Mayo

Tokniuan itech yekinika siglo no kipanokej tatasojtilis keman amo onkaya toni kikuaskej “itech nochi taltikpak”. Tetatmej xa semi kintekipachouaya keniuj kintekipanoskiaj ininchankauan. Telpochmej uan ichpochmej akin kinekiaj okachi kitekitiliskej Dios, xa hasta kinemilijkej ke okachi kuali maj mochiakan. Maski ijkon, tokniuan mochikaujkej kisentokaskej tanojnotsaskej uan ika nochi ininyolo, kikuikej tein kipiayaj para kinpaleuiskej tokniuan ompa Judea (Hech. 11:​29, 30). Akin kinmakakej toni kikuaskej kiitakej keniuj Jehová kinyekpiaya (Mat. 6:​31-33). Uan xa okachi kuali mouikakej iniuan tokniuan akin tapaleuijkej. Uan no, akin kitemakakej inintomin uan akin tapaleuitoj xa semi yolpakkej (Hech. 20:35). w23.04 16 § 12, 13

Kemansa, Jehová kinnankilia itekitikauan keman kichiua maj kinpaleuikan akin amo kitekitiliaj. Jehová kichiuak maj tekiuaj Artajerjes kikauani Nehemías maj mokepani Jerusalén uan maj tapaleuiti maj moyekchijchiua xolal (Neh. 2:​3-6). Uan axkan Jehová kichiua maj hasta akin amo itaixpantijkauan techpaleuikan keman moneki. Jehová amo nochipa kinankilia tonetataujtiluan kemej tejuan tiknekiskiaj, sayoj ke tein technankilia techpaleuia maj amo tikauakan. Yejua ika moneki tikitaskej keniuj technankilia toTajtsin. Semi moneki tikxeloskej tiempo para itech titanemiliskej keniuj yejuatsin kinankiliani tonetataujtiluan (Sal. 66:​19, 20). Moneki titakuaujtamatiskej para tiktataujtiskej Jehová uan no para tikseliskej keman technankilis maski kemej yeski kichiuas (Heb. 11:6). w23.05 11 § 13; 12 § 15, 16

Keman timotemaktijkej iuan Jehová tikiluijkej ke tikueyichiuaskej uan tikchiuaskej tein kiyolpaktia. Moneki tikchiuaskej ijkon kemej tikiluijkej. ¿Keyej? Porin Jehová techchijchiuak kemej tiknekiskej tikyolpaktiskej (Apoc. 4:11). Techchijchiuak maj tiknejnekikan tikueyichiuaskej uan tikixmatiskej uan no techchijchiuak kemej yejuatsin tamati. Yejua ika ueli iuan timotokiaj uan tiyolpakij keman tikchiuaj tein kineki. Uan no, keman tikyolpaktiaj Jehová uan tikchiuaj kemej iKonetsin, tiyolseuij (Mat. 11:​28-30). Yejua ika, xikontemo okachi tikontasojtas Jehová, itech tiontanemilia keniuj mitsonpaleuiani uan keniuj mitsontatiochiuis satepan. Uan keman okachi tikontasojtas, niman tikontakamatis, tikonitas ke amo semi ouij tein technauatia (1 Juan 5:3). Jesús uelik kichiuak tein Jehová kinekia porin kitajtaniaya maj kipaleui uan nochipa kielnamikia tein kiseliskia (Heb. 5:7; 12:2). Ijkon kemej kichiuak Jesús, xikontajtani Jehová maj mitsonpaleui uan nochipa xikonelnamiki ke uelis tionnemis nochipaya. w23.08 27, 28 § 4, 5

Tinochin tikuelitaj iniuan timouikaskej akin amo yolijsiuij. ¿Keyej? Porin tikuelitaj maj amo yolijsiuikan maski amo mochiua teisa kemej kinekiaj. No tiktasojkamatij maj oksekin amo yolijsiuikan keman timopolouaj. Uan no semi tiktasojkamatiliaj akin techmachtij ika Biblia porin amo yolijsiuik touan keman teisa amo niman tikajsikamatkej oso amo niman tikchiujkej. Uan okachiok tiktasojkamatij maj Jehová amo yolijsiui touan. Tinochin tikuelitaj maj oksekin amo yolijsiuikan. Sayoj ke okachi ouij techkisa keman tejuan moneki ijkon tikchiuaskej. Xa keman tikchixtokej tepos uan amo niman panoua, okachi ouij techkisa amo tiyolijsiuiskej uan okachiok komo moneki niman tiajsiskej okseko. Oso xa aksa uelis techkualantis. Uan kemansa xa hasta uelis tiknemiliskej ke Jehová tel uejkauakya uan amo niman kichiuani tein motenkauani. Yejua ika, tinochin tiknekij okachi amo tiyolijsiuiskej. w23.08 20 § 1, 2

