Novemba

Mwe yavyazi, mwaazwa ana inu ukupekanya ivyasuko ukulingana nu musinku wao. Insita zimwi lino tukusambilila icipande, tukasambilila pa vipande ivikalanda pa ntazi izya mu cupo na pa malyasi akome, lelo mukaya na palaglafu yonga nanti yaili yano ana yangalandapo. Nupya mwaazwa ana ukumanya umulandu uno limwi yatanga yayasonte lino iimika ikasa. Nga mukuyalondolwela yatanga yasoka nga yasonta yauze. (1 Tim. 6:18) Swensi kwene tungapekanya ivyasuko ivingalenga Yeova ukulumbanyiziwa nupya ivingakomelezya Aina Klistu yanji. (Mapi. 25:11) Nanti cakuti insita zimwi tungalanda pali vino vyatucitikiile, tulinzile ukucenjela sana pakuti tutaalanda sana pali sweineco. (Mapi. 27:2; 2 Kol. 10:18) Lelo lino tukwasukapo tulinzile ukulaelenganya pali Yeova, api Izwi lyakwe, alino na pa yantu yakwe.—Kuso. 4:11. w23.04 24-25 ¶17-18

Ukutemwa kwacindama pano kungalenga tuye aiteyanye nu kuya na mano. (Mate. 22:​37-39) Ukutemwa Leza kukatwazwa ukulazizimizya asi mulandu ni ntazi zino tungakwata lino tukusimikila. (2 Tim. 1:​7, 8) Pa mulandu wakuti twatemwa na antu asiombela Yeova, tukayasimikila, , alino nanti sile u kusimikila ukuomvya foni nanti ukulemba kalata. Tusileka ukutaila ukuti antu yalasenuka nu kutandika ukucita ivisuma. (Ezek. 18:​27, 28) Nupya twatemwa na aina itu na ya nkazi. Tukalanga ukuti twaya nu kutemwa ndi cakuti ‘tukukomelezyanya alino nu kwazwana.’ (1 Tesa. 5:11.) Wakwe vino asilika yakaombela pamwi, naswe kwene tukakomelezyanya. Tungasosya umwina nanti nkazi nanti limwi ukuwezezya uyi pa uyi ukwaula nu kumanya. (1 Tesa. 5:​13, 15) Nupya tukalanga ukuti twaya nu kutemwa ndi cakuti tukucindika aina aakatungulula umu cilongano.—1 Tesa. 5:12. w23.06 10 ¶6; 11 ¶10-11

Inzila yonga ino tungaomvya pa kukomya utailo witu u kulaelenganya sana api lambo. Ilambo lyalenga tusininkizye ukuti Leza alafikilizya amalyo yakwe. Nga tukwelenganya sana pa mulandu uno kwayela ilambo na vino Yeova waipeelisye, tulakomya utailo witu umu ulayo uno Leza walaya uwakuti umi wa manda pe umu nsi ipya ulafikiliziwa. U mulandu ci uno tungalandila vivyo? I vyani ivyaya umwi lambo? Yeova watumile Umwanakwe wino watemwisya ukufuma ukwi yulu ukwizavyalwa umuntu umumalilike. Lino wali pano nsi wazizimizye intazi zingi sana. Lyene wacuzile nu kufwa imfwa iipisye. Uu wali u mutengo ukulu uno Yeova walipile. Leza witu uwaya nu kutemwa nga atazumilizye Umwanakwe ukwizacula nu kufwa pakuti tuipakizye umi pa nsita inono. (Yoa. 3:16; 1 Pet. 1:​18, 19) Pa mulandu wakuti Yeova wapeezile Umwanakwe wino watemwa ukuti aize atukulule, alalenga ukuti tukikale amanda pe umu nsi ipya. w23.04 27 ¶8-9

Uzye Yeova akalondesya ukutuutulula aafwe? Ukwaula nu kutwisika, akalondesya. Walenzile ukuti aalembanga Baibo yalembe pa ulayo wa kutuutuluka ulayako uku nkoleelo. (Eza. 26:19; Kuso. 20:​11-13) Nupya lyonsi lino Yeova walaya, akafikilizya. (Yoswa 23:14) Yeova akalondesya ukutuutulula yayo aafwa. Elenganyini pali vino Yobo walanzile. Wasininkizye ukuti nanti cakuti wafwa, Yeova wali nu kumutuutulula. (Yobo 14:​14, 15) Vikwene avino Yeova akalondesya ukwizatuutulula ya kapepa yakwe yonsi aafwa. Akalondesya ukwizayatuutulula pakuti yakaye nu umi usuma nu kuya ni nsansa. Nga pa yantu aafwile ukwaula ukusambilila icumi pali Yeova? Nayo kwene Leza witu uwaya nu kutemwa akalonda ukuyatuutulula. (Mili. 24:15) Akalonda ukuti yakwate isyuko ilya kuya ivyuza vyakwe nu kwikala amanda pe pano nsi.—Yoa. 3:16 w23.04 9 ¶5-6

