ARTIKEL WAMAHAʼÖ 20
SINUNÖ 7 Yehowa Wangabeʼema
Hasambalö Ibeʼe Khöu Yehowa Wondrara Dödö
”Nisuno Lowalangi, . . . Ama safönu faʼahakhö dödö, ba Lowalangi wondrara dödö.”—2 KO. 1:3.
NITUTUNÖ
Famahaʼö si tola tahalö moroi ba lala wameʼe Yehowa fondrara dödö ba niha Yahudi niʼoloiʼö.
1. Tutunö hadia zalua ba niha Yahudi niʼoloiʼö.
NO TÖRA ngafulu fakhe lö moloʼö niha Yahudi khö Yehowa. Lua-luania, itehegö ba niha Mbabilona ba wanudugö soira hegöi ba wolohe yaʼira ba wangoloiʼö. Hewisa waʼaurira ba daʼö? (2 Ng. 36:15, 16, 20, 21) Sindruhu sa, tola lafalua halöwöra sero maʼökhö ba Mbabilona. (Yer. 29:4-7) Hizaʼi, lö lasöndra waʼahono dödö ba daʼö, ba tatu tenga faʼauri simane daʼa zomasi ira. Hewisa dödöra ba zalua andre? So samösa ba gotaluara zangumaʼö, ”Modadao ndraʼaga ba zinga nungo nidanö Mbabilona. Mege-ege ndraʼaga na itörö tödöma Ziona.” (Si. 137:1) Sindruhu-ndruhu moguna wondrara dödö ba niha Yahudi, hizaʼi haniha zi tola mondrara tödöra?
2-3. (a) Hadia nifalua Yehowa ba niha Yahudi niʼoloiʼö? (b) Hadia nitutunöda ba artikel daʼa?
2 Yehowa andrö ”Lowalangi wondrara dödö”. (2 Ko. 1:3) Iʼomasiʼö sibai nono mbanuania, ba omasi ia irara dödöra. Iʼila Yehowa wa so ösa dania niha Yahudi niʼoloiʼö ba Mbabilona samalalini era-era ba somasi mamosumange yaʼia ba lala satulö. (Yes. 59:20) Börö daʼö, töra 100 fakhe fatua lö muʼohe ira ba wangoloiʼö, ibeʼe gehehania Yehowa khö Yesaya samaʼeleʼö ba wanura si sambua buku. Mufotöi mbuku daʼö Yesaya. Hewisa wa möi fanolora mbuku daʼö? Imane Yesaya, ”ʼMirara dödö nono mbanuagu, mirara dödöra,’ iwaʼö Lowalangi.” (Yes. 40:1) Ba mbuku Yesaya, ibeʼe Yehowa wondrara dödö ba niha Yahudi si no muʼoloiʼö.
3 Simane niha Yahudi niʼoloiʼö, moguna göi khöda wondrara dödö ero inötö. Ba wamahaʼö daʼa, tatutunö dania tölu lala nifalua Yehowa ba wondrara tödö nono mbanuania niʼoloiʼö. (1) Ifabuʼu wa hasambalö iʼefaʼö horö niha samalalini era-era, (2) ibeʼe dötönafö ba nono mbanuania, ba (3) itolo ira enaʼö lö khöra faʼataʼu. Sagötö tatutunö dania daʼa, nehegö hewisa göi wameʼe Yehowa khöda fondrara dödö ba lala si fagölö.
IʼEFAʼÖ ZALADA YEHOWA SI FAO FAʼAHAKHÖ DÖDÖ
4. Hewisa wangoromaʼö Yehowa wa Lowalangi sahakhö tödö ia? (Yesaya 55:7)
4 Yehowa andrö ”Ama safönu faʼahakhö dödö”. (2 Ko. 1:3) Iforomaʼö mbua-buania andre me ifabuʼu wa hasambalö iʼefaʼö zala niha Yahudi niʼoloiʼö samalalini era-era. (Baso Yesaya 55:7.) Imane, ”Uhakhösi tödö ndraʼugö si fao faʼomasi si lö faröi irugi zi lö aetu.” (Yes. 54:8) Hewisa wangoromaʼö Yehowa faʼahakhö dödö? Hewaʼae no ngafulu fakhe toröi niha Yahudi ba Mbabilona si tobali fanguhuku nitemara börö me lö moloʼö ira, hizaʼi ifabuʼu Yehowa wa tenga siʼogötöʼö toröi ira ba daʼö. (Yes. 40:2) Tatu terara sibai dödö niha Yahudi samalalini era-era ba somasi mangomusoiʼö tödö Yehowa börö wehede si sökhi andre!
5. Hadia mbörö wa abölö faduhu dödöda moroi khö ndra niha Yahudi wa hasambalö iʼefaʼö zalada Yehowa?
5 Hadia wamahaʼönia khöda? Ba daʼa taʼila wa afönu wangefaʼö Yehowa sala nono mbanuania. Tenga simane ira niha Yahudi ba götö föna, iadaʼa oya zi tobali dane-dane sangaʼaroʼö tödöda wa iʼefaʼö zalada Yehowa. Hadia mbörö? Aboto ba dödöda hadia zi no ifalua Yehowa ba wangefaʼö salada. Ngaotu fakhe me no aefa isura wamaʼeleʼönia Yesaya, ifatenge ba gulidanö Nono omasiʼönia Yehowa tobali höli ba niha samalua horö samalalini era-era. Börö me no mate Yesu salahida, andrö wa tola afönu ’wangefaʼö’ Yehowa horöda. (Hal. 3:19; Yes. 1:18; Ef. 1:7) Sindruhu-ndruhu, Yehowa andrö no Lowalangi sahakhö tödö!
