Febrero

Itech Biblia, melaujkayot kijtosneki nochipa se kichiuas tein Dios kijtoua ke kuali yetok iniuan nochin. Maj tikitakan keniuj ika tein kichiuak Jesús kinextij melaujkayot. Itech nejon tonalmej, tayekananij judíos kintauelitayaj akin okseko kayomej, kinixtopeuayaj akin amo katkaj ueyichiuanimej uan amo kinpoujkaitayaj siuamej. Sayoj ke, Jesús amo akin kichikoitaya. Amo kinixtopeuak akin katkaj okseko kayomej akin itech takuaujtamatkej (Mat. 8:5-10, 13). Nochin kinixmatiltij kuali tanauatilmej, akin tominpiayaj uan akin amo (Mat. 11:5; Luc. 19:2, 9). Amo kinchikoitak siuamej nion kinajuak, ta kinpoujkaitak uan kinnextilij kualtakayot hasta siuamej akin kinixtopeuayaj (Luc. 7:37-39, 44-50). Uelis tikchiuaskej kemej Jesús komo amo titechikoitaj uan tikixmatiltiaj kuali tanauatilmej akin yeski, kipiaskej tomin oso amo, oso pouiskej itech okse taneltokalis. Tokniuan takamej kitojtokaj ineskayo Jesús keman kinpoujkaitaj siuamej. w19.05 2 § 1; 5 § 15-17

Axkan tayekananij no kinnojnotsaj ika netasojtalis keman kinyolseuiaj ika Biblia akin tajyouiaj. Amo sayoj tayekananij uelis kinyolseuiskej akin ininka mauiltianij. Tinochin moneki tikchiuaskej nejin: “Ximosepanyolchikauakan se uan okse” (1 Tes. 4:18). Tokniuan siuamej akin yekyolmajsitokej uelis okachi kinpaleuiskej okseki tokniuan siuamej akin moneki maj kinyolseuikan. Hasta Jiova kijtoua ke yejua kemej yeskia se temomaj akin kiyolseuia ikonetsin (Is. 66:13). Biblia ininka tajtoua siuamej akin kinpaleuijkej akin semi tajyouijtoyaj (Job 42:11). Jiova kiyolpaktia kinitas tokniuan siuamej maj kinpaleuikan oksekin siuamej keman yoltajyouijtokej. Kemansa, tayekananij uelis kitajtaniskej se tokniuj siuat akin yekyolmajsitok ox uelis kipaleuis okse tokniuj siuat akin tajyouijtok. Keman tikpaleuiskej se tokniuj, maj amo tiktajtanikan seki taman tein amo kineki ika tajtos (1 Tes. 4:11). w19.05 16, 17 § 10-12

Achto ke tayekananij kimelauaskej aksa, ¿keyej moneki maj omen kinextikan ke ueyi tajtakoj? Porin Biblia kijtoua ke ijkon mochiua tein melauak. Keman akin tajtakolchiuak amo kijtoua itajtakol, moneki maj omen kinextikan ke melauak ueyi tajtakoj uan ijkon tayekananij uelis kimelauaskej (Deut. 19:15; 1 Tim. 5:19). Komo akin kiteluiliaj kijtoua ke amo kichiuak nejon, tayekananij kinkakij akin kimatij tein panok. Moixtaliaj seki tayekananij akin kimelauaskej akin kiteluiliaj komo omen kinextiaj ke melauak tajtakolchiuak: akin kiteluilia uan akin kinextia ke melauak ininka mauiltia konemej. Maski moajsis sayoj se akin kinextis ke melauak mochiuak nejon tajtakol amo kijtosneki ke yejua takajkayaujtok. Hasta keman amo moajsiskej omen akin uelis kinextiskej ke mochiuak se tajtakol, tayekananij kiajsikamatij ke akin kiteluiliaj xa ueyi tajtakoj. Yejua ika, kisentokaj kinpaleuiaj akin kinijtakouanij uan kiitaj keniuj uelis kinmatampauiskej akin pouij itech nechikol (Hech. 20:28). w19.05 11 § 15, 16