Mungakomya uli upaalilo winu? Wakwe, ndi cakuti upaalilo winu uwa kwikala amanda pe pano nsi, mwabelenga malyasi amuli Baibo aakalanda pali vino Paladaise ilaya nu kwelenganyapo. (Eza. 25:8; 32:​16-18) Mwaelenganya pali vino umi ulaya umu nsi ipya. Mwaelenganya ukuti akuno muli. Ndi cakuti lyonsi tukwelenganya pali vino ivintu vilaya umu nsi ipya, intazi zitu zilaya izya pa “kasita sile akanono nupya” izyangupale. (2 Kol. 4:17) Upaalilo uno Yeova wamupeela ulamwazwa ukuzizimizya intazi. Wamupeela mpiti vino mukalondekwa pakuti mukwate amaka. Fwandi ndi cakuti mukulondekwa uwazwilizyo pakuti muombe umulimo uno mwapeelwa, ukuzizimizya intazi, nanti pakuti mutwalilile ukuya nu luzango, mwapepa kuli Yeova nu kulenga utunguluzi wakwe kupitila umu kuisambilizya. Mwaleka Aina Klistu yauzo yamikomelezya. Lyonsi mwaelenganya pa upaalilo uno mwakwata. Lyene mulaya na “maka yonsi ukulingana na maka yakwe [Leza] alulumbi pakuti mwazizimizya sana nu kuteeka umwenzo alino ni nsansa.”—Kolo. 1:11. w23.10 17 ¶19-20

Kwaya ivintu ivingi ivikalenga twataizya Yeova umu mapepo itu. Tukataizya Yeova pa visuma vyonsi vino twakwata, pano ica upe consi icisuma nupya icimalilike cikafuma kuli aliwe. (Yako. 1:17) Wakwe, limwi tungataizya Yeova pali vino wapanga ningo insi na vino wapanga ivintu umu nzila iya kuzungusya. Tungataizya Yeova pali vino watupeela umi, ulupwa, ivyuza alino nu upaalilo. Nupya tukalondesya ukulataizya Yeova pali vino tukaipakizya ucuza usuma nawe. Tulinzile ukuombesya pakuti twaelenganya pa vintu vino tungataizizyapo Yeova. Antu aingi umu nsi yasitaizya. Ilingi antu yakaika sile amano kuli vino yakulonda ukucila ukulanga ukuti yakataizya pali vino yakwata. Nga tukukolanya antu yaa, lyonsi tungapepa sile mapepo aakulenga. Pakuti ivya musango uwo vitatucitikila, tulinzile ukutwalilila ukulataizya pali vino Yeova akatucitila.—Luka 6:45. w23.05 4 ¶8-9

Tata witu Yeova uwaya nu kutemwa, asiuvwa ningo nga tukucula. (Eza. 63:9) Nanti ciye vivyo, asilesya intazi, zino tungakolanya uku luzi nu ku muto, ukutucitikila. (Eza. 43:2.) Lelo walaya ukuti alatwazwa nga twakwata intazi. Nupya atalalenga ukuti intazi zino tukakwata zitulenge tute ukuya yacuza yakwe. Yeova akatupeela nu mupasi wakwe uwa muzilo uukatwazwa ukuzizimizya. (Luka 11:13; Filipi 4:13) Na cii cikalenga twataila ukuti lyonsi Yeova alatupeela vino tukulondekwa pakuti tutwalilile ukuzizimizya nu kuya acisinka kuli aliwe. Yeova akalonda ukuti twamutaila. (Aeb. 11:6) Insita zimwi tungayuvwa ukuti tutanga tuzizimizye intazi zino tukweti. Tungatandika nu kutwisika ndi cakuti Yeova amatwazwa. Lelo Baibo ikatwazwa ukusininkizya ukuti Leza angatupeela amaka akucimvya intazi zino tukakwata. (Masa. 18:29) Fwandi ukucila ukulatwisika, tulinzile ukupepa kuli Yeova nu kutaila ukuti amaasuka mapepo itu.—Yako. 1:​6, 7. w23.11 22 ¶8-9

