Lisolo ya kravate

BANDA kala, bato basepelaka kolata mwa eloko na nkingo mpo na monzele. Na ndakisa, na mobu soki 1737 L.T.B., Falo ya Ezipito apesaki Yosefu chɛnɛti moko ya wolo ya kolata na nkingo.​—Genese 41:42.

Lelo oyo, na bipai mingi na mokili, mibali balataka kravate. Mikanda mingi elobi ete bato bazalaki kolata lolenge moko ya kala ya kravate na Angleterre mpe na France na nsuka ya ekeke ya 16. Mibali bazalaki kolata kazaka moko oyo ezalaki kokanga nzoto mpe bazalaki kobenga yango justaucorps. Mpo na kokembisa molato na bango, bazalaki kolata beko (fraise) na nkingo. Mbala mingi, beko yango ezalaki lokola diskɛ moko ya mwa monene mpe ya pɛpɛlɛ oyo bazalaki kozinga na nkingo. Bazalaki kosala yango na elamba ya mpɛmbɛ mpe kokómisa yango makasi mpo egunzamagunzama te.

Nsukansuka, beko yango elimwaki mpe bakómaki kolata kɔle. Yango ezalaki kɔle moko ya mpɛmbɛ oyo ezalaki kozipa lipeka nyonso mpe kokita mwa moke na lobɔkɔ. Bazalaki mpe kobenga kɔle yango col à la Van Dyck. Ba Puritains mpe bato mosusu bazalaki kolinga kolata yango mingi.

Na ekeke ya 17, bato bakómaki kolata gilet moko ya molai na nse ya mokoto ya molai. Bazalaki kozinga litambala (écharpe) moko na nkingo. Bazalaki kolekisa litambala yango na nkingo mbala mingi. Bansongɛ na yango ezalaki kokita na liboso ya simisi. Mayemi oyo bato bazalaki kosala na nsuka ya ekeke ya 17 ezali komonisa ete bato bazalaki kolata litambala ya nkingo mingi.

Matambala oyo bazalaki kolata na nkingo ezalaki ya mousseline, ya batiste, mpe ata ya malenda. Oyo ya malenda ezalaki ntalo mingi. Balobi ete Jacques II, mokonzi ya Angleterre, asombaki moko na livres 36, shillings 10 (mbongo ya Angleterre), yango ezalaki mpenza mbongo mingi na ntango wana. Matambala mosusu ya nkingo ezalaki ya minene. Kravate ya Charles II, oyo ezali na ndako ya basango na Westminster ezali na bonene, ya santimɛtrɛ 15 mpe bolai ya santimɛtrɛ 86.

Midɛlɛ ya kokanga litambala ya nkingo ezalaki ndenge na ndenge. Mbala mosusu, bazalaki kotya eteni moko ya elamba ya swa likoló ya litambala mpo na kosimba yango na esika na yango, mpe kokanga yango lizita (nœud) monene na nse ya mbanga. Modɛlɛ wana bazalaki kobenga yango solitaire. Lizita yango ekokani na oyo bazali kobenga lelo nœud papillon. Balobi ete midɛlɛ ya kokanga litambala ya nkingo ezalaki soki nkama moko. Balobaka ete Beau Brummel, moto ya Angleterre oyo azalaki kobimisa midɛlɛ mingi ya bilamba ya mibali, mokolo moko afandaki banda ntɔngɔ tii midi mpo na komekameka kokanga litambala moko ya nkingo.

Na bambula ya 1860, bakómaki kolata litambala ya nkingo ya molai mpe bakómaki kobenga yango kravate mpe ekokanaki mwa moke na kravate oyo tozali na yango lelo. Bazalaki mpe kobenga yango cravate plastron. Nkombo yango euti na lizita oyo bato oyo bazalaki kotambwisa mpunda minei ekangami esika moko bazalaki kolata. Bato bakómaki kolata mingi basimisi ya kɔle. Bazalaki kokanga kravate na nse ya mbanga, mpe mokila na yango ezalaki kokita likoló ya simisi. Kravate oyo tozali na yango lelo ebimaki nde na ntango wana. Lolenge mosusu ya kravate babengi nœud papillon ekómaki kolatama mingi na boumeli ya bambula ya 1890.

Lelo oyo, bato mingi batalelaka kravate lokola eloko moko ya ntina mingi na molato. Bato mosusu bakoki koyeba mwa moke moto oyo bayebi te kaka na lolenge ya kravate oyo alati. Yango wana, ezali malamu kolata kravate oyo ezali pɛtɔ mpe oyo eyokani malamu na simisi, patalo mpe vɛstɛ oyo olati.

Soki oponi lolenge moko ya kokanga lizita, kangá yango malamu. Oyo eyebani mingi ekoki kozala oyo babengaka nœud simple. (Talá ndenge ya kokanga yango na lokasa 26) Ezalaka kitoko mpe bato balingaka kolata yango mingi na milulu ya minene. Lizita mosusu oyo bato balingaka mpe mingi ezali oyo babengaka nœud double, yango ezalaka mwa monene. Mingimingi ebongaka na mwa libulu na nse na yango.

Mibali mingi balingaka kolata kravate te mpamba te ekangaka bango na nkingo. Kasi, bato mosusu bamonaki nde ete mokakatano eutaka na kɔle ya simisi soki ezali moke to monene. Soki yo mpe ozali na mokakatano yango, talá naino soki kɔle ya simisi na yo eleki moke te. Soki kɔle ekoki yo malamu, mbala mosusu okoki koyoka te ete olati kravate.

Na mikili mingi, bato ya lokumu bamonaka kravate lokola eloko ya ntina mingi mpo na molato na bango. Mpo na yango, mibali baklisto mingi balataka kravate na ntango bazali na mosala na bango ya kosakola. Ya solo mpenza, mwa eteni ya elamba na nkingo ya mobali ekoki kobakisa lokumu na ye mpe kosala ete bámemya ye.

[Etanda na lokasa 26]

(Mpo na komona yango, talá mokanda)

Ndenge ya kokanga kravate (nœud simple)a

1 Liboso mpenza tyá eteni oyo ya monene ya kravate na bolai ya basantimɛtɛlɛ soki 30 na nse ya eteni oyo ya moke, mpe lekisá oyo ya monene likoló ya oyo ya moke, mpe lekisá yango epai ya nsima.

2 Lekisá lisusu eteni ya monene ya kravate likoló ya oyo ya moke, mpe matisá yango na kati ya lidusu epai ya nsima.

3 Simbá esika okokanga lizita polele na mosapi ya monene mpe kɔtisá eteni oyo ya monene ya kravate na kati.

4 Kangá lizita makasi malɛmbɛmalɛmbɛ, mpe simbá eteni oyo ya moke ya kravate mpe bendá lizita na kɔle.

[Maloba na nse ya lokasa]

[Bililingi na lokasa 27]

Ndenge bato babandaki kolata kravate na ekeke ya 17 kino lelo