ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 27
YAA 73 Taxi ña̱ ndakú ná koondi̱
Ndakú koo iniún nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱xi̱yo ta̱ Sadoc
“Ta̱ Sadoc, iin ta̱ loʼo ta̱ ndakúní ta̱ va̱ása níxi̱yiʼví” (1 CRÓN. 12:28).
TEMA
¿Ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan ña̱ ke̱ʼé ta̱ Sadoc xíʼinyó ña̱ va̱ʼa kǒo yi̱ʼvíyó?
1, 2. ¿Ndáa ta̱ xi̱kuu ta̱ Sadoc? (1 Crónicas 12:22, 26-28).
NDAKANIXI̱NÍ xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo: Yáʼaka 340,000 ta̱a nda̱kutáʼan ña̱ va̱ʼa ndasaana ta̱ David rey tasaá kaʼndachíñura iníísaá ñuu Israel. Ki̱ʼva u̱ni̱ ki̱vi̱, nda̱a̱ chí yukú ña̱ Hebrón táku̱ ña̱ kúsi̱íní-inina nátúʼunna ta xítana (1 Crón. 12:39). Ta xíʼin na̱kán xi̱ndikaa̱ iin ta̱ loʼo ta̱ xi̱naní Sadoc ta sana loʼoní na̱ yiví xi̱xini̱ miíra, soo Jehová xi̱tora ña̱ ke̱ʼéra. Ña̱kán ta̱xira ni̱ka̱ʼyi̱ nu̱ú Biblia ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ ta̱ Sadoc ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-iniyó xa̱ʼa̱ra (kaʼvi 1 Crónicas 12:22,a 26-28).b Soo, ¿ndáa ta̱ xi̱kuu ta̱ Sadoc?
2 Iin su̱tu̱ xi̱kuu ta̱ Sadoc ta xi̱kachíñura xíʼin ta̱ su̱tu̱ káʼnu Abiatar. Saátu Jehová chi̱ndeétáʼanra xíʼin ta̱ Sadoc ña̱ ndíchi koora ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-inira xíʼin ku̱a̱ʼání ña̱ʼa (2 Sam. 15:27). Xi̱xaʼa̱n na̱ yiví nu̱úra ña̱ va̱ʼa taxira consejo ndaʼa̱na. Ta saátu kǒo níxi̱yiʼvíra. Ta nu̱ú artículo yóʼo sakúaʼayó xa̱ʼa̱ ña̱ ndakú ni̱xi̱yo-inira.
3. a) ¿Nda̱chun kǒo xíniñúʼu yi̱ʼvíyó? b) ¿Ndáaña sakúaʼayó nu̱ú artículo yóʼo?
3 Tiempo ña̱ so̱ndíʼi ña̱ ndóoyó vitin, ndeéní íxandi̱va̱ʼa ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼin na̱ ñuu Ndióxi̱ (1 Ped. 5:8). Nani ndátuyó ña̱ sandíʼi-xa̱ʼa̱ Jehová ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼin na̱ kítáʼan xíʼinra xíniñúʼu ndakú koo iniyó (Sal. 31:24). Ná sakúaʼayó u̱ni̱ ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ʼa ndakú koo iniyó nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱xi̱yo ta̱ Sadoc.
IINLÁ REINO NDIÓXI̱ KÚÚ ÑA̱ NDÍKU̱NYÓ
4. ¿Nda̱chun xíniñúʼu ndakú koo iniyó ña̱ va̱ʼa kundiku̱nyó Reino Ndióxi̱? (Koto na̱ʼná).
