Octubre

Moajsi miak taman tein kinextia ke axkan Jiova kimatampauia ixolal. Maj titanemilikan itech nejin: titanojnotstokej uan titamachtijtokej tein melauak noyampa taltikpak (Mat. 28:19, 20). Ijkon tiknextiaj tein amo kuali tein Satanás kichiua. Komo yejua ueliskia, kitsakuiliskia tanojnotsalis. Sayoj ke amo ueli. Yejua ika amo moneki tikinmouiliskej amokuali ejekamej. Komo nochipa tiktakamatij Dios, amokuali ejekamej amo uelis techchiuiliskej teisa tein amo uelis moyektalis. Sayoj ke tinochin moneki tikinixnamikiskej amokuali ejekamej uan titakuaujtamatiskej iuan Jiova. Komo tikchiuaj, tikseliskej miak tatiochiualismej. Kemej neskayot, Satanás amo uelis techkajkayauas. Uan no, amo keman tikauaskej Dios porin tikinmouiliaj amokuali ejekamej. Uan okachi kuali timouikaskej iuan Jiova. Santiago se imomachtijkauj Jesús, kijkuiloj: “Xikixtopeuakan in amokuali Satanás uan ijkon yejua namechtapatauilis. Ximotokikan iuan Dios uan Yejuatsin no motokis namouan” (Sant. 4:7, 8). w19.04 24 § 15; 25 § 18

Tetatmej, nanmokoneuan se netetayokolil tein Dios namechmakani. Yejua ika moneki nankiyekpiaskej nejon netetayokolil. ¿Keniuj uelis nankinmatampauiskej nanmokoneuan maj amo ininka mauiltikan? Yekinika, xikontemo tikonmatis toni kichiuaj akin ininka mauiltiaj konemej. Xikonmati akonimej ininka mauiltiaj konemej uan keniuj kinkajkayauaj. Xikonita toni taman uelis kinijtakos nanmokoneuan (Prov. 22:3; 24:3). Xikelnamikikan ke miakpa akin ika mauiltia konetsin, se aksa akin yejua kiixmati uan itech takuaujtamati. Ojpatika, nochipa xitajtokan iniuan nanmokoneuan (Deut. 6:6, 7; Sant. 1:19). Xikelnamikikan ke miakpa, konemej kinouijmaka kijtoskej tein kinpanok. Xa mouij maj amo kinneltokilikan. Oso xa akin ininka mauiltij kinmojmoujtij maj amo teyi kijtokan. Komo nankiitaj ke nesi kipanoua teisa nanmokonetsin, ika netasojtalis xikchiuilikan netajtanilmej uan xikakikan tein namechiluia. Expatika, xikinmatiltikan nanmokoneuan tein moneki. Xikinmachtikan toni moneki kichiuaskej uan toni kijtoskej komo aksa kineki kinmatokas kemej amo kinamiki. w19.05 13 § 19-22

¿Keyej Jiova amo kinitstani akin moueyinekij? Se taman porin akin kinemiliaj ke ueyichiuanimej uan kichiuaj maj oksekin no moueyinekikan kinextiaj ke tanemiliaj kemej Satanás. Kemej yejua senkis moueyineki kinemilij ke Jesús, akin kipaleuij Dios maj kichijchiua nochi tein onkak, monekia motankuaketsas iixpan uan kiueyichiuas (Mat. 4:8, 9; Col. 1:15, 16). Tein kichiuaj akin moueyinekij kinextia keyej Dios kiita ke senkis amo tapaleuia kemej tanemiliaj (1 Cor. 3:19). Sayoj ke, Biblia techpaleuia maj timoitakan kemej kinamiki. Kijtoua ke kuali yetok maj se motasojta. Kemej neskayot, Jesús kijtoj: “Xiktasojta mokniu ijkon keme tejua timotasojta” (Mat. 19:19). Nejin kinextia ke moneki tiktemoskej tein techpoloua ika taixejekolis. Sayoj ke Biblia kijtoua ke amo moneki tiknemiliskej ke okachi tiueyichiuanimej ke oksekin, ta techyolmajxitia: “Amo no teyi xikchiuakan tech namonemilis tenika nanmoueyichiuaske”, uan no techiluia: “Ika ne yolyemanalis [...] xikpouakan in oksekin tokniuan taneltokani ke yejuan kachi ueyi chiuanime” (Filip. 2:3; Rom. 12:3). w19.05 24 § 13, 14

Maj tikelnamikikan tein monekik tikpataskej keman tikselijkej tein Biblia tamachtia uan tikixtalijkej tiktekitiliskej Jiova. Miakej tikaujkej tein amo kuali (1 Cor. 6:9-11). Semi timotasojkamatij maj Dios techpaleuiani maj tikauakan nejon amo kuali tachiualismej. Sayoj ke, moneki tiksentokaskej timoyekpiaskej. Maski achto ke timoauiskiaj tikaujkej seki taman tein tel amo kuali, monekiok timochikauaskej tikixtopeuaskej tein uelis kichiuas maj oksepa titajtakokan. Moneki tikchiuaskej ome taman. Yekinika, moneki maj amo timonejnemiltikanok kemej akin amo kitekitiliaj Dios. Ojpatika, moneki maj tikpatakan kemej titanemiliaj. Amo sayoj moneki moitas ke timopataj, ta maj yekmelauj timopatakan. Moneki maj tikpatakan tein tikchiuaj, tein tiknemiliaj uan tein tikmachiliaj. w19.06 9 § 4-6