Moneki maj tetatmej kinnextilikan ininkoneuan keniuj momachtiskej. Konemej moneki kimatiskej keniuj momachtiskej tein moitas itech nechikolmej oso kitemoskej tamachtilis ika se taman tein kipanotokej itech kaltamachtiloyan (Heb. 5:14). Komo ininkalijtik momachtiaj se tamachtilis tein kipia Biblia, okachi amo kinouijmakas kuali takakiskej itech nechikolmej uan uejueyi nechikolmej. Tetatmej moneki kiitaskej xiujmej tein kipiaj ininkoneuan uan hasta kani taxikoskej, ijkon kiixtaliskej tiempo tein momachtiskej. Akin tikinmachtiaj ika Biblia no moneki kimatiskej momachtiskej. Keman peua tikmachtiaj aksa techyolpaktia tikitaskej ke kitsojkuiloua tanankilil itech amaix tein ika tikmachtiaj oso momachtia tein moitas itech nechikol. Sayoj ke no moneki maj tikinnextilikan keniuj uelis momachtiskej ininselti. Ijkon, keman kiixnamikiskej ouijkayomej kimatiskej keniuj kitemoskej itech toamaixuan tamachtilis tein kinpaleuis. w19.05 26 § 2; 28 § 10, 11

Satanás kitemoua kipatas kemej titanemiliaj. Kikui tataman tamachtilis oso tanemililmej uan ika kitemoua maj amo timoixyekanakanok ika iTajtol Dios. Satanás kisentoka kichiua netajtanil tein kichiuilij Eva itech xochital Edén: “¿Yekmelauj Dios kijtoj ke...?” (Gén. 3:1). Nikan kampa yejua taixyekantok, miakpa techchiuiliaj netajtanilmej tein ika ueliskia tiomeyolouaskej, kemej: “¿Yekmelauj Dios amo kiuelita maj monamiktikan ome takamej oso ome siuamej? ¿Yekmelauj Dios amo kineki xiiluitikan itech navidad oso keman aksa xiuajsi? ¿Yekmelauj nanmoDios amo kineki maj namechtalilikan esti? ¿Yekmelauj Dios akin tetasojta amo kineki iniuan ximouikakan akin nankintasojtaj uan kinkalankixtijkej itech nanmonechikol?”. Moneki titakuaujtamatiskej ke tein tikneltokaj yejua tein melauak. Komo amo tiktemouaj kuali tikajsikamatiskej tein tikneltokaj uelis kichiuas maj tiomeyolouakan. Nejon uelis kipatas totanemilil uan kikaxanis totakuaujtamatilis. w19.06 12, 13 § 15-17

ToTajtsin Jiova semi techtasojta (Juan 3:16). Kemej tiknekij tikchiuaskej kemej yejuatsin, timochikauaj nochin tikinajsikamatiskej, tikintasojtaskej uan tikinikneliskej, okachiok “tokniuan taneltokani” (Gál. 6:10). Tokniuan kemej yeskia tochankauan, yejua ika tiknekij tikinpaleuiskej keman kipanouaj ouijkayomej. ¿Keniuj uelis tikyolseuiskej se tokniuj akin inamik momikilij? Yekinika moneki maj titajtokan iuan tokniuj, maski amo tikmatiskej toni tikiluiskej. Paula, akin inamik ijsiujkamikik,kijtoua: “Nikajsikamati ke miakej amo kuali momachiliaj ika tajtoskej mikilis porin kinemiliaj kijtoskej teisa tein amo kinamiki. Sayoj ke okachi amo tapaleuia komo amo teyi se kijtoua”. Xa akin tajyouijtok amo kichia maj tikiluikan miak taman. Paula kijtoua: “Niktasojkamatia maj notasojikniuan sayoj nechiluianij ke kinyolkokouaya tein nechpanotoya”. w19.06 20 § 1; 23 § 14

Komo tekiuanij amo techkauajok maj tikueyichiuakan Jiova, tayekananij kiixtaliskej maj moichtakachiuakan nechikolmej. Xa techiluiskej maj amo timosentilikan timimiakej uan xa kipapatatiyaskej hora uan kampa timonechikoskej. ¿Uan titanojnotsaskej? Noyampa tataman kemej tikchiuaskej. Sayoj ke, kemej tiktasojtaj Jiova uan techyolpaktia ika titajtoskej iTekiuajyo, tiktemoskej keniuj titanojnotsaskej (Luc. 8:1). Tajkuilojkej Emily Baran, ika tajtoj tein itaixpantijkauan Jiova kichiujkej ompa antigua Unión Soviética. Kijtoj: “Keman tekiuanij kiixtalijkej maj itaixpantijkauan Jiova amo tanojnotsakanok, yejuan peujkej kinnojnotsaj akin nemiaj kampa ika yejuan, inintekitikaikniuan uan inintasojikniuan, nejon kichiuak maj kintsakuakan kampa semi kintajyouiltiayaj. Sayoj ke no kinnojnotskej akin ompa tsaktoyaj”. Tokniuan akin nemiaj ompa kisentokayaj tanojnotsayaj maski tekiuanij amo kinkauayaj. Maj no tikixtalikan ijkon tikchiuaskej. w19.07 11 § 12, 13

