Junio

Kemej iichpoch Jefté amo keman monamiktiskia nion kinpiaskia konemej, Jefté amo kipiaskia iixuiuan akin kichiuaskiaj maj amo poliui itokay nion kiseliskiaj talmej tein kipiaya (Juec. 11:34). Maski ijkon, kijtoj: “Nimotenkauakya iuan Jiova, uan amo ueli nimotajtolkepa” (Juec. 11:35). Nejin tajtolmej techmachtiaj ke Jefté tel chikauak katka itakuaujtamatilis. Jiova kiselij ueyi netetayokolil tein kichiuak uan kitiochiuak. ¿No titakuaujtamatiskiaj kemej Jefté? Keman timotemaktijkej iuan Jiova, timotenkaujkej iuan ke nochipa tikchiuaskiaj tein yejuatsin kineki. Tikmatiaj ke kemansa ouij techkisaskia. Sayoj ke ¿toni tikchiuaj keman Jiova techtajtania maj tikchiuakan teisa tein amo tikuelitaj? Komo tikpiaj totakuaujtamatilis kemej tein kipiak Jefté, tiknextiskej keman tikchiuaskej tein timotenkaujkej iuan Jiova uan tiktakamatiskej ika nochi toyolo. Tikmatij ke itatiochiualis Dios nochipa okachi miak ke tein yeski taman tein tikauaskej (Mal. 3:10). w16.04 1:11, 14, 15

Jesús ika iyektikatsin espíritu Dios kinixyekana nechikolmej. Yektikatsin espíritu uelis techpaleuis maj amo tikchiuakan tein amo kuali, maj titanojnotsakan ika yolchikaualis uan maj kuali titaixpejpenakan. Yejua ika motelneki maj tikchiuakan nochi tein uelis tein techpaleuis maj tiyetokan itech nochi nechikolmej. Ijkon tikseliskej nepaleuil tein Dios techmaka ika iespíritu. Miakpa, itech nechikolmej ika titajtouaj keniuj mochiuakya seki taman tein uejkaujya moijkuiloj itech Biblia. Nejin techpaleuia maj okachiok tikneltokakan ke Jiova kichiuas nochi tein motenkaujtok. Uan no, tokniuan techyolchikauaj keman kitemakaj tanojnotsmej uan kipanoltiaj ixneskayomej, sayoj ke no keman tanankiliaj uan keman mokuikatiaj ika nochi ininyolo (1 Cor. 14:26). Komo titajtouaj iniuan tokniuan achto ke peuas nechikol uan satepan ke tamis no techyolchikaua, porin tikitaj ke tikinpiaj miakej totasojikniuan akin toka motekipachouaj (1 Cor. 16:17, 18). w16.04 3:6, 7

Jesús kijtoj ke imomachtijkauan kiteixmatiltiskiaj iTekiuajyo Dios “tech nochi senmanauak” (Mat. 24:14). Yejua kinnauatij maj kinpaleuikan “nochi in taltikpakuani” maj mochiuakan imomachtijkauan. Nejin kijtosneki ke tanojnotsalis moneki mochiuas itech nochi taltikpak. ¿Keyej ueli tikijtouaj ke ika tein kichiujtokej itaixpantijkauan Jiova itech tanojnotsalis mochiua tein Jesús kijtoj? Itech ueyi altepet Estados Unidos, taneltokalismej kampa kijtouaj kitojtokaj Cristo kipiaj kemej 600,000 taixyekananij. Sayoj ke itech nejon altepet, kemej 1,200,000 itaixpantijkauan Jiova kiteixmatiltijtokej tein Jesús tamachtij. Uan itech nochi taltikpak moajsij kemej 400,000 tiopixkamej católicos, sayoj ke panoua 8 millones itaixpantijkauan Jiova tanojnotsaj itech 240 uejueyi altepemej. Senkis moita ke itaixpantijkauan Jiova tanojnotsaj noyampa taltikpak. Uan nejin kiueyitalia Jiova (Sal. 34:1; 51:15). w16.05 2:13, 14

Miakej sayoj inintech tanemiliaj uan kitemouaj keniuj yeskij okachi ueyichiuanimej ke oksekin. Uan amo kintekipachoua ox tein kichiuaj kinijtakoua oksekin (Gén. 3:1-5). Nejin kichiua maj onka tateuilis. Itech tamachtilis tein Jesús kitemakak itech se tepet, kinmachtij itatojtokakauan maj kuali yetonij iniuan oksekin maski kinemiliskiaj ke amo yejua tein okachi kuali. Kinyolmajxitij miak taman tein kinpaleuiskia maj kiyektalianij kuejmolmej tein kipiaskiaj iniuan oksekin. Kemej neskayot, kiniluij maj yeskiaj kualtakamej, maj kitemouanij kuali yetoskej iniuan oksekin, maj mochikauanij kitsakuiliskej ininkualanyo, maj niman kiyektalianij kuejmolmej uan maj kintasojtanij akin kintauelitayaj (Mat. 5:5, 22, 25, 44). w16.05 1:4, 5