Maj tikelnamikikan ke Jehová kinauatijka Gedeón maj tel miakej soldados mokepanij ininchan. Xa kinemilij: “¿Yekmelauj moneki maj nikchiua nejin? ¿Tapaleuis?”. Maski ijkon, Gedeón tatakamatik. Tayekananij no uelis kichiuaskej kemej Gedeón keman kitakamatiskej inechikol Jehová uan kipataskej tein kinnauatis (Heb. 13:17). Gedeón kitakamatik Jehová maski mouia uan ueliskia kimiktiskej (Juec. 9:17). Satepan ke Jehová kimatiltijka ke kipaleuiskia, Gedeón kuali kimatia ke Dios kipaleuiskia maj kiyekpia ixolal. Tayekananij akin nemij kampa amo kinkauaj maj tanojnotsakan, kichiuaj kemej Gedeón. Yejuan amo mouij uan yolchikaujkej. Kiixtaliaj keniuj mochiuaskej nechikolmej uan keniuj motanojnotsas maski ueliskia kintsakuaskej, kintatsintokiskej, kinkuiliskej inintekiuj oso kinmagaskej. Keman ejkos tetsaujkatajyouilis, tayekananij monekis maj semi yolchikaujkej para kitakamatiskej tein kinnauatiskej maski uelis kinmiktiskej. w23.06 5, 6 § 12, 13

Jehová kichiuak maj moijkuilo itech iTajtol tein kuali tein kichiuak tayekankatiopixkat Jehoiadá para techmachtis (Rom. 15:4). Uan keman Jehoiadá momikilij, Jehová kitatiochiuij keman “kitokkej itech iXolal David iniuan tekiuanij, porin kichiujka tein kuali itech Israel uan iuan Dios akin melauak uan ichan” (2 Crón. 24:​15, 16). Tein kichiuak Jehoiadá techpaleuia tinochin maj okachi tikmojkatokakan Dios. Tayekananij uelis kichiuaskej kemej Jehoiadá keman nochipa kitemoskej keniuj kinyekpiaskej itekitikauan Dios (Hech. 20:28). Tokniuan akin xiuejkejya uelis momachtiskej ke komo kimojkatokaj Jehová uan amo keman kikauaj, yejuatsin kinpaleuis maj kichiuakan tein kineki. Telpochmej uelis kiitaskej keniuj Jehová mouikak iuan Jehoiadá, uan kinpoujkaitaskej akin xiuejkejya, okachiok akin miak xiujmejya kitekitilijtokej Jehová (Prov. 16:31). Moneki tikintakamatiskej uan tikinpaleuiskej akin techixyekanaj (Heb. 13:17). w23.06 17 § 14, 15

Itech tonechikoluan, maj kuali tikixejekokan kanachpa timomaajokuiskej. Komo nochipa timomaajokuij, xa tokniuj akin kiixyekana tamachtilis kimachilis ke moneki techmakas tanankilil, uan ijkon kichiuas maski sekin tokniuan ayamo tanankiliaj. Uan no, oksekin kinemiliskej ke nenkaj komo momaajokuij (Ecl. 3:7). Keman miakej tokniuan momaajokuij, amo ueli titanankiliaj miakpa kemej tiknekiskiaj. Xa hasta tami nechikol uan amo ueli titanankiliaj nion sepa. Nejon ueliskia kichiuas maj amo kuali timomachilikan, sayoj ke amo monekiskia tikualaniskej (Ecl. 7:9). Maski amo ueli tiontanankilia kemej tikonnekiskia, uelis tikonkakis tein tanankiliaj oksekin uan keman tamis nechikol xikonilui ke tel kuali tanankilijkej. Tein tikonijtos uelis kinyolchikauas tokniuan ijkon kemej tikonchiuaskia komo tiontanankiliskia. w23.04 23, 24 § 14-16

Maj timomachtikan iTajtol Dios uan maj itech titanemilikan. Se kouit moneki kuali toktos inaluayo para amo uetsis, no ijkon tejuan, komo titakuaujtamatij iuan Jehová amo teyi uelis techuetsiltis. Uan keman kouit moskaltia, inaluayo no moskaltia uan okachi motoka itech tal, no ijkon panoua keman timomachtiaj iTajtol Dios uan itech titanemiliaj, okachi titakuaujtamatij uan tikneltokaj ke tein Dios tamachtia yejua tein okachi kuali (Col. 2:​6, 7). Maj tiknemilikan keniuj ne uejkauj Jehová kinpaleuij itekitikauan ika tein kinnauatij uan kinyolmajxitij. Ezequiel kuali kiitstiaya keman se ángel kitamachiujtiaya templo. Tein kiitak, amo sayoj Ezequiel kipaleuij maj okachi takuaujtamati, ta tejuan no techmachtia keniuj uelis tiktakamatiskej itanauatiluan Jehová para tikueyichiuaskej kemej kiyolpaktia (Ezeq. 40:​1-4; 43:​10-12). Tejuan no semi techpaleuis komo tikxelouaj tiempo para timomachtiskej uan itech titanemiliskej tamachtilismej tein kipia iTajtol Dios tein okachi ouijkej. Tejuan no uelis titakuaujtamatiskej iuan Jehová uan amo keman tikauaskej (Sal. 112:7). w23.07 18 § 15, 16

