Sfidi li Tiffaċċja Omm Adoloxxenti

IT-​TQALA fost l-​adoloxxenti ġġib magħha t-​tagħbija taʼ deċiżjonijiet li s-​soltu jiffaċċjaw l-​adulti. “Inħossni t’40 sena,” tgħid waħda omm adoloxxenti. “Jien ma gawdejtha xejn it-​tfulija tiegħi.” Tabilħaqq, meta tfajla ssir taf li hi tqila forsi tħossha maħkuma mill-​biżaʼ u l-​ansjetà.

Jekk int adoloxxenti li ħriġt tqila, forsi tħossok l-​istess. Madankollu, għalxejn tħalli lilek innifsek tiġi paralizzata minn emozzjonijiet negattivi. “Min jgħarrex għar-​riħ ma jiżraʼ qatt,” tgħid il-​Bibbja, “u min jagħti kas tas-​sħab ma jaħsadx.” (Koħèlet 7:8; 11:4) Bidwi li jieqaf jaħdem minħabba li jinkwieta dwar it-​temp jonqos milli jieħu l-​azzjoni neċessarja. Oqgħod attent li int ma tiqafx. Eventwalment, int trid timxi ’l quddiem u terfaʼ r-​responsabbiltajiet tiegħek.​—Galatin 6:5.

X’għażliet għandek? Xi wħud forsi jgħidulek biex tikkunsidra l-​abort. Imma din mhix għażla għal dawk li jixtiequ jogħġbu lil Alla, għax il-​Bibbja tagħmilha ċara li l-​abort huwa kontra l-​liġi t’Alla. (Eżodu 20:13; 21:​22, 23; Salm 139:​14-16) F’għajnejn Alla l-​ħajja t’embriju​—inkluż wieħed imnissel barra miż-​żwieġ​—hija prezzjuża.

Xi ngħidu dwar li tiżżewweġ lil missier it-​tarbija u trabbu t-​tarbija flimkien? Forsi taħseb li għall-​inqas iż-​żwieġ inaqqas ftit mill-​mistħija. Imma anki meta missier adoloxxenti jħossu responsabbli moralment biex jgħin fit-​trobbija tat-​tarbija, iż-​żwieġ mhux dejjem ikun l-​għażla għaqlija.a Il-​fatt li ġuvni kapaċi jagħmel tarbija ma jfissirx li għandu l-​abbiltajiet emozzjonali u mentali li hemm bżonn biex ikun raġel u missier tajjeb. U lanqas ma jfisser li jistaʼ jieħu ħsieb finanzjarjament tal-​mara u tat-​tarbija. Iżjed minn hekk, jekk iż-​żagħżugħ m’għandux l-​istess twemmin reliġjuż tiegħek u tiżżewġu, tkun qed tmur kontra l-​parir tal-​Bibbja biex tiżżewweġ “biss fil-​Mulej.” (1 Korintin 7:​39) L-​esperjenza turi li jekk tgħaġġel u tidħol għaż-​żwieġ qabel il-​waqt​—u forsi jkun żwieġ li ma jdumx​—dan jistaʼ jirriżulta biss f’iktar uġigħ u sofferenza.

Għandek tagħti t-​tarbija għall-​adozzjoni? Filwaqt li dan żgur aħjar mill-​abort, tajjeb li tikkunsidra l-​fatt li minkejja ċ-​ċirkustanzi diffiċli, int għandek l-​opportunità li tieħu ħsieb u trabbi t-​tarbija tiegħek.

Tiffaċċja l-​Isfidi

M’għandniex xi ngħidu, li trabbi tarbija mingħajr sieħeb huwa diffiċli. Madankollu, billi ssegwi kemm jistaʼ jkun il-​prinċipji Bibliċi u tafda f’Alla għas-​saħħa u l-​gwida, int tistaʼ tiffaċċja ħafna sfidi b’suċċess. Hawnhekk hawn xi passi li tistaʼ tieħu biex jgħinuk tkampa.

● Irranġa r-​relazzjoni tiegħek m’Alla. Irrikonoxxi l-​fatt li s-​sess qabel iż-​żwieġ huwa dnub kontra Alla​—offiża kontra l-​livelli morali għoljin tiegħu. (Galatin 5:​19-21; 1 Tessalonikin 4:​3, 4) B’hekk, l-​ewwel pass vitali hu li tindem u titlob lil Alla għall-​maħfra. (Salm 32:5; 1 Ġwanni 2:​1, 2) Veru, forsi int ma tħossx li jixraqlek l-​għajnuna tiegħu. Però, Ġeħova jwiegħed li se jaħfer u jgħin lil dawk li jindmu mill-​ħażen tagħhom. (Isaija 55:​6, 7) F’Isaija 1:​18, Ġeħova jgħid: “Imqar jekk dnubietkom ikunu ħomor bħall-​iskarlatt [serji], isiru bojod bħas-​silġ [nodfa kompletament].” Il-​Bibbja tinkuraġġixxi wkoll lil dawk li waqgħu fil-​ħażen biex jieħdu vantaġġ mill-​għajnuna spiritwali li joffru l-​anzjani maħturin fil-​kongregazzjoni.​—Ġakbu 5:​14, 15.

