Nidedi-edelenga Mzinda Unoyo Kunaza Uonongeya

1. Kodi Yesu aongile ira chin’ni ineyo inaze iireele mzinda wa Yelusalemu?

WANGA-ALILE malambo oyeva ira aphiwe, Yesu oofotokoza pama vya ulosi umo-iwa. Ulosila wookwakwaneli-ediwa ulendo owambeela vevo Yelusalemu na kachisi vyaonongiweathu. Liye oochenjeza ira dambo limo-i ‘magulu akondo kanoza karungunuwe mzinda wa Yelusalemu.’ (Luka 21:20) Yesu oowawandela ofunjedae ira kaza kaona magulu akondwayo kaze kathawe thawi ineyo. Magulu akondo a Aroma mbanayo kakwakwaneli-edile ulosi unola. — Luka 21:21, 22.

2. Kodi namarumiwa Paulo aawandelile n’ni Akristu a Iheberi anayo kakala mu mzinda wa Yudeya na Yelusalemu?

² Wanga-alile chaka doeva ira asilikali a Aroma karungunuwe mzinda wa Yelusalemu namarumiwa Paulo oolemba kalata yakopolo ineyo vathawiila inaiziweya ira buku la Aheberi. Paulo oopeleka malangizo wa Akristu awu Yudeya na awu Yelusalemu anayo kaakami-e kozeela vyevyo kadedi-edelaathu. Aluwa kadedi-edela ira Yelusalemu unoza aonongiwe. Akristwayo kafuneya kala okozeya iya nyumba koma teto mabizimesiwa. Eno voonga vya mzinda wa Yelusalemu, namarumiwa Paulo oolemba ira: “Vano kanina mzinda wogarateya koma ninofunechecha mzinda unoyo unazoyo”. — Aheb. 13:14.

3. Kodi “mzinda okaana maziko enieni” chin’ni, nanga chifukwa n’ni ninaudedi-edela?

³ Vinaoneya ira Akristu anayo kakumile mu mzinda wa Yelusalemu na wu Yudeya aluwa koonyoziwa, koma vyevyo kasakulileathu vyoowakami-a ira kavulumuwe. Malambwano na-iyene teto ninonyoziwa chifukwa yoi kaninaroromela ndalama kapena dedi-edelanga ira athu kanomali-a mavuto. Chifukwa n’ni ninapanga vyevi? Ninoiziwa ira mapeto ailambwela kali vakwikwi vinjinji. Ninofunechecha “mzinda wokala na maziko enieni,” unoyo ngu Umwene wa Mulungu “unoyo unazoyo.a (Aheb. 11:10; Mat. 6:33) Mukhanila ninokambilana: (1) mwemo malangizo a Paulo kakami-eleathu Akristu a muthawae pitiliza dedi-edela mzinda “unoyo wazoyo,” (2) mwemo Paulo mwaakami-ele liye kozeela vyongo vyevyo kadedi-edelaathu koma teto (3) mwemo malangizwae kananikami-eleathu malambwano.

NIMUROROMELENGA MULUNGU CHIFUKWA KANANI-IYE

4. Kodi mzinda wa Yelusalemu wali ofuneya moi avi wa Akristu?

⁴ Mzinda wa Yelusalemu wali wofuneya vinjinji wa Akristu. Pingo owambeela wagarati-iwe wewo mu 33 C.E., teto bungwe lolamulela lali wewo. Akristu anjinji kookaana manyumba koma teto chuma muzindola. Koma Yesu oowawandela o-arelae ira kanoza kafuneele venyamo muzindola koma teto wu Yudeya. — Mat. 24:16.

5. Kodi Paulo aakami-ile avi Akristu kozeela vyevyo vyali usogolo?

⁵ Vofuna akami-a Akristu kozeela vyevyo vyaza usogolo, Paulo oowalimbikisa ira kaonenga mzinda wa Yelusalemu ngati mwemo Yehova mwauonela liye. Paulo oowaumbucha Akristwayo ira Yehova kaaona teto kachisi, asembe koma teto sembe dedo dapelekiwa wu Yelusalemu ngati dopatuleya. (Aheb. 8:13) Athu anjinji muzindoyo koomukoonda Mesiya. Kachisi wa Yelusalemu oo-iya kala likulu la olambela oona moi oonongiwa. — Luka 13:34, 35.

