Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Motu
  • BIBLE
  • PUBLICATIONS
  • MEETINGS
  • mwbr20 August rau 1-8
  • Eda Mauri Bona Hesiai Ḡaukara Pepana Ena Refrens

No video available for this selection.

Sorry, there was an error loading the video.

  • Eda Mauri Bona Hesiai Ḡaukara Pepana Ena Refrens
  • Mauri Bona Hesiai Ḡaukara Hebou Pepana Ena Refrens—2020
  • Subheadings
  • August 3-9
  • August 10-16
  • August 17-23
  • August 24-30
  • August 31–September 6
Mauri Bona Hesiai Ḡaukara Hebou Pepana Ena Refrens—2020
mwbr20 August rau 1-8

Eda Mauri Bona Hesiai Ḡaukara Pepana Ena Refrens

August 3-9

DIRAVA ENA HEREVA ENA NAMO | ESODO 13-14

“Ba Gini Tutuka-Tutuka, Iehova Ena Hahemauri Do Ba Itaia”

(Esodo 14:13, 14) A Mose eto, Basio gari, ba gini tutuka-tutuka, Iehova ena hahemauri do ba itaia, hari dina ai baine hamaurilaimui, badina be Aigupto taudia harihari o itadiamu na basio itadia lou, lasi ona lasi vaitani. 14 Iehova na umui daimui ai baine tuari; umui na ba noho boioboio.

w13 2/1 rau 4

Mose​—Dirava E Abidadama Heniava Tauna

Reana Mose asi dibana Dirava ese Davara Kakakakana baine hapapararaia, unu dala amo Israel taudia bae roho mauri. To, Mose ese abia daeva Dirava na ḡau ta baine karaia, ena taunimanima igimadia totona. Bona Mose e urava Israel taudia danu Dirava bae abidadama henia. Baibul ai, “Mose eto, Basio gari, ba gini tutuka-tutuka, Iehova ena hahemauri do ba itaia, hari dina ai baine hamaurilaimui.” (Esodo 14:13) Mose ena hereva ese Israel taudia edia abidadama e hagoadaia? Oibe, badina Baibul ese Mose bona Israel taudia na ini e herevalaidia toma, eto: “Abidadama dainai, eda bese taudia ese Davara Kakakakana e rakaia hanai, tano kaukauna ai bema raka na heto.” (Heberu 11:29) Mose ena abidadama ese ia sibona bona Dirava e abidadama heniamu taudia danu e durudia.

(Esodo 14:21, 22) Bena Mose ese imana e toia roro davara daenai; bena Iehova ese lai gubana amo davara e haloua, una hanuaboi idoinai. Bena davara na e haheparara, tano kaukauna e hedinarai. 22 Bena Israel taudia ese tano kaukauna ai davara e rakaia hanai; davara ranudia e kara haba na heheto, idibadia kahana ai bona lauridia kahana ai.

w18.09 rau 26 par. 13

Siahu Idoinai Diravana to E Laloda Badamu

13 Esodo 14:19-22 ba duahi. Mani a laloa oi na unuseniai, Farao ena tuari oreadia bona Davara Kakakakana bogaraḡidiai gini bona asi dibamu dahaka ba kara. Bena Dirava ese kara ta e karaia. Ori dubuna na e heabi isi taruha murina kahana ela, unu amo Aigupto taudia e koudia bona dibura ai nonoho. To, emu taruha taudia na diari ai nonoho! Bena Mose o itaia imana e toia roro davara daenai, bona ist kahana amo e maiva lai gubana ese davara e hapararaia. Bena oi, emu ruma bese, emu animal, bona taunimanima iboudiai ida tano kaukauna amo o raka hanai. Haraḡa herea, ḡau ta o lalopararalaia. Davara tanona na dia kopukopu eiava dedidedi, to kaukau bona auka dainai, ba raka hanai na asi hekwarahina. Unu amo, e raka metairametairava taudia danu bae hanai namonamo.

(Esodo 14:26-28) Bena Iehova ese Mose e hamaoroa, eto, Oi imamu na davara daenai ma ba toia roro, ranu ma baine lou, Aigupto taudia latadiai bona edia kariota latadiai bona edia hosi-gui taudia latadiai. 27 Bena Mose ese imana e toia roro davara daenai, bena daba matana ai davara ma e lou gabuna ai; bena Aigupto taudia na davara vairanai e heau. Unu amo Iehova ese Aigupto taudia e hadareredia, davara bogaraḡinai: 28 ranu na e lou, kariota bona hosi-gui taudia bona Farao ena tuari oreana idoinai, davara bogaraḡina amo Israel taudia e ḡavadia taudia iboudiai na e habubunidia; ta se roho mauri.

w09 3/15 rau 7 par. 2-3

Iehova Na Basio Laloaboio

Egypt taudia edia tuari kariotadia na e dika bona e hekwarahiva lalonai, Israel taudia na Davara Kakakakana ena ist kahanai vada e kau. Unuseniai, Mose ese imana na Davara Kakakakana e dudui henia. Una neganai, Iehova ese una haba na heto e haginia ranuna na Farao bona iena tuari taudia latadiai e hamorua. Idia iboudiai e mase. A Israel taudia iboudiai be e mauri!​—Eso. 14:26-28; Sal. 136:13-15.

