Noviembre
Bixine 1 sá noviembre
Nitojngojin én xi chʼao tso nʼósjenio ndsoʼbao, tojé én xi nda tjín (Efes. 4:29).
Jngo chjotale Cristo alikui koa̱n nga chʼao tso én kuinchja̱. Tonga tsa tsín si̱kuindaa yaoná sakʼoajin kui kuinókjoaa je én xi sikiʼaon xíngiaa. Tobʼelañá, alikui koa̱n nga chʼaosʼin si̱kʼaxkiaa je chjota xi kjaʼaísʼin ngale, xi kjaʼaí ntje̱ kitjenni kʼoa xi xin naxinandále. Kʼoa kʼoati tsín koa̱n nga kui én kuinókjoaa xi sikiʼaon kʼoa xi chʼao kʼoe kon je xíngiaa. Kui én kuinókjoaa xi kuinyakao kʼoa xi tsjoánganʼiole xi ngikʼa. ʼNdele nga to xíngiaa si̱kʼaxkiaa, tosa kui kʼoakʼuínlee jñani nda sʼín. Alikui kʼoati sʼiaan jokisʼin je chjota israelita. ʼNdele nga tsjoále kjoanda je Jeobá tosaa totsakjayojéetʼale ngantsjai. Kʼoa nga jngo xi kʼoakisʼin chaan kʼoati kisʼin xi ngikʼa. Tobʼelañá, je chjota xi kinikasén nga kikotsenché naxinandá, te koan xi tsín nda tso én kichokao, kʼoa xi totʼatsʼe chjota jebi, ngatsʼi chjota israelita tsakjayojéetʼale je Moisés (Núm. 13:31–14:4). Tonga je én xi nda tso tsjoánganʼioná, kuinga ndani nga kʼoakʼuínlee xíngiaa jñani nda tjíosʼín. w22.04 8 párr. 16, 17
Xoto 2 sá noviembre
Ji tinikuindanái saʼnda nga kitsian, jiní Ninána saʼnda nga sʼa tijnaya tsʼoa̱ na̱na (Sal. 22:10).
Saʼnda nichxin kjoatse, je Jeobá nʼio nkjín xti tíbasenkao nga miyole kjima. Kʼiatsa je xtili xi mele, koasenkao je Jeobá nga skoe̱sa xi tʼatsʼe (1 Cor. 3:6, 7). Ningalani sakʼoa sikjinle Jeobá je xtili, tonga je Jeobá tosi tonda kao kjoatsjoa koasenkao (Sal. 11:4). Kʼiatsa koako nga mele nda koatio ngixko̱n Jeobá, je Jeobá tíjnanda nga koasenkao (Hech. 13:48; 2 Crón. 16:9). Je Jeobá kʼoati koasenkaoli tsanda ji, nga kuikjoan chja̱kaoni je ʼndíxtili jmeni xi machjénle kʼoa kʼiani nga machjénle (Prov. 15:23). Je Jeobá kʼoati koa̱nle sichjén je tichjaa kʼoa tsa ndsʼee xi tjío ya jinjtín nga koasenkao kʼoa nga tjao skoe̱, kʼoa kʼianga jekoanjchínga jé Jeobá koasenkao nga kjoaʼaítsjenle jmeni xi tsakʼinyalai ngasʼa (Juan 14:26). Tsa tosi tonda koakoyalai ʼndíxtili kao jmeni xi si kʼoa kao je choa̱ xi bʼejnai, je Jeobá tsee kjoanichikontʼain tsjoáli. w22.04 21 párr. 18
Taingo 3 sá noviembre
Je cho̱toánbe ali kʼoakji koanjtile (Apoc. 12:17).
Nga tsín tima faʼasʼenni ya ngʼajmi je Na̱i jé tíbʼetʼale choʼndale Niná xi ya ngʼajmi koai xi tjíosa i̱ Sonʼnde. Chjotale Cristo jebi jé tjíongajaole Chjotaxále Niná i̱ tʼanangi “kʼoa tsjoá én tʼatsʼe Jesucristo” (2 Cor. 5:20; Efes. 6:19, 20). Kʼianga nó 1918, jin ndsʼee xi tsakándiaale xále Niná xi jée kisʼene kʼoa tsee nga ndoyá kinikatíoʼya. Nga kui nichxin, nkjín xi kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen nga toje jchangi xá xi kisʼin je ndsʼee jebi (Apoc. 11:3, 7-11). Tonga kʼianga sá marzo nó 1919, je ndsʼee kinikatíondáini kʼoa tsín tijme jée kisʼeneni. Je ndsʼee jebi kjitʼanangi tsakakóyason ijngokʼa. Ninga kʼoalani, alikui jyó tíbʼejna je Na̱i. Saʼnda nga kʼia, tosi tonda tífitjenngike naxinandále Niná (Apoc. 12:15). Kuinga machjénsíni nga sʼe̱ná kjoamakjain kʼoa nga chókjoajinná kjoa xi kuitjátojiaan (Apoc. 13:10). w22.05 5, 6 párr. 14-16
Lune 4 sá noviembre
Jngo siento kaoni ñachanño jmi mani xi kisʼechoa̱ (Apoc. 7:4).
Kʼianga jngo sén kisakole je pastro Juan jao jtín chjota tsabe xi tsjoánganʼiole je Chjotaxále Niná kʼoa xi tse kjoanichikontʼain bʼaile nga batio ngantsjai nichxin. Je xi jngo jtín 144,000 mani. I tjoejinni i̱ Sonʼnde kʼoa yaa ngʼajmi fi nga koatexomakao je Jesús. Je Jesús kao xi 144,000 mani yaa tjen ngʼajmi koatexomani i̱ Sonʼnde (Apoc. 5:9, 10; 14:3, 4). Kʼianga kisakole sén je Juan kui tsabe nga ya nya kao Jesús ya nindo Sion, xi tsonile, ya ngʼajmi (Apoc. 14:1). Kitsʼiakjoanni nga tsakatio je pastro saʼnda nichxin xi tiyoaa ndʼaibi jmi chjota títjoejin nga ya koatiojinle je xi 144,000 mani xi ya koai ngʼajmi (Luc. 12:32; Rom. 8:17). Tonga kʼoatsakʼinle je pastro Juan nga tochoasa ma xi tjío i̱ Sonʼnde xi ya koai ngʼajmi kʼianga toje tífikjetʼa nichxin (Apoc. 12:17). Kʼoa kʼianga jetíjna kjoañʼai xi nʼio tse, kʼiaa koai ya ngʼajmi chjotale Cristo jebi kʼoa yaa kuichokatiojinle chjotale Cristo xi jeya tjío, xi kʼoati kixi kitʼale Niná saʼnda nga kʼien. Yaa koatexomakao je Jesús (Mat. 24:31; Apoc. 5:9, 10). w22.05 16 párr. 4, 5
Majte 5 sá noviembre
Tinóʼyai je kjoatéxomana (Is. 48:18).