Keman timotekipachojtokej, uelis timoyolchikauaskej keman tiyouij nechikolmej. Keman tiyouij, tikauaj maj Jiova okachi techpaleui uan maj techyolseui. Ompa techyolchikaua ika iyektikatsin espíritu, iTajtol uan itekitikauan. Uan no, timosenyolchikauaj iniuan tokniuan (Rom. 1:11, 12). Se tokniuj siuat akin itokay Sofía, kijtoj: “Jiova uan tokniuan nechpaleuijkej maj amo nimosenkaua. Nechtelpaleuij niyas nechikolmej. Nikitani ke keman okachi nitanojnotsa uan nitapaleuia itech nechikol, okachi amo ouij nikixnamiki ouijkayomej uan netekipacholmej”. Keman tiyolkuetaujtoskej maj tikelnamikikan ke Jiova amo sayoj motenkaua kitamis tajyouilis, ta no kineki techpaleuis axkan. Kichiua maj tiknekikan tikixnamikiskej ouijkayomej uan ‘techchikaualismakatiu’ uan nejon techpaleuia maj amo timosenkauakan (Filip. 2:13). w19.06 19 § 17, 18

Jesús moneki kinnauatis itatojtokakauan seki taman tein semi moneki, yejua ika iniuan monechikoj niman ke moajokuik. Keman Jesús kinnechikoj itatojtokakauan ika tajtoj tekit tein yejuan ijkuak kichiuaskiaj, se tekit tein axkan no tikchiujtokej. Jesús kiniluij: “Xiyakan [...] uan xikinnextilikan nochi in taltikpakuani [...] ma mochiuakan nomomachtijkauan. [...] Uan xikinmachtikan de ke ma tatakamatikan” (Mat. 28:19, 20). Jesús kineki maj nochin itatojtokakauan tanojnotsakan. Amo sayoj kinnauatij once tatitanilmej akin amo kikauayaj maj kichiuakan nejon tekit. ¿Keniuj tikmatij? Maj titanemilikan itech nejin: ¿sayoj tatitanilmej yetoyaj iuan Jesús itech tepet ompa Galilea keman yejua tanauatij maj kinchiuakan imomachtijkauan? Amo. Maj tikelnamikikan ke ángel kiniluij siuamej: “Nankitaske [ne Galileajkopaka]” (Mat. 28:7). Nejon kijtosneki ke siuamej no ompa yetoskiaj. w20.01 2 § 2-4

Jesús kimelauak keyej moneki tikchiaskej maj techtajyouiltikan. Kijtoj ke taltikpakneminij techtauelitaskiaj porin amo timonejnemiltiaj kemej yejuan. Nejon amo kijtosneki ke amo tikpiajok itatiochiualis Dios, ta kinextia ke tikchiujtokej tein kuali. Taltikpakneminij amo uelis kichiuaskej maj amo tikueyichiuakanok Jiova. Miakej akin kiixnamikij yejuatsin kitemouanij kichiuaskej sayoj ke amo uelinij. Maj titanemilikan itech tein panok itech Ojpatika Ueyi Neteuilis. Itech miak altepemej, tekiuanij semi kintajyouiltijkej tokniuan. Amo sayoj ompa Alemania nazis kiixtalijkej maj amo mochiuaok itekiyo Dios, ta no tekiuanij ompa Australia, Canadá uan itech okseki altepemej. Maski ijkon, ika inepaleuil Jiova panok se taman tein se kimoujkaita. Itech xiuit 1939, keman peuak neteuilis, moajsiaj 72,475 tokniuan tanojnotsanij semanauak taltikpak. Sayoj ke satepan ke tamik neteuilis itech xiuit 1945, motematiltij ke katkajya 156,299 tanojnotsanij. w19.07 9 § 4, 5

Maski axkan amo tikmachtijtokej aksa ika Biblia, uelis titapaleuiskej ika okseki taman. Kemej neskayot, keman aksa yekinika youi nechikol, uelis kuali tikseliskej uan tikchiuaskej maj kuali momachili. Ijkon kiitas ke yekmelauj tikchiuaj kemej Cristo porin timotasojtaj. Uan maski amo tikijtoskej miak taman keman titanankiliskej, uelis kipaleuis maj kimelaua ika poujkaitalis tein momachtijtok. Uan no uelis titanojnotsatiuij iuan se tokniuj akin yekin mochiuak tanojnotskej uan tikpaleuiskej maj kintanemililti taltikpakneminij ika Biblia. Komo tikchiuaj nejon, tikpaleuiaj maj kichiua kemej Cristo (Luc. 10:25-28). Miakej akin kichiuaj kemej Cristo kipiaj miak tekit. Maski ijkon, kitemouaj kinmachtiskej oksekin ika Biblia uan nejon semi kinyolpaktia. w19.07 17 § 11, 13