6. Hana wa terara dödöda na taʼangeragö sanandrösa ba wangefaʼö sala nibeʼe Yehowa? (Faigi göi gambara.)
6 Fehede Yehowa nisura ba Yesaya 55:7 möi fondrara dödöda na itahi-tahigö manö ita tödöda börö zala si no irai tafalua ba zilalö hewaʼae no tafalalini gera-erada. Tola manö alua daʼö, mendrua manö na lö tebulö tarasoi lua-lua moroi ba zala si no tafalua. Hizaʼi, na no tafaduhuʼö horö nifaluada ba lö saʼae tafalua ia, tola faduhu dödöda wa hasambalö iʼefaʼö horöda Yehowa ba lö saʼae itörö-törö tödönia daʼö. (Baso göi Yeremia 31:34.) Börö me lö itanö ba dödönia Yehowa zala si no irai tafalua, moguna göi tafalua zimanö. Sabölö iʼameʼegö tödö Yehowa yaʼia daʼö fefu nifaluada iadaʼa, tenga sala nifaluada ba zilalö. (Hez. 33:14-16) Ba gulidanö si bohou ba zi lö ara tö, Amada safönu faʼahakhö dödö hasambalö iheta ngawalö gabula dödö si tobali lua-lua moroi ba horö si no tafalua.
Sabölö tohude nifaigi Yehowa yaʼia daʼö nifaluada iadaʼa, tenga sala nifaluada ba zilalö (Faigi ngenoli si 6)
7. Hadia zamarou tödöda enaʼö tafatunö khö ndra satua sokubaloi horö sebua si no tafalua?
7 Hadia zinangea tafalua na itegu-tegu ita tödöda side-ide börö me tabiniʼö horö nifaluada? Ifarou ita Sura Niʼamoniʼö enaʼö taʼandrö wanolo khö ndra satua sokubaloi. (Yak. 5:14, 15) Tola manö abua khöda ba wanutunö khöra. Hizaʼi, moguna itörö tödöda wa iʼogunaʼö ira Yehowa ba wanolo yaʼita. Ba simane Yehowa, hasambalö laforomaʼö waʼomasi ba faʼahakhö dödö. Na tatörö tödöda daʼa ba tafalalini gera-erada, tola tefarou dödöda ba wanutunö khöra. Nehegö hewisa wangoromaʼö Yehowa faʼahakhö dödö khö dalifusöda Arthura börö me itegu-tegu ia tödönia side-ide. Imane, ”Arakhagö döfi ufaigi-faigi pornografi. Hizaʼi, me no aefa urongo huhuo sebua sanandrösa ba dödö side-ide, ufatunö khö woʼomogu hegöi khö ndra satua sokubaloi horö si no ufalua. Me no ufatunö khöra, lö saʼae itegu-tegu ndraʼo tödögu side-ide. Hewaʼae simanö, lö tebulö urasoi waʼafatö dödö börö horö si no ufalua. Lafasugi ba dödögu ira satua sokubaloi wa lö itimbagö ndraʼo Yehowa. Ibeʼe khögu degu-tegu börö me iʼomasiʼö ndraʼo. Fehedera si sökhi zamaduhuʼö ba dödögu ba sanolo yaʼo ba wamaigi wa sindruhu-ndruhu iʼefaʼö zalagu Yehowa.” Iadaʼa, no tobali perintis Arthur hegöi enoni sohalöwö. Tatu möi fondrara dödöda me taʼila wa iforomaʼö waʼahakhö dödö Yehowa na tafalalini gera-erada!
IBEʼE KHÖDA WANÖTÖNA YEHOWA
8. (a) Hadia wanötöna nibeʼe Yehowa ba niha niʼoloiʼö? (b) Moloʼö Yesaya 40:29-31, hadia lua-lua wanötöna andrö ba niha Yahudi samalalini era-era?
8 Ba wamaigi niha Yahudi niʼoloiʼö, basaki wa tola mangawuli ira ba mbanuara. Me luo daʼö, Kuaso Gulidanö Babilona, lö irai laʼefasi niha niʼoloiʼöra. (Yes. 14:17) Hizaʼi, ibeʼe dötönafö ba nono mbanuania Yehowa. Ifabuʼu khöra wa hasambalö iʼefaʼö ba iʼohe ira ba mbanuara. Lö si tola manaha yaʼia ba wamalua buʼusa linia. (Yes. 44:26; 55:12) Ba wamaigi Yehowa, Babilona andrö hulö simane gawu-gawu, lö faʼabölö. (Yes. 40:15) Simane faʼaoha na tawuwusi gawu-gawu, simane daʼö göi waʼaoha khö Yehowa ba wangefaʼö ono mbanuania moroi ba Mbabilona. Tatu möi fondrara dödöra dötönafö andrö. Imane göi Yesaya, ”Ifuli dania teʼabölöʼö niha sanötöna khö Yehowa. Muhombo ira hulö na so gafira simane moyo.”—Baso Yesaya 40:29-31.
9. Hadia nasa dane-dane wa tola lafaduhusi tödö nifabuʼu Yehowa ira niha Yahudi?
9 Ifatunö Yehowa hadia mbörö wa tola lafaduhusi tödö mbuʼusa linia ira niha Yahudi. Oya wamaʼeleʼö si no ifalua Yehowa ba anehe ira daʼö. Duma-dumania, simane si no ifaʼeleʼö Yehowa tohare niha Asiria ba wