Août

Kampe Yezu mbo keri zonzelaka binwani bia Bisi-Rome biamukoma nsonso mu moko na mu malu. Yezu ka bika ko ti kondo kwa buderede ku bamusila kwasa ti kizi kabâ na diki. (1 Pi. 2:23) Ntiana Yezu, tufweti zoloko mu lemvokela bantu bakaka. (Kol. 3:13) Bantu bakaka, ni bu sa ti bantu ba makanda meto, balendi tu kwamisa mu bungu ti ka babakulaka nkwikulu zeto ko, peleko mpila yi tunatinaka luzingu lweto. Balendi tu hunisina misamu, balendi tu fwisa nsoni ha meso ma bantu, balendi tenda mabuku meto, peleko balendi mpe tu kebesa ti mbo batusa bubi. Kâ, kani tabâ na diki, tulendi lomba kwe Yehova kabakisa bantu bô batutelamanaka mu zibula mitima miawu ngatu na kani lumbu batambula matieleka. (Mat. 5:44, 45) Ntangu zakaka, wulendi bâ musamu wa mpasi kwe beto mu lemvokela, nsungula tala ti misamu mi batuyirikiri mia nkatika mia mbi miena. Kâ, tala ti tubikiri diki diakula mu mitima mieto, mbo tutimwisa mpasi. (Mik. 37:8) Bu tubongaka nzengolo ya lemvokela, mbo tusolaka mu lembo bika misamu mia mbi miasa ti talunda diki.​—Efz. 4:31, 32. w21.04 8-9 par. 3-4

Ngano muntu wumosi wu zololo bakatula mu timvuka? Wulendi bâ musamu wa mpasi! Banza’eti bwe Yehova kamona ku mutima mu ntangu mbazi zandi zakaka zabika mu mu sarila! (Yude 6) Mpe banza’eti ntia mpila tiari tieri nandi mu ntangu bala ba Israele ba keri zoloko beri kwama mu kolamanaka. (Mik. 78:41) Bâ na lukwikulu ti Tata’eto dia luzolo die ku mazulu mbo kafwemaka mpe mu ntangu muntu wu zololo wulembo vutu mu sarilaka. Mbo kabakulaka mpasi zi monaka. Na tiari tiatiansoni mbo kakuhana lutindusu na lubakusu lwe naku nsatu. Mwana wu batomono zolo bu wubikaka mu sarila Yehova, vula-vula bibuti mbo bibanzaka ti tima tiakaka bafweti sa mu bakisa mwana’awu mu tatamana mu sarila Yehova. Mpangi yimosi yitêle: “Nayizi tisemba. Mu bungu dia musamu wo nayizi batika mu lotoko ndozi za mbi. Mpangi yimosi ya yikentoyabwabana na musamu wo yitêle: “Ngano ntia musamu wa mbi kwa nayirikiri wufweti lembo yirikaka mama? Nayizi banza ka nayirika mio mifwanakane ko mu longesa mwana’ani wa bakala mu zolo Yehova.” w21.09 26 par. 1-2, 4

Bakaka mbo babanzaka ti kanda dia Yehova ka difweti’â dialongesa misamu mitariri Bibila ko, mu bungu ti ka bayenda ku tukolo tu balongeselaka misamu mia théologie ko. Kâ bawu bafweti taluzula misamu. Musamu ni wo Like, titsoniki timosi tia Evanzile, kabongela nzengolo mu sa. Wasarila ngolo mu longoka ‘misamu miamiansoni, tûka mbatukulu.’ Wazolo ti bantu baketi tanga Evanzile yo ‘bazaba butieleka’ bwa misamu mi bawâ mu bungu dia Yezu. (Like 1:1-4) Bayuda beri bâka ku Bere, ntiana Like beri. Bu bawâ nsangu za mbote zitariri Yezu mu mbala’awu ya ntete, bataluzula Matsonoko ma Hebre mu zaba tala ti misamu mi beri ba têlaka mia matieleka mieri. (Bis. 17:11) Mpila mosi, lumbu ti bantu bafweti taluzulaka misamu. bafweti fwanakasaka misamu mi tu longesaka kanda dia Nzambi na mi tâka Bibila. bafweti longokaka mpe misamu mieka yirika kanda dia Yehova mu ntangu yi. Bamana tomo kwe taluzuri misamu miayôka, ka babika mabanza ma mbi ko na misamu mi kwe tê bantu miabawubakasa. w21.05 3 par. 7-8

Ngano mu timvuka tiaku muntu we mo wu lendi songela ndiambu? Ntangu zakaka, Bakristo bakaka mbo bazolo mu bâ tintwari na beto. Wulendi bâ musamu wa mpasi kwe bakaka mu bâ na bantu ba kanda diawu balembolo Mbangi za Yehova mu ntangu yi badiaka malaki ma nsi peleko ma mabundu ma bungungu. Bilumbu biakaka bie kô kwe bantu bakaka bi batomo bâka mu tiari ntiana tilumbu ti bafwilulu bakala peleko mukento. Bu tuyôkesaka ntangu na mpangi zibwabanaka na misamu mia mpila yo, mbo tusongela ti bawu tutomono zolo.” (Flp. 2:20) Misamu miamingi mie kô milendi sa ti Mukristo watimona yandi kaka ntangu zakaka. Kâ, kani kabwe, ka tufweti’â tazimbakanaka ko ti Yehova misamu mio mia katomono zaba. Mbo katuhanaka bio bie neto nsatu, vula-vula mu nzila ya mpangi zeto za Bakristo. (Mat. 12:48-50) Buna, mbo tusongelaka ti Yehova tutondaka mu bungu dia timvuka bu tusarilaka ngolo mu bakisa mpangi zeto. Mu mbanzulu ni mbanzulu zi lendi bâ neto, tufweti zabaka ti ka twena beto kaka ko mu bungu ti ntangu zazansoni Yehova ha lweka lweto kena! w21.06 13 par. 18-20