Badi hanuadia ese una sivarai e kamonai neganai, idia na gari dikadika. (Eso. 15:14-16) Laḡani 40 e ore murinai, Ieriko hahinena, Rahaba, ese Israel tatau rarua e hamaorodia, eto: “Umui daimui ai gari ese e butumai taomu. . . . Badina be ai vada a kamonai Iehova ese Davara Kakakakana na vairamui ai e hakaukaua, [Egypt] tanona amo o raka lasi negana ai.” (Ios. 2:9, 10) Dirava koikoidia e tomadiho henidiava taudia danu Iehova ese ena bese e hamauria dalana na se laloaboio. Una ese e hahedinaraiamu, Israel taudia ese Iehova bae laloatao na ḡau badana.

Dirava Ena Hereva Ba Tahua Namonamo

(Esodo 13:17) Farao ese Israel taudia e kahudia nege murinai, Dirava ese dala kwadogina, Filistia taudia edia tano ai, se hakaudia; badina be Dirava eto “Idia na tuari mamina bae diba, bena bae helalo kerehai, Aigupto bae lou henia readia.”

it-1 rau 1117

Haiwei, Dala

Gunaguna haiweidia bona daladia​—bona bisnes o trade daladia haida​—amo, momo na Palestine ena siti idauidau bona basileia idauidau baela diba. (Nu 20:17-19; 21:21, 22; 22:5, 21-23; Ios 2:22; Gu 21:19; 1Sa 6:9, 12; 13:17, 18; mani KING’S ROAD itaia.) Taunimanima ese e ḡaukaralaia momova dalana be Egypt ela Pilistia ena siti haida heḡereḡere, Gasa bona Askelono, e hegege ela northeast bena Megido e lao henia. Unu amo ela Hasoro​—Galilea Davana ena north hanuana​—⁠bena ela Damaseko. Bona Aigupito amo Pilistia ena dala oi badinaia neganai, Gwauhamata Tanona dekenai do oi ginidae haraḡa badina unai dala be kwadogi. To Iehova ese Israel taudia na dala idauna ma ta ai e hakaudia lao, unu amo idia na basie gari bema Pilistia taudia ese bae tuari henia.​—Eso 13:17.

(Esodo 14:2) Israel taudia ba haduadia, bae lou, Pihahiroto vairanai bae taruha, Migdol bona davara padadiai, Baalsefon vairanai; ia hevaira hehenina ai davara badinai ba taruha.

it-1 rau 782 par. 2-3

Esodo

Davara Kakakakana be ede e parara lao dainai, Israel taudia e raka henia diba?

Baita laloatao, idia na ela Etam, “tano gagaena isena ai” e kau neganai, Dirava ese Mose e hagania eto: “Israel taudia ba haduadia, bae lou, Pihahiroto vairanai bae taruha, . . . davara badinai ba taruha.” Idia na unu e kara toma, to Farao e laloava Israel taudia na “e raka hehiri-hehirimu, lalodia vada e haboioboio” (Eso 13:20; 14:1-3) Scholar haida na El Haj dalana idia stadilaia diba bada taudia idia gwau, Heberu gado ai inai hereva “giroa lou” ena anina be idauidau. Heḡereḡere, ena anina ma ta be “dala idia haidaua,” to unai sibona lasi, idia gwau ia be do idia giroa lou eiava dala latana ma ta dekenai do idia raka lao ia herevalaia danu. Bona idia gwau, Gulf of Suez ena not kahana dekenai idia ginidae neganai, Israel taudia idia giroa lou bona ist kahana, Jebel ʽAtaqah, ororona bona Gulf ena west kahana ena huana amo idia hanaia. Israel taudia be momo herea dainai bema Not kahana dekenai idia lao bona Farao mai ena tuari oreana ese idia lulua, davara ese edia dala do ia koua dainai heau mauri gabuna be lasi.

Aposetolo taudia edia negai Iuda taudia edia kastom karadia ese unai idia hahedinaraia. (PIHAHIROTH itaia.) To mai anina bada ḡauna be Baibul sibona ese idia vara ḡaudia ia hahedinaraia namonamo, to diba bada taudia momo edia lalohadai ese unai ia hahedinaraia lasi. (Eso 14:9-16) Ita gwau diba Israel taudia be Gulf ena west kahana amo idia hanaia (eiava Davara Kakakakana ena west kahana) unai dainai Farao ena tuari taudia be idia heḡereḡere lasi Israel taudia idia lulua totona.​—Eso 14:22, 23.

Baibul Duahiduahi

(Esodo 13:1-20)

August 10-16

DIRAVA ENA HEREVA ENA NAMO | ESODO 15-16

“Ane amo Iehova Aita Hanamoa”

(Esodo 15:1, 2) Bena Mose bona Israel taudia na ina ane e abia, Iehova ena; eto, Lau na ane baina abia, Iehova ena, badina be ia na vada e kwalimu herea; Hosi bona e gui tauna davara ai vada e tahodia dobi. 2 Iehova na egu goada bona egu ane, Ia ese vada e hamaurigu. Egu Dirava binai, lau ese baina heatolaia; Tamagu ena Dirava binai, lau ese baina imodaia.

w95 10/15 rau 11 par. 11

Dahaka Dainai Dirava Korikorina Garina Ba Gari Henia Hari be Namo?