Uu uulondolozi usuma sana uwa kutemwa kwa cumi! Amazwi yaa yangakomelezya sana aatwalane. Ukutemwa kwinu umu cupo kungatwalilila ukuyako. Cikalondekwa sana ukuombesya pakuti atwalane yatwalilile ukulanga ukutemwa kwa cumi umu cupo cao. Katulangilile, pakuti umoto utwalilile ukwaka kufwile kuye umwi uwakuti aikapo inkwi. Ndi cakuti umwi atacisile vivyo, umoto ungazima. Vikwene avino caya nu ku monsi na mama, pakuti yatwalilile ukutemwana umu cupo cao yalinzile ukulacita ivingalenga icupo cao ukuya icikome. Insita zimwi atwalane yangauvwa kwati ukutemwa kwao umu cupo kukuya kukusila, sana sana lino yakwata intazi wakwe ukuulizya impiya, kulwalika, nanti intazi iya kukuzya ana. Pakuti “cimbilimbili icikulu” cakwe Yeova citwalilile ukwaka, iya nu muci yalinzile ukuombesya ukulakomya ucuza wao na Yeova. w23.05 20-21 ¶1-3

I vyani vino tulinzile ukucita pakuti tuye asipe? Avyazi itu yangatukomelezya ukuya asipe, lelo tutanga tupyane ukusipa kwao. Ukuya nu kusipa kwaya kwati u kusambilila umulimo upya. Inzila yonga ino tungasambilililamo umulimo, u kulola vino kasambilizya akucita alino nu kukolanya vino akucita. Umu nzila ili imwi kwene, tukasambilila ivya kuya asipe ndi cakuti tukulolekesya vino yauze yakalanga imiyele ii alino nu kuyakolanya. Wakwe vino Danieli wacisile, naswe kwene tulinzile ukumanya ningo izwi lyakwe Leza. Tulinzile ukulalanda na Yeova imiku iingi nu kulamunena vyonsi vino tukuyuvwa. Nupya tulinzile ukutaila Yeova nu kusininkizya ukuti alatwalilila ukutwazwa. Lyene lino tweziwa, tulatwalilila ukuya asipe. Antu asipe lyonsi yakayacindika kuli yauze. Nupya yangalenga ukuti antu akalondesya ukumanya icumi yapalame kuli Yeova. Fwandi tulinzile ukuya asipe. w23.08 2 ¶2; 4 ¶8-9

Izwi ilya mu Cigiliki kuno yafumya izwi lyakuti “kusininkizya” lyaomviwanga kuli vino antu yapimanga ivyela pakuti yasininkizye ndi cakuti i vya cumi. Ali mulandu uno tulinzile ukusininkizya ukuti vino tukukutikako nanti vino tukubelenga i visuma. Ukucita vii iikucindama sana sweswe lino ucuzi ukalamba ukuya ukupalama. Ukucila sile ukulazumila vyonsi vino yauze yakulanda, tulinzile ukulaomvya amaka itu aakwelenganya pakuti twalola ndi cakuti vino tukubelenga na vino tuvwa ivilingana na vino Baibo ikalanda na vino iuvi lyakwe Yeova likatunena. Nga tukucita vii tutalabepwa uku ufi uli onsi.. (Mapi. 14:15; 1 Tim. 4:1) Twamanya ukuti antu yakwe Yeova yalapusuka lino kulaya ucuzi ukalamba. Tusimanya ivingacitika uku nkoleelo. (Yako. 4:14) Nomba asi mulandu tulaya nu umi nanti limwi ale twafwa lino ucuzi ukalamba ulatandika, tulapokelela icilambu ica kuya nu umi wa pe ndi cakuti twatwalilila ukuya acisinka. Fwandi lekini twatwalilila ukulaika mano uku upaalilo uno twakwata alino nu kutwalilila ukuya aiteyanye uku wanda wakwe Yeova! w23.06 13 ¶15-16

Tutamanya vino masesemo yamwi amu Baibo yalafikiliziwa. (Dan. 12:​8, 9) Nomba ukukanamanya ningo vino masesemo yalafikiliziwa kusipiliula ukuti yatalafikiliziwa. Tungasininkizya ukuti Yeova alatwazwa ukumanya vino tulinzile ukumanya apa nsita ilinge wakwe vino wacisile ukucisila.Kulaya ukupunda ‘mutende nu kucingililwa’. (1 Tesa. 5:3) Likwene sile amauteeko amu nsi yalazanza imipepele ya ufi nu kuyonona. (Kuso. 17:​16, 17) Lyene yalazanza antu yakwe Leza. (Ezek. 38:​18, 19) Alino nu mukusyalikizya, kulaya inkondo ya Amagedoni. (Kuso. 16:​14, 16) Tungasininkizya ukuti ivintu vii vili nu kucitika likwene. Kufika lino insita iyo ilafika, lekini tutwalilile ukulataizya Tata witu uwa kwi yulu uwaya nu kutemwa lino tukwika mano uku masesemo amuli Baibo alino nu kulaazwa yauze ukucita vivyo kwene. w23.08 13 ¶19-20