6. Chifukwa n’ni ninaonge ira malangizo a Paulo a va Aheberi 13:5, 6 kali ava thawiwa?

⁶ Vathawi ineyo Paulo aalembela liye kalata Aheberi, vyongo vyooenda pama mu Yelusalemu. Wolemba mbili m’mo-iwa wa Iroma oonga ira vathawi ineyo Yelusalemu wali “zinda wochuka vinjinji dela letene laumamawa.” Ayuda okumela m’madela o-iyana-iyana koodowa wu Yelusalemu chaka na chaka dowa panga vikondwelelo vyo-iyana-iyana. Vi vyoopangi-a ira ukale ndalama dinjinji. Chifukwa ya vyevi, Akristu amo-i kookaana ndalama dinjinji. Mwina chichifukwa iwa Paulo aawandelile ira: “Kamuomeliwenga ndalama koma muonenga vyongo vyevyo mun’na nyo kala vyoukwakwanelani.” Vanduli viwa oonga mawu a m’Malemba osimikizela ira Yehova kanaza aa-iya, oonga ira: “Kandinaza ndiu-iyani kapena utatilani ngakale vang’ono (Welengani Aheberi 13:5, 6; Doto. 31:6; Sal. 118:6) Chifukwa n’ni Akristu awu Yudeya na awu Yelusalemu kafuneya asimikizela vyevi? Chifukwa vaanavire thawi indendai kumela vevo kawachelileathu kalatela, aluwa kafuneya iya nyumba diwa, mabizimesiwa koma teto vyongo vimo-i. Kafuneya dowa umadela amo-i dowa ambeela moyo usha.

7. Chifukwa n’ni ninafuneya roromela vinjinji Yehova vathawiila?

⁷ Vyevyo ninafunjedavo iyo: Vachineneeva ninadedi-edela magomi-edo ailambwela va “isauso ilukulu.’’ (Mat. 24:21) Mofwanafwana na Akristu amuthawi ya anamarumiwa, na-iyene teto ninafuneela kala maso koma teto okozeya (Luka 21:34-36) Va isauso ilukulu mwina ninoza nifuneye iya vyongo vi-u vyetene nororomelanga ira Yehova kanaza ani-iya. Ngakale vathawiila, isauso yaanaambeele ninokoza tonyi-eda akala ninamuroromela Yehova. Vifukeni ira, ‘Kodi vyoira koma teto vyolinga vyanga vinotonyi-eda ira kandinaroromela ndalama koma ndinomuroromela Mulungu unoyo anilonjezile ira unoza anisamalele?’ (1 Tim. 6:17) Isazo ya Akristu athawi ya anamarumiwa inonikami-a kozeela isauso ilukulu. Koma va isauso ilukulu vyongo vinaza vikale vyorucha vinjinji kwaranya wale letene. Ndiye Kodi ninaza niiziwa avi vyofwanelela panga isauso ilukulu yaza iambeela?

MUVWELENGA ANAYO KANAUSOGOLELANI

8. Kodi Yesu apelekile malangizo oyi avi wa ofunjedae?

⁸ Vangakede vira chaka doyeva kumela vevo Paulo awalembele liye Aheberi kalata, Akristu koona asilikali a Iroma kangarungunuwile Yelusalemu. Vyevi vyootonyi-eda ira mzinda wa Yelusalemu u-alile vang’ono onongiwa moi kafuneela tawa. (Mat. 24:3; Luka 21:20, 24) Koma kodi katawele waani? Yesu akede onga ira: “Anayo kali mu Yudeya kaze kaambeele thawela umimwango.” (Luka 21:21) Voi udelalo ookala mimwango dinjinji, kodi aluwa katawele mimwangodiwa diivi?