11 Iehova na e ura ia e tomadiho heniava taudia ese ia bae hanamoa bona taunimanima iboudiai na ia ladana bae diba dainai, ia ese Egypt ena tuari taudia e hamasedia. (Iosua 2:9, 10; 4:23, 24) Oibe, Egypt ena dirava koikoidia asi siahudia​—bona idia e tomadiho henidiamu taudia basie hamauridia diba diravadia​—bogaraḡidia ai Dirava ese ladana e abia isi. To dirava koikoidia, taunimanima, bona tuari taudia e abidadama henidiava taudia na dokonai e lalohisihisi bada herea. (Salamo 146:3) Mani a laloa, Israel taudia be ane amo Dirava e hanamoa, unu amo e hahedinaraia idia na mauri Diravana e gari henia, badina Ia na mai goadana bona ena taunimanima e hamauridia!

(Esodo 15:11) Iehova e, dirava loḡora bogaraḡidiai oi heḡereḡeremu be daika? Oi idaimu be daika? Helaḡa ai o herea daemu; Mai garidia ida e imodaimumu; hoa karadia o karamu.

(Esodo 15:18) Iehova baine lohia hanahanai.

w95 10/15 rau 11-12 par. 15-16

Dahaka Dainai Dirava Korikorina Garina Ba Gari Henia Hari be Namo?

15 Bema ita na Mose ida tama roho mauri hebou, reana ita danu ina ane tama abia: “Iehova e, dirava loḡora bogaraḡidiai oi heḡereḡeremu be daika? Oi idaimu be daika? Helaḡa ai o herea daemu; Mai garidia ida e imodaimumu; hoa karadia o karamu.” (Esodo 15:11) Ema bona hari, taunimanima momo herea ese Dirava na dounu e hanamoamu. Dirava ese e horoa oreana na aposetolo Ioane ese Baibul bukana ginigabena ai ini e herevalaia toma, eto: “Mose, ena ane e abia, bona Mamoe Natuna ena ane danu.” Ina ane badana be dahaka? “Lohiabada Dirava e, siahu idoinai Diravana, Emu ḡaukara daka bada, hoa karadia. Uru iboudiai edia Pavapava e, Emu kara na mamaoro-mamaoro bona momomo-kakani. Lohiabada e, daika oi garimu basine gari? Daika oi ladamu basine imodaia?”​—Apokalupo 15:2-4.

16 Hari ina negai danu, Dirava ese e ruhadia taudia ese ia imana karakaradia bona iena taravatu e moalelaimu. Idia na bese idauidau amo bona ina tanobada ena miro karadia e dadaraimu badina be idia ese Dirava ena taravatu e dibamu bona e badinamu. Laḡani ta ta ai, taunimanima tausen momo na ina tanobada miro karadia e rakataniamu, bena Iehova ena tomadiho ḡoevana lalonai e vareaimu. Kahirakahira, Dirava ese tomadiho koikoi bona ina tanobada oromana dikana baine haorea, bena kara maoromaoro taudia sibodia na tanobada matamatana lalonai be mauri hanaihanaimu.

(Esodo 15:20, 21) Bena Miriama, peroveta hahinena, Aaron taihuna, ese tareko e abia imana ai; bona hahine iboudiai edia tareko e abi, ia murina amo ela mai mavarudia ida. 21 Bena Miriama ese tatau edia ane davana e halou henidia, ane e abia eto, Ane avabia, Iehova ena, badina be ia na vada e kwalimu herea; Hosi bona e gui tauna davara ai vada e tahodia dobi.

it-2 rau 454 par. 1

Miusik

Nega momo Israel taudia na edia grup (antiphonal, eiava soloist bona answering chorus) ai ane e abiva. Heḡereḡere, Baibul ai eto, Miriama ese ane e abiva tataudia edia “ane davana e halou henidia.” (Eso 15:21; 1Sa 18:6, 7) Baibul bukana Salamo ena karoa haida heḡereḡere karoa 136 ena ane na una Miriama ena ane abi style ai e torea. Nehemia ena negai, Ierusalem ena haba bae hahelaḡaia neganai, choir grup badadia rua na una ane abi style amo Dirava e tenkiu heniava.​—Eso 15:21; 1Sa 18:6, 7; SONG itaia.

it-2 rau 698

Peroveta Hahinena

Baibul ese e sivarailaia peroveta hahinena ginigunana na Miriama. Dirava ese ena hereva haida na Miriama ena ane amo e halasiva. (Eso 15:20, 21) Momokani, Miriama bona Arona ese Mose e hereva henia neganai, idia eto: “Iehova na Mose mo sibona uduna amo vada e hereva a?” (Nu 12:2) Iehova na peroveta tauna Mika amo ini e gwau toma: “Badina be Aigupto tanona amo na hakaumui lasi, . . . Mose bona Aaron bona Miriama na umui vairamui ai na siaidia guna.” (Mi 6:4) Ena be Miriama ese Dirava ena peroveta ḡaukara e karaia na hahenamo, to ia ese tadikakana Mose na se hereaia. Miriama ese ena dagi e ḡaukaralaia kerere neganai, ia na Dirava ese e panisia.​—Nu 12:1-15.

Dirava Ena Hereva Ba Tahua Namonamo

(Esodo 16:13) Adorahi ai, kibi momo e roho kau, taruha tanona e habubunia. Daba ai, hunu na taruhu tanona idoinai e miava.

w11 9/1 rau 14

Oi mai Dibamu Dahaka?

Dahaka dainai deset ai Iehova ese manu ladana quail amo Israel taudia e ubudia?

Israel taudia ese Egypt e rakatania murinai, nega rua ai Dirava na vamu momo e heni, heḡereḡere manu ladana quail.​—Esodo 16:13, NWT; Numera 11:31 NWT.