Okichpipil uelis kichiuaskej kemej takamej akin ininka motajtoua itech Biblia. Yejuan semi kitasojtakej Dios uan kichiujkej tataman tekimej para kiyekpiaskej ixolal, uan tejua uelis tikitas tein kichiujkej. Xa mochankauan oso itech nechikol no moajsij tokniuan akin kuali kitekitilijtokej Dios uan uelis tikchiuas kemej yejuan (Heb. 13:7). No uelis tikchiuas kemej Jesús akin amo tajtakolej (1 Ped. 2:21). Keman tikitas tein kichiujkej yejuan, itech xitanemili nochi taman tein kuali tein kinextijkej (Heb. 12:​1, 2). Satepan, xiknemili keniuj uelis tikchiuas kemej yejuan. Takamej akin kuali tanemiliaj amo niman kichiuaj teisa, ta achto kuali tanemiliaj para taixpejpenaskej. Yejua ika ximomachti ijkon tikchiuas uan nochipa xikchiua. Yekinika, ximomachti itech Biblia keniuj tanemilia uan keniuj momachilia Jehová, uan keniuj mitspaleuis komo tikchiua tein yejuatsin kijtoua. Satepan, keman titaixpejpenas xikita tein timomachtijya para tikixpejpenas tein kiyolpaktia Jehová (Sal. 119:9). Nejon mitspaleuis okachi kuali xiktekitili Dios (Prov. 2:​11, 12; Heb. 5:14). w23.12 24, 25 § 4, 5

Tetatmej uelis kinmachtiskej ininkoneuan maj yolnejmachmej keman aksa kintajtanis toni kineltokaj (Sant. 3:13). Seki tetatmej kinmachtiaj ininkoneuan keman taueyichiuaj kemej kalyetonij. Ika tajtouaj tein ueliskia kintajtaniskej kampa momachtiaj, uan momamachtiaj keniuj tanankiliskej. Uan no kinmachtiaj ininkoneuan maj yolnejmachmej keman tanankiliskej uan keniuj kichiuaskej maj kinyolnotsa tein ika tajtoskej akin kinojnotsaskej. Komo timomamachtiaj kemej kalyetonij amo sayoj kinpaleuis telpochmej maj kimatikan keniuj kuali tanankiliskej, ta no kinpaleuis maj kimatikan keyej uelis kineltokaskej nejon. Itech taxelol “Jóvenes” tein moajsi itech jw.org, no kipia okse taxelol tein monotsa “Ponlo por escrito”, tein chijchiujtok para kinpaleuis telpochmej maj okachi takuaujtamatikan uan maj ueli kinmelauilikan oksekin tein kineltokaj. Komo timomachtiaj kemej kalyetonij nejin tamachtilis uan taxelol “Los jóvenes preguntan”, tinochin techpaleuis maj tiyolnejmachmej keman tikijtoskej toni tikneltokaj. w23.09 17 § 10; 18 § 15, 16

Tinochin tiknekij okachi tiktekitiliskej Jehová uan tikyolpaktiskej, yejua ika tikixtaliaj tikchiuaskej seki taman. Kemej tikixtajtoltiskej Biblia mojmostaj, timomachtiskej toselti, tiktekitiliskej Dios kampa monekis oso tiknextiskej kualtsitsin taman tein kinextiaj itekitikauan Jehová. Xa no tikonixtalijya nejin, sayoj ke xa ouij mitsonkistok. Komo ijkon, amo sayoj tejuatsin mitsonpanoua. Philip kinekia okachi motataujtis uan okachi kuali kichiuas, sayoj ke ouij kikisaya kixelos tiempo para tajtos iuan Jehová. Erika kiixtalij ajsis kualkan para yetos itech nechikol tein mochiua achto ke se tanojnotsatiuj. Sayoj ke miakpa ipa ajsia tajkajya. Komo ayamo ueli tikonchiua tein tikonixtalijtok, amo xionmosenkaua. Moneki timochikauaskej uan tikxeloskej tiempo para tikchiuaskej tein tikixtalijtokej, maski amo ueyi. Kemej tikonsentoka tikonneki tikonchiuas tein tikonixtalij, tikonnextia ke semi tikonpatiuita tionmouikas iuan Jehová uan tikonneki okachi kuali tikontekitilis. Jehová kiita nejon, uan amo mitsontajtania xikonchiua tein amo tionueli (Sal. 103:14; Miq. 6:8). Yejua ika, keman tikonixtalis tikonchiuas teisa, xikonita ox uelis tikonchiuas. w23.05 26 § 1, 2