4 Miíyó na̱ ndásakáʼnu Jehová, iinlá Reinora kúú ña̱ ndíku̱nyó. Soo ña̱ va̱ʼa keʼéyó ña̱yóʼo xíniñúʼu ndakú koo iniyó (Mat. 6:33). Xíniñúʼu ndakú koo iniyó ña̱ va̱ʼa keʼéyó ña̱ káʼa̱n Jehová xíʼinyó ta saátu ña̱ natúʼunyó xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Reinora (1 Tes. 2:2). Saátu tiempo vitin ku̱a̱ʼání na̱ yiví káʼa̱n xa̱ʼa̱ ña̱ política ta kivi ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó ña̱ nda̱kú koo iniyó xíʼin Jehová (Juan 18:36). Xa̱a̱ ku̱a̱ʼání na̱ testigo Jehová íxandi̱va̱ʼana xíʼinna ta táannana veʼeka̱a xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo xíínna ki̱ʼvina xíʼin ña̱ política á xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo xíínna ku̱ʼu̱nna nu̱ú ku̱a̱chi.
¿Ndáaña keʼún tá inkana káʼa̱nna xa̱ʼa̱ ña̱ política? (Koto párrafo 4).
5. ¿Nda̱chun xi̱niñúʼu ndakú koo ini ta̱ Sadoc ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanra xíʼin ta̱ David?
5 Ta̱ Sadoc ni̱xa̱ʼa̱nra Hebrón ña̱ va̱ʼa kotora ndáa ki̱ʼva ndásaana ta̱ David rey, soo saátu xa̱a̱ ni̱xi̱yo tu̱ʼvara ña̱ ku̱ʼu̱nra nu̱ú ku̱a̱chi (1 Crón. 12:38). Chi̱kaa̱-inira ña̱ ku̱ʼu̱nra xíʼin ta̱ David nu̱ú ku̱a̱chi, tasaá ndakiʼinna tu̱ʼun na̱ ñuu Israel. Ni va̱ása níxi̱xini̱ra kanitáʼanra soo kǒo níxi̱yiʼvíra ña̱ ku̱ʼu̱nra nu̱ú ku̱a̱chi chi ndakúní ni̱xi̱yo inira.
6. ¿Ndáa yichi̱ va̱ʼaní chi̱núu ta̱ David nu̱ú ta̱ Sadoc? (Salmo 138:3).
6 ¿Ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼin ta̱ Sadoc ña̱ va̱ʼa ndakú ni̱xi̱yo inira? Sana ña̱ chi̱ndeétáʼan xíʼinra ña̱ ndakú koo inira kúú ña̱ xi̱xitora na̱ ta̱a na̱ ndakúní ni̱xi̱yo ini na̱ kǒo níxi̱yiʼví. Iin ta̱yóʼo xi̱kuu ta̱ rey David. Ndiʼina ka̱ndíxa ña̱ koo ta̱ David rey saáchi ndakúní ni̱xi̱yo inira tá xi̱xaʼa̱nra nu̱ú ku̱a̱chi ña̱ ndakiʼinra tu̱ʼun na̱ ñuu Israel (1 Crón. 11:1, 2). Xi̱ndaaní-ini ta̱ David ña̱ chindeétáʼan Jehová xíʼinra, ta tá xi̱kuni̱na kaʼnínara xi̱kaʼa̱nra xíʼin Jehová ña̱ chindeétáʼanra xíʼinra (Sal. 28:7; kaʼvi Salmo 138:3).c Saátu xi̱ni ta̱ Sadoc ña̱ ke̱ʼé ta̱ Jehoiadá xíʼin se̱ʼera ta̱ Benaya xíʼin 22 ta̱a ta̱ xi̱niʼi yichi̱ nu̱ú na̱ xi̱xaʼa̱n nu̱ú ku̱a̱chi na̱ xi̱kitáʼan xíʼin ta̱ David (1 Crón. 11:22-25; 12:26-28). Ndiʼi na̱yóʼo xi̱kuni̱ ña̱ koo ta̱ David rey.
7. a) ¿Ndáaña kéʼé ku̱a̱ʼání na̱ va̱lí tiempo vitin? b) ¿Ndáaña sákuaʼún xíʼin video ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ ta̱ hermano Nsilu?
