Julië

Ko nmëguˈukˈäjtëm yaˈëxkexy, duˈunë Jyobaa dyajnigëxëˈëky ko tsojkëp ets niˈamukë ndukˈoyˈäjtëm axtë ja mëdiˈibë të pyokytyuny. Mbäät nääk jyënäˈändë ko kyaj nyitëkëty ko të yaˈëxkexy ja nmëguˈukˈäjtëm, per ja mëdiˈibë duˈun jënäämp seguurë ko jeˈeyë tuk pëky tnijawë ja jotmay, kyaj tnijäˈäwëtyaˈay mäjaty të tyëgoy ja mëdiˈibë të yaˈëxkexy ets wiˈix tijaty të tyuny të jyatyëty. Pääty, nik oy ko yëˈë ndukjotkujkˈäjtëm ja nidëgëëkpë mëjjäˈäytyëjk mëdiˈibë të tpayeˈeytyë jotmay. Pes yëˈë të nyaytyuktuˈumoˈoyëdë Biiblyë ets duˈun të ttundë “parë Jyobaa” (2 Crón. 19:6). Pën mgupëjkypy extëm ja mëjjäˈäytyëjk të dyajwingëdäˈäktë jotmay ko të tjëjwijtsëmbittë tuˈugë mjëëky mmëguˈuk, mbäädë net pyudëkëty parë tnijëmbitët jatëgokë Jyobaa. Elizabeth jyënaˈany: “Kots ja nˈuˈunk yaˈëxkejxy, mëkëts njäˈäwë ko kyajtsë nety mbäät tuˈugyë mëët nekyˈity. Per ko jyëmbijty, ta jyënany ko nitëjkëbë nety ko yaˈëxkejxy ets ko mëjwiin kajaa nety tijaty të tyukniˈˈixëty”. w21.09 paj. 28, 29 parr. 11, 12

Okwinmay wiˈixë nety yaˈixy yajpääty yäˈädë kuˈookytyoxytyëjk. Yëˈë jyamoˈoyanë Jyobaa tijaty mëjwiin kajaa, per myooy tukëˈëyë mëdiˈibë nety myëdäjtypy. Jesus nyijäˈäwëbë nety ko Tyeety mëjwiin kajaa dyajtsobääty mëdiˈibë ja kuˈookytyoxytyëjk të dyaky. ¿Ti yäˈädë xytyukniˈˈijxëm? Ko Jyobaa yajtsobatypy tukëˈëyë tijaty nmoˈoyëm: ko nmëduˈunëm amumduˈukjot (Mat. 22:37; Kol. 3:23). Agujk jotkujk nyayjyawëty ko nmëduˈunëm nuˈun nmadakëm. Ko nyajtuˈunëm ja xëëw tiempë etsë jot mëjääw, extëm ko nëjkxëm ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë ets reunyonk. Extëm të yajnimaytyaˈagyë yäˈädë kuˈookytyoxytyëjk, ¿wiˈix mbäät nyajtuˈunëmë yˈijxpajtën? Nˈokwinmäˈäyëmë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë mbäät pyudëkëdë yäˈädë ijxpajtën ets nˈoktukjamyajtsëm ko Jyobaa yajtsobatypy tijaty tyuundëp. Waˈan tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë mëjjäˈäy mëjˈënäˈknë axëëk nyayjyawëty mët ko kyaj mbäät nyekykyäjpxwaˈkxy extëm ijty mët ko pyëjk yˈijxënë. w21.04 paj. 6 parr. 17; paj. 7 parr. 19, 20

Jyobaa të twinˈijxnë ja xëëw oorë näˈä dyajjëjptëgoyaˈanyë axëkˈäjtën mëdiˈibë tyam jaˈäjtp. Ets mët ko myaˈkxtuky, ta miyonkˈamë jäˈäy myëdunyëty ets myëjkumayëty. Kyuˈëˈëw kyukäjpxëdëp ko Jyobaa myaˈkxtuky, ets ko tnasˈixë tiempë parë myaxuˈunkˈattë, tnijawëdë ja tëyˈäjtën ets parë net ttukwandäˈäktë ja jyukyˈäjtën. Ko nety miyonkˈamë jäˈäy tkunuˈkxy mëdiˈibë të tmëmadäˈäktë axtë mä tiempë jyëjpkëxy, ta nyigëxëˈëgäˈäny yajxon ko jantsy oy ko Jyobaa të myaˈkxtuky. Jyobaa yëˈë xytyukniˈˈijxëm parë agujk jotkujk nmëmadakëmë amay jotmay, pes yëˈë duˈun “ja Diosë jotkujkpë”, oy nuˈunë Satanás xymyoˈoyëm ja amay jotmay etsë jäj jëmuˈumën (1 Tim. 1:11, TNM). Ëtsäjtëm, mbäät nanduˈun agujk jotkujk nyajpatëm mientrës nˈawijx njëjpˈijxëm maˈkxtujkëny myëët parë Jyobaa xyëëw dyajwäˈätsët, dyajnigëxëˈëgët ko yëˈëyë myëdäjtypyë kutujkën parë yˈanaˈamët, dyajjëjptëgooytyaˈayët ja axëkˈäjtën ets ja amay jotmay mëdiˈibë tyam jaˈäjtp. Të winmäˈäny nbëjktakëm ko duˈunyëm nmëmadäˈägäˈänëm ets xyjyotkujkmoˈoyëm ko nnijäˈäwëm ko Jyobaa nanduˈun tijaty tmëmadaˈaky. w21.07 paj. 13 parr. 18, 19

Mä primer siiglë mayë jäˈäy kyaj tkupëjktë Jesus. Xëmë wyinmääytyë ko yëˈë uˈunkˈäjtëp tuˈugë tsajtspë. Jesus jamë nety nanduˈun kyugäjpnëty Nazaret, mä tuˈugë käjpnnuˈunk mëdiˈibë kyaj pën ttimˈijxtëy. Axtë Natanael mëdiˈibë ok yˈëxpëjkpëˈäjt, jyënany: “¿Tii waˈandaa mbäät pyëtsemy Nazaret diˈibë oy?”. Waˈan yëˈë tjamyejtsy wiˈixë nety të yajnaskäjpxë mä Miqueas 5:2, ko Mesías myaxuˈunkˈatäˈäny Belén kyaj jyamëty Nazaret. Ja kugajpxy Isaías ojts tnaskäjpxë ko Jesusë myëtsipëty kyaj nety ttimmëjpëjtäˈägäˈändë “mä pënën ja tyëëm yˈääts” myinäˈänyë Mesías (Is. 53:8). Koxyëp ojts tpayeˈeytyë, taxyëp tnijäˈäwëdë ko Jesus jamë nety të myaxuˈunkˈaty Belén ets ko yëˈë tyëëm yˈäätsë rey David (Luk. 2:4-7). Extëm nˈijxëm, Jesus jantsy jamën myaxuˈunkˈäjty Belén extëmë nety të yajnaskäjpxë mä Miqueas 5:2. Per ¿tiko net kyaj tmëbëjktë? Yëˈko kyaj nety jawyiin të tpayeˈeytyë, pääty jeˈeyë ojts twinmääytyëwdë pënën Jesus, ets kyaj tnekykyupëjktë. w21.05 paj. 2, 3 parr. 4-6