Achto ke timoauiskiaj, timiakej monekik tikpataskej miak taman. Ijkon uelik tikchiujkej tein Biblia kijtoua. Sayoj ke xa tikitaj ke moneki tiksentokaskej timochikauaskej tikyektaliskej tein ika timopolouaj uan ijkon okachi tiknextiskej ikualneskayouan Dios uan Cristo (Efes. 5:1, 2; 1 Ped. 2:21). Kemej neskayot, xa tikitaj ke nochipa tikijtouaj tein amo tikinuelitiliaj oksekin oso tikinijijtouaj. Oso xa kemansa amo tikchiuaj tein kuali porin tikmouiliaj tein oksekin kijtoskej oso kinemiliskej. Xa miak xiujmejya timochikauanij timopataskej, sayoj ke tiksentokaj tikchiuaj nejon nepololmej. Maj tikelnamikikan ke tiksentokaj titajtakouanij, maski uejkaujya timoauijkej (Col. 3:9, 10). Xa kemansa tikpiaj se tanemilil oso se tanejnekilis tein amo kuali, oso xa techouijmaka amo tikchiuaskej teisa tein ika timopolouaj. Tein melauj, uelis yeski ke miak xiujmejya timochikaujtokej tikpataskej nejon (Sant. 3:2). w16.05 4:3-5

Sekin kijtouaj ke hasta keman se kipia se ikoneuan ijkuak yekmelauj se kitasojkamati maj se itatuan temelauanij. Keman tiuejueyiaj okachi tiktasojkamatij nejin porin tikajsikamatij ke totatuan techmelaujkej porin techtasojtaj (Heb. 12:5, 11). Jiova techtasojta porin tiikoneuan. Yejua ika techmelaua uan ika nejmachkayot techpaleuia maj timopatakan. Kineki maj kuali titaixpejpenakan, maj tiyolpakikan uan maj tiktasojtakan kemej toTajtsin (Prov. 23:15). Amo kineki maj titajyouikan nion maj timomikilikan porin amo timoyolnonotskej (Efes. 2:2, 3). Achto ke tikixmatiskiaj Jiova, xa tikchiuayaj miak taman tein amo kiyolpaktiaya. Sayoj ke yejuatsin techpaleuijtiyajki maj timopatakan, uan axkan tiknextiaj miak kualneskayomej (Is. 11:6-8; Col. 3:9, 10). w16.06 1:7, 8

Tel miakej konemej yolyemankej uan mokauaj maj kinmachtikan (Mat. 18:1-3). Yejua ika, tetatmej moneki kinpaleuiskej ininkoneuan keman nojnelmejok maj kiixmatikan uan maj kitasojtakan tamachtilis tein melauak (2 Tim. 3:14, 15). Komo kinekij maj ininkoneuan kiselikan nejon tamachtilis, yejuan moneki kitasojtaskej tein melauak uan kitakamatiskej tein kijtoua Biblia. Ijkon, ininkoneuan okachi amo kinouijmakas kitasojtaskej tamachtilis tein melauak uan kiajsikamatiskej ke keman inintatuan kinmelauaj kinextia ke yejuan uan Jiova kintasojtaj. Maj nochipa tiyolyemankej uan maj tiktakamatikan Jiova. Maj nochipa tikchiuakan itanejnekilis, uan yejuatsin techitas kemej taltikpakneminij akin kitelpiaj ipatiuj, ijkon kemej kiitaya Daniel (Dan. 10:11, 19). Ika Biblia, iyektikatsin espíritu uan inechikol, Jiova kisentokas techpaleuis maj timopatakan. w16.06 2:14, 17

David kipiaya tel kualtsitsin kualneskayomej, uan yejua ika Jiova kiteltasojtaya (1 Sam. 13:13, 14). Sayoj ke kichiuak uejueyi tajtakolmej. Kemej neskayot, se tonal motekak iuan inamik Urías, se itateuijkauj akin yetoya itech se neteuilis. Siuat mokokoxkatalij, uan kemej David amo kinekia maj momatini tein kichiuak, kitatitauij Urías uan kitemoj kichiuas maj yani ichan. David kichiaya maj Urías motekani iuan inamik uan ijkon taltikpakneminij kinemiliskiaj ke konetsin katka iaxka Urías. Sayoj ke Urías amo kinekik yas ichan. Yejua ika David kinemilij keniuj kichiuas maj kimiktianij itech neteuilis. Kemej David kichiuak uejueyi tajtakolmej, yejua uan ichankauan tel tajyouijkej (2 Sam. 12:9-12). Sayoj ke Jiova kiiknelij David uan kitapojpoluij. Yejuatsin kimatia ke David kinekia kichiuas tein kuali (1 Rey. 9:4). Komo tinemiskiaj itech nejon tonalmej, ¿keniuj tikitaskiaj tein kichiuak David? ¿Amo tiktekitiliskiajok Jiova? w16.06 4:7

