MURU OFUNJEDHA 42
NYUMBO 44 Pemphero la Munthu Wovutika
N’nga munaire a-vi ira malobelwinyu takalenga okumela vathi varima?
“ Nditouithanani narimanga othene. Ndiwakule ni nyo Yohova.”—SAL. 119:145.
VINOFUNA I-YO FUNJEDHA
Muyofunjedha yei ninoona mwemo arumiwi a Yohova aongiwile Bibilyani munanikami-edhe aliwa ira nilobelenga kumela vathi varima.
1-2. (a) Chini inaniimwanani-e m’mwadhelamo Yohova mwemo munodhivwela i-yo? (b) N’nga ninoidhiwa a-vi ira Yohova unovuruwana malobelwi-u moriya rima?
N’NGA hora dhinango munoona ira malobelwinyu anokalecha oweli-edha weli-edha, o-okumela vathi varima thitho ailemeelo? Akala ndi ee-no, kamulimwekene. Namwasa oi ninokalecha opingeya, hora dhinango ninolobelecha mogwandhela. Venango ninorucheya m’mwandhelamo Yohova mwemo munodhivwela i-yo namwasa odhionanga ira kanili ofwanelela onga na liye.
2 Bibilya linoonga ira Yohova unoona ira yofuneya maningi kai madhu ano-indi-edha i-yo basa volobela, mbwenye ndi lobela mokhumela vathi varima. Liye unovwa “lobelo laatu opwaseya.” (Sal. 10:17) Thitho Yohova unovuruwana moriya rima madhu othene anoonga i-yo namwasa oi unonidhiveliwana maningi.—Sal. 139:1-3.
3. N’nga ninotapanya vyofuka viivi?
3 Ninooda difuka ira: Mwasiwa ngwan’ni ninofwanela lobelanga wa Yohova mothathuwa? N’nga ninanire a-vi ira malobelwi-u takalenga okumela vathi varima? N’nga malobelo aarumiwi a Yohova anofwanya i-yo Bibilyani ananikami-e a-vi ira nilobelenga mokumela vathi varima? N’nga ninaire a-vi akala nitosukwala maningi moi ninoimwanana m’mwadhelamo Yohova moda munodhivwela i-yo? Dhoweni nione vyowakhula vya vyofuka vyevi.
MULOBELENGA WA YOHOVA MOLIMBA RIMA
4. N’nga chini inanikami-e ira nilobelenga wa Yohova molimba rima? (Salimo 119:145)
4 Navwechecha ira Yohova ndi fwi-u ororomeleya wenuo unofuna ira vyongo viniwendhelenga pama, Ninolobela wa liye molimba rima. Ifwanafwani-o vamwasula ndi mulimbo lemba bukhu la Salimo 119 liye aona ira Yohova ali xamwalee ororomeleya. liye atoogumanana nyarwa dhinjinji vaingumiyee. Atu enango tanoom’mongela madhu othakala. (Sal. 119:23, 69, 78) Anoosukwala thitho namwasa wa vyongo vyadawi-a liye. (Sal. 119:5) Angalive vyali ee-no, liye kaaova m’mwadhelamo Yohova moda mwavivwela liye.—Muleri Salimo 119:145.
5. Mwasiwa ngwan’ni kaninofwanela rumeli-a mathuulelo anoniiri-a fooka aniimwanani-e lobela wa Yohova? Muonge ifwanafwani-o.
5 Yohova unofuna ira masiki atu tairile yodawa ilukulu talobelenga wa liye. (Esa. 55:6, 7) Ee-no kanirumeli-e ira mathuulelo anoniiri-a fooka aniimwanani-e lobela. Mwaifwanafwani-o, mulimbo wendi-a ndheka unoidhiwa ira unooda ongi-ana naatu anoing’anela moda munowendhela ndeka afuna kami-o. N’nga liye unoimwanana vepa kami-o akala ira utodimela venango dodomi-a vyongo vinangovyee namwasa wa manyadho? Kabe. Mofwanafwana na vyevi, i-yo thitho hora dhinango nadimela venango ira vyodawa, ninooda lobela wa Yohova molimba rima.—Sal. 119:25, 176.
