Vahumbe—Puenu Vakua Kilistu va Ku-hia

1. Linga Mukua Kilistu a kole mu lutsilielo, vika na pande ku linga?

TUE KU komoka ku kola ca vanike. Ve ku kola vuasi na ku heta ku vukuluntu, ca ku hona ku lihakela kapandi. Vunoni ku kola mu lutsilielo, ka ce ku liendela civene, ca tondeka tu lingeko mumo.b (1 Kol. 13:11; VaHe. 6:1) Linga tu hase ku puisamo vutumbe vuaco, tua tondeka ku likuata vusamba vua kama na Yehova. Tua tondeka naua sipilitu santu linga tu pangele ha vifua via mu lutsilielo, ha vutongue na ku liviukisila viteli via ku lutue.—Visi. 1:5.

2. Vika tua lilongesa ku Njenisisi 1:27 kaha vika tu simutuila mu cilongesa cino?

² Yehova ua tangele vantu mu vifua vivali: vamala na vampuevo. (Tandenu Njenisisi 1:27.) Kaha ca casi ku mona ngecize vamala va lifuila na vampuevo naua va lifuila. Ca ku muenako, Yehova ua tangele vamala va puisemo vipanga na viteli via liseza na via vampuevo. Ngeci mukemuo, nkala civunga ca tondeka vifua via ku liseza, mu ku puisamo viteli viaco. (Njen. 2:18) Mu cilongesa cino, tu hilula viuma vi va hasa ku linga vandumbuetu va vahumbe linga va hie mu lutsilielo. Kaha mu cilongesa ci na hatako tu ka handeka via vamuanetu va vakuendze.

PANGELENU HA VIFUA VIA MU LUTSILIELO

3-4. Kulihi vahumbe Vakua Kilistu va hasa ku uana malungano a cili? (Talenu naua cikupulo.)

³ Mbimbiliya ya tumbula vampuevo vavengi va lemene Yehova na ku mu pangela. Kaha va puile “vakua ku linga viuma mu ku puisamo” na “vakua cili mu viuma viose” ngue mu u na muesa mukanda ua mutue. Kaha naua mu vikungulukilo mua kala vandumbuetu vavengi va ku hia mu lutsilielo, vaze va fuila ku va tambuluisa.

⁴ Vahumbe, singaniekenu hali vamo vandumbuetu va ku hia, va mu hasa ku tambuluisa. Kaha talenu vifua via cili vi va kala navio, na ku mona vati mu hasa ku vi tambuluisa. Mu vinanga vi na hatako, tu hilula vifua vitatu via seho vi va pande ku pangela vandumbuetu linga va hie mu lutsilielo.

5. Omo lia vika mpuevo Mukua Kilistu ua tondeka ku likehesa?

⁵ Ku likehesa ca pua cifua ca seho ca tondeka mu ku hia mu lutsilielo. Mpuevo ua ku lihekesa ue ku likuata vusamba vua cili na Yehova kaha na vakuavo. (Tia. 4:6) Ca ku muenako, mpuevo ua lema Yehova ue ku tava cifua ca tumbikilamo Yehova mpoko. (1 Kol. 11:3) Yehova ua hangula iya na pande ku tuamenena viuma mu cikungulukilo na mu vusoko.c

6. Vika vahumbe Vakua Kilistu va hasa ku lilongesa ku ku likehesa ca Lembeka?

⁶ Tu hilulenu lungano lua Lembeka. Ua puile mukua mana, ua kele na vukatuisi kaha mukua ku lihakela kapandi. (Njen. 24:58; 27:5-17) Vutuhu ngoco, ua puile mukua kasingimiko na ku ononoka. (Njen. 24:17, 18, 65) Ngeci mua Lembeka, nga nenu mu likehesa na ku kava cifua ca tumbikilamo viuma Yehova, mu ka pua lungano lua cili mu vusoko vuenu na mu cikungulukilo.

7. Vati vahumbe Vakua Kilistu va hasa ku tambuluisa ku konkama ca Estele?

⁷ Ku konkama ca pua cifua cikuavo ci va tondeka Vakua Kilistu vose. Mbimbiliya nguayo: “Mangana a kala kuli vakua ku konkama.” (Visi. 11:2) Estele ua puile ua ku konkama kaha mukua ku vuila Njambi liova. Mu ku pua ua ku konkama, ua tualeleleho ku likehesa ambe mua puile lisano. Ua halakanene ku vimamuna via mpanjeni Molendekayi na ku vi kava. (Est. 2:10, 20, 22) Nenu mu hasa ku muesa ku konkama caco mu ku vundila vimamuna na ku vi kava.—Tito 2:3-5.