Tiitaixpantijkauan Jiova tiktakamatij tein Jesús tanejmachtij. ¿Keyej? Porin tikmatij ke tinentokej itech “tonalmej keman ejkos tamilis” uan ke amo uejkaua peuas “kachi ueyi tajyouilis” (Dan. 12:4; Mat. 24:21). Ijkon kemej Jesús kijtoj, ixolal Jiova kiteixmatiltijtok noyampa taltikpak tatiochiualismej tein kiualkuis Tekiuajyot. Uan kemej Jesús no kijtoj, tikitaj ke miakkan okachi mochiuaj neteuilismej, nesij miak kokolismej, talolini, onkak mayan, teikamauiltiaj uan tateuiaj. Uan no, axkan okachi miakej akin taixyekanaj itech taneltokalismej kinkajkayauaj taltikpakneminij (Mat. 24:7, 11, 12, 14; Luc. 21:11). Tiknekij maj ejko tonal keman Jesús ualas uan kichiuas itanejnekilis iTajtsin (Mar. 13:26, 27). Sayoj ke amo ueli senkis tikmatij kemanian peuas okachi ueyi tajyouilis. w16.07 2:2-4

Kemej Dios technextilia ueyi teiknelilis, ueli tiktataujtiaj. Itechkopa Jesús ueli tiktataujtiaj Jiova keman yeski. Nejin se ueyi tatiochiualis. Pablo kijtoua: “Tikpiaj ueyi yolchikaualis para ijkon timotokiske inauaktsinko Totajtsin Dios ika ne totakuautamatilis ten tikpiaj tech Cristo” (Efes. 3:12). Pablo techyolchikauak maj tiktataujtikan Jiova keman yeski, porin “ompa tikajsij ne iteiknelilis uan ne itapaleuilis para timopaleuiske tech ne momento kuak moneki” (Heb. 4:16b). Nochipa keman tikpiaj se kuejmol, ueli tiktajtaniaj Jiova maj techpaleui. Maski amo technamiki, yejuatsin technankilia. Miakpa techpaleuia inintechkopa tokniuan itech nechikol. Ijkon, ueli “tikijtojtinemij ka yolchikaualis ijkuin: Totekotsin Yejuatsin nechpaleuijtinemi. lka ya nojon amo nimoyolmoutis tenika tensa uelis nechchiuilis in tagayot” (Heb. 13:6). w16.07 3:12, 13

Noé uan eyi ikoneuan kinpiakej sayoj sejse ininnamik. Sayoj ke satepan ke mochiuak Tetsaujkakiouit, miakej takamej kinpiakej miakej siuamej. Itech miak xolalmej taltikpakneminij tel auilnemiaj. Hasta ijkon kinueyichiuayaj inintiotsitsin. Keman Abrahán uan Sara mokaltalitoj Canaán, kiitakej ke akin nemiaj ompa auilnemiaj uan amo kipoujkaitayaj nemilis kemej namikuanij. Jiova kinixpoloj akin nemiaj Sodoma uan Gomorra porin tel auilnemiaj. Abrahán kuali kinixyekanak ichankauan. Uan Sara no kikauak se kuali neskayot, porin kipoujkaitaya itakauj (1 Ped. 3:3-5). Abrahán kitemoj maj ikoneuj, Isaac, monamiktiani iuan se siuat akin kiueyichiuaya Jiova. Satepan, Isaac no ijkon kichiuak iuan ikoneuj, Jacob. Ikoneuan Jacob yejuan ininuejkaujtatuan 12 uejueyi kalyetouanij tein pouiaj Israel. w16.08 1:10

Nejin tajtolmej mochiujtokya axkan itech itamian tonalmej. Itech xiuit 2015 moajsiajya 8,220,105 itaixpantijkauan Jiova semanauak taltikpak. Jiova kijtoj keniuj momiakiliskiaj itekitikauan: “Nejua, Jiova, nikijsiuiltis keman ajsis tonalmej”. Nejin kijtosneki ke ijkon kemej panoskej tonalmej, okachi tikpiaskej tekit. ¿Tikchiujtokejya nochi tein techpaleuis maj tikteixmatiltikan uan maj titamachtikan tein kichiuas iTekiuajyo Dios? Miakej tokniuan takamej uan siuamej kichiuaj tekit kemej precursor regular oso auxiliar. Sekin tapaleuitij okseko itech tanojnotsalis. Uan oksekin chikauak tekitij kichijchiuaj Kalmej kampa tiMosentiliaj. Tinochin, tiyeskij titakamej oso tisiuamej, moneki tikchiuaskej “kachi ok tech ne tekitsin ten Totekotsin Cristo technauatilij” (1 Cor. 15:58). w16.08 3:1, 2

