Watchtower LAIBRALI YA HA INTANETI
Watchtower
LAIBRALI YA HA INTANETI
Mbunda
  • MBIMBILIYA
  • MABULU
  • BIWANO
  • w25 November pp. 10-15
  • Twaleleleniho Kupwa ba Kubwahelela Omwo Munyunga Banu Bamwazema

Haunanyateka kuhesi vidio.

Cabihya, kuli bukalu bunonowesa ei vidio kushokoloka.

  • Twaleleleniho Kupwa ba Kubwahelela Omwo Munyunga Banu Bamwazema
  • Kaposhi Ka Kukengela Kali Na Bumwene Bwa Yehova (Kaposhi ka Kukengela ka Kulilongesa)—2025
  • Tumitwe twa Biñanda
  • Biñanda bya Kulifwa
  • KUNYUNGA MUNU IMWAZEMA KWASA KUMYONOWESA BATI KUPWA BA KUBWAHELELA?
  • BIKA BYASA KUMIKWASA MUTWALELELEHO KUPWA BA KUBWAHELELA?
  • MWASA KUKWASA BATI BAJE BALI NA KUNYUNGA BAKWABO?
  • Bika Byasa Kumikwasa Mutwaleleleho Kupwa ba Kubwahelela Nameme Munakulubala?
    Kaposhi Ka Kukengela Kali Na Bumwene Bwa Yehova (Kaposhi ka Kukengela ka Kulilongesa)—2025
  • Yehova Asa Kutukwasa Tupwe ba Kubwahelela
    Kaposhi Ka Kukengela Kali Na Bumwene Bwa Yehova (Kaposhi ka Kukengela ka Kulilongesa)—2025
  • Twasa Kupwa Bati ba Kubwahelela mu Cipangi ca Kwambulula?
    Kaposhi Ka Kukengela Kali Na Bumwene Bwa Yehova (Kaposhi ka Kukengela ka Kulilongesa)—2024
  • Byuma Bitukangula Bije Bikamwesa Ngwabyo Twakulahela Yehova
    Buyoye Bwetu Baka-Kilisitu na Chipangi Chetu—Mukanda wa Biwano—2023
Tala Bikwabo
Kaposhi Ka Kukengela Kali Na Bumwene Bwa Yehova (Kaposhi ka Kukengela ka Kulilongesa)—2025
w25 November pp. 10-15

CILONGESA 45

MWASO 111 Byuma Bitulingisa Tubwahelele

Twaleleleniho Kupwa ba Kubwahelela Omwo Munyunga Banu Bamwazema

“Baje bakuna mbuto oku bali na kulila, bakateja oku bali na kulumwina bingunda.”—SAMU 126:5.

BILI MUNO MU CILONGESA

Muno mu cilongesa, tusimutwiya byuma byasa kumikwasa mutwaleleleho kupwa ba kubwahelela omwo munyunga kabusamba nambe kabushoko keni uje nakulubala nambe uje ali na kubinja.

1-2. Yehova wamona bati baje bakanyungu bakwabo? (Provebia 19:17) (Taleni na bikupulo.)

NDOLOME Jin-yeol wa ku Korea wendekele ngwendi: “Kuneti myaka 32 kutunda hatunalyambatela na munakazi wange. Ha myaka itanu ineti njinatwalelelaho kunyunga munakazi wange. Wabinja mushongo wakama uje ukamwonowesa nameme kushwena. Njazema manene munakazi wange, co njikalikuu kumunyunga. Simbu yoshe akalala ha mwela waubwa ubakalala baka-kubinja mu cipatela uje uli mu njibo yetu. Njikalala kuyehi nendi, co tukalikwatelela ku maboko mutukalala.”