8. Kuliya na 1 Timoteo 2:9, 10, vati ku konkama ci hasa ku kuasa ndumbuetu ku hangula vuino vuzalo na ku livuahesa?

⁸ Estele ua muesele naua ku konkama mu njila yeka. Vutuhu ua puile ua ku “viuka na ku lelema” vunoni ka livuile ku pua ua seho cikuma ku hiana vakuavo. (Est. 2:7, 15) Vati vandumbuetu va hasa ku tambuluisa lungano lua Estele? Njila imo i va hasa ku mu tambuluisa va i tumbula ku 1 Timoteo 2:9, 10. (Tandenu.) Kapostolo Paulu ua mamuine vampuevo Vakua Kilistu ku zala mu cifua ci muesa kasingimiko kuli Njambi. Mezi a mu ciNgelengu a pangesele a muesa ngecize ntsimbu yose mpuevo na pande ku zala vuzalo vua muesa ku lipokuesa. Kaha naua na pande ku muesa ngecize ua tuala mana ku vati vakuavo va hasa ku livua omo lia zalesi yeni. Mua vusunga, tue ku santsela mua kama vandumbuetu vaze ve ku lihakela kapandi ka ku zala na ku konkama!

9. Vika tu hasa ku lilongesa kuli Avingaile?

⁹ Liano lia pua naua cifua cikuavo ci va na pande ku kala naco vandumbuetu va kuhia. Vika via pua liano? Liano lia pua ku nongonona vika via cili na vika via ku vihia kaha mu nima yaco u hangula ku linga via cili. Tu hilulenu lungano ua Avingaile. Yalieni ua lingile vimo vie ku kokele luvinda lua kama ku vusoko vueni vuose. Vunoni Avingaile ua muesele liano mu ku lingako mumo vuasi-vuasi kaha evi via ovuele miono ya vantu. (1 Sam. 25:14-23, 32-35) Liano li hasa naua ku tu kuasa ku tantekeya ntsimbu ya ku holoka na tsimbu i tua pande ku handeka. Kaha li hasa ku tu kuasa naua ku haka seho ku vakuetu.—1 Tes. 4:11.

LILONGESENU VUMO VUTONGUE

10-11. Vukuasi vuka mu hasa ku uanamo mu ku lilongesa ku tanda na ku soneka vuino? (Talenu naua cikupulo.)

¹⁰ Mukua Kilistu ua mpuevo ua tondeka ku kala na vumo vutongue. Ca ku muenako, vumo vutongue vua lilongesele ku vunike vu hasa ku mu kuasa mu muono ueni uose. Tu talenu amo malungano.

¹¹ Lilongesenu ku tanda na ku soneka vuino. Ku visemua vimo, ku tanda na ku soneka vuino ka va ci puisile ca seho ku vampuevo. Vunoni ca pua ca seho ya kama ku Vakua Kilistu vose.d (1 Tim. 4:13) Ngeci mukemuo, kati mu tavese na vimo viahi vi mi vindike ku lilongesa ku tanda na ku soneka vuino. Omo lia vika? Muomu evi vi ka mi kuasa ku uana ha ku liyoyesela. Mu ka hasa ku lilongesa vuino Lizi lia Njambi na ku longesa naua vuino vakuenu. Kaha ca seho ya kama, mu ka kaniamesa vusamba vuenu na Yehova muomu mu ka hasa ku hilula vuino ha viuma vi mua lilongesa.—Yeho. 1:8; 1 Tim. 4:15.

12. Vika mua lilongesa ku Visimo 31:26?

¹² Lilongesenu ku simutuila na ku halakana vuino. Mukua Kilistu na pande ku halakana na ku simutuila vuino. Ku tuala ha cimpande caco, ndongesi Tiango ua tu mamuna ngueni: “Vantu vose va zangule mu ku ivua, va livandeke mu ku handeka.” (Tia. 1:19) Ku halakana vuino vakuetu nga va handeka ca pua ku va muesa “ngozi.” (1 Pet. 3:8) Nga ka mua evuisisile vuino via na handeka mukuenu, mu hulenu. Singaniekenu vuino ntsimbu kanda mu handeke. (Visi. 15:28) Lihulenu nguenu: ‘Vuno vi nji tonda ku handeka via cili kaha vi kaniamesa ni? Vi muesa kasingimiko na ngozi ni?’ Lilongesenu ku vandumbuetu va kuhia va kala na vuhasi vua ku halakana vuino na ku handeka na ngozi. (Tandenu Visimo 31:26.) Puenu na ku tuala mana ku cifua ci ve ku handekelamo na vantu. Mua vusunga, nga mu lihakela kapandi ka ku kala novu vuhasi, mu ka hasa ku pua kavusamba ua cili na ku yoya mu ciyulo na vakuenu.