N’NGA NINAIRE A-VI IRA MALOBELWI-U TAKALENGA OKUMELA VATHI VARIMA?
6-7. N’nga thuulela vya makalelo a Yohova unanikami-e a-vi ira malobelwi-u takalenga okumela vathi varima? Muonge ifwanfwani-o. (Muone thitho madhu achindo.)
6 Ira malobelwi-u takalenga okumela vathi varima, niongenga na Yohova mothathuwa nim’mwandelenga vyongo vili rimanimwi-u thitho mwemo munodhivwela i-yo. N’nga ninaire a-vi ira nilobelenga mundhila yen’na?
7 Muthuulelenga makalelo a Yohova.a Nathuulelanga maningi vya makalelo a Yohova, paevo thitho vanakale i-yo othathuwa m’mwandelamo Yohova mwemo munodhivwela i-yo. (Sal. 145:8, 9, 18) Kathuulelani ifwanafwani-o ya rongola Kristine, oi babee ali wauwalanga. Liye aongile ira: “Kavyali vyokweya ira ndiongenga na Yohova ninga babanga. Ndaona ira Yohova kaandidiveliwana namwasa wa vyongo vyadawi-a miyo.” N’nga ndi kalelo livi la Yohova lam’kami-idhe? Liye aongile ira: “Udhivela ororomeleya wa Yohova unondikami-a ona ira ndili obareleya. Nditoidhiwa ira liye kanodha i-ya ndikami-a. Masiki ndidawi-e vyongo vinango, liye unodhowanave ndidhiveliwana thitho ndikami-a. Vyevi vinondikami-a ira ndikalenga othathuwa m’mwandela vyongo vindisangalali-idhe thitho na vyongo vinondisukwali-a.”
8-9. N’nga thuulela vyongo vinofuna i-yo onga una upama oi a-vi? Muonge ifwanafwani-o.
8 Muthuulelenga vyongo vinofuna nyo onga. Mwa-analobele munofwanela ndifuka vyofuka ninga vi: ‘N’nga ndi nyarwa dhivi dhinogumanana miyo va-eeni? N’nga vatokala mutu unofwanela miyo m’levelela? N’nga vatokala yongo ichinjile vaingumiyanga yeniyo inofuna miyo ira Yohova andikami-e?’ (2Ma. 19:15-19) Ninooda thitho sazi-edha lobelo laifwanafwani-o la Yesu, mothuulela vyongo vinavepe i-yo Yohova voonga dhinale na vyongo vinofuna liye.—Mat. 6:9, 10.
9 Rongola mwinango dhinalee Aliska angaidhi ira mam’ne utokaana marenda a kansa muugogoni thitho angaidhi ira kanoila vyanom’rucha ira alobele. Liye aongile ira: “Ndatoosukwala maningi moi vyanoondirucha thuulela madhu oi ndionge ndalobelanga.” N’nga chini yam’kami-idhe? Liye aongile ira: “Nda-analobele ndaroma thuulela vyongo vyafuna miyo m’mwandela Yohova. Vyatoondikami-a ira nda-aongenga vyofuna vyanga baa-i. Vyevi vyatooiri-a ira rimanga ukurudheye thitho ira mathuulelwanga akaatheye ndalobelanga.”
10. Mwasiwa ngwan’ni nonofwanela lobela wahora indendai? (Muone thitho iruthiruthi.)
10 Mulobelenga wahora indendai. Pyaimbarimbari ira ninooda lobela, lobelo lokwivela, mbwenye nalobelanga malobelo olapela ninokaana ngari yom’mwandelamo Yohova vyongo vinothuulela i-yo thitho mwemo munovivwela i-yo.b Man’ne Aliska’s dhinalee Elijah aongile ira: “Ndinolobela fendo dhinjinji vadambo thitho vinondikami-a ira ndikale va uxamwali olimba na Yohova namwasa oi ndinokaana hora yoi ndilobele. Yohova kanoona ira ndinodhimbela ndalobelanga ee-no ndinolobela wa liye wahora yolapela.” Muwesedhe irana vyevi: Mukaengana hora na limburo lapama vanofunanga nyo lobela. Venango munooda onga mogweli-a madhu mo-ododomi-iwa thitho mukaena ilemeelo yolobelanga malobelo olapela.
