¿Mbäädëts nˈakkarrëwiity?

KANÄÄK jëmëjtëts kujk nyajˈyeˈeynyë ngarrë.a Jantsy oyëts nnayjyawëty kojëts nyajˈyeˈeyë ngëˈëm ngarrë. Per ja nfamilyëts ets ja nmëtnaymyaayëbëts nëgooyëts xymyëjotmaybyatnëdë mët ko duˈun wyinmaytyë ko kyajëts mbäät nˈokkarrëwiˈtnë. Kyajëts njaygyukë tikots xymyëmay xymyëdäjtë.

¿Nanduˈun mijtsë jotmay xypyaaty? Pën duˈun, ¿ti mbudëkëyanëp parë xynyijawët pën mbäät duˈunyëm mˈakkarrëwiity?

Mä näägë it lugäär ko mëjjäˈäytyëjk dyaˈˈajamëyäˈändë lyisensyë, ta yaˈˈanëëmëdë ets nyëjkxtët mä doktoor parë yaˈixët pën mbäät duˈunyëm yˈakkarrëwiity. Ja nmëguˈukˈäjtëmëty mëdiˈibë tsënääytyëp mä duˈumbë it lugäär, myëmëdoowdëp ja ley mëdiˈibë të dyajnaxkëdaˈaky ja kuduunktëjk (Rom. 13:1). Per oy mä ntsënäˈäyëm, tsojkëp këˈëm nayˈijx naytyuˈunëm pën mbäät duˈunyëm nˈakkarrëwiˈtëm.

OY KO XYˈIXËT PËN MBÄÄT MˈAKKARRËWIITY

Tuˈugë organisasion mëdiˈibë pyudëjkëbë mëjjäˈäytyëjk jyënaˈany ko oy ko nnayajtëˈëwëm ixtëm yä myiny:

¿Xytsyiptakxëbëts ngäjpxët ja letreerë mëdiˈibë yajpatpë karreteerë tuˈääy o kyajëts oy nˈokˈijxnë ko kyootsënë?
¿Xytsyiptakxëbëts ngoomin ngoxëpët parëts nˈixët tijaty këxëˈkp mä ja ijxn o tijaty jëxkëˈptsoow miimp?
Mäjëts meerë nyajkarëpëyeˈeky, ¿xytsyiptakxëbëts pojˈam nduktaanëdë frenë?
¿Nëgooyëts oytyaˈagyë nyajkarrëyeˈeynyë etsëts nyajwëˈëmë mëdiˈibë ja miindëp?
¿Tëjëts kanäkˈok jantsy jawaanë njatsyokaraty o tëjëts nmëjtajxpety muumë ngarrë?
¿Tëjëts muumë polisiyë xyajwäˈkˈawë mët ko kyajëts oy nˈokˈyajkarrëyeˈeynyë?
¿Tëjëts nˈokmanäjxpë mäjëts ngarrëwiity?
¿Njëˈëmbyëtsë tsooy mëdiˈibëts xyajmäˈäjäämp?
¿Xymyëjotmaybyattëbëtsë nfamilyë o nmëtnaymyaayëbëts kojëts nyajkarrëyeˈey?

Pën mgupëjkypy tuˈuk o majtsk mëdiˈibë yä të dyajtëy, oy ko xyˈixët ti mbäät xytyuny. Ixtëm nˈokpëjktakëm, oy ko kyaj nëgoo jeky mˈokkarrëwiˈtnët ets mas niˈigyë ko kyootsënë. Oy ko nanduˈun këˈëm mnayˈix mnaytyunëdët pën mbäät mˈakˈyajkarrëyeˈey, ets xyajtëwët ja mfamilyë o mëtnaymyaayëbë. Pën kanääk të xykyupëky ixtëm yä të dyajtëy, oyxyëp ko kyaj mˈokkarrëwiˈtnë.b

¿WIˈIX MBÄÄDË BIIBLYË MBUDËKËTY?

Näˈäty, mbäät kyaj ja mëjjäˈäytyëjkëty tpëktë kuentë ko kyaj mbäät yˈokkarrëwiˈtnëdë, per tsipë net tjaygyukëdët. Min nˈokˈijxëm majtskë tekstë mëdiˈibë mbäät pyudëkëdë parë tnijawëdët ti mbäät ttundë ko duˈumbë jotmay tpäättët.

Kupëk ko kyaj mbäät nëgoo ti xyˈoktuunë (Prov. 11:2). Ko nmëjjäˈäyënë mbäät kyaj oy nˈokˈijxënë, nˈokmëdoˈowënë ets kyaj ti peˈtymy nˈoktuˈunënë. Pääty mayë jäˈäy mëdiˈibë të myëjjäˈäyëndë jyäˈäwëdëp ko kyaj mbäät yˈokˈëyëˈk yˈokkuyäjnëdë mët ko mbäät nyayajtsayutëdë. Nanduˈun jyaty mët ja mëjjäˈäytyëjk mëdiˈibë yajkarrëyeˈeytyëp, mbäät këˈëm tˈixtë ko kyaj yˈokseguurëˈäjnë dyajtsoonët ja karrë (Prov. 22:3). Pën ja pën xyˈanëmäˈäyëm ko xymyëmäˈäy xymyëdäjëm ko nyajkarrëyeˈeyëm, oy ko nˈijtëm yujy tudaˈaky ets nmëjpëjktakëm (ijxkijpxyë mëdë 2 Samuel 21:15-17).