13. Vati mu hasa ku niunga vuino ndzivo? (Talenu naua cikupulo.)

¹³ Puenu mpuevo ua kuhia ku coto. Ku vihela via vingi, vampuevo vakevo ve ku linga via vingi hembo. Halumo cisemi cenu ua mpuevo ni umo ndumbuetu ua kuhia a hasa ku mi longesaa vipanga via ha ndzivo. Umo ndumbuetu ua lizina Cindy ngueni: “Vuana vua seho vu nja tambula kuli vanana, vua pua ku nji longesa vipanga via ha ndzivo muomu vie ku vuisa ndzolela. Ku lilongesa ku teleka, ku viukisa ndzivo, ku tonga na kuya mu ku landa viuma, via nji kuasa cikuma mu muono uange kaha via sokolola njila ya ku linga via vingi mu cipanga ca Yehova. Cikuavo naua, vanana va nji longesa mua ku tambuila vangendzi kaha eci ca nji kuasa ku tantekeya vamuanetu na vandumbuetu va vifua via cili va nji hasa ku tambuluisa.” (Visi. 31:15, 21, 22) Nga mpuevo ue ku fuitangana kaha cihuanga, ue ku vuisa ndzolela ya kama ku vusoko na mu cikungulukilo.—Visi. 31:13, 17, 27; Vili. 16:15.

14. Vika mua lilongesa ku muzimbu ua vaCrystal kaha mua pande ku tuala mana ku vika?

¹⁴ Puenu vakua ku fuitangana. Ca pua ca seho cikuma ku Vakua Kilistu vose va kuhia ku pua vakua ku fuitangana. (Filp. 4:11) Umo ndumbuetu ua lizina Crystal ua handekele ngueni: “Visemi vange va nji kuasele ku hangula vutongue vuka nja pandele ku lilongesa ku sikola, linga vu ka nji kuase ku lutue. Va nji lekele nji lilongese mua ku pangesela vimbongo kaha ku lingamo ca nji kuasele cikuma mu nima ya ntsimbu.” Ku lilongesa lika mua ku uanena vimbongo ka ce ku puamo, vunoni ca tondeka naua ku lilongesa mua ku pangesela vimbongo viaco. (Visi. 31:16, 18) Nga mu viukilila na viuma vi mua kala navio na ku tina ku likovelesa mu makongo, mu ka hasa ku tuala mana ku vizango vienu via mu lutsilielo.—1 Tim. 6:8.

LIVIUKISILENU VIA KU LUTUE

15-16. Omo lia vika vandumbuetu va ku hona ku somboka va kala na seho? (Mako 10:29, 30)

¹⁵ Ku kala na vifua vie ku vuisa Yehova ndzolela na ku lilongesa vumo vutongue, vi ka mi kuasa ku vihangula vienu mu muono. Talenu vimo vi mu hasa ku linga.

¹⁶ Ku hona ku somboka mu imo ntsimbu. Kuliya na mezi a handekele Yesu, vamo vandumbuetu ve ku hangula ku hona ku somboka mu imo ntsimbu ambe vene nga cihangula caco ca liluisa na cisemua cavo. (Mat. 19:10-12) Vamo co ka ve ku somboka omo lia vusunga vueka. Kalenu na vusunga nguenu, Yehova na Yesu ka ve ku yengula ava vandumbuetu. Cikuavo naua, mu mavu ose vandumbuetu va ku hona ku somboka, va pua lungano lua cili mu vikungulukilo. Cilemo na ngozi i ve ku muesa ku vakuavo, ye ku va kuasa pua vandumbuetu na visemi va mu lutsilielo ku vamuanetu vavengi.—Tandenu Mako 10:29, 30; 1 Tim. 5:2.

17. Vati muhumbe Mukua Kilistu a hasa ku liviukisila ku kovela mu cipanga ca ntsimbu yose?

¹⁷ Mu hasa ku kovela mu cipanga ca ntsimbu yose. Vandumbuetu Vakua Kilistu mu mavu ose, ve ku fuitangana cikuma mu cipanga ca ku ambulula. (Visa. 68:11) Vuno citava mu kovele mu cipanga ca ntsimbu yose ni? Citava mu pue pioneiru, ku lihana ku ku tunga ni vene ku ka pangela ku Mbetele. Puenu na ku kundika vizango vienu mu vivundilo. Lekenuko vamuanetu va puisamo laza ovu vutumbe, va hulenu vika mua pande ku linga nenu mu vi puisemo. Kalenu na imo programa kaha pangelenuho. Nga mu kovela mu cipanga ca ntsimbu yose, ci ka mi kuasa ku linga via vingi mu cipanga ca Yehova.