Mukaengana hora thitho limburo weo unalobelele nyo Yohova wahora yolapela mo-ododomi-iwa (Muone ndima 10)
MUTHUULELENGA MALOBELO OKUMELA VATHI VARIMA ENAO ALEMBIWILE BIBILYANI
11. N’nga thuulela malobelo okumela vathi varima enao alembiwile Bibilyani unonikami-a a-vi? (Muone thitho kwadru loi “N’nga mwatooroma gumanana vyongo ninga vyaguman’nena arumiwi andulimu?”)
11 Thuulela malobelo aarumiwi a Yohova anoongiwa Bibillyani, thitho nyumbo dhiwa unonikami-a maningi. Mwathuulela vyongo vyawandenle aliwa Yohova mokumela vathi varima, vinooda ukami-ani ira mulobelenga mundila ninga yen’na. Malobelwiwa anonikami-a fwanya madhu apama enao anaonge i-yo volobela. Thitho munodha fwanya malobelo olandana na vinowuireelani vaingumi inyu
12. N’nga ninooda difuka vyofuka vyoi a-vi nathuulelanga malobelo enao alembiwile Bibilyani?
12 Mwathuulelanga malobelo enao alembiwile Bibilyani, mudhifukenga ira: ‘N’nga baani uongile madhu enala? N’nga agumanana vyongo vyoi a-vi? N’nga vyongo viongile liyevi ndivimbo-ive na vinondireela? N’nga ndinofunjedhavon’ni?’ Munofwanela sakasaka mofwanelela vyowakula vya vyofukavi thitho munoganyali maningi. Dhoweni nitapanyeni vifwanafwani-o vingaasi.
13. N’nga ninofunjedhavon’ni va lobelo la Hana (1 Samueli 1:10, 11) (Muone thitho yavakapani.)
13 Muleri 1 Samueli 1:10, 11. Vahora yalobela Hana lobeloli, agumanana nyarwa mbili dhilukulu. Liye ali o-obala thitho kasibee anom’ruchi-a maningi. (1Sa. 1:4-7) Akala munogumanana nyarwa dhinango n’nga munofunjedhavon’ni na lobelo la Hana? Hana atoolobela wa Yohova wahora yolapela thitho atom’mwandhela Yohova vyongo vyothene vyam’sukwali-a ee-no atooluluveliwa. (1Sa. 1:12, 18) Na-iyene thitho ninooda luluveliwa akala ira “ninom’rulela Yohova vyokumbanya vi-u” vom’mwandela moda munovivwela i-yo va vyongo vinango vyorucha vinogumanana i-yo.—Sal. 55:22.
Hana vyarucheya liye mathuulelo na vyokumbanyi-a namwasa o-obala thitho nonyoziwa na kasibe, Hana anom’mwandela Yohova vyokumbanyi-avyee vyothene mokumela vathi varima (Muone ndima 13)
14. (a) N’nga ndivyongo viivi vinafunjedhe i-yo wa Hana? (b) N’nga thuulela modi-a madhu a Nlungu unanikami-e a-vi ira nikaena vyongo vyoonga mulobelo li-u? (Muone madhu achindo.)
14 Vangavirile hora Samueli angabaliwile, Hana atoom’dowane wa Eli wenuo ali ndimuwa waalimbo velela sembe. (1Sa. 1:24-28) Namwasa wa lobelolee lokumela vathi varima, Hana atom’simba Yohova namwasa obarela nosamalela arumiwee ororomeleya. c (1Sa. 2:1, 8, 9) Nyarwadhee kadhamanle mbwenye Hana athuulela maningi mwemo Yohova mwam’raeli-idhe liye. N’nga ninofunjedhavon’ni? Ninooda vilela vyarwa dhinogumanana i-yo nathuulela monda munonikami-edhela Yohova fiyedha va-eeni.