¿Keniuj uelis tikinpaleuiskej akin amo kipiaj inintaneltokalis maj kitasojtakan Dios uan maj mochiuakan imomachtijkauan Cristo? Maj tikelnamikikan ke keman tikinnojnotsaskej taltikpakneminij tataman kemej tanankiliskej porin tataman kampa moskaltijkej. Kemej neskayot, xa se akin kayot Europa taman technankilis porin miakej tepitsin kiixmatij Biblia uan kikakinij ke Dios kichijchiuak nochi. Sayoj ke miakej akin kayomej Asia amo semi kiixmatij Biblia oso nion tepitsin uan xa amo kineltokaskej ke nemi Dios. Yejua ika maj tikpiakan se kuali tanemilil. Xijxiujtika, akin amo kipiayaj se taneltokalis mochiuaj itaixpantijkauan Jiova. Miakej ipa kuali monejnemiltiayajya uan kinkuejmolouaya maj taneltokalismej amo kichiuanij kemej Biblia tamachtia, sayoj ke oksekin amo chipaujkanemiaj. Tel miakej monekik kikauaskej vicios. Ika inepaleuil Jiova, uelis tikinajsiskej akin kinekij kipiaskej nemilis nochipaya (Hech. 13:48; 1 Tim. 2:3, 4). w19.07 20, 21 § 3, 4

Moneki tiksentokaskej titaxikoskej hasta ke tikseliskej tein tikchiaj: nemilis nochipaya ompa iluikak oso itech xochital nikan taltikpak. Tein yeski tein tikijyouijtoskej, maj amo ika titanemilikan tein tikchiujkej uan maj amo tikauakan maj techtapololti teisa (Filip. 3:16). Xa tikitaj ke amo niman mochiua tein tikchiaj oso ke amo tichikaujkejok kemej achto. Xa miak xiujmejya tikxikouanij ouijkayomej uan techtajyouiltianij. Tein yeski tein tikpanotoskej, maj amo ika timotekipachokan, ta maj timotataujtikan iuan Dios uan maj tikauakan imako ijkon yejuatsin techyolseuis kemej amo akin kichiuaskia (Filip. 4:6, 7). Ijkon kemej se akin motaloua okachi mochikaua keman ajsitiya kampa ixyetok, tejuan no maj okachi timochikauakan tikajsiskej nemilis nochipaya. Tein yeski tein tikpanotoskej, maj tiksentokakan okachi kuali timouikakan iuan Jiova uan maj timochikauakan tikseliskej tein tikchiaj. w19.08 7 § 16, 17

Xa amo tikmatiskej toni tikiluiskej akin semi tayokoxtok. Maj tikelnamikikan ke kemansa se chokas iuan akin choka, okachi ika uelis se kinextis ke ika se motekipachoua. Keman Lázaro momikilij, María, Marta uan oksekin chokakej porin momikilij ininikniuj uan inintasojikniuj. Jesús ejkok naui tonal satepan uan no “peuak mochojchoktia”, maski kimatia ke oksepa kimakaskia nemilis (Juan 11:17, 33-35). Nejon kinextij tein Jiova kimachilij keman momikilij Lázaro. No kinextij ke Jesús semi kintasojtaya nejon kalyetouanij uan nejon kiyolseuij María uan Marta. No ijkon, keman tokniuan kiitaj ke tikintasojtaj uan ininka timotekipachouaj, kimatij ke amo yetokej ininselti uan kimachiliaj ke inintasojikniuan yekmelauj kintasojtaj.Kemansa sayoj moneki tikakiskej tein kijtoua akin tayokoxtok. Maj tikauakan maj kijto tein kimachilia uan maj amo timoyolxokolikan komo kijtoua tein amo taixejekol (Job 6:2, 3). Xa semi motekipachojtok porin ichankauan akin amo itaixpantijkauan Jiova kichikaujkauiaj maj kichiua seki taman. Yejua ika, maj iuan timotataujtikan uan maj tikiluikan ‘Akin kikaki netataujtil’ maj kiyolchikaua uan maj kipaleui maj kuali taixejeko (Sal. 65:2). w19.04 18, 19 § 18, 19