Je Jesús kʼoakitsole je chjotatjenngile nga nda katakosonnile josʼin sikjaʼaitsjen xi titʼatsʼeni, i̱ kitsole: “Nda tsa ntsja̱jko tjíoxki ngayije” (Mat. 10:30). Nʼio tsjoánganʼioná je én jebi, ngisaa tsa tsín chjí ʼyatokon sakʼoa yaoná. Kui síkjaʼaitsjenjinná nga nʼio mandosinle Jeobá xi tʼatsaan nga̱ nʼio chjí bekonná. Tsa je Jeobá xi kʼoasʼin mele nga je si̱xálee kʼoa kui xi mele nga kuiyoaa ngantsjai nichxin ya sonʼnde chjotse, alikuijin koa̱n nga ñá jokʼuínlee. Nichxin kjoan 15 nóján, jngo revista La Atalaya xi kʼoakitso josʼin tjínnele si̱kjaʼaitsjeen xi titʼatsaanñá. Itso xi jaʼaitʼa: “Alikui koa̱n nga nʼio ngʼa chʼa̱sjee yaoná ánni nga tsín ngʼakon koa̱nsíñá; tonga kʼoati tsín koa̱n nga kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjeen nga tsín jme chjíná. Machjén nga nda chósonnilee josʼin si̱kjaʼaitsjeen xi titʼatsaanñá, kʼoa machjén nga kuenta sʼiaan jmeni xi maná kʼoanʼia kʼoa jmeni xi mai”. w22.05 24, 25 párr. 14-16
Mixkue 6 sá noviembre
Kʼoati bʼetsʼoantje [ . . . ] jméni nga tojngo koa̱nsíni ngatsʼi (Juan 17:20, 21).
Je xi koasenkaoná nga jngó jngoá nga jtín sʼin kuiyoaa kʼiaa nga nda kjuinkoaa xíngiaa (Mat. 5:9; Rom. 12:18). Kʼianga ñá títjon nda nikoaa je ndsʼee xi tjío ya jinjtín ndasʼin biyoaa kʼoa jtín biyoaa. Kuenta sʼiaan nga je Jeobá xi kʼoasʼin mele nga ya naxinandále tjíojin je ndsʼee kʼoa nga kʼoasʼin bexkón josʼin mele (Juan 6:44). Tsjoajin sʼe kon Jeobá kʼianga bʼenelee yaoná nga nda mangínkoaa xíngiaa kʼoa nga jtín sʼin tiyoaa, nga̱ nʼio chjí be nga jngó jngó choʼndale (Is. 26:3; Ageo 2:7). Jméni xi koa̱n sʼiaan nga koasenkaoná jmeni xi tsjoáná Jeobá. Si̱kjaʼaitsjenjiaan jmeni xi tsoya je Biblia. Tsa chótʼayá kʼoa tsa si̱kjaʼaitsjenjiaan jmeni xi bʼexkiaa, kui xi koasenkaoná nga tsjoacha koaan je ndsʼee xi tjío ya jinjtín (Rom. 12:10). w22.11 12, 13 párr. 16-18
Xipe 7 sá noviembre
Sichatʼale jme jée xi tsakajngi kʼoa alikui tikui kjoaʼaítsjennina je jéele (Jer. 31:34).
Ñaki matja̱ná kʼianga makjainná nga jekisichatʼaná je Jeobá. Nda satío tokoán kao kjoafaʼaitsjenná, tonga tokʼiakjoán kʼoasʼe tokoán nga je Jeobá síchatʼaná (Hech. 3:19). Kʼianga síchatʼaná Niná koaan miyo sʼin cho̱bá ijngokʼá xi kao je. Kui xi tsonile nga tondiaa síchajin kʼianga bijnyijée. Nga jesíchatʼale Jeobá jngo chjota likui tijme kjoañʼai tsjoánile kʼoa alikui tijo tsonile (Is. 43:25). Je Jeobá kʼoakji kjin síkʼéjna je jée xi bijnyaa “jokji kjin tíjnale jña bitjoni tsʼuí kao jña kantjaini” (Sal. 103:12). Bʼailee kjoanda je Jeobá kʼoa ʼyaxkónñá kʼianga síchatʼaná (Sal. 130:4). Kʼianga síchatʼaná je Jeobá alikui kui fini jokji ai jée bijnyaa. Jé Jeobá xi ngisasa nda be tsa sichatʼale jngo chjota kʼoa tsa mai, nga̱ jé kisindaná, jé xi Juez sʼin tíjnaná kʼoa jé tsjoáná kjoatéxoma. w22.06 5 párr. 12-14
Bixine 8 sá noviembre
Je xi faʼaikonle Niná, machjén nga koa̱nkjainle nga tíjna Niná, kʼoa nga Niná tsjoá chjíle je chjota xi nʼio básjai nga je (Heb. 11:6).
Ngatsʼiaa xi tsjoachaa Jeobá kʼoatsoná nga jeme kjoaʼaxin je chʼin, kjoaba kao kjoabiya (Apoc. 21:3, 4). Je Jeobá koasenkaoná nga ʼndenaxó si̱koaa Sonʼnde (Sal. 37:9-11). Kuinyakaoná ngatsʼiaa nga ngisasa miyoná koa̱nni kʼoa ngisasa ndasʼin kuiyoaa ngixko̱n. Nʼio tse kjoanda sʼe̱ná nga kʼia. Alikui jao tjín tokoán nga kuitjoson jmeni xi tso Niná, nga̱ sítjoson ngantsjai jmeni xi tso, kuinga je ninʼiotʼañá (Sal. 27:14). Kʼoasʼin bakoñá nga je ninʼiotʼaa kʼianga tsejta maa kʼoa nga kao kjoatsjoa choyalee nga sitjoson jmeni xi tso (Is. 55:10, 11). Tojo kisʼin je Job kʼoati kixi kjuintʼalee ngantsjai je Jeobá, kʼoa kʼoéjngoaa tokoán nga tsjoále “chjíle je chjota xi nʼio básjai nga je”. w22.06 20 párr. 1; 25 párr. 18
Xoto 9 sá noviembre
Je Nʼaino be ngayije xi machjénno, tongini nga nijáo (Mat. 6:8).
Nga je xi jko̱ tíjnaná Jeobá alikui jao tjínná nga kʼoasʼin tojo tsole je xi jko̱ tjíole ya yaniʼya, tojo tso ya 1 Timoteo 5:8. Tsa tjínjngo tokoán nga tsjoakená je Jeobá kʼoa nga tsjoake familianá, alikui jao sʼe̱ tokoán nga je tsjoáná jmeni xi machjénná (Mat. 6:31-33). Je Jeobá kao kjoatsjoa tsjoáná jmeni xi machjénná kʼoa tsʼato kʼoakji tsjoáná jokji machjénná. Kʼianga kisinda je Sonʼnde ali tsa totjíchoa̱jin kisinda jmeni xi koa̱n kuiyochonñá. Nga tsjoakená nkjín koya tsojmi kisinda ánni nga tsjoa sa̱tíoni tokoán (Gén. 2:9). Ninga sakʼoa tochoa̱ sokóná nga nyaon nyaon jmeni xi biyochonñá, kʼoailee kjoanda Niná kʼianga tísokóná. Jé Jeobá basenkaoná kʼoa tsjoáná nga nyaon nyaon jme xi chinee (Mat. 6:11). Ningalani tsín sokóná ndʼaibi ngayeje jmeni xi machjénná, ngisaa nʼio chjíle jmeni xi tsjoáná je Jeobá ndʼaibi kao nichxin xi nroa (Is. 65:21, 22). w22.06 15 párr. 7, 8
Taingo 10 sá noviembre
Je tsojmi xi taja, kui xi machjénle je xi jekoanjchá (Heb. 5:14).
Ali tsa tojejin xi sʼa tjíokotʼaya Énle Niná xi machjénle nga nda skoe̱ xi tʼatsʼe Jeobá kao jmeni xi tso Biblia. Machjénná ngatsʼiaa. Je pastro Pablo kʼoakitso nga koa̱nná chjoéjiaan jmeni xi ndatjín tsa si̱tjosoán jotso je Énle Niná ánni nga tsínkui xi chʼaotjín kʼoasʼianñá. Tsakui nichxin ñʼai koa̱nná nga si̱tjosoán jotso je kjoatéxomale Jeobá nga̱ tsín tichʼaosʼin beni chjota nga síchajngi. Tonga je Jesús basenkaoná nga majinsaná jotso je Énle Niná xi koasenkaoná nga nʼio sʼe̱jna kjoamakjainná. Tojo kisʼin Jesús, kʼoatisʼin ʼyaxkoán jaʼaínle Niná josʼin nga bakinle (Juan 17:6, 26). Tobʼelañá, kʼiaa nga nó 1931 nga testigole Jeobá tsakʼinná. Kʼoasʼin bakoñá nga ʼyaxkoán je jaʼaínle Niná nga̱ nʼio chjí ʼyatokoán (Is. 43:10-12). Kʼoa je Biblia Traducción del Nuevo Mundo yaa faʼaitʼa jaʼaínle Niná jñani tjínnele kjoaʼaítʼa. w22.07 11 párr. 11, 12
Lune 11 sá noviembre
Je énli jngoyale lámpara xi síʼisenle ndso̱koa, kʼoa kui xi síʼisenle je ndiaa xi fiya (Sal. 119:105).
Je Énle Niná kʼoati ya tíjnajin je én xi bakoyasoán tʼatsʼe Chjotaxále Niná. Je Jesús yaa kisingósonkao jngo kjoanyiná xi tíjnaʼma je én xi bakoyasoán tʼatsʼe Chjotaxále Niná. I kitso: “Je kjoatéxomale ngʼajmi yaa mangóson joni tsa kjoanyiná xi tíjnaʼma jinle nangi. Kʼia nga jngo chjota koansjaile, tsakʼéjnaʼma. Kui nga tsjoale xi tʼatsʼe, ki katéna ngayije xi tjínle, kʼoa tsakatse je nangibe” (Mat. 13:44). Je chjota jebi alikui toxá tíbásjaini je kjoanyiná xi tíjnaʼma. Tonga kʼianga koansjaile tsakaténa ngayeje xi tjínle nga koan tsakatse je nangi jñani tíjnañe je kjoanyiná jebi. Kuinga kʼoakisʼinni nga̱ koa̱njinle jokji chjíle kjoanyiná jebi. Tsín jme xi tjín i̱ Sonʼnde xi kʼoasikji tsjoa báya tokoán jokji tsjoa sʼená kʼianga je Jeobá nixálee ndʼaibi kʼoa nga koa̱n kuiyoaa ngantsjai nichxin kʼianga jekoatexoma Chjotaxále Niná i̱ Sonʼnde. Jokjitse kjoama̱ kʼoéngiaa nga nda kuiyoaa ngixko̱n Jeobá alikui toxitsjoani. Nʼio tse kjoanda tjínná nga miyole Niná maa. Nga kui kʼoanʼia jmeni xi sasénle Jeobá kui xi nʼio tsjoa bʼé tokoán (Col. 1:10). w22.08 15 párr. 8; 17 párr. 9, 12
Majte 12 sá noviembre
Ánni nga kui kʼoasʼinsíña je xi nʼio chʼaotjín kʼoa nga jée koanjngisíña ngixko̱n Niná (Gén. 39:9).
