Marzo

¿Moajsi aksa itech nechikol akin amo techpaktia tein kichiua? Komo amo timochikauaj, tein amo kuali tein tikmachiliaj amo mopatas. Itech Biblia moijtoua ke komo tikualtakamej okachi kuali timouikaskej iniuan oksekin, hasta iniuan akin techtauelitaj (Prov. 25:21, 22). Komo tikyoleuaj aksa, uelis techpaleuis maj timoijkuanilikan tein amo kuali tein tikmachiliaj uan maj okachi kuali timouikakan iuan. Uan no, xa peuas tikitaskej kualneskayomej tein Jiova kiitilij keman kichiuak maj kiixmatini tein melauak (Juan 6:44). Keman netasojtalis techolinia maj tikyoleuakan se tokniuj akin amo kichiaya maj tikyoleuakan, uelis peuas kuali iuan timouikaskej. ¿Keniuj uelis tikmatiskej ke techolinia yekmelauj netasojtalis? Se taman yejua komo tikchiuaj tein motayolmajxitia itech tajkuilol tein axkan tikitaj. Tein melauj, nochin tokniuan okachi kuali kinextiaj seki taman ke tejuan. Uelis yeski takuaujtamatilis, taxikolis, yolchikaualis oso okse kualneskayot. Komo titanemiliaj itech ininkualneskayouan, okachi tikintasojtaskej uan amo ouij techkisas tiyeskij tikualtakamej. w18.03 17 § 18, 19

Tetatmej uelis ouij kinkisas tatakamatiskej komo kikalankixtiaj itech nechikol se ininkonetsin. Maj tikitakan tein kipanok se tokniuj siuat keman iichpoch kikalankixtijkej itech nechikol uan okseko nemito. Yejua kijtoua: “Niktemouaya teisa itech toamaixuan tein ika nimotenpaleuiskia uan nikitaskia ke monekia niyetos iuan noichpoch uan noixuiuj”. Ika netasojtalis, itakauj kipaleuij maj kiajsikamati ke yejuan amo kiixyekanayajok ininichpoch uan ke monekia kitakamatiskej Jiova. Seki xiujmej satepan, iichpoch mokepak itech nechikol. Temomaj kijtoua: “Semi techpoujkaita nonamik uan nejua porin kimati ke tiktakamatkej Dios”. Komo tejuatsin tikonpia se konetsin akin kikalankixtijkej itech nechikol, ¿senkis tiontakuaujtamatis iuan Jiova uan amo itech motaajsikamatilis? (Prov. 3:5, 6.) Tetatmej, xiksentokakan xitakuaujtamatikan itech itamelaualis uan itaixyekanalis Jiova, hasta keman ouij yeski nankitakamatiskej. Amo xikixnamikikan itamelaualis. w18.03 31 § 12, 13

Itech Biblia amo moijtoua kanachi xiuit moneki kipias aksa keman moauis. Tajtolmej tein moajsij achto itech Mateo 28:19 kinextiaj ke se momachtijkej yejua se akin kimachtiaj uan kiajsikamati itamachtilisuan Jesús uan kiixtalia kitakamatis. Yejua ika, tokniuan tetatmej moneki kiixtaliskej kinmachtiskej ininkoneuan keman pilimejok uan ijkon keman moskaltiskej uelis moauiskej uan mochiuaskej itatojtokakauan Cristo. Pilimej amo ueli kichiuaj tein ika kinextiskej ke uelis moauiskej. Sayoj ke Biblia kijtoua ke hasta seki konemej akin nojnelmejok uelis kiajsikamatiskej uan kipatiuitaskej tein Biblia tamachtia. Kemej neskayot, Timoteo katka se itatojtokakauj Jesús akin kiixtalij kitekitilis Jiova keman telpochok katka. Kipiak chikauak itakuaujtamatilis (2 Tim. 1:5; 3:14, 15). Keman kipiaya kemej 20 xiujmej, uelik kiselij seki tekimej tein motelnekiaj itech nechikol (Hech. 16:1-3). w18.03 9 § 4, 5

Keman peuak tiktekitiliaj Dios, tikpatakej miak taman. Uan satepan ke timoauijkej tiksentokaj timopataj, porin titajtakouanij (Filip. 3:12, 13). Tiyeskij titelpochmej oso tiuejueykejya, tinochin uelis timotajtaniskej: “¿Nikita ke okachi chikauak nokuali uikalis iuan Dios? ¿Okachi nitanemilia kemej Cristo? ¿Toni kinextia tein nikchiua itech nechikolmej? ¿Toni kinextia tein nikijtoua ika tein yekmelauj niktayekanaltia? ¿Keniuj kinextia keniuj yekmelauj nitanemilia kemej nimomachtia, kemej nimotilmajtia uan nimochijchiua, uan kemej nitanankilia keman nechyolmajxitiaj? ¿Toni nikchiua keman nimoajsi kampa uelis nikchiuas tein amo kuali? ¿Niknextia ke niyekyolmajsitok?” (Efes. 4:13). Nejin netajtanilmej uelis techpaleuiskej maj tikitakan ox okachi chikauak tokuali uikalis iuan Dios. w18.02 24 § 4, 5