● Tkomplix tieħu sehem f’relazzjonijiet sesswali barra miż-​żwieġ. Dan ifisser li x’aktarx ikollok twaqqaf ir-​relazzjoni tiegħek maʼ missier it-​tarbija. Jekk tkompli f’dik ir-​relazzjoni barra miż-​żwieġ se tiġi taħt iktar pressjoni biex tkompli tieħu sehem f’kondotta li ma togħġobx lil Alla. Qatt tinsa li l-​liġijiet t’Alla, għalkemm stretti, qegħdin hemm biex jipproteġuna. Nicole, li ssemmiet qabel f’din is-​serje, tiftakar: “Sirt naf li Alla kien qed jgħid is-​sewwa. Hu jrid jgħallimna għall-​ġid tagħna.”​—Isaija 48:​17, 18.

● Għid lill-​ġenituri tiegħek. Għandek mnejn tibżaʼ li l-​ġenituri tiegħek se jirrabjaw miegħek. Huwa minnu li huma se jkunu dispjaċuti u inkwetati meta jsiru jafu li int tqila. Forsi anki jħossu li naqsu min-​naħa tagħhom bħala ġenituri u jwaħħlu fihom infushom għall-​kondotta tiegħek. Madankollu, jekk il-​ġenituri tiegħek tassew għandhom il-​biżaʼ t’Alla, eventwalment, l-​uġigħ taʼ qalb se jgħaddi. Huma l-​ġenituri tiegħek, u minkejja l-​iżbalji tiegħek, huma jħobbuk. Meta jaraw l-​attitudni taʼ ndiema tiegħek, bla dubju se jitqanqlu biex jimitaw lil missier l-​iben il-​ħali u jaħfrulek bi mħabba.​—Luqa 15:​11-32.

● Uri l-​gratitudni. Il-​ġenituri, il-​qraba, u l-​ħbieb spiss ikunu sors kbir t’għajnuna u appoġġ. Per eżempju, il-​ġenituri tiegħek jistgħu jieħdu ħsieb tal-​kura medika li jkollok bżonn. Wara li titwieled it-​tarbija tiegħek, jistgħu jgħinuk titgħallem kif tieħu ħsieb it-​tarbija; forsi jgħinuk ukoll billi kultant jieħdu ħsieb it-​tarbija. Nicole tgħid hekk dwar ommha, “Jien kelli t-​tarbija, imma hi għenitni ħafna.” Il-​ħbieb tiegħek ukoll jistgħu jgħinuk, forsi billi bit-​tattika jipprovdulek ħwejjeġ għat-​tarbija u affarijiet oħra li jistgħu jkunu t’għajnuna. (Proverbji 17:17) Meta xi ħadd ikun qalbu tajba miegħek, segwi l-​parir tal-​Bibbja u ‘uri li int grata.’ (Kolossin 3:​15) Espressjonijiet verbali t’apprezzament jistgħu jgħinu lil dawk li qed jgħinuk biex ma jħossux li l-​għemejjel taʼ mħabba li qed jagħmlu miegħek qed jiġu injorati.

● Tgħallem kif tkun ġenitur tajjeb. M’għandniex xi ngħidu, int ma tridx tkun taʼ piż fuq il-​familja u l-​ħbieb tiegħek għal dejjem. Għalhekk, ibda żviluppa l-​kwalitajiet li se jgħinuk tikseb ċertu ammont t’abbiltà f’li tieħu ħsieb it-​tarbija u d-​dar. Li titgħallem tieħu ħsieb it-​tarbija, li għandha ħafna bżonnijiet, hu taʼ sfida. Hemm ħafna x’titgħallem dwar in-​nutriment, is-​saħħa, u aspetti oħra li għandhom x’jaqsmu maʼ kif tieħu ħsieb it-​tarbija. Taʼ interess, il-​Bibbja tinkuraġġixxi lin-​nisa Kristjani li huma akbar fl-​età biex iħeġġu lin-​nisa iżgħar sabiex ikunu “ħaddiema fid-​dar.” (Titu 2:5) Bla dubju ommok tistaʼ tagħtik xi taħriġ taʼ valur f’dan ir-​rigward u forsi anki xi membri oħra fil-​kongregazzjoni Kristjana li huma akbar fl-​età jistgħu jagħmlu dan.