Lino umutumwa Paulo walandanga pa utailo, upaalilo, nu kutemwa, wasyalikizye na mazwi akuti ‘icikalamba sana pa [miyele] ii u kutemwa.’ (1 Kol. 13:13) U mulandu ci uno Paulo walandile vii? Uku nkoleelo, tutalalondekwa utailo umu malayo yakwe Leza aakalanda pa kuleta insi ipya pano ala ivintu vino tukapaalila vyafikiliziwa. Nomba tulalondekwa ukutwalilila ukutemwa Yeova na antu. Alino, ukutemwa kuu kulatwalilila ukulakulilako sile amanda pe. Nupya nga tuli nu kutemwa tukalanga ukuti sweswe Aina Klistu ya cumi. Yesu wanenyile atumwa yakwe ukuti: “Nga mukutemwana, alino yonsi yalamanya ukuti mwemwe yasambi yane.” (Yoa. 13:35) Nupya, kutemwa kukatwazwa ukutwalilila ukuya alemane. Paulo walanzile ukuti ukutemwa “kukalemanya ningo sana antu.” (Kolo. 3:14) Umutumwa Yoani walembiile Aina Klistu yauze ukuti: “Wensi uwatemwa Leza alinzile ukutemwa nu mwinakwe kwene.” (1 Yoa. 4:21) Ndi cakuti tukulanga ukuti twatemwa yauze, ala tukulanga ukuti twatemwa Leza. w23.11 8 ¶1, 3

Baibo yakolanya umi wa Ina Klistu uku kusimula ulwilo. Aalasimula ukufika nu ku mpela aalapokelela umi wa pe. (2 Tim. 4:​7, 8) Tulinzile ukutwalilila ukuombesya lino tukusimula ulwilo luu pano tuli mupipi nu kufika uku mpela. Umutumwa Paulo walanzile pali vimwi ivingatwazwa ukucimvya umu lwilo luu. Watunenyile ukuti “tuzuule consi icinyome . . . tusimule nu kuzizimizya umu lwilo ululi inkoleelo itu. Uzye Paulo walozizye umukuti pasi icili consi cino Umwina Klistu alinzile ukucita? Awe foo. Lelo walozyanga umukuti tulinzile ukusumba ivintu ivitalinzile ivingalenga catutalila ukusimula ningo ulwilo lwa ku umi. Ivintu vii vingatutonsya lino tukusimula. Fwandi pakuti twazizimizya, tulinzile ukumanya ivintu vivyo nu kuvizula. Apa nsita ili imwi kwene, tutalinzile ukusumba ivintu vino tulinzile ukusenda. Pano ukucita vii kungalenga tutatwalilila ukusimula ulwilo luu.—2 Tim. 2:5. w23.08 26 ¶1-2

Ukukanaumilila sile pali vino tukwelenganya kukalenga twacindika vino yauze yakwelenganya. Wakwe, ya nkazi yamwi yatemwa ukuipenta, yamwi nayo yatatemwa ukucita vivyo. Aina Klistu yamwi yakaipakizya ukumwa uwengwa umu kulinga, yauze nayo yasoololapo ukukanamwa nanti a panono. Nupya aina Klistu yonsi yakalonda ukuya nu umi usuma nomba yakasoolola ivipusanepusane pa milwazizye. Ndi cakuti tukwelenganya ukuti swemo vino tukaelenganya vyaya ningo nu kwezya ukulenga yauze ukulondela vino tukwelenganya, cingalenga tuyasosye nupya umu cilongano mutanga muye ukulemana. (1 Kol. 8:9; 10:​23, 24) Wakwe, Yeova atatunena ivyakuzwala vino tulinzile ukuzwala, lelo watupeela ivisinte vino tulinzile ukulondela lino tukusoolola vino tungazwala. Tulinzile ukuzwala ivyakuzwala ivingalenga ukuti Leza acindikwe, ivingalangilila ukuti tusiika sile mano kuli vino tukwelenganya, ivilinge, nupya “ivya mano.” (1 Tim. 2:​9, 10) Fwandi, tutalinzile ukuzwala umu musango wakuti antu yaelenganya sile pali sweswe. Nupya ivisinte ivya muli Baibo vingaazwa na ya eluda ukuti yatapanga amasunde pali vino amu cilongano yalinzile ukuzwala na vino yalinzile ukulaloleka. w23.07 23-24 ¶13-14