Akin yolchikaujkej no mouij, maski ijkon amo kikauaj maj nejon kintsakuili maj kichiuakan tein kuali yetok. Daniel nochipa momachtiaya tein kijkuilojkaj itanauatijkauan Dios, kemej Jeremías. Yejua ika kimatik ke judíos niman kinkauaskiajya maj kisakan de Babilonia (Dan. 9:2). Xa keman kiitaya keniuj mochiujtiaya tein moijtoka okachi takuaujtamatia iuan Jehová. Uan akin semi takuaujtamati iuan Jehová kipaleuia maj okachi yolchikauak (no xikita Romanos 8:​32, 37-39). Kemej Daniel nochipa kitataujtiaya iTajtsin no semi kipaleuiaya (Dan. 6:10). Kiluiaya tein amo kuali tein kichiuaya, kitapouiaya tein kimachiliaya uan kitajtaniaya maj kipaleui (Dan. 9:​4, 5, 19). Ijkon kemej tejuan, keman Daniel yolik amo katka yolchikauak, monekik momachtis keniuj motataujtis uan takuaujtamatis iuan Jehová para maj yolchikauak. w23.08 3 § 4; 4 § 7

Komo tikintakamatij tekiuanij akin taixyekanaj, techpaleuis tejuan uan no oksekin. ¿Keniuj? Yejuan amo techtatsakuiltiaj kemej kintatsakuiltiaj akin amo tatakamatij (Rom. 13:4). Uan no keman tikintakamatij, yejuan kiitaj ke itaixpantijkauan Jehová tatakamatij. Ijkon panok ne uejkauj ompa Nigeria. Seki soldados kalakkej itech Kali kampa tiMosentiliaj keman mochiujtoya se nechikol. Soldados kintemojtinemiaj sekin akin kualaniaj uan taixnamikiaj porin amo kinekiaj kiixtauaskej impuesto. Sayoj ke akin kinixyekanaya soldados kinnauatij maj kisanij. Kiniluij: “Itaixpantijkauan Jehová amo taixnamiktinemij para amo taxtauaskej impuesto”. Nochipa keman tikontakamati tein tekiuaj tanauatia, tiontapaleuia maj okachi kuali ika tajtokan ixolal Jehová. Uan nejon xa satepan tapaleuis maj kuali yetokan tokniuan. w23.10 9 § 13

Seki itekitikauan Jehová miak xiujmejya kichixtokej maj ixpoliuia nochi tein amo kuali. Xa ueliskia tiknemiliskej ke tel uejkaujtokya. Jehová kimati keniuj momachiliaj itekitikauan. Yejua ika, kiluij tanauatijkej Habacuc: “Tein tikitak mochiuas itech tonal keman ixyetok, uan ijsiujka motokijtok itamilis, uan kemaj mochiuas. Maski nesis ke uejkaua, ¡xiksentoka xikchia maj mochiua! Yekmelauj mochiuas. Amo motajkajtilis” (Hab. 2:3). ¿Keyej Jehová kijtoj nejin? ¿Sayoj para kiyolchikauas Habacuc oso no para techyolchikauas tejuan? Jehová kichiuak maj tatitanil Pablo kiniluiani nejin, tokniuan akin kichiaj maj mochiua xochital (Heb. 10:37). Maski tiknemiliskej ke Jehová tel uejkaua, maj tikelnamikikan ke tein motenkaua “yekmelauj mochiuas. Amo motajkajtilis”. w23.04 30 § 16

Israelitas amo kinekkej kineltokaskej nochi tein kiitayaj, tein kinextiaya ke Jehová kiixpejpenka Moisés para maj yejua kiniluiani tein kinekia (Núm. 14:​10, 11). Kemej miakpa amo kineltokakej ke Jehová kiixpejpenka Moisés, yejuatsin amo kinkauak maj kalakikan itech tal tein motenkaujka kinmakas (Núm. 14:30). Sayoj ke seki israelitas kemaj mokaujkej maj Jehová kinixyekana. Jehová kijtoj nejin de semej israelitas akin ijkon kichiuak: “Caleb [...] kisentokak nechtojtokak ika nochi iyolo” (Núm. 14:24). Dios kitatiochiuij uan hasta kikauak maj kiixpejpena kani nemis itech xolal Canaán (Jos. 14:​12-14). Israelitas akin nenkej satepan ke Caleb momikilij, no kichiujkej kemej yejua uan mokaujkej maj Jehová kinixyekana. “Nochipa kitakachiujkej” Josué, takat akin Jehová kiixtalij maj kinixyekana israelitas uan kiixpatak Moisés (Jos. 4:14). Yejua ika, Jehová kintatiochiuij uan kinkauak maj kalakikan itech tal tein motenkaujka kinmakas (Jos. 21:​43, 44). w24.02 21 § 6, 7