Axkan mochiujtok seki taman tein motelneki. Ijkon kemej moijtojka itech Biblia, Jiova kinsentilijtok tel miakej akin ualeuaj noyampa. Yejuan tamatij kemej “se altepet tel chikauak” kampa pouij panoua chikueyi millones akin yolpakij uan “kitekitilijtokke Totajtsin Dios youalitonal” (Is. 60:22; Apoc. 7:9, 15). Amo keman moajsinij tel miakej akin kitasojtaj Dios uan oksekin. Sayoj ke itech Biblia no moijtoj ke itech totonaluan, akin amo itasojikniuan Dios kinextiskiaj se amo kuali netasojtalis, se tein kichiua maj kitayekanaltikan inintanejnekilis. Tatitanil Pablo kijkuiloj ke itech itamian tonalmej, miakej motasojtatinemiskiaj sayoj yejuan, yeskiaj xijxikuimej ika tomin uan sayoj kitemoskiaj moyolpaktiskej uan amo kitemoskiaj keniuj kiyolpaktiskej Dios (2 Tim. 3:1-4). Nejin netasojtalis semi taman ke netasojtalis tein se kipialia Dios. Kichiua maj taltikpakneminij sayoj inintech tanemilikan uan kinualkuilia ouijkayomej nochin taltikpakneminij. w18.01 22 § 1, 2

Taixmatilis kipaleuij Noé maj takuaujtamati uan maj kipia itamatilis Dios. Nejin kimatampauij, okachiok porin amo kichiuak tein ueliskia kijtakos ikuali uikalis iuan. Kemej neskayot, kemej “nentinemik iuan Dios”, amo mouikak iniuan akin amo kipoujkaitayaj yejuatsin. No amo mokauak maj kikajkayauanij ángeles akin ualajkej taltikpak. Taltikpakneminij xa kitelmoujkaitakej ininchikaualis uan xa hasta kinekiaj kinueyichiuaskej (Gén. 6:1-4, 9). Uan no, Noé kimatia ke Dios kinnauatijka taltikpakneminij maj kinpianij konemej uan maj momoyauanij itech nochi taltikpak (Gén. 1:27, 28). Yejua ika kimatia ke amo kuali yetoya maj amokuali ejekamej monamiktianij iniuan siuamej uan maj iniuan kinpianij konemej. Okachi kimatik nejon keman kiitak ke nejon konemej okachi uejueykej katkaj uan chikaujkej ke oksekin. Satepan, Dios kinejmachtij ke kiualkuiskia se tetsaujkakiouit. Kemej Noé takuaujtamatik ke mochiuaskia, kichijchiuak arca kampa momakixtijkej ichankauan (Heb. 11:7). w18.02 9 § 8

Komo tionueyitajtakoj, Jiova kineki mitsonpaleuis oksepa kuali iuan xionmouika. Sayoj ke moneki tikonselis inepaleuil tein kitemaka inintechkopa tayekananij (Prov. 24:16; Sant. 5:13-15). Niman xikonchiua, porin nejon mitsonpaleuis xikonpia nemilis nochipaya. Sayoj ke ¿toni uelis tikonchiuas komo kisentoka mitsonkuejmoloua motanemilil satepan ke Dios mitsontapojpoluijya? Kemansa tatitanil Pablo kitekipachouaya tein amo kuali tein kichiujka achto. Yejua kijtoj: “Nejua ya nitatitanil de Cristo de kachi amo niueyichiuke [...]. Uan no hasta amo nechnamiki ma nechpouakan keme itatitanil de Cristo porin nejua nikintajyouiltiaya in taneltokani” (1 Cor. 15:9). Jiova kiseliaya Pablo maski achto kichiujka tein amo kuali, uan kinekia maj kimatini nejon. No ijkon, komo tejuatsin tionmoyolnonotsakya uan tikoniluijya Jiova, uan komo moneki, tayekananij, uelis tikonyekmatis ke yejuatsin mitsontapojpoluis. Yejua ika, xiontakuaujtamati ke Jiova mitsontapojpoluijya uan xikonseli inetapojpoluilis (Is. 55:6, 7). w18.01 11 § 17, 18

