X’Jistaʼ Jgħinna Nimmaniġġaw il-​Kelma tal-​Verità Sewwa?

KRITIKU tat-​teatru li jaħdem għal ċerta gazzetta darba waħda mar jara reċta partikulari. Din ma tantx għoġbitu, u wara kiteb: “Jekk qed tfittex li tara xi ħaġa li mhix importanti jew interessanti, ara x’tagħmel u mur ara din ir-​reċta.” Iktar tard, l-​organizzaturi taʼ din ir-​reċta ppubblikaw reklam u fih ikkwotaw xi kliem li kien qal il-​kritiku. Il-​kwotazzjoni kienet: “Ara x’tagħmel u mur ara din ir-​reċta”! Ir-​reklam ikkwota l-​kliem tal-​kritiku bl-​eżatt, imma neħħihom mill-​kuntest, u b’hekk biddel kompletament il-​ħarsa tiegħu.

Dan l-​eżempju juri ċar kemm jistaʼ jkun importanti l-​kuntest taʼ xi stqarrija. Meta l-​kliem ma jibqax fil-​kuntest, it-​tifsir tiegħu jistaʼ jinbidillu, eżatt bħalma Satana biddel it-​tifsir taʼ l-​Iskrittura meta pprova jqarraq b’Ġesù. (Mattew 4:​1-​11) Min-​naħa l-​oħra, meta jiġi kunsidrat il-​kuntest taʼ xi stqarrija, dan se jgħinna nifhmu b’mod iktar preċiż xi jfisser. Għal din ir-​raġuni, meta nistudjaw xi vers mill-​Bibbja, huwa dejjem għaqli li nagħtu kas il-​kuntest ħalli b’hekk inkunu nistgħu nifhmu aħjar fuqiex kien qed jitkellem l-​awtur.

Attent Kif Timmaniġġaha

Dizzjunarju jiddefinixxi l-​kuntest bħala “l-​biċċiet fi ktieb, f’diskors, eċċ. li qegħdin qabel u wara xi pass partikulari u li aktarx juru ċar dak il-​pass xi jfisser.” Il-​kuntest jistaʼ jkun ukoll il-​ġabra taʼ ċirkustanzi jew fatti li għandhom x’jaqsmu maʼ xi ġrajja, jew sitwazzjoni partikulari, eċċ. F’dan is-​sens taʼ l-​aħħar, kelma oħra għal “kuntest” tistaʼ tkun “sfond.” Li tikkunsidra l-​kuntest taʼ skrittura huwa taʼ importanza partikulari meta naraw x’kiteb l-​appostlu Pawlu lil Timotju: “Agħmel ħiltek kollha biex tippreżenta lilek innifsek approvat għal Alla, ħaddiem li m’għandu xejn mniex jistħi, billi timmaniġġa l-​kelma tal-​verità sewwa.” (2 Timotju 2:​15, NW.) Sabiex nimmaniġġaw il-​Kelma t’Alla sewwa, għandna bżonn nifhmuha tajjeb u mbagħad nispjegawha lil oħrajn bl-​onestà u bi preċiżjoni. Ir-​rispett lejn Jehovah, l-​Awtur tal-​Bibbja, se jqanqalna biex nagħmlu hekk, u li nikkunsidraw il-​kuntest se jkun t’għajnuna kbira.

L-​Isfond tat-​Tieni Timotju

Per eżempju, ejja neżaminaw il-​ktieb Bibliku tat-​Tieni Timotju.a Biex nibdew l-​osservazzjoni tagħna bir-​reqqa, nistgħu nistaqsu dwar l-​isfond tal-​ktieb. Min kiteb it-​Tieni Timotju? Meta? F’liema ċirkustanzi? Imbagħad nistgħu nistaqsu, X’kienet is-​sitwazzjoni taʼ “Timotju” li jidher fit-​titlu tal-​ktieb? Għalfejn kellu bżonnha l-​informazzjoni li fih il-​ktieb? It-​tweġibiet għal dawn il-​mistoqsijiet se jkabbrulna l-​apprezzament tagħna għall-​ktieb u jgħinuna naraw kif aħna llum nistgħu nibbenefikaw minnu.