7 Tá sákuaʼayó xa̱ʼa̱ na̱ va̱ʼaní nda̱sakáʼnu Ndióxi̱ tiempo xi̱naʼá, ña̱yóʼo chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ ndakú koo iniyó ta kǒo yi̱ʼvíyó ña̱ ndasakáʼnuyó Jehová. Tá ni̱xi̱yo ta̱ Jesús nu̱ú ñuʼú yóʼo kǒo níxiinra ki̱ʼvira xíʼin ña̱ política (Mat. 4:8-11; Juan 6:14, 15). Ndiʼi tiempo xi̱ndaa-inira ña̱ chindeétáʼan Jehová xíʼinra. Ta saátu tiempo vitin íyo ku̱a̱ʼá na̱ va̱lí kúa̱an na̱ nda̱kú íyo ini xíʼin Jehová, saáchi kǒo xíínna ki̱ʼvina xíʼin ña̱ política ta kǒo xíínna ku̱ʼu̱nna nu̱ú ku̱a̱chi. Kivi nandukún ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ na̱ va̱lí yóʼo nu̱ú jw.org.d
CHINDEÉTÁʼAN XÍʼIN NA̱ HERMANO
8. ¿Ama kúú ña̱ xíniñúʼu ndakú koo ini na̱ anciano ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanna xíʼin na̱ hermano?
8 Miíyó na̱ ndásakáʼnu Jehová kútóoníyó chindeétáʼanyó xíʼin na̱ hermano (2 Cor. 8:4). Soo xíniñúʼu ndakú koo iniyó ña̱ va̱ʼa keʼéyó ña̱yóʼo. Tá kúú, tá kíxáʼa íyo guerra, na̱ anciano kúnda̱a̱-inina ña̱ xíniñúʼu chikaa̱na ndee̱ xíʼin na̱ hermano ta xíniñúʼu ku̱ʼu̱n ndakana ña̱ kuxuna ta saátu ña̱ sakúaʼana xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱ní-inina xínina na̱ hermano chíndeétáʼanvana xíʼinna ni sava yichi̱ nda̱a̱ i̱yo kuvina xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo (Juan 15:12, 13). Saá náʼa̱na ña̱ kǒo yíʼvina nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Sadoc.
9. Táki̱ʼva káchi 2 Samuel 15:27-29, ¿ndáaña ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ David xíʼin ta̱ Sadoc keʼéra? (Koto na̱ʼná).
9 Ta̱ Absalón xi̱kuni̱ra kaʼníra ta̱ David chi xi̱kuni̱ra nduura rey (2 Sam. 15:12, 13). Ña̱kán, ta̱ David xi̱niñúʼu kamaní kitara ñuu Jerusalén ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ káchíñu nu̱úra: “Kamandó ná kunuyó, saáchi tá ná va̱ása keʼéyó ña̱yóʼo nda̱a̱ ni iinyó va̱ása ka̱ku nu̱ú ta̱ Absalón” (2 Sam. 15:14). Tá xa̱a̱ ke̱ena ku̱a̱ʼa̱nna ta̱ David ki̱ʼinra kuenta ña̱ xi̱niñúʼu kindo̱o iin na̱ kítáʼan va̱ʼa xíʼinra ñuu Jerusalén ña̱ va̱ʼa kotona ndáaña kéʼé ta̱ Absalón tasaá natúʼunna xíʼinra xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Ña̱kán ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Sadoc xíʼin inkaka na̱ su̱tu̱ ña̱ ná ndikóna ñuu Jerusalén ña̱ va̱ʼa kotona̱nína á kotoniʼnivíxína ña̱ kéʼé ta̱ Absalón (kaʼvi 2 Samuel 15:27-29).e Xi̱niñúʼu kiʼinnína kuenta chi nda̱a̱ kivi kuvina xa̱ʼa̱ ña̱ keʼéna ña̱yóʼo. Iinlá xa̱ʼa̱ mií ta̱ Absalón xi̱ndiʼi-inira, ndi̱va̱ʼaní ni̱xi̱yo inira ta xi̱sandáʼvira na̱ yiví. Sana ixandi̱va̱ʼaní ta̱ Absalón xíʼin na̱yóʼo tá níkunda̱a̱-inira ña̱ chíndeétáʼanna xíʼin ta̱ David.