Tatitanil Pablo amo kikauak maj kitapololti tein kuali uan tein amo kuali tein kichiujka. Yejua kijtoj: “Nikelkautiu nochi [...]. Uan nimotekitiltijtiu para ijkon uelis nikajsitiyas ne nemaktil ten Dios nechmakatiualas”. ¿Toni ueliskia kitapololtis? Yekinika, tein kichiuak itech inintaneltokalis judíos. Sayoj ke yejua kiitaya nejon “keme yeskia tajsol” (Filip. 3:3-8). Ojpatika, motajtakoltiayaok porin kintajyouiltij akin kichiuayaj kemej Cristo. Sayoj ke amo kikauak maj nejon kitsakuili. Uan expatika, tein kichiujka itech itekiyo Dios. Yejua semi tapaleuij maski kitsakkej, kiuijuitekkej, kitetenkej, miakpa yaya mikiti itech at uan amo kipiak tein kikuas nion tein motalilis. Sayoj ke amo keman kinemilij ke nochi kichiujkaya (2 Cor. 11:23-27). Maski kichiujkaya miak taman uan semi tajyouij, kimatia ke monekia kisentokas kitekitilis Jiova. Tejuan no moneki ijkon tikchiuaskej. w19.08 3 § 5

Miakej tokniuan nemij itech altepemej kampa amo kinkauaj maj tanojnotsakan senteixtenoj nion kajkalpan, yejua ika kitemouaj keniuj tanojnotsaskej (Mat. 10:17-20). Itech semej nejon altepemej, se tokniuj takalpanojkej kiniluij tokniuan maj kinnojnotsanij ininchankauan, akin nemiaj kampa ika yejuan, akin iniuan tekitiaj oso momachtiayaj uan oksekin akin kinixmatiaj. Itech ome xiuit, okachi momiakilijkej nechikolmej itech nejon circuito. Tejuan xa amo teyi techtsakuilia maj titanojnotsakan. Sayoj ke tein kichiuanij nejon tokniuan technextilia ke moneki nochipa tiktemoskej titanojnotsaskej uan titakuaujtamatiskej ke Jiova techpaleuis hasta keman yeski ouij (Filip. 2:13). Okachi itech nejin tonalmej, maj tikitakan toni okachi tayekantok, maj timochikauakan amo tikpiaskej nepololmej, maj amo tikinuetsiltikan oksekin uan maj tiksentokakan tikchiuakan tein kuali. Ijkon, okachi titetasojtaskej uan tikueyitaliskej toTajtsin Jiova, akin tetasojta. w19.08 13 § 17, 18

¿Melauj ke amo tikuelitaj iniuan tiyetoskej akin nochipa kichiuaj tein kinekij uan amo kiuelitaj kichiuaskej tein oksekin kiniluiaj? Sayoj ke, tikuelitaj tiyetoskej iniuan tokniuan akin teajsikamatij, tetasojtaj, teikneliaj uan amo moueyinekij (1 Ped. 3:8). Komo kuali timomachiliaj tiyetoskej iniuan akin amo moueyinekij, taixejekol maj oksekin no kuali momachilikan touan komo amo timoueyinekij. Amo se moueyinekis no techpaleuia maj kuali timomachilikan. Kemansa tikitaskej oso tikpanoskej seki taman tein tiknemiliskej ke amo kuali yetok. Amo nochipa kinueyitaliaj akin uelij kichiuaj miak taman uan kemansa okachi kinueyitaliaj akin amo uelij kichiuaj miak taman. Sayoj ke Salomón kiajsikamatik ke okachi kuali maj amo se kikaua maj nejon teyolkoko (Ecl. 6:9). Komo amo timoueyinekij, okachi amo timoyolkokoskej komo amo mochiua tein tiknekij. w19.09 4 § 9, 10

Akin kipiaj tanauatil kemej tayekananij, tepopauan uan temomauan uelis kinpaleuiskej oksekin. Jiova kinnauatiani tepopauan maj kinixyekanakan ininkalyetouanij, maj kinmachtikan uan maj kinmelauakan ininkoneuan (1 Cor. 11:3). Sayoj ke moneki kuali kitekitiltiskej inintanauatil porin tanankiliskej iixpan Jiova akin kiixtalij kalyetouanij (Efes. 3:14, 15). Tepopauan kinextiaj ke mokauaj maj Dios kinixyekana keman kitekitiltiaj tanauatil tein kipiaj kemej yejuatsin kiyolpaktia. Tepopauan, kuali xiktekitiltikan tanauatil tein Jiova namechmakani. Xikijtokan keman nanmopoloskej uan xikchiuakan tein namechyolmajxitiskej ika Biblia. Ijkon, nanmonamik uan nanmokoneuan namechpoujkaitaskej porin amo nanmoueyinekij. Uan no, keman iniuan nanmotataujtiskej xiktapouikan Jiova nochi tein nankimachiliaj. Ijkon nanmokalyetouanij kiitaskej ke nochipa nankitemouaj inepaleuil Jiova. Uan okachi xiktayekanaltikan nankitekitiliskej Dios (Deut. 6:6-9). Nanmokuali neskayot yejua tein okachi uelis kinpaleuis nanmokalyetouanij. w19.09 15 § 8; 17 § 14; 18 § 16