Yezu watatamana mu bâ na mabanza ma mbote mpe watatamana mu samuna ni bu sa ti bantu bakaka ka beri’â tambulaka nsangu zandi ko. Mu bungu dia nti? Nsatu yeri na bantu ya zaba matieleka Yezu ya keri bakulaka, mpe weri nandi kabakisa bantu babîngi mu tambula nsangu za Timfumu. Wazaba mpe ti bantu beri lembo toko tambulaka nsangu zandi bakaka mbo baketi kwizi za tambula. Tataleno misamu miatula mu kanda diandi. Mu mvula zitatu na ndambu zi kayôkesa mu tisalu tia samuna, na kani muntu wumosi mu mpangi zandi ka wayizi’â bâ mulongoki ko. (Za 7:5) Kâ, ha manima ma mvumbukulu’andi, bayizi bâ Bakristo. (Bis. 1:14) Ka tuzebi’â ko ka nani kwizi bâ tisari tia Yehova. Bantu bakaka ntangu yayingi babongaka mu longoka matieleka. Bô balembo zoloko mu wirikila nsangu zeto, bu bakwizi monaka ndiatulu’eto ya mbote na fuki tieto, balendi kwizi kembela Nzambi.” w21.05 18 par. 17-18

Yezu bu keri ha mutoto, wahana ntumunu zole kwe milongoki miandi. Yandi wabatêla mu sala tisalu tia samuna nsangu za mbote za Timfumu mpe wabasongela bwe balendi tia sarila. (Like 8:1) Mu tifwani, Yezu watêla milongoki miandi nti bafweti sa mu ntangu bantu yi baketi tambula peleko yi baketi kala mu wâ nsangu za Timfumu. (Like 9:2-5) Wabambula mpe kwe milongoki miandi ti mbo baketi samuna kwe bantu babingi na mu mbuka zazingi, bu kabatêla ti mbo baketi tâ timbangi ‘kwe makanda mamansoni.’ (Mat. 24:14; Bis. 1:8) Mpe, yandi watâ kwe milongoki miandi mu longesa kwe bantu balendi kwizi bâ milongoki mu tumamana misamu miamiansoni mi katuma. Yezu wasongela ti tisalu tio tia mfunu mbo tiaketi tatamana ‘tii ku nsuka ya nza.’ (Mat. 28:18-20) Mpe mu timona-meso tia mona Za, Yezu watomo songela ti milongoki miandi miamiansoni miafweti bakisa bantu bakaka mu longoka misamu mitariri Yehova.​—Nza. 22:17. w21.07 2-3 par. 3-4

Lumbu ti mu nza, bantu babingi badingaka mu yôka bampwana’awu, mpe ka bakipaka ko tala ti nsalulu zawu zilendi mwisa bampwana’awu mpasi. Mu tifwani, muntu wutâka nkari wulendi dinga ndandu zazingi yôka bitê bia nkari biakaka, buna lendi dinga mu yirika misamu mimwisa bampwana’andi mpasi. Muntu wusaka sport, mu ntangu ya compétition, lendi lwekesa mpwana’andi ye mu ekipe yakaka ngatu ekipe ya bawu yabaka. Mwana lukolo wuta dinga mu baka tibuka ku univer-site ya yinene wulendi dinga mu kopa mu ntangu ya ekzame. Mu bungu ti Bakristo twena, mbo tubakulaka ti ndiatulu yo ya mbi yena; nsalulu za tinsuni zena. (Nga. 5:19-21) Kâ na kondo kwa zaba, mpangi zakaka zilendi dinga mu yôka bampwana’awu mu timvuka, mpe balendi tuma bantu bakaka mu sarila bo. Musamu wo mfunu wena mu bungu ti bantu badingaka mu yôka bampwana’awu balendi bebesa bumosi bwa timvuka. Buna bubote bwenw kwe beto mu tutaluzula mpe bifwani bia bakento na bia babakala ba kwikama bi bazonzelaka mu Bibila balembo bâ na mbanzulu zo. w21.07 14 par. 1-2

Bu tubâka na luzolo lwa kwikama mbo tubakisaka bô bê mu tiari peleko bê ba nôka. Mpangi zazingi lumbu ti zitatamanaka mu bakisa bô bê mu tiari peleko bê ba nôka mu timvuka. Mpangi zawu za bazololo, mpe mbo bazoloko mu sa misamu miamiansoni mi balenda mu ba bakisa. (Bin. 12:25, note; 24:10) Musamu ni wo ntumwa Paulo katutindisa mu yirika, bu katâ: ‘[Zonzeno] mu mpila yibombaka kwe bô bê mu tiari; yendeno yiki koko kwe bankwa-bunôkena, bêno na luvivululu mu babansoni.” (1 Tes. 5:14) Vula-vula, mpila ya mbote yi lendi bakisila mpangi ya nôka ni mu mu wirikila na mu mu yika lukwikulu ti yandi zololo. Yehova mu nsayi kabâka bu bakisaka bisari biandi. Bingana 19:17 yitâka: “Wô saka mbote kwe muntu wa mpamba-mpamba, Yehova kadefesaka, mpe mbo kamusenda mu misamu mi kayirikaka.” w21.11 10 par. 11-12