Jmé xi tsakasenkao José nga koanjinle nga nʼio chʼaosʼin tíjna ngixko̱n Niná nga je koájnakao jngo chjoón xi jexʼin tjínle. Jaola siento nó koanskanni nga i̱ tso kjoatéxoma xi tsakʼaile Moisés: “Ali nichajngijin” (Éx. 20:14). Jmeni xi jebe je José tʼatsʼe Jeobá kui xi tsakasenkao nga koanjinle josʼin síkjaʼaitsjen xi tʼatsʼe kjoachajngi. Tobʼelañá, be nga kʼoasʼin tsakʼéndajin Niná nga tojngo chjoón jngo xʼin koatiokao xínkjín nga jekuixan. Tsakui nichxin kisʼejinle josʼin tsakasenkao Jeobá je Sara, xi majchákjinle koanni kʼianga jao rey xi koanmele tsakajnakao (Gén. 2:24; 12:14-20; 20:2-7). Nga kui kisikjaʼaitsjen jebi je José koanjinle jmeni xi ndatjín kʼoa xi chʼaotjín ngixko̱n Niná. Nga tsjoake koan Jeobá kʼoati tsjoake koan kjoatéxomale kʼoa kisitjoson. w22.08 26 párr. 1, 2
Mixkue 13 sá noviembre
Nkjín xi kjiofe ya jinnangi xi kjoaʼánile, tjínkʼa xi sʼe̱le kjoabijnachon xi tsínkʼia fetʼa (Dan. 12:2).
Je én xi tongini kinokjoa kʼoatso nga sʼe̱ kjoafaʼáya. Tonga ali tsa totsoyajinnile kjoafaʼáya jebi, kʼoa ali tsa jejin tínchja̱ni chjotale Cristo xi ya ngʼajmi faʼáyanile nichxin xi tiyoaa ndʼaibi tojosʼin majinná tsakai. Kui nchja̱ni nga kjoaʼáyale chjota ya sonʼnde chjotse. Ánni kʼoabixónsíñá. Ya Job 17:16 “jinnangi” síkʼaxki̱ nga kui nchja̱ni “je Tsjó”. Jmeni xi tso ya Daniel 12:2 kui tínchja̱ni nga kjoaʼáyanile xi jekʼien, kʼianga jekjoaʼato nichxin fetʼa kʼoa nga jekjoaʼato Armagedón. Jmé xi nchja̱ni ya Daniel 12:2 nga kʼoatso nga tjínkʼa xi kjoaʼáyanile nga “sʼe̱le kjoabijnachon xi tsínkʼia fetʼa”. Kʼiaa kʼoakoa̱n jebi je xi jngo jmi nó koatexoma Jesús. Je xi kjoaʼáyanile xi kʼia skoe̱xkon Jeobá kʼoa xi tosi tonda skoe̱xkon, xi sitjosonle Jeobá kao Jesús sʼeele kjoabijnachon xi tsínkʼia fetʼa (Juan 17:3). w22.09 21, 22 párr. 6, 7
Xipe 14 sá noviembre
[Je xi tjínle kjoatsjoacha] makjainle ngayije (1 Cor. 13:7).
Je Jeobá alikui kui xi mele nga tokoa̱nkjainyejená jmeni xi kuitsoná tsa ʼyani, kuinga makjainniná jmeni xi tsoná je ndsʼee nga̱ ʼyañá nga koa̱n si̱nʼiotʼaa. Nichxin tjenkao kʼianga manʼiotʼaa jngo chjota. Kʼianga ngisa si̱nʼiotʼaa je xíngiaa machjén nga nda jchaxkoaan. Chja̱kaonajmí je ndsʼee nga satío kjoajtín kʼoa ñatjen tʼinyason. Tsejta katamai kʼoa tʼaiʼndelai nga katabakó nga koa̱n si̱nʼiotʼai. Kʼianga kjesa nanda ʼyaxkonjián jngo chjota alikui tso tokoán nga bʼeyanajmílee tsa jmeni. Tonga nga sa nda sa nda ʼyaxkoaan jetso tokoán nga bʼeyanajmílee josʼe tokoán (Luc. 16:10). Jméni xi sʼiaan tsa tsín tininʼiotʼañá jngo ndsʼee kʼiatsa jme xi kisikaoná. ʼNdele nga kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjeen nga tsín tije si̱nʼiotʼañá, tosa kʼoaiʼndelee nga katasíndaya yaole. Ali kʼoajinsʼin nikjaʼaitsjain nga tsín tiʼya xi koa̱n si̱nʼiotʼani. w22.09 4 párr. 7, 8
Bixine 15 sá noviembre
Je xko̱n Jeobá tíkotseen jngo tjíjtsa sonʼnde (2 Crón. 16:9).
Jngo ndsʼee xi chjotajchínga sʼin tíjna, xi Miqueas ʼmi kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen nga totaon tsabe kʼa je xi chjotajchínga sʼin tjío ya jinjtín. Ninga kʼoakoantʼain je Miqueas alikui yaole kisijtile kʼoa tsín chʼao tsakʼé kon. Tsakʼétsʼoale Jeobá, kisijéle nganʼiotsjele kʼoa kisijéle nganʼio nga katachókjoajinle kjoa xi tífaʼatojin. Tsakásjaiya ya xo̱n xi Énle Niná yʼangini je kjoafaʼaitsjen xi koasenkao. Jmé xi bakóyaná jebi. Tsa kʼoasʼin nikjaʼaitsjeen nga totaon tsabená jngo ndsʼee, alikui yaoná si̱jtilee kʼoa tsín chʼao kʼoé tokoán. Tsakui nichxin tsín ʼyaa jme kjoa xi tífaʼatojin je ndsʼee kʼoa kuinga kʼoakitsoni. Kʼoéyanajmílee Jeobá jotjín tokoán kʼoa kʼoakʼuínlee nga katabasenkaoná nga si̱jinlee yaoná josʼin síkjaʼaitsjen je ndsʼee. Alikui chʼaosʼin si̱kjaʼaitsjeen xi tʼatsʼe ndsʼee kʼoa si̱chatʼalee (Prov. 19:11). Je Jeobá kuenta sʼín kjoa xi bitjatojiaan kʼoa koasenkaoná nga chókjoajinná (Ecl. 5:8). w22.11 21 párr. 5
Xoto 16 sá noviembre
Alikui ya sisinle je xi jaonkjaín (Sal. 26:4).