Quail na manu maragidia, edia lata be 18 centimeter (7 inches) bona edia metau be 100 gram (3.5 ounces). Idia na western Asia bona Europe tanodia momo ai e nohomu. Winter o keru negadiai, idia na North Africa bona Arabia e roho laomu. Idia e roho laomu lalodiai, nega haida ai idia na Meditereinien Davara ena eastern konedia e laomu, bona Sinai Peninsula e roho hanaimu.

Buka ta (The New Westminster Dictionary of the Bible) e gwau, quail na e “roho lao haraḡamu bona e roho namonamomu badina be lai ese e duruamu; to bema lai na gabu idauna ma ta e toa laomu, eiava bema manu na roho ai e hesikumu, haida na e moru e laomu tano, bena e mahutamu.” Idia do se roho lou lalonai, idia na dina tamona o rua lalodiai tano ai e laḡa-animu, una dainai labana taudia ese igogodia na dia auka. Laḡani 20th century negadiai, laḡani ta ta ai, tano haida ese Egypt amo quail manu 3 milioni e hoimu, badina una na aniani o vamu namona.

Israel taudia ese quail manu e ani negadia rua na spring o siahu negana. Ena be quail na nega momo spring negana ai Sinai daena amo e roho hanaimu, to unai negai “Iehova ese lai ta e siaia; bena una lai ese kibi momo . . . e harohodia diho Israel taudia edia taruha tanona ai.”​—Numera 11:31.

(Esodo 16:32-34) Bena Mose eto, Iehova ena haheḡani binai: nau autamona mo bavatoa tabe, baine mia, uru gabedia ese tano ḡaḡaena ai na ubulaimui anianina, Aigupto tanona amo na hakaumui lasi negana ai, do bae itaia. 33 Bena Mose ese Aaron e haduaia, eto, Hodu ta avabia, mana nau auta heḡereḡerena ba udaia, Iehova vairanai bavatoa, uru gabedia edia. 34 Taunabunai, Aaron ese maua helaḡana vairanai e atoa, unuseni ai baine mia, Iehova ese Mose e haduaia heḡereḡerena.

w06 1/15 rau 31

Taunimanima Edia Henanadai

Israel taudia na Egypt e rakatania murinai, idia ese aniani maumaudia e karava. Una dainai, Iehova ese mana e henidia. (Esodo 12:17, 18; 16:1-5) Una negai, Mose ese Aaron e haduaia, eto: “Hodu ta avabia, mana nau auta heḡereḡerena ba udaia, Iehova vairanai bavatoa, uru gabedia edia. Taunabunai, Aaron ese maua helaḡana vairanai e atoa, unuseni ai baine mia, Iehova ese Mose e haduaia heḡereḡerena.” (Esodo 16:33, 34) Ena be una negai Aaron ese mana na hodu ta lalonai baine uda, to una hodu na maua helaḡana vairanai do basine e atoa, a baine nari ela bona Mose ese Taravatu Mauana baine karaia bena nadi palakadia rua na una maua lalonai baine uda murinai, Aaron ese hari mana e udaia hoduna na maua helaḡana vairanai vada baine atoa.

Baibul Duahiduahi

(Esodo 16:1-18)

August 17-23

DIRAVA ENA HEREVA ENA NAMO | ESODO 17-18

“Manau Tauna ese Trainin E Henimu Bona Ena Ḡaukara E Harimu”

(Esodo 18:17, 18) Bena Mose ravana ese e hamaoroa, eto, Emu kara na dia namo; 18 oiemu goada bona ini taunimanima edia goada vada bae ore, badina be ina ḡaukara na metau herea; sibomu basio karaia diba.

w13 2/1 rau 6

Mose​—Lalokau Tauna

Mose na Israel taudia e lalokau henidiava. Idia e itaiava Iehova na Mose amo idia e hakaudiava dainai, edia hekwakwanai idauidau na Mose e hamaorolaiava. Baibul etomu: “Taunimanima na Mose vairanai e gini, daba amo ela bona dina e diho.” (Esodo 18:13-16) Mani a laloa, reana Mose na hesikuva badina hora momo lalodiai e helaiva bona Israel taudia edia lalohekwarahi herevadia e kamonaiva! To, Mose ese e lalokau henidiava taudia e durudiava mai moalena ida.

(Esodo 18:21, 22) Ḡau tamona, ini taunimanima iboudiai edia amo tatau namodia hahidaosi bavabidia hidi, Dirava garina e garimu taudia, kara gageva gageva e inai henimu taudia. Edia dagi ba henidia: daha daha lohiadia, sinahu sinahu lohiadia, imahui imahui lohiadia, bona gwata gwata lohiadia. 22 Idia ese taunimanima bae hahemaoro henidia, dina iboudiai: hereva badadia be oi emu bae mailaidia, a hereva maraḡidia be sibodia bae haero. Unu amo oiemu ḡaukara taina baine haraḡa, badina be idia ese maduna kahana bae huaia.

w03 11/1 rau 6 par. 1

Ma Haida E Abidadama Henidiamu Taudia be E Moalemu

Namona na unu tatau ese kara namodia bae hahedinarai murinai dagi bae abi. Mose ese e abidia hidi tataudia na Dirava e gari heniava, bona idia na asie urava Ihavaradia Tauna ihabaduna karadia bae kara. Bona momo ese matadia amo e itava unu tatau ese Dirava ena taravatu e badinava. Bona unu tatau ese lalo-ani monina na e dadaraiva, badina una ese siahu taudia edia kara maoromaoro baine hagagevaia diba. Bona idia na asie urava edia dagi bae ḡaukaralaia kerere; asie urava idia sibodia, o varavara, o turadia edia namo mo bae ato guna.