Tepitsin satepan ke Jiova kinkixtij israelitas ompa Egipto, amalequitas yajkej kinteuitoj. Moisés kiluij Josué maj kinixyekanani israelitas itech nejon neteuilis. Satepan, Moisés pankisak itech se tepet tein ompakauin moajsia iuan Aarón uan Hur. Ompa ueliaj kiitayaj neteuilis. Moisés yaya kichiuati se taman tein kinpaleuiskia israelitas maj tataninij. Kikuik kouit tein ika kichiuaya uejueyi tachiualismej uan kiajokuik. Keman ajko kipiaya imauan, Jiova kichiuaya maj israelitas tataninij. Sayoj ke keman makoujtia uan peuaya kintemoltiaya imauan, amalequitas tataniaj. Yejua ika Aarón uan Hur niman kipaleuijkej. Biblia kijtoua: “Kikuikej se tet uan kitalijkej itampa, uan yejua ompa motalij. Ompa Aarón uan Hur, sejse inakastan, kiajokuiaj imauan, yejua ika imauan amo moolinijkej hasta keman pankalakik Tonaltsin”. Israelitas tatankej porin Dios kinpaleuij ika imay tein kipia chikaualis (Éx. 17:8-13). w16.09 1:5-7

Pablo senkis kimatia ke ueliskia moijkuanilis amo kuali tanemililmej komo kitataujtiaya Jiova, takuaujtamatia ke kipaleuiskia uan komo takuaujtamatia itech inemilis Jesús tein kitemakak. ¿Uan tejuan? ¿Uelis no timoijkuaniliskej amo kuali tanemililmej? Kemaj, komo tikchiuaj kemej Pablo, titakuaujtamatij itech inemilis Jesús tein kitemakak uan komo senkis titakuaujtamatij ke Jiova techpaleuis uan amo itech tochikaualis. Kemansa, uelis yeski ke Jiova kikauas maj tiknextilikan ox semi ika timotekipachouaj se taman. Kemej neskayot, ¿toni tikchiuaskej komo se tochankauj ueyi kokolispeua oso kichiuiliaj tein amo kuali? ¿Uan komo nejon tejuan techpanoua? Komo senkis titakuaujtamatij iuan Jiova, tiktataujtiskej maj techmaka chikaualis tein techpaleuis maj amo tikauakan uan maj tiksentokakan tikpiakan yolpakilis uan maj kuali iuan timouikakan (Filip. 4:13, TNM). Ininneskayo miakej itatojtokakauan Cristo akin nenkej ne uejkauj uan akin nemij axkan kinextia ke keman tiktataujtiaj Jiova, yejuatsin techmaka chikaualis tein techpaleuis maj tiksentokakan titaxikokan. w16.09 2:14, 15

Itech yekinika siglo, seki tokniuan akin tajtouayaj griego kijtojkej ke siuamej akin no tajtouayaj griego akin amo nemiaok inintakauj amo kinpaleuijtoyaj. Tatitanilmej kinixpejpenkej chikome takamej maj kiyekitanij maj nochin kinpaleuianij uan ijkon kiyektalijkej kuejmol. Inintokay katka griego, xa porin kinekiaj maj nejon siuamej okachi kuali momachilianij (Hech. 6:2-6). Maski xa amo tikitaskej, kemej tanemiliaj kampa tikayomej uelis kichiuas maj amo kuali tikinitakan akin uejka kayomej (Rom. 12:2). Uan no, akin nemij kampa ika tinemij uan akin iniuan titekitij oso iniuan timomachtiaj xa amo kuali ininka tajtouaj akin uejka kayomej, akin taman kemej nemij oso kemej ixtamatij. ¿Peua titanemiliaj kemej yejuan? ¿Toni tikchiuaj keman aksa kinkejkeloua akin nemij itech toaltepeuj oso kemej tinemij? w16.10 1:7, 8

Keman tikitaj nochi tein onkak uan titanemiliaj ika nejmachkayot itech tein tikitaj, tikajsikamatij ke nochi tel kuali chijchiujtok. “Kuak titakuautamatij iuan Dios, ijkuakon tikajsikamatij” ke moajsi se tachijchiujkej, maski amo tikitaj (Heb. 11:3, 27). Uelis okachi tikmatiskej tein yejuatsin kichijchiuak komo tikixtajtoltiaj tein tamatinij kiajsinij. Seki moajsi itech video Las maravillas de la creación, folletos Obra de un Creador uan El origen de la vida, uan amatajkuilol ¿Existe un Creador que se interese por nosotros? Miakpa, itech amaix ¡Despertad! kinextia netajtanilmej tein kinchiuilijkej seki tamatinij uan okseki taltikpakneminij akin kijtouaj keyej axkan kineltokaj ke nemi Dios. Uan taxelol “¿Casualidad o diseño?” kimelaua keniuj chijchiujtokej seki tapialmej uan okseki taman tein onkak, uan kijtoua keniuj tamatinij kitemouaj kiixkopinaskej kemej tekitij. w16.09 4:4, 5