Marcos kiyolpaktiaya kinpaleuis oksekin. Miakpa kipaleuij tatitanil Pablo uan tatitanil Pedro keman yejuan kichiuayaj itekiyo Dios uan xa no kikouaya tein kikuaskiaj, kitemouaya kani mokauaskiaj uan okseki taman (Hech. 13:2-5; 1 Ped. 5:13). Pablo kijtoj ke Marcos ‘tekititinemik iuan para tanojnotstinemik’, nejon kinextia ke Marcos semi kiyolchikauaya Pablo (Col. 4:10, 11). Marcos semi mouikak iuan Pablo. Ijkon tikijtouaj porin keman Pablo oksepa kitsakkej ompa Roma kemej itech xiuit 65 , kijkuiloj ojpatika carta tein kititanilij Timoteo. Itech nejon carta, Pablo kiluia Timoteo maj kiitati ompa Roma uan maj kiuika Marcos (2 Tim. 4:11). Kemej tikitaj, Pablo kipatiuitaya tekit tein kichiuaya Marcos, yejua ika kiluij maj kiitati keman kipanotoya ouijkayomej. Marcos semi kipaleuij Pablo, xa kiuikiliaya takual oso tein ika tajkuiloskia. Akin Pablo iniuan mouikaya semi kiyolchikaujkej uan nejon xa kipaleuij maj taxiko hasta ke kimiktijkej. w20.01 11 § 12, 13

Tikixpejpenkej tikauaskej seki taman uan chikauak tiktekitiliskej Jiova. Uan Jesús technejmachtij ke techtajyouiltiskiaj. Sayoj ke uelis titakuaujtamatiskej ke Jiova techmakas chikaualis tein ika tikixnamikiskej ouijkayomej. Ijkon kemej okachi titaxikoskej, okachi kuali timouikaskej iuan Jiova (Sant. 1:2-4). No uelis tikneltokaskej ke Jiova techmakas tein techpolos, ke Jesús techixyekanas uan ke tokniuan techyolchikauaskej (Mat. 6:31-33, TNM; Juan 10:14; 1 Tes. 5:11). Siuat akin “esmeyaya” akin Jesús kipajtij kuali momachilij nejon tonal (Luc. 8:43-48). Sayoj ke, komo kinekia kisentokas kuali momachilis monekia kitojtokas Cristo nochipaya. ¿Toni kiixtalij kichiuas? Komo kiixtalij kiselis iyugo Jesús, kiselij se kualtsin tatiochiualis: tekitis iuan ompa iluikak. Tein yeski tein kikauak amo nenkaj porin tein kiselij okachi kuali. Tikchiaskej tinemiskej nochipaya itech iluikak oso taltikpak, uelis tiyolpakiskej porin keman Jesús techiluij: “Xiualakan nouan” tikselijkej. w19.09 25 § 21, 22

Itateuijkauan David monekia maj kinpaleuikan. Yejua ika kitajtanijkej Nabal, se israelita tominpixkej, maj kinmakani tepitsin takual. Kinemilijkej ke ueliskiaj kitajtaniskej porin kinyekpiakej iichkauan Nabal ompa taluakyan, sayoj ke yejua katka tsotsokat uan amo kinekik kinmakas. Nejon kikualantij David uan kiixtalij kimiktis Nabal uan nochi takamej akin tekitiaj ichan (1 Sam. 25:3-13, 22). Yejua ika, Abigaíl inamik Nabal akin kuali taixejekouaya kichiuak se taman. Nejin siuat kinextij ueyi yolchikaualis porin kinamikito David, motankuaketsak iixpan uan kiluij maj amo kimiktiani Nabal, uan no kiluij maj kikauiliani Jiova nejon. Abigaíl kinextij yolyemanilis ika tein kijtoj uan ika tein kichiuak uan nejon kiyololinij David uan no kiitak ke Jiova kititanka (1 Sam. 25:23-28, 32-34). Abigaíl kinextij kualneskayomej yejua ika Jiova kitekitiltij. No ijkon, tokniuan siuamej akin kuali taixejekouaj uan kimatij keniuj tayolmajxitiskej, Jiova uelis kintekitiltis maj kinpaleuikan ininchankauan uan nechikol (Tito 2:3-5). w19.10 22 § 10

Nochin akin tikchiuaj kemej Cristo moneki senkis amo tipouiskejok itech Ueyi Babilonia. Xa akin tikinmachtiaj ika Biblia achto pouiaj itech se taneltokalis tein amo melauak. Xa yayaj kampa taueyichiuayaj, tapaleuiayaj itech tein ompa mochiuaya oso temakayaj tomin. Achto ke ueliskejya tanojnotsatiuij, moneki maj amo kichiuakanok nion se taman tein mouika iuan taneltokalis tein amo melauak. Moneki kitemakaskej se amat tein ika kinextiskej ke amo pouiskejok itech taneltokalis oso kichiuaskej tein monekis tein kinextis ke amo pouijok itech Ueyi Babilonia. Akin tikchiuaj kemej Cristo moneki maj tikyekitakan ke tein ika titekitij amo mouika nion tepitsin iuan Ueyi Babilonia (2 Cor. 6:14-17). ¿Keyej senkis ijkon tikixtaliaj tikchiuaskej? Porin amo tiknekij tikinpaleuiskej taneltokalismej tein amo chipaujkej iixpan Dios uan motajtakolmakatokej ika tein kichiuaj (Is. 52:11). w19.10 12 § 16, 17