15. N’nga ninofunjedhavon’ni valobelo la namaongela Jeremiya nagumanana vyongo vyo-olongomana? (Jeremiya 12:1)
15 Muleri Jeremiya 12:1. Vahora inango namaongela Jeremiya, atoosukwala angaoni ira atu othakala vyongo vyanoawendela pama thitho namwasa wa vyongo vyam’mwirela Aisraeli afwee. (Jer. 20:7, 8) Ninooda vwechecha vyongo vyevi nathuulela mwemo munodhivwela i-yo naona atu othakala vyongo viawendelanga pama thitho taninyozanga. Angalive ira Jeremiya atoonga mwemo mwadhivwela liye, kaaombile Nlungu landu namwasa wa vyongo vyo-olongomana vyaireya. Angaoni ilango yavelenle Yohova waatu opanduwa, Jeremiya atooroma m’roromela maningi Yohova wenuo ngwalongomano. (Jer. 32:19) I-yo thitho ninooda m’mwandela Yohova mothathuwa mwemo munodhivwela i-yo, nororomelanga ira vahora yofwanelela Yohova unodha saka-edha vyongo vyothene vyo-okaana longomano.
16. Akala ninoona ira kaninaode irana vyongo vinango, N’nga ninafunjedhevon’ni wa levi wenuo ali udhaari? (Salimo 42:1-4.) (Muone thitho iruthiruthi.)
16 Muleri Salimo 42:1-4. Nyumbwila yalembiwile na Mulevi mwinango wenuo ali udhaari thitho kataoda lambela vambo-i na Aisraeli afwee. Nyumbwila, inothonyi-edha mwemo mwadhivwela liye. Ninooda dhivwa ninga mwemo mwadhivwela Levi ula akala ninoimwanana kuma vandhe vi-u venango akala nili perezoni. Ninooda dhivwa mo-iyana i-yana mbwenye mulimothene munakalele vyongo nim’mwandelenga Yohova. Vyevi vinooda nikami-a ira nirome thuulela pama thitho ona vyongo mofwanelela. Mwaifwanafwani-o, Levi ula atoona thitho ira unooda m’titimi-a Yohova mundhila dho-iyana i-yana. (Sal. 42:5) Anoothuulela thitho mwemo mwam’kami-edhela Yohova. (Sal. 42:8) Lobela wa Yohova mokumela vathi varima unonikami-a ira niidhiwe mwemo munodhivwela i-yo, noroma okoka ona vyongo mofwanelela thitho fwanya kopolo ira nivilele va nyarwa dhi-u.
Levi wenuo alembile Salimo 42 atoolobela wa Nlungu mokumela vathi varima. Nam’mwandelanga Yohova nyarwa dhi-u ninoroma ona vyongo mofwanelela (Muone ndima 16)
17 (a) N’nga ninofunjedhavon’ni valobelo la namaongela Yona (Yona 2:1, 2.) (b) Madhu enango oongiwa mu nyumbo ya bukhu la Salimo ananikami-e a-vi nagumanana nyarwa? (Munone thitho madhu achindo.)
17 Muleri Yona 2:1, 2. Namaongela Yona atoolobela angali mbani mwa somba ilukulu. Angalive ira vahoriyo Yona kam’vwele Yohova, liye kaakaikela ira Yohova unovwa lobelolee. Volobela, Yona atoo-indi-edha basa madhu manjinji enao ali munyumbo la bukhu la Salimo.d Mo-okaikela, liye anoodiidiwa pama nyumbo dhedhi. Ee-no vothuulela nyumbodhi, watom’sikimizeli-a ira Yohova unom’kami-a. Na-iyene thitho nilokotenga maverso enango a Bibilyani, nowathuulelanga ira tanikami-e nalobelanga wa Yohova vahora inogumanana i-yo nyarwa.