Akin ininka motajtoua itech Hebreos capítulo 11 amo kichiayaj kiseliskej nemilis ompa iluikak, porin Jesús ayamo kichiuaya maj sekin uelikan ompa nemikan (Gál. 3:16). Yejuan kichiayaj nemiskej nochipaya nikan taltikpak itech se kualtsin xochital (Sal. 37:11; Is. 26:19; Os. 13:14). Hebreos 11:13 kijtoua nejin ininka itekitikauan Jiova akin amo keman kikaujkej: “Yejuan momikilijke maski amo kiselikoj in tatiochiualis ten Dios moyektenkauka ya de kintayokolis. Uan keme takuautamatinenke iuan Dios, ika ya nojon yejuan konchixtoyaj uan [...] mopoualtiayaj ke ninaxka ya”. Ika okseki tajtolmej, yejuan kichiayaj yankuik taltikpak uan kinemiliayaj ke ompa nemiajya. Semej katka Abrahán. Jesús kijtoj ke Abrahán semi “moyolpaktiaya porin kimatiaya ke kitas ne tonal” (Juan 8:56). Sara, Isaac, Jacob, uan oksekin no kichiayaj tonal keman iTekiuajyo Dios taixyekanas nikan taltikpak (Heb. 11:8-11). w16.10 3:4, 5

Ika iyektikatsin espíritu, Jiova techpaleuij maj tikajsikamatikan keniuj yekmelauj tamati yejuatsin uan iKonetsin, uan maj titakuaujtamatikan iniuan (Luc. 10:21). Maj nochipa tiktasojkamatilikan porin techkaua maj kuali timouikakan iuan itechkopa Jesús, akin “imako ualeutok totakuautamatilis” uan “techyekyolmajxitijtiu ika totakuautamatilis” (Heb. 12:2). Uan no, moneki tiksentokaskej tikchikauaskej totakuaujtamatilis keman tikchiuaskej netataujtil uan timomachtiskej Biblia nochipa (1 Ped. 2:2). Komo senkis titakuaujtamatij itech tein Jiova motenkaua, nochipa tiknextiskej ika totachiualisuan. Kemej neskayot, tiksentokaskej tikintapouiskej taltikpakneminij tein kichiuas iTekiuajyo Dios uan tikinpaleuiskej maj mochiuakan itatojtokakauan Jesús. Uan no, tiksentokaskej tiktakamatiskej nejin tajkuilol: “Ma tikinpaleuijtiyakan nochi tagayot. Pero no kachi ok ma tikinpaleuijtiyakan in tokniuan taneltokani” (Gál. 6:10). Uan tiksentokaskej timochikauaskej timoijkuaniliskej ‘soltik talnamikilis tein kiualkui tajtakol’ (Col. 3:5, 8-10). w16.10 4:11, 12

Jiova tel kuali kiixtalij keniuj tekitis nochi tein onkak. Yejua ika taixejekol maj se kinemili ke kineki maj ixyeto keniuj itekitikauan kiueyichiuaskej. Uan yejua ika techmaka Biblia. Sayoj tiyolpakiskej komo tikchiuaj tein techiluia Jiova uan tein moijtoua itech inechikol. Dios kiixtalij keniuj sentekitiskiaj itech xolal Israel ika Tanauatil tein kinmakak. Kemej neskayot, moajsiaj siuamej akin ixyetoya toni tekit kichiuaskiaj itech tabernáculo (Éx. 38:8). Satepan, tekiuaj David kiixtalij tekimej tein tiopixkamej uan levitas kichiuaskiaj itech templo (1 Crón. 23:1-6; 24:1-3). Itech yekinika siglo, no ixyetoya keniuj tekitiskiaj tokniuan. Ijkuak, moajsiaj seki oloch tokniuan akin kinixyekanayaj nechikolmej. Yekinika, sayoj katkaj tatitanilmej (Hech. 6:1-6). Jiova no kichiuak maj moijkuilouanij seki tanauatilmej uan tayolmajxitilismej tein kititaniskiaj itech nechikolmej (1 Tim. 3:1-13; Tito 1:5-9). w16.11 2:3, 6, 8, 9