Je timiyui xi tsjoake Jeobá. Kuinyakaoli nga nʼio sʼe̱jna kjoamakjainli (Prov. 13:20). Jngo ndsʼee xi Julien ʼmi xi chjotajchínga sʼin tíjna ndʼaibi, itso: “Kʼianga sʼasa xtia, jé kisimiyoa xi ñatjen tsakʼinyasuinjin. Tsjoa tjío kon nga tsoyason kʼoa tsakinyakaona nga tsjoa kisʼe tokoan nga kixinyasoan. Koanjinna nga tsín nda tisʼian nga toje tisimiyoa xi tongóson tjín nóna nga̱ nʼioni nda binyakaoná je ndsʼee xi ngikʼa ninga tsínkjoan ngóson tjín nóná”. Tsa ʼyai nga tsín nda kuichomani nga je si̱miyui tsa ʼyani ya jinjtín, jméni xi sʼiain. Je pastro Pablo tsabe nga tsín nda kisʼin kʼa je xi tsakatiojin ya jtín nga siglo 1. Kuinga kʼoakitsonile Timoteo nga tsín je katasímiyo chjota jebi (2 Tim. 2:20-22). Tsee kjoama̱ sʼenginá nga nimiyoaa je Jeobá, kuinga nʼio chjínile nga tsín koa̱n je si̱miyoaa xi tsín ndasʼin sikatíoná ngixko̱n. w22.08 5, 6 párr. 13-15
Taingo 17 sá noviembre
Kjin tijnalai je chjotachini (Prov. 14:7).
Alikui kʼoanʼia josʼín je chjota xi jtike kjoafaʼaitsjen xi tsjoá Niná. Tosaa tsjoachaa josʼin síkjaʼaitsjen Niná kao kjoatéxomale. Kʼianga ngisasa tsjoacha koaan je Jeobá kao kjoatéxomale kʼiaa nga kuenta sʼiaan josʼin bichómani nga nitjosoán kjoatéxomale kʼoa josʼin bichómani nga tsín nitjosoán. Kuenta sʼiaan kjoa xi batiojin chjota nga bʼasjengi kjoafaʼaitsjen xi tsjoá Jeobá kʼoa si̱kjaʼaitsjeen nga ngisa nda biyoaa nga nitjosonlee Niná (Sal. 32:8, 10). Je Jeobá tíjnandaa nga tsjoále kjoachjine ngatsʼi chjota, tonga alikui ʼya xi bʼénele nga kjuinrʼoéle. Tonga kʼoatsoná jmeni xi koa̱nle je xi tsín kuenta sʼín kjoachjinele (Prov. 1:29-32). Tsee kjoa kuichomani kʼoa to kjoañʼai koatiojin tʼatsʼe josʼin fikao yaole, kʼoa xijekoa̱n chaan to kjoeson. Tonga je xi nrʼoé kjoafaʼaitsjen xi tsjoá Jeobá kʼoa xi sítjoson, i ʼmile: “Je xi kjuinrʼoéna alijme xi tso̱kjonle, alikui tso̱kjonle jmeni xi kjoaʼaíne” (Prov. 1:33). w22.10 21 párr. 11-13
Lune 18 sá noviembre
Tsjoa tjínle je xi tsokjónke Jeobá, je xi ya tsoʼbaya ndiaale (Sal. 128:1).
Kʼianga nokjonchá Jeobá kui xi tsonile nga ʼyaxkoán kʼoa nga tsínkui kʼoanʼia jmeni xi tsín sasénle (Prov. 16:6). Kuinga tosi tonda nitjosonñá kjoatéxomale tojosʼin faʼaitʼa ya Biblia nga kʼoatsoná jmeni xi ndatjín kʼoa xi chʼaotjín (2 Cor. 7:1). Tsjoa sa̱tío tokoán tsakui kʼoasʼiaan jmeni xi tsjoake Jeobá kʼoa tsa tsínkui kʼoasʼiaan jmeni xi jtike (Sal. 37:27; 97:10; Rom. 12:9). Tsakui nichxin ʼyaa nga toje Jeobá xi tiʼndele nga kʼoakuitsoná jmeni xi ndatjín kʼoa jmeni xi chʼaotjín, tonga kʼoati machjén nga si̱tjosoán kjoatéxomale (Rom. 12:2). Jonʼia yaa bakoñá tsa makjain kjoaixiná nga ngisa ndatjín nga nitjosoán jotso kjoatéxomale Jeobá (Prov. 12:28). Je David koankjainle nga ngisa ndatjín nga nitjosoán kjoatéxomale Jeobá, kuinga i̱ kitsoni: “Tibakonái je ndiaa xi tsʼe kjoabijnachon. Nʼio tse kjoatsjoa tjín ya ngixkuin; tjín kjoatsjoa ngantsjai nichxin ya ngakixili” (Sal. 16:11). w22.10 8 párr. 9, 10
Majte 19 sá noviembre
Lijme xi ma sʼín ʼndí nga tojéní, tokui xi je be jo sʼín Nʼainá (Juan 5:19).
Je Jesús ngantsjai nga ndasʼin kisikjaʼaitsjen xi titʼatsʼeni kʼoa nangitokon koan. Nga kjesa faʼaijin i̱ Sonʼnde nʼio tse jmeni xi kisʼin nga kisixále je Jeobá. Ya Colosenses 1:16 kʼoatso nga je Jesús tsakasenkao Niná nga “tsakʼénda ngayije xi tjín ngʼajmi, kao xi tjín i̱ sonʼnde”. Tsakui nichxin kʼianga kisʼenngindá je Jesús kʼia jaʼaitsjenle jme xá xi kisʼin ya ngʼajmi nga tsakʼejnakao je Nʼaile (Mat. 3:16; Juan 17:5). Tonga alikui ngʼa tsakʼasje yaole kʼianga kui jaʼaitsjenle jebi kʼoa tsínkʼia nga ngisa ngʼa tsakʼasje yaole tikʼoajinni xi ngikʼa. Kʼoakitsole je chjotatjenngile nga tsínkui xá jaʼaini i̱ Sonʼnde nga je “si̱xále, kui xá jaʼaini nga sixá kʼoa tsjoá kjoabijnachonle nga nkjín chjota kʼoechjíntjai” (Mat. 20:28, TNM). Kʼoakitso nga tsín koa̱nle tsa toje kʼoasʼin tsa jmeni. Nʼio nangitokon koan je Jesús kʼoa mená nga chjénngilee. w22.05 24 párr. 13
Mixkue 20 sá noviembre
Katanroanrʼoeni Jeobá (Is. 55:7).