9. Chifukwa n’ni vyali vyorucha wa Akristu ira kaiziwe mimwango dofwanelela thawelao? (Onani mapu.)

⁹ Dimo-i mwamimwango dedo Akristu kataweleathu dali di: mimwango dau Samariya, wu Galileya, wu Lebanoni, mwango wa Herimoni koma teto mimwango dambali imo-i ya inje wa Yorodano. (Onani mapu.) Dimo-i mwamimwangodi daoneya ngati dotetezeya. Mwaisazo, mzinda wa Gamla wali vamimwango moi wali malo orucha fiyao. Ayuda amo-i kaganiza ira mzindola kali malo apama thawelawo. Koma mzindola ngunoyo Ayuda na Aroma kavazanileathu moi athu anjinji koophiwa.b

10-11. (a) Kodi Yehova apelekile avi malangizwae? (Aheberi 3:7, 17) (b) Kodi arela malangizo aathu anayo kasogolela waakami-ile avi Akristu? (Onani teto ithuzithuzi.)

¹⁰ Vinaoneya ira Yehova oo-indi-eda chito andimuwa mupingo vosogolela Akristu ira kaiziwe wofwanelela tawela. Wolemba mbili m’mo-iwa oonga ira: “Athu amupingo wa Yelusalemu koowachela malangizo okumela wa Mulungu zela wa andimuwa, owalamula ira . . . kavenyemo muzindoyo kondo yaanaambeele notawela mzinda wau Pereya woromoliwa Pela.” Mzinda wau Pela wali wapama ira Akristu katawelewo. Mzindola kawali undendai na Yelusalemu moi vyali vyo-orucha fiyao. Mu mzindola mookala athu amitundu dimo-i eno kawakuziwe vevo Ayuda kavazanaathu na Aroma. — Onani mapu.

¹¹ Akristu anayo katawele umimwango koo-arela malangizo a Paulo oyi ‘nivwelenga anayo kananisogolela’ mupingo. (Welengani Aheberi 13:7, 17.) Vi vyoowakami-a ira kavulumuwe. Vyevi vyaireilevi vyoosimikizela ira Mulungu kaa-iile athu anayo kadedi-edela “mzinda okaana maziko enieni,’’ unoyo ngu Umwene wa Mulungu. — Aheb. 11:10.

12-13. Kodi Yehova ukalile asogolelanga avi athwae vathawi yorucha?

¹² Vyevyo ninafunjedavo iyo: Yehova uno-indi-eda chito athu anayo kanasogolela ira kapelekenga malangizo waathwae. M’Baibulo mukala visazo vya abusa angasene anayo Yehova aa-indi-edile liye chito vosogolela athwae vathawi yorucha. (Doto. 31:23; Sal. 77:20) Malambwano teto ninoona umboni oyi Yehova unaapitilizave indi-eda chito abusa anala voniva-a malangizo.

¹³ Mwaisazo, mulili wa COVID-19 wangaambeele, abali ‘osogolela’ kooniva-a malangizo ofwanelela. Andimuwa koowachela malangizo anayo kaakami-ile abali na arongola ira kapitilize mulambela Yehova. Vaanavire thawi indendai mulilula wangaambeele, noopanga sonkano wachigawo muviongelo vyokwaranya 500 zela va intaneti, m’ma TV koma teto m’mawailesi. Athu koopitilizave wachela yodja ya uzimu moi vyevi vyookami-a ira nipitilizeve kala ogwilizana. Kaya ninaza nigumane na mavuto oyi avi usogolowu, Yehova unoza apitilizeve kami-a abali osogolela ira kaiziwe vyofwanelela panga. Enjedela vororomela Yehova koma teto vwela malamulwae, kodi mbamakalelo amo-iwa aavi anayo kananikami-e kozeela isauso ilukulu koma teto ira nize nipange vyongo mwazelu vathawi yoruchela?

MUWAOMELIWENGANA ABALI NA ARONGOLINYU KOMA TETO MUKALE OVA-A

14. Mogwilizana na Aheberi 13:1-3, kodi mbamakalelo aavi anayo Akristu kafuneelaathu atonyi-eda Yelusalemu na kachisi vyanga-alile vang’ono onongiwa?

