na Yobu. Ngakale ira oogumana na maesero alukulu, liye oowonga mosimikiza ira: “Kandinaza ndi-iya kala ororomeleya.” — Yobu 27:5.
8. Kodi ganizela vyevyo mwamulonjezile nyo Yehova mpempelo vovipeleka, unautandizeni avi ira mukoonde maesero?
8 Ganizela vyevyo mwamulonjezile nyo Yehova vovipeleka unokoza uva-ani kopolo ira muwande koonda maesero atundu uliwetene. Mwaisazo, kodi munokoza ambeela kopana na mulombwana kapena mu-iyana wa mwinyailo? Naari kamunapange eno, chifukwa moomulonjeza wale Yehova ira kamunaza mupanga vyongo ngati vyevyo. Ngati kamunalole ira maganizo otakala kagarateye m’murimani mwinyu kamunaza muvuteya vanduli viwa nowalimbanana ira muwamali-e. ‘Munoza muwapewe’ ira ‘kamusazi-ede vyoira vya athu otakala.’ — Miya. 4:14, 15.
9. Kodi ganizela vyevyo mwalonjezile nyo mpempelo vovipeleka, unautandizeni avi ira mu-elenga vyongo vyokuza lambela vamalo owambeela?
9 Bwanji ngati muva-iwe mwai wa chito ineyo inaulepeli-engani fwanyeya vamisonkano thawi detene? Veva teto munokoza iziwelaatu vyoira. Ninaonga eno chifukwa chitweyo ya-anafwanyeye mwali mwangasakulile wale ira kamunaza mu-inda chito ngati ineyo. Eno kamunaza musomedela chitweyo muganizanga ira munofwanya ndila yoi mu-elengave vyongo vyokuza lambela vamalo owambeela. Ganizela mwemo Yesu asimikizele liye ira amusangalasenga Babae, unoza uutandizeni ira mombaraanya koma teto molimba murima mukoonde vyongo vyetene vyevyo munaiziwa nyo ira kavinamusangalase Mulungu, unoyo mwavipelekile nyo wa liye. — Mat. 4:10; Yoh. 8:29.
10. Vanduli vobadiziwa, kodi Yehova unaza autandizani avi ira ‘mupitilize mu-arela’ Yesu?
10 Maesero anayo munagumanana nyo kanouva-ani mwai woi mutonyi-ede ira muli ofunechecha ‘pitiliza mu-arela’ Yesu. Ndipo munokoza kala osimikiza ira Yehova unoza autandizeni. Baibulo linaonga ira: “Mulungu ngororomeleya ndipo kanaza alola ira muesiwe mpakana fiya voi kamunavilele, koma vevo munagumananyo na maeserwayo liye unoza apeleke ndila yovulumuwela ira muwande avilela.” — 1 Akor. 10:13.
VYEVYO MUNAPANGE NYO IRA MUPITILIZE MU-ARELA YESU
11. Kodi chi ndila imo-i iivi ineyo inanitandize ira nipitilize mu-arela Yesu? (Onani teto ithuzithuzi.)
11 Yesu ootumikela Yehova na murima wetene ndipo pempelo loomutandiza ira apitilize kala vausamwali na liye. (Luka 6:12) Ndipo ndila yapama yopitilizela mu-arela Yesu vanduli vobadiziwa kukaana chizolowezi yopanga vyongo vyevyo vinautandizeni ira mumuwandamele Yehova. Baibulo linaonga ira: “Mulimwetene mwemo nidowele iyo vasogolo, tiyemoni nipitilize dowa vasogolo vopanga vyevyo ninapanga iyo.” (Afil. 3:16) Thawi dinjinji muvuruwanenga vyevyo viaireele abali na arongolinyu anayo kaesaesile ira kapangenga vinjinji votumikela Yehova. Mwina aliwa koovolowa Sukulu ya Akiristu Olaleela Vya Umwene kapena teto kootamela udela wewo unafuneya olaleela Umwene anjinji. Nanyen’ne munokoza vi-elela vyolinga ngati vyevi. Athu a Yehova kanofunechecha ira kapangenga vinjinji vomutumikela. (Vyo. 16:9) Koma bwanji ngati nyo kamunakwakwani-e panga vyevi vathawiila? Kamuganizenga ira muli olepela voerekezela na athu anayo kakwakwani-ile panga vyevyo. Yofuneya vinjinji choi munopitilizave mutumikela. (Mat. 10:22) Kamudiwalenga ira Yehova unosangalala na vyevyo munapanga nyo vomutumikela mogwilizana na luso linyu koma teto mwemo vyongo vililiathu vamoywinyu. Inela chindila yofuneya vinjinji ineyo munapitilizelenyo mu-arela Yesu vanduli vobadiziwa. — Sal. 26:1.