18. Omo lia vika vandumbuetu va na pande ku hangula vuino yala? (Talenu naua cikupulo.)

¹⁸ Ku hangula ku somboka. Vifua na vutongue vua ku liseza-seza vu tua simutuila, vu ka mi kuasa ku pua mpuevo ua cili mu vulo. Vunoni nga mu tonda ku somboka, mua pande ku hangula vuino muntu a ka mi ambata. Eci ca pua cimo cihangula ca seho ya kama. Kaha vulukenu nguenu mu ka tondeka ku ononoka yala a ka mi ambata. (Loma 7:2; Efe. 5:23, 33) Ngeci lihulenu nguenu: ‘Vuno ou yala ua pua Mukua Kilistu ua kuhia ni? Vuno ue ku tuameka via mu lutsilielo mu muono ni? Vuno ue ku linga vihangula via mana ni? Vuno ue ku litavela visevuka vieni? Vuno ua singimika vampuevo? Vuno ua kala na vumo vutongue vu ka tu kuasa mua ku liyoyesela, mu lutsilielo na mu visinganieka ni? Vuno ue ku puisamo vuino viteli vieni ni? Ca ku muenako, viteli vika ua kala navio mu cikungulukilo kaha vati ue ku vi niunga?’ (Luka 16:10; 1 Tim. 5:8) Vunoni naua nga mu tonda yala ua cili, mua pande ku lihakela kapandi ka ku pua mpuevo ua cili.

19. Omo lia vika mpuevo a hasa ku ivua ndzolela mu ku pua “mukuasi” ua yalieni?

¹⁹ Mbimbiliya nguayo, mpuevo ua cili ua pua “mukuasi” ua yalieni kaha ua mu “fuila.” (Njen. 2:18) Vuno eci ca lomboloka ngecize mpuevo ka kele na seho ni? Houe! Ce ku vuisa ndzolela ya kama mpuevo ku pua mukuasi ua yalieni. Vulukenu nguenu na Mbimbiliya ya tumbula Yehova ku pua “mukuasi.” (Visa. 54:4; VaHe. 13:6) Mpuevo ue ku muesa ngecize ua pua mukuasi ua yalieni, mu ku kuasa vihangula vieni vize vi hasa ku kuata ku vusoko. Mu ku linga ua lema Yehova, ue ku linga cose linga vakuavo va mone vifua via cili via yalieni. (Visi. 31:11, 12; 1 Tim. 3:11) Mu hasa ku liviukisila ku ka pua mpuevo ua cili, mu ku kaniamesa cilemo cenu kuli Yehova na ku kuasa vakuenu ku ndzivo na mu cikungulukilo.

20. Vati ku pua cisemi ua mpuevo ce ku kuata ku vusoko?

²⁰ Ku pua cisemi. Halumo mu nima ya ku somboka mu ka tonda ku kala na vana. (Visa. 127:3) Ngeci mukemuo, ca pua ca cili ku singanieka vua lumo vika via tondeka ku cisemi ua mpuevo ua cili. Vifua na vutongue vua ku liseza-seza vi tua simutuila mu cilongesa cino, vi ka mi kuasa ku pua cisemi na mpuevo ua cili. Cilemo, ngozi na ntsintsa vi ka mi kuasa ku yoya mu ndzolela na ciyulo mu vusoko.—Visi. 24:3.

21. Vati tue ku livua ku tuala ha vandumbuetu kaha omo lia vika? (Talenu cikupulo ca helu.)

²¹ Vandumbuetu, tua mi lema cikuma kaha tua santsela ku viose vi mue ku lingila Yehova na vangamba veni. (VaHe. 6:10) Mue ku lihakela kapandi ka kama ka ku kala na vifua via cili via mu lutsilielo na vutongue vua ku liseza-seza vue ku mi kuasa mu muono. Kaha evi vie ku mi vuisa ndzolela hamo lika na vakuenu. Cikuavo naua, kalenu na vusunga ngecize muli na ku liviukisila vuino muono ua ku lutue. Mua vusunga, mua pua vupite vua kama mu lukungulukilo lua Yehova!