PERPUSTAKAAN ONLINE Manuriaigö
PERPUSTAKAAN ONLINE
Manuriaigö
Nias
ö
  • ö
  • Ö
  • ŵ
  • Ŵ
  • ʼ
  • SURA NI'AMONI'Ӧ
  • PUBLIKASI
  • ANGOWULOA
  • g20 No. 1 nga’örö 8-13
  • Si Tola Öfalua Na Fawuka Wangera-ngeramö

Lö nihenaigö video nifili

Bologö dödöu, so zi fasala irege tebai teboka video

  • Si Tola Öfalua Na Fawuka Wangera-ngeramö
  • Faoso!—2020
  • Tuho sigide-ide
  • Tuho si Fagölö
  • Böi Busi Dödöu ba zi Lö Nasa Alua
  • Lö Fatandro
  • Alui Hadia Mbörö Wa Tola Fawuka Wangera-ngeramö
  • Forege Enaʼö Toföfö ba Wamalua Hadia Ia
  • Moguna Seimbang Ita
  • Rorogö Mbotomö
  • Ofönaiʼö Zabölö Moguna
  • Tema Wanolo
  • Alui Wanuturu Lala moroi khö Lowalangi
  • Hadia Geluahania Fawuka Wangera-ngera?
    Faoso!—2020
  • Hadia Örasoi Waʼafawuka Wangera-ngera?
    Faoso!—2020
Faoso!—2020
g20 No. 1 nga’örö 8-13
Samösa ndra alawe somuso tödö ba so khönia waʼafaduhu dödö hewaʼae ba mbanua sebua so ia.

LALA BA WANAÖGÖ FAʼAFAWUKA WANGERA-NGERA

Si Tola Öfalua Na Fawuka Wangera-ngeramö

Enaʼö tola ötaögö waʼafawuka wangera-ngera, moguna öʼameʼegö tödö mbotomö, lala wehedemö, hegöi nifaluamö ba niha böʼö mazui sabölö moguna ba waʼaurimö. Ba artikel daʼa, ifatunö khöda wanuturu lala ba wangalösi mazui ba wanaögö faʼafawuka wangera-ngera.

Böi Busi Dödöu ba zi Lö Nasa Alua

Samösa ndra alawe somuso tödö ba so khönia waʼafaduhu dödö hewaʼae ba mbanua sebua so ia.

”Böi mibusi tödö ngaluo mahemolu, börö me mahemolu so zui waʼaombö dödö.”—MATAIʼO 6:34.

Eluahania: Ero maʼökhö hasambalö so waʼaombö dödö salua. Börö daʼö, böi angeragö zi lö nasa alua enaʼö böi monönö waʼaombö dödöu. Ibönö angeragö waʼauriu ba zi maʼö-maʼökhö daʼö.

  • Tola fawuka wangera-ngera zi samösa niha na talafo so khönia waʼaombö-aombö dödö. Börö daʼö tandraigö falua daʼa: Si oföna, moguna faduhu dödöu wa hasambalö so gabula dödö si tebai mutimbagö. Na talafo öʼangeragö sibai gabula dödö andrö, tola itugu fawuka wangera-ngeramö. Si dua, moguna aboto ba dödöda wa sasese niʼaombösida tödö lö tatu na alua ia.

Lö Fatandro

”Faʼatua-tua si otarai moroi yawa . . . lö fatandro.”—YAKOBO 3:17.

Eluahania: Böi faso ndraʼugö enaʼö moʼahonoa fefu nifaluamö hegöi niha böʼö.

  • Moguna aboto ba dödöu wa so zoʼamböta ndraʼugö hegöi niha böʼö. Tatugöi gohitö dödö si tefaudu. Na öfalua daʼö, lö talafo fawuka wangera-ngerau hegöi niha böʼö. Tola manö itugu sökhi lua-luania. Baero daʼö, okhögö rasa humor ba boho mbawa hewaʼae na so gabula dödö. Tola örasoi wa itugu aoha gabula dödömö ba owua-wua dödöu.

Alui Hadia Mbörö Wa Tola Fawuka Wangera-ngeramö

”Ba niha si so faʼatua-tua ihonogö ia.”—AMAEDOLA 17:27.