Mwabadiziwa, mukalenga na yolinga yopanga vyongo vyevyo vinautandizeni ira mukale va usamwali wapama na Yehova (Onani ndima 11)
12-13. Kodi munapange avi ngati kamunatumikela Yehova mwatindi ngati wale? (1 Akorinto 9:16, 17) (Onani teto bokosi loi “Pitilizani Tamanga.”)
12 Kodi munapange avi ngati muwambeele ona ira mapempelwinyu kai okumela m’murimani kapena teto kamunasangalala na chito yolaleela ngati wale? Bwanji ngati kamunasangalala mwawelenganga Baibulo? Ngati vyevi viambeelile uireelani vanduli vobadiziwa, kamuganizenga ira Yehova u-iya utandizani na zimwae. Monga muthu unoyo kai wangwilo, thawi na thawi munokoza chenjanga mwemo munavwela nyo. Ngati muwambeelile ona ira kamunapanga vyongo vyokuza lambela mwatindi muganizelenga isazo ya mtumwi Paulo. Ngakale ira ooesaesa musazi-eda Yesu, ooiziwa ira kai thawi detene vevo unapange liye vyongo vyevyo unalakalaka liye. (Welengani 1 Akorinto 9:16, 17.) Liye aongile ira: “Ngakale ndingapangile vyongo mokakamizeya, ndili oing’anelave mogwilizana na udindo unoyo ndava-iwe miyo.” M’mawu amo-iwa ninokoza onga ira Paulo ali osimikiza kwakwaneli-eda utumikae mo-olandela mwemo unavwela liye.
13 Mofwanafwana na vyevi, nanyen’ne kamulolenga ira musakulenga vyoira volandela mwemo munavwela nyo. Musimikizenga panga vyofwanelela ngakale ira kai vyevyo munafune nyo ira mupange. Mwapanganga vyofwanelela thawi detene munokoza ambeela chenja mwemo munavwela nyo. Mwapitiliza kaana chizolowezi yopanga vyongo vyokuza lambela vinoza viutandizeni ira mupitilize mu-arela Yesu vanduli vobadiziwa. Tindi linyu votumikela Yehova linokoza limbikisa teto abali na arongolinyu. — 1 Ates. 5:11.
“PITILIZANI . . . VIESA”
14. Kodi thawi detene munafuneya panga n’ni, nanga chifukwa n’ni? (2 Akorinto 13:5)
14 Vinokoza kala vyotandiza ngati vanduli vobadiziwa munapitilize vifufuza. (Welengani 2 Akorinto 13:5.) Thawi na thawi muonenga vyevyo munapanga nyo vamoywinyu ira muone ngati munapempela dambo lililetene, welenga nofunjeda Baibulo, fwanyeya vamisonkano koma teto indana chito yolaleela. Muganizelenga vyevyo munapange nyo ira musangalalenga na vyongo vyokuza lambela vyevi. Mwaisazo, muvifukenga mafuso ngati ala: ‘Kodi ndinokoza afotokozela athu amo-iwa makundo owambeelela a m’Baibulo? Kodi vikala vyevyo ndinapange miyo ira ndisangalalenga na chito yolaleela? Kodi mapempelwanga kanakalecha okumela m’murimani koma teto kanotonyi-eda ira ndinomudalila vinjinji Yehova? Kodi thawi detene ndinofwanyeya vamisonkano? Kodi ndinachenje vyongo viivi ira ndivuruwanenga mwacheru koma teto someda vamisonkano?’
15-16. Kodi munafunjeda n’ni va vyevyo m’bali m’mo-iwa apangile liye vokoonda maesero?