Yeova waomvya ivilangililo viili ivya yanaci pa kutalangilila vino tungacita pakuti twaya ni nsansa. Yayo aakazumila ulwamo ulwa mwanaci iciwewele, yakaika sile mano uku kuipakizya “ivisuma” ivya mu umfisolo. Vino yakacita vilalenga ukuti yafwe. (Mapi. 9:​13, 17, 18) Yayo aakazumila ulwamo uku mwanaci aakaimililako ‘mano ya cumi cumi,’ yalakwata umi usuma sana uku nkoleelo! (Mapi. 9:1) Tukasambilila ukutemwa vino Yeova watemwa nu kupata vino wapata. (Masa. 97:10) Nupya tukaya sana ni nsansa lino tukwamako na yauze pakuti yize yaipakizye ivisuma ivyaya uku ‘mano ya cumi cumi.’ Cikaya kwati ituya ‘umu musumba, nu kwimilila umu ncende izitumpuke ala tukulaizya ukuti, ‘Uzye aweni imbutuma? Kaize kuno!’’ Ivisuma ivikafumamo kuli yayo aakazumila ulwamo ulwa mwanaci uwa mano visiya sile ivya pa kasita kanono. Amano yakatwazwa ukuzizimizya, nupya yakatwazwa ukuya nu umi lino tukupita “umu nzila zya kwiluka.”—Mapi. 9:​3, 4, 6. w23.06 24 ¶17-18

Uzye mukauvwa uli ndi cakuti yano mukaomba nayo nanti yano mukasambilila nayo yamuzya pali vino mwazumilamo? Uzye mukauvwa intete? Sweingi avino tukayuvwa. Lelo amauzyo yamwi yakalanga vino umuntu umwi akayuvwa na vino wazumilamo, na cii cikalenga tukwate isyuko lya kuyasimikila api lyasi ilisuma. Nomba insita zimwi, umuntu anguzya iuzyo pakuti sile twapazyanya. Cii citalinzile ukutuzungusya. Pano antu yamwi yakayanena ivya ufi pali vino twazumilamo. (Mili. 28:22) Alino na cuze, tukwikala “umu manda akusyalikizya,” muno antu aingi ‘yasizumilizyanya na auze’ nupya “aankalwe.” (2 Tim. 3:​1, 3) Limwi mungayuzya ukuti, ‘Uzye ningaya uli umuteekele nu kulanda umu mucenjelo ndi cakuti umwi akulonda twapazyanya pali vino nazumilamo?’ Ukufuuka u kungamwazwa ukucita vivyo. Umuntu umufuuke akatwalilila ukuya umuteekele ndi cakuti yamwi yamusosya nanti ndi cakuti atamanyile ningo ivya kwasuka. w23.09 14 ¶1-2

Insita zimwi tukapokelela utunguluzi ukatwazwa ukukanaika amano uku kulondesya ivyuma alino nu ku vintu ivingalenga tonone ucuza witu na Leza. Tukaipakizya ngatwalondela utungulunzi uu uno Yeova akatupeela. (Eza. 48:​17, 18; 1 Tim. 6:​9, 10) Ukwaula nu kutwisika Yeova alatwalilila ukuomvya antu yakwe ukutupeela utunguluzi ukufika na lino kulaya ucuzi ukalamba alino nu mu myaka 1000. Uzye tulatwalilila ukulondela utunguluzi? Icilatwazwa ukuya ni cuvwila ukulondela utunguluzi ndakai. Fwandi lekini lyonsi twalondela utunguluzi wakwe Yeova uno akatupeela ukupitila umu onsi yano wasonta ukuti yatutungulula. (Eza. 32:​1, 2; Aeb. 13:17) Tungataila utunguluzi wakwe Yeova pano akatucingilila uku vintu iviipe nupya akatwazwa ukutwalilila ukupita mu nzila ikatwala uku umi wa pe. w24.02 25 ¶17-18

Nanti cakuti umutumwa Paulo waipakizyanga ukuomba umulimo wakwe Yeova, wakwatanga intazi izingi sana zino walondekwanga ukucimvya. Insita izingi wapitanga injendo izitali sana, nupya pa nsita iya citangukanga ukuya pa lwendo. Lino wayanga pa njendo zii, insita zimwi Paulo wayanga umu “mazanzo ya pa nguzi” nu mu “mazanzo ya vipondo.” Nupya kwayanga insita zimwi lino antu aamupasile yamumanga. (2 Kol. 11:​23-27) Nupya asi lyonsi lino Aina Klistu yataizyanga pali vino Paulo waombesyanga pakuti ayazwe. (2 Kol. 10:10; Filipi 4) I vyani ivyazwilizye Paulo ukutwalilila ukuombela Yeova? Paulo wasambilile imiyele ino Yeova wakwata ukupitila umu Malembo alino na kuli vino wamucitilanga. Paulo wasininkizye ukuti Yeova wamutemilwe sana. (Loma 8:​38, 39; Efes. 2:​4, 5) Na cii calenzile ukuti atemelweko sana Yeova. Paulo walangilile vino watemilwe Yeova ukupitila umu ‘kuombela antu amuzilo nupya watwalilile ukuyaombela.’—Aeb. 6:10. w23.07 9 ¶5-6