Uelis timochiuaskej tiitasojikniuan Jiova komo tikakij uan iuan titajtouaj. Okachi ueli tikakij tein techiluia komo toselti timomachtiaj Biblia. Yejua ika moneki tikixtajtoltiskej iTajtol Dios uan amaixmej tein ika tajtouaj, uan itech titanemiliskej. Keman se momachtia Biblia amo sayoj kijtosneki se kichiuas maj mokaua itech se itanemilil seki taman, kemej yeskia se kichiuati se examen itech kaltamachtiloyan. Okachi kuali, nejin tamati kemej ijkuak se paxaloti kansaika kampa ueli se kitemoua uan se kiajsi yankuik taman kemej tamati Jiova. Nejin mitspaleuis ximotoki iuan, uan yejuatsin motokis mouan. Itech inechikol techmakanij miak manamikmej tein uelis mitspaleuiskej kuali ximomachti. Kemej neskayot, itech jw.org. tikajsis nepaleuilmej “¿Qué enseña realmente la Biblia?”, tein mitspaleuiaj xikchikaua motakuaujtamatilis (Sal. 119:105). w17.12 25 § 8, 9

Nejon yolseuilis noyampa moitas “porin itech taltikpak yekmelauj pexontos itaixmatilis Jiova”. Tapialmej amo ueli kiixmatij Jiova, yejua ika nejin tein moijtojka kiixnextia keniuj taltikpakneminij kipataskiaj ininnemilis (Is. 11:6, 7). Moajsij miakej akin achto katkaj tamouililmej kemej tepeitskuimej, sayoj ke axkan nemij ika yolseuilis iniuan oksekin. Uelis tikixtajtoltiskej ininneskayo sekin itech tamachtilis “ITajtol Dios kipatak ininnemilis”, tein ixnesi itech jw.org. Seki itekitikauan Jiova akin katkaj tamouililmej kitakamatinij nejin tayolmajxitilis: “Ximotakentijtiyakan ika ne yankuikatalnamikilis ten Dios kitalij [...]. Uan ika ne yankuik talnamikilis xiknextijtiyakan ne chipaukanemilis ika nochi ne yolchipaualis” (Efes. 4:23, 24). Keman taltikpakneminij momachtiaj keniuj tamati Dios, kiajsikamatij ke moneki kitakamatiskej itanauatiluan. Nejin kinpaleuia maj kipatakan tein kineltokaj, kemej tanemiliaj uan tein kichiuaj. Ouij kinkisa mopataskej, sayoj ke yektikatsin espíritu kinpaleuia akin kinekij kiyolpaktiskej Dios. w18.01 31 § 15, 16

Biblia kijtoua ke akin yaskej iluikak ixyetok keniuj moajoktiyaskej. Yejua ika, uelis titakuaujtamatiskej ke neajokuilis nikan taltikpak no ixyetos keniuj mochiujtiyas. Nejin uelis kichiuas maj timotajtanikan: “¿Kemanian moajokuiskej akin momikilijkej itech totonaluan? ¿Yeski tepitsin satepan ke peuas iTekiuajyo Cristo tein uejkauas Mil xiuit, uan ijkon uelis kinseliskej ininchankauan uan inintasojikniuan? ¿Uan takamej akin nenkej ne uejkauj akin nochipa kitakamatkej Dios uan kuali taixyekankej? ¿Pouiskej iniuan akin yekinika moajokuiskej uan ijkon uelis tapaleuiskej maj moixtali keniuj tekitiskej itekitikauan Dios? ¿Uan akin amo kitekitilijkej Jiova? ¿Kemanian uan kani moajokuiskej?”. Onkak miak taman tein uelis timotajtaniskej, sayoj ke axkan amo moneki ika timotekipachoskej. Okachi kuali maj timochiakan uan maj tikitakan keniuj Jiova kichiuas nochi nejon. Sayoj ke hasta maj ejko nejon tonal, moneki tikchikauaskej totakuaujtamatilis iuan Jiova. Yejuatsin motenkauak itechkopa Jesús ke kinajokuis akin moajsij itech itanemilil (Juan 5:28, 29; 11:23). w17.12 12 § 20, 21

Xa no tikonita ke nejin tayolmajxitilismej kisentokaj kinpaleuiaj kalyetouanij. Biblia kiniluia tetakauan: “Xikintasojtatiyakan namosiuauan [...] uan amo xikinyolxokolikan”. Tokniuj takat akin kitasojta inamik kipoujkaita keman kikaki tein kinemilia uan kinextilia ke kipatiuita tein kijtoua (1 Ped. 3:7). Maski amo nochipa uelis kichiuas tein inamik kiluia, okachi kuali taixpejpenas komo kitajtania tein kinemilia (Prov. 15:22). Takat akin kitasojta inamik amo kichikaujkauia maj kipoujkaita, ta ika tein kichiua kiolinia inamik maj kipoujkaita. Keman se tokniuj takat kitasojta inamik uan ikoneuan, yejuan uelis kitekitiliskej Jiova ika yolpakilis uan kiseliskej nemilis kemej netetayokolil. w17.11 28 § 12; 29 § 15