Itech xiuit 607 achto itech totonaluan, akin tekiuajtia Babilonia uan tel miakej itateuijkauan ajsikej Jerusalén. Biblia kijtoua ke nejin tekiuaj kinmiktij ika espada telpochmej uan ke amo kiniknelij siuamej, nion akin xiuejkejya nion akin mokokouayaj. Ika tamik, “kichichinoj ichan Dios akin melauak, kixitinij tepamit tein kiyoualouaya Jerusalén, kinchichinoj nochi uejkapan kalmej ika tit, uan kiixpoloj nochi tein kipiaya ipatiuj” (2 Crón. 36:17, 19). Judíos monekia amo kimoujkaitaskej maj kiixpolouanij Jerusalén. ¿Keyej? Porin miak xiujmej achto Dios kintitanik tanauatianij maj kinnejmachtitij ke komo kisentokayaj amo tatakamatiaj, babilonios yaskiaj kinteuitiuij. Ijkuak, miakej judíos kinmiktiskiaj uan miakej kinuikaskiaj Babilonia. w16.11 4:1, 2

Kemej Adán tajtakoj, tinochin techpanoltilij tajtakol uan mikilis. Yejua ika, Biblia kijtoua ke mikilis momoyauak itech taltikpak porin amo tatakamatik “se tagat san”, Adán. Sayoj ke Jiova kinextij ueyi teiknelilis ika “se tagat san ten monotsa Jesucristo” (Rom. 5:12, 15, 17). Yejua ika tinochin uelis techpaleuis iueyi teiknelilis Dios. Kemej Jesucristo tatakamatik, miakej kinitaskej ke yolmelaujkej uan uelis nemiskej nochipaya (Rom. 5:19, 21). Taxtauil se netetayokolil tein amo technamikia tikseliskej uan se taman tein kinextia iueyi teiknelilis Dios. Jiova amo monekia kitemakas iKonetsin kemej taxtauil. Uan no, nion semej technamiki tikseliskej tein Jiova uan Jesús kichiujkej tein techpaleuia maj Dios ueli techtapojpolui uan maj tikchiakan tinemiskej nochipaya. Ika tein tikchiuaj uelis tiknextiliskej Dios ke tiktasojkamatiliaj. w16.12 1:1, 6, 7

¿Keyej moneki tikyekitaskej toni okachi tiktayekanaltiaj? Pablo tanejmachtij: “Kuak tikyoltanemilijtinemij sayo itech totalnamikilis ten kualkui tajtakol, ijkuakon yejua ne techuika ya tech in ixpoliuilis” (tejuan tiktalilijkej cursivas; Rom. 8:6). Komo ijkon tikchiuaj, axkan uelis tikpoloskej tokuali uikalis iuan Dios uan satepan tonemilis. Sayoj ke uelis amo techpanos nejin. Tinochin uelis timopataskej. ¿Tikelnamikij takat auilnenkej akin nemia Corinto akin monekik kikalankixtiskej itech nechikol? Yejua mopatak, kikauak amo kuali tanejnekilis tein kipiaya uan oksepa kitekitilij Jiova ika chipaujkayot (2 Cor. 2:6-8). Komo se tokniuj peua kichiua tein amo kuali uan amo kitakamatiok itanauatiluan Jiova, no uelis mopatas. Tein Pablo tanejmachtij uelis kimakas chikaualis tein kipaleuis. w16.12 2:5, 12, 13

Techyolseuia tikmatiskej ke Jiova techyekpias keman tikauiliskej totamamal oso tein techtekipachoua. Uelis tikyekmatiskej ke Jiova “kichiuas kachi ok ne ten tejuan ayamo tiknemiliaj tikontajtaniliske” (Efes. 3:20). Komo tiknekij tikseliskej itatiochiualis Jiova, moneki senkis iuan titakuaujtamatiskej uan tiktakamatiskej. Moisés kiniluij israelitas: “Jiova yekmelauj mitstatiochiuis itech tal tein Jiova moDios mitsmakatok ximoaxkatili kemej netetayokolil, sayoj komo senkis tiktakamati itajtol Jiova moDios uan ika nejmachkayot tiktakamati nochi nejin tanauatil tein nimitsmakatok axkan. Porin Jiova moDios mitstatiochiuis ijkon kemej motenkauak mouan” (Deut. 15:4-6). ¿Senkis tikneltokaj ke Jiova techtatiochiuis komo tiksentokaj tiktakamatij? Onkak miak taman tein techpaleuia maj titakuaujtamatikan ke ijkon kichiuas. w16.12 4:8, 9