Jeremías kijkuiloj amatajkuilol tein kiuika itokay uan xa no kijkuiloj amatajkuilolmej 1 uan 2 Reyes. Keman kichiuak tein kinauatij Jiova kipaleuij maj kiita ke toTajtsin semi kiniknelia taltikpakneminij tajtakouanij. Kemej neskayot, Jeremías kimatik ke ijkuak tekiuaj Acab moyolnonotsak, Jiova kijtoj ke Acab amo kiitaskia keniuj kinixpolouayaj nochi ichankauan (1 Rey. 21:27-29). No kimatik ke maski Manasés okachi kiyolkokoj Jiova ke Acab, Jiova kitapojpoluij keman moyolnonotsak (2 Rey. 21:16, 17; 2 Crón. 33:10-13). Nejin neskayomej xa kipaleuijkej Jeremías maj amo yolijsiuini uan maj kinikneliani. Maj tikitakan keniuj Jeremías kipaleuij itasojikniuj Baruc keman amo kichiuak tein monekia. Jeremías amo kisenkauak itasojikniuj Baruc, ta kipaleuij keman kiluij tein Jiova yaya kichiuati (Jer. 45:1-5). w19.11 6 § 14, 15

Amatajkuilol Levítico techmachtia ke israelitas ueliaj kitemakayaj tapialmej tein ika “kinextiayaj ke motasojkamatiaj” (Lev. 7:11-13, 16-18). Nejin amo kitemakayaj porin monekia kichiuaskej, ta porin kinejnekiaj kichiuaskej. Ijkon kemej israelitas kimakayaj Jiova netetayokolilmej, tejuan no kemej yeskia tikmakaj netetayokolilmej keman tiktekitiliaj porin tiktasojtaj. Uan tikmakaj tein okachi kuali. ¡Jiova semi kiyolpaktia kiitas keniuj miakej millones motemakaj kitekitiliskej porin kitasojtaj! Yejuatsin kiita uan kipatiuita amo sayoj tein tikchiuaj, ta no keyej tikchiuaj. Kemej neskayot, komo tixiuejkejya uan amo ueliok tikchiuaj nochi tein tikuelitaskiaj, uelis tikneltokaskej ke Jiova amo kiita nejon. Xa tiknemiliaj se semi tepitsin tein tikmakaj, sayoj ke yejuatsin kiita ueyi netasojtalis tein techolinia maj tikchiuakan nochi tein tiuelij. Kiyolpaktia kiselis tein okachi kuali tein ueli tikmakaj. w19.11 22 § 9; 23 § 11, 12

Semi moneki maj tikitakan tekit kemej moneki. Tekiuaj Salomón kijkuiloj ke “ixyetok tonal keman mochiuas teisa”, uan ika tajtoj seki taman kemej se tatokas, se kalchijchiuas, se chokas, se ueuetskas uan se mijtotis (Ecl. 3:1-8). Nejon kinextia ke semi moneki maj se tekiti uan maj se moseui. Jesús kiitaya kemej moneki nejon ome taman. Se tonal tatitanilmej tanojnotsatoj, keman mokepkej, “amo kemantiaj ok para takuaskiaj” uan Jesús kijtoj tajtolmej tein axkan tikitaj (Mar. 6:30-34). Maski Jesús uan itatojtokakauan kinekiaj okachi moseuiskej amo ueliaj. Sayoj ke Jesús kimatia ke nochin yejuan monekia moseuiskej. Kemansa, moneki maj se moseui oso maj se kipata tein se kichiua. Ijkon kinextia se tanauatil tein Jiova kimakak Moisés. Ompa kijtouaya ke israelitas amo monekia tekitiskej itech tonal sábado. Tejuan amo monekiok tiktakamatiskej, sayoj ke uelis techpaleuis komo timomachtiaj nejon tanauatil. w19.12 3 § 6, 7

Jiova motenkauani ke kinyekpias itekitikauan uan komo amo kichiuaskia amo kuali ika tajtoskiaj yejuatsin (Sal. 31:1-3). Okse taman, Jiova kimati ke timoyolkokoskiaj komo amo toka motekipachoskia porin kemej tiyeskiaj tiichankauan. Yejuatsin motenkaua techmakas tein techpolos uan tein techpaleuis maj tiktekitilikan uan ijkon kichiuas (Mat. 6:30-33; 24:45). Keman tikelnamikij keyej Jiova kichiua tein motenkaua techpaleuia maj tikneltokakan ke amo keman techpolos tein ika timoixpanoltiskej. Maj tikitakan tein kinpanok tokniuan itech yekinika siglo. Keman peujkej kintajyouiltiaj ompa Jerusalén, “nochi in tokniuan taneltokani mochololtijke uan momoyauke” uan sayoj tatitanilmej mokaujkej (Hech. 8:1). Nejon tokniuan monekik kikauaskej ininchan uan tein ika tekitiaj, yejua ika amo kipiayajok tein ika moixpanoltiskej. Sayoj ke Jiova amo kinsenkauak uan kisentokakej kitekitilijkej ika yolpakilis (Hech. 8:4; Heb. 13:5, 6; Sant. 1:2, 3). Jiova kinpaleuij nejon tokniuan uan no techpaleuis tejuan (Sal. 37:18, 19). w20.01 17, 18 § 14, 15

