Jina ne bayndi go Johba tegiyje kog

1. Mabana nga kunjilingu Kire kinye 15:​1-5 ná, ne me kinye go kúra ba nga je hábengu da màni ga.

DA KUNJILE go kaale ni ná, nga goolngu go kur go bayndi na ay kusiy bé Johba ’de ná, wey ne bayndi go day oomiy kabiy so da lubu key ni lay, wey ne bayndi go day tegiyje go oome na indiy buga go kindi. Alla nédi ne me ba jene na ne bugay kog ga. Kire kinye 15 yaa béngangu kanya neny gisi cadige (tub Kire kinye 15:​1-5). Kire kinyeng kolong benga gile kinye neny go nga jene na mira na Kumno kanga.

2. Kur go Dabid yaa kolo lubu go Johba key ná, dam ’dé kirbi da ne me cay ni ga.

² Kire kinye 15 ayto na ne kolo tone kinye : « O-o Johba ne wéy ba ’bal go jene da lubu kom ni ga. Ne wéy ba ’bal go jene da arma hine kom go na kindiy teng ni ga » (Kir. 15:1). Kur go yaadi kolo « lubu » go Johba key ná, dam ’dé bay go ale kire Dabid kirbi da ne kur go walwe kanya kubaro go da Gabahon cay ni. Ping ’bedeng, kur go yaadi kolo « ’bunglu go na kindi teng » go Kumno key ná, dam ’dé kirbidi da ne lubu go Sinyo go da tugu do Jurusalem ngong cay ni. Da ne Gabahon tugu do go yom na Jurusalem kolong ba Dabid law lubu go sí sadug go tege tisigi da màni mboob na wele go ge gare na kul go kindi go ge tabe Kumno da màni (2 Sam. 6:17).

3. Ne kolo me ba nga tobengu kanya go Kire kinye 15 yaang ga (gula poto lay).

³ Go kindi ná, ne Isirayel kinye ped ba je tobge da lubu go walwe kanya kubaro ni ’dé, ne dage go mani bojuro ’beey ba je tobge da lubu kulendiy ni kolo nége guye da kur go ge sí sadug go tege tisigi màning ni. Alla kara ped go tabe Johba na íre njang ’balge go ége da lubu key ni, wéyege ne kara go day teygeje lay, jenege ne bogey kinye kog mani tum lay. Ne kanya go nga je tobngu ped. Da kire kinye 15 ni ná, Dabid yaa kolo nabra kinye go nga néngu na lay, je ojenga go nga jenengu na ne Johba bogey kinye kog lay.

KAWA NA TIBAYNDI LAY, NA KANYA NA DURO

4. Nogo naa ba nga senngu go, bayndi aanye Kumno kindiy ná, nédi ne batem tew ’dé ga (Isay 48:1).

⁴ Kire kinye 15:2 yaa kolo bayndi go ne Kumno bugay ná, ne « day go je kaw na tibayndi lay, je ne kanya na duro lay ». « Kawe » lay, « ne kanya » layng ná, gilge ne kanya go je e kindiy tumoni kog. Manina, nga ’balngu go né kanya na tibyandi wang ga. Je jene mani. Go kindi ná, bayndi pina go aywa ndann màni ‘dé. Ginane kolong mani ped ’beey pinya ná, Johba je goolnga go nga ne kara go ‘ne kanya na tikara’ kog mabana nga jaangu cadinga kúsunyo béyng. Kur go nga ayngu kusinga béy lay, nga nengu batem layng ná, nga ayngu to go kawe na indiy. Da kurweley go kaale ni ná, ne kolo bayndi nogo Isirayel mani car ba wey ne bay go Johba tegiyng ’dé. Dage kangnye je oliyge kandi, « alla base kolo kindi lay, kanyane go na duro lay » (tub Isay 48:1). Isirayel kinye go tobge kanyane go na duro ná, kunjilege kanya go Johba je tob da kusige ni lay, nege na guye mani tum lay. Ne mani gag bé danga guda lay. Go ge aanye Johba kindiy ná, nogo ge né batem lay, ge jene é da kongregasinyo kusoro ni ganang ’dé. Alla nogo ge jene né ‘kanya go na duro kog’. Tey go dere na me ga.