Je xi kuenta sʼín Jeobá kʼianga síchatʼa kui tsa be xi tíbajngijée nga chʼao tísʼín. Kʼoakitso je Jesús tojosʼin faʼaitʼa ya Lucas 12:47, 48. Kʼianga toxá sʼínni jngo chjota nga kui kʼoasʼín xi chʼaotjín xi tsín sasénle Niná, ai jée bajngi. Tsakui nichxin tsín sichatʼale Jeobá (Mar. 3:29; Juan 9:41). Tonga tojo tjínle kjoachoya chjota jebi, nga̱ je xi kʼoati kuenta sʼín je Jeobá kui tsa kʼoakjima kjoaixinile jngo chjota xi kabajngijée. Jmé xi tsoyanile nga kʼoamaniná jmeni xi nʼia. Kui tsoyanile nga nikʼantjaiyaa jonʼia kʼoa jokjoaan. Kʼianga kʼoamanile nga bajngijée jngo chjota alikui nda sʼe kon kʼoa ba sʼele xi totʼatsʼe nga chʼao kisʼin kʼoa tsakuije̱ nga tsínkui kʼoakisʼin xi ndatjín xi tjínnele sʼin tsakai. Ali tsa tokuijin nga tsín nda sʼeni kon nga chʼao kisʼin, kuinga majinle nga tobijbi kisikjinle Niná nga kʼoakisʼinni. w22.06 5, 6 párr. 15-17
Xipe 21 sá noviembre
Ngatsʼi xi mele nga tsje koatiokontʼale Cristo Jesús, kʼoatisʼin kjoaʼa kjoañʼai (2 Tim. 3:12).
Je xi kontraná mani énndiso kaníbason xi tʼatsʼe ndsʼee xi xá kjinele jinnaxinandále Jeobá (Sal. 31:13). Tjínkʼa ndsʼee xi ndoyá nikatíoʼya nga énndiso sʼene. Kʼoati koan kʼianga siglo 1, je pastro Pablo jée kisʼene kʼoa tokjoatjao nga ndoyá kinikʼéjnaʼya. Kʼianga ndoyá kinikʼéjnaʼya Pablo ya Roma, tjínkʼa chjotale Cristo xi kitsjionkon (2 Tim. 1:8, 15; 2:8, 9). Nga kʼoakisʼin chjotale Cristo jebi, tsínjin nda kisʼe kon Pablo. Nga̱ nʼio tse kjoa jaʼatojin kʼoa me kinikʼien xi totʼatsʼe chjota jebi (Hech. 20:18-21; 2 Cor. 1:8). Alikui kʼoasʼiaan jokisʼin chjotale Cristo jebi nga kitsjionkon Pablo. Tsín tokʼoamaná nga Na̱i bʼetʼale ndsʼee xi xá kjinele jinnaxinandále Niná. Kui xi mele je Na̱i nga tsín tikixi katafitʼanile Jeobá je ndsʼee jebi kʼoa kʼoati kui xi mele nga kuinókjoaan tsanda ñá (1 Ped. 5:8). Tosi tonda kʼoainganʼiolee je ndsʼee xi xá kjinele jinnaxinandále Niná (2 Tim. 1:16-18). w22.11 16, 17 párr. 8-11
Bixine 22 sá noviembre
A tsí jkonlai Niná (Luc. 23:40).
Chjota judíojin je chjota xi ya kisʼetʼakao yá je Jesús. Je chjota judío tojngoo Niná tsabexkón, tonga je chjota xi xin naxinandále nkjín niná tsakʼétsʼoale (Éx. 20:2, 3; 1 Cor. 8:5, 6). Tsa tsínlani chjota judío je chjota jebi i̱jin kitsole xínkjín: “A tsín nokjonchai ngatsʼi niná xi ʼyaxkoán”, alikuijin kʼoakitso jotso texto xi kamaxkia ndʼaibi. Xi ijngosani, je Jesús ali tsa jejin jaʼainrʼoe chjota xi xin naxinandále, jé jaʼaikonle chjota xi naxinandá Israel tsʼe nga kitsoyale Énle Niná (Mat. 15:24). Kʼoa je Niná kʼoakitsole chjota israelita nga sikjaʼáyanile je kʼien. Tsakui nichxin be tʼatsʼe jebi je chjota jebi kʼoa jmeni xi kitso kui bakóná nga koanjinle nga je Jeobá sikjaʼáyanile je Jesús kʼoa nga je xi Rey sʼin kʼoéjnale Chjotaxále Niná. Kʼoati kui xi koanmele chjota jebi nga sikjaʼáyanile Niná. Nga chjota judío chjota jebi, tjínjinjinle nga jngo ʼndenaxó kisikatíojin Jeobá je Adán kao Eva. Kʼianga jngo ʼndenaxó kisikʼaxki̱ Jesús, tsakui nichxin kui kisikjaʼaitsjenjin nga i̱ Sonʼnde nga kʼoakoa̱nchon (Luc. 23:43, TNM, Gén. 2:15). w22.12 8, 9 párr. 2, 3
Xoto 23 sá noviembre
Nyaonnyaon tjíobʼétsʼoale Niná (Hech. 1:14).