Ta̱ David ta̱xira iin chiñu ña̱ i̱yoní ndaʼa̱ ta̱ Sadoc. (Koto párrafo 9).
10. ¿Ndáana chi̱ndeétáʼan xíʼin ta̱ David, ta ndáa ki̱ʼva ke̱ʼénaña?
10 Ta̱ David ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Sadoc ta saátu xíʼin ta̱ Husái ña̱ keʼéna iin ña̱ʼa (2 Sam. 15:32-37). Ta̱ Husái ke̱ʼéra ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ David ta ki̱xáʼara va̱ʼaní kítáʼanra xíʼin ta̱ Absalón. Ta̱ Husái ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Absalón ndáaña keʼéra ña̱ va̱ʼa kanitáʼanra xíʼin ta̱ David. Ña̱yóʼo chi̱ndeétáʼan xíʼin ta̱ David ña̱ va̱ʼa kuumiíra ku̱a̱ʼá loʼoka tiempo tasaá kunda̱a̱-inira ndáa ki̱ʼva kanitáʼanra xíʼin ta̱ Absalón. Tándi̱ʼi, ta̱ Husái na̱túʼunra ña̱yóʼo xíʼin ta̱ Sadoc ta saátu xíʼin ta̱ Abiatar (2 Sam. 17:8-16). Tasaá ta̱ Sadoc xíʼin ta̱ Abiatar na̱túʼunna xíʼin ta̱ David (2 Sam. 17:17). Mií Jehová chi̱ndeétáʼan xíʼin ta̱ Sadoc saátu xíʼin inkaka na̱ su̱tu̱ ña̱ va̱ʼa chi̱ndeétáʼanna xíʼin ta̱ David tasaá kǒo níxaʼnínara (2 Sam. 17:21, 22).
11. ¿Ndáa ki̱ʼva na̱ʼa̱yó ña̱ ndakú-iniyó nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱xi̱yo ta̱ Sadoc?
11 Tá yáʼa na̱ hermano nu̱ú tu̱ndóʼo, ¿ndáaña keʼéyó ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanyó xíʼinna tasaá na̱ʼa̱yó ña̱ ndakú íyo iniyó nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱xi̱yo ta̱ Sadoc? Ña̱ nu̱ú. Ná keʼéyó ña̱ káʼa̱nna xíʼinyó. Xíniñúʼu kuniso̱ʼoyó ndiʼi ña̱ káʼa̱nna xíʼinyó tasaá viíní kutáʼan ndiʼiyó. Ña̱kán ná keʼéyó ña̱ káʼa̱n na̱ káchíñu Betel xíʼinyó (Heb. 13:17). Na̱ anciano xíniñúʼu kaʼvina tutu ña̱ chíndaʼána ndaʼa̱na ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-inina ndáaña kivi keʼéna tá xa̱a̱ ná kuu iin tu̱ndóʼo (1 Cor. 14:33, 40). Ña̱ u̱vi̱. Ndakú ná koo iniyó soo ná kiʼinyó kuenta (Prov. 22:3). Tá xítoún ña̱ ndeéní ndíkaa̱ ku̱a̱chi, kǒo ku̱ʼún chi nda̱a̱ kivi kuviún. Ña̱ u̱ni̱. Ná kundaa-iniyó Jehová. Ndíʼi̱-ini Jehová xa̱ʼa̱ ndiʼiyó ta kǒo kúni̱ra ña̱ kundoʼoyó nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa. Kivi chindeétáʼanra xíʼinyó ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-iniyó ndáa ki̱ʼva chindeétáʼanyó xíʼin na̱ hermano na̱ ndóo nu̱ú íyo ku̱a̱chi ta saátu ña̱ kundaayó miíyó.
12, 13. ¿Ndáaña sákuaʼún xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ Víktor xíʼin ta̱ Vitali? (Koto na̱ʼná).