Keman David kinmakixtij iichkauan ipopaj maj amo kinkuani se tekuani uan se oso, kijtoj ke uelik kinmiktij nejon koujtajtapialmej porin Jiova kipaleuij. Keman kimiktij ueyi takat Goliat, kiitak ke Jiova kiixyekantoya (1 Sam. 17:37). No kiitak ke Jiova kipaleuij maj tekiuaj Saúl amo kimiktiani (Sal. 18, encabezamiento). Akin moueyineki ueliskia kijtos ke iselti kichiuak nochi nejon. Sayoj ke David amo moueyinekia, yejua ika nochipa kimatik ke Jiova kipaleuiaya. ¿Toni techmachtia ineskayo David? Ke amo sayoj moneki tiktajtaniskej Jiova maj techpaleui, ta maj tikitakan keniuj techpaleuia uan kemanian kichiua. Komo amo timoueyinekij uan tikelnamikij ke toselti amo ueli tikchiuaj miak taman, tikitaskej ke Jiova nochipa techmaka tein techpoloua. Uan keman tikitaskej keniuj techpaleuia okachi kuali iuan timouikaskej. w19.12 20 § 18, 19

Moajsi miak taman tein no kinextia ke Jiova techpatiuita. Kiitak ke tiknekiaj iuan timotokiskej, yejua ika kichiuak maj tikixmatikan (Juan 6:44). Keman peuak iuan timotokiaj, yejuatsin no motokij touan (Sant. 4:8). Jiova no kinextia ke semi techpatiuita porin kisentoka techmachtia. Yejuatsin kimati keniuj timopatanij uan toni uelisok tikchiuaskej. Uan techmelaua porin techtasojta. ¡Nejon kinextia ke Jiova semi techpatiuita! Maski sekin amo kipatiuitayaj tekiuaj David, yejua kimatia ke Jiova kitasojtaya uan kipaleuiaya. Nejon kipaleuij maj taxikouani keman sekin kiuijuikaltijkej (2 Sam. 16:5-7). Keman timotekipachojtoskej uan tikpanotoskej ouijkayomej, Jiova uelis techpaleuis maj tikmatikan keniuj tikixnamikiskej ouijkayot uan maj titaxikokan (Sal. 18:27-29). Keman tikpiaj inepaleuil Jiova amo teyi kichiuas maj amo tiktekitilikan ika yolpakilis (Rom. 8:31). w20.01 15 § 7, 8

Keman titamachtiskej ika Biblia, maj tipeuakan ika netataujtil. Niman keman uelis maj tipeuakan tikchiuakan netataujtil achto ke titamachtiskej uan keman timatamiskej. Moneki tikpaleuiskej akin tikmachtiaj maj kiita ke uelis tikajsikamatiskej tein Biblia kijtoua sayoj komo techpaleuia iespíritu Dios. Ika Santiago 1:5 seki tokniuan kiniluiaj akin kinmachtiaj keyej tikchiuaj netataujtil keman titamachtiaj. Ompa kijtoua: “Komo aksame tokniuan taneltokani kipoloaj in kuali taixejekolis, ijkuakon ma kitajtanilikan Totajtsin Dios uan Yejuatsin kinmakas ne tamachilis ten kinpoloaj”. Satepan kintajtaniaj: “¿Keniuj uelis tiktajtaniskej Dios maj techmaka itamatilis?”. Akin tikmachtiaj xa kiitas ke tikseliskej sayoj komo tiktajtaniliaj Dios. Maj tikmachtikan maj kichiua netataujtil. Maj tikiluikan akin tikmachtiaj ke Jiova kineki maj kitapoui tein kimachilia. Maj tikmelauilikan ke keman tiktataujtiaj uelis tikiluiskej Jiova keniuj timomachiliaj uan no uelis tikiluiskej tein amo akin tikiluiskiaj. Tein melauj, Jiova ipa kimatia nochi tein tiknemiliaj (Sal. 139:2-4). w20.01 2 § 3; 5 § 11, 12