Mä Biiblyë yajmaytyakpë jäˈäy mëdiˈibë kyupëjktë ja ëwij käjpxwijën ets ojtsë Dios kyunuˈkxëdë ko duˈun ttuundë. Min nˈokˈijxëm wiˈix yajnimaytyaˈagyë Job. Yëˈë jyatunan ti Jyobaa tyukjotkëdakypy, per pokyjyaˈay yajpaty. Ko tpatyë amay jotmay, yajpëtsëëmë ääw ayuk mëdiˈibë nety kyaj tyimˈoyëty ets pääty ojts yˈëwijy kyäjpxwijˈyëtyë Elihú mëdë Jyobaa. ¿Ti tyuunë Job? Ijt yujy tudaˈaky ets kyupëjk ja ëwij käjpxwijën. Yëˈë jyënany: “Kyajts të niwinmayë ja ääw ayuk”. “Päätykyëjxmëts jatëgok nyajjëmbityë nˈääw nˈayuk extëmëts të njënäˈäny, ets jodëmbijtpëts naxwayoty kuyjyäämoty”. Job yujy tudaˈaky jyaˈayˈajty, päätyë Jyobaa ojts kyunuˈkxyëty (Job 42:3-6, 12-17). Ijt yujy tudaˈaky ets kyupëjk extëm yˈanmääyë Elihú, mëdiˈibë nety mas ënäˈk (Job 32:6, 7). Ko Job jyaˈayˈajty yujy tudaˈaky, kunuˈkxë Jyobaa. Nanduˈun ëtsäjtëm pën ijtëm yujy tudaˈaky, xypyudëjkëm parë nˈijxkujk njaygyujkëm ja ëwij käjpxwijën, oyë nety njawinmäˈäyëm ko kyaj nyajtëgoyˈäjtëm o ko yëˈë xykyäjpxwijëm ja mëdiˈibë mas ënäˈk. Pääty, ¿wiˈix mbäät niˈigyë nnayaˈoˈoyëm pën kyaj pën xyˈëwij xykyäjpxwijëm? Nˈoktuˈunëmë mëjääw parë njäˈäyˈäjtëm extëmë Dios ttukjotkëdaˈaky, ets nˈokjäjtëm mas oy nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm etsë jäˈäy nyaˈëxpëjkëm. w22.02 paj. 11 parr. 8; paj. 12 parr. 12

Niˈamukë mbäät nyajjaˈäjtëmë tuˈugyëˈäjtën ets nyaˈijxëmë tsojkën mä kongregasionk. Ko duˈun nduˈunëm, ta kyaj pën nyayjyawëdët ko naytyuˈuk yajpääty. Mbäät pyudëkëtyë nmëguˈukˈäjtëm mëjwiin kajaa tijaty nduˈunëm o extëm nˈanmäˈäyëm. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë ja nmëguˈukˈäjtëm nyayjyawëdët ko yajtsojktëp mä kongregasionk mëdiˈibë fyamilyë kyaj yˈëxpëky? Nˈoknaymyaaybyëjkëm mët ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë näämnëm jäjtp mä kongregasionk. Mbäät duˈun nduˈunëm ko tsuj yajxon nˈagëˈë nˈaxäjëm (Rom. 15:7). Per kyaj jeˈeyë tsyokyëty nˈëboˈkx ngäjpxpoˈkxëm, tsojkëbën mëët nnaymyaaybyëjkëm. Pääty, oy ko nˈijtëm ajëëky amëguˈuk ets nyajnigëxëˈkëm ko njantsy myëmäˈäy njantsy myëdäjëm ja nmëguˈukˈäjtëm. Nˈokjaygyujkëm tijaty jotmay pyattëp, per kyaj net tijaty nyajtëˈëw nyajtudakëm mëdiˈibë axëëk yajnayjyawëdëp, pes ta näägë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë tsiptakxëdëp tnigäjpxtët wiˈix nyayjyawëdë. Pääty, oy ko kyaj mëktaˈaky nyajtëˈëwëm wiˈix nyayjyawëdë ets nˈëxtäˈäyëmë winmäˈäny tijaty mbäät nyajtëˈëwëm, etsë net nmëdoowˈijtëm maˈkxtujkën myëët. Extëm nˈokpëjktakëm, mbäät nyajtëˈëwëm wiˈix tˈixyˈäjttë Jyobaa. w21.06 paj. 11 parr. 13, 14

Mëjwiin kajaa ngukäjpxëm ko nmëduˈunëmë Jyobaa tuˈugyë mëdë nmëguˈukˈäjtëm, duˈun extëm “tuk kajpëˈëk yˈittë yëˈë borreegë es tiˈigyë ja kuentëˈäjtpë”. Mä liibrë Organizados para hacer la voluntad de Jehová, pajina 165, jyënaˈany: “Mëdiˈibë nikëjxmˈäjtëm, yëˈë ets nyajjaˈäjtëm ja tuˈugyëˈäjtën”. Ets yˈakjënäˈäny: “Jantsy oy nˈitäˈänëm mëdë nmëguˈukˈäjtëm, pën nˈijxëm duˈun extëmë Jyobaa yˈixëdë”. Jyobaa duˈun niˈamukë xyˈijxëm extëmë “piˈk ënäˈk” ets mëjwiin kajaa xyajtsobatëm. Duˈunën mbäät nˈijxëm ja nmëguˈukˈäjtëm. Jyobaa yˈijxypy ets yajtsobatypy tukëˈëyë tijaty nduˈunëm parë nbudëjkëm ja nmëguˈukˈäjtëm ets nˈijxˈijt nguentëˈäjtëm (Mat. 10:42, TY). Kom ntsojkëmë nmëguˈukˈäjtëm kyaj axëëk nyajnayjyawëyäˈänëm ets kyaj ti ndunäˈänëm mëdiˈibë mbäät yajnëˈëˈaduky yajtuˈuˈadukyëty (Rom. 14:13). Nˈokwinmäˈäyëm ko niˈigyë tijaty tjat tnijawëdë këdiinëm ëtsäjtëm, ets nˈokpokymyaˈkxëm amumduˈukjot. Kyaj nasˈijxëm ets tijaty tyuundëbë wiink jäˈäy xyajtuˈuˈadujkëm. Niˈigyë mbäät nˈëxtäˈäyëm mëdiˈibë xymyoˈoyëm “ja agujkˈäjt jotkujkˈäjtën, diˈib xypyudëjkëm es nyajmëjwiin nyajkajaajëm ja nmëbëjkënˈäjtëm nixim niyam” (Rom. 14:19). w21.06 paj. 24 parr. 16, 17

