Myango mpo na kobatela kolɔngɔ́nɔ́ ya nzoto ya bana

LAPÓLO moko ya UNICEF (Ebongiseli ya Mabota Masangani mpo na libateli ya bana), oyo ebimaki kati na mokanda Bokóli ya Mabota (The Progress of Nations), emonisaki ete kati na mikili mingi bana bakómi na nzoto kolɔngɔ́nɔ́. Na nzela ya milende ya biyangeli mpe bibongiseli ya mikili mingi, motuya ya bana oyo bazali kokufa na nsé ya mibu mitano ekiti na mikili mingi. Kasi, mokanda “Bokóli ya Mabota” (na Lingelesi) emonisaki lisusu ete mbula na mbula bamilió ya bana bakokaki kobikisama na myango mizangi mindɔndɔ mpe oyo ezali kosɛnga mosolo mingi te, mingimingi kati na mikili ya bobola. Baboti oyo bazali kati na mikili yango mpe bipai mosusu bakoki komona ete mitindá milandi oyo mizwamaki kati na lapólo yango mizali na litomba.

Komɛlisa mwana mabɛlɛ ya mama. Lapólo elobaki ete: “Komɛlisa mwana mabɛlɛ ya mama ezali mwango moleki malamu mpo na kolɔngɔ́nɔ́ ya nzoto ya mwana mpe mpo na bilei na ye.” Engebene O.M.S. (Ebongiseli ya Mabota Masangani mpo na kolɔngɔ́nɔ́ ya nzoto), “bana koleka milió moko bakokaki kobikisama mbula na mbula soki bamɛlisaki bana mike nyonso bobele mabɛlɛ ya mama na boumeli ya sanza soko motoba ya liboso na bomoi na bango.” Lokola mapitalo mpe bisika ya kobotisa ezalaka na bopusi makasi ya kopesa toli mpo na koyeba soki mwana akomɛlisama mabɛlɛ ya mama to akomɛlisama bibɛrɔ́, UNICEF mpe O.M.S. ezali kolendisa likambo litali kosala “boninga ya malamu kati na mama mpe mwana na lopitalo.” Mokano na yango ezali ya kolendisa mapitalo ete mápesa bamama lisalisi mpe batoli oyo ebongi na ntina etali komɛlisa bana mabɛlɛ ya mama.

Bopɛto mpe mai ya pɛto. Lapólo elobaki ete: “Motuya ya bato oyo bazali kokufa na makɔnɔ ekokaki mpenza kokita soki bazali kosalela mai ya pɛto, kosalela W.C. ya malamu, kosukola mabɔkɔ liboso ya kosimba bilei, kolamba na bopɛto mpe kobomba bilei na esika ya pɛto.” Atako na bisika mosusu, esengeli kosala milende mingi mpo na kozwa mai ya pɛto, kasi esengeli koyeba ete mai ya pɛto ezali na ntina mingi mpo na kolɔngɔ́nɔ́ ya nzoto ya bana mpe ya libota.

Bilei malamu. Engebene lapólo yango, bilei ya vitamini A ekokaki kobikisa bana soko milió misato mbula na mbula. Lapólo ebakisi ete mwango mpo na kosilisa mokakatano yango ezali mpe ekoki kosalema na kopesáká bilei ndenge na ndenge, na kolyáká bilei ya vitamini, to mpe kokaboláká bankisi ya vitamini A. Kokabolela bana mike nkisi ya vitamini A oyo ezali na ntalo moke mpenza, nsima ya sanza minei to motoba esili kopesa matomba malamu na mikili oyo bazali kozanga vitamini A. Esengeli kolya mpe paipai, manga, karɔtɛ, ndunda, mpe makei.

Myango ya kozongisa mai na nzoto. UNICEF elobi ete katikati ya motuya ya bana oyo bazali kokufa na bokɔnɔ ya pulupulu mbula na mbula bakokaki kobikisama na lisalisi ya mwango moko oyo esɛngaka mosolo mingi te mpe kosalela yango ezali pɛtɛɛ: kosangisa bobele mai ya pɛto ya kotɔkisa, na mungwa, na sukali mpe komɛlisa mwana to koleisa ye pɔtɔpɔ́tɔ ya lɔ́sɔ.a Baboti basengeli mpe kokóba kopesa mwana bilei. Ekanisami ete bana milió moko bazali kobikisama mbula na mbula na myango yango.

[Maloba na nse ya lokasa]