Il-​versi li bihom jiftaħ it-​Tieni Timotju jindikaw li l-​ktieb huwa ittra miktuba mill-​appostlu Pawlu lil Timotju. Versi oħrajn juru li meta kitibha, Pawlu kien qiegħed ibati marbut bil-​ktajjen minħabba l-​aħbar tajba. Minsi minn ħafna, Pawlu beda jħoss li tmiem ħajtu kien fil-​qrib. (2 Timotju 1:​15, 16; 2:​8-10; 4:​6-8) Għalhekk, bilfors li kiteb il-​ktieb waqt li kien il-​ħabs għat-​tieni darba ġewwa Ruma, wisq probabbli għall-​ħabta tas-​sena 65 E.K. Ftit wara dan, milli jidher Neruni ssentenzjah għall-​mewt.

Dan huwa l-​isfond tat-​Tieni Timotju. Madankollu, taʼ min jinnota li Pawlu ma kitibx lil Timotju biex jilmenta dwar il-​problemi tiegħu stess. Minflok, huwa wissa lil Timotju bil-​quddiem dwar żminijiet diffiċli u inkuraġġixxa lil sieħbu biex ma jħalli xejn ifixklu, biex jibqaʼ ‘jqawwi ruħu,’ u biex jgħaddi l-​istruzzjonijiet taʼ Pawlu lil oħrajn. B’hekk, dawn imbagħad ikunu armati biex saħansitra huma stess jgħinu lil oħrajn. (2 Timotju 2:​1-​7) X’eżempju mill-​aqwa taʼ tħassib f’oħrajn mingħajr egoiżmu huwa dan, anki fi żminijiet diffiċli! U x’parir mill-​aħjar għalina llum!

Pawlu jsejjaħ lil Timotju “ibni l-​għażiż.” (2 Timotju 1:2) Fl-​Iskrittura Griega Kristjana, dan ir-​raġel żagħżugħ ħafna drabi jissemma bħala sieħeb leali taʼ Pawlu fix-​xogħol. (Atti 16:​1-5; Rumani 16:21; 1 Korintin 4:​17) Meta Pawlu kitiblu din l-​ittra, jidher li Timotju kellu fuq it-​30 sena​—xorta meqjus bħala żagħżugħ. (1 Timotju 4:​12) Madankollu, hu diġà kien magħruf ħafna għal-​lealtà tiegħu, billi kien ‘ħadem maʼ Pawlu’ x’aktarx għal 14-il sena. (Filippin 2:​19-​22) Minkejja l-​età pjuttost żgħira taʼ Timotju, Pawlu tah ir-​responsabbiltà li jwissi lil anzjani oħrajn biex “ma joqogħdux jintilfu fi kwistjonijiet dwar kliem” imma biex jikkonċentraw fuq kwistjonijiet importanti, bħalma huma l-​fidi u s-​sabar. (2 Timotju 2:​14) Timotju kellu wkoll l-​awtorità biex jaħtar indokraturi u qaddejja ministerjali fil-​kongregazzjoni. (1 Timotju 5:​22) Però, hu għandu mnejn li kien iżomm xi ftit lura biex jeżerċita l-​awtorità tiegħu.​—2 Timotju 1:​6, 7.

L-​anzjan żagħżugħ iffaċċja sfidi serji. Darba minnhom, tnejn min-​nies, Imeni u Filetu, bdew “iħawwdu l-​fidi f’xi wħud,” u jgħallmu li “l-​qawmien mill-​imwiet ġa sar.” (2 Timotju 2:​17, 18) Milli jidher kienu jemmnu li l-​uniku rxoxt kien wieħed spiritwali u li għall-​Kristjani kien diġà seħħ. Forsi kienu qed jikkwotaw il-​kliem taʼ Pawlu barra mill-​kuntest, meta qal li l-​Kristjani kienu mejtin fi dnubiethom imma ngħataw ħajja ġdida permezz taʼ l-​ispirtu t’Alla. (Efesin 2:​1-6) Pawlu wissa li influwenza apostata bħal din kellha tiżdied. Hu kiteb: “Għax għad jiġi żmien meta għat-​tagħlim tajjeb ma jibqgħalhomx sabar, . . . u jwarrbu widnejhom mis-​sewwa biex jiġġerrew wara l-​ħrejjef.” (2 Timotju 4:​3, 4) It-​twissija bil-​quddiem taʼ Pawlu wriet li kienet xi ħaġa urġenti għal Timotju li jieħu l-​parir taʼ l-​appostlu.