Pën ëxpëjkëm ets nguytyuˈunëm ja käjpxwijën mëdiˈibë yajmoˈoyëm mët yëˈëgyëjxmë Diosë yˈayuk etsë nyax kyäjpn, mbäädë net wanaty wanaty njäˈäyˈäjtëm extëmë Jesus ets nˈixyˈäjtëm niˈigyë Jyobaa. Ja Diosë yˈayuk mëdiˈibë nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm, yëˈë mëdë Jesus ojts tˈijxkijpxyë tuˈugë tëëm mëdiˈibë wanaty wanaty yoomp mä jäˈäyë jyot kyorasoon. Jyënany: “Ja tëëmt myuxy es yony, es [ja nippë] kyaj tnijawë wiˈix. Jaˈa ko këˈëm myuxy ja tëëmt nääxoty, jawyiin wyimbëtsemy ja tyeky, oknëm pyëjy, taanëm tpëjtaˈaky ja tyëëmp” (Mar. 4:27, 28). Jesus jyënany ko duˈun extëm ja ujts wanaty wanaty yony, nanduˈun tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë ndukmëtmaytyakëmë Diosë yˈayuk, wanaty wanaty dyajtëgatsyë jyukyˈäjtën. Extëm nˈokpëjktakëm, ko niˈigyë tmëwingonyë Jyobaa pënaty nyaˈëxpëjkëm, ta niˈigyë dyajtëgatsyë jyukyˈäjtën (Éfes. 4:22-24). Per tsojkëp njamyajtsëm ko Jyobaa yëˈë mëdiˈibë yajˈyoompy ja tëëm. w21.08 paj. 8, 9 parr. 4, 5

Pën agujk jotkujk nnayjyawëyäˈänëm, tsojkëp nduˈunëm extëm jyënaˈanyë tekstë mëdiˈibë tyam. Ko “ndukxondakëm mëdiˈibë ndimyˈijxëm”, yëˈë yˈandijpy ko jotkujk nnayjyäˈäwëm mä tijaty nmëdäjtëm extëm mä wiˈix nyaˈijx nyajpatëm. Per pën “nëgoo njëdijtëm xitsoow yatsoow parë nˈëxtäˈäyëm ti njatsojkënyëˈäjtëm”, nëgoobë nety nˈëxtäˈäyëm mëdiˈibë kyaj mbäät nbatëm. ¿Ti yäˈädë xytyukniˈˈijxëm? Ko pën nnayjyawëyäˈänëm agujk jotkujk, tsojkëp jamë winmäˈäny nbëjktakëm mä mëdiˈibë nmëdäjtëm ets kyaj mä mëdiˈibë tsip nbatëm. ¿Per mbäädëdaa yëˈëyë ndukxondakëm tijaty nmëdäjtëm? Mayë jäˈäy wyinmaytyë ko kyaj, mët ko xëmë ndunäˈänëm mëdiˈibë kyajnëm ndimtuˈunëm. Per mbäät ndukxondakëm tijaty tyam nmëdäjtëm. ¿Wiˈix mbäät nduˈunëm? Parë nnijäˈäwëm, nˈokˈijxëm ja ijxpajtën mëdiˈibë Jesus pyëjktakë mä ja talentë mëdiˈibë yajpatp mä Matewʉ 25:14-30. Ets nˈokˈijxëm ti mbäät nduˈunëm parë nnayjyäˈäwëm agujk jotkujk oy tyëgatsëdë jukyˈäjtën. w21.08 paj. 21 parr. 5, 6

Jyobaa nëgooyë tmëmääy tmëdäjnë “pënaty nayjyäˈäwëdëp amäˈäts tukmäˈätsë”. Niˈamukë mbäät nbudëjkëmë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë duˈun nayjyäˈäwëdëp, kyaj yëˈëyëtyë mëjjäˈäytyëjk. Tuk pëky wiˈix mbäät nbudëjkëm, yëˈë ko naytyukjotmaytyuˈunëm winë ääw winë jot. Jyobaa tsyojkypy ets nyajnigëxëˈkëm nuˈunën ttsokyë yˈuˈunk yˈënäˈk (Prov. 19:17). Ja tuk pëky wiˈix mbäät nbudëjkëm, yëˈë ko nˈijtëm yujy tudaˈaky ets kyaj nnaytyukmëjjäˈäwëm mët ko tijaty njäjt nnijäˈäwëm. Duˈun kyaj ja nmëguˈukˈäjtëm tjawëdët ja naywyinaxë. Pes ëtsäjtëm nyajtunäˈänëm ja wijyˈäjtën ets tijaty njäjt nnijäˈäwëm parë nnaybyudëjkëm nixim niyam mëdë nmëguˈukˈäjtëm (1 Peed. 4:10, 11). Mbäät mëjwiin kajaa xypyudëjkëmë yˈijxpajtënë Jesus ko nˈijxëm wiˈix jyaˈayˈajty mët ja yˈëxpëjkpëty, ets mbäädë net duˈun njäˈäyˈäjtëm mëdë wiinkpëty. Nipënë nety duˈun kyajäˈäyˈaty extëmë Jesus, mëdiˈibë maˈkxtujk ets yujy tudaˈaky (Mat. 11:28-30). Ko dyaˈëxpëjkyë jäˈäy, wingëjxy ojts tmëtmaytyaˈaky ja mëdiˈibë nety kyaj tijaty tmëjat tmënijawëdë ets yëˈë yajtuunë ijxpajtënë mëdiˈibë ojts yˈajäˈt jyotjäˈtëdë (Luk. 10:21). w21.07 paj. 23 parr. 11, 12

Nˈokˈëxtäˈäyëmë winmäˈäny wiˈix mbäät nmëtkäjpx nmëtmaytyakëmë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë të myëjjäˈäyëndë. Waˈan kyaj oy yˈokˈijxnëdë, kyaj peˈtypy yˈokˈyeˈey yˈoknäjxnëdë ets kyaj nëgoo ja jot mëjääw tˈokmëdäjnëdë parë kyäjpx myaytyäˈäktët. Per jeˈeyëm tijaty tjantsy tyunäˈändë ets oy ja xyëëw të dyajwëˈëmdë Dios wyindum (Ecl. 7:1). Nˈokjamyajtsëm tiko Jyobaa yajtsobäädëdë ets nˈokˈyajtsobatëm nanduˈun. Nˈokpanëjkxëmë yˈijxpajtënë Eliseo, mëdiˈibë niwiˈixtsoow tkamastuˈudanyë Elías, pes tëgëkˈok duˈun tˈanmääy: “Nijënäˈä nˈëxmatsëty neytyuˈuk” (2 Rey. 2:2, 4, 6, TY). Nˈokˈyajtëˈëwëm tijatyë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë të myëjjäˈäyëndë, pes duˈunë nety nyajnigëxëˈkëm ko nmëmäˈäy nmëdäjtëm (Prov. 1:5; 20:5). Extëm nˈokpëjktakëm, mbäät nyajtëˈëwëm: “Ko mˈënäˈkˈäjty, ¿ti mëdiˈibë myaˈijtë seguurë ko të nety xypyaatyë tëyˈäjtën?”, “extëm të mjukyˈaty, ¿jam ti xyjyamyetsy mëdiˈibë niˈigyë Jyobaa të mdukmëwingonyëty?”, “¿ti të mbudëkëty parë duˈunyëm agujk jotkujk xymyëduunˈadëˈëtsyë Jyobaa?” (1 Tim. 6:6-8). Ko nety tnimaytyäˈäktë, nˈokmëdoowˈijtëm tsuj yajxon. w21.09 paj. 5 parr. 14; paj. 7 parr. 15