Se tapajtijkej uelis kimatis ox kuali tekititok toyolo komo kimachilia tomakechtan. No ijkon, uelis tikmatiskej ox semi tiktasojtaj Jehová komo tikitaj ox no semi tikintasojtaj tokniuan. Komo tikitaj ke amo semi tikintasojtajok kemej achto, nejon kinextia ke amo no semi tiktasojtajok Jehová. Sayoj ke komo nochipa tikintasojtaj tokniuan, kinextis ke semi tiktasojtaj Jehová. ¿Keyej moneki maj techtekipacho komo amo semi tikintasojtajok tokniuan? Porin nejon kinextijtoskia ke amo semi kuali timouikajok iuan Jehová uan hasta ueliskia tikauaskej. Ijkon kinextia tein kijtoj tatitanil Juan: “Akin amo kitasojta iiknitsin akin kiitstok, amo uelis kitasojtas Dios, akin amo ueli kiita” (1 Juan 4:20). ¿Toni techmachtia? Ke sayoj uelis tikyolpaktiskej Jehová komo timotasojtaj se iuan okse (1 Juan 4:​7-9, 11). w23.11 8 § 3; 9 § 5, 6

Keman Jehoás piliok katka, ipopaj momikilij uan tayekankatiopixkat Jehoiadá kiiskaltij kemej ikonetsin uan kimachtij miak taman de Jehová. Jehoás katka tamatkej porin kikakia tein Jehoiadá kiyolmajxitiaya, uan kemej Jehoiadá kimachtij, kiixtalij kitekitilis Dios uan kinpaleuij israelitas maj no ijkon kichiuakan. No kiixtalij keniuj moyekchijchiuaskia templo (2 Crón. 24:​1, 2, 4, 13, 14). Komo motatuan oso aksa mitsmachtijtokej xiktasojta Jehová uan xiktakamati itanauatiluan, kemej yeskia mitstayokolijtokej teisa tein tel kualtsin (Prov. 2:​1, 10-12). Tetatmej tataman kemej uelis kinmachtiskej ininkoneuan. Motatuan semi yolpakiskej komo tikaki tein mitsyolmajxitiaj ika Biblia, uan no okachi tikyolpaktis Jehová uan nochipaya kuali iuan timouikas (Prov. 22:6; 23:​15, 24). ¿Melauj ke semi moneki maj tikchiuakan kemej Jehoás keman katka telpoch? w23.09 8, 9 § 3-5

Jehová motenkaua ke techkakis keman tiktataujtiskej. ToDios kintasojta itekitikauan uan nochipa kinkaki keman kitataujtiaj (Sal. 10:17; 37:28). Sayoj ke nejon amo kijtosneki ke nochipa techmakas tein tiktajtaniskej. Xa monekis timochiaskej hasta maj mochiua xochital para maj Jehová techmaka tein tiktajtaniaj. Keman Jehová technankilia kielnamiki tein kiixtalijtok kichiuas (Is. 55:​8, 9). Yejuatsin kineki maj nikan taltikpak momiakilikan akin kitakamatiskej uan mokauaskej maj kinixyekana. Sayoj ke Satanás kijtoj ke okachi tiyolpakiskiaj komo toselti timoixyekanaj (Gén. 3:​1-5). Jehová kikauak maj toselti timoixyekanakan para kinextis ke Satanás takajkayaua, uan yejua ika axkan tikpiaj miak ouijkayomej (Ecl. 8:9). Tikmatij ke Jehová ayamo niman kiixpolos nochi nejon ouijkayomej. w23.11 21 § 4, 5

Jehová motenkauak iuan Abrahán ke kintatiochiuiskia nochin ‘akin nemiskiaj itech taltikpak’. Sayoj ke keman Abrahán kipiaya 100 xiujmej uan Sara 90, ayamo kipiayaj nion se konetsin. Xa ueliskia moitas ke Abrahán uan Sara amo ueliskiaj kipiaskej se konetsin. Maski Abrahán semi ouij kikisak mochias, kemaj kichiuak uan ‘takuaujtamatik ke yeskia ininuejkaujtat akin nemiskiaj itech miak altepemej’ (Rom. 4:​18, 19). Xiujmej satepan, mochiuak tein Abrahán kichiaya porin yolik ikonetsin Isaac, akin miak xiujmej kichixtoya (Rom. 4:​20-22). Tejuan no uelis tikchiuaskej kemej Abrahán para maj Jehová techita ke tiyolmelaujkej uan ke tiitasojikniuan. Pablo kijtoj nejin de Abrahán: “Tajtolmej ‘Dios kiitak’ amo moijkuilojkej sayoj para yejua, ta no para tejuan, akin Dios techitas ke tiyolmelaujkej porin itech titaneltokaj akin kichiuak maj toTekotsin Jesús oksepa nemi” (Rom. 4:​23, 24). Ijkon kemej Abrahán, moneki titakuaujtamatiskej iuan Jehová, tikchiuaskej tein kuali uan tikneltokaskej ke kichiuas tein motenkaua. w23.12 7 § 16, 17