Ngano nti tulendi sa bwawu bu mu kubama mu bungu dia bilumbu bita kwiza? Tufweti yangalalaka mu bio bie neto, mpe nsayi’eto yayîngi yifweti bâka mu tindiku tie neto na Yehova. Bu tutomo kwe zabi Nzambi’eto, lukwikulu lweto mu lenda die nandi dia tu kengerela mu ntangu Goge ya ku nsi ya Magoge yitukotela mbo lutomo kula. Verse ya tilumbu ti yisongele mu bungu dia nti Davide kazabila ti wafweti sikirila Yehova. Mbo keri vulu sikirilaka Yehova, mpe kani kabwe Nzambi’andi ka yamuniongesa ko. Bu keri ntwenia, wafwanakana ti Davide kanwana na Musi-Filisiti wa zangama, Goliate, mpe wamutêla: ‘Mu tilumbu kwa ti, Yehova mbo kakuyekola ha moko mani.’ (1 Sam. 17:46) Ha manima, Davide wayizi sarila mutinu Sawule, wayêla mu mu honda mbala zazingi. Kâ, Yehova na Davide keri. (1 Sam. 18:12) Mu bungu ti Davide wamona lubakusu lwa Yehova mu ntama, wazaba ti mbo kaketi mu bakisa mu misamu mia mpasi mi keri bwabanaka na mio. w22.01 6 par. 14-15

Mu misamu miamiansoni mi kayirikaka, Yehova mbo kabongaka ntangu yifwanakane na luvivululu lwalwansoni mu manisa tisalu tiandi. Mbo kasilaka bo mu bungu dia mukembo wa nkumbu’andi na mu bungu dia ndandu za bantu bakaka. Tazonzeleno tifwani tia mpila yi kasarila mutoto malembe-malembe. Bibila bu dizonzelaka wo, mbo dizonzelaka ndilu zandi, mbuka zasikamana “bandu” diandi na “tari disikamanaka nzo.” (Yobe 38:5, 6) Wabonga mpe ntangu ya taluzula tisalu tiandi. (Mba. 1:10, 12) Ngano lendi banza bwe bambazi bamona, bu beri monaka bisalu bia Yehova bieri yilamaka malembe-malembe? Diangana musamu wo watomo ba tâ nsayi yayingi! Ntiangu beri kawulaka, mpe beri sikaka nsaki. Ngano nti tuta longoka? Bima bia sala Yehova biabonga mafunda ma mvula mu yilama, kâ bu kataluzula bima biango, wamona ti bia “nguria bia mbote bieri.”​—Mba. 1:31. w21.08 9 par. 6-7

Mu tifwani tia Yezu, bakala dimosi dieri kwendaka ku nzietolo. Ntete kenda, watâ ngamba zandi mbila mpe wabahana talents zi baketi têla nkari. Bu kataluzula lenda dia muna ngamba, bakala dio wahana talents tanu kwe ngamba ya ntete, mpe zole kwe ngamba ya nzole, wahana mpe talent mosi kwe ngamba ya ntatu. Ngamba ya ntete na ya nzole, bakipa mbongo zo na bunsungu bwabwansoni. Kâ ngamba ya ntatu ka sa na kani tima ko mu bungu dia mbongo zi bamuhana, mpe mfumu wamukatula ku tisalu. Tisari tia ntete na tia nzole, mu bunsungu beri bongelaka dema di babahana mpe ngolo beri salaka mu bungu dia mfumu’awu. Buna, bawu bayizi yika tikunku tiakaka na tio ti babahana. Mazangu na lenda diawu batomo bia senda. Mfumu’awu yatomo yangalala mpe yamona ti bafwana mu bâ na madema makaka! w21.08 21 par. 7; 22 par. 9-10

Yehova mbo kasongelaka luzolo lwalwingi mu ntangu yi ya mansukina. Ka zololo’â ko ti bantu bafuka. (2 Pi. 3:9) Wahana bweso kwe bantu babansoni mu soba mabanza. Kâ luvivululu lwandi ndilu lwena. Bô bakalaka bweso bo, mbo babwabana na musamu wa bwabana na Farao mu ntangu ya Mose. Yehova watâ kwe Farao: “Mu bungu ti, mbo naketi lambula koko kwani mu ku semba nge na kanda diaku mu timbevo tia nguria tia mbi, mpe mbo waketi zimbakana ha mutoto. Kâ tala ti wa moyo nikubikiri, ni mu ku songela ngolo zani mpe ngatu bazabikisa nkumbu’ani ha mutoto wawansoni.” (Ndu. 9:15, 16) Makanda mamansoni mbo makwizi zaba ti Yehova ni Nzambi ya yimosi ya matieleka. (Ezk. 38:23) Ningana ku bazonzele mu verse ya tilumbu ti, kuzololo tâ ti bantu bo bê ntiana Farao, mpe bakalaka nswa wa Yehova wa tuma, mbo bafuka mankululu. w21.09 18-19 par. 17-18

Ngano mpasi ta mona ku mutima mu bungu ti muntu wu zololo bakaturi um timvuka? Mpe nti lendi sa tala ti bantu bakaka mu timvuka batêle misamu milendi ku mwisa mpasi? Bantu babansoni ka bazonzela mu mpila ya mbote ko. (Zaki 3:2) Beto bansoni masumu me neto, buna kuyitukuandi tala ti bantu bakaka ka bazebi’â ko bwe bakutêla peleko bakutêlele misamu mi kumwisa mpasi. Bambukilaka malongi ma Paulo matâka: “Tatamaneno mu tikorela beno na beno mpe mu tilemvokelaka beno na beno, tala ti muntu we na musamu.” (Kol. 3:13) Tatamana mu bakisa kanda dia kwikama dia muntu wu bakaturi mu timvuka. Bwawu bu nsatu yayingi ye nawu ya luzolo na ya lutindusu. (Ebr. 10:24, 25) Ntangu zakaka kanda dia muntu wu bakaturi mu timvuka dilendi mona ti mpangi za mu timvuka ka zita vutu ba zonzesa ko, ntiana kwa bawu mpe bakaturi mu timvuka. Ka lubikandi ti musamu wo watula! Tufweti sîkaka mpe tufweti tindisaka ntwenia ze na bibuti biabika mu sarila Yehova. w21.09 29 par. 13-14; 30 par. 16

Mu ntangu mpangi ya nuna yizonzaka na mpangi ya ntwenia, ba bole ndandu babakaka. (Rom. 1:12) Mpangi za ntwenia, mbo lukwizi tomo bâ na lukwikulu ti Yehova kanda diandi kakipaka, mpe mpangi ya nuna mbo yikwizi mona ti yandi bazololo. Mbo kabâ na nsayi ya ku zonzela tusakumunu twatûka kwe Yehova tu kabaka. Bu kwe yôke mivu, butoma bwa muntu mbo butsungaka, kâ bô bê ba kwikama kwe Yehova mbo bakwizi bâka nguria batoma ha meso mandi. (1 Tes. 1:2, 3) Mu bungu dia nti wena musamu wa matieleka? Mu bungu ti mu ntangu yeri kwe yôke mivu, babika mpeve ya Nzambi yabakubika mpe yababakisa mu kurisa bifu bia mbote. Bu tubonga ntangu ya tomo zaba mpangi zeto za nuna, ya ba kembesa na ya longoka mu tifwani tiawu, mbo tutomo mona ti ntalu bena! Timvuka mbo tikwizi tomo bâka ngolo mu ntangu mpangi za ntwenia zizoloko mpangi za nuna, kâ mpe mu ntangu mpangi za nuna zizoloko mpangi za ntwenia. w21.09 7 par. 15-18

Tufweti sarila ngolo mu lembo bâka na mutima ngolo na mu bâ “mvwama mu bulemvo” ntiana Nzambi’eto. (Efz. 2:4) Tifu tia fwila tiari ka tisukinaka kwa mu mbanzulu ko. Kâ bantu bê na tiari mbo bayirikaka misamu mu bakisa bantu bakaka. Beto bansoni tulendi tomo taluzula mu dinga bantu bê na nsatu lubakusu mu kanda dieto, mu timvuka tieto na mu tizunga tieto. Wa matieleka, misamu miamingi mie kô mi tulendi songela tiari! Ngano muntu we kô wuta dinga bamutindisa? Ngano tulendi hana lubakusu lufwanakane, kampe mu hana bidia peleko mu yirika misamu miakaka mia mfunu? Mpangi yi bakarisi mu timvuka, ngano nsatu bantu ye nandi bamutindisa? Ngano tulendi zonzela nsangu za mbote zitindisaka kwe bantu bakaka? (Yobe 29:12, 13; Rom. 10:14, 15; Zaki 1:27) Tamana bakula ti bantu nsatu ni zo ze nawu mbo tumona ti mpila ze kô zi tulendi songela tiari. Bu tusongelaka tiari, mbo tutomo tâka Tata’eto dia ku mazulu nsayi, Yandi we Nzambi ya fuluka mu tiari! w21.10 13 par. 20-22

Mu Mikunga 23, Davide wazonzela bima bie nkatika mfunu​—tusakumunu twatwingi tu kabaka bu katambula Yehova kabâ Muvungi’andi. Yehova mbo keri kwe mu nati ‘mu nzila za buderede,’ mpe na kwikama kwakwansoni mbo keri bakisaka Davide mu ntangu za nsayi na za mpasi. Davide wazaba ti, ni bu sa ti ‘ku musitu we na matiti ma nkunzu’ keri bêlaka, mbo kaketi bâ na misamu mu luzingu lwandi. Ntangu zakaka, kampe mbo keri bâka wa nôka, mu bungu ti ntiana yandi weri kwe yendele ‘ku mudimba we na buyongongo bwabwingi,’ mpe mbeni zeri nandi. Kâ mu bungu ti Yehova Muvungi’andi weri, Davide keri’â tînaka na kani musamu wa mbi ko. Mu bwe Davide kalembo kondolo tima tia mbote? Tamana wa bongela mu timpeve, mbo tutâ ti biabiansoni bieri nandi nsatu mu sarila Yehova, biabâ nandi. Nsayi’andi ka yeri’â tûkaka mu bima bia tinsuni ko. Davide mbo keri yangalalaka mu bima bieri mu hanaka Yehova. Bima biayôka mfunu kwe yandi, ni lusakumunu lwa Nzambi na kengerela ku keri mu kengerela. w22.01 3-4 par. 5-7

Tûka ntama bisari bia Yehova biabingi biasamuna kwe bantu bazolo mu ba wirikila na balembo zolo mu ba wirikila. Mu tifwani, Noa ‘tisamuni tia buderede’ tieri kampe tûka mivu miamingi. (2 Pi. 2:5) Kampe, wabâ na tivuvu ti bantu mbo baketi tambula nsangu zi keri samunaka, kâ Yehova ka tâ ko ti mbo baketi tambula. Bu kalomba kwe Noa katunga nzaza, Nzambi watâ: “Fweti kota mu nzaza, nge na bala baku ba babakala, mukento’aku mpe na bakento ba bala baku.” (Mba. 6:18) Mpe mu ntangu Yehova yi kamutêla bunene bwa nzaza, Noa kampe wabakula ti bantu ka babingi’â ko baketi mu wirikila, mu bungu ti ka kwa keti’â bâ tibuka ko mu bungu dia bawu. (Mba. 6:15) Ntiana bu tuzebi wo, na kani muntu mosi ka wamuwirikila ko. (Mba. 7:7) Ngano Yehova wabanza ti Noa ka lenda tisalu tiandi ko? Kâni! Ha meso ma Nzambi, Noa tisamuni tialenda tisalu tiandi tieri mu bungu ti na kwikama kwakwansoni walungisa mio mia mu lomba Yehova.​—Mba. 6:22. w21.10 26 par. 10-11

Banza’eti bwe Rite kamona ku mutima bu kawâ misamu mia tâ Naomi! Rite wasa miamiansoni mi kalenda mu bakisa Naomi. Wadila nandi, wamutindisa, mpe wayôkesa bilumbu biabingi mu kwe yende nandi tintwari. Ntono mio miamiansoni, Naomi watâ: “Yehova kunkarisi moko mpamba.” Mu misamu mi katâ, Naomi wasongela ti ka dimbitila mu lubakusu lweri mu hanaka Rite ko, weri nandi penepene. Kampe musamu wo watâ Rite nguria tiari! Kâ, watatamana mu bâ tintwari na Naomi. (Rite 1:3-18) Lumbu ti, mpangi ya yikento ye mu mpasi yilendi tu têla misamu mitufwemesa​—ntono ngolo zazansoni zi tuta sarila mu mu bakisa. Kâ, mbo tusarilaka ngolo mu lembo kipa misamu mia mpila yo. Mbo tutatamana mu bâ na mpangi’eto ye na nsatu lubakusu, Mpe mbo tulomba kwe Yehova katubakisa mu zaba bwe tulendi mu tindisila. (Bin. 17:17) Mpangi ya yikento ye na nsatu lubakusu lweto yilendi toko lwa kala. Kâ, luzolo lwa kwikama mbo lututuma mu sa mio mi tulenda mu tatamana mu bâ na Yandi.​—Nga. 6:2. w21.11 11 par. 17-19

Mu Bibila, ntelo ya “santu” na ya “busantu” mbo zivulu zonzelaka ndiatulu na nsambululu ya verela peleko misamu mia mulongo. Ntelo zo mbo zizonzelaka mpe muntu wu bahamburi mu sarila Nzambi. Mu nzonzolo yakaka, ba verela twena tala ti mu bunkete tudiatilaka, tala ti nsambululu’eto kwe Yehova ya verela yena, mpe tala ti tindiku tia ngolo tie neto na Yandi. Mbo tuyitukuku mu bungu ti, ni bu sa ti bantu ba masumu twena, mbo tubâka na tindiku tia ngolo na Yehova Yandi we wa santu. Yehova wa santu wena mu mpila zazansoni. Musamu ni wo wa tâ baserafe, ze mbazi za Yehova zibâka penepene na tibuka tiandi tia timfumu. Baserafe bakaka mbo beri tâka: “Wa santu, wa santu, wa santu wena Yehova.” (Iza. 6:3) Wa matieleka, bambazi balendi bâ na tindiku tia ngolo na Nzambi’awu ya santu mu bungu ti ba santu bena. w21.12 3 par. 4-5

Bantwenia mbo bavulu dingaka mu zaba ntia mpila ya mbote balendi natina luzingu lwawu. Baprofesere na bantu ba mu kanda balembolo Mbangi za Yehova balendi ba tuma mu sa lukolo lwa lula ngatu babâ na tisalu tia mbote, mpe babâ na mbongo zazingi. Bamana landa nzila yo, yilendi ba bonga ntangu yayingi. Ku lweka lwakaka, bibuti na ndiku ze mu timvuka balendi tindisa bantwenia mu yôkesa luzingu lwawu mu tisalu tia Yehova. Nti bilendi bakisa ntwenia yizololo Yehova mu bonga nzengolo ya mbote? Mbo wubâ musamu wa mbote kwe yandi mu tanga na mu dimbitila mu misamu mie mu Bisi-Efeze 5:15-17. Bu kamana tanga verse zo, ntwenia yilendi tiyula biyuvu ebi: ‘Ngano Yehova bwe kazololo? Ntia nzengolo yimutâ nsayi? Ntia nzila yikumbakisa mu sarila ntangu’ani mu mpila ya mbote?’ Bambuka ti ‘ntangu ya mbi yena,’ mpe nza yi ta yâla Satana ntamana mbo yifuka. w22.01 27 par. 5