Il-​Valur tal-​Ktieb Illum

Minn dak li għadu kemm intqal, naraw li minn taʼ l-​inqas Pawlu kiteb it-​Tieni Timotju għar-​raġunijiet li ġejjin: (1) Kien jaf li tmiemu kien fil-​qrib ħafna, u fittex li jipprepara lil Timotju għaż-​żmien meta hu ma kienx se jkun hemm iktar biex jappoġġah. (2) Xtaq iħejji lil Timotju biex jipproteġi lill-​kongregazzjonijiet taħt is-​superviżjoni tiegħu mill-​apostasija u influwenzi oħrajn taʼ ħsara. (3) Ried li jinkuraġġixxi lil Timotju biex jibqaʼ bieżel fis-​servizz taʼ Jehovah u jserraħ fuq l-​għarfien eżatt taʼ l-​Iskrittura ispirata fil-​waqfa tiegħu kontra tagħlim falz.

Meta nifhmu l-​isfond tat-​Tieni Timotju, il-​ktieb isir mimli b’iktar sinifikat għalina. Illum, ukoll, hawn apostati bħal Imeni u Filetu li jmexxu ’l quddiem l-​ideat tagħhom u jridu jfarrkulna l-​fidi tagħna. Iktar minn hekk, iż-​“żmien iebes” li pprofetizza dwaru Pawlu qiegħed hawn magħna. Ħafna esperjenzaw kemm hija minnha t-​twissija taʼ Pawlu: “Dawk li jridu jgħixu ħajja tajba fi Kristu Ġesù lkoll jgħaddu mill-​persekuzzjoni.” (2 Timotju 3:​1, 12) Kif nistgħu nibqgħu sodi? Bħal Timotju, għandna bżonn noqogħdu attenti għall-​parir taʼ dawk li qdew lil Jehovah għal ħafna snin. U permezz taʼ studju persunali, talb, u sħubija Kristjana, nistgħu nibqgħu ‘nqawwu rwieħna’ permezz tal-​qalb tajba mhix mistħoqqa taʼ Jehovah. Iktar minn hekk, b’fiduċja fil-​qawwa taʼ l-​għarfien eżatt, nistgħu nagħtu kas tat-​twissija taʼ Pawlu: “Żomm quddiem għajnejk l-​eżempju tat-​tagħlim sħiħ.”​—2 Timotju 1:​13.

“L-​Eżempju tat-​Tagħlim Sħiħ”

X’inhu t-​“tagħlim sħiħ” li tkellem dwaru Pawlu? Hu juża din l-​espressjoni biex jirreferi għat-​tagħlim Kristjan veru. Fl-​ewwel ittra tiegħu lil Timotju, Pawlu spjega li bażikament it-​“tagħlim sħiħ” huwa ‘l-​kliem taʼ Ġesù Kristu.’ (1 Timotju 6:3) Meta wieħed jimita l-​eżempju tat-​tagħlim sħiħ se jkollu moħħ f’loku, natural ħelu, u tħassib f’oħrajn. Ladarba l-​ministeru u t-​tagħlim taʼ Ġesù huma fi qbil mat-​tagħlim l-​ieħor kollu li nsibu ġol-​Bibbja kollha, l-​espressjoni “tagħlim sħiħ” tistaʼ b’hekk tirreferi għat-​tagħlim kollu tal-​Bibbja.

Għal Timotju, kif ukoll għall-​anzjani Kristjani kollha, l-​eżempju tat-​tagħlim sħiħ kien “teżor sabiħ” li kellu jiġi mħares. (2 Timotju 1:​13, 14) Timotju kellu ‘jxandar il-​kelma, jinsisti f’waqtu u barra minn waqtu, iċanfar, iwiddeb, iwissi, bis-​sabar kollu u bit-​tagħlim.’ (2 Timotju 4:​2) Meta nqisu li t-​tagħlim apostat kien qed jinfirex fi żmien Timotju, nistgħu nifhmu għala Pawlu enfasizza l-​urġenza li jgħallem tagħlim sħiħ. Naraw, ukoll, li Timotju kellu jipproteġi l-​merħla billi ‘jċanfar, iwiddeb u jwissi’ bis-​sabar, billi juża abbiltà mill-​aħjar biex jgħallem.