12 Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ u̱vi̱ ta̱ anciano ta̱ naní Víktor xíʼin Vitali. Ta̱yóʼo xi̱xaʼa̱nndakara ti̱kui̱í xíʼin ña̱ kuxu na̱ hermano na̱ ndóo ñuu Ucrania. Ta̱ Víktor káchira: “Ndiʼi tienda xi̱xaʼa̱ndi̱ ña̱ ndukúndi̱ comida ta xi̱xiniso̱ʼondi̱ ña̱ xi̱sakáʼndina tu̱xi̱í yatin nu̱ú xi̱xikandi̱. Iin ta̱ hermano ta̱xira ku̱a̱ʼání comida ña̱ xi̱kuumiíra ndaʼa̱ndi̱. Ta ña̱yóʼo kúú ña̱ xi̱xi na̱ hermano loʼo tiempo. Soo tá xa̱a̱ táandi̱ ña̱ʼa ini carro, ki̱ʼva 20 metro nu̱ú xi̱ñuʼundi̱ nda̱kava iin bomba soo kǒo níka̱ʼndiña. Iníí ki̱vi̱ ni̱ka̱ʼi̱n xíʼin Jehová ña̱ va̱ʼa taxira ndee̱ ndaʼíi̱ ña̱ ndakú koo inii̱ ña̱ va̱ʼa chindeétáʼi̱n xíʼin na̱ hermano”.
13 Ta̱ Vitali káchira: “Xi̱niñúʼu ndakúní koo inindi̱ ña̱ va̱ʼa keʼéndi̱ ña̱yóʼo. Yichi̱ ña̱ nu̱ú ña̱ ni̱xa̱ʼi̱n ndakai̱ comida ndaʼa̱ na̱ hermano ki̱ʼva 12 hora xi̱ñuʼundi̱ yichi̱ tasaá ni̱xa̱a̱ndi̱. Ta ndiʼi tiempo kán ni̱ka̱ʼi̱n xíʼin Jehová ña̱ chindeétáʼanra xíʼinndi̱”. Ndakúní ni̱xi̱yo ini ta̱ Vitali, soo saátu ki̱ʼinra kuenta ndáaña kivi keʼéra ña̱ va̱ʼa kundaara miíra. Ta̱yóʼo káʼa̱nkara: “Ni̱ka̱ʼi̱n xíʼin Jehová ña̱ taxira ña̱ ndíchi ndaʼi̱ ña̱ va̱ʼa kuniso̱ʼi̱ ña̱ káʼa̱n na̱ chíñu tasaá kǒo ña̱ kundoʼi̱. Soo ki̱xáʼaníi̱ kándíxai̱ Jehová tá xi̱toi̱ ña̱ viíní kítáʼan na̱ hermano káchíñuna. Na̱yóʼo xi̱ndakunana yichi̱, xi̱ndataán va̱ʼana comida, ti̱ko̱to̱ xíʼin inkaka ña̱ʼa ini carro tú ku̱a̱ʼa̱n xíʼinndi̱. Saátu xi̱taxina ña̱ xi̱xixindi̱ ta saátu nu̱ú ku̱su̱nndi̱”.
Tá kúú iin tu̱ndóʼo ta káʼa̱nna xíʼún ña̱ chindeétáʼún xíʼin na̱ hermano xíniñúʼu ndakú koo iniún soo saátu xíniñúʼu kiʼún kuenta ña̱ va̱ʼa kundaún miíún. (Koto párrafo 12 xíʼin 13).
NDA̱KÚ KOO INIÚN XÍʼIN JEHOVÁ
14. ¿Ndáaña ndóʼoyó tá iin na̱ kúʼvi̱ní-iniyó xíniyó sándakoona Jehová?
14 Kúsuchíní-iniyó tá sándakoo iin na̱ migoyó á iin na̱ veʼeyó Jehová (Sal. 78:40; Prov. 24:10). Soo tá viíní xi̱kitáʼanyó xíʼin na̱yóʼo kúsuchíníka-iniyó tá xa̱a̱ kéena ñuu Jehová. Tá xa̱a̱ yáʼún nu̱ú ña̱yóʼo, ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Sadoc va̱ʼaní chindeétáʼan xíʼún chi ta̱yóʼo nda̱kúní ni̱xi̱yo inira xíʼin Jehová.