Komo tejuatsin tikonpia se ouijkayot tein mitsonmoujtia, xikonelnamiki ke Jehová amo sayoj kiita tein tikonpanotok, ta no kimati keniuj tionmomachilia. Keman itekitikauan Dios katkaj takeualmej ompa Egipto, Jehová kimatia tein kipanotoyaj uan tein ‘kijyouijtoyaj’ (Éx. 3:7). Komo tikonpanotok se ouijkayot tein mitsonmoujtia, xa amo tikonita keniuj Jehová mitsonpaleuijtok. ¿Toni uelis tikonchiuas? Xikontajtani Jehová maj mitsonpaleui xikonita tein moka kichiujtok (2 Rey. 6:​15-17). Ompa xionmotajtani: ¿Nechyolchikauani se tanojnots oso se tanankilil tein nikakik itech nechikol? ¿Nechyolchikauani tein kijtoua se amaix, se video oso se nekuikatil? ¿Nechixtajtoltilij se tokniuj se texto oso nechiluij teisa tein nechyolchikauak? Kemansa xa tikelkauaskej ke yejua Jehová akin kichiua maj tokniuan techtasojtakan uan yejua techyolchikaua ika iTajtol (Is. 65:13; Mar. 10:​29, 30). Tein yejuatsin kichiua kinextia ke toka motekipachoua uan ke uelis iuan titakuaujtamatiskej (Is. 49:​14-16). w24.01 4, 5 § 9, 10

Tepitsin achto ke Jesús yaskia iluikak, kinelnamiktij imomachtijkauan ke monekia kiteixmatiltiskej “ompa Jerusalén, itech nochi Judea uan Samaria, uan itech nochi taltikpak” (Hech. 1:8; Luc. 24:​46-48). Tepitsin satepan, taixyekananij judíos kinkitskijkej Pedro uan Juan, uan kinuikakej ininixpan uejueyi tamelauanij. Kinnauatijkej maj amo tanojnotsanijok uan kinmojmoujtijkej (Hech. 4:​18, 21). Pedro uan Juan tanankilijkej: “Komo kuali yetok iixpan Dios tamechtakamatiskej namejuan uan amo Dios, namejuan xikitakan. Sayoj ke tejuan tiksentokaskej ika titajtoskej tein tikitanij uan tikakinij” (Hech. 4:​19, 20). Keman Pedro uan Juan kinkajkaujkej, mosentilijkej iniuan okseki imomachtijkauan Jesús. Uan kisentataujtijkej Jehová maj kinpaleui maj kisentokakan kichiuakan tein yejuatsin kinekia. Jehová kinnankilij tein kitajtanijkej (Hech. 4:31). w23.05 5 § 11, 12

Sayoj Jehová uan iKonetsin senyetonij tel miak xiujmejya. Yejuan senneminij miles de millones de xiujmejya, yejua ika kualtsin mouikaj uan semi motasojtaj. Jehová kijtoj ke kitasojtaya Jesús kemej tikitaj itech tajkuilol tein axkan timomachtiaj. Yejuatsin amo sayoj kijtoj “Yejua semi nechyolpaktia”, ta kinekia maj tikmatikan ke semi kitasojtaya, yejua ika kijtoj: “Yejua nejin noKonetsin akin niktasojta”. Jehová semi kiyolpaktiaya Jesús, okachiok porin yaya toka momikiliti (Efes. 1:7). Jesús kimatia ke Jehová kitasojtaya. Yejua ika miakpa kijtoj ke iTajtsin kitasojtaya (Juan 3:35; 10:17; 17:24). w24.01 28 § 8

Xikonnemili ke aksa akin tikontasojta mitsonijtouilia teisa tein tel amo kuali. Tejuatsin tikonmati ke amo melauj, sayoj ke sekin kineltokaj, peua kitetapouiaj uan no kinneltokiliaj. ¿Keniuj tionmomachiliskia? Xa semi tionmotekipachoskia uan tionmoyolkokoskia porin amo kuali mitsonitaskiajok. Nejin techpaleuia maj tikajsikamatikan keniuj momachilij Jehová keman semej ikoneuan kitakajkayauilij uan kichiuak maj amo kuali kiitanijok. Kemej Eva kineltokak, yejua uan Adán kiixnamikkej Jehová. Yejua ika, tinochin titajtakolejkej uan timomikiliaj (Gén. 3:​1-6; Rom. 5:12). Kemej Satanás takajkayauak, axkan tinochin timomikiliaj, titajyouiaj, mochiua neteuilis uan okseki ouijkayomej. ¿Kiyolkokoj Jehová tein kitakajkayauilijkej uan tein panoua porin Satanás kichiuak nejon? Kemaj, sayoj ke Jehová amo tauelmiktok nion nochipa moyolkokojtok, ta kisentoka yolpaki (1 Tim. 1:11). w24.02 8 § 1, 2