5. Jee ca kúsunyo bé Johba da kanya ni ped ná, tey go dere na me ga.

⁵ Da Johba kindiy ni ná, ‘kawe na tibayndi’ lay, ‘ne kanya na duro’ lay ná, tey go dere nogo ge né guye da kul Kumno key ni jumar’ ganang ’dé (1 Sam. 15:22). Nanga na kandinga ’beey pinya ná, nga pore kusinga kolo nga jee cadinga kúsunyo bé Johba da jene kanga ni na koli ped (Koy. 3:6 ; Bal. 12:​13, 14). Na da ne kanya go mani ndi ni ’beey pinya ná, nga pore kusinga go nga jee cadinga kúsunyo. Mabana nga nengu ginane kolong mani ná, nga gilngu go nga tobngu Kumno kanga lay, nga je aayngu kindiy tum lay (Jann 14:23 ; 1 Jann 5:3).

6. Da Hebre 6:​10-12 ni ná, ne me ba na kawriy del kanya go na duro go ge neje da kurweley go kaale ni ga.

⁶ Johba gool guye go nga ne béy da kurweley go kaale ning, ne kanya go na kawriy nogo goo ’dé da kindiy ni. Ne kolo nga ne kanya go na duro da kurweley go kaale ni mani goo ba nga je jene na da lubu go Johba key ni kog ’dé. Ne kanya go an da Hebre 6:​10-12 ni (tub). Johba girbi kanya kúra go nga nengung ’dé. Day tob go nanga tabanguy na geyle kanga koli ped « gag wele mare kanga ». Je poyengadi gandinga caro nogo nga je oome buga go gag girmiling na indiy « mabana nga ’daa kusinga na ma gbol ’déng » (Gal. 6:9).

YAA KOLO KINDING NA MUGLUM

7. Yaa kolo go kindi na muglum ná, tey go dere na me ga.

⁷ Go gi aanye Johba kindiy ná, tob go gi ‘yaa kolo kinding na muglum’ (Kir. 15:2). Tey go dere ná, nogo gi yaa kolo go sagle ’dé tew ga. Ne mani ’dé. Johba tob go nanga kawa na duro da kanya ni ped lay, da kolo yaa ni mani tum lay (Heb. 13 :18). Na kawriy go nga néngu mani bekolo « day ’dadi bayndi go kirbe key angli, alla ay kulendiy bé kara go kawe kege na duro » (Koy. 3:32).

8. Ne kanya go naa ba nga jibengu sé yome ga.

⁸ Kara go je yaage kolo go kindi na mugludige ná, je gilge go nage ne kara go só agekubu da kara kindige ni, alla je nege kanya go isinya na weseng ’dé (Isa. 29:13). Je nege kanya ginane kara go ‘kirbe kege angli’, ’dewgere kara go ne lumang mani ’dé. Bayndi go kirbe key angli ná, je ayto tey togyo da tirnyo go Johba kaykiyeng ni (Jak 1:​5-8). Je dangle agekubu go Johba kaykiye da kur go kirbe key je yaa béy na nage na kawdige ’déng ni. Kur go dangle agekubung na jogiy ’dé ná, je se dangli agekubu kinye go ’dang é na kindiy tumoni gag baa na da isinya go gumnya ni. Tabe Kumno key je wéye ne kanya go éye gina (Bal. 8:11). Alla danga ná, nga tobngu go kawe na tibayndi da kanya ni ped.

9. Kur go Jesu dage na Nataniyel habge kusige go ca tumo ná, kunjilinga ne me ga (gula poto kinye lay).

⁹ Kur go Jesu dage Nataniyel habge kusige go ca tumo ná, kunjilinga kanya gisi kanyane na muglum go kúra ni. Kur go Pilip eje na Nataniyel hab na Jesu ná, kanya go ’beeydam an ne. Habge kusige na Nataniyel ca pina pinya ’dé, alla Jesu se yaa kolo gisi cay na : « Gulangu bayndi go Isirayel go kindi go kolo yaa go sagle pina pinya wileng da kibiy ni » (Jann 1:47). Nogo kindi go Jesu gool bogey kinye ped ne kara go nege kanya na duro, alla kanyane go na duro go Nataniyel key neny del. Nataniyel na godile ginane danga mani lay, alla kolo yaa go sagle pina pinya wileng da kibiy ni. Ne kanya go Jesu gool da kusiy ni lay, ba se pidiy na. Kusinga je égenga mabana Jesu na gula kanyane go ginane kolong mani da kusinga ning.