Antu aingi yamanya ukuti tulinzile ukuvwila ya kateeka nu kuti tulinzile ukulondela amasunde yamwi yano “ya kateeka” yaa yakaikako. Lelo insita zimwi yasiuvwila masunde yano yatatemilwe nanti yano yakulola ukuti yasi ningo. Baibo ikalanda ukuti amauteeko ya antunze aakatungululwa na Satana, yakalenga antu ukucula nupya yasya yafumiziwepo. (Masa. 110:​5, 6; Kasa. 8:9; Luka 4:​5, 6) Ikatunena nu kuti “wensi aakukanya uteeko ala akukanya vino Leza wapekanya.” Ndakai Yeova wazumilizya ukuti mauteeko yatungulula nupya akaenekela ukuti twayuvwila. Fwandi tulinzile ukuyapeela “vino yalinzile ukupokelela,” ukwikako sile imisonko, umucinzi, alino nu kuyuvwila. (Loma 13:​1-7) Fwandi tutalinzile ukulalola masunde ukuti yakututitikizya nanti atale ukulondela. Nomba tukauvwila mauteeko yaa pano ali vino Yeova watunena ukucita, lelo tusiyuvwila ndi cakuti vino yakutunena visikuvwana na masunde yakwe Yeova.—Mili. 5:29. w23.10 8 ¶9-10

Lino Samusoni waviilwe, Aina Filisti aliyo yateekanga Aina Izlaeli nupya yayacuzyanga. (Yakapi. 13:1) Vino Aina Filisti yali nu unkalwe vyalenzile ukuti Aina Izlaeli yacula sana. Yeova wasoolwile Samusoni “ukupususya Aina Izlaeli uku Ina Filisti.” (Yakapi. 13:5) Pakuti Samusoni aombe ningo umulimo uno wapeezilwe, walondekwanga ukutaila sana Yeova. Pa nsita imwi, asilika Aina Filisti yaile umu kulema Samusoni uku Lehi umu musumba uwa Ayuda. Aonsi amu Yuda yuvwile intete fwandi yapeezile Samusoni uku yalwani yao. Antu yakwe Samusoni yamunyefile ni myando iili ipya nu kumutwala uku Ina Filisti. (Yakapi. 15:​9-13) Lelo, “umupasi wakwe Yeova wizile” pali Samusoni nupya wamwazwile ukuputola imyando. Lyene waweni “uluzekete lwakwe punda wa kalume,” alutoola nu kuluomvya uku kukomelako aonsi Aina Filisti aali 1,000!—Yakapi. 15:​14-16. w23.09 2 ¶3-4

Tukataizya sana pali vino Yeova watusokolwela “kulonda kwakwe” muli Baibo. Nanti ivintu vingasenuka uli, lyonsi Yeova akafikilizya ukulonda kwakwe pano “icintu consi kwaya cino waciumbile.” (Mapi. 16:4) Nupya vino Yeova akacita vilatwalilila ukuyako amanda pe. I vyani vino Yeova akalonda ukucita nupya i vyani vino wacita pa kufikilizya ukulonda kwakwe? Leza wanenyile antunze akutandikilapo vino walondanga ukucita. Yawanenyile ukuti “vyalanini nu kuvula, mukumane insi nupya mwaisakamala nupya mwateeka . . . vyonsi ivya umi” ivya pano nsi. (Utan. 1:28) Lino Adamu na Eva yapondwike, yalenzile antu ukuyembuka, lelo ukulonda kwakwe Yeova kutasenwike. Lelo wasenwile vino wali nu kucita pa kulenga ukulonda kwakwe ukufikiliziwa. Papo kwene sile, walondesyanga ukwikako Uwene uwa kwi yulu uwali nu kufikilizya ukulonda kwakwe uku antunze pano nsi.—Mate. 25:34. w23.10 20 ¶6-7

Yeova angatwazwa ukutwalilila ukumuombela. Insita zimwi cingatutalila ukucita vivyo, sana sana nga tukalwisyana nu utonte umwi pa nsita itali. Insita zimwi utonte witu ungaya ukome ukucila uno umutumwa Petulo wakweti. Lelo Yeova angatupeela amaka pakuti tutatoovoka. (Masa. 94:​18, 19) Wakwe, umwina umwi walaalanga na aonsi yauze pa myaka ingi lino atatala wasambilila icumi. Wasenwike sana umu umi wakwe nu kutandika ukulondela vino Baibo ikasambilizya. Lelo insita zimwi waculanga na melenganyo aipe. I vyani ivyamwazwile ukukanatoovoka? Walanzile ukut: “Yeova akatukomya.” Walanzile nu kuti: “Ndi cakuti Yeova watwazwa . . . , [tungatwalilila] ukuya umu cumi . . . Yeova watwalilila ukumbomvya, nupya asi mulandu na vino ntamalilika watwalilila ukunkomya.” w23.09 23 ¶12

