യുദ്ധങ്ങ​ളും പോരാ​ട്ട​ങ്ങ​ളും അവശേ​ഷി​പ്പി​ക്കുന്ന കെടു​തി​കൾ

സമാധാ​ന​മുള്ള സ്ഥലങ്ങളിൽപ്പോ​ലും യുദ്ധങ്ങ​ളും പോരാ​ട്ട​ങ്ങ​ളും പൊട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെ​ട്ടേ​ക്കാം. യുദ്ധം നടക്കുന്ന സ്ഥലത്തു​ള്ള​വർക്ക്‌ മാത്രമല്ല വളരെ അകലെ​യാ​യി​രി​ക്കു​ന്ന​വർക്കു​പോ​ലും അതിന്റെ പ്രത്യാ​ഘാ​തങ്ങൾ അനുഭ​വി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്നേ​ക്കാം. ഇനി യുദ്ധം അവസാ​നി​ച്ചാ​ലും അതു വരുത്തി​വെ​ക്കുന്ന പ്രശ്‌നങ്ങൾ കാലങ്ങ​ളോ​ളം നീണ്ടു​നിൽക്കും. ചില ഉദാഹ​ര​ണങ്ങൾ നോക്കാം:

• 

  ഭക്ഷ്യക്ഷാ​മം. ലോക​ഭ​ക്ഷ്യ​പ​ദ്ധ​തി​യു​ടെ (World Food Programme) കണക്കനു​സ​രിച്ച്‌ “ഭക്ഷ്യക്ഷാ​മ​ത്തി​ന്റെ ഏറ്റവും പ്രധാ​ന​കാ​രണം യുദ്ധങ്ങ​ളാണ്‌. പട്ടിണി നേരി​ടുന്ന ലോക​ത്തി​ലെ 70 ശതമാനം ആളുക​ളും ജീവി​ക്കു​ന്നതു യുദ്ധബാ​ധിത പ്രദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലാണ്‌.”

• 

  ശാരീ​രി​ക​വും മാനസി​ക​വും ആയ ആരോ​ഗ്യ​പ്ര​ശ്‌നം. യുദ്ധത്തി​ന്റെ ഭീഷണി​യും എന്തു സംഭവി​ക്കും എന്ന പേടി​യും ആളുകളെ വല്ലാതെ ഉത്‌ക​ണ്‌ഠ​യിൽ ആഴ്‌ത്തു​ക​യും തളർത്തു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. യുദ്ധബാ​ധി​ത​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ താമസി​ക്കു​ന്ന​വർക്കു ശാരീ​രി​ക​പ്ര​ശ്‌നങ്ങൾ മാത്രമല്ല മാനസി​കാ​രോ​ഗ്യ​പ്ര​ശ്‌ന​ങ്ങ​ളും ഉണ്ടാകാ​നുള്ള സാധ്യത കൂടു​ത​ലാണ്‌. എങ്കിലും അവർക്കു വേണ്ട വൈദ്യ​സ​ഹാ​യം മിക്ക​പ്പോ​ഴും ലഭിക്കു​ന്നില്ല.

• 

  നിർബ​ന്ധി​ത​പ​ലാ​യനം. 2023 സെപ്‌റ്റം​ബർവരെ ലോക​മെ​ങ്ങു​മുള്ള 11 കോടി 40 ലക്ഷത്തി​ല​ധി​കം ആളുക​ളാ​ണു വീടു​വിട്ട്‌ പോകാൻ നിർബ​ന്ധി​ത​രാ​യ​തെന്ന്‌ ഐക്യ​രാ​ഷ്‌ട്ര​സം​ഘ​ട​ന​യു​ടെ അഭയാർഥി ഹൈക​മ്മീ​ഷണർ വ്യക്തമാ​ക്കു​ന്നു. യുദ്ധങ്ങ​ളും പോരാ​ട്ട​ങ്ങ​ളും ആണ്‌ ഇതിന്റെ പ്രധാ​ന​കാ​രണം.

• 

  സാമ്പത്തി​ക​പ്ര​തി​സന്ധി. യുദ്ധം കാരണം മിക്ക​പ്പോ​ഴും ആളുകൾക്ക്‌ സാമ്പത്തി​ക​പ്ര​തി​സന്ധി നേരി​ടേ​ണ്ടി​വ​രു​ന്നു. അതിനു പല കാരണ​ങ്ങ​ളുണ്ട്‌. യുദ്ധത്തി​ന്റെ സമയത്ത്‌ സാധന​ങ്ങ​ളു​ടെ വില കുത്തനെ ഉയരുന്നു. ഇനി, ആരോഗ്യ-വിദ്യാ​ഭ്യാ​സ പ്രവർത്ത​ന​ങ്ങൾക്കു​വേണ്ടി ഉപയോ​ഗി​ക്കേണ്ട പണം, സൈനി​ക​പ്ര​വർത്ത​ന​ങ്ങൾക്കു​വേണ്ടി ഗവൺമെന്റ്‌ ചെലവ​ഴി​ക്കു​ന്ന​തി​നാൽ ഒരുപക്ഷേ ആളുകൾ ബുദ്ധി​മു​ട്ടി​ലാ​കു​ന്നു. അതു​പോ​ലെ യുദ്ധം കാരണം നഷ്ടമാ​യ​തെ​ല്ലാം പുനർനിർമി​ക്കാ​നും വലിയ തുക ചെലവാ​ക്കേ​ണ്ടി​വ​രും.

• 

  പരിസ്ഥി​തി​പ്ര​ശ്‌നങ്ങൾ. യുദ്ധം കാരണം പ്രകൃ​തി​വി​ഭ​വങ്ങൾ നശിക്കു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ ആളുകൾ കഷ്ടത്തി​ലാ​കു​ന്നു. വെള്ളവും വായു​വും മണ്ണും ഒക്കെ മലിന​മാ​കു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ ആളുകൾക്കു നീണ്ടു​നിൽക്കുന്ന ആരോ​ഗ്യ​പ്ര​ശ്‌നങ്ങൾ ഉണ്ടാകു​ന്നു. അതു​പോ​ലെ യുദ്ധത്തി​ന്റെ സമയത്ത്‌ കുഴി​ച്ചിട്ട കുഴി​ബോം​ബു​കൾ പിന്നീ​ടും ആളുക​ളു​ടെ ജീവനു ഭീഷണി​യാ​യി മാറാ​റുണ്ട്‌.