Kampa titapaleuiaj, yeski Betel oso itech okse taman tekit, peua tikintasojtaj taltikpakneminij uan hasta ompa timomatij. Yejua ika, semi techyolkokoua komo amo ueliok ompa tiksentokaj. Tikintemouaj tokniuan uan ininka timotekipachouaj, okachiok komo tinemitoj okseko porin tekiuanij amo techkaujkejok maj tikchiuakan itekiyo Dios (Mat. 10:23; 2 Cor. 11:28, 29). Uan no, techouijmakas titapaleuitiuij okseko porin taman kemej ompa nemij, hasta komo oksepa timokepaj kampa tikayomej. Uan no, xa kemansa amo techajsis tomin. Xa amo kuali timomachiliskej uan tiknekiskej timosenkauaskej. ¿Toni uelis techpaleuis? Maj tiksentokakan timotokikan iuan Jiova (Sant. 4:8). ¿Keniuj tikchiuaj? Keman titakuaujtamatij ke yejuatsin ‘kikaki tonetataujtil’ (Sal. 65:2). Jiova uelis kichiuas okachiok ke tein tiktajtaniaj oso tiknemiliaj (Efes. 3:20). Yejuatsin amo techmaka sayoj tein tiktajtaniaj. Jiova uelis kiyektalis tokuejmoluan kemej amo tiknemiliayaj. w19.08 20, 21 § 5, 6

Miakej kinemiliaj ke Armagedón se ueyi neteuilis oso se ueyi tetsauit tein kiixpolos taltikpak. Sayoj ke Biblia kijtoua ke keman mochiuas kiualkuis tein kuali (Apoc. 1:3). Armagedón amo kinixpolos nochin taltikpakneminij, ta kinmakixtis. ¿Keniuj kichiuas? Kinixpolos taltikpaktekiuajyomej uan akin amo yolkualmej. Uan no kichiuas maj akin yolmelaujkej nochipa nemikan uan maj taltikpak amo ixpoliui (Apoc. 11:18). Tajtol Armagedón sayoj sepa ixnesi itech Biblia uan ualeua itech se tajtol hebreo tein kijtosneki “Tepet Meguidó” (Apoc. 16:16). Meguidó katka se xolal tein moajsia ompa Israel (Jos. 17:11). Sayoj ke Armagedón amo se xolal nion se tepet. Ta yejua keman “tayekanani ten kinyekantinemij in taltikpakuani nochi senmanauak” mosentiliskej uan kiixnamikiskej Jiova (Apoc. 16:14). w19.09 8 § 1-3

Nejon siuat semi monekia maj kipaleuikan. Yajkaya kinitato miakej tapajtianij. Doce xiujmejya tajyouijtoya uan amo akin uelia kipajtiaya. Uan no, Tanauatil tein Dios kimakak Moisés kijtouaya ke akin kipiaya nejon kokolis amo katka chipauak (Lev. 15:25). Kimatik ke Jesús kinpajtijtoya akin mokokouayaj, yejua ika kitemoto. Keman kiajsik, kikitskij itenoj itilmaj uan niman pajtik. Jesús amo sayoj kipajtij, ta kichiuak maj kuali momachili. Kemej neskayot, kiluij ika netasojtalis “siuatsin”. Nejon tein kiluij semi kiyolseuij uan kiyolchikauak (Luc. 8:44-48). Maj tikitakan ke yejua siuat akin yajki kitemoto Jesús. No ijkon moneki tikchiuaskej. Moneki timochikauaskej timotokiskej iuan Jesús. Axkan, yejua amo kinpajtia akin iuan motokiaj. Sayoj ke kisentoka techiluia: “Xiualakan nouan, [...] uan Nejuatsin namechmakas ne yolseuilis” (Mat. 11:28). w19.09 20 § 2, 3

Tanauatijkej Zacarías no kijtoj: “Itech nejon tonalmej majtakti takamej akin tajtouaj tataman tajtolmej tein mokuij itech altepemej kikitskiskej, kemaj, chikauak kikitskiskej itaken se judío, uan kijtoskej: “Tiknekij tiyaskej namouan, porin tikakinij ke Dios yetok namouan’” (Zac. 8:23). Tiitaixpantijkauan Jiova tikmatij ke kuali tanauatilmej moneki moteixmatiltiskej itech tataman tajtolmej uan ijkon mosentiliskej akin tajtouaj tataman tajtolmej. Axkan okachi motajtolkepaj amaixmej itech tel miak tataman tajtolmej. Kemej tikitaj, Jiova kichiujtok se ueyi taman: kinsentilijtok tel miakej akin seseko kayomej. Kemej onkak tamachtilis itech okachi miak tajtolmej, maski seseko kayomej uelij kisentekitiliaj Jiova. Uan itekitikauan Dios moteixmatiltiaj porin tanojnotsaj ika yolpakilis uan motasojtaj se iuan okse. ¿Melauj ke nejon techyolchikaua? (Mat. 24:14; Juan 13:35.) w19.09 30, 31 § 16, 17