Ko nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm extëm të nyajtuknipëjkëm ets nyaˈëxpëjkëmë jäˈäy, duˈun nyajnigëxëˈkëm ko ntsojkëmë Jyobaa (1 Fwank 5:3). Extëm nˈokpëjktakëm, mët ko ntsojkëmë Jyobaa, ta nëjkxëm tëjkmdëjkm ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë. ¿Ojtsëdaa xytsyiptakxëm duˈun nduˈunëm? Waˈan ojts xytsyiptakxëm. Pes ko tim jawyiin ojts nëjkxëm käjpxwäˈkxpë, seguurë ko ojts xytyuktëjkëmë tsëˈëgë. Per ojts duˈun nduˈunëm mët ko Jesus duˈun ojts tniˈanaˈamë. Waˈan tyam kyaj nëgoo xyˈoktsiptakxënë nëjkxëm ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë, per waˈan xytsyiptakxëm nyaˈëxpëjktsondakëm tuˈugë jäˈäy. Pën nmënuˈkxtakëmë Jyobaa, mbäät xymyoˈoyëmë jotmëkˈäjtën parë kyaj njëjptsëˈk njëjpjäˈäwëm ets nyaˈëxpëjktsondakëm tuˈugë jäˈäy. Jyobaa xypyudëkëyäˈänëm pën njantsy yaˈëxpëkäˈänëm tuˈugë jäˈäy. w21.07 paj. 3 parr. 7

Tëëyëp duˈun ijty ja tuumbë mosë yajtsäˈäy parë yaˈëxkapët pën wyintsënˈäjtypy. Nanduˈun tyam jyaty, duˈunxyëp extëm niˈamukë jäˈäy yajtsäˈäytyë mä kyëˈë o mä wyimbok parë yajpëjktäˈäktë yˈijxwëˈëmën. Ja tuk pëky njënäˈänëm, ja dyajnigëxëˈëgäˈändë naxwinyëdë jäˈäy ko yëˈë pyuwäˈkëdëp ja gobiernëtëjk mä tijaty tyuundëp o wyinmääytyëp. Per ëtsäjtëm, ¿ti net ndunäˈänëm? ¿Nasˈixëyäˈänëm parë nyajtsäˈäyëm ets nbuwäˈägëyäˈänëm ja gobiernëtëjk? Pënaty kyupëjktëp parë yajtsäˈäytyët, pyäädandëbë amay jotmay ets axëëk jyatäˈän kyëbatäˈändë. Mä Apocalipsis jyënaˈany ko nipën “mbäät kyajuy kyateeky pën kyaj tmëdaty ja seyë” (Diˈibʉ Jat. 13:17). Perë Dios mëduumbëty, nyijäˈäwëdëp wiˈixë Jyobaa ttunäˈäny pënaty të yajtsäˈäytyët (Diˈibʉ Jat. 14:9, 10). Pääty en lugäär yajtsäˈäytyët, yëˈëjëty duˈunxyëp extëm të tkëxjäˈäytyë mä kyëˈë: “Yëˈëts xyjaˈäjtpë Jyobaa” (Is. 44:5). Tyamën tiempëty parë yëˈëyë Jyobaa nbuwäˈkëm ets mëk ndënäˈäyëm. Pën nduˈunëm duˈun, ta agujk jotkujk nyayjyawëyaˈanyëtyë Jyobaa ko nˈanmäˈäyëm mijtsëts xyjaˈäjtp. w21.09 paj. 18 parr. 15, 16

Parë yajxon nduˈunëmë Diosë tyuunk, oy ko nasˈijxëm parë xypyudëjkëmë nmëguˈukˈäjtëm. Apostëlë Pablo tyukniˈˈixë Timoteo wiˈix yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxët ets wiˈixë jäˈäy dyaˈëxpëkët, ets yˈanmääy parë nanduˈun ttukniˈˈixët ja myëguˈuktëjk (1 Kor. 4:17). Duˈun extëmë Timoteo, ëtsäjtëm mbäät nanduˈun mëjwiin kajaa tijaty xytyukniˈˈijxëmë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë jeky kujk Dios mëduunëdë. Oy ko nanduˈun nˈamdoˈowëmë naybyudëkë Jyobaa. Tëgok tëgok nëjkxëm ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë, oy ko nmënuˈkxtakëm parë xynyëˈëmoˈoy xytyuˈumoˈoyëm. Pes kyaj mbäät ti nduˈunëm, pën kyaj xytyukpudëjkëmë yˈespiritë santë (Sal. 127:1; Luk. 11:13). Ko nmënuˈkxtakëmë Jyobaa, nˈokˈanmäˈäyëm wiˈixën nyajpudëkëyäˈänëm. Extëm nˈokpëjktakëm, nˈokˈanmäˈäyëm parë xypyudëjkëm ets nbatëmë jäˈäy mëdiˈibë jantsy ixyˈatanëp ets mëdoowˈitanxëbë yˈayuk. Oy ko nanduˈun njuˈtëmë tiempë parë naytyuˈuk nˈëxpëjkëm. Diosë yˈAyuk jyënaˈany: “Parë këˈëm miitsëty xyˈixtët mëdiˈibë duˈun oy ets yajkupëjkp ets mëdiˈibë duˈun ja Dios tsyojkypy” (Rom. 12:2, TNM). Ko nˈëxpëjkëm naytyuˈuk, mbäät mas niˈigyë nˈixyˈäjtëmë Dios etsë net ndukmëtmaytyakëmë jäˈäy winë ääw winë jot tijaty nmëbëjkëm. w21.05 paj. 18 parr. 14-16

Näˈäty, njatuˈunëmë mëjääw parë nyaˈëxpëjkëmë jäˈäy ets njaninuˈkxtakëm, per kyaj wyimbety, ta net nˈanmäˈäyënë ko kyaj nˈokˈyaˈëxpëkäˈänënë. O waˈan nituˈuknëmë jäˈäy ngapudëjkëm parë nyëbatët. ¿Mbäädëdaa axëëk nnayjyäˈäwëm ko nwinmäˈäyëm ko Jyobaa kyaj tkunuˈkxy tijaty nduˈunëm? Kyaj, Jyobaa yëˈë yˈijxypy ko mëk nduˈunëm ets ko kyaj nmëˈanuˈkxëm. Yëˈë tyukjotkëdakypy ko njotmoˈoyëm ja tyuunk ets ndukxondakëm oyë jäˈäy tˈoymyëdowdët o kyaj. Pablo duˈun tkujäˈäyë: “Dios [tyuumpy] extëm pyaatyëty; kyaj tjäˈäytyëgoyët diˈibë miitsëty oy mduundëp. Dios jyamyatsëp ko miits xyaˈijxëdë mtsojkën mët ja jyaˈayëty, mët ko xypyudëjkëdë es dëˈënyëm xyˈaktimpudëkëdë” (Eb. 6:10). Jyobaa kyaj tjäˈäytyëgoy tijaty ndukmëduˈunëm ets wiˈix nyajnigëxëˈkëm ja tsojkën, oy ja jäˈäy tyëkëdët ëxpëjkpë o kyaj. Mbäät nanduˈun xypyudëjkëm extëmë Pablo jyënany mä ja tekstë mëdiˈibë tyam. w21.10 paj. 25 parr. 4-6