we ina acance, mulinzile ukuombesya pakuti mukule muli vyakwe Leza. Mulinzile ukusoolola antu aya ni miyele isuma yano mungakolanya, ukuya na mano, kuya akutailwa, kumanya imilimo iingamwazwa umu umi, alino nu kuipekanyizizya limwi uku milimo ino mungaca mukwate uku nkoleelo. Ndi cakuti mwelenganya pa milimo yonsi ino mulinzile ukuomba, limwi mungayuvwa ukuti mutanga mukwanisye. Lelo mungakwanisya. Mwaiusya ukuti Yeova akalondesya ukumyazwa. (Eza. 41:10, 13) Nupya aina na ya nkazi umu cilongano nayo kwene yalamyazwa. Ndi cakuti mwakula muli vyakwe Leza, mulaipakizya umi. Twamitemwa sana mwe ina itu acance. Si Yeova amipaala lino mukuombesya ndakai ukuya Aina Klistu aakula muli vyakwe Leza. w23.12 29 ¶19-20

Mwelenganye ukuti mukwizizya pamwi na ina na ya nkazi. Mukuipakizya ukuya pamwi, nu kukopelwa pamwi foto. Lyene mwakopelwapo na yauze yaili, limwi iyakutandikilapo itaali yaloleka ningo. Lyene mwakopwa mafoto yatatu. Lelo pali foto yonga mwazana ukuti umwina wenga aali wifya uku manso. Kwene mungafuta foto iyo pano ala imukwata mafoto yaili asuma pano mwensi imwamwentula, ukwikako sile nu mwina kwene wiyo. Tukakwata utusita utusuma lino tukaipakizya ukuya pamwi na ina na ya nkazi. Nomba tuti limwi lino mukwizizya pamwi, umwina nanti nkazi walanda nanti ukucita vimwi ivyakumisosya. Mungacita uli nga caya vivyo? Cingazipa ukwililako kuli vino iwacita wakwe vino tungafuta foto iisikuloleka ningo. (Efes. 4:32) Tungakwanisya vii ndi cakuti tukwiusya ivisuma ivingi vino yakacita. Vikwene ali vino tukalonda ukulaiusya pa ina itu na ya nkazi. w23.11 12-13 ¶16-17

Amazwi amu Cigiliki yano yaomvya paa yakalangilila ukuti anaci Aina Klistu yalinzile ukuzwala ivyakuzwala ivya mucinzi nupya ivikulangilila ukuti yakalangulukilako vino yauze yangayuvwa apa mizwalile yao. Twamutemwa sana ya nkazi itu mwemuno mukalondela ukupanda mano kuu. Ukwiluka nako kwene kwaya pa miyele ino nkazi uwakula muli vyakwe Leza alinzile ukukwata. Uzye ukwiluka ali kutuuli? U kupingula ningo pa vintu, kuli kuti ukupusanya iciipe ni cisuma nu kusoololapo ukucita icisuma. Elenganyini pali Abigelo. Iya atapingwilepo ningo pa vintu icali nu kulenga amu ng’anda yakwe yonsi ukukomwa. Abigelo wacisilepo vimwi papo kwene sile. Pa mulandu wakuti Abigelo wilukanga, wapuswisye amu ng’anda yakwe. (1 Sam. 25:​14-23, 32-35) Ukwiluka kukatwazwa nu kumanya insita yakulanda ni nsita iyakukanalanda. Nupya kukatwazwa ukulanga ukutemwa kuli yauze ukwaula ukuyalenga ukuvwa insonyi.—1 Tesa. 4:11. w23.12 20 ¶8-9

Mutumwa Paulo walembiile cilongano ca ku Loma amazwi yaa. Aina na ya nkazi aali umu cilongano cii yasambilile pali Yeova na Yesu, yayataile, nupya izile iyaya Aina Klistu. Fwandi Leza wayamile ukuti “alungami pa mulandu wa utailo,” nupya wayapasile nu mupasi wa muzilo. (Loma 5:1) Cii calenzile yakwate upaalilo usuma sana. Lino papisile insita, Paulo wizile alembela Aina Klistu apakwe amu Efeso pa upaalilo uno yakweti. Mu upaalilo uu mwali nu kupokelela “ululumbi luno antu ya muzilo yalapokelela.” (Efes. 1:18) Nupya Paulo wanenyile na Ina Kolose kuno yali nu kupokelela icilambu cao. Walanzile ukuti, upaalilo uno yakweti wali uwa ‘vintu vino yayasungila umwi yulu.’ (Kolo. 1:4, 5) Upaalilo uno Aina Klistu apakwe yakwata u wakutuutulukila ukwi yulu kuno yalateeka pamwi na Klistu.—1 Tesa. 4:​13-17; Kuso. 20:6. w23.12 9 ¶4-5