Mu ntia ntangu Zaki kayizi bâ mulongoki wa kwikama wa Yezu? Ni mu ntangu Yezu yi kavumbuka kwe ba fwa bu kaye mu monekena na bantumwa bakaka. (1 Kor. 15:7) Monana ku bamonana na Yezu, kwanata nsobolo mu luzingu lwa Zaki. Tintwari keri na bantumwa beri mu nzo, bu beri kêlaka mpeve santu yi babakanisina ku Yerusaleme. (Bis. 1:13, 14) Ha manima, Zaki wayizi baka bweso bwa bâ mu kati dia Timvuka titwarisaka tia mu mbandu ya ntete. (Bis. 15:6, 13-22; Nga. 2:9) Ntete muvu wa 62 M.B., mpeve santu yamutuma mu tsoneka mukanda kwe Bakristo ba tumbu. Mukanda wo mbo tubakilaka wo mpe ndandu lumbu ti, ni bu sa ti tivuvu tie neto tia kwe bâ ku mazulu peleko tia bâ ha mutoto. (Zaki 1:1) Josèphe weri longokaka misamu mia mu mbandu ya ntete, watâ ti Mfumu-Nganga-Nzambi ya Bayuda, Ananiase mwana Anase wahana nzila ngatu bahonda Zaki. Zaki wa kwikama weri kwe Yehova tii ntangu yi kafwa. w22.01 8 par. 3; 9 par. 5

Malongi ma tuta baka mu verse ya tilumbu ti ni mena’eti: tufweti zaba ti Yehova ka tu kengerela ko mu misamu miamiansoni mituturila. Ntiana kwa Yezu wakota mu ntontolo tii ku lufwa, beto mpe tufweti bâ ba kubama mu songela ti ba kwikama twena tii ku lufwa tala ti bufwanakane. (Mat. 16:24, 25) Kâ, tulendi bâ na lukwikulu ti Nzambi ka bika ko ti takota mu ntontolo zi tulembo lenda mu korela. (1 Kor. 10:13) Malongi makaka ma tuta baka ni mena’eti, tulendi mona mpasi ni bu sa ti ka tuyirikiri’â musamu wa mbi ko. (1 Pi. 2:19, 20) Bantu batukwamisaka mbo batumwisaka mpasi, ka mu bungu dia musamu wa mbi’â ko wu tuyirikiri, kâ mu bungu ti ka tukotaka misamu mia nza yi ko, mpe matieleka tusamunaka. (Za 17:14; 1 Pi. 4:15, 16) Yezu wabakula mu bungu dia nti Yehova kahanina nzila kamona mpasi. Kâ, bisari biakaka bia Yehova bitiyulaka mu bungu dia nti Yehova kabikilaka ti bamona mpasi. (Hab. 1:3) Tata’eto dia fuluka mu tiari mpe die na luvivululu mbo kabakulaka ti bisari bio ka timinu’â ko ti bakondoko, kâ nsatu lutindusu ye nawu lutûkaka kwa kwe Yandi.​—2 Kor. 1:3, 4. w21.04 11 par. 9-10

Yehova mbo katambula kabu dieto tala ti didelakane na kani diandi mpe tala ti mu luzolo na mu buzitu tuhanini dio. Tuzebi ti Yehova fwanane bamukunda mpe kabu dieto dia nsambululu difweti bâ dio diyôkele bubote. Mpila yi tulendi mu kundela ni bu tumusambilaka. Bibila mbo difwanakasaka tusambulu tweto na encens yi batomono yirika yi beri hanaka mu tabernakle, mpe ha manima mu Tempelo. Encens Yehova yeri tâka nsayi. Mpila mosi mpe, tusambulu tweto twa nsungu mbo tumutâka nsayi, ni bu sa ti ka tutêle’â misamu mia minene ko. (Bin. 15:8; Lub. 33:10) Yehova zololo mu tu wirikilaka mu ntangu yi tumuzonzelaka luzolo lweto mu Yandi na bu tumutondaka. Zololo ti tamuzonzelaka maniongo meto, tivuvu tieto na nsatu zeto. Ntete wasambila Yehova, ngano lendi toko banza misamu mi tâ? Bu sila bo, mbo kwizi hana “encens” ya nkatika ya toma kwe Tata’eto dia ku mazulu. w22.03 20 par. 2; 21 par. 7