Jiova kiixtalia kemanian kiixpejpena se tokniuj (Rom. 8:28-30). Jiova peuak kinixpejpena akin yaskej iluikak satepan ke Jesús moajokuik. Nesi ke nochi tokniuan itech yekinika siglo katkaj taixpejpenalmej. Sayoj ke xiujmej satepan, miakej akin kijtouayaj ke kitojtokayaj Cristo tein melauj amo kichiuayaj. Maski ijkon, itech nejon tonalmej Jiova kinixpejpenak akin yekmelauj kichiuayaj kemej Cristo, maski amo miakej katkaj. Yejuan katkaj kemej trigo tein Jesús kijtoj ke moskaltiskia iuan amo kuali xiuit (Mat. 13:24-30). Itech itamian nejin tonalmej, Jiova kisentokani kinixpejpena 144,000 akin tekiuajtiskej iuan Cristo ompa iluikak. Yejua ika, komo Dios kinixpejpena seki tokniuan maj yakan iluikak, tejuan amo technamiki tikijtoskej ke amo kuali yetok (Rom. 9:11). Amo tiknekij tikchiuaskej kemej tekitinij akin Jesús ininka tajtoj itech se neskayot, yejuan amo kiuelitakej tein kichiuak akin katka iaxka uvajtal iniuan oksekin tekitinij akin peujkej tekitij okachi tiotak (Mat. 20:8-15). w20.01 30 § 14

Jiova toTajtsin akin semi techtasojta uan kineki maj ikalyetouanij yolpakikan. Maski tikpanoskej ouijkayomej, tikpiaj miak taman tein kichiua maj axkan tiyolpakikan. Kemej neskayot, senkis tikneltokaj ke toTajtsin semi techtasojta. Tikmatij tein yekmelauj tamachtia iTajtol, Biblia (Jer. 15:16). Uan tikinpiaj kemej tochankauan akin kitasojtaj Jiova, kitakamatij itanauatiluan uan motasojtaj se iuan okse (Sal. 106:4, 5). No tiyolpakij porin tikmatij ke satepan okachi kuali tinemiskej. Tikmatij ke amo uejkaua Jiova kinixpolos akin amo yolkualmej uan ika iTekiuajyo kichiuas se xochital nikan taltikpak. Uan no, tikmatij ke mikemej oksepa nemiskej uan mosentiliskej iniuan akin kintasojtaj (Juan 5:28, 29). ¡Nejon semi kualtsin yeski! Uan tein okachi tayekantok yejua ke senkis tikmatij ke amo uejkaua nochin ompa iluikak uan nikan taltikpak kiueyichiuaskej uan kiueyitaliskej toTajtsin, ijkon kemej kinamiki. w20.02 13 § 15, 16

Komo tikchiuaj se ueyi tajtakol, maj amo tiktatikan. Maj tiktataujtikan Jiova uan maj tikiluikan tein tikchiujkej. Nejon kichiuas maj kuali timomachilikan uan maj amo techkuejmolook totanemilil. Sayoj ke, komo tiknekij oksepa kuali timouikaskej iuan Jiova, moneki tikchiuaskej okse taman. Maj amo tikixtopeuakan nepaleuil. Keman Jiova kititanik tanauatijkej Natán maj kiluiti tekiuaj David tajtakol tein kichiujka iuan Bat-Seba, yejua amo kitemoj motenpaleuis nion kijtoj ke tein kichiujka amo katka se ueyi tajtakol. Niman kijtoj ke tajtakolchiujka. Amo sayoj kichiuilij tein amo kuali inamik Bat-Seba, ta kitapanauilij itanauatil Dios. David mokauak maj Jiova kimelaua uan yejuatsin kitapojpoluij (2 Sam. 12:10-14). Komo tikchiujkej se ueyi tajtakol, moneki titajtoskej iniuan tayekananij akin Dios kinixtalij maj techpaleuikan (Sant. 5:14, 15). Uan maj amo tiktemokan timotenpaleuiskej. Komo amo tikixnamikij nepaleuil tein techmakaj uan niman timopataj, oksepa niman kuali timomachiliskej uan tiyolpakiskej. w20.02 24 § 17, 18

Uan “majtakti takamej” kinixnextiaj akin kichiaj nemiskej nochipaya nikan taltikpak. Yejuan kimatij ke Jiova kinixpejpenani akin yaskej iluikak akin kiixnextiaj “judío” uan yolpakij iniuan kitekitiliskej yejuatsin. Maski axkan amo tikmatij inintokay nochin taixpejpenalmej akin yetokejok nikan taltikpak, akin kichiaj nemiskej nikan taltikpak uelis iniuan ‘yaskej’. ¿Keniuj? Versículo tein axkan tikitstokej kinankilia. Ika tajtoua sayoj se judío. Sayoj ke majtakti takamej ika tajtouaj judío kemej yeskia miakej keman kijtouaj “namouan”. Nejon kinextia ke nejon “judío” amo sayoj se taltikpaknenkej, ta kinixnextia nochin taixpejpenalmej. Akin amo taixpejpenalmej kitekitiliaj Jiova iniuan akin taixpejpenalmej. Sayoj ke, amo kinitaj kemej uejueyi taixyekananij porin kimatij ke sayoj Jesús ininTaixyekankauj (Mat. 23:10). w20.01 26 § 1, 2