LOBELA UNONIKAMI-A IRA NIKALE VAUXAMWALI WAPAMA NA YOHOVA
18-19. N’nga hora dhinango vinonirucha onga mwemo munodhivwela i-yo nalobelanga, N’nga lemba la Aroma. 8:26, 27 linanikami-e a-vi? Muonge ifwanafwani-o.
18 Muleri Aroma 8:26, 27. Hora dhinango ninokala okumbanya maningi moi ninoimwanana m’mwandelamo Yohova moda munodhivwela i-yo. Mbwenye vahora ninga yen’na, zimu ochena wa Nlungu “unonisembezela” malo mwaatu. N’nga unoirana a-vi vyevi? Vo-indi-edha basa zimu ochena, Yohova atookami-a atu enao talembile Bibilya ira talembe malobelo manjinji. Naimwanangana onga pama mwemo munodhivwela i-yo, Yohova uno-indi-edha basa pama vyongo vilembiwile mumalobelwala, akala malobelwao unofuna vepa ndi i-yo liye unowakula.
19 Likhundo leli latookami-a rongola mwinango wau Rusiya ndhinalee Yelena. Liye atoomangiwa namwasa olobela thitho leri Bibilya. Yelena anoodhikhumbanyedha maningi moi anoorucheya lobela. Liye aongile ira: “Ndatoothuulela ira akala nditosukwala maningi noimwanana lobela, Yohova unoona malobelo aarumiwee enao alembiwile Bibilyani . . . Ninga malobelo afuna miyo lobela. . . . Vyevi vyatoondikami-a maningi vahora yoruchila.”
20. N’nga chini inaukami-eni ira muodenga lobela mwasukwala?
20 Nasukwala ninoroma thuulela vyongo vinango vahora inolobela i-yo. Ira mathuulelwi-u takaatheye, ninooda leri venango vuruwana nyumbo dhinofwanyeya mubukhu la Salimo. Mofwanafwana na mwene Davide i-yo thitho ninooda lemba mwemo munodhivwela i-yo. (Sal. 18, 34, 142; namadhu avadhulu.) Mwaimbarimbari kavali lamulo linofwanela i-yo arela nakozeelanga lobela. (Sal. 141:2) Muirengana vyongo vinoona nyo ira vinooda ukhami-ani.
21. Mwasiwa ngwan’ni ninofwanela lobelanga na rima othene?
21 Pyolimbi-a idhiwa ira Yohova unovwechecha mwemo munodhivwela i-yo masiki na-am’mwandhele yongo iliyothene. (Sal. 139:4) Mbwenye Yohova unosangalala naonga madhu othonyi-edha ira ninom’nyidhela. Ee-no kamuvwalavwali-enga lobela wa Babinyu wadhulu. Ninooda thitho i-ndi-edha basa madhu anofwanyeya mumalobelo a Bibilyani. Mulobelenga na rima wethene. Mum’mwandelenga Yohova vyongo vinousangalali-ani thitho vyongo vinoukumbanyi-ani. Voi Yohova ndi fwi-u wavarimani, liye unoda ukami-ani hora dhothene!
NYUMBO 45 Zimene Ndimaganizira Mozama
a Muone makalelo enango a Yohova oiri-a ifunelo enao ali mubukhu loi Malemba Othandiza pa Moyo wa Chikhristu vamuru oi “Yohova.”
b Malobelo anolobela i-yo vamwinjini voimelala pingo akalenga okwiva.
c Volobela, Hana anoonga madhu olandana na aongile Mose. Mo-okaikela Hana atookaana hora yokwakwanela yothuulela malemba. (Dot. 4:35; 8:18; 32:4, 39; 1Sa. 2:2, 6, 7) Vangavirile vyawa vinjinji, Mariya m’mee Yesu atoo-indi-edha basa madhu olandana na madhu aongile Hana.—Luk. 1:46-55.
d Mufwanafwani-edhele na malemba ninga ala, Yona 2:3-9 na makapitulu enango a Salimo 69:1; 16:10; 30:3; 142:2, 3; 143:4, 5; 18:6; na 3:8, thanda wamadhu a-indi-edhe Yona basa.