Jesus tsyojk ja yˈëxpëjkpëty ets jantsy oy dyajnayjyäˈäwëdë, pes nyijäˈäwëbë nety ko kyaj tuknax tmëdattë wijyˈäjtën ets wiˈixëm yaˈix yajpäättë. Pääty kyaj tuknax ttuunkmooy ets kyaj nety nanduˈun tuknax ttunäˈändë ja Diosë tyuunk. Perë Jesus yajtsobat tijaty tyuundë niduˈuk niduˈuk. Ets mbäät yajxon nˈijxëm ko jyaygyujkëbë nety wiˈix yaˈix yajpäättë ja yˈëxpëjkpëty ko tmaytyaky ja ijxpajtën mä ja talentë. Mä yäˈädë ijxpajtën tmaytyaky tuˈugë wintsën mëdiˈibë niduˈuk niduˈuk tyuunkmooy ja tyuumbë “extëm mbäät tmëmadaˈaky”. Nimajtskë yäˈädë mëduumbë jantsy oy tyuundë, per tuˈuk mëdiˈibë mas niˈigyë ganaräjt. ¿Ti net tyuun ja wintsën? Nimajtsk ojts tmëjkumay ets tˈanmääy: “Oymyëduumbë mij” (Mat. 25:14-23). Jesus xytsyojkëm ets oy jyaˈayˈaty mët ëtsäjtëm. Pes nyijäˈäwëp ko kyaj tuknax nmëdäjtëmë wijyˈäjtën ets wiˈixëm nyaˈijx nyajpatëm, per jotkujk nyayjyawëty ko niduˈuk niduˈuk nduˈunëm nuˈun nmadakëm. w21.07 paj. 23 parr. 12-14

Rey David kyaj xëmë ojts dyajnigëxëˈëgyë paˈˈayoˈowën. Extëm nˈokpëjktakëm, ko tëgokë Nabal, tuˈugë yetyëjk mëdiˈibë jantsy awäˈän, ojts wixaty yˈanëˈëmxëty ets kyaj ojts myoˈoyaˈanyëty ja käˈäy ukën mët ja tyuumbëtëjk. David ta jyantsy jyotˈambëky ets jyënany ko nëjkx dyaˈoogäˈänyë Nabal mët niˈamukë pënaty yajpattëp mä jyëën tyëjk. Per mët ko Abigaíl, ja kyudëjkë Nabal, yˈoyjyaˈaytyaky, myaˈkxtujky ets pojën tmëtsoˈony ja käˈäy ukën, ta David kyaj tnikëjxmˈäjty ja nëë neˈpyny mëdiˈibë nety tamäämp yokäämp (1 Sam. 25:9-22, 32-35). Extëm nˈijxëm, David naytyukmëmadakë yˈakë ko jyënany ko Nabal mëët ja jyaˈayëty nitëjkëdëbë nety yˈooktët. Ets ko ja Natán tyukmëtmaytyakë ja ijxpajtën, netyë jyënany ko ja yetyëjk nitëjkëbë nety yˈoogët. Mä yäˈädë myëmajtskpë ijxpajtën, mbäädë net nnayajtëˈëwëm. ¿Tiko David kyaj ttimpaˈˈayooy ja jäˈäy ets pën yëˈë jantsy oyjyaˈayë nety? Nˈokwinmäˈäyëm wiˈixë nety yaˈixy yajpäätyë David. Yëˈë të nety pyokytyuny mëjwiin kajaa ets axëëk ja jyot wyinmäˈäny tjawë. Ko tuˈugë jäˈäy ttimyyaˈoˈktëy mä tpayeˈey ja myëguˈugë jyotmay, yëˈë yˈandijpy ko kyaj oy nyekyˈity mëdë Jyobaa. w21.10 paj. 12 parr. 17, 18; paj. 13 parr. 20

¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëm jyënaˈanyë tekstë mëdiˈibë tyam? Ko mbäät nnayaˈijtëm wäˈäts extëmë Jyobaa, pes yëˈë mëdiˈibë niˈigyë wäˈäts. Mbäät kyëxëˈëky ko tsip jyawë nnayaˈijtëm wäˈäts mët ko pokyjyaˈay nyajpatëm, per tsojkëbën nnayaˈijtëm wäˈäts. Apostëlë Pedro tëgooy nanduˈun kanäkˈok, per extëm ojts xymyoˈoyëmë ijxpajtën, yëˈë xytyukˈijxëm ko mbäät nnayaˈijtëm wäˈäts. May wyinmaytyë ko tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë jukyˈäjtp wäˈäts, yëˈë mëdiˈibë tëgatsy nnaywyit nayxyojxëdëp ets mëdiˈibë ninäˈä kyaxiˈiky kyaˈˈandaˈaky, duˈun extëm dyajnikojtuˈuttë mä syantëty mëdiˈibë këxëˈkp mon tuk. Perë yäˈädë kyaj tyëyˈäjtënëty, pesë Biiblyë jyënaˈany ko Jyobaa mëdiˈibë wäˈäts, yëˈë tuˈugë “Diosë jotkujkpë” (1 Tim. 1:11, TNM). Nanduˈun jyënaˈany ko pënaty myëduundëbë Dios, agujk jotkujk nanduˈun yajpäättë (Sal. 144:15). Jesus kyaj tˈoyˈijxy extëm yˈadëtstë ja fariseety, mëdiˈibë nayxyojxëdë jantsy yeny ets jeˈeyë tijaty ttuundë parë ttukˈixäˈändë jäˈäy (Mat. 6:1; Mar. 12:38). Ëtsäjtëm nnijäˈäwëm tidën yˈandijpy nnayaˈijtëm wäˈäts, pes tap yajnimaytyaˈaky mä Biiblyë. Nnijäˈäwëm ko Jyobaa yëˈë tuˈugë Dios mëdiˈibë wäˈäts, tsojkp ets ninäˈä ti xykyatukˈanaˈamëm mëdiˈibë kyaj nmëmadakëm. w21.12 paj. 2 parr. 1, 3

Jyobaa mëjwiin kajaa tijaty të xytyukmayˈäjtëm, tuˈuk mëdiˈibë mëjwiin kajaa nyajtsobatëm: yëˈë ko mbäät nˈawdäjtëm. Ko nmëmëdoˈowëmë yˈanaˈamën, ta ndukˈijxëm ko ntsojkëm (1 Fwank 5:3). Tuk pëky ti nyiˈanaˈamëp, yëˈë mëdiˈibë Jesus ojts tnigajpxy: nyaˈëxpëjkëmë jäˈäy ets nyajnëbajtëm (Mat. 28:19). Jesus ojts nanduˈun niˈanaˈamë parë nnaytsyojkëm nixim niyam (Fwank 13:35). Jyobaa kyupëkaampy pënaty mëmëdoowëp abëtsëmy nyaxwinyëdë (Sal. 15:1, 2). Ja Jyobaa jyaˈayˈäjtën mëdiˈibë niˈigyë wäˈkpëtsëëmp, yëˈë tsojkën (1 Fwank 4:8). Yëˈë jawyiin ojts xytsyojkëm mä nety kyajnëm nˈixyˈäjtëm (1 Fwank 4:9, 10). Ko ntsojkëm ja nmëguˈukˈäjtëm, yëˈë nety nbanëjkxëmë Jyobaa yˈijxpajtën (Éfes. 5:1). Tuk pëky wiˈix mbäät nyajnigëxëˈkëm ko ntsojkëmë jäˈäy, yëˈë ko nbudëjkëm parë tˈixyˈatëdë Jyobaa myentrës yˈakjaˈˈatyë tiempë (Mat. 9:36-38). Duˈunë nety nbudëjkëm parë tnijawëdët ti mbäät ttundë ets yajpäättët mä Jyobaa fyamilyë. w21.08 paj. 6 parr. 13, 14