Itech ueyi tajyouilis, taltikpakneminij semi motekipachoskej keman kiitaskej ke tein itech takuaujtamatiaj amo ueli kinpaleuia. Tajyouijtoskej uan tel moujtoskej maj kinmiktikan itech nejon tonalmej tein yeskij semi tamouililmej (Sof. 1:14, 15). Ijkuak, xa okachi ouij se nemis hasta akin tiktekitiliaj Dios. Kemej amo titapaleuiaj itech tein mochiua nikan taltikpak xa tikpanoskej ouijkayomej. Xa amo tikpiaskej tein ika timoixpanoltiskej. “Takeual ten yolkuali uan ten kuatamatke” techmakani tein techpaleuis maj amo tikauakan Dios itech ueyi tajyouilis (Mat. 24:45). Techmakani miak tamachtilis, kemej neskayot, uejueyi nechikolmej tein tikpianij itech xiuit 2016 hasta xiuit 2018. Nejon techyolchikauanij maj okachi tiknextikan kualneskayomej tein techpaleuiskej maj titaxikokan ijkon kemej moualtokia itonal Jiova. w19.10 14 § 2; 16 § 10; 17 § 12

Keman tiktolouajya tein tikuaj, tonakayo peua kitekitiltia uan tejuan nion teyi ueliok tikchiuaj. Keman tikuaj tein tepaleuia techchikaua, sayoj ke keman tikuaj tein amo tepaleuia tikokolispeuaj. Amo niman moita ox tein tikuaj techijtakoua oso techpaleuia. No ijkon, keman tikixpejpenaj toni ika timoixpetaniskej, tejuan tikixtaliaj toni tikalakiaj itech totanemilil. Tein ika timoixpetaniaj kipata kemej titanemiliaj uan tein tikmachiliaj. Komo timoixpetaniaj ika tein kuali techpaleuia uan komo timoixpetaniaj ika tein amo kuali, techijtakouaj (Sant. 1:14, 15). Xa amo niman tikitaskej keniuj techijtakoua neixpetanilis tein amo kuali, sayoj ke satepan moitas. Yejua ika Biblia technejmachtia: “Takan se tagat motekitiltia ika tataman tachiualisme, ten kualkui tajtakol, ijkuakon ne tagat kiselis taxtauil ten kualkui in mikilis” (Gál. 6:7, 8). Yejua ika, semi moneki maj amo timoixpetanikan ika tein Jiova kitauelita (Sal. 97:10). w19.10 30 § 12-14

Dios kinextij ke techtasojta keman kitemakak iKonetsin uan ika techmakixtij (Juan 3:16). ¿Keniuj uelis titetasojtaskej kemej Jiova? Tikchiuaj keman tikinpatiuitaj tokniuan uan tikinseliaj ika miak pakilis akin mokepaj iuan Jiova (Sal. 119:176; Luc. 15:7, 10). Tiknextiaj ke tikintasojtaj tokniuan keman tikinpaleuiaj itech se ouijkayot tein kipiaj (1 Juan 3:17). Jesús kinnauatij itatojtokakauan maj tetasojtanij kemej yejua kintasojtak (Juan 13:34, 35). Nejin tanauatil yankuik porin amo pouia itech Tanauatil tein Dios kimakak xolal Israel. Jesús kijtoj ke moneki tikintasojtaskej tokniuan kemej yejua techtasojtak. Moneki tikintasojtaskej okachi ke tein tejuan timotasojtaj, uan komo moneki hasta ininka tiktemakaskej tonemilis, ijkon kemej kichiuak Jesús. Tikchiuaskej nejon sayoj komo titetasojtaj kemej yejua. w19.05 4 § 11-13