Eluahania: Lö taʼokhögö wangera-ngera si sökhi na mofönu ita, aombö dödöda, mazui abao dödöda. Börö daʼö, tandraigö enaʼö öʼokhögö waʼahono dödö.

  • Alui hadia mbörö wa tola fawuka wangera-ngeramö, ba nehegö hadia zalua khöu me alua daʼö. Duma-dumania, fareso hadia niʼangeragömö, nirasoimö ba nifaluamö. Tola ösura daʼö na moguna. Na no anehe ndraʼugö ba zalua khöu, te tola aoha khöu ba wanaögö faʼafawuka wangera-ngera. Baero daʼö, alösi halöwö si tola mameʼe khöu faʼafawuka wangera-ngera. Na tebai, fuli tatugöi nifaluamö hegöi inötöu enaʼö lö talafo fawuka wangera-ngeramö.

  • Bulöʼö lala wangera-ngerau ba wamaigi abula dödö salua khöu. Tola faböʼö nirasoimö hegöi nirasoi niha böʼö hewaʼae fagölö-gölö gabula dödö salua khömi. Fefu daʼö teʼodaligö ba lala wangera-ngerau ba wamaigi abula dödö salua. Tandraigö falua wanuturu lala si tölu ngawalö andre:

    1. Böi alio manahö-nahö dödöu. Duma-dumania, so niha si fahulö tanö fönau ba ginötö so antrian. Na iʼanemaiʼö tumbu ba gera-erau wa lö iʼila wetahögö niha daʼö, tatu aukhu dödömö. Enaʼö lö aukhu dödöu, moguna so ba wangera-ngerau wa ifalua daʼö, te so zaösö-aösö ia sinangea ifalua. Tola manö atulö wangera-ngeramö andrö!

    2. Falua halöwö tanö böʼö si tola mangaʼasogö bua si sökhi khöu. Na so zinangea öbaloi ba rumah sakit mazui ba bandara, tola öʼogunaʼö ginötö daʼö ba wombaso, ba wohalöwögöigö halöwö ba kantor mazui ba wamareso email.

    3. Böi so ba dödöu ba wangebuaʼö abula dödö salua. Angeragö, ’Hadia itugu ebua gabula dödö andrö mahemolu mazui ba zi samigu tö?’ Moguna aboto ba dödöu hezo gabula dödö side-ide hegöi sebua.

Forege Enaʼö Toföfö ba Wamalua Hadia Ia

Samösa ndra alawe samaʼanö jadwal harian ba aplikasi HP-nia.

”Fefu hadia ia enaʼö oi sökhi ba toföfö.”—1 KORINDRO 14:40.

Eluahania: Tandraigö enaʼö itugu toföfö wamaluau hadia ia.

  • Sindruhunia, omasi ita na toföfö fefu hadia ia. Sambua mbörö wa tola fawuka wangera-ngerada ba lö toföfö halöwöda yaʼia daʼö foradö-radö. Daʼa göi mbörö wa itugu oya halöwö si lö teʼasiwai. Tandraigö falua zi dombua fanuturu lala andre:

    1. Fazökhi jadwal si tefaudu ba falua daʼö.

    2. Alui hadia mbörö wa so khöu woradö-radö, ba bulöʼö daʼö.

Moguna Seimbang Ita

”Sökhi zi sagokhö faʼahono dödö moroi na dua gokhö waʼerege dödö ba famorege ba wolohi angi.”—SANGOMBAKHA 4:6.

Eluahania: Niha si lö tebato-bato ba wohalöwö, si toʼölönia lö itema mbua ba waʼerege dödönia.

  • Okhögö wangera-ngera si sökhi sanandrösa ba halöwö hegöi kefe. Niha sangokhögö kefe sebua, lö tatu na abölö ohahau dödönia mazui lö irasoi waʼafawuka wangera-ngera. Tola manö faböʼö zalua. Imane Sangombakha 5:12, ”Lö iʼila mörö niha si kayo börö waʼoya haratonia.” Börö daʼö, fomaha ndraʼugö ba wangandrö saohagölö ba zi no öʼokhögö.