2 Kuma muli na kunyunga muka-naanga yeni nambe kabusamba keni ndi? Nga mukemwo, co twakulahela ngwetu mukabwahelela manene kumukwasa mwafwa mwamuzema. Mumukanyungu baje bamwazema, mukamwesa ngweni muli na kupangela Yehova. (1 Timo 5:4, 8; Jems 1:27) Oloni kukwapwile kwakwasi kunyunga munu mwafwa munasa kuliwana na bukalu buje kubasa kunanguka bakweni. Co bisimbu bimo, munasa kuliziba ngweni wahi asa kuzibisisa tuyando tweni. Munasa kusholoka ngwe mwabwahelela nga muli na bakweni, oloni nga muli kwa likalyeni muliziba kubabala ku mbunge. (Samu 6:6) Anukeni ngweni nameme banu kubazibuka bukalu bumuli na kuliwana nabwo, Yehova abuzibuka, co azibuka nomu mumukalizibila. (Esekeseni Ekizo 3:7.) Kulyana kweni na misozi yeni byapwa bya seho kuli Yehova. (Samu 56:8; 126:5) Akamono byoshe bimukalingi mu kukwasa banu bamwazema. Nga mukwasa banu bamwazema, kunapu lika ngwe muli na kukongwesa Yehova, co nakulahesa kukamifweta kulutwe.—Tandeni Provebia 19:17.

Bikupulo: Bandolome na bandokazi bali na kunyunga banu babazema. 1. Ndokazi ali na kulisa baina baje banakulubala oku banalala ha mwela. 2. Ndokazi ali na kuzika makatulo munalume wendi uje ali mu citwamo ca kusindumuna. 3. Ndokazi ali na kuzika munendi wa munalume tepa ya kunyungilila mutwe simbu kanda uje munendi ashangumuke kweha bola na baishe. 4. Ndolome nai na kusikama na ndolome wa kakulukazi ku njibo yendi, co bali na kulombela.

Kuma muli na kunyunga munu imwazema ndi? (Taleni paragirafu 2)


3. Mwafwa bika kwapwile kwakukalu kuli Abrahamu na Sala kunyunga ishabo Tela?

3 Mu Mbimbiliya muli myanja ya banu baje bakele na kunyunga bakwabo. Tusimutwiyeni ha mwanja wa Abrahamu na Sala. Mubatundile mu lifuti lya Ule, ishabo Tela wakele na myaka 200. Nameme Tela wakulubalele, waile hamo nabo. Bendele bungenzi bwa makilomita 960 kuya ku Halani. (Gene 11:31, 32) Twakulahela ngwetu, Abrahamu na Sala bazemene manene ishabo Tela, oloni kukwapwile kwakwasi kumunyunga oku bali mu bungenzi. Hamo bendele obu bungenzi kupangesa tumelu nambe bidonki. Ngeci kwapwile kwakukalu kuli Tela kulonda ha bimuna na kutumamaho simbu yailaha mwafwa wakulubalele manene. Cisholoka bisimbu bimo Abrahamu na Sala bakele na kujuka manene. Nameme ngoco, Yehova wabanene nzili ibatondele. Ngecilika mwakwaselele Abrahamu na Sala, Yehova amikwasa na kumyana nzili ya kunyunga banu bamwazema.—Samu 55:22.

4. Bika bitusimutwiya muno mu cilongesa?

4 Kupwa ba kubwahelela kumilingisa kumipwile kwakwasi kunyunga banu bamwazema. (Prov 15:13) Anukeni ngweni mwasa kupwa ba kubwahelela nameme muli na kuliwana na bukalu. (Jems 1:2, 3) Bika bimikwasa mupwe ba kubwahelela? Cuma cimo casa kumikwasa cinapu kutwalelelaho kulomba Yehova amikwase kumona byuma mu ngila inapande. Muno mu cilongesa tusimutwiya ha byuma bikwabo bibasa kulinga baje bali na kunyunga bakwabo mangana batwaleleleho kupwa ba kubwahelela. Co lalo tusimutwiya bibasa kulinga bakwabo mu kubakwasa. Tucisimutwiyeni tahi bikwapwila kwa seho kupwa ba kubwahelela nga muli na kunyunga bakweni. Kutundaho, tusimutwiya byasa kumyonowesa kupwa ba kubwahelela omwo mulinga eci cipangi.

KUNYUNGA MUNU IMWAZEMA KWASA KUMYONOWESA BATI KUPWA BA KUBWAHELELA?

5. Mwafwa bika baje bali na kunyunga bakwabo banapande kupwa ba kubwahelela?

5 Baje bali na kunyunga bakwabo banapande kupwa ba kubwahelela mwafwa nga kubapu ba kubwahelela, co banasa kujuka bwasi. (Prov 24:10) Co nga banajuka, kunasa kubakaluwila kumwesa ngozi na kukwasa mwamubwa banu baje babali na kunyunga. Bukalu muka bwasa kulingisa baje bali na kunyunga bakwabo bonowe kupwa ba kubwahelela?

6. Mwafwa bika banu bamo baje bakanyungu bakwabo bakajuka manene?

6 Baje bali na kunyunga bakwabo banasa kujuka manene. Ndokazi Leah wendekele ngwendi: “Nameme byuma binende mwamubwa anga njikalizibi kuzeya na kukala manene na bishoti litangwa mulikalauka. Bisimbu bimo njikonowa nameme kukumbulula mizimbu mwafwa ya kujuka.” Bamo kukabakaluwila nameme kuwana simbu ya kuhwima. Ndokazi Inés wendekele ngwendi: “Kunjesi kuwana simbu yaingi ya kulala. Kakangi njikenduka munima ya maola abali butsiki mangana njinyunge banyotomweno. Ano matangwa yange na munalume wange kutwesi kuwana nameme simbu ya kuya ku mwela waubwa mangana tukahwime.” Bamo kubesi kuwana nameme simbu ya kusikama na babusamba babo nambe kupangako bipangi bimo mu munga ya Yehova mwafwa simbu yoshe banapande kunyunga banu babazema. Ngeci oku kwasa kubalingisa balizibe bulika na kuliziba kubabala ku mbunge mwafwa kubesi na kuwana simbu ya kulinga byuma byoshe bibashaka.

7. Mwafwa bika banu bamo baje bakanyungu bakwabo bakalizibi kukala na mulonga?

7 Baje bali na kunyunga bakwabo banasa kuliziba kukala manene na mulonga mwafwa ya kusinganyeka ngwabo kubesi na kulinga byabingi mu kukwasa baje babali na kunyunga. Ndokazi Jessica wendekele ngwendi: “Kakangi njikalizibi ngwange kunjesi na kulinga byabingi mu kukwasa batate. Munjikawanako simbu ya kuhwima, njikalizibi ngwe njili na kwaka lika mbunge ku byuma binjitonda yange.” Bamo bakalizibi kubihya ku mbunge mwafwa bakasinganyeka ngwabo kubesi na kulinga byabingi mu kukwasa baje babali na kunyunga, nambe kuliziba ngwabo kubasa kutwalelelaho kubanyunga. Hamo banasa kwendeka nambe kulinga byuma bije kubyesi mwamubwa nga banajuka. Ngeci ebi byoshe byasa kubalingisa balizibe manene kubabala ku mbunge. (Jems 3:2) Bamo banasa kuziba kubabala ku mbunge nga munu ibali na kunyunga atwalelelaho kubinja manene. Ndokazi Barbara wendekele ngwendi: “Njikazibi manene kubabala ku mbunge kumona kabusamba kange atwalelelaho kubabala manene ha litangwa na litangwa.”

8. Banu bamo bakalizibi bati bakwabo mubakakandelela ku bukwasi bwabo?

8 Banu bamo baje bakanyungu bakwabo bakalizibi ngwabo banu babali na kunyunga kubesi kukandelela ku byuma bibakabalingila. Mwafwa bika? Mwafwa keti banu babangi bakabakandelela na kubashangala ha byuma bibali na kulinga. Munu akabwahelela nga bamushangala mwafwa ya byuma bwabibwa byanalingi. (1 Tesa 5:18) Ndokazi Melissa wendekele ngwendi: “Bisimbu bimo njikalili mwafwa ya kujuka nambe kuzeya. Oloni nga munu uje injili na kunyunga endeka ngwendi nakandelela ku byuma binjili na kumulingila, njikazibi kubwaha ku mbunge. Majwi a cifweci akanjikwasa njikale na nzili ya kutwalelelaho kumunyunga.” Ndolome Ahmadu na munakazi wendi bali na kunyunga munabo muna shongo ya munakazi wendi uje ali na kubinja manene. Wendekele mwakalizibila nga owo munabo akandelela ku byuma bibali na kumulingila. Ndolome Ahmadu wendekele ngwendi: “Nameme kesi kuzibisisa bitukamulingila mu kumunyunga, tukabwahelela manene mwakakandelela kuli yetu nambe kutusonekela ngwendi, ‘njamizema.’”

BIKA BYASA KUMIKWASA MUTWALELELEHO KUPWA BA KUBWAHELELA?

9. Munu uje ali na kunyunga bakwabo asa kumwesa bati ngwendi wapwa wa kulikehesa?

9 Pweni ba kulikehesa. (Prov 11:2) Tubaboshe kutwesi kukala na nzili ya kulinga byuma bitushaka kulinga simbu yoshe. Anguleni kulinga byuma bimwasa, co simbu imo munasa kubyana kulinga byuma bije bimumona ngweni kumwasa kubilinga. Kukwabihile kulinga ngoco mwafwa mumwesa ngweni mu ba kulikehesa. Co lalo nga bakweni bashaka kumikwasa, tambuleni bukwasi bwabo na kukandelela kuli bakebo. Ndolome Jay wendekele ngwendi: “Ha litangwa na litangwa twasa kulingako bitwasa kwesekesa na simbu na nzili ituli nayo. Kulinga ngoco kutukwasa tutwaleleleho kupwa ba kubwahelela.”

10. Mwafwa bika baje bali na kunyunga bakwabo banapande kupwa baka-kuzibisisa? (Provebia 19:11)

10 Pweni baka-kuzibisisa. (Tandeni Provebia 19:11.) Nga mupwa baka-kuzibisisa, co mwasa kutwalelelaho kuwa mbunge nga munu imuli na kunyunga amilubalesa. Muka-kuzibisisa akeseka kutondesesa binalingisa mukwabo endeke nambe kulinga byuma mu ngila imo. Mishongo imo ikalingisa munu alinge byuma bije kubyesi mwamubwa. (Ekele 7:7) Cakumwenako, munu uje wakele na kumwesa ngozi mu endekesi na mu bilinga, nasa kushangumuka kulinga neni bimata, kuyayabala nambe kulubala. Nga muli na kunyunga munu uje ali na kubinja mushongo wakama, muwana bukwasi nga mutondesesa byowo mushongo. Kuzibuka mwamubwa bya mushongo wendi, kumikwasa munanguke ngweni ali na kwendeka nambe kulinga byuma bije kubyesi mwamubwa mwafwa ya mushongo wendi, kesi na kulingila shakelo.—Prov 14:29.

11. Byuma muka bya seho manene bibanapande kulinga baje bali na kunyunga bakwabo? (Samu 132:4, 5)

11 Waneni simbu ya kukanyamesa busamba bweni na Yehova. Bisimbu bimo munapande kwaka bipangi bimo kumukulo mangana muwane simbu ya kulinga byuma “bya seho manene.” (Filp 1:10) Cimo ca byuma bya seho manene cinapu kukanyamesa busamba bweni na Yehova. Mwene Devidi wamwene kulemesa Yehova kupwa cuma ca seho manene mu kuyoya kwendi. (Tandeni Samu 132:4, 5.) Mu ngila imolika, neni munapande kuwanako simbu ya kutanda Mbimbiliya na kulombela ha litangwa na litangwa. Ndokazi Elizaa wendekele ngwendi: “Njikatwalelelaho kupwa wa kubwahelela na kuwa mbunge nga njilombela kuli Yehova, kutanda mukanda wa Bisamu na kusinganyekesesa ha byuma binjinatanda. Kulombela kukanjikwasa manene. Ha litangwa na litangwa njikalombela kuli Yehova mangana anjikwase.”