Alikuijin kuitjosonná je xá xi kjinená nga ʼmiyasoán tsa tsínkui nganʼiotsjele Niná koasenkaoná. Ánni kʼoabixónñá. Je Na̱i nkjín koya jmeni xi sʼín nga bʼetʼaná nga̱ kui xi mele nga tsín tikʼuínyasonñá (Apoc. 12:17). Tsakui nichxin kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjeen nga tse nganʼio tjínle je Na̱i, tonga kʼoasʼin nikinjenilee nga ʼmiyasoán (Apoc. 12:9-11). Kʼianga ʼmiyasoán, kʼoasʼin bakoñá nga tsín nokjonlee tojmeni xi sʼín. Kʼianga ñandia ñandia ʼmiyasoán tinikinjelee je Na̱i. Kʼianga ʼmiyasoán ʼyañá nga kui nganʼiotsjele Niná basenkaoná kʼoa nga sasénle Jeobá jmeni xi tinʼia (Mat. 5:10-12; 1 Ped. 4:14). Je nganʼiotsjele Jeobá koasenkaoná nga chókjoajinná tojme kjoa xi kuitjátojiaan nga ʼmiyasoán (2 Cor. 4:7-9). Jméni xi sʼiaan nga tosi tonda tsjoáná Niná je nganʼiotsjele. Machjén nga tosi tonda si̱jélee Niná kʼoa nga ñaki kʼoakʼoé tokoán nga kjuinrʼoéná kʼianga kʼoétsʼoalee. w22.11 5 párr. 10, 11
Taingo 24 sá noviembre
Bʼetsʼoalaijin, ndsʼe, nga tʼenelao je xi toxkia chʼaosʼin tjíoma. Tinʼiokon xi choa tjíokon, tinyakao xi tsínle nganʼiojin, tikjaínlao ngatsʼi (1 Tes. 5:14).
Jngo koya josʼin bakoá nga tsjoachaa je ndsʼee kʼiaa nga nda mangínkoaa xíngiaa, nichatʼalee xíngiaa tojo sʼín je Jeobá. Si̱kjaʼaitsjenla jebi, tsa je Jeobá xi kitsjoaʼnde nga kinikʼien je Jesús tojoni nga jchatʼa je jéená, machjén nga si̱chatʼalee je ndsʼee kʼiatsa jokasíkaoná. Alikui mená nga kʼoati sʼiaan jokisʼin je choʼnda xi kisikʼaxki̱ je Jesús, je naile kisichatʼale kʼianga tse tao̱n kitsjenle, tonga je alikui kisichatʼale je choʼndaxínkjín ninga ngisa choa tao̱n kitsjenle (Mat. 18:23-35). Kʼiatsa kjoa kisʼeli kao jngo ndsʼee, tichatʼalao xíngio ninga tsín ji kisʼeli jée tongini nga kjesa faʼaitsjenyajin je Kjoabiyale Cristo (Mat. 5:23, 24). Tsa kʼoasʼiain, kʼoasʼin koakoni nga tsjoachai je Jeobá kao je Jesús. w23.01 29 párr. 8, 9
Lune 25 sá noviembre
Je xi bakóle kjoanda je xi ma̱ tíjna jé Jeobá síkinyale (Prov. 19:17).
Jngo koya josʼin skoe̱ni xi chjotajchínga sʼin tjío jme xi machjénle je ndsʼee kʼiaa nga skónangile (Prov. 20:5). A tjínle je ndsʼee, jolani jmeni xi kjine kʼoa tsa xki. A tjínle xi kʼoechjíni jñani tjíoni axo jetsínle xá. A koaan kuisenkoaa tsa jme nganʼio xi koa̱n kʼoaile xi tsjoá je gobierno. Je Jeobá kʼoatsoná nga koa̱n kuinyakoaa ngatsʼiaa je xi nganʼio machjénle (Gál. 6:10). Ninga tsínkjoan tse jmeni xi sʼiaan, nda sʼe̱ kon xi chʼin tíbʼetʼale tsa kuisenkoaa. Je xi sʼa xtiʼndí koaan jngo tarjeta kʼoa tsa jngo dibujo sinda xi tsjoále je ndsʼee nga sinʼio kon. Je xti koaan kuinyakao jngo tichjaa xi nganʼio machjénle nga kʼoakuitsole tsa tjín xi machjénle nga koaikatsele kʼoa tsa josasʼin kuinyakao. Kʼoati koa̱n kʼoéndalee tsojmi xi chʼin tjínle. Tjínkʼa ndsʼee xi xo̱n kjile xi chjotajchínga sʼin tjío nga tsjoále kjoanda nga̱ tsee xá kjinele ndsʼee jebi, ngisaa kʼianga chʼinʼbi sʼe. Kjuintjenngiaa ngatsʼiaa kjoafaʼaitsjen xi tsjoáná Biblia, jñani tso: “Kʼoasʼin ngaʼi̱ ngaján tijetakon xíngio tʼaisalao nganʼio xíngio” (1 Tes. 5:11). w22.12 22 párr. 2; 23 párr. 5, 6
Majte 26 sá noviembre
Jon kjaínga maskáyano (Mar. 12:27).
Ningalani nʼio nda tsabe chjota saduceo jotso je xi títjon aon libro faʼaitʼa ya Biblia, likui kuenta kisʼin jmeni xi ngisa chjíle xi bakóya libro jebi. Si̱kjaʼaitsjenla jokitso Jesús kʼianga kui kiskonangi chjota jebi xi tʼatsʼe kjoafaʼáya. I kitsole: “A tsí tsakʼexkiao librole Moisés, josʼin nga Niná tsakjákao yajin yánaʼyá, nga kitso: An nía Ninále Abraham, Ninále Isaac, kʼoa Ninále Jacob” (Mar. 12:18, 26). Jejin nkjín kʼa tsakʼéxkia chjota jebi jmeni xi kitso Jesús, tonga jokitso kʼoasʼin tsakakóni nga tsín kuenta kisʼin chjota jebi tʼatsʼe kjoafaʼáya (Luc. 20:38). Jmé xi bakóyaná jokitso chjota jebi kao josʼin tsakjákaonajmí Jesús. Kui bakóyaná nga tjínnele kuenta sʼiaan jmeni xi tso nga jngó jngó versículo xi bʼexkiaa kʼoa tsakui tibʼexkiaaje̱ jme xi bʼéyanajmí je Biblia. Alikui mená nga tokui koa̱njinná je xi tosʼa choa ñʼai tíjna. Mená nga kjoásjaiyaa jméni xi bakóyaná je Biblia xi ya mangóson tao̱nchjí xi tíjnaʼma nga̱ tsín choa ñʼai tíjna nga masjainá. w23.02 11 párr. 9, 10
Mixkue 27 sá noviembre
Ali tokʼoa kji nkjín chjota testigo xi tjíondai jngotjondainá (Heb. 12:1).