Nˈoknaygyuentëˈäjtëm parë kyaj pën nˈayoˈonmoˈoyëm (Deut. 22:8). Ko tuˈugë jäˈäy tkayajˈyeˈey yajxon ja karrë, mbäät pën dyajtsayuty o dyaˈooky. Pääty pën ja mëjjäˈäytyëjkëty kyaj oy yˈokˈyajkarrëyeˈeynyëdë, mbäät nyayˈayoˈonmoˈoyëdë ets tˈayoˈonmoˈoytyë wiink jäˈäy. Ets ko duˈun yˈayoˈonbäättët, mbäät tnikëjxmˈäjtëdë ja jäˈäyë jyukyˈäjtën.

Pën jam xywyinmay ko kyaj mˈokkarrëwiidanë, këdii xyjyawë ko kyaj pën mˈokˈyajtsobatënë, pesë Jyobaa mëk mtsokyë mët ko mjäˈäyˈaty yujy tudaˈaky ets ko xymyëmay xymyëdäjy parë kyaj pën yˈayoˈonbäädët. Mdukwandakëp nanduˈun ko mbudëkëyanëp ets mëjääwmoˈoyanëp (Is. 46:4). Ninäˈä mgamäjtstuˈudäˈänyëty. Mbäät xyˈamdoyë naybyudëkë Jyobaa, pes yëˈë mmoˈoyanëbë wijyˈäjtën ets mnëˈëmoˈoyan mduˈumoˈoyanëp mëdë Biiblyë parë xynyijawët ti mbäät xytyuny.

¿Wiˈix mbäät pyudëkëdë ja fyamilyë ets ja myëtnaymyaayëbëty?

¿Pënaty mbäät tmëtmaytyäˈäktë ja mëjjäˈäytyëjk pën mbäät duˈunyëm yˈakkarrëwiittë? Yëˈë ja fyamilyë. Per näˈäty mbäät ja mëjjäˈäytyëjkë myëtnaymyaayëbë tmëdowdë ko jäˈäy jyënäˈändë ko kyajxyëp mbäät yˈokkarrëwiˈtnë. Pën duˈun ja ayuk yajmëdoy, kyaj duˈunyë xynyakuˈamëdoownaxët, mbäät xyjyamyëdaty ja mëjjäˈäy mä kyarrëwiityën parë xyˈixët pën tëyˈäjtën ixtëm jyënäˈändë. Ets pën mˈijxypy ko tsojkëp xymyëtmaytyäˈägët, ta duˈun xytyunët, per kyaj jeˈeyë xynyikäjpx xykyukäjpxët, anëëmën ti jotmayˈäjtp, per tsuj yajxon. Kyaj xytyukjaygyukët ja mëjjäˈäy ko kyaj yˈokmääyënë ti ttunët, mëdiˈibën kyaj mbäät tˈoktuunë, yëˈë ets dyajtsoonët ja kyarrë. En lugäär xyˈanëëmët: “Të mëjjäˈäyënë kyaj mbäät mˈokkarrëwiˈtnë”, niˈik oy ko xyˈanëëmët: “Nmëmääy nmëdajpy ko muum wiˈix mjat mgëbatët”. Anëëmë nanduˈun ko mˈijtp seguurë ko myëmëdowaampy ja ëwij käjpxwijën mëdiˈibë yajpatp mä Biiblyë ixtëm të yajnimaytyaˈaky mä yäˈädë artikulo.

Oy ko niˈamukë njaygyujkëm wiˈix nyayjyawëdë ja mëjjäˈäytyëjk mëdiˈibë kyaj mbäät yˈokkarrëwiˈtnëdë. Pes mbäät nyayjyawëdë ko tsumy matsypyëm yˈitanëdë ets ko kyaj mbäät ti tˈoktuunëdë naytyuˈuk. ¿Ti net mbäät nduˈunëm? Oy ko nmëjotmaybyatëm ets nˈijxëm ti naybyudëkë yajtëgoyˈäjttëp (Prov. 17:17). Kyaj nˈëwxijtëm ets xyˈanëmäˈäyëm parë nëjkx muum njamyëdäjtëm, pes mbäät nyayjyawëdë ko jeˈeyë yˈatsiptë. Mbäät nanduˈun nnayˈawäˈänëm parë nyaˈoˈoyëm tuˈugë programë etsë yäˈädë nmëguˈukˈäjtëm yajjamyëdatët, ixtëm yajmënëjkxët reunyonk, ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë, juuy këbajtpë o mä doktoor. Oy ko nˈanëmäˈäyëm ko agujk jotkujk nnayjyäˈäwëm ko nbudëjkëm ets ko nyajpatëm mëët (Rom. 1:11, 12).

a Yäˈädë ëwij käjpxwijën mbäät nanduˈun pyudëkëdë ja mëjjäˈäytyëjkëty parë tnijawëdët pën mbäät muum yˈaknëjkxtë naytyuˈuk, ixtëm kamoty tuˈujoty o yˈakˈitët naytyuˈuk.

b Parë niˈigyë xynyijawët ixë ¡Despertad! 22 äämbë agostë 2002 mä jyënaˈany, “¿Corre usted un gran riesgo de sufrir accidentes de tránsito?”.