Izwi lyakuti ‘ukucingilila’ lyaomviwanga uku yasilika acingililanga umusumba pakuti yatauzanza. Antu aikalanga umu musumba yalalanga ukwaula ukusakamala pano ala iyamanya ukuti kuli asilika aakulinda apa mpongolo. Vikwene ali vino nu mutende wakwe Leza ukacingilila imyenzo itu na melenganyo itu, nupya tukaya ateekele, pano ala itumanya ukuti itucingililwa. (Masa. 4:8) Wakwe vino cali kuli Hana, nanti cakuti intazi zino tukweti zitanga zisile papo kwene, tungaya nu mutende. (1 Sam. 1:16-18) Nupya ndi cakuti twateeka umwenzo, cikatwangukila ukwelenganya ningo nu kupingula ningo pa vintu. I vyani vino tulinzile ukucita? Ndi cakuti mwaya ni ntazi, mwalenga Leza ukuti amucingilile. U munzila ci? Mwatwalilila ukupepa suka imukwata umutende wakwe Leza. (Luka 11:9; 1 Tesa. 5:17) Ndi cakuti muli ni ntazi, mwatwalilila ukupepa, nupya Yeova alamupeela umutende uulacingilila umwenzo na melenganyo inu.—Loma 12:12. w24.01 21 ¶5-6

Yesu walenzile izina lwakwe isi ukucindikwa asi mulandu yamucuzyanga, ukumutuka, alino nu kumubepezya ufi. Wamanyile ukuti uvwilanga Isi muli vyonsi nupya kutali ni cali nu kumulenga ukuvwa insonyi. (Aeb. 12:2) Wamanyile ukuti Satana uwalenzile ukuti iviipe vyonsi vyamucitikila. (Luka 22:​2-4; 23:​33, 34) Satana walondanga ukuti Yesu ate ukuya uwa cuvwila nomba wafizilwe. Yesu walenzile cimanyikwe ukuti Satana uwa ufi nu kuti Yeova wakwata aomvi yakwe aakatwalilila ukuya acisinka kuli aliwe nanti yali ni intazi. Uzye mukulonda ukulazanzya Umwene? Twalililini ukulalumbanya izina lyakwe Yeova nu kwazwa yauze ukumanya Leza wacumi. Nga tukucita vii ala tukukolanya Yesu. (1 Pet. 2:21) Wakwe Yesu, mulalenga Yeova ukuya nu luzango nu kulanga ukuti Satana uwa ufi. w24.02 11-12 ¶11-13

Apa myaka 5 iyatipitapo antu aingi yabatiziwa nu kuya ya Nte Yakwe Yeova. Ndi cakuti mwaipeela kuli Yeova ale mwasoolola ukuya umusambi wakwe Yesu nupya ale mwasoolola ukulacita icintu icicindame umu umi kuli kuti ukucita ukulonda kwakwe Leza. I vyani vino mulalondekwa ukucita nga mwaipeela? Yesu watiile: “Ndi cakuti umwi akulonda kundondela, alinzile kuikana.” (Mate. 16:24) Amazwi amu Cigiliki yano yasenula ukuti “alinzile kuikana” yakalozya nu mukuti “akaata ukusumba sana amano uku nsambu zino wakwata.” Fwandi ndi cakuti mwaipeela kuli Yeova, mutalaacita vyonsi ivikupusana nu kulonda kwakwe. (2 Kol. 5:​14, 15) Cii cikupiliula ukuti alinzile ukutaluka uku “Imilimo ya mwili wa luyembu,” Wakwe uzelele. (Gala. 5:​19-21; 1 Kol. 6:18) Uzye cii cilalenga ivintu umu umi ukutala? Awe foo, ndi cakuti mwatemwa Yeova mulalola ukuti amasunde yakwe yayelako uku kumucingilila.—Masa. 119:97; Eza. 48:​17, 18. w24.03 2 ¶1; 3 ¶4

Yeova akapeela umupasi wa muzilo kuli yayo akamuzanzya. (Mate. 12:18) Elenganyini pa mauzyo yaa, ‘Uzye nkalanga imiyele iikafuma uku mupasi wa muzilo?’ Uzye nkalanga ukuti nateeka umwenzo ukucila vino cali mpiti? Ndi cakuti mukulola imiyele isuma ino umupasi wa muzilo ukalenga tukwate mulasininkizya ukuti Yeova akazangila mu sweswe. Ilambo likaomba ku yantu yano Yeova akazangila muli aliyo. (1 Timoti 2:5, 6) Nga ndi cakuti tucili tukutwisika ukuti Yeova akazangila muli sweswe pa cisila ca kutaila nu kubatiziwa? Mwaiusya ukuti mutalinzile kuitaila mweineco lelo mwataila Yeova. Akalola yonsi ataila umwi lambo ukuti alungami nupya alayapaala.—Masa. 5:12; Loma 3:26. w24.03 30 ¶15; 31 ¶17