Jiova kiixpejpenak xolal Israel maj yeskia iaxka porin kinekia kichiuas tein motenkaujka iuan itasojikniuj, Abrahán (Gén. 22:15-18). Uan no, nochipa taixpejpena ika netasojtalis uan ika melaujkayot. Ijkon kinextij keman kinmelauak israelitas akin amo kitakamatiaj. Keman yejuan yekmelauj moyolnonotsayaj, Jiova kinnextiliaya netasojtalis uan teiknelilis. Yejuatsin kijtoj: “Nikpajtis inintakajkayaualis. Nikintasojtas ijkon kemej nikixpejpenak” (Os. 14:4). Kemej tikitaj, Jiova taixpejpena kemej uelis kinpaleuis oksekin. ¡Tel kuali neskayot techkauilia! Kiixpejpenak kinchijchiuas ángeles uan taltikpakneminij kemej uelis ininselti taixpejpenaskej. Yekinika kichijchiuak Jesús uan kichijchiuak kemej yejuatsin tamati. Jesús yejua akin yekinika kiselij netetayokolil maj ueli iselti taixpejpena (Col. 1:15). Achto ke ualaskia nikan taltikpak, kiixpejpenak amo kikauas Dios uan amo kipaleuis Satanás keman taixnamikik. w17.01 2:3, 4

Kemansa tekimej tein tikpiaj uelis mopatas porin mopata tein tikpanouaj. Axkan xa ueli okachi tiktekitiliaj Jiova oso amo semi tiuelijok. Sayoj ke tiyeskij titelpochmej oso tixiuejkejya, komo kuali tiyetokej oso timokokouaj, Jiova kimati keniuj uelis okachi kuali tiktekitiliskej. Yejuatsin amo kichia maj tikchiuakan okachi ke tein ueli tikchiuaj, ta kiyolpaktia tein tikchiuaj. Jesús kichiuak ika yolpakilis nochi tekimej tein iTajtsin kimakak, uan tejuan no ijkon uelis tikchiuaskej (Prov. 8:30, 31). Komo tiyolyemankej, tiyolpakiskej ika tekimej tein techmakaskej itech nechikol. Amo tikitaskej toni tekimej kiseliaj oksekin, ta tiyolpakiskej ika tekit tein tikpiaskej itech ixolal Dios porin tikmatij ke yejuatsin techmakatok. Tikelnamikiskej ke Jiova no kinmakani tokniuan se tekit itech ixolal. Yolyemanilis no techolinis maj tikinpoujkaitakan uan maj tikinpaleuikan ika yolpakilis (Rom. 12:10). w17.01 3:13, 14

Kemansa, seki tokniuan takamej akin ayamo xiuejkej moneki kiitaskej keniuj tekitij tokniuan takamej akin xiuejkejya uan kipiaj okachi taixmatilis. Akin ayamo xiuejkej kinextiskej tamatilis komo momachtiaj keniuj kichiuaj tekit akin xiuejkejya. Tatitanil Pablo kipiaya okachi xiujmej ke Timoteo. Maski ijkon, yejuan sentekitikej miak xiujmej. Se tonal, Pablo kiniluij tokniuan akin nemiaj Corinto: “Namechtitanilia in tokniu Timoteo. Yejua notasokonetsin uan notatakamatkakonetsin ika in tamachtilis de Totekotsin. Uan yejua Timoteo namechelnamiktijtiu de keniu nejua nikuika nechipaukanemilis de Cristo” (1 Cor. 4:17). Nejin tajtolmej technextiliaj ke Pablo uan Timoteo mosenpaleuiayaj. Pablo kiixtalij kimachtis Timoteo keniuj kichiuas itekiyo Dios, uan Timoteo mochikauak kuali momachtis. Tein melauj, Pablo semi kitasojtaya Timoteo uan kiyekmatia ke kinyekpiaskia tokniuan ompa Corinto. Tayekananij uelis kichiuaskej kemej Pablo keman kinmachtiskej okseki tokniuan maj taixyekanakan itech nechikol. w17.01 5:13, 14

Jiova kineki maj taltikpakneminij nemikan. Kemej yejuatsin kitemaka nemilis, mochiuas ininTajtsin nochin akin moajokuiskej (Sal. 36:9). Yejua ika Jesús kijtoj itech padrenuestro: “Toueyitajtsin ten tiyetika eluiyaktsinko” (tejuan tiktalilijkej cursivas; Mat. 6:9). Jiova kimakak Jesús tanauatil maj kinajokui mikemej, se tekit tein motelneki. Yejua ika Jesús kijtoj: “Nejuatsin nikinyolitia in animajme uan nikinmaka nemilis oksepa” (Juan 6:40, 44; 11:25). Jesús no kijtoj: “Nochi naken kitakamatiske ten Dios kimonekiltia, yejuan nijinkes nikinpouas keme noikniutagat uan noikniusiuat uan nonantsin” (tejuan tiktalilijkej cursivas; Mar. 3:35). Dios kineki maj nochin akin ualeuaj itech miak tataman altepemej, xolalmej uan tajtolmej kiueyichiuakan. Yejuan “uel miak tagayot ten amo aken uelis kinpouas”. Yejuan takuaujtamatij itech inemilis Jesús tein kitemakak uan kinekij kitakamatiskej Dios. No kiueyichiuaj uan kijtouaj: “Totajtsin Dios ten tiontokotsyetika tech ne tayekankatrono, Tejuatsin tiontechmakixtia, uan no tion to Temakixtijkatsin Tejuatsin ten tiontamati keme ichkatsin de Dios” (Apoc. 7:9, 10). w17.02 2:10, 11