Ku Armagedo, ka beto’â ko tubonga nzengolo ya tâ nani baka mulemvo wa Yehova peleko kâni. (Mat. 25:34, 41, 46) Ngano mbo tubâ na lukwikulu mu nzengolo za Yehova, peleko mbo wubâ musamu wusa ti tatâ kuba? Mu bungu dia musamu wo, ni mu ntangu yi tufweti bâ na lukwikulu mu Yehova, ngatu tamusila lukwikulu mu bilumbu bita kwiza. Banza bwe mona ku mutima mu nza ya môna ya Nzambi. Mabundu ma bungungu mbo mazimbakana, compagnie na guvernema zisarilaka bumbaki mpe zimwisaka bantu mpasi mbo zizimbakana. Mbo tubâ na nitu za wasa, bununu na lufwa ka bivutu’â kwa bâ ko. Satana na bademo bandi mbo babakanga mu yôkesa funda (1 000) dia mivu ku boloko. Misamu mia mbi mia nata bukolo bwawu mbo mizimbakana. (Nza. 20:2, 3) Diangana mbo tutomo bâ mu nsayi, mu bungu ti takwikila mpila Yehova yi kayirikilaka misamu! w22.02 6-7 par. 16-17

Yezu nzengolo keri bongaka ya sa tidzunu, mpe mbo keri tindisaka bampwana’andi mu yirika misamu miawu. Yandi wabalongesa ti bafweti sa tidzunu na mpangi zawu tala ti bazololo ti Yehova katambula nsambululu’awu. (Mat. 5:23, 24) Mpe mbo keri vulu bakisaka bantumwa mu bika mu dinga mu zaba nani wayôka mu babansoni. (Like 9:46-48; 22:24-27) Mu bâ muntu wusaka tidzunu, ka tufweti’â kwa tabika mu bâka na misamu na bampwana’eto ko. Tufweti bonga nzengolo ya saka tidzunu, mpe ya tindisa mpangi zeto mu yirikaka misamu miawu. (Flp. 4:2, 3; Zaki 3:17, 18) Tulendi tiyula: ‘Ngano nti ndendi hombesa mu sa tidzunu na bantu bakaka? Mu ntangu mpangi yikumfwemesaka, ngano mbo nimukangilaka diki? Ngano mbo nikêlaka mpangi yo kizi tasa tidzunu, peleko mbo nibâka wa ntete mu sa tidzunu ni bu sa ti ni yandi tulumuni musamu?’ w22.03 10 par. 10-11

Tûka ntama, Bibila diatitêla ti kanda dia Nzambi mbo diaketi tihana mu luzolo lwa mutima mu tisalu tia Yehova tisalamaka mu lutwalusu lwa Mwana’andi. (Mik. 110:3) Mbikululu yo ya yita lungana lumbu ti. Mivu miamiansoni, bisari bia Yehova bie na luhemo mbo biyôkesaka milio zazingi za heure mu tisalu tia samuna. Mbo basilaka bo na luzolo lwa mutima, ka babafutaka ko. Mbo babongaka mpe ntangu ya bakisa bampwana’awu mu bungu dia nsatu zawu za tinsuni, za luzolo na za timpeve. Bakuluntu na bibakisi mu tisalu mbo bayôkesaka ntangu yayingi mu kubika tukutakanu na mu sala tisalu tia tindisa bampangi. Ngano nti bibatumaka mu sala bisalu bio biabiansoni? Ni luzolo​—luzolo mu Yehova na mu bampwana’awu. (Mat. 22:37-39) Yezu tifwani tia nzitukulu kasisa bu keri toko kipaka nsatu za bampwana’andi ntete za yandi beni. Mbo tusarilaka ngolo zeto zazansoni mu landa ntambi zandi. (Rom. 15:1-3) Bô balandaka tifwani tiandi, mbo babaka ndandu za mbote. w22.02 20 par. 1-2

Ku Israele bantu beri salaka tisalu tia nsaba bafweti ba futa ku nsuka ya tilumbu. Tala ti tisari ka bafuta tio ko ku nsuka ya tilumbu, mbo kaketi kondo mbongo mu dikila kanda diandi. Yehova wabangula: “Mu mpasi kena, mpe luzingu lwandi mfutulu’andi luta sikirila.” (Lub. 24:14, 15; Mat. 20:8) Lumbu ti, bisari biabingi bafutaka mbala mosi peleko zole mu Ndonda, ka babafutaka ha nsuka ya tilumbu ko. Diangana mutieno we mu Levitike 19:13 salu kwa watiri. Mfumu zakaka mbo zilebaka bisari biawu bu zibafutaka mbongo za fioti zilembo delakanaka na tisalu ti basalaka. Bazebi ti, bisari bio mu mpasi biena mpe mbo batatamana mu sala ni bu sa ti mbongo za fioti kwa babakaka. Bu tomo tala, mfumu zo mbo zilundaka ‘mfutulu ya bisalu biawu.’ Mukristo wusarisaka bantu, wufweti tomo kipaka musamu wo. w21.12 10 par. 9-10