● Uża l-​flus bil-​għaqal. Il-​Bibbja tgħid li “fihom kenn il-​flus.” (Koħèlet 7:​12) Il-​wasla taʼ tarbija se ġġib magħha ħafna spejjeż.

L-ewwelnett, tagħmel tajjeb li tibbenefika minn għajnuna soċjali li tikkwalifika għaliha. Però, spiss, tfajla jkollha tiddependi mill-​ġenituri tagħha finanzjarjament. Jekk dan hu l-​każ tiegħek, tkun qed turi għaqal u qalb tajba jekk min-​naħa tiegħek tnaqqas l-​ispejjeż kemm jistaʼ jkun. Għalkemm int x’aktarx tippreferi li jkollok ħwejjeġ ġodda għat-​tarbija, forsi tistaʼ tiffranka l-​flus jekk tixtri l-​affarijiet li jkollok bżonn minn ħwienet secondhand.

● Ipprova kompli l-​iskola. “In-​nies bil-​għaqal jaħżnu l-​għerf,” jgħid Proverbji 10:14. Filwaqt li dan huwa veru speċjalment fl-​għarfien Bibliku, huwa minnu wkoll fl-​edukazzjoni sekulari. Int trid tiżviluppa l-​abbiltajiet neċessarji biex taqlaʼ l-​għajxien.

Huwa minnu li huwa diffiċli li tmur l-​iskola meta tkun qed tieħu ħsieb tarbija. Però, nuqqas t’edukazzjoni bażika jistaʼ jfisser ħajja taʼ faqar għalik u għat-​tarbija tiegħek, dipendenza fuq għajnuna soċjali, dħul baxx, dar li ma tkunx taʼ kundizzjoni tajba, jew malnutrizzjoni. Għalhekk, jekk inhu possibbli, kompli l-​iskola. Omm Nicole insistitilha li tkompli l-​iskola, u bħala riżultat, Nicole iktar tard setgħet tieħu t-​taħriġ xieraq biex tmantni lilha nfisha bħala assistenta t’avukat.

Għala ma tagħmilx xi riċerka biex tara x’opportunitajiet hemm disponibbli fejn tidħol ledukazzjoni? Jekk hu diffiċli li tattendi l-​iskola, forsi tistaʼ tara jekk tistax tistudja d-​dar. Per eżempju, korsijiet bil-​korrispondenza jistgħu jkunu prattiċi għas-​sitwazzjoni tiegħek.

Int Tistaʼ Tirnexxi

Li trabbi t-​tfal barra miż-​żwieġ huwa taʼ sfida għal tfajla żagħżugħa. Imma tistaʼ tirnexxi! Bil-​paċenzja, id-​determinazzjoni, u l-​għajnuna t’Alla Ġeħova, int tistaʼ ssir ġenitur taʼ mħabba, kapaċi u effiċjenti. U tfal t’ommijiet mhux miżżewġin jistgħu jikbru biex isiru adulti stabbli emozzjonalment. Forsi tesperjenza wkoll il-​ferħ li tara lil ibnek, jew bintek, iwieġeb għat-​taħriġ tiegħek u jsir iħobb lil Alla.​—Efesin 6:4.

Nicole tispjega b’dan il-​mod: “Għalkemm deher impossibbli, bl-​għajnuna t’Alla jien kelli s-​sodisfazzjon li nara t-​tifla ż-​żgħira tiegħi ssir adoloxxenti qalbha tajba, rispettabbli, u responsabbli. Meta nħares lejha niftakar fl-​iljieli bla rqad li għaddejt, imma fl-​istess ħin nimtela bil-​ferħ.”

Però, l-​adulti kif għandhom jittrattaw l-​ommijiet adoloxxenti u t-​tfal tagħhom? Hemm xi mod kif nistgħu ngħinu liż-​żgħażagħ biex dawn jevitaw il-​problema tat-​tqala fost l-​adoloxxenti?

[Nota taʼ taħt]

[Stampi f’paġna 8, 9]

Ommijiet adoloxxenti jiffaċċjaw ħafna sfidi biex irabbu lil uliedhom

[Stampa f’paġna 10]

Li tidħol fiż-​żwieġ meta tkun għadek żgħira mhix is-​soluzzjoni

[Stampa f’paġna 10]

Anzjani Kristjani jistgħu jgħinu lil żgħażagħ li dinbu biex jirranġaw ir-​relazzjoni tagħhom m’Alla

[Stampa f’paġna 11]

Huwa għaqli li ommijiet bla raġel jispiċċaw l-​edukazzjoni bażika