Nesi ke tatitanil Pablo kintajkuilouilij tokniuan akin nemiaj Colosas keman tsaktoya ompa Roma, kemej itech xiuit 60 oso 61. Kiniluij ke motelneki se kiitas nochi kemej Jiova kiita (Col. 1:9). No kinnejmachtij: “Nochi nijin namechilijtok axkan para ma amo aken namechyolkajkayaua ika tajtolme ten sayo namechkuatapololtia san”. Uan no kijtoj: “Ximoyekpiakan [...,] ma amo aken namechkajkayaua ika tamachilis [...] ten amo teyi ika namechpaleuis. Porin ne takajkayauani amo motachikauilijtinemij tech Cristo. Ta, yejuan moyolchikautinemij sayo tech miak tataman taneltokalis den uejkaukayome uan tech miak tataman tamachilisme” (Col. 2:4, 8). Satepan kiniluij keyej amo kuali seki tanemililmej tein motelixmatij uan keyej miakej uelis kinyolnotsas. Kemej neskayot, uelis kichiuas maj aksa kinemili ke okachi tamatkej oso ke okachi ueyichiujkej. Yejua ika Pablo kintajkuilouilij porin kinekia kinpaleuis maj kiixtopeuanij inintanemilil akin amo kiixmatij Dios uan okseki taman tein amo kuali (Col. 2:16, 17, 23). w17.11 20 § 1

¿Toni xa monekis kikauas se tokniuj tein kipaleuis maj Dios kisentoka kinextili teiknelilis? Moneki motemakas kikauas hasta seki taman tein kiuelita komo nejon uelis kiuikas maj tajtako (Mat. 18:9). Kemej neskayot, komo totasojikniuan kichiuaj seki taman tein amo kiyolpaktia Jiova, ¿timouikaskejok iniuan? Komo ouij techkisa amo titeltayiskej tayil tein teuintij, ¿timoajsij kampa uelis okachi titayiskej? Komo timochikaujtokej timoijkuaniliskej tanemililmej tein mouika ika auilnemilis, ¿tikitaj películas, teisa itech Internet oso tikchiuaj teisa tein uelis techuikas maj tikpiakan amo kuali tanemililmej? Maj tikelnamikikan ke tein yeski tein timotemakaskej tikauaskej porin tiknekij tiktakamatiskej Jiova amo nenkaj yeski. Amo moajsi okse taman tein okachi techtayokoltia ke tikmachiliskej ke Dios techkauak. Uan amo moajsi nion se taman tein okachi techyolpaktia ke tikmachiliskej ke tikpiaj inetasojtalis tein amo tekaua tein uejkaua nochipaya (Is. 54:7, 8). w17.11 11 § 12

Zacarías 5:4 kijtoua ke tein amo kuali tein moijtos maj kipano tachtekkej kalakis ichan, mokauas ompa uan kiixpolos. Nejin kijtosneki ke Jiova ueli kichiua maj momati uan kimelaua tajtakol tein kichiua semej itekitikauan. Xa aksa uelis kintatilis tekiuanij, iteko, tayekananij oso itatuan tein kichiuak. Sayoj ke amo uelis kitatilis Dios, akin kijtoua ke momatis nochi taman tachtekilis tein mochiuas (Heb. 4:13). Tiitekitikauan Dios tiyolpakij tiyetoskej iniuan akin mochikauaj melaujkanemiskej itech nochi (Heb. 13:18). Jiova amo kiyolpaktia nochi taman tachtekilis. Tiitekitikauan Dios tikitaj ke se ueyi tatiochiualis tikixmatiskej uan tiktakamatiskej itanauatiluan tein kinextiaj keniuj moneki se monejnemiltis, uan tinemiskej kemej tikueyitaliskej itokay. Ijkon, Dios amo techtatsakuiltis kemej akin kiixtaliaj amo kitakamatiskej itanauatiluan. w17.10 22 § 6, 7

Moneki timochikauaskej kuali timouikaskej iniuan tokniuan maski tikitaskej ke techchiuilijkej tein amo kuali oso ke taman moajsikamatik tein tikchiujkej oso tikijtojkej (Rom. 12:17, 18). Komo tikyolxokoliaj aksa, moneki tikiluiskej maj techtapojpolui, sayoj ke moneki tikchiuaskej ika nochi toyolo. Namikuanij okachi moneki maj kuali mouikakan. Amo kuali yeskia maj kinextikan ke motasojtaj keman kinitstokej, sayoj ke kalijtik nion monotsaj, moiluiaj amo kuali tajtolmej oso hasta moteuiaj. No moneki maj titetapojpoluikan. Komo aksa techyolxokolia, maski amo kimatik, moneki tiktapojpoluiskej uan tikelkauaskej tein techchiuilij. Komo yekmelauj tiknekij titetapojpoluiskej, moneki amo itech titanemilijtinemiskej tein techchiuilijkej, porin akin tetasojta “[amo] kielnamiktinemi tetajtakoluan” (1 Cor. 13:4, 5). Komo tiksentokaj tikualantokej, tikijtakoskej tokuali uikalis iuan nejon tokniuj uan iuan Jiova (Mat. 6:14, 15). w17.10 10 § 14, 15