Uelis tikseliskej yektikatsin espíritu komo miakpa tiktajtaniliaj Dios (Luc. 11:13). Itech Lucas 11:5-9 tikajsij nejin neskayot tein techpaleuia maj tikajsikamatikan keyej Jiova techmakas yektikatsin espíritu. Takat akin ika tajtoj Jesús kinekia kuali kiselis akin youakya kikalpanouaya. Kiitaya ke monekia kimakas tein kikuas, sayoj ke amo teyi kipiaya. Jesús kijtoj ke itasojikniuj akin ompakauin nemia kimakak pan porin miakpa kitajtanij. ¿Toni kinekia techmachtis? Ke komo aksa akin tajtakolej kipaleuia se akin nemi kampa ika yejua, toTajtsin Dios okachi kinekis kinmakas yektikatsin espíritu akin miakpa kitajtaniaj. Yejua ika, uelis tikneltokaskej ke Jiova techmakas iyektikatsin espíritu keman tiktajtaniskej (Sal. 10:17; 66:19). Senkis tikmatij ke maski Satanás kitemos techuetsiltis, amo techtanis. w19.11 13 § 17-19

Jesús kimatia ke yejua uan itatojtokakauan kemansa monekia moseuiskej. Sayoj ke ne uejkauj uan axkan miakej kichiuaj kemej se tominpixkej akin Jesús ika tajtoj. Nejin takat kijtouaya: “Xitakua uan ximoseui uan xitayi vino uan ximoyolpaktijtiu” (Luc. 12:19; 2 Tim. 3:4). Nejon takat kitayekanaltiaya moseuis uan moyolpaktis. Sayoj ke Jesús uan tatitanilmej amo kitayekanaltiayaj nejon. Timochikauaj tikchiuaskej kemej Jesús porin keman amo titekitij amo sayoj timoseuiaj, ta titanojnotsatij uan tiyouij nechikolmej. Tikitaj ke semi moneki titanojnotsaskej uan timonechikoskej, yejua ika timochikauaj nochipa tikchiuaskej (Heb. 10:24, 25). Uan keman tipaxalotij kampa yeski, tiyouij nechikolmej uan tiktemouaj titajtoskej ika Biblia kampa yeski tiyetoskej (2 Tim. 4:2). w19.12 7 § 16, 17

Jiova techkaua maj tikixpejpenakan toni tikchiuaskej. Techmachtia maj kuali tikixejekokan tein tikchiuaskej uan komo kiyolpaktia tein tikixtaliaj, techpaleuia maj kuali kisa (Sal. 119:173). Tikchiuaskej tein iTajtol techyolmajxitia techpaleuia maj kuali titaixejekokan (Heb. 5:14). Maski tikixtalijkejya tikchiuaskej teisa, xa monekis timochikauaskej tiktamichiuaskej tein tikpeualtijkej. Maj tikitakan seki neskayomej. Se telpoch kiixtalia kiixtajtoltis nochi Biblia. Itech seki semanas ijkon kichiua, sayoj ke satepan amook. Se tokniuj siuat kiixtalia mochiuas precursora, sayoj ke amo kipeualtia keman kiixtalij. Se oloch tayekananij kiixtaliaj kinkalpanoskej tokniuan uan kinyolchikauaskej, sayoj ke panoua miak metsti uan ayamo akin kikalpanouanij. Tataman tein kiixtalijkej nejin tokniuan, sayoj ke nion semej kichiujkej tein kiixtalijkej. w19.11 26 § 1, 2

Jesús kijtoj ke totonaluan yeskiaj kemej itonaluan Noé, uan tikitaj ke nejin tonalmej semi ouijkej (2 Tim. 3:1; Mat. 24:37). Yejua ika, sekin akin namikyejkej kiixtalianij amo niman kinpiaskej konemej uan ijkon okachi kitekitiliskej Dios. Keman akin namikyejkej kiixtaliaj ox kinpiaskej konemej oso amo uan kanachimej, no semi moneki maj kiitakan tein kijtoua Lucas 14:28, 29. Tetatmej akin kuali kiniskaltianij ininkoneuan kimatij ke moneki tomin, tiempo uan chikaualis. Yejua ika semi moneki maj akin namikyejkej motajtanikan: “¿Monekis tiomen titekitiskej uan ijkon tikinixpanoltiskej tokoneuan? ¿Tiomen tikitaj tein moneki kalijtik? Komo monekiskia maj tiomen titekitikan, ¿akoni kinyekpiaskia tokoneuan? ¿Akoni kinmachtiskia maj kichiuakan tein kuali?”. Namikyejkej akin mochiuiliaj nejin netajtanilmej no kiitaj tein kijtoua texto tein axkan tikitaj. w19.12 23, 24 § 6, 7