(Esodo 18:24, 25) Taunabunai, Mose ese ravana ena hereva e kamonai, bona ena hahedua heḡereḡerena e karaia. 25 Israel idoinai ai tatau namodia e abidia hidi, bese ikwaradia taudia ai e halaodia, daha daha lohiadia, sinahu sinahu lohiadia, imahui imahui lohiadia, bona gwauta gwauta lohiadia.

w02 5/15 rau 25 par. 5

Lalo-Maoromaoro ese Kara Maoromaoro Taudia E Hakaudiamu

Bona Mose na manau tauna. Ia sibona mo na taunimanima edia hekwakwanai ihamaoromaorodia e karaiava dainai, ravana, Ietero, ese e heni sisiba namona ta binai: Iena maduna baine haridia, tatau namodia haida baine henidia. Mose e laloparara ena goada na mai hetoana bona una sisiba e abia dae. (Esodo 18:17-26; Numera 12:3) Manau tauna na e uramu ḡaukara na ma haida baine henidia; eiava ia na ini basine gwau tomamu: ‘Emu maduna maorodia haida na lo taudia ba henidiamu neganai, lau vada asi egu ḡaukara ba nohomu.’ (Numera 11:16, 17, 26-29) Ia na asi ena gari ida ena maduna be harimu, o ma haida be durudiamu lauma dalanai bae goada totona. (1 Timoteo 4:15) Namona na ita danu unu baita kara toma, ani?

Dirava Ena Hereva Ba Tahua Namonamo

(Esodo 17:11-13) Bena Mose imana e duduia isi negana ai Israel taudia e kwalimu, a imana e hadihoa negana ai Amalek taudia e kwalimu. 12 A Mose imana e mase. Bena raruosi ese nadi ta e abia, ia murinai e atoa; bena ia e helai kau. Bena Aaron bona Huru ese ia imana ruaosi e dudui isi, ta idibana ai ma ta laurina ai; bena imana asie marere ela bona dina e diho. 13 Unu amo Iosua ese Amalek mai ena orea taudia ida e hadareredia, dare matana amo.

w16.09 rau 6 par. 14

“Imamu Ba Ha-Aukadia, Basio Manoka”

14 Aaron bona Huru na tuari ta lalonai Mose e durua, imana e abia isi. Ita danu, dala idauidau ai ma haida baita durudia. Daidia? Burukadia, o gorere taudia, o ruma bese ese e daḡedaḡe henidiamu taudia, o sibodia e nohomu dainai e lalohisihisimu taudia, o mase dainai e daradokomu taudia. Danu, memero kekeni baita durudia, badina reana haida ese e doridiamu kara dikana ta bae karaia, eiava e uramu ina tanobada dikana ai sikuli namona baela, o moni ḡaukara namona bae davaria, o dagi o lada namona e tahumu. (1 Tes. 3:1-3; 5:11, 14) Namona na Kingdom Hall ai, haroro ḡaukara ai, aniani negadiai, eiava telefon amo ma haida baita hagoadadia.

(Esodo 17:14) Bena Iehova ese Mose e hamaoroa, eto, Ina hereva na buka ta ai ba torea, taunimanima bae laloa tao helaoreana; bona Iosua ba hadibaia, lau na Amalek sivaraina ihelalolaina na baina haboioa, tanobada ai baine boio vaitani.

it-1 rau 406

Baibul Bukadia Edia Lista (Canon)

Ḡau momo (internal evidence) ese e hamomokanimu, revareva helaḡadia iboudiai na Dirava ena heuda-roha dainai Mose ese e tore dainai, unu ese taunimanima bae durudia tomadiho goevana bae badinaia totona. Dia Mose sibona ena ura dainai, lasi, to Dirava ese ia e abia hidi Israel taudia baine gunalaidia o baine hakaudia totona; vaia matamanai, Mose ese una lalohadai na se abia dae. (Eso 3:10, 11; 4:10-14) To, Dirava ese Mose e duruava bona siahu e henia hoa karadia baine kara; ena be Farao bona ena meamea taudia e itaiva Dirava na Mose e ḡaukaralaiava. (Eso 4:1-9; 8:16-19) Mose na se ura ia bae gwauraia ia na Dirava ena uduna o ia na Baibul e torea tauna, lasi; To, Mose na Dirava ena hahegani e badina bona lauma helaḡa ese e hakaua dainai, ia ese Dirava ena hereva e gwauraia bona Baibul kahana haida e tore.​—Eso 17:14.

Baibul Duahiduahi

(Esodo 17:1-16)

August 24-30

DIRAVA ENA HEREVA ENA NAMO | ESODO 19-20

“Taravatu 10 Bona Oi”

(Esodo 20:3-7) Idau dirava ta basio abia lau vairagu ai. 4 Laulau ta basio koroa; ḡau ta laulauna, guba ḡauna ta, eiava tanobada ḡauna ta, eiava tanobada henuna ḡauna ta, basio karaia: 5 basio toma henia diho, bona isiaina basio lao heni. Badina be lau Iehova emu Dirava na vaḡeḡe Diravana: e inai henigumu taudia edia kara dika davadia na natudia bona tubudia latadiai baina kara ela bona uru ihatoina bona ihahanina, 6 a e ura henigumu bona egu taravatu e badinamu taudia baina bogadia hisi ela uru daha. 7 Iehova emu Dirava ladana na basio hatoa kava hatoa kava; badina be Iehova ladana baine hatoa kava tauna na Iehova basineto ia na asi ena kerere.

w89 11/15 rau 6 par. 1

Taravatu 10 ese Oi be Ede E Durumu Tomamu?