15 Munokoza panga pama vinjinji vifufuza moona murima ira muiziwe vyofooka vinyu. Munokoza vwechecha vyevi voona vyevyo vyamuireele m’bali m’mo-iwa zina lae Robert. Liye afotokozile ira: “Ndingan’na chaka dam’ma 20, ndoofwanya chito ineyo nda-inda miyo wa malambo oyeva. Dambo limo-i ndingawelukile, musikana unoyo nda-indana miyo chito oondiitanela waniwa. Liye andiwandelile ira ninadowa nakale vamalo aeki-u ndipo ninodowa nasangalale vinjinji. Vowambeela ndoopeleka vifukwa vyo-ovweya, koma vanduli viwa ndookoonda ndipo ndoomuwandela chifukwa iwa.” Robert ookoonda maeserwayo ndipo oopanga pama vinjinji. Komave vanduli viwa oowona ira vyookala pama aakale ira ookoonda mombaraanya. Liye oosomedela ira: “Kandakoondile mwakopolo koma teto mombaraanya ngati mwemo Yosefe apangele liye vokoonda vyevyo mu-iyana wa Potifara afuna liye. (Gen. 39:7-9) Ndipo ndoodabwa ira vyoondilandela thawi ira ndikoonde. Vyevi vyoonditandiza ona ira ndafuneya limbi-a usamwalanga na Yehova.”
16 Nanyen’ne munokoza panga pama vifufuza ngati mwemo Robert apangele liye. Ngakale mungavilele maesero amo-iwene, muvifukenga ira, ‘Kodi valandile thawi yolapa moi avi ira ndikoonde maeserwala?’ Ngati munaona ira vikala vamo-iviwa vene vevo munafuneya nyo chenja, kamufooke. Musangalalenga voiziwa ira muzindikila vutolo. Muipempelelenga khaniyo ndipo mupangenga vyevyo vinautandizeni ira mu-arelenga makundo a Yehova a makalelo apama. — Sal. 139:23, 24.
17. Kodi roromeleya wa Robert wakuzile avi zina la Yehova?
17 Vikala teto yongo imo-iwa ineyo ninafunjede iyo kumela va vyevyo vyamuireele Robert. Liye oopitiliza onga ira: “Ndingakoondile dowa waniwa wa musikanoyo, liye oondiwandela ira ‘Ukhoza maeso.’ Ndingamufukile vyevyo atantauza liye, andiwandelile ira fwae m’mo-iwa unoyo vowambeela ali wa Mboni oomuwandela ira azombwe etene a Mboni kanakalecha moyo wachiphamaso, ndipo kanokoza panga vyotakala ngati mpata unafwanyeye. Ndiye liye amuwandelile fwaeyo ira ashishedele vyevyo na miyo. Ndoosangalala vinjinji ndingaonile ira ndoopangi-a ira zina la Yehova lilemekeziwe.”
18. Kodi munofunechecha ira mupitilize panga n’ni vanduli vobadiziwa? (Onani teto bokosi loi “Khani Dedo Dinautandizeni.”)
18 Vevo mwavipelekile nyo wa Yehova nobadiziwa, mootonyi-eda ira munofuna weli-a zina la Yehova ngakale vyongo viruche moi avi. Ndipo Yehova unoiziwa mavuto anayo munagumanana nyo koma teto maesero anayo munalimbanana nyo. Liye unoza audaliseni chifukwa yoesaesa kalave ororomeleya. Kamukaikelenga ira vo-indi-eda chito zimwae, liye unoza auva-eni kopolo ira mukaleve ororomeleya. (Luka 11:11-13) Eno motandiziwa na Yehova, munoza mukwakwani-e pitiliza mu-arela Yesu vanduli vobadiziwa.
KODI MUNASOMEDE AVI?
Kodi Akiristu kanatukula avi ‘tengo ozuzumelavo dambo na dambo’?
Kodi munapange avi ira ‘mupitilize mu-arela’ Yesu vanduli vobadiziwa?
Kodi ganizela vyevyo mwalonjezile nyo mpempelo vovipeleka, unautandizeni avi ira mukaleve ororomeleya?
NYIMBO 89 Khalani Omvera Kuti Mulandire Madalitso