Timotju lil min kellu jippriedka l-​kelma? Il-​kuntest jissuġġerixxi li Timotju, bħala anzjan, kellu jippriedka l-​kelma ġewwa l-​kongregazzjoni Kristjana. Minkejja l-​pressjonijiet li kellhom jagħmlu dawk li jopponu, Timotju kellu jżomm il-​bilanċ spiritwali tiegħu u jippriedka bil-​qlubija l-​kelma t’Alla, mhux filosofiji umani, ideat persunali, jew spekulazzjonijiet vojta. Veru, dan setaʼ jġib oppożizzjoni mingħand xi wħud li kienu inklinati għall-​ħażin. (2 Timotju 1:​6-8; 2:​1-3, 23-26; 3:​14, 15) Però, billi mexa fuq il-​parir taʼ Pawlu, Timotju setaʼ jkompli jservi bħala tarka kontra l-​apostasija, bħalma kien ukoll Pawlu stess.​—Atti 20:​25-​32.

Japplika l-​kliem taʼ Pawlu dwar l-​ippridkar tal-​kelma għall-​ippridkar taʼ barra l-​kongregazzjoni wkoll? Iva, japplika, bħalma juri l-​kuntest. Pawlu jkompli jgħid: “Imma int oqgħod dejjem b’għajnejk miftuħa, stabar fit-​tiġrib, agħmel ħidma taʼ evanġelista, aqdi sewwa l-​ministeru tiegħek.” (2 Timotju 4:5) L-​evanġelizzar​—l-​ippridkar taʼ l-​aħbar tajba tas-​salvazzjoni lil dawk li ma jemmnux​—huwa essenzjali għall-​ministeru Kristjan. (Mattew 24:14; 28:​19, 20) L-​istess bħalma l-​kelma t’Alla tiġi pridkata fil-​kongregazzjoni “barra minn waqtu” jew aħjar, taħt ċirkustanzi diffiċli, aħna nippersistu biex nippridkaw il-​kelma lil dawk barra l-​kongregazzjoni fost ħafna taħbit ukoll.​—1 Tessalonikin 1:6.

Il-bażi taʼ l-​ippridkar tagħna u taʼ dak li ngħallmu hija l-​Kelma ispirata t’Alla. Għandna fiduċja totali fil-​Bibbja. Pawlu qal lil Timotju: “L-​Iskrittura kollha hija mnebbħa minn Alla, u tiswa biex wieħed jgħallem, iċanfar, iwiddeb u jrawwem fis-​sewwa.” (2 Timotju 3:​16) Dan il-​kliem ħafna drabi jiġi kwotat tajjeb biex juri li l-​Bibbja hija l-​Kelma ispirata t’Alla. Imma x’kien l-​iskop li Pawlu kiteb dan il-​kliem?

Pawlu kien qed jitkellem m’anzjan, wieħed li għandu r-​responsabbiltà li ‘jċanfar, iwiddeb, u jrawwem fis-​sewwa,’ ġewwa l-​kongregazzjoni. Għaldaqstant, kien qed ifakkar lil Timotju biex jafda fl-​għerf tal-​Kelma ispirata, dik li Timotju kien trawwem fiha sa minn żgħoritu. L-​anzjani, bħal Timotju, xi drabi jkollhom iwiddbu lil min jagħmel xi ħażen. Meta jagħmlu dan, għandhom dejjem ikollhom fiduċja fil-​Bibbja. Iktar minn hekk, ladarba l-​Iskrittura hija ispirata minn Alla, it-​twiddib kollu bbażat minn fuqha fil-​fatt huwa twiddib mingħand Alla. Jekk xi ħadd jirrifjuta xi twiddib ibbażat fuq il-​Bibbja jkun qed jirrifjuta, mhux xi idea tal-​bniedem, imma parir ispirat li jiġi mingħand Jehovah innifsu.

Kemm hu sinjur fl-​għerf divin il-​ktieb tat-​Tieni Timotju! U kemm għandu iktar tifsir meta nikkunsidraw f’liema kuntest inkitbu l-​pariri tiegħu! F’dan l-​artiklu, tajna biss ħarsa ħafifa lejn l-​informazzjoni ispirata u meraviljuża li jħaddan dan il-​ktieb, imma hija biżżejjed biex turi kemm huwa t’għajnuna li nikkunsidraw il-​kuntest taʼ dak li naqraw fil-​Bibbja. Dan se jgħinna nkunu żguri li aħna verament qegħdin “nimmaniġġaw il-​kelma tal-​verità sewwa.”

[Nota taʼ taħt]

[Stampa f’paġna 27]

Pawlu xtaq iħejji lil Timotju biex jipproteġi lill-​ kongregazzjonijiet

[Stampa f’paġna 30]

Pawlu fakkar lil Timotju biex jafda fl-​għerf tal-​Kelma ispirata