Taravatu namba 1 ela namba 4 ese e hahedinaraiamu, Iehova e uramu ita ese dahaka baita kara be namo. (1) Dirava na e uramu ia mo sibona baita tomadiho henia. (Mataio 4:10) (2) Ia e tomadiho heniamu taudia iboudiai ese kaivakuku iboudiai bae dadarai. (1 Ioane 5:21) (3) Dirava ladana na dala maorona ai baita ḡaukaralaia bona baita matauraia be namo. (Ioane 17:26; Roma 10:13) (4) Eda mauri idoinai kara helaḡadia mo baita kara. Unu amo ita na sabati o “dina helaḡa ena laḡa-ani na doini” ta badinaiamu na heto, anina na ita na kara maoromaorodia mo baita karamu.​—Heberu 4:9, 10.

(Esodo 20:8-11) Dina Helaḡa ba laloa, ba hahelaḡaia. 9 Dina tauratoi lalodiai emu ḡaukara idoinai ba karaia, 10 a dina ihahituna na dina helaḡana, Iehova emu Dirava ena. Una dina ai basio ḡaukara, oi eiava natumu maruanena eiava natumu hahinena eiava emu hesiai tauna eiava hesiai hahinena eiava emu boromakau, eiava idau tauna emu ruma ai e noho hedoamu. 11 Badina be dina tauratoi lalodiai Iehova ese guba bona tanobada bona davara bona lalodia ḡaudia iboudiai e karadia, bena dina ihahituna ai e laḡa ani. Badina bunai Iehova ese dina ihahituna vada e hanamoa bona e hahelaḡaia.

(Esodo 20:12-17) Tamamu sinamu ba matauraidia; unu amo emu mauri dinadia bae hoho, Iehova emu Dirava ese e henimumu tanona ai. 13 “Basio ala-ala. 14 Basio heuda hanai. 15 Basio henao. 16 Dekemu tauna basio habadelaia koikoi. 17 Dekemu tauna ena ruma basio ḡahusia, adavana danu basio ḡahusia, eiava ena hesia tauna eiava ena hesiai hahinena eiava ena boromakau eiava ena doniki eiava ena kohu ta basio ḡahusia.

w89 11/15 rau 6 par. 2-3

Taravatu 10 ese Oi be Ede E Durumu Tomamu?

(5) Natudia ese tamadia bona sinadia bae kamonai henidia hanaihanai be namo, unu amo ruma bese lalonai lalotamona baine mia, Iehova ese baine hanamoa. Bona “ina na haheḡani mai gwauhamatana gini-gunana”! Danu oi na “ba namo, ba mauri daudau tanobada ai.” (Efeso 6:1-3) Ena be ina “dina gabediai” ita na nega dikadia lalodiai ta nohomu, to bema memero bona kekeni na Dirava be badinaiamu, idia na be mauri daudaumu.​—2 Timoteo 3:1; Ioane 11:26.

Dekena tauna e lalokau heniamu tauna ese dekena tauna ihadikana karadia na e dadaraimu, heḡereḡere, (6) ala ala, (7) heudahanai, (8) henaohenao, bona (9) habadelaia koikoi. (1 Ioane 3:10-12; Heberu 13:4; Efeso 4:28; Mataio 5:37; Aonega Herevadia 6:16-19) To iseda ura ḡauna be dahaka? (10) Heḡahusi o mataganigani taravatuna ese ita e hadibadamu ḡauna binai, Iehova na e uramu ia matana iseda lalohadai baine ḡoeva be namo.​—Hereva Lada-Isidia 21:2.

Dirava Ena Hereva Ba Tahua Namonamo

(Esodo 19:5, 6) Harihari lau eregu boma kamonai bona egu taravatu boma badinaia, umui na egu bese korikori ai boma lao, bese iboudiai bogaraḡidiai, badina be tanobada idoinai be lauegu. 6 Egu hahelaḡa taudia ai baola; bese helaḡana ai baola.” Israel taudia unu ba hamaorodia toma.

it-2 rau 687 par. 1-2

Hahelaḡa Tauna

Kristen Hahelaḡa Taudia Edia Ḡaukara. Iehova e gwauhamata eto bema Israel taudia ese ena taravatu bae badinaia, idia na “basileia ena hahelaḡa taudia bona bese helaḡana” baela. (Eso 19:6, NWT) To, Aron ena bese na hahelaḡa ḡaukarana bae karaia ela bona hahelaḡa tauna badana korikorina bainema. (He 8:4, 5) Oibe, Aron ena bese na hahelaḡa ḡaukarana bae karaia ela bona Taravatu gwauhamatana baine doko, bena una murinai Taravatu matamata vada baine matamaia. (He 7:11-14; 8:6, 7, 13) Iehova be Mose ena negai e nohova Israel besena e noia ia ese gwauhamatalaia Basileiana ai hahelaḡa ḡaukarana bae karaia; gabeai, Dirava ese una ḡaukara na idau bese taudia danu e henidia.​—Ka 10:34, 35; 15:14; Ro 10:21.