Ha manima ma mpasi zo zazansoni Yezu zi kamona, wayizi bâ na nsatu mamba. Nsatu yeri nandi muntu kamubakisa mu nwa mamba. Yezu keri’â banzaka ko ti musamu wa mbi wena mu tâ bwe keri monaka ku mutima. Beto mpe tufweti tâka bwe tumonaka ku mutima. Vula-vula ka tuzoloko’â ko tazonzela nsatu zeto kwe bantu bakaka. Kâ tala ti nsatu lubakusu ye neto, ka tutînakandi mu lomba lubakusu kwe bantu bakaka. Mu tifwani, tala ti ba nuna twena peleko ka twena na tikolela tia mbote ko, tulendi bâ na nsatu ya lomba kwe ndiku yatuturisa mu sumba bima ku zandu, peleko yatuturisa kwe doktere. Tala ti ba nôka twena, tulendi bâ na nsatu ya lomba kwe mukuluntu peleko kwe ndiku ye Mukristo wa yela mu tu wirikila peleko mu tu têla misamu mia mbote mitutindisa. (Bin. 12:25) Bambuka ti mpangi zeto za zikento na za zibakala beto zizololo, mpe bazololo batubakisa mu ntangu ya mpasi. (Bin. 17:17) Kâ, ka balendi’â batanga mu mitima mieto ko. Ka balendi’â bazaba ko ti nsatu lubakusu ye neto tala ti ka tubatêlele’â musamu we neto ko. w21.04 11-12 par. 11-12

Nsobolo, musamu wa mpasi wubâka kwe bantu babîngi mu beto. Mpangi zakaka zeri salaka tisalu tia spesiale tia ntangu zazansoni tûka ntama, bayizi ba soba mbuka ya sarila. Bakaka bafweti bika mu sala tisalu ti beri tomo zoloko mu bungu dia mvula zawu. Ka bwena bubi ko mu bâ mu tiari bu tulaka nsobolo za mpila yo. Mbo tulendaka mu tomo tambula nsobolo mu ntangu yi tumwinaka misamu ntiana bu mwinaka mio Yehova. Misamu mia nzitukulu kata yirika lumbu ti, mpe bweso bwa bunene bwe neto bwa sala tintwari na Yandi. (1 Kor. 3:9) Luzolo lwe na Yehova mu beto ka lusoba ko. Buna, tala ti nsobolo yi basiri mu organizasio nge mpe yita tarila, kuyôkesandi ntangu yayingi mu kwe tiyuri mu bungu dia nti basiri nsobolo yo. Kani wadinga ti luzingu lwaku lwabâ ntiana mu ntama, dinga mu lusambulu mu mona misamu mia mbote mi ku natina nsobolo yo. (Ekl. 7:10) Tatamana mu bâ na mabanza ma delakana. Buna, mbo tutatamana mu bâ mu nsayi, mpe ba kwikama ni bu sa ti misamu misobele. w22.03 17 par. 11-12

Kwe nani Yehova kasongelaka luzolo lwa kwikama? Bibila mbo ditâka ti tulendi zolo bima biabingi, ntiana “nsaba,” “malavu na mafuta,” “nsembolo,” “luzabu,” “ndwenga”​—tazonzela kwa bio. (2 Nta. 26:10; Bin. 12:1; 21:17; 29:3) Kâ, luzolo lwa kwikama ka luta zolo zonzela bima bio ko; kwe bantu kwa basongelaka lo. Yehova ka songelaka luzolo lwa kwikama kwe muntu ni muntu ko. Mbo kasongelaka lo kwe bantu bê na tindiku tia ngolo na Yandi. Nzambi’eto wa kwikama we kwe ndiku zandi. Kani dia toma die nandi mu bungu dia bawu, mpe ka ba bika ko. Yehova mbo kasongelaka luzolo kwe bantu babansoni. Yezu watâ kwe Nikodeme : “Nzambi watomo zolo [bantu] ntiangu kahana Mwana’andi wa wumosi, ngatu bô babansoni basarilaka timinu mu yandi ka bafukandi, kâ babaka luzingu lwa mankululu.”​—Za 3:1, 16, NWT; Mat. 5:44, 45. w21.11 2 par. 3; 3 par. 6-7

Luzingu mu nza yi mpasi lwena, mpe mu bilumbu bita kwiza tulendi bwabana na misamu miyôkela mpasi. (Mat. 24:21) Ntangu tuta kekolo yilembo vutu bâ misamu mio ha kati dieto​—miazimbakana tûka ntama mpe ka mivutu’â kwa bâ ko! (Iza. 65:16, 17) Buna, wufwanakane tatatamana mu yika ngolo tifu tieto tia korela. Mu bungu dia nti? Mu bungu ti Yezu watâ: ‘Mu tifu tieno tia korela ni mo luvukisila bilundi bieno.’ (Like 21:19) Mbo tubâ na lenda dia korela, tala ti tudimbitiri mu mpila bantu bakaka yi bakorelaka misamu mia mpasi mi tubwabanaka na mio. Ngano nani we tifwani tiyôkele mu tifu tia korela? Ni Nzambi’eto Yehova. Ngano mbo ta yituku mu bungu dia mvutu yo? Kampe mbo ta yituku. Kâ, wamana dimbitila mu bungu dia musamu wo kuvutu’â yituku ko. Nza mu lutumu lwa Satana yena, mpe ntiangu ye ya fuluka mu misamu mia mbi. Yehova ngolo ze nandi mu manisa misamu mio mu ntangu ni ntangu yi kazololo, kâ mbo kakêlaka mu yirika wo mu bilumbu bita kwiza. (Rom. 9:22) Nzambi’eto mbo katatamanaka mu korela tii ntangu yi kafukisa nza yi. Tataluzuleno misamu vwa (9) Yehova mi kasola mu korela. w21.07 8 par. 2-4