15. ¿Nda̱chun xi̱niñúʼu ndakú koo ini ta̱ Sadoc ña̱ va̱ʼa kǒo kuxíkara nu̱ú Jehová? (1 Reyes 1:5-8).
15 Tá xa̱a̱ ku̱chée ta̱ David ta xa̱a̱ ku̱nu̱mí kuvira se̱ʼera ta̱ Adonías xi̱kuni̱ra nduura rey. Soo ta̱ xi̱kuni̱ Jehová xa̱a̱ koo rey xi̱kuu ta̱ Salomón (1 Crón. 22:9, 10). Nda̱kúníva ni̱xi̱yo ini ta̱ Sadoc xíʼin Jehová, soo ta̱ migora Abiatar chi̱ndeétáʼanra xíʼin ta̱ Adonías (kaʼvi 1 Reyes 1:5-8).f Xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ Abiatar ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ kǒo nda̱kúka níxi̱yora xíʼin ta̱ David ta saátu xíʼin Jehová. Sana ku̱suchíní-ini ta̱ Sadoc tá ki̱ʼinra kuenta ña̱ kǒo níxiinka ta̱ Abiatar ndasakáʼnura Jehová. Saáchi yáʼaka 40 ku̱i̱ya̱ inkáchi ka̱chíñura (2 Sam. 8:17). Inkáchi ni̱xa̱ʼa̱n ta̱ Sadoc xíʼin ta̱ Abiatar xíʼin arca Ndióxi̱ (2 Sam. 15:29). Va̱ʼaní chi̱ndeétáʼan u̱vi̱ saára xíʼin ta̱ David ta saátu inkáchi ka̱chíñura nu̱ú Jehová (2 Sam. 19:11-14).
16. ¿Ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼin ta̱ Sadoc ña̱ nda̱kú koo inira xíʼin Jehová?
16 Ta̱ Abiatar va̱ása nda̱kú níxi̱yo inira xíʼin Jehová, soo ta̱ Sadoc nda̱kúva ni̱xi̱yo inira xíʼinra. Ta̱ David xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ va̱ása sandákooví ta̱ Sadoc ña̱ ndasakáʼnura Jehová. Tá na̱túʼunna xíʼin ta̱ David xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuni̱ ta̱ Adonías keʼéra, ta̱ David ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Sadoc ta̱ Natán xíʼin ta̱ Benaya ña̱ ndasaana ta̱ Salomón rey (1 Rey. 1:32-34). Sana ña̱ chi̱ndeétáʼan xíʼin ta̱ Sadoc kúú ña̱ nda̱kanixi̱níra xa̱ʼa̱ na̱ xi̱ndasakáʼnu Jehová, tá kúú ta̱ Natán ta̱ va̱ʼaní chi̱ndeétáʼan xíʼin ta̱ rey David (1 Rey. 1:38, 39). Tá ndu̱u ta̱ Salomón rey chiñu ña̱ xi̱kuumií ta̱ Abiatar ta̱xiraña ndaʼa̱ ta̱ su̱tu̱ Sadoc (1 Rey. 2:35).
17. ¿Ndáa ki̱ʼva kundiku̱n yichi̱ ta̱ Sadoc tá iin na̱ migoún á iin na̱ veʼún sa̱ndákoona Jehová?
17 ¿Ndáaña keʼún ña̱ va̱ʼa kundiku̱n yichi̱ ta̱ Sadoc? Tá iin na̱ migoún á iin na̱ veʼún sa̱ndákoona Jehová chikaa̱ ndee̱ ña̱ nda̱kú koo iniún xíʼin Jehová (Jos. 24:15). Ka̱ʼa̱n xíʼinra ña̱ taxira ndee̱ ndaʼún ta kǒo sandákoún ña̱ kitáʼún xíʼin na̱ hermano. Xítova Jehová ña̱ nda̱kú íyo iniún xíʼinra ta ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa taxira ndaʼún chí nu̱únínu (2 Sam. 22:26).