Madi, Iuda taudia haida mo Keriso e abia dae dainai, idia sibodia na basileia ena hahelaḡa taudia bona bese helaḡana ai ela. (Ro 11:7, 20) Israel taudia momo herea na Dirava asie badinaia, ena be laḡani momo gunanai peroveta tauna Hosea ese ini e sisiba henidia toma, eto: “Badina be oi ese laloparara vada o dadaraia dainai lau ese na dadaraimumu, egu hahelaḡa tauna dagina amo; bona emu Dirava ena taravatu vada o laloa boio dainai lau ese oi natumu baina lalodia boio.” (Ho 4:6) Una dainai, Iesu ese Iuda ena hegunalai taudia e hamaorodia, eto: “Dirava ena basileia na emui amo do baine abia oho, bona huahuana baine havara besena baine henia.” (Mt 21:43) To, Iesu Keriso na mai dibana tanobada ai Aron besena ese hahelaḡa ḡaukarana na dounu e karaiava dainai, ia ese lepera taudia e hanamodiava negadiai, hahelaḡa taudia dekedia e siaidia laova, taravatu heḡereḡerena harihari ḡaudia bae heni totona.​—Mt 8:4; Mr 1:44; Lu 17:14.

(Esodo 20:17) Dekemu tauna ena ruma basio ḡahusia, adavana danu basio ḡahusia, eiava ena hesia tauna eiava ena hesiai hahinena eiava ena boromakau eiava ena doniki eiava ena kohu ta basio ḡahusia

w06-MO 6/15 rau 23-24 par. 16-17

“Oiemu Taravatu Lau Ura Henia”

16 Hari, ita ese Dirava be Israel besena dekenai ia henia Taravatuna ena taravatu namba 10, mataganigani karana ita dadaraia be namo do ita herevalaia. Unai Taravatu ia gwau: “Taunimanima ta ena ruma dainai oi mama henia lasi. Iena adavana totona do oi mama henia lasi, o iena hesiai tauna, o iena hesiai hahine, o iena boromakau, o iena doniki, o iena kohu ta totona do oi mama henia lasi.” (Esodo 20:17) Tau ta ese unai taravatu ia karaia diba lasi, badina ia ese taunimanima edia kudouna ia duahia diba lasi. Esodo 20:17 ese ia gwauraia taravatuna dainai, Dirava ena Taravatu be taunimanima edia taravatu idauidau ia hanaia momokani. Unai taravatu dainai Israel taudia idia laloparara, Dirava be kudouna ena ura ḡaudia ia itaia diba, bona Israel taudia ta ta be Iehova vairanai do idia gini. (1 Samuela 16:7) Oibe, unai taravatu ese kara dikadia momo edia badina ia hahedinaraia danu.​—Iamesi 1:14.

17 Mataganigani taravatuna ese Dirava ena taunimanima ia durudia kohu ura henia, mataganigani, bona edia mauri maumauraia karadia idia dadaraia totona. Ia durudia henaohenao bona matabodaga karadia idia karaia lasi totona. Taunimanima haida be edia mauri lalonai idia kwalimu eiava mai edia kohu namodia bona ita ura ita be idia bamona. To, bema iseda lalohadai ita biagua namonamo lasi, do ita lalohisihisi diba bona unai taudia do ita mama henidia. Baibul ia hahedinaraia, mataganigani karana be lalohadai kererena amo ia vara ḡauna. Oibe, namona be mataganigani karana ita dadaraia.​—Roma 1:28-30.

Baibul Duahiduahi

(Esodo 19:1-19)

August 31–September 6

DIRAVA ENA HEREVA ENA NAMO | ESODO 21-22

“Iehova ese Mauri be Ede E Laloa Tomamu?”

(Esodo 21:20) Tau ta ese ena hesiai tauna eiava hahinena baine dadabaia, bena imana ai baine mase, ena kerere davana bae henia.

it-1 rau 271

Ma ta Bae Dadabaia Karana

Heberu hesiai tauna o hahinena bema baine gwau-edeede, biaguna ese baine dadabaia na maoro. To, bema hedadaba lalonai hesiai tauna o hahinena baine mase, biaguna bae panisia na namo. A bema una hesiai tauna o hahinena e dadabaia bena dina ta o dina rua murinai baine mase, ia biaguna na basie panisia. Oibe, hesiai tauna o hahinena na biaguna ese baine panisia diba badina ia na “ena moni” na heto. Vaia, tau ta na basine uramu ena kohu, heḡereḡere hesiai tauna o hahinena, baine hadikaia bena moni baine halusia na dia namo. Danu, bema hesiai tauna o hahinena e dadabaia bena dina ta o dina momo muridiai baine mase, reana daradara ḡauna binai, ia be biaguna ese e dadabaia dainai e mase eiava badina ma ta dainai e mase. Unai dainai bema biaguna ese hesiai tauna o hahinena e dadabaia bena dina ta o dina rua murinai baine mase, ia biaguna na basie panisia.​—Eso 21:20, 21.

(Esodo 21:22, 23) Tatau edia heatu ai rogorogo hahinena ta bae haberoa, bena hahine baine mara dika, natuna baine dika to ia be baine namo, adavana ese e haberoa tauna baine habadelaia, bena hahemaoro taudia bae hereva, moni hida ia ese hahine adavana baine henia. 23 A hahine danu baine dika, mauri davana na mauri baine henia,

lvs rau 95 par. 16

Dirava Heḡereḡerena, Oi ese Mauri be O Laloa Bada, A?