12. Mwafwa bika baje bali na kunyunga bakwabo banapande kuwana simbu ya kunyunga bukangule bwabo?

12 Nyungilileni bukangule bweni. Banu baje bakanyungu bakwabo bakazezama manene. Ngeci kunasa kubakaluwila kuwana simbu ya kulanda na kubwahesa byakulya byabibwa bije bikanyamesa mubila wabo. Mwasa kukala na mubila wa kulikangula na kusinganyeka mwamubwa nga mulya byakulya byabibwa na kulinga bweho buje bukanyamesa mubila kushwa kumo. Ngeci pangeseni mwamubwa simbu yeni ha kulya byakulya byabibwa na kulinga bweho buje bukanyamesa mubila. (Efeso 5:15, 16) Co lalo waneni simbu yaingi ya kulala. (Ekele 4:6) Baka-sayansi ngwabo kulala kukalingisa bwongo bupwe bwa kulikangula na kupanga mwamubwa. Libulu limo lije lyendeka bya kusaka linendeka ngwalyo nga munu awana simbu yaingi ya kulala, co kakala manene na bishoti, co lalo awa mbunge nga ali mu bukalu. Munapande lalo kuwana-wanako simbu ya kulinga byuma bimukalikuu. (Ekele 8:15) Ndokazi umo wendekele byuma bikamulingisa atwaleleleho kupwa wa kubwahelela. Wendekele ngwendi: “Nga kunaki mwamubwa, njikatuhuka hanja na kuya na kupashala. Njikangula litangwa limo mu ngonde na ngonde lya kusikama na kabusamba kange na kulinga byuma bitukalikuu.”

13. Mwafwa bika kwapwa kwakubwa kujola? (Provebia 17:22)

13 Lingeniko byuma bije bikamijolesa. (Tandeni Provebia 17:22; Ekele 3:1, 4) Kujola kumikwasa mupwe bakulikangula ku mubila na mu bisinganyeka. Nga muli na kunyunga munu umo, kakangi kukalingiwa byuma bije kumwabandamenene. Oloni nga mujola ha simbu ibilingiwa obyo byuma, co kumulubala manene. Nga mujola na munu imuli na kunyunga, co busamba bweni nendi bukanyama.

14. Kusimutwiya na kabusamba imwakulahela kumikwasa bati?

14 Lekeni kabusamba keni imwakulahela mumuli na kulizibila. Nameme muli na kweseka mwoshe mumwasela kupwa ba kubwahelela, bisimbu bimo munasa kukala na bishoti. Ha bisimbu bya cifweci, mwasa kuwana bukwasi nga muleka kabusamba keni mumuli na kulizibila. Mwasa kuleka kabusamba uje kamipaya nambe kumimona mu ngila ya kuhenga. (Prov 17:17) Kabusamba uje amitolilila mwamubwa na kumishongangeya na kumikwasa mutwaleleleho kupwa ba kubwahelela lalo.—Prov 12:25.

15. Kwaka mbunge ku lilabelelo lyeni kumikwasa bati mupwe ba kubwahelela?

15 Lingeni ngwe muli hamo nabo mu Paradaisi. Anukeni ngweni cipangi ca kunyunga munu imwazema ca kasimbu kakandondo lika. Co Yehova katutangele ngwendi tulinge eci cipangi. (2 Kori 4:16-18) “Kuyoya kwa busunga” kuli na kwija. (1 Timo 6:19) Ngeci mupwa ba kubwahelela manene nga muwana simbu ya kusimutwiya ha byuma bimukalingila hamo mu Paradaisi. (Isaya 33:24; 65:21) Ndokazi Heather wendekele ngwendi: “Kakangi njikaleke banu banjili na kunyunga ngwange kaye kakaha kali muyehi, ngeci tukalikuwa kutungila hamo bizalo, kushatuka na kucoba bikinga. Tukoca makende na kutelekela byakulya baje bakasanguka. Tubaboshe twakandelela manene kuli Yehova ha kutwana eli lilabelelo.”

MWASA KUKWASA BATI BAJE BALI NA KUNYUNGA BAKWABO?

16. Bandolome na bandokazi mu cikungulukilo basa kukwasa bati baje bali na kunyunga bakwabo? (Taleni na cikupulo.)

16 Kwaseni baje bali na kunyunga bakwabo bawaneko simbu ya kuhwima. Bandolome na bandokazi mwasa kulyana kusikama na baje babali na kunyunga. Nga mulinga ngoco, co mukwasa baje bali na kubanyunga, bawaneko simbu ya kuhwima na kupangako bipangi byabo. (Gala 6:2) Bandolome na bandokazi bamo banasoneka cinoneko mangana bazibuke ngwabo iya napande kukakwasa calumingo na calumingo. Ndokazi Natalya uje ali na kunyunga munalume wendi uje kasa kwenda, wendekele ngwendi: “Ndolome umo mu cikungulukilo cetu, akaija lumo nambe lubali calumingo na calumingo mangana akutumame na munalume wange. Bakapangela hamo mu lihya, kusimutwiya na kukengela hamo mafilimu. Munalume wange akalikuu manene kusikama na kabusamba kendi. Co oku kukanjikwasa njiwane simbu ya kuhwima nambe kupanga bipangi binjashaka.” Bandolome na bandokazi bamo mu cikungulukilo, banasa kulyana kukakala na kakulukazi butsiki nambe kukala na baje bali na kubinja mangana baje bali na kubanyunga bawane simbu yaingi ya kulala.