¹⁴ Isauso ilukulu yaza iyambeela ninaza nifuneye tonyi-edana chikondi kwaranya wale letene. Ninaza nifuneye asazi-eda Akristu anayo kakala wu Yelusalemu koma teto wu Yudeya. Aluwa thawi detene kootonyi-edana chikondi. (Aheb. 10:32-34) Koma wanga-alile chaka doyeva ira Yelusalemu aonongiwe, “Akristwayo kafuneya tonyi-edana chikondi’’ vinjinji koma teto kala ova-a.c (Welengani Aheberi 13:1-3.) Na-iyene teto ninaza nifuneya panga vyevi va thawi ya isauso ilukulu.

15. Chifukwa n’ni Akristu a Iheberi kafuneya aomeliwana afwiwa koma teto awachela pama vevo katawileathu?

¹⁵ Asilikali a Iroma koorungunuwa mzinda wa Yelusalemu koma mwazizizi koowelela waniwa. Vathawi ineyo Akristu kootawa moi katukulile vyongo vyoyeva. (Mat. 24:17, 18) Aluwa kafuneya roromelana vinjinji vevo katawelaathu umimwango koma teto vevo kaambeelathu moyo usha. Kaninakaikela ira anjinji koovuteya moi “kafuneya kami-iwa.” Vyevi vyoopeleka mwai wa Akristwayo otonyi-eda ira kanowaomeliwana vinjinji abaliwa vokala ova-a, vokami-ana m’mo-i na fwae koma teto gawana vyevyo kanaathu. — Tito 3:14.

16. Kodi ninatonyi-ede avi chikondi wa Akristu afwi-u anayo kanavuteya? (Onani teto ithuzithuzi.)

¹⁶ Vyevyo ninafunjedavo iyo: Chikondi inonikami-a ira nikami-enga Akristu afwi-u anayo kanavuteya. Athu anjinji a Mulungu kookala kakami-anga abali na arongoliwa anayo katawile waniwa chifukwa ya kondo kapena ngozi damuchilengedwe ira kakaena vyongo vyofuneya koma teto ira kalambelenga Yehova. Murongola m’mo-iwa wau Ukraine unoyo athawile waniwa chifukwa ya kondo aongile ira: “Yehova ukala a-indi-edanga chito abali vonikami-a koma teto nisogolela. Aluwa kooniwachela pama koma teto nikami-a wu Ukraine, wu Hungary koma teto uno wu Germany.” Yehova uno-indi-eda chito abali na arongola ira kawachele pama athu anayo kanagumana na mavuto. — Miya. 19:17; 2 Akor. 1:3, 4.

17. Chifukwa n’ni vathawiila ninafuneya aomeliwana Akristu afwi-u koma teto awachela?

¹⁷ Usogolowu ninoza nifuneye tonyi-edana chikondi kwaranya wale letene (Aheb. 3:16-18) Ninokoza onga ira Yehova unaanifunji-a vathawiila kala achikondi koma teto kala owachela pama alendo. Makalelo anala kanoza kafuneye vinjinji va isauso ilukulu.

VYEVYO VINAZE VIIREYE USOGOLO

18. Kodi ninaasazi-ede avi Akristu a Iheberi?

¹⁸ Akristu anayo katawele umimwango koovulumuwa vevo Yelusalemu aonongiwa liye. Aluwa kangatawile muzindola, Yehova kaa-iile. Kodi ninafunjedavo n’ni? Kaninaiziwa vyetene vyevyo vinaze viireye usogolo. Koma Yesu ooniwandela ira ninafuneya kala okozeya vwela. (Luka 12:40) Nikaana teto malangizo anayo Paulo apelekile liye wa Akristu a Iheberi. Malangizwala mbokami-a vathawiila ngati mwemo vyaliliathu vathawi ineyo. Yehova unisimikizela teto ira kanani-iye kapena nitatila ngakale vang’ono. (Aheb. 13:5, 6) Tiyemoni nipitilize dedi-edela Umwene wa Mulungu, unoyo ngu mzinda unoyo unaze ukalevo mpakana walewale. Nera eno ninoza nisangalale na madaliso anayo Umwenoyo unazeathu uzena.— Mat. 25:34.