10. Kolo me ba nga jene yaangu kolo go isinya ’de ga (Jak 1:26).

¹⁰ Kanya kinye neny go Kire kinye 15 yaa koldige ná, gisi da ne poldinga go na kara go ’dang ni. Berse go 3 yaa go bayndi go Johba na tegiy da lubu key ni ná, ne bayndi go « kolo sagle an da kibiy ni ’dé lay, ne isinya na kumandiy ’dé lay, posi kumandiy ’dé mani tum lay ». Bayndi go je yaa kolo go sinya jumar ná, je teny kara kulendige lay, day ’bal go jene lubu go Johba ni kog ’dé lay (tub Jak 1:26).

11. Ne nani ná, ne me ga lay, ne me ba je éje bé bayndi go je ne nani base go boge bangdong ga.

¹¹ Bayndi go ale kire yaa kolo gisi nani cay ni kpas. Nani ná, ne me ga. Ne kolo yaa go sagle kinye lay, go isinya go ’balge go tenye kosungotege go bayndi key. Kara go ne nani go boyge bangdo ’dé ná, ge terge da kongregasinyo go kretinye kege ni (Jer. 17:10).

12-13. Ne kolo kinye go kange ba ’bangnyadinga kinye ’balge go jibege na cadige ga lay, nogo naa ba nga kelenguge base sene kanga lay ga (gula poto kinye lay).

¹² Kire kinye 15:3 bor kulendinga go bayndi go Johba tegiyng ná, je ne isang go isinya na kumandiy ’dé lay, je kel bogey kinye ’dé tum lay. Nga goolengu kusinga na kúray da ne meni ga.

¹³ Nga kelengu bayndi base sene kanga mabana nga jina ’duda kolo go kúra ’dé da cay ni. Kurbu da kanya kinye kaang ni má : 1) timdinga bany guye koro go piyoniye, 2) kara go aanyge kusige odige da Betel ni lay, 3) ’bendinga kong bany guye key go bawda, ’dewgere go asistan. Na kirey go gi hame kolo tey gisi cadige lay, gi ’dode bé kara go ’dang lay ga. Dam ’dé kolo tey da mani kej go nga senngu ’dé. ’Daangangu kulendinga bura go bayndi go Johba tegiyje da lubu key ni ná, « je ne isinya na kumandiy ’dé lay, je kel kumandiy ’dé lay ». 

JAA KOSUNGOTEGE DA DAGE GO JE SONDIRIGE JOHBA CADIGE NI

14. Nogo naa ba nga sénengu kara go ‘ne isinya’ go nga ’dumanyengugeng ga.

¹⁴ Ginanogo Kire kinye 15:4 yaa mani ná, bayndi go ne Johba bugayng je « ’dumanyi bayndi go ne isinya ». Nogo naa ba nga sénengu go bayndi na ne insinyang ga. Nga ’balngu go nga sénengu na ca kusingangu ’dé. Ne kolo me ga. Bekolo nga na godile da kusinga ning ba, nga je tobngu ne kara go kanyane kege egenga lay, esi bénga go nga tobengu dage go kanyane kege je teny kulendingang lay. Ne kara go Johba goolge go ne kara go ‘ne isinyang’ ba nga ’dumanyenguge (1 Kor. 5:11). Ne dage go je nege isinya lay, je boyge bangdo da màni ’dé lay, je sóge kanya go nga boyngu kirbe kanga da màning ’dé, ’dewgere je hamge kire go lomdengage da kire Kumno key ning lay (Koy. 13:20).

15. Buyaje kire kong go ge ‘jee na kosungotege da kara go je sondirige Johba cadige ni’.

¹⁵ Alla, Kire kinye 15:4 tonnga go nanga ‘jaangu kosungotege da kara go je sondirige Johba cadige ni’. Ne mani ba nga je hamngu kire go gile kulongokúra lay, na só bé bogey kinye (Rom 12:10). Berseng jay go song gil go nga ’balngu go né ginane kolong mani nogo ‘kur go ge ne na indinga kanya go sinya ’beey pinya ná, nga kinenguje da kibdinga go nga ayngung ni ’dé’. Mabana nga sóngu kibdinga go nga ayngung ’dé ná, nga je tenyengu kara tome kulendige (Mat. 5:37). Johba tob go kara go nany teyge go aanyge kusigeng ná, na sóge kibdige go ayge da wele go aanye kusu kegeng ni. Kusiy je egey kur go karma kardige je porge kusige go sóge kibdige go ayge bé karandigeng. Nenogoca kanga go bé Kumno lay, bé kumandinga layng ná, je jibe tedinga go nga sóngu na kibdinga go nga ayngung.