¿Keniuj kinpaleuij judíos tein Zacarías kinmatiltij? Jiova motenkaujka ke kinpaleuiskia uan kinmatampauiskia uan ijkon ueliskia kitamichijchiuaskej templo. Nejon kichiuak maj kichianij tein kuali. Sayoj ke kemej amo miakej katkaj, ¿keniuj ueliskia kitamichijchiuaskej? Keman Zacarías kisentokak kinmatiltij tein Dios kijtouaya, xa kinpaleuij maj amo omeyolouanij nion maj mouinijok. Amo sayoj kiseliskiaj ininnepaleuil takamej tatakamatinij kemej Heldai, Tobiya uan Jedayá, ta Dios kijtoj ke miakej oksekin kinpaleuiskiaj maj kichijchiuanij “itemplo Jiova”. Judíos kiyekmatiaj ke Jiova kinpaleuiskia. Yejua ika, niman peuak tekitij maski akin tekiuajtia Persia tanauatijka maj amo kisentokanij. Dios niman kijkuanij nejon tein kintsakuiliaya, tein katka kemej se ueyi tepet. Uan itech xiuit 515 kitamichijchiujkej templo (Esd. 6:22; Zac. 4:6, 7). Sayoj ke, itajtoluan Jiova kinextiaj se taman tein okachi ueyi tein mochiujtok itech totonaluan. w17.10 29 § 17

Jiova kiixpejpenak Salomón maj taixyekana keman mochijchiuaskia templo ompa Jerusalén, se ueyi tekit tein amo keman mochiujtoni okse kemej nejon. Monekiskia yeski tel ueyi uan motelixmatiskia itech “nochi altepemej” porin tel kualtsin yeskia. Sayoj ke tein okachi moneki yejua ke yeskia “ichan Jiova, Dios akin melauak” (1 Crón. 22:1, 5, 9-11). Tekiuaj David takuaujtamatia ke Dios kipaleuiskia Salomón, sayoj ke motekipachouaya porin Salomón telpochok katka uan ayamo semi kimatia keniuj kichiuas teisa. ¿Moyolchikauaskia Salomón uan kinekiskia kichijchiuas templo? ¿Ouij kikisaskia porin telpochok katka uan ayamo semi kimatia keniuj kichiuas teisa? Komo kinekia maj kuali kisani tekit, monekia yeski yolchikauak uan tekitis. Komo mouiskia, xa nion kipeualtiskia tekit, uan nejon okachi amo kuali yeskia ke komo amo kuali kichijchiuaskia. Ijkon kemej Salomón, tejuan moneki maj Jiova techpaleui maj tiknextikan yolchikaualis tein techpaleuis maj tikchiuakan tekit tein techmakatok. w17.09 28 § 1, 2; 29 § 4, 5

¿Keniuj tinemiskiaj komo amo tikpiaskiaj Biblia? Amo tikpiaskiaj kuali tayolmajxitilis tein techpaleuiskia mojmostaj. Amo tikmatiskiaj keniuj yekmelauj tamati Dios, keyej tinemij uan toni mochiuas satepan nion tein Jiova kichiuak ne uejkauj ininka taltikpakneminij. Timotasojkamatij porin amo ijkon timoajsij. Jiova techmakak iTajtol, Biblia, uan motenkaua ke tein tamachtia uejkauas nochipaya. Tatitanil Pedro ika tajtoj Isaías 40:8. Nejin tajkuilol ika tajtoua tein Dios kinmatiltia taltikpakneminij, sayoj ke no kinamiki Biblia (1 Ped. 1:24, 25). Ijkon kemej panouanij xiujmej, moajsinij taltikpakneminij yolyemankej akin maski kinixnamikinij, mochikauanij kitajtolkepaskej uan kichiuaskej maj taltikpakneminij kipiakan Biblia. Tein kinekiaj kichiuaskej mouika ika itanejnekilis Dios, akin kineki maj “nochi in taltikpakuani ma makisakan de nintajtakoluan para ma ijkon kajsikamatikij in melauak Tajtoltsin de Dios” (1 Tim. 2:3, 4). w17.09 18 § 1, 2

Miakej telpochmej uan ichpochmej kipanouaj seki taman kemej tein kipanok José (Gén. 39:7). Se neskayot yejua Kimberly. Miakej akin iniuan momachtiaya ika tajtouayaj ke motekkej iuan aksa itamian semana. Sayoj ke yejua amo ika tajtouaya nejon porin amo ijkon monejnemiltiaya. Kimberly kijtoua ke yejua ika kemansa momachiliaya iselti, uan ke akin iniuan momachtiaya kiluiayaj ke amo tamatia porin amo moixmatia iuan se telpoch. Maski ijkon, Kimberly senkis kiajsikamatia ke keman se telpochok oso se ichpochok okachi se kinejneki se motekas iuan aksa (2 Tim. 2:22). Akin iniuan momachtiaya miakpa kitajtaniayaj ox ayamo motekaya iuan se takat, uan ijkuak kinmelauiliaya keyej kiixtalijka amo motekas iuan aksa. Semi techyolpaktia tikmatiskej ke miakej telpochmej uan ichpochmej kiixtalijtokej amo auilnemiskej maski kinteliluiskej maj kichiuakan. Uan Jiova no semi kiyolpaktia. w17.09 4 § 8; 5 § 10