Jesus mëk ttsojkyë Jyobaa, pääty tijaty ttukmëduuny ets nanduˈun tijaty ojts xytyukmëduˈunëm (Fwank 14:31). Extëmë Jesus jyukyˈajty yä Naxwiiny, yajnigëxëˈk ko mëjwiin kajaa nety ttsokyë naxwinyëdë jäˈäy. Pes ijt ajëëky amëguˈuk ets pyaˈˈayoow axtë pënaty ojts myëtsipˈatëdë. Ja tuk pëky wiˈix ojts dyajnigëxëˈëky ko mëkë nety ttsokyë naxwinyëdë jäˈäy, ja ko ojts ttukmëtmaytyaˈaky ja Diosë gyobiernë (Luk. 4:43, 44). Ojts nanduˈun dyajnigëxëˈëky ko mëjwiin kajaa nety ttsokyë Tyeety ets nanduˈun ja jäˈäyëty, pääty tkëyajkyë jyukyˈäjtën ets ojts xykyuˈoˈk xykyutëgoˈoyëm. Duˈun ojts dyaˈˈawäˈätsy ja nëˈë tuˈu parë mbäät njukyˈäjtëm winë xëëw winë tiempë. Ko ojts nnaywyandakëm ets nnëbajtëm, yëˈë duˈun mët ko ntsojkëmë nDeetyˈäjtëmë tsäjpotmëdë. Pääty, jëjpˈam ets nanduˈun ntsojkëmë jäˈäy duˈun extëmë Jesus ttuuny. Apostëlë Juan tkujäˈäyë ko ja “diˈibë kyaj ttseky ja myëguˈuk diˈibë yää yˈijxypy, nan kyaj mbäät ttseky ja Dios diˈibë kyaj tˈixy” (1 Fwank 4:20). w22.03 paj. 10 parr. 8, 9

Njamënuˈkxtäˈägäˈänëmë Jyobaa ets njakäjpxäˈänëmë Biiblyë, per xytsyiptakxëm duˈun nduˈunëm. Tsip njuˈtëmë tiempë parë nduˈunëmë Diosë tyuunk mët ko xëmë nmëdäjtëmë tuunk. Mbäädë net nnayjyäˈäwëm ko kyaj tiempë nekymyëdäjtëm parë nmënuˈkxtakëmë Jyobaa, nˈëxpëjkëmë Biiblyë ets parë nbawinmäˈäyëm, mët ko nmëdäjtëmë familyë o wiˈixëm ja tuunk ayoˈon. Ta tuk pëky mëdiˈibë mbäädë tiempë xypyëjkxëm ets kyaj nbëjkëmë kuentë. Pën kyaj nnaygyuentëˈäjtëm, mbäät jamë xëëw tiempë nyajtuˈunëm mä mëdiˈibë kyaj tyimjëjpˈamëty ets kyaj net ja tiempë nekymyëdäjtëm parë nmëwingoˈonëmë Jyobaa. Extëm nˈokpëjktakëm, kyaj wiˈixëty ko näˈäganäˈäty nboˈkxkojëm o nˈijtkoj nxoˈongojëm tuk ratë. Per pën ndimyˈyaˈoˈktëˈëwëm, mbäädë net kyaj tiempë nekymyëdäjtëm parë nduˈunëmë Diosë tyuunk. Pääty oy ko nnaygyuentëˈäjtëm ets kyaj nnaytyukwinˈëˈënëm ja ixy jawë o ja ëyëˈk kuyäjtk (Prov. 25:27; 1 Tim. 4:8). w22.01 paj. 26 parr. 2, 3

Ko Jyobaa ojts ttukˈaneˈemy ja israelitëty ets ttsoktët ja jyëëky myëguˈuk, kyaj yëˈëyë ojts tmaytyäˈägäˈäny ttsoktët ja myëgunax myëgugäjpn o ja mëdiˈibë duˈun ixˈäjttëp extëm yëˈëjëty. Nanduˈun ojts yaˈˈanëëmëdë ets ttsoktëdë jabyoˈkxyjyaˈay mëdiˈibë mëët tuˈugyë tsyëënëdë (Lev. 19:33, 34, MNM). Ja israelitëty jëjpˈamë nety ttsoktëdë jabyoˈkxyjyaˈay extëm yëˈë këˈëm nyaytsyokëdë, pes duˈun yaˈˈanmääytyë: “Duˈun xyjyawëdëty, ta ak miitsëty mneyjyawëtën”. Extëm nˈokpëjktakëm, tsojkëbë nety tnasˈixëdët ets kyamˈayeˈeytyëty ja ayoobë jäˈäy ets ja jabyoˈkxyjyaˈay (Lev. 19:9, 10). Nanduˈunën tyamë Dios mëduumbëty yajtukˈanaˈamdë parë ttsoktëdë jabyoˈkxyjyaˈayëty (Luk. 10:30-37). ¿Wiˈix mbäät dyajnigëxëˈëktë? Tyam miyonkˈamë jäˈäy jyäˈttë mëdiˈibë tsoˈondëp wiink it wiink lugäär ets waˈan të tsyënääytyaknbëktë mä ja nˈitˈäjt nlugäärˈäjtëm, pääty oy ko nwingutsëˈkëm. w21.12 paj. 12 parr. 16

Ko tyam nˈëxtäˈäyëmë Jyobaa nyaybyudëkë, ta nëjkx niˈigyë ndukˈijxpajtëm mä tiempë myiny kyëdaˈaky ko yëˈë xypyudëkëyäˈänëm. Extëm nˈokpëjktakëm, pën nˈamdowäˈänëmë permisë ja wintsën parë xymyoˈoyëmë tiempë ets nëjkxëm asamblee o parë nëjkxëm reunyonk ets ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë, tsojkëp ndukˈijxpajtëmë Jyobaa ets nmëdäjtëm ja mëbëjkën. Per nˈokwinmäˈäyëm ko kyaj nyajmoˈoyëm ja permisë ets nyaˈëxkajxëm mä nduˈunëm. ¿Nmëbëjkëm ko Jyobaa ninäˈä xykyamastuˈudäˈänëm ets ko xëmë xymyoˈoyäˈänëm tijaty nyajtëgoyˈäjtëm? (Eb. 13:5). Mayë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë aduˈugë xyëëw tiempë yajtuundëp mä Diosë tyuunk, të tpëktë kuentë ko Jyobaa jantsy pudëjkëdëp mä meerë dyajtëgoyˈattë, etsë Jyobaa ninäˈä tkamastuˈuty pënaty mëduunëp. Pën yajpatëm mëdë Jyobaa, nitii ngatsëˈëyäˈän ngajawëyäˈänëm oy ti tyun jyatëdët mä tiempë myiny kyëdaˈaky. Ets pën nbëjktakëm jëjpˈam mä jukyˈäjtën, Jyobaa ninäˈä xykyamastudäˈänëm. w22.01 paj. 7 parr. 16, 17