Tokniuan kinekiaj kinpaleuiskej oksekin maj kiueyichiuanij Dios kemej tamachtia Biblia, hasta akin tajtouayaj okseki tajtolmej. Yejua ika itech xiuit 1884 kijkuilojkej se nechikol ininixpan tekiuanij tein motokaytij Zion’s Watch Tower Tract Society kampa tokniuj Charles Taze Russell taixyekanaya. Kemej momachtiaya Biblia ika nejmachkayot, amo mouik kiniluis oksekin ke seki taman tein tamachtiayaj tiopan amo kikixtiayaj itech Biblia, kemej Trinidad uan ke ijkuak aksa momikilia kisa teisa tein kisentoka yoltok. No kiajsikamatik ke keman Cristo oksepa ualaskia amo akin kiitaskia uan ke “tonalme ke Dios kintekauilij ne analtekokayome” tamiskia itech xiuit 1914 (Luc. 21:24). Yejua kikuik ichikaualis, itonaluan uan itomin uan kinmachtij taltikpakneminij nejin tein melauak. Moyekita ke Jiova uan Jesús kichiujkej maj tokniuj Russell taixyekana itech nechikol itech nejon xiujmej tein motelnekiaj. Tokniuj Russell amo kinekia maj nion akin kiueyitaliani. Itech xiuit 1896, kijkuiloj ke nion yejua nion okseki tokniuan kinekiaj maj kinteltakachiuanij. Amo no kinekiaj maj kinueyitalianij ika se tokayit nion maj seki oloch taltikpakneminij moteixmatiltianij ika inintokay. Satepan, kijtoj: “Nejin tekit amo iaxka taltikpaknenkej”. w17.02 4:8, 9

Tinochin moneki titaixpejpenaskej. Seki tein tikixpejpenaj motelneki, sayoj ke okseki amo. Maski ijkon, miak taman tein tikixpejpenaj uelis kipatas tonemilis. Komo kuali titaixpejpenaj, xa amo tikpiaskej miak kuejmolmej uan okachi tiyolseujtoskej. Sayoj ke komo amo kuali titaixpejpenaj, xa tikpiaskej miak kuejmolmej uan amo mochiuas tein tikchiayaj. ¿Toni techpaleuis maj kuali titaixpejpenakan? Moneki titakuaujtamatiskej iuan Dios, senkis tikneltokaskej ke kineki uan uelis techpaleuis maj tikpiakan tamatilis. No moneki titakuaujtamatiskej itech iTajtol uan tein ompa techyolmajxitia (Sant. 1:5-8). Komo okachi kuali timouikaj iuan Jiova uan okachi tikpatiuitaj iTajtol, titakuaujtamatiskej ke yejuatsin kimati keniuj okachi kuali tiyetoskej. Nejin kichiuas maj tiktemokan maj iTajtol techixyekana achto ke titaixpejpenaskej. w17.03 2:2, 3

Keman tel miakej tateuianij kinekkej kinteuiskej akin nemiaj Judá, Jehosafat kichiuak kemej ipopaj uan takuaujtamatik ke Jiova kipaleuiskia (2 Crón. 20:2-4). Jehosafat tel mouik. Yejua ika kitajtanij Jiova maj kipaleui uan kiluij ke yejua uan akin nemiaj itech ixolal amo ueliskiaj kintaniskej akin kinixnamikiaj. No kiluij ke amo kimatiaj toni kichiuaskej. Jehosafat senkis kimatia ke Jiova kinpaleuiskia. Yejua kiluij Jiova tajtolmej tein moajsij itech tajkuilol tein axkan tikitaj. Kemej Jehosafat, kemansa xa amo tikmatiskej keniuj tikyektaliskej se kuejmol, uan xa hasta timouiskej (2 Cor. 4:8, 9). Sayoj ke maj tikelnamikikan ke kitataujtij Jiova ininixpan nochin uan kiluij ke amo kipiayaj chikaualis tein ika kinixnamikiskiaj akin kintauelitayaj (2 Crón. 20:5). Komo tejuatsin tiontepopaj, uelis tikonchiuas kemej Jehosafat. Keman tikonpias se kuejmol uan amo tikonmatis toni tikonchiuas, xikontajtani Jiova maj mitsonpaleui tejuatsin uan mochankauan. Amo xionmopinaujmati tikontajtanis nepaleuil ininixpan mochankauan. Ijkon yejuan kiitaskej ke tejuatsin semi tiontakuaujtamati iuan Jiova. Yejuatsin kipaleuij Jehosafat, uan no mitsonpaleuis tejuatsin. w17.03 3:12, 13