  • Beʼe ginötöu wolombase. Tola alö waʼafawuka gera-eramö na öʼalui halöwö somasiʼö öfalua. Hizaʼi, halöwö sahono-hono manö simane famaigi TV, tola manö lö alö waʼafawuka gera-eramö.

  • Böi talafo ara wangogunaʼöu perangkat elektronik. Böi aseseʼö wamaigi email, pesan singkat, mazui media sosial. Böi fareso email soʼamakhaita ba halöwöu na lö moguna sibai ia.

Rorogö Mbotomö

Samösa ndra matua si bohou ebua, no iboho mbawa me faʼolahraga ia baero ba nomo.

”Moguna wamahaʼö boto.”—1 TIMOTEO 4:8.

Eluahania: Na owölö-ölö ndraʼugö faʼolahraga, tatu lö alio göna ndraʼugö fökhö.

  • So nifaluamö enaʼö lö alio göna ndraʼugö fökhö. Na asese öfageha mbotomö, tola owua-wua dödöu ba tola tefaʼanö mbotou ba wanaögö faʼafawuka wangera-ngera. A gö si so gizi ba tatugöi ginötö wemanga. Moguna göi molombase ndraʼugö.

  • Böi alui lala sambö tefaudu ba wangasiwai faʼafawuka gera-eramö simane foroko, femabu-mabu, mazui fangogunaʼö narkoba. Ba wamaigida, tola alö waʼafawuka wangera-ngerada na tafalua zimane daʼö. Hizaʼi, sindruhunia itugu fawuka gera-geramö börö me möi famakiko mbotomö daʼö ba ahori nösi kandre-kandreu.

  • Na itugu abölö-bölö waʼafawuka wangera-ngeramö, böi aila ndraʼugö ba wangandrö fanolo khö ndra doto.

    ”FALUA ZI SÖKHI BA WANAYAIGÖ FAʼAFAWUKA WANGERA-NGERA”

    ”Ira matua si sökhi tödö, isöndra zohare ia, hizaʼi niha safaito ifakao ia samösa.”—AMAEDOLA 11:17.

    Ba mbuku Overcoming Stress (Manaögö Faʼafawuka Wangera-ngera), so faza sanutunö tuho ”Falua zi Sökhi ba Wanayaigö Faʼafawuka Wangera-ngera”. Itutunö Dr. Tim Cantopher sanura buku andrö, na mufalua zi sökhi ba niha böʼö lö alio göna ita fökhö ba ohahau dödöda. Hizaʼi, lö faʼohahau dödö ba niha si lö sökhi mazui safaito börö me ato niha si lö omasi khöra.

    Tola göi alö waʼafawuka wangera-ngerada na tafalua zi sökhi ba khöda samösa. Eluahania, böi tafaso ita enaʼö moʼahonoa fefu nifaluada. Hizaʼi, böi göi ide-ide dödöda mazui tamane wa lö moʼeluaha waʼaurida. Moguna göi öhakhösi tödö ndraʼugö samösa. Imane Yesu Keriso, ”Omasiʼö nawöu simane faʼomasiu ndraʼugö.”—Mareko 12:31.

Ofönaiʼö Zabölö Moguna

”Mitatugöi hadia zabölö moguna.”—FILIFI 1:10.

Eluahania: Haogö angeragö hadia zabölö moguna ba waʼauriu.

  • Sura hadia manö halöwö sabölö moguna öfalua. Na öfalua daʼö, tola öʼila hadia halöwö si lö muʼanemaiʼö mufalua, si tola mubeʼe ba niha, mazui si lö moguna öfalua.

  • Sura hewisa wangogunaʼöu inötömö ba zi samigu. Aefa daʼö, angeragö hewisa enaʼö itugu sökhi wangogunaʼöu inötö. Na öfalua daʼö hasambalö alö waʼafawuka wangera-ngeramö.

  • Tatugöi ginötö wolombaseu mazui cuti ndraʼugö. Hewaʼae na lö arara molombaseʼö, tola ifuli abölö ndraʼugö ba alö waʼafawuka gera-eramö.