¿Keniuj uelis tikchiuaskej kemej José uan amo tikauaskej Jehová? Komo tiknemiliaj desde axkan toni tikchiuaskej keman tiknekiskej titajtakolchiuaskej. Maj niman tikixtopeuakan nochi tein Jehová kitauelita uan maj nion tepitsin itech titanemilikan (Sal. 97:10; 119:165). Nejon techpaleuis maj amo titajtakolchiuakan. Xa tikonneltoka ke tein timomachtiaj yejua tein melauak, uan tikonneki tikontekitilis Jehová ika nochi moyolo. Sayoj ke, ¿teisa mitsontsakuilia xionmotemakti uan xionmoaui? Uelis tikonchiuas tein kichiuak tekiuaj David uan xikontataujti Jehová: “Xinechita, noDios, uan xikixmati noyolo. Xinechita, uan xikixmati notanemililuan tein nechtekipachouaj. Uan xikita ox onkak notech se ojti tein teyolkokoj, uan xinechyekana itech ojti tein amo keman tami” (Sal. 139:​23, 24). Keman tikonchiuas tein moneki para tionmotemaktis uan tionmoauis, kinextis ke yekmelauj tikontemoua Jehová. Uan Biblia kijtoua ke yejuatsin kintatiochiuia akin ijkon kichiuaj (Heb. 11:6). w24.03 6 § 13-15

Tayekankatiopixkat kiixnextiaya ixolal Dios. Yekinika tayekankatiopixkat tein kipiakej israelitas katka Aarón, uan Jehová kiixtalij keman kitemaktijkaj takenkal. Sayoj ke tatitanil Pablo kijtoj: “Kemej tiopixkamej momikiliayaj amo ueliaj kisentokayaj ika nejon tekit, yejua ika monekia maj miakej tiopixkamej moixpapatatiakan” (Heb. 7:​23-26). Uan no, kemej nejon tayekankatiopixkamej no katkaj tajtakolejkej, monekia kinchichinoskej tapialmej para maj Dios kintapojpolui. Nejin kinextia keniuj tel taman katkaj tayekankatiopixkamej ompa Israel uan ueyi Tayekankatiopixkat, Jesucristo. Toueyi Tayekankatiopixkat Jesucristo, “tekiti [...] itech yekmelauj takenkal tein kichijchiuak Jehová uan amo se takat” (Heb. 8:​1, 2). Pablo kijtoj ke kemej Jesús “nemi nochipaya, amo moneki maj kiixpatakan”. Uan no, kijtoj ke Jesús ‘yolchipauak, amo tajtakolej’, uan ke “amo moneki mojmostaj kimaktilis Dios tein kipaleuis maj kitapojpoluikan itajtakoluan”, porin yejua amo katka kemej oksekin tiopixkamej ompa Israel. w23.10 26 § 8, 9

‘Iluikak tein achto yetoya’ kinixnextia tekiuanij akin Satanás uan amokuali ejekamej kinixyekanaj (Mat. 4:​8, 9; 1 Juan 5:19). Keman Biblia kikui tajtol “taltikpak” miakpa kiteajsikamatiltia akin ompa nemij (Gén. 11:1; Sal. 96:1). Yejua ika, ‘taltikpak tein achto yetoya’ kinixnextia akin amo yolkualmej akin axkan nemij. Nejin kijtosneki ke Jehová amo kiyekchijchiuati “iluikak” uan “taltikpak”, ta senkis kiixpoloti uan kiixpatas ika se “yankuik iluikak uan se yankuik taltikpak”, oso ke se yankuik taixyekanalis kinixyekanas akin yolkualmej. Jehová kichiuas maj itech taltikpak oksepa mochiua takualtsinkan, uan maj yolik kipolojtiakan tajtakol akin ompa nemiskej. Ijkon kemej kijtojka Isaías, nochi taltikpak mochiuas se xochital uan yeski tel takualtsinkan kemej katka xochital Edén. Uan yejuatsin kichiuas maj tisejsemej timochiuakan kemej yeskia tiyankuikej porin techpajtis. Jehová kinpajtis akin koxojmej, akin amo ueli tachiaj uan akin amo ueli takakij, uan hasta kichiuas maj oksepa nemikan akin momikilijkejya (Is. 25:8; 35:​1-7). w23.11 4 § 9, 10

Keman mochiuas “tetsaujkatajyouilis” ijsiujka peuas (Mat. 24:21). Keman panoua se tetsauit amo akin kimati, sayoj ke no taman yeski keman mochiuas tetsaujkatajyouilis porin tikmattokejya ke ipa panos. Kemej 2 mil xiujmejya, Jesús kiniluijka imomachtijkauan ke monekia maj kichixtokan nejon tonal. Komo tikchiuaj tein Jesús tayolmajxitij, amo ouij techkisas timomakixtiskej itech nejon tonalmej tein semi ouijkej uan tikinpaleuiskej oksekin maj no momakixtikan (Luc. 21:36). Monekis titaxikoskej para tiktakamatiskej Jehová uan titakuaujtamatiskej ke yejuatsin techyekpias. ¿Toni tikchiuaskej komo tokniuan kinkuiliaj tein kipiaj oso amo teyi kinkauiliajok? (Hab. 3:​17, 18). Monekis tikinikneliskej para tikinpaleuiskej uan tikinmakaskej tein kinpoloua. Uan keman techixnamikiskej nochi tekiuajyomej, ¿toni tikchiuaskej komo moneki tinemiskej iniuan tokniuan se tiempo itech se kali tein amo ueyi? (Ezeq. 38:​10-12). Itech nejon tonalmej monekis tiknextiskej ke semi tikintasojtaj tokniuan. w23.07 2 § 2, 3