18. ¿Ndáaña sákuaʼún xíʼin ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Marco xíʼin ñá Sidse?
18 Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Marco xíʼin ñá síʼira ñá Sidse. Tá xa̱ʼnu u̱vi̱ ná válí se̱ʼe na̱yóʼo sa̱ndákooná ña̱ ndásakáʼnuná Jehová. Ta̱ Marco káchira: “Tá káku iin se̱ʼeyó kúʼvi̱ní-iniyó xíniyóna ta chíkaa̱yó ndee̱ ña̱ keʼéyó nda̱a̱ ndáaka ña̱ʼa ña̱ va̱ʼa kundaayóna. Ña̱kán, kúsuchíní-iniyó tá sándakoona Jehová”. Ta ña̱yóʼo káchikara: “Soo xa̱a̱ va̱ʼaní chíndeétáʼan Jehová xíʼinndi̱ saáchi táxira ndee̱ ndaʼa̱ ñá síʼíi̱ ña̱ ndakú koo iniñá tasaá chindeétáʼanñá xíʼin tá xa̱a̱ ndákavaní-inii̱ á tá kúsuchí-inii̱. Soo, tá kíxáʼa kúsuchí-ini ñá síʼii̱ chíndeétáʼi̱n xíʼinñá chi mií Jehová táxi ndee̱ ndaʼíi̱”. Ñá Sidse káchiñá: “Mií Jehová kúú ta̱ táxi ndee̱ ndaʼa̱ndi̱ ña̱ kundeé-inindi̱. Xi̱ndakanixi̱níi̱ ña̱ ku̱a̱chi mií kúú ña̱ kǒo ndásakáʼnuka ná válí se̱ʼi̱ Jehová, soo tá xi̱ndakanixi̱níi̱ ña̱yóʼo xi̱ka̱ʼi̱n xíʼin Jehová ña̱ chindeétáʼanra xíʼi̱n. Tá ni̱ya̱ʼa tiempo iin ñá hermana ñá ta̱ʼán kunii̱ ku̱a̱ʼání tiempo ku̱yatinñá nu̱úi̱, ta chi̱núu ndaʼa̱ñá so̱kói̱ ta xi̱toñá nu̱úi̱ ta ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼi̱n: ‘Sidse, ndakaʼán ña̱ su̱ví ku̱a̱chi miívíún kúúña’. Kúsi̱íní-inindi̱ ña̱ ndásakáʼnundi̱ Jehová ta miíra kúú ta̱ chíndeétáʼan xíʼinndi̱”.
19. ¿Ndáaña chikaa̱-iniún keʼún?
19 Jehová kúni̱ra ña̱ ndiʼi miíyó ndakú ná koo iniyó nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱xi̱yo ta̱ Sadoc (2 Tim. 1:7). Ta kúni̱ra ña̱ ndiʼi tiempo ná kundaa-iniyóra. Ña̱kán tá iin ki̱vi̱ ná ya̱ʼún nu̱ú iin tu̱ndóʼo ta xíniñúʼu ndakú koo iniún, ka̱ʼa̱n xíʼin Jehová ña̱ chindeétáʼanra xíʼún. Mií Jehová chindeétáʼan xíʼún ña̱ ndakú koo iniún nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱xi̱yo ta̱ Sadoc (1 Ped. 5:10).