Sekin tel ijsiujka kualanij uan kijtouaj tajtolmej tein teyolxokoliaj. Keman panoua nejin, nochin ininchankauan tajyouiaj. Biblia technauatia maj timokixtilikan tauelot, maj amo titauijuikaltikan nion maj titetsatsajtsilikan (Efes. 4:31). Miakpa, nejin kichiua maj se tateui. Xa miakej kinemiliskej ke ipa se kichiua, sayoj ke tein melauj, amo kiueyitalia toTachijchiujkauj. Miakej tokniuan mopatakej uan motalilijkej “yankuik talnamikilis” (Col. 3:8-10). Takajkayaualis no poui itech “soltik talnamikilis”. Kemej neskayot, miakpa taltikpakneminij takajkayauaj porin amo kinekij kiixtauaskej impuestos oso porin amo kinekij maj kintatsakuiltikan. Sayoj ke, Jiova yejua “Dios akin kijtoua tein melauak” (Sal. 31:5). Yejua ika, technauatia tiitekitikauan maj nochipa tikijtokan tein melauak, maj amo titakajkayauakan (Efes. 4:25; Col. 3:9). Yejua ika moneki tikijtoskej tein melauak maski timopinaujtiskej oso amo techpaleuis (Prov. 6:16-19). w17.08 18 § 3, 5; 20 § 12, 13, 15

Axkan, Jiova techixyekana ika iTajtol, Biblia. Uelis tikijtoskej ke “itajtol ijsiujka motaloua” porin yejuatsin techmaka tamachtilis keman moneki. Maj itech titanemilikan keniuj techpaleuiaj Biblia, amaixmej tein kichijchiua takeual takuaujtamach uan tamatkej, JW Broadcasting, jw.org, tayekananij uan okseki tokniuan (Mat. 24:45). ¿Melauj ke Jiova “ijsiujka” techixyekana? Akin kijkuiloj Salmo 147 kimatia ke israelitas kipiayaj se ueyi tatiochiualis porin Dios sayoj yejuan kinixpejpenka kemej ixolal uan sayoj yejuan kiselijkaj “itajtol”, “itanauatiluan uan itamelaualis” (Sal. 147:19, 20). Tejuan no tikpiaj se ueyi tatiochiualis, porin Jiova techixpejpenak sayoj tejuan maj tikteixmatiltikan itokay. Tikixmatij Dios uan iTajtol techixyekana. Nejin kichiua maj kuali iuan timouikakan. Ijkon kemej akin kijkuiloj Salmo 147, onkak miak taman tein kichiua maj tikijtokan “¡xikueyichiuakan Jah!” uan maj tikinyoleuakan oksekin maj no ijkon kichiuakan. w17.07 20 § 15, 16; 21 § 18

Itatojtokakauan Jesús mochikauaj kitakamatiskej nejin tayolmajxitilis. Ompa no pouij panoua se millón tokniuan akin kitekitiliaj Dios miak tonalmej. Yejuan amo kikauaj maj kintanejnekti nochi taman tanamakalis tein moteixmatiltia nion tein onkak itech nejin taltikpak, uan kielnamikij ke “akin taneui teisa mochiua itakeual akin tetaneujtia” (Prov. 22:7). Satanás kineki maj tikuikan totiempo uan tochikaualis uan maj ika tiktemokan timotomintiskej. Sekin taneuij tel miak tomin porin kinekij kikouaskej se kali, se carro, kiixtauaskej se ueyi tamachtilis oso kichiuaskej se ueyi iluit keman monamiktiskej. Komo amo timoyekpiaj, uelis titauikatoskej tel miak xiujmej. Tiknextiaj tamatilis keman amo tiktemouaj tikpiaskej miak taman uan amo timotauikaltiaj. Ijkon uelis okachi tiktekitiliskej Dios (1 Tim. 6:10). w17.07 10 § 13

Jiova kinamiki taixyekanas. Kitekitiltia itanauatil senkis ika melaujkayot. Yejuatsin kijtoua: “Nejua niJiova, Akin kinextia netasojtalis tein amo tekaua, tein melauak uan melaujkayot itech taltikpak, porin itech nejin taman nimoyolpaktia” (Jer. 9:24). Itech Jiova ualeua melaujkayot. Amo moneki kiitas inintanauatiluan taltikpakneminij tein kipaleuis maj kiixtali toni kinamiki kichiuas. Uan tanauatilmej tein kinmakak taltikpakneminij kinextiaj ke yejuatsin senkis melauak. Biblia kijtoua: “Melaujkayot uan tamelaualis moajsij kampa titokotsyetok”. Yejua ika, uelis tikyekmatiskej ke melaujkej nochi itanauatiluan, tein tayolmajxitia uan tein kiixtalia (Sal. 89:14). Satanás kijtoua ke Jiova amo kuali taixyekana. Sayoj ke yejua amo ueli kichiua maj itech nejin taltikpak onka melaujkayot. w17.06 28 § 5