Jesús kijtoj ke taltikpakneminij kinixmatiskiaj akin yekmelauj itatojtokakauan komo kintasojtaj oksekin ijkon kemej yejua kintasojtak. Itajtoluan mochiujkej itech yekinika siglo uan no mochiuaj itech nejin tonalmej. Yejua ika moneki maj tikintasojtakan tokniuan hasta keman ouij techkisas. Maj timotajtanikan: “¿Keniuj uelis nikchiuas kemej tokniuan akin kisentokanij kinextianij netasojtalis hasta keman ouij kinkisa?”. Kemej titajtakouanij kichiua maj ouij timonextilikan netasojtalis. Maski ijkon, moneki timochikauaskej tikchiuaskej kemej Cristo. Jesús techmachtij ke komo se tokniuj kualantok touan moneki iuan titajtoskej (Mat. 5:23, 24). Kijtoj ke moneki kuali timouikaskej iniuan oksekin komo tiknekij tikyolpaktiskej Dios. Jiova semi kiyolpaktia keman kiita ke timochikauaj kuali timouikaskej iniuan tokniuan. Yejuatsin amo kiselis totaueyichiualis komo tiksentokaj tikualantokej iuan se tokniuj uan hasta amo tiknekij tiktapojpoluiskej (1 Juan 4:20). w20.03 24 § 1-4

Satanás yejua “tetat den nochi nekes ten xolopijtijtinemij” uan nochipa kinkajkayauani taltikpakneminij (Juan 8:44). Seki tamachtilismej tein ika takajkayaua yejua kemej moajsij mikemej uan tein kipanoua aksa satepan ke momikilia. Itech nejon tamachtilismej ualeua miak taman tein miakej kineltokaj uan tein momattokej kichiuaskej. ¿Keyej miakej taltikpakneminij kineltokaj tein Satanás kijtoua? Porin kimati keniuj timomachiliaj keman momikilia se akin tiktasojtaj uan ika nejon techkajkayaua. Amo tiknekij timomikiliskej porin Dios techchijchiuak maj tinemikan nochipaya (Ecl. 3:11). Tejuan tikitaj mikilis kemej se taixnamikkej (1 Cor. 15:26). Maski Satanás semi kitemouani kitatis tein yekmelauj panoua keman aksa momikilia, amo uelini. Itech nejin tonalmej okachi miakej kimatij uan kiteixmatiltiaj tein Biblia tamachtia ika mikilis uan no ke mikemej oksepa nemiskej (Ecl. 9:5, 10; Hech. 24:15). Nejon tein Biblia tamachtia techyolseuia porin amo tinemij ika moujkayot uan tikmatij keniuj moajsij mikemej. w19.04 14 § 1; 15 § 5, 6

Jiova nochipa kintasojtani itekitikauan uan kisentokas kintasojtas. Uan no, kitasojta melaujkayot (Sal. 33:5). Yejua ika tikyekmatij ome taman. Yekinika, ke yejuatsin kiyolkokoua keman kinchiuiliaj tein amo kuali itekitikauan. Uan ojpatika, ke kitamis teikamauiltilis. Tanauatil tein Dios kimakak xolal Israel moixyekanaya ika netasojtalis uan tapaleuiaya maj nochin kinchiuilianij tein melauak, hasta akin amo ueliaj mopaleuiayaj (Deut. 10:18). Nejon Tanauatil kinextia ke Jiova semi motekipachoua ininka itekitikauan. Tanauatil tein Dios kimakak Moisés tamik itech xiuit 33, keman peuak nechikol kampa kichiuaj kemej Cristo. ¿Kijtosnekia nejon ke amo kipiaskiajok se tanauatil tein moixyekanaskia ika netasojtalis uan tapaleuiskia maj onka melaujkayot? Yejuan kipiayaj se yankuik tanauatil, “tanauatil de Cristo”. Jesús amo kiamatalij tein imomachtijkauan monekiskia kichiuaskej, sayoj ke kinmakak tanauatilmej uan tayolmajxitilismej tein monekia kitojtokaskej. Itech “tanauatil de Cristo” poui nochi tein Jesús tamachtij. w19.05 2, 3 § 1-3

Tinochin moneki maj techyolseuikan uan no tiuelij tikinyolseuiaj oksekin. Kemej neskayot, keman se konet uetsi uan motankuaxitoma keman mauiltijtok, niman kitemoua ipopaj oso imomaj. Yejuan amo uelij kipajtiaj, sayoj ke uelij kiyolseuiaj. Kitajtaniaj toni kipanok, kiuachiliaj iixayo, kinauaj uan kinojnotsaj ika netasojtalis uan xa kichipauiliaj uan kipikiliaj kampa mokokoj. Ompa, konet amo chokaok uan xa hasta oksepa mauiltiti. Ijkon kemej panouaj tonalmej pajti kampa mokokojka. Sayoj ke, onkakej konemej akin kinpanoua se taman tein okachi kintajyouiltia. Sekin xa sepa oso miak xiujmej ininka mauiltiaj. Nochi nejon kichiua maj konet semi yoltajyoui. Sekin akin ininka mauiltiaj konemej kintatsakuiltiaj, sayoj ke oksekin uelij kitatiaj tein kichiuaj. Sayoj ke maski niman kintatsakuiltiskej, akin ika mauiltijkej kisentoka ika tajyouia hasta keman ueyiya. w19.05 14 § 1, 2