YAA 126 Nda̱kúní ná koo iniyó xíʼin Ndióxi̱
a 1 Crónicas 12:22: “Ki̱vi̱ tá ki̱vi̱ xi̱xaa̱ka na̱ ta̱a na̱ xi̱kuni̱ chindeétáʼan xíʼin ta̱ David, ta ku̱a̱ʼáníka ni̱xa̱a̱na ndu̱una nda̱a̱ táki̱ʼva ku̱a̱ʼání kúú na̱ soldado Ndióxi̱”.
b 1 Crónicas 12:26-28: “Ta 4,600 xi̱kuu na̱ levita. 27 Ta̱ Jehoiadá kúú ta̱ xi̱niʼi yichi̱ nu̱ú na̱ se̱ʼe ta̱ Aarón, ta xíʼin ta̱yóʼo xi̱kitáʼan 3,700 na̱ ta̱a, 28 ta saátu ta̱ Sadoc iin ta̱ loʼo ta̱ ndakúní ta̱ va̱ása níxi̱yiʼví xíʼin 22 na̱ xi̱niʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera”.
c Salmo 138:3: “Tá ni̱ka̱ʼi̱n xíʼún nda̱kuiún yuʼíi̱, chi̱ndeétáʼún xíʼi̱n ña̱ va̱ása yi̱ʼvíi̱ ta ndakú koo inii̱”.
d Nu̱ú jw.org kivi kotoún video ña̱ naní, ¿Nda̱chun va̱ása xíniñúʼu yi̱ʼvíyó? Ña̱ kǒo ki̱ʼviyó xíʼin ni iin partido.
e 2 Samuel 15:27-29: “Ta ta̱ rey ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ su̱tu̱ Sadoc: ‘¿Á su̱ví iin ta̱a ta̱ kúnda̱a̱-ini xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱ Ndióxi̱ kúún? Ndikóndó chí ñuu ta kǒo kundi̱ʼi-inindó ta ná ndikó u̱vi̱ saá se̱ʼendó xíʼinndó: se̱ʼún ta̱ Ahimáaz ta saátu ta̱ Jonatán se̱ʼe ta̱ Abiatar. 28 Yi̱ʼi̱ kindo̱i̱ koi̱ chí nu̱ú ñuʼú yi̱chí nu̱ú yáʼa na̱ yiví yu̱ta Jordán, nda̱a̱ ná natúʼunndó xíʼi̱n xa̱ʼa̱ ña̱ kúu’. 29 Ña̱kán ta̱ Sadoc xíʼin ta̱ Abiatar ndi̱kóna xíʼin Arca Ndióxi̱ ta̱ nda̱a̱ chí Jerusalén ta kán ki̱ndoona xi̱ndoona”.
f 1 Reyes 1:5-8: “Ta ta̱ Adonías se̱ʼe ñá Haguit xi̱ka̱ʼa̱n va̱ʼaníra xa̱ʼa̱ra ta xi̱kachira: ‘Yi̱ʼi̱ kúú ta̱ xa̱a̱ koo rey’. Ña̱kán xa̱ʼndara chiñu ña̱ ná ixava̱ʼana iin carreta, ta saátu ndu̱kúra na̱ yósó kuáyi̱ xíʼin 50 na̱ ta̱a na̱ kunu ku̱ʼu̱n chí nu̱úrí. 6 Soo yivára nda̱a̱ ni iin yichi̱ va̱ása níka̱ʼa̱nra xíʼinra: ‘¿Nda̱chun kéʼún ña̱yóʼo?’. Siʼna ta̱ Absalón kúú ta̱ ka̱ku, tándi̱ʼi saá ka̱ku ta̱ Adonías ta saátu ta̱yóʼo liviní ni̱xi̱yora. 7 Ta̱ Adonías ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Joab se̱ʼe ñá Zeruyá ta saátu ta̱ su̱tu̱ Abiatar, ta na̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nna ña̱ chindeétáʼanna xíʼinra ta saátu ña̱ kutáʼanna xíʼinra. 8 Soo ta̱ su̱tu̱ Sadoc, ta̱ Benaya se̱ʼe ta̱ Jehoiadá, ta̱ profeta Natán, ta̱ Simeí, ta̱ Reí xíʼin na̱ ta̱a na̱ ndakúní na̱ xíni̱ní kanitáʼan na̱ xi̱kitáʼan xíʼin ta̱ David va̱ása níchindeétáʼanna xíʼin ta̱ Adonías”.