Jiova yejua “Dios akin kijtoua tein melauak” (Sal. 31:5). Uan kemej se tePopaj kualtakat, kinmachtia tein melauak akin kimoujkatokaj. Hasta axkan, timomachtianij miak taman keman tikixtajtoltiaj Biblia uan amaixmej, uan keman tiyouij nechikolmej uan uejueyi nechikolmej. Ijkon kemej panouanij tonalmej, tiksentilianij miak tamachtilismej tein “yankuikke uan no den tamachilisme ten ipa achtopa ya yetoyaj” itech tein Jesús kijtoj ke se “taeualoni” (Mat. 13:52). Jiova techpaleuis maj tiktalilikan “taeualoni” okachi miak tamachtilismej komo tikintemouaj kemej yeskia teisa tein patiyoj tein uejkatan toktok (Prov. 2:4-7). ¿Keniuj tikchiuaj? Moneki nochipa timomachtiskej Biblia uan toamaixuan, uan tiktemoskej ika nejmachkayot keniuj okachi tikajsikamatiskej. Ijkon tikmatiskej yankuik taman tein amo tikixmatiaj (Jos. 1:8, 9; Sal. 1:2, 3). Kemaj, moneki amo timokauaskej sayoj ika se tamachtilis, ta moneki tiksentokaskej tiktemoskej okachi. w17.06 12 § 13, 14

Se tokniuj telpoch itech tanemilijtoya 1 Corintios 7:28, tein kijtoua ke akin monamiktiskej “kipiaske ouijkayot”. Yejua kitajtanij se tayekankej akin kipiaya okachi xiujmej uan namikej, toni katka nejon “ouijkayot” uan toni ueliskia kipaleuis komo se tonal monamiktiaya. Achto ke kinankiliskia, tayekankej kiluij maj tanemiliani itech okse taman tein kijkuiloj tatitanil Pablo, ke Jiova yejua “Dios akin iaxka nochi taman yolseuilis, akin techyolseuia itech nochi totayejyekolis” (2 Cor. 1:3, 4, TNM). Tikyekmatij ke Jiova yejua toTajtsin akin techtasojta uan techyolseuia keman tikpiaj kuejmolmej. Xa tikonelnamiki keniuj miakpa mitsonixyekanani uan mitsonpaleuiani ika iTajtol. Uelis tikyekmatiskej ke yejuatsin kineki maj kuali tinemikan, ijkon kemej kinekik maj kuali neminij itekitikauan ne uejkauj (Jer. 29:11). w17.06 4 § 1, 2

Tokniuan tepalyetonij amo sayoj kinpoloua takual uan tilmaj, ta moneki maj kuali momachilikan uan maj kichikauakan ininkuali uikalis iuan Dios (Mat. 4:4). Tayekananij uelis kintemoliskej amaixmej itech inintajtol uan kinpaleuiskej maj kinixmatikan tokniuan akin tajtouaj nejon tajtol. Nejin motelneki porin miakej kikaujkej ininchankauan, ininxolal uan ininnechikol. Moneki maj tokniuan kinnextilikan netasojtalis uan teiknelilis tein Jiova kinpialia. Komo amo, xa kitemoskej ininnepaleuil akin kayomej itech ininaltepeuj, sayoj ke amo kitekitiliaj Jiova (1 Cor. 15:33). Keman tikchiuaj maj kuali momachilikan itech tonechikol, tikpaleuiaj Jiova maj kinyekpia. Sekin xa amo uelis mokepaskej ininaltepeuj keman kisentokaskej tekiuajtitoskej akin kintajyouiltiayaj. Uan no, oksekin xa kiitakej oso kinchiuilijkej miak taman tein amo ueli kielkauaj. Maj timotajtanikan: “¿Keniuj nikuelitaskia maj nechitakan komo no ijkon nitajyouiskia?” (Mat. 7:12). w17.05 7 § 15, 16

Kemej itech nejin taltikpak taixyekantok Satanás, kemansa xa tiknekiskej timosenkauaskej (1 Juan 5:19). Nejon uelis kijtakos totakuaujtamatilis iuan Dios uan kaxanis netasojtalis tein tikpialiaj. Xa amo techajsi tomin, timokokouaj oso tixiuejkejya. Oso xa titayokoyaj porin amo ueli tikchiuaj seki taman kemej tiknekiskiaj oso porin amo mochiuak tein tikchiayaj. Itech tein yeski kuejmol tein tikpiaskej, maj amo keman tiknemilikan ke Jiova techsenkauak. Maj tikelnamikikan keniuj techyolchikaua Salmo 136:23, tein kijtoua: “Yejuatsin techelnamikik keman tiyolkuetaujtoyaj, porin inetasojtalis tein amo tekaua uejkaua nochipaya”. Uelis tikyekmatiskej ke Jiova techkakis uan technankilis keman tiktataujtiskej maj techpaleui (Sal. 116:1; 136:24-26). w17.05 18 § 8