Miakpa tatitanil Pablo kipanok tein ika ueliskia momikilis (2 Cor. 11:23-28). No kipiak tein “keme yeskia se uitsti” itech inakayo, tein xa katka se kokolis (2 Cor. 12:7). Uan no semi moyolkokoj keman Demas, akin iuan kichiuaya itekiyo Dios kikaujteuak “porin kachi kiyolnejneyik kichiutinemis tamachilisme de nikan taltikpak san” (2 Tim. 4:10). Maski Pablo katka taixpejpenal uan semi kinpaleuiaya oksekin, kemansa no monekia maj kiyolchikauakan (Rom. 9:1, 2). Jiova kiyolchikauak tatitanil Pablo. ¿Keniuj? Ika iyektikatsin espíritu (2 Cor. 4:7; Filip. 4:13). Uan no kichiuak itechkopa okseki tokniuan. Keman Pablo ininka tajtoj seki tokniuan akin iniuan tekitik kijtoj ke yejuan kiyolchikauayaj (Col. 4:11). Sekin akin kipaleuijkej yejua Aristarco, Tíquico uan Marcos. Yejuan kipaleuijkej Pablo maj kixiko ouijkayomej. w20.01 8 § 2, 3

Jesús no kijtoj ke amo ueli se kimelauilia akin amo taixpejpenal toni kimachilia se tokniuj taixpejpenal akin ‘yankuikayoli’ (Juan 3:3-8). ¿Keniuj mopata kemej tanemilia se tokniuj keman Dios kiixpejpena? Achto ke Jiova kiixpejpenaskia kinejnekia nemis nochipaya nikan taltikpak. Kichiaya kiitas maj Jiova kiixpolo nochi tein amo kuali uan maj kichiua se xochital nikan taltikpak. Xa kinemiliaya ke keman moajokuis se itasojikniuj oso se ichankauj akin momikilij yejua kiseliskia. Sayoj ke keman Dios kiixpejpenak mopatak tein kinemiliaya. ¿Keyej? Amo porin amo kinekiaok nemis nikan taltikpak. Amo no kinejneki nemis iluikak porin nikan semi tajyouia uan motekipachoua, nion no porin kinemilia ke amo kualtsin yeskiaok nemis nochipaya itech taltikpak. Ta yejua Jiova ika iespíritu kipatilia kemej tanemilia uan kichiua maj kichia nemis iluikak. w20.01 22 § 9-11

Itech Tanauatil tein Dios kimakak Israel, tamelauanij uan tayekananij kiitayaj maj xolal kipiani se kuali uikalis iuan Dios uan no kimelauayaj aksa akin kipiaya uejueyi kuejmolmej iuan okse uan keman aksa kitapanauiliaya tanauatilmej. Sayoj ke, tayekananij akin moixyekanaj ika itanauatil Cristo amo kichiuaj nejon. Keman aksa ueyi tajtakoua, yejuan sayoj kiitaj maj mochiua tein Biblia kijtoua ika nejon taman (Gál. 6:2). Kiajsikamatij ke Dios kiixtaliani maj tekiuanij kimelauakan aksa akin kipia uejueyi kuejmolmej iuan okse uan keman aksa kitapanauilia tanauatilmej. Yejua ika, tekiuanij uelij kintaxtaualtiaj oso kintsakuaj akin kitapanauilianij tanauatil (Rom. 13:2-4). ¿Uan toni kichiuaj tayekananij keman aksa ueyi tajtakoua? Moyekanaj ika Biblia keman kiitaj tein panok uan kiixejekouaj toni kichiuaskej. Kielnamikij ke itanauatil Cristo moixyekana ika netasojtalis. Nejin kualneskayot kinolinia maj kiitakan keniuj kipaleuiskej aksa akin poui itech nechikol akin kichiuilijkej tein amo kuali. Uan no kinolinia maj kiitakan ox akin tajtakolchiuak moyolnonotsa uan ox uelis kipaleuiskej maj oksepa kuali mouika iuan Dios. w19.05 7 § 23, 24