Laʼogunaʼö ginötöra ira satua ba wefao ba ndraonora.

Tema Wanolo

”Faʼaombö dödö niha tobali fangabua gölönia, hizaʼi fehede si sökhi möi fangomuso dödö.”—AMAEDOLA 12:25.

Eluahania: Fehede si sökhi ba si fao foʼameʼegö tödö moroi khö zi fahuwu tola möi famarou dödöda.

  • Tutunö nösi dödöu khö zi fahuwu khöu soʼameʼegö tödö yaʼugö. Tola itolo ndraʼugö ba wangokhögö lala wangera-ngera si tefaudu, mazui ibeʼe khöu wanuturu lala si lö irai tumbu ba dödömö ba wangasiwai abula dödöu. Na no ötutunö nösi dödöu, tola örasoi waʼahono dödö.

  • Alui wanolo. Tandraigö beʼe ösa halöwöu ba niha böʼö mazui fao ami ba wombambaya halöwö andrö.

  • Na fawuka gera-erau börö nawöu wohalöwö, alui lala ba wangasiwai salua andrö. Duma-dumania, hadia tola öʼandrö ginötönia ba wahuhuosa khönia? Tutunö khönia hadia nirasoimö. (Amaedola 17:27) Na lö mofozu zi no öfalua andrö, böi aseseʼö falukhaisi ia.

Alui Wanuturu Lala moroi khö Lowalangi

Mangandrö zi samösa ira matua ba nahia wohalöwönia.

”Yaʼahowu niha soʼameʼegö tödö soguna ba wamati.”—MATAIʼO 5:3.

Eluahania: Baero gö, nukha hegöi nahia waʼatoröi, moguna göi ba niha wanuturu lala moroi khö Lowalangi. Na taʼalui ba taʼoʼö wanuturu lalania, tarasoi waʼomuso dödö.

  • Angandrö. Iʼandrö khöu Lowalangi enaʼö ’ötouʼö ba dangania na so zabu dödöu gofu hadia ia, so so sa dödönia ndraʼugö’. (1 Fetero 5:7) Na mangandrö ndraʼugö ba öʼangeragö ngawalö zi sökhi, tola ösöndra waʼahono dödö.—Filifi 4:6, 7.

  • Baso mbuku si tola mangahatöʼö yaʼugö khö Lowalangi. Fefu wanuturu lala si so ba majalah andre tehalö ia moroi ba Zura Niʼamoniʼö ba tola monönö waʼatua-tuamö ba öʼokhögö wangera-ngera si sökhi. (Amaedola 3:21) Musura Zura Niʼamoniʼö ba wanolo yaʼita enaʼö fahuwu khö Lowalangi. Hadia omasiʼö öbaso Zura Niʼamoniʼö? Oya mene-mene si tola öhalö si no tesura ba mbuku Gamaedola. Te tola öbörögö wombaso yaʼia.

SO MBUANIA NA MANGEFAʼÖ SALA

”Faʼaboto ba dödö wa lö alio mofönu zi samösa niha, ba lasuno ia na iʼefaʼö golalöwa.”—AMAEDOLA 19:11.

Imane Dr. Loren Toussaint ba Journal of Health Psychology wa ”alio göna fökhö niha si fawuka wangera-ngera, hizaʼi niha sangefaʼö sala lö alio göna fökhö”. Imane nasa, ”Na taʼefaʼö zala zi samösa niha, no taheta khöda wangera-ngera si lö baga ba niha si no mangafökhöiʼö tödöda. Buania, aoha khöda wangoromaʼö faʼasökhi dödö ba niha andrö.” Ihalö rahu-rahu, na omasi ita mangefaʼö sala, ”lö alio göna ita fökhö börö waʼafawuka wangera-ngera”.

    Publikasi ba Li Nias (2013-2025)
    Log Out
    Log In
    • Nias
    • Fa'ema Misa
    • Pengaturan
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Lala Wangoguna'ö
    • Si Tebai La'ila Niha Bö'ö
    • Pengaturan si Tebai La'ila Niha Bö'ö
    • JW.ORG
    • Log In
    Fa'ema Misa