Akin monamiktijkejya uelis kinmachtis miak taman tein kichiuayaj Áquila uan Priscila, tokniuan itech yekinika siglo semi kintasojtayaj (Rom. 16:​3, 4). Yejuan sentekitiaj, sentanojnotsayaj uan kinsenpaleuiayaj oksekin (Hech. 18:​2, 3, 24-26). Uan keman Biblia ininka tajtoua Áquila uan Priscila, yejuan nochipa senyetoyaj. ¿Keniuj akin monamiktijkejya uelis ijkon kichiuaskej? Itech xiontanemili nochi tekimej tein nansejsemej moneki nankichiuaskej. Okachi kuali amo xikchiuakan namojsejselti, ta ximosenpaleuikan. Áquila uan Priscila sentanojnotsayaj. ¿Namomattokej no ijkon nankichiuaskej? Áquila uan Priscila no sentekitiaj. Xa maski amo sekosan nantekitij uelis nakisenchiuaskej seki tekimej kalijtik (Ecl. 4:9). Komo namosenpaleuiaj, nakimachiliskej ke amo namoselti uan okachi uelis namonojnotsaskej. w23.05 22, 23 § 10-12

Tinochin kemansa timouij. Maj ika titajtokan David, se itekitikauj Dios akin mouik. Keman tekiuaj Saúl kinekia kimiktis David, yejua choloj itech xolal Gat kampa nemiaj filisteos. Keman Akís akin tekiuajtia Gat kiluijkej ke David kuali tateuiaya uan ke kinmiktijka “10 mil takamej” filisteos, David ‘semi kimouilij’ tekiuaj (1 Sam. 21:​10-12). Semi kitekipachouaya tein tekiuaj ueliskia kichiuilis. ¿Toni kichiuak David para amo mouisok? Itech Salmo 56, David kijtoua keniuj momachilij keman yetoya Gat. Itech nejon salmo kijtoj keyej mouik uan toni kipaleuij maj amo mouiok: yejua takuaujtamatik iuan Jehová (Sal. 56:​1, 2, 11). Uan kipaleuij keman ijkon kichiuak. Jehová kipaleuij David maj kinemili kichiuas teisa tein xa amo akin kichiuaskia: kichiuak maj kinemilikan ke kuatapolojka. Uan nejon kimakixtij porin Akís amo kinekiaok kimiktis David, ta kinekia maj youi okseko. Ijkon David uelik choloj (1 Sam. 21:​13–22:1). w24.01 2 § 1-3

¿Akonimej ika tajtoua tajkuilol tein axkan tikitaj? Yejuan tokniuan taijitalmej akin yetoskejya ne iluiak. Nejin kijtosneki ke keman nochin taijitalmej yetoskejya iluikak, kinnauatiskej maj tateuikan uan yejua nejon yekinika taman tein kichiuaskej. Satepan keman yetoskej iluikak, tateuiskej iuan Cristo uan nochin iangeluan para kinixpoloskej nochin akin kiixnamikij Dios. Maj tiknemilikan nejin: seki tokniuan taijitalmej akin yetokejok nikan taltikpak tel xiuejkejya uan amo chikaujkejok. Sayoj ke keman nemiskejya iluikak yeskij espíritus tein amo momikiliskej, chikaujkej yeskij uan tateuiskej iuan Tekiuaj Jesucristo. Satepan ke mochiuas Armagedón, kinpaleuiskej akin nemiskej nikan taltikpak maj amo tajtakolejkejok. Taijitalmej okachi uelis kinpaleuiskej tokniuan keman yetoskej ne iluikak ke keman yetoyaj nikan taltikpak uan katkaj tajtakolejkej. w24.02 6, 7 § 15, 16

Maski sekin ueliskiajya motemaktiskej uan moauiskej, ayamo kinekij kichiuaskej. Xa mouij kichiuaskej se tajtakol uan maj kinkalankixtikan. Sayoj ke Biblia kijtoua ke Jehová kinmakas itekitikauan nochi tein monekis para maj ‘nemikan kemej moneki nemiskej akin kitekitiliaj uan ijkon kiyolpaktiskej itech nochi’ (Col. 1:10). Yejua ika, uelis tikonneltokas ke Jehová mitsonmakas chikaualis para tikonchiuas tein kuali porin ipa kinpaleuianiya miakej (1 Cor. 10:13). Nejin se kiita porin amo miakej kinkalankixtiaj de nechikol. Jehová techpaleuia akin tiktekitiliaj para maj amo tikauakan. Kemej titajtakouanij, kemansa tiknejnekij tikchiuaskej tein amo kuali (Sant. 1:14). Sayoj ke keman tikonnejnekis tiontajtakolchiuas, tejuatsin tikonmati ox tikonchiuas oso amo. Miakej kijtouaj ke amo ueli se motsakuilia, sayoj ke nejon amo melauak. w24.03 5 § 11, 12