Kemej kinextia Gálatas 2:11-14, Pedro kimouilij tein oksekin ueliskiaj kinemiliskej (Prov. 29:25). Maski kimatia keniuj Jiova kinitaya akin amo judíos, kimouilij tein kinemiliskiaj tokniuan judíos kayomej Jerusalén akin moneskayotijkaj itech ininnakayo. Tatitanil Pablo kiluij Pedro ke “tamachtijtinemia ika taixkajkayaualis” (Hech. 15:12). Pedro katka yolyemanik uan kikakik tein Pablo kiluij. Biblia amo kijtoua ke Pedro kipoloj tekimej tein kipiaya. Jiova hasta kichiuak maj satepan kijkuilouani ome amamej tein pouij itech Biblia. Jesús, akin taixyekana itech nechikol, kisentokak kimakak tekimej (Efes. 1:22). Keman kitapojpoluijkej Pedro, tokniuan uelik kichiujkej kemej Jesús uan Jiova. Titakuaujtamatij ke nion semej nejon tokniuan kikauak maj inepolol se takat tajtakolej kiuejkatiliani iuan Jiova. w17.04 25, 26 § 16-18

Dios kinixpoloj nejon xolalmej uan ijkon kitamij tein amo kuali. Sayoj ke “ijkon mochiuak para Dios kinnejmachtis nochi in taltikpakuani”. Ijkon kemej Jiova kiixpoloj auilnemilis ne uejkauj, ijkon kichiuas itech totonaluan keman kiixpolos nochi tein amo kuali. ¿Toni kiixpatas tein amo kuali? Itech Xochital tikchiuaskej miak taman tein techyolpaktis. Tikchiuaskej maj taltikpak mochiua se xochital uan tikinchijchiuaskej tokaluan uan ininkaluan tochankauan. No tikinseliskej tel miak millones akin moajokuiskej uan tikinpaleuiskej maj kiixmatikan Jiova uan nochi tein kichiuani ininka taltikpakneminij (Is. 65:21, 22; Hech. 24:15). Tikchiujtoskej miak taman tein techyolpaktis uan tein kiueyichiuas Jiova. w17.04 13 § 11, 12

¿Kuali kinemilij Jefté tein motenkaujtoya? Kemaj. Tein melauj, xa kimatia ke ueliskia yeski isiuapil akin yekinika kisaskia kinamikikiuj. Maski ijkon, yejuan kinouijmakak kichiuaskej tein Jefté motenkaujka. Keman Jefté kiitak isiuapil, moteltayokoltij. Uan isiuapil chokato seki metsti porin amo keman monamiktiskia nion kinpiaskia konemej. Uan kemej Jefté amo kinpiaya okachi konemej, amo kipiaskia iixuiuan. Sayoj ke yejuan kimatiaj ke onkaya se taman tein okachi monekia. Jefté kijtoj: “Nimotenkauakya iuan Jiova, uan amo ueli nimotajtolkepa”. Uan isiuapil kijtoj: “Xikchiua nouan kemej timotenkauak” (Juec. 11:35-39). Jefté uan isiuapil amo keman kinemilijkej amo kichiuaskej tein motenkaujkaj iuan Dios, maski semi kinouijmakaskia (Deut. 23:21, 23; Sal. 15:4). w17.04 4 § 5, 6

José semi ika mauiltijkej. Yekinika, kinamakakej kemej takeual keman kipiaya kemej 17 xiujmej. Satepan, kitsakkej porin kipantijkej ke kinekia ika mauiltis inamik iteko (Gén. 39:11-20; Sal. 105:17, 18). Maski nochipa kitakamatia Dios, nesia ke sayoj tajyouiaya uan amo kiseliaya tatiochiualismej. Sayoj ke trece xiujmej satepan nochi ijsiujka mopatak. José kikixtijkej uan mochiuak ojpatika takat okachi ueyichiujkej ompa Egipto (Gén. 41:14, 37-43; Hech. 7:9, 10). ¿Tauelmiktinemia porin kitajyouiltijkej? ¿Kipoloj itakuaujtamatilis iuan iDios, Jiova? Amo. José mochiak ika nejmachkayot porin takuaujtamatik iuan Jiova. Kiajsikamatik ke yejuatsin uelia kipataya tein monekiskia. Yejua ika, kiniluij iikniuan: “Maski namejuan nankinemilijtoyaj nanechijtakoskej, Dios kiixtalij kichiuas tein kuali uan kinmakixtis miakej taltikpakneminij, kemej kichiujtok axkan” (Gén. 50:19, 20). José kiitak ke amo nenkajtik mochias nochi nejon xiujmej. w17.08 4 § 6; 6 § 12, 13