Ko yaˈëxkaxët tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë mëët oy nnayjyäˈäwëm, mbäädë net kyaj nnekytyukjotkujkˈäjtëm ja mëjjäˈäytyëjk. Waˈanë net nwinmäˈäyëm ko kyaj yajxon ja jotmay të tpayeˈeytyë o kyaj duˈun ttundë extëmë Jyobaa tniˈanaˈamë. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë tijaty ngupëjkëm extëm ja mëjjäˈäytyëjk dyajwingëdäˈäktë? Ko tuˈugë jäˈäy yaˈëxkexy mä Diosë kyäjpn mëdiˈibë të pyokytyuny, tsojkëp njamyajtsëm ko duˈunënë Jyobaa të dyajnaxkëdaˈagyë yˈanaˈamën parë ttukˈoyˈattët ja nmëguˈukˈäjtëm ets nanduˈun ja pokyjyaˈay. Pes koxyëp yajnaˈixy ets duˈunyëm yajpääty mä ja kongregasionk, mbäät tˈaxëktuny ja myëguˈuktëjk (Gal. 5:9). Ets mbäät kyaj tpëkyë kuentë ko mëjwiin kajaa të pyokytyuny ets ko tsojkëp nyayajtëgatsëdët parë jatëgok nyaymyayëdët mëdë Jyobaa (Ecl. 8:11). Mbäät nˈijtëm seguurë ko ja mëjjäˈäytyëjk kyaj kyëˈëm winmäˈäny dyajtundë ko dyajwingëdäˈäktë pën yaˈëxkajxp tuˈugë jäˈäy o kyaj. w22.02 paj. 5, 6 parr. 13, 14

Ko tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm tsyiptakxëty tkupëkët ja ëwij käjpxwijën mëdiˈibë yajpatp mä Biiblyë o tsyiptakxëty tkuytyunët, oy ko yajmëmaˈkxtukët ets yajtukˈixët ko yajtsojkp. Kyaj tiko ja mëjjäˈäytyëjk dyajpoktët. Pääty oy ko ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë tuump mëjjäˈäy, tninuˈkxtäägët ja myëguˈuk parë tˈixët tiko dyajtëgoyˈaty ja ëwij käjpxwijën ets tkuytyunët. Mbäät ja nmëguˈukˈäjtëm kyaj netyë ttuny extëm të yaˈˈanëëmë. Per pën tsuj yajxon ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë tuump mëjjäˈäy myëtmaytyaˈagyëty, mbäät kyaj tsyiptakxëty tkupëkët ja ëwij käjpxwijën ets kyaj jeˈeyë tˈixët wiˈix të yaˈˈanëëmë. Per ko tˈëwij tkäjpxwijtët ja myëguˈuktëjk, xëmë mbäät ttukwäˈkpattë extëm jyënaˈanyë Diosë yˈAyuk. Oy ko xëmë njamyajtsëm ko ja ëwij käjpxwijën mëdiˈibë nmoˈoyëm ja nmëguˈukˈäjtëm, yëˈë mëdiˈibë mbäät pyudëkëty ets yajnayjyawëty agujk jotkujk (Prov. 27:9). w22.02 paj. 18 parr. 17; paj. 19 parr. 19

Pën nˈamdoˈowëmë Jyobaa parë xymyoˈoyëmë jot mëjääw ets nmëmadakëmë amay jotmay o mä tijaty xyajtëgoyäˈänëm, mbäädë net njäˈäwëm ko Jyobaa nëgoo tyim jajknë tˈatsoowëmbitët ja nuˈkxtakën. ¿Tidaa ko kyaj netyë tˈatsoowëmbity? Yëˈë parë nyajnigëxëˈkëm ko nmëdäjtëmë mëbëjkën (Eb. 11:6). Ets ko Jyobaa nˈamdoˈow nbëjktsoˈowëm parë xypyudëjkëm ets nduˈunëm tijaty tyukjotkëdakypy, yëˈë jyantsy yˈixaampy pën jukyˈäjtëm extëm të nˈanmäˈäyëm (1 Fwank 3:22). Pääty pën nmastuˈudäˈänëm tuˈugë kostumbrë mëdiˈibë kyaj yˈoyëty o jam ti mëdiˈibë xyajtëgoyäˈänëm, oy ko nmaˈkxtujkëm etsë net nduˈunëm extëm të nˈanmäˈäyëm. Jesus duˈun ojts dyajjaygyukëyaˈanyëty ko näˈäty, mbäät kyaj netyë Jyobaa tˈatsoowëmbityë nuˈkxtakën ko jyënany: “Amdowdë, es mˈaxäjëdëp; ëxtäˈäytyë, es mbäättëp; koxtë jënˈää tëjkˈää, es mˈawatsxëdëp. Mët ko diˈibë yˈamdeepy, yˈaxäjëp; es diˈibë yˈëxtaapy, pyatypy; es diˈibë kyojxypy ja jënˈää tëjkˈää, awatsxëp ja tyëjkˈää” (Mat. 7:7, 8). w21.08 paj. 8 parr. 1; paj. 10 parr. 9, 10

Tsojkëp nˈakˈëxpëjkëmë Biiblyë parë nyajkëktëjkˈadëtsëmë mëbëjkën mä Dios mëdiˈibë tijaty yajkoj (Jos. 1:8). Nˈokˈijxëm wiˈix tijaty tyuun jyäjttë extëm meerë Biiblyë ojts tnaskäjpxë ets wiˈix pënaty jyaaytyë kyaj nyaywyinguwopëdë yˈayuk. Yäˈädë yëˈë mëdiˈibë niˈigyë yajkëktëkëyaambyë mëbëjkën ko tam tuˈugë Dios mëdiˈibë tijaty yajkoj, mëdiˈibë jantsy kuwijy ets xytsyojkëm, ets ko yëˈë mëdiˈibë yajjääyë Biiblyë (2 Tim. 3:14; 2 Peed. 1:21). Ko nˈëxpëjkëmë Diosë yˈAyuk, ta nbëkäˈänëmë kuentë ko xypyudëjkëmë yˈëwij kyäjpxwijën mëdiˈibë myëmiimpy. Extëm nˈokpëjktakëm, ojtsë Biiblyë tnigajpxy ko axëktuump ko nëgooyë nˈatsojkëmë meeny sentääbë ets jeˈeyë xymyoˈoyëmë “jäj jëmuˈumën” (1 Tim. 6:9, 10, TNM; Prov. 28:20; Mat. 6:24). ¿Njamyajtsëmë wiinkpë tekstë mëdiˈibë të xypyudëjkëm? Ko niˈigyë nyajtsobatëm ja Biiblyë yˈëwij kyäjpxwijën, ta nˈixäˈänëm ko Dios mëdiˈibë ojts xyajkojëm, nyijäˈäwëp ti mas oy parë ëtsäjtëm ets ta niˈigyë ndukjotkujkˈäjtëm ko xymyoˈoyëm ja ëwij käjpxwijën (Sant. 1:5). ¿Wiˈix wyimbëtsëmäˈäny? Mas agujk jotkujk nnayjyawëyäˈänëm (Is. 48:17, 18). w21.08 paj. 17, 18 parr. 12, 13