Jesús senkis kinextij ika nejin tajkuilol ke yejua nemi porin iTajtsin kimakatok nemilis. Jesús senkis takuaujtamatik itech iTajtsin, uan Jiova kimakak tein ika moixpanoltiskia. Sayoj ke okachi kipaleuij maj amo keman kikaua (Mat. 4:4) Uan no, Jiova okachi techmaka tein techpaleuis maj kuali timouikakan iuan. Itech iTajtol techmatiltiani akoni yejuatsin, itanejnekilis, keyej tinemij uan toni panos satepan. Kinextij ke techtasojta keman tikixmatkej tamachtilis tein melauak uan inintechkopa totatuan oso okseki tokniuan techpaleuij maj tikixmatikan. Uan kisentoka techpaleuia inintechkopa tayekananij uan okseki tokniuan akin yekyolmajsitokej. Uan no, techmachtia itech nechikolmej, kampa timosenmachtiaj iniuan tokniuan. Ika nochi nejin uan okseki taman, kinextia ke yejuatsin se tePopaj akin semi toka motekipachoua (Sal. 32:8). w20.02 3 § 8; 5 § 13

Komo tikinnexikoluiaj oksekin oso tejuan technexikoluiaj, amo onkas yolseuilis. Moneki kemej yeskia tikuiuitaskej nexikolot itech toyolo uan amo tiktokaskej itech ininyolo oksekin. ¿Toni uelis tikchiuaskej tein ika tikinpaleuiskej oksekin maj amo tanexikoluikan uan maj onka yolseuilis? Kemej titanemiliaj uan tein tikchiuaj uelis semi kinpaleuis oksekin oso amo. Taltikpakneminij kinekij maj tiknextijtinemikan tein tikpiaj (1 Juan 2:16). Sayoj ke nejon kichiua maj oksekin tanexikoluikan. ¿Keniuj uelis tikinpaleuiskej maj amo kimachilikan nejon? Se taman, maj amo nochipa ika titajtokan tein tikpiaj oso tein tiknemiliaj tikouaskej. Okse taman, maj amo tikijtojtinemikan toni tekimej tikpiaj itech nechikol. Komo nochipa ika titajtouaj nejon, tokniuan uelis peuas technexikoluiskej. Sayoj ke, keman tiktemouaj tikinpaleuiskej oksekin uan tikiniluiaj ke kuali tein kichiuaj, tikinpaleuiaj maj kuali momachilikan uan titapaleuiaj maj itech nechikol onka yolseuilis uan maj kuali timouikakan. w20.02 18 § 15, 16

Uelis tikixmatiskej Jiova ika itachijchiualis (Apoc. 4:11). Xiontanemili keniuj chijchiujtokej koujmej uan tapialmej, tein kinextiaj ke Jiova semi tamatkej. Xionmomachti keniuj semi kualtsin tichijchiujtokej (Sal. 139:14). Uan xiontanemili itech chikaualis tein kitalij itech Tonaltsin. Uan amo sayoj yejua, ta no kitalij chikaualis itech millones sitalimej (Is. 40:26). Keman tiontanemilis itech itachijchiualis Jiova, okachi tikonpoujkaitas. Tikonmatis ke Jiova kipia tamatilis uan chikaualis mitsonpaleuia kuali xionmouika iuan, sayoj ke moneki okachi tikonixmatis porin nejon mitsonpaleuis okachi xikontasojta. Moneki tikonneltokas ke Jiova mitsontasojta. Xikonelnamiki ke yejuatsin kijtoua ke komo tikontemoua, mokauas xikonajsi (1 Crón. 28:9). Yejuatsin kichiuak xionmotoki iuan, ijkon kemej kijtoua Jeremías 31:3. Keman okachi tikonajsikamatis tein Jiova moka kichiuak, okachi tikontasojtas. w20.03 4 § 6, 7

Tatitanil Pablo no techkauilij se kuali neskayot. Keman yetoya ompa Corinto keman ika ojpa yajki tanojnotsato, monekik tekitis seki tonalmej ika kaltaken porin amo kipiaya miak tomin. Tekitia porin ijkon akin nemiaj Corinto akin kinixmatiltij kuali tanauatilmej amo kipaleuiskiaj ika tomin (2 Cor. 11:7). Maski monekia tekitis, kisentokak kitayekanaltij itekiyo Dios uan tanojnotsaya nochi sábados. Keman kipiayaya tein ika moixpanoltis, “kachi ok peuak tanojnotstinemik [...]. Uan kachi ok kinyeknextiliaya in taka judíos ke ne Jesús Yejuatsin ya Cristo” (Hech. 18:3-5; 2 Cor. 11:9). Satepan, keman ome xiuit tsaktoya ichan ompa Roma, kinnojnotsaya akin yayaj kikalpanotij uan kijkuilouaya cartas (Hech. 28:16, 30, 31, TNM). Kiixtalij maj amo teyi kitsakuili kichiuas itekiyo Dios. w19.04 4 § 9