16. Buyaje kire kong go ge jee na kosungotege da Johba bogey kinye cadige ni.

¹⁶ Kire kong go ge jee na kosungotege da Johba bogey kinye cadige ni ná, nogo ge oome kariye lay, ge né kúra lay (Rom 12:13). Jene tare tagadinga na ’bangnyadinga kinye ná, je germi buga kanga go na indige lay, na Kumno layng tey. Ping ’bedeng, nanga oom kariye ná, nga je ndajingu ne Johba.

GULANGA KUSINGA NA KÚRAY DA TOBE LALI NI

17. Ne kolo me ba ge yaa kolo lali da Kire kinye 15 ni ga.

¹⁷ Nga je tibngu da Kire kinye 15:5 ni na bayndi go Johba teygije ná, « je be sula kumlo na kamdiy ’dé lay, aany kanya yé kúsunyo teny na bayndi go ne kanya na duro ’dé lay ». Ne kolo me ba ge yaa kolo lali da kire kinye kaang ni ga. Bekolo mabana nga na kirbe go sinya da lali cay ni ná, je tenye buga kanga go na kara go ’dang lay, na Kumno lay (1 Tim. 6:10). Da kurweley go kaale ni ná, kara kangnye je bege lali ’bangnyadige go tinya kolo aanyege na kamdiy. Ping ’bedeng, kara go bore sariya pinya ná, je aanyge kanya yé kúsunyo kolo tenyege na kara go ne kanya na duro. Johba je ’dumanyi kanyane kinye go ginane kolong mani (Ese. 22:12).

18. Ne kolo tone kinye go kange ba ’balge go ojengage go nga ’dongnye na kirbe kanga go gisi da lali cay ni ga (Hebre 13:5).

¹⁸ Na kawriy bénga go nga ’dongnyengu kirbe kanga go gisi da lali cay ni. Tuna kusum kolo na : « Manina, ng je kirbi da lali cay ni jumar lay, da kanya go ng kile na ni lay ga. Mabana ng aany kumlo ná, ng je poy moglo ’dé bekolo ng kirbi na baynding edi tinyay ’dé ga. Manina, lali go ng nang je beng kirbe go nang na kawring neny ga. Manina, esi béng go ng né kúra ga. Manina, ng je gool ’bangnyaning kinye go nage na laling, ne kara go tobge orge gbaga ga. Manina, ng je oom buga na ne kara go nage na kanya habe lay, ng je ’dumanyi kara go tinya lay ga. » Johba jee kosungotege da cadinga ni nogo nga weyngu ne kara go day teyngaje. Alla go nga jenengu ne kara go day teyngajeng kog ná, nga goolengu kusinga na kúray da tobe lali ni. Ne mani ba, Johba je kanonga sé ’dé dug-dug (tub Hebre 13:5).

JOHBA TOB BOGEY KINYE

19. Ne kolo me ba Johba tob go nanga nangu guye na gile kinye ped go da Kire kinye 15 ning ga.

¹⁹ Maktub go Kire kinye 15 kay na tubra kaang : « Bayndi go ginane kaang mani ná, saray mangnyi ’dé dug-dug » (Kir. 15:5). Kolo kinyeng kaang gilge béngangu go ne kolo me ba Johba tob go nanga nangu guye na gile kaykinye ga. Johba tob go nanga habangu kulongo eywa. Gile kaykinye ne kolo kúra kanga lay, ne kolo dandenga lay (Isa. 48:17).

20. Ne kurweley go kúra go naa ba je mboob kara go Johba teygeng ga.

²⁰ Kurweley go kúra je mboob kara go Johba teygeng. Kara go nage na tuno Kumno key go írge njang je é jenege da « kur kinye » go Jesu magli bége da danang (Jann 14:​2, not). Dage go nage na kulongo wele perere go jene na kire kindige gag girmiling da kusunyo cay ning kusige je égege kur go je goolege tubra kinye go da Kanyaboreti 21:3 ning kibdige je áne ’bale. Base tege togyo, ne kosungotege go gumnya bénga go Johba teynga go nanga wuyangu ne bogey kinye lay, ne kara go day teyge nogo gag girmiling lay.