Pën mijts jam kujk mëjjäˈäyënë, mbäät mˈity seguurë ko Jyobaa jyamyejtsypy tijaty të xytyukmëduny. Të xytyukxondaˈaky mä të mˈëwaˈkxy të mgäjpxwaˈkxy. Të xymyëmadaˈagyë amay jotmay, ta mëdiˈibë të mmoˈoyëtyë jäj jëmuˈumën, të xymyëmëdoy tijaty nyiˈanaˈamëbë Biiblyë ets të xynyitsiptuny, të tijaty xynyikëjxmˈaty mä Diosë kyäjpn ets të xytyukniˈˈixë mëguˈuktëjk. Të nanduˈun xytyunyë mëjääw parë të xypyanëjkxy wiˈix tyamë Diosë nyax kyäjpn tnëˈëmoˈoy ttuˈumoˈoy, pes tyam nëgoo tijaty yˈoktëgäjtsnë. Ets të xymyëjääwmoˈoy pënaty yajtuundëp aduˈugë xyëëw tiempë mä Dios mëdundë. Jyobaa mëk mtsokyëty ets kyaj mmastuˈutyëty, pes wyandakypy ko “kyaj tmastuˈudäˈäny pënaty xëmë mëduunëdëp” (Sal. 37:28). Duˈun mdukwandaˈagyëty: “Axtë ko mgupoˈojënët duˈunyëm nbudëkëyaˈany” (Is. 46:4). Pääty këdii mwinmay ko kyaj mnekytsyobääty mä Jyobaa nyax kyäjpn mët ko të mëjjäˈäyënë, ¡it seguurë ko Jyobaa mëjwiin kajaa myajtsobäätyëty! w21.09 paj. 3 parr. 4

Jyobaa yajnigëxëˈkypyë paˈˈayoˈowën mët ko nëgooyë wyijyˈäjnë. Biiblyë jyënaˈany ko “ja wijyˈäjtën diˈibë tsoˈomp mä Dios” myëdäjtypy “ja paˈˈayoˈon, es [tyuumpy] ja oybyë” (Sant. 3:17). Jyobaa duˈun extëm ja Uˈunkteety mëdiˈibë tsojkp ets nyijäˈäwëp ko tyukˈoyˈajtypy ja yˈuˈunk yˈënäˈk ko tpaˈˈayoy (Is. 49:15). Ets mët ko xypyaˈˈayoˈowëm oy nbokyjyaˈayˈäjtëm, mbäädë net nˈawijx njëjpˈijxëm ja jotkujkˈäjtën. Komë Jyobaa nëgooyë wyijyˈäjnë, pääty xëmë xypyaˈˈayoˈowëm pën yˈijxypy ko xynyitëjkëm. Ets xëmë tˈixy näˈä mbäät xypyaˈˈayoˈowëm. Pes mët ko wyijˈyëty, yëˈë kyaj net ttimyyaˈoˈktëy o kyaj net pën ttimnaˈixy ets axëëk yˈadëˈëtsët. Jyobaa xëmë tˈixy ti tyukˈoyˈatëp ja yˈuˈunk yˈënäˈk. Per nˈokpëjktakëm ko tuˈugë Dios mëduumbë këˈëm ttimtukniwinmayë ttunäˈäny ja poky kaytyey. ¿Tidaa ja mbäät yajtuny? Apostëlë Pablo jyënany: “[Duˈumbë] jäˈäyëty kyaj mëët mdaˈanmuk mwäˈkmukët” (1 Kor. 5:11). Ja mëdiˈibë kyaj jyodëmbity, ta yaˈëxkexy mä kongregasionk. Ets oy ko duˈun yajtuny parë yajkuwäˈändët ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë oy myëduundëbë Dios ets parë nyigëxëˈëgët ko Jyobaa myëdäjtypyë yˈanaˈamën. w21.10 paj. 9, 10 parr. 7, 8

Nˈawdäjtëmë Jyobaa ko nnayäjkëm ja meeny sentääbë mä yajtunyë Diosë tyuunk. Ja israelitëty kyaj ijty mbäät duˈunyë twinguwäˈägëdë Jyobaa awäˈäts këwäˈäts (Deut. 16:16). Tsojkëbë nety tmënëjkxtët ja wyintsëˈkën nuˈun ja myadakën jyäˈttë, duˈunë nety dyajnigëxëˈëktë ko myëjjäˈäwëdëp tijatyë Jyobaa tukmëduunëdëp. Ets ëtsäjtëm, ¿wiˈix mbäät nyajnigëxëˈkëm ko ntsojkëmë Jyobaa ets ko nyajtsobatëm tijaty xytyukmëduˈunëm? Tuk pëky, yëˈë ko nnayäjkëm ja meeny sentääbë mä nduˈukmujkëm nuˈun ja madakënë jyaˈty ets nanduˈun ko nˈayäjk nˈagoˈonëm mä yajtuny ja Diosë tyuunk abëtsëmy nyaxwinyëdë. Apostëlë Pablo duˈun ojts tnimaytyaˈaky: “Pën tuˈugë jäˈäy yakaampy ja wintsëˈkën mä Dios, Dios kyupejkypy nëˈën jeˈeyë dyakäˈäny, es kyaj tˈamdoy diˈibë kyaj nmëdäjtëm” (2 Kor. 8:4, 12). Jyobaa mëjwiin kajaa dyajtsobääty ko nnayäjkëmë meeny sentääbë winë ääw winë jot, oy yiˈinëm wyaanëty (Mar. 12:42-44). w22.03 paj. 24 parr. 13

Pënaty tuundëp mëjjäˈäy, kyaj mbäät dyajjëgaˈaktë ja amay jotmay mëdiˈibë nwinguwäˈkëm. Perë Jyobaa të tyuknipëkëdë parë xymyëjääwmoˈoyëm ets xykyuentëˈäjtëm. Ets ¿wiˈixën mbäädë tiempë tjuuttë pën nëgooyë tmëdäjnëdë mayë tyuunk? Ko tpanëjkxtëdë yˈijxpajtënë apostëlë Pablo. Yëˈë xëmë tˈëxtääyë winmäˈäny wiˈixë nety mbäät tmëjkumay ja myëguˈuktëjk ets tmëjääwmooy. Oy ko nanduˈunë mëjjäˈäytyëjk tpanëjkxtëdë yˈijxpajtënë apostëlë Pablo, ko ttsoktët ja myëguˈuktëjk ets yˈoyjyaˈaytyäˈäktët (1 Tes. 2:7). Pablo yˈanmääy ja myëguˈuktëjk ko mëkë nety ttsoky ets ko nanduˈunë Jyobaa tsyokëdë (2 Kor. 2:4; Éfes. 2:4, 5). Duˈun tjäˈäwë extëm ja myëtnaymyaayëbëty ets yajnäjx mëdë xyëëw tiempë. Tyukˈijx ja myëguˈuktëjk ko tyukjotkujkˈäjt ko ttukmëtmaytyaky tijaty myëmääy myëdäj ets tijatyë nety yajtëgoyanëp (2 Kor. 7:5; 1 Tim. 1:15). Per kyaj jamyë ja jyot wyinmäˈäny tpëjktaky mä ja amay jotmay mëdiˈibë pyat, niˈigyë tpudëjkë ja myëguˈuktëjk. w22.03 paj. 28 parr. 9, 10