Bandokazi babali banendela ndokazi wakakulukazi ku njibo yendi. Muka-kumunyunga ali na kubasalesa oku ali na kutunda mu njibo.

Mwasa kukwasa bati baje bali na kunyunga bakwabo? (Taleni paragirafu 16)b


17. Twasa kukwasa bati baje bali na kunyunga bakwabo ha simbu ya biwano?

17 Kwaseni baje bali na kunyunga bakwabo ha simbu ya biwano bya cikungulukilo. Baje bali na kunyunga bakwabo kukabakaluwila kutolilila mwamubwa ku biwano bya cikungulukilo, biwano bya citingitingi na biwano bya mutambela mwafwa ya kuzezama kunyunga banu babazema. Ngeci bandolome na bandokazi basa kulyana kutumama na kakulukazi uje ibali na kunyunga nambe uje ali na kubinja ha simbu yoshe ya biwano nambe mutamba wabyo. Nga kakulukazi uje ibali na kunyunga nambe uje ali na kubinja kasa kutunda ha njibo, co munasa kulyana kukalingila hamo nendi biwano ha likina mangana uje ali na kumunyunga awane simbu ya kuya ku biwano ku Njibo ya Bumwene.

18. Byuma muka bikwabo bitwasa kulingila baje bali na kunyunga bakwabo?

18 Shongangeyeni na kulombelelako baje bali na kunyunga bakwabo. Bakulunu ba cikungulukilo banapande kuwana simbu ya kushongangeya baje bali na kunyunga bakwabo kushwa kumo. (Prov 27:23) Tubaboshe mu cikungulukilo tunapande kutwalelelaho kuleka baje bali na kunyunga bakwabo ngwetu twabazema, co tuli na kukandelela ku cipangi cibali na kupanga. Co lalo twasa kulomba Yehova atwaleleleho kubakanyamesa na kubakwasa batwaleleleho kupwa ba kubwahelela.—2 Kori 1:11.

19. Bika bitunabandamena kulutwe?

19 Ololo Yehova atundisako byuma byoshe bije bili na kutulingisa tuyande. Kubinja na kutsa kubikakalako lalo. (Kujo 21:3, 4) “Biyanga bakajombozoka ngwe ntaba.” (Isaya 35:5, 6) Bukalu buje bukaija mwafwa ya kukulubala na kubabala ku mbunge cikaija mwafwa ya kunyunga banu batwazema baje bali na kubinja, bikapwa ‘byuma bya laja bije kutukanuka’ lalo. (Isaya 65:17) Ngeci simbu tucibandamena ngwetu ebi byuma bilishulisilile, tukulaheleni ngwetu Yehova atukwasa simbu yoshe. Nga tutwalelelaho kumukulahela, co atukwasa ‘tukolese mu byuma byoshe na mbunge ya kubandamena na kubwahelela.’—Kolo 1:11.

MWASA KUKUMBULULA BATI?

  • Bika byasa kulingisa baje bali na kunyunga bakwabo bajeneke kupwa ba kubwahelela?

  • Baje bali na kunyunga bakwabo basa kutwalelelaho bati kupwa ba kubwahelela?

  • Twasa kukwasa bati bandolome na bandokazi baje bali na kunyunga bakwabo?

MWASO 155 Yobe Utulingisa Tubwahelele

a Mazina amo banawatengulula

b KULUMBUNUNA BIKUPULO: Bandokazi babali ba banike, banatumama na ndokazi wa kakulukazi mangana uje akamunyungu awaneko simbu ya kuya na kupashala.

    Mabulu a Mbunda (1987-2026)
    Tundaho
    Kobela
    • Mbunda
    • Anako bakweni
    • Biushaka
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mashiko a Mwakuipangesela
    • Mwakupangesela Mizimbu Yobe
    • Mwakunonekela Mizimbu Yobe
    • JW.ORG
    • Kobela
    Anako Bakweni