Je choʼndale Niná xi tínchja̱ni texto jebi nʼio tse kjoa jaʼatojin ngatsʼi nga kixi kitʼale je Jeobá (Heb. 11:36-40). Alikui toxitsjoa nga nʼio tsakʼénele yaole kʼoa nga kichokjoajinle kjoa xi jaʼatojin. Koankjainle jmeni xi tongini kitso Niná ningalani tsín tsabe josʼin kitjoson. Kʼoa nga tsín jao kisatio kon nga nda tsakatio ngixko̱n Niná, kʼoati tsín jao kisatio kon nga skoe̱ josʼin kuitjoson jmeni xi kitso Niná (Heb. 11:4, 5). Kʼianga nikjaʼaitsjenjiaan je choa̱le choʼndale Niná xi tsakatio nichxin kjoatse basenkaoná nga kʼoati je Jeobá ninʼiotʼaa. Sa chʼao sa chao kjimachon nichxin xi tiyoaa ndʼaibi (2 Tim. 3:13). Kʼoa je Na̱i tosi tonda tíkotʼayakao je choʼndale Niná. Tojme kjoa xi kuitjátojiaan nichxin xi sʼa nroa tosi tonda je Jeobá si̱xálee, nga̱ jé tininʼiotʼaa je “Niná xi tíjnakon” (1 Tim. 4:10). w22.06 25 párr. 17, 18
Xipe 28 sá noviembre
Jmé chjíle tsa kuiyálaña. A je chao kʼoasjengʼali (Sal. 30:9).
Jngo koya anni nga si̱kuindañá yaoná kuinga kui kʼoailee je Jeobá xi ñaki nda (Mar. 12:30). Kuinga bʼechjoanilee yaoná jmeni xi tsjoáchʼinná (Rom. 12:1). Ningalani nda nikuindaa yaoná tojo kjoanʼio tjochʼinná. Nikuindañá yaoná jokji tjen kʼoamaná nga tsín katatjochʼinná, nga̱ kui xi mená nga koakolee Jeobá nga chjí ʼyaa je kjoabijnachon xi kitsjoaná. Tsakui nichxin jejchíngaa kʼoa chʼin tíbʼetʼaná, tsa tsín tima kʼoanʼiañá jmeni xi nʼia ngasʼa kʼoa kui xi ba bʼé tokoán. Tonga alikui xi tsonile tsa tsín tisi̱kuindañá yaoná. Ninga chʼin tjínná kʼoa ninga jejchíngaa tojo koaan chʼa̱sjengʼaa Jeobá tojo kisʼin je rey David. Kʼoa tsjoa sʼe tokoán nga chjí bekonná je Jeobá ninga chjotajée maa (Mat. 10:29-31). Kʼoatsoná je Jeobá nga sikjaʼáyaná ninga kuiyálañá (Job 14:14, 15). Kuinga nikuindañá yaoná nga tiyochoán nga tsín jme chʼin katakatʼaná. w23.02 21 párr. 3-5
Bixine 29 sá noviembre
Toʼyanibe xi nchjaʼaonle Espíritu Santo, nitokʼiajin cha̱tʼale (Mar. 3:29).
Yaa tjíotʼa jaʼaínle libro xi tsʼe kjoabijnachon je chjotankjín xi kjoaʼatojin tjínkon je Armagedón (Apoc. 7:14). Je Jesús kʼoakitso nga sʼe̱le “kjoabijnachon ngantsjai” chjota jebi, xi ya mangóson barré (Mat. 25:46). Tonga je xi kjoaʼatojin tjínkon Armagedón alikui tokjoan sʼe̱le kjoabijnachon xi tsínkʼia fetʼa. Je xi jngo jmi nó koatexoma Jesús jé sikuinda kʼoa koandiaale “jña títjo nandá xi tíjnakon”. Je xi sitjoson josʼin koandiaa Jesús kʼoa xi kixi sʼin jchatokon ngixko̱n Jeobá tondiaa yaa sa̱tíotʼa jaʼaínle je libro xi tsʼe kjoabijnachon (Apoc. 7:16, 17). Tonga je xi tindso sʼin ʼyale kʼiaa kjoeson nga kjoaʼaí Armagedón. Je Jesús kʼoakitso nga tondiaa jchajin (Mat. 25:46). Jé Niná xi kʼoasʼin koanmele nga kʼoakitso Pablo nga tondiaa kuiyá chjota jebi (2 Tes. 1:9; 2 Ped. 2:9). w22.09 16 párr. 7, 8
Xoto 30 sá noviembre
Tsen tjínle nichxin tojmeni (Ecl. 3:1).
Jmeni xi kisinda Jeobá kui xi basenkaoná nga bʼetsaojiaan. Kʼoa nga kʼoanʼia jtín sʼin biyoaa nga jngo yaniʼya maa. Nʼio nkjín koya ʼnde tjín jñani koa̱n koanngínkʼetsaojiaan. Nkjín xi ya fikʼetsoma jñani kijna nandá, tsa jñani nindo tjín kʼoa tsa jñasani naskánachon. Kʼianga jeʼndenaxó koa̱n Sonʼnde, je xi xijchá ma kao ʼndíxtile kʼoetsaojinkao jmeni xi kisinda Niná, nga̱ tsín tikuijkónnilee je cho̱ kʼoa tsín titso̱kjonniná tsanda je (Is. 11:6-9). Nʼio tse nichxin sʼe̱ná nga kʼoétsaojinkoaa jmeni xi kisinda Jeobá (Sal. 22:26). Xi xijchá mao, tongini chja̱kaonajmío je ʼndíxtino tʼatsʼe jmeni xi kisinda Jeobá, ali kʼiajin saʼnda choyao nga jeʼndenaxó koa̱n Sonʼnde. Tsakui si̱chjaon jmeni xi koannda nga kʼuínyalao je ʼndíxtino xi tʼatsʼe Jeobá, kʼoati sa̱tío kon jokisʼe kon je rey David, nga kitso: “Alikui ʼya xi tjín joni ji Jeobá, tsín xá xi mangóson je xáli” (Sal. 86:8). w23.03 25 párr. 16, 17