16 Iehova ese taunimanima iboudiai edia mauri na e laloa badamu. Bona ia ese boga ai e nohomu beibi edia mauri danu na e laloa badamu. Mose ena taravatu eto, bema tau ta ese rogorogo hahinena ta baine haberoa, to una na accident, bena una hahine o ena beibi baine mase, Dirava matanai unai tau na e ala-ala. Ena be una na accident, to ta e mase dainai, mauri davana na baine karaia. (Esodo 21:22, 23, NWT) Bona Dirava matanai boga ai e nohomu beibi na mauri taunimanimana ta. Una ta dibamu dainai, o laloamu abortion o boga lalonai beibi baita hamasea karana be ede baita laloa toma? Laḡani ta ta ai taunimanima ese boga ai beibi e hamaseamu neganai, o laloamu Dirava ena hemami be edeheto?

(Esodo 21:28, 29) Boromakau ta ese tau ta eiava hahine ta baine doaia mase, una boromakau na bae hodoa mase bona hidiona na basie ania; a biaguna be asi ena kerere. 29 To, bema una boromakau be nega haida unu vada e kara toma, nega gunadia ai, bona biaguna be mai dibana; bena biaguna basine koua kunuka-kunuka dainai tau ta eiava hahine ta ma baine doaia mase, boromakau na bae hodoa mase, bona biaguna danu bae alaia mase.

w10 4/15 rau 29 par. 4

Iehova Na Se Uramu Oi Ba Bero

Animal ese taunimanima bae haberodia karana na Mose ena Taravatu ese e herevalaia danu. Heḡereḡere, bema boromakau ta ese taunimanima ta baine doaia mase, namona na biaguna ese boromakau baine alaia mase, ma haida baine haberodia garina. Oibe, ia ese una boromakau vamuna baine ania bona baine hoihoilaia na taravatu dainai, una boromakau baine alaia mase neganai, ia na moni bada be negea na heto. To, bema boromakau biaguna ese ena boromakau basine naria namonamo bema taunimanima ta baine haberoa be edeheto? Bema una boromakau tamona ese taunimanima ma ta baine hamasea, una boromakau bona ia biaguna na bae aladia mase. Una taravatu dainai, Israel taudia ese edia animal na e naridia namonamova.​—Eso. 21:28, 29.

Dirava Ena Hereva Ba Tahua Namonamo

(Esodo 21:5, 6) A hesiai tauna baine hereva hedinarai, baineto “Biagugu bona adavagu bona natugu na ura henidiamu; una dainai lau basina raka lasi,” 6 hari biaguna ese una tau na Dirava vairanai baine hakaua lasi, iduara ai eiava iduara auna ai taiana matuna baine daia uru; bena una tau ese biaguna isiaina baine lao heni ela bona mase.

w10 1/15 rau 4 par. 4-5

Dahaka Dainai Iehova Ba Gwauhamata Henia Na Namo?

4 Kristen gwauhamata na mai anina bada. Ia na asita gwauhamata kavamu. To, gwauhamata ta ta karaiamu neganai, una ese ita be ede e duruda tomamu? Una baita dibaia totona, namona na baita itaia edena dala ai taunimanima rarua ese gwauhamata ta e karaiamu neganai, una ese idia na e durudiamu. Haheitalai ta na, hetura karana. Bema oi na o uramu ta turana namona ai baola, namona na ba noho heḡaeḡae una maduna ba huaia. Una anina na oi na o gwauhamata​—o abia dae emu maduna na oi turamu ena namo ba laloa bada. Baibul ese David bona Ionatan edia hetura namonamo karana e herevalaia. Danu, idia ese una hetura karana ai gwauhamata ta e karaia. (1 Samuel 17:57; 18:1, 3 ba duahi.) Ena be hari ina negai gwauhamata unu hetomadia e kara taudia na basita davaridiamu, to bema taunimanima na gwauhamata e kara bona ta ese ma ta ena namo ia laloa badamu, una na hetura karana namona.​—Her. 17:17; 18:24.

5 Dirava ese Israel taudia e henidia Taravatuna na hesiai tauna bona ia biaguna ida e karaia gwauhamatana e gwauraia​—una gwauhamata amo hesiai tauna na heduru baine abia diba. Bema hesiai tauna ta e uramu biagu namona ta ena hesiai tauna ai bainela, ia na biaguna ida gwauhamata ta baine karaia bona baine badinaia ela bona mase. Taravatu na eto: “A hesiai tauna baine hereva hedinarai, baineto ‘Biagugu bona adavagu bona natugu na ura henidiamu; una dainai lau basina raka lasi.’ Hari biaguna ese una tau na Dirava vairanai baine hakaua lasi, iduara ai eiava iduara auna ai taiana matuna baine daia uru; bena una tau ese biaguna isiaina baine lao heni ela bona mase.”​—Eso. 21:5, 6.

(Esodo 21:14) A tau ta ese iala masena baine haeroa guna, bena baine alaia mase, egu ihaboulaina patana amo bavabia siri, vada baine mase.

it-1 rau 1143

Doana

Esodo 21:14 anina ma ta be reana ina heto: Hahelaḡa tauna ta na bae alaia mase bema ia ese tau ma ta baine alaia mase; bona ia na bae alaia mase, herevana ia na boubou patana doana ai baine hekamo, to una boubou patana ese ia basine gimaiamu bema ia ese tau ta na e alaia mase momokani.​—Mani 1Ki 2:28-34 haheḡereḡerea.

Baibul Duahiduahi

(Esodo 21:1-21)

    Motu Pablikeisen (2001-2026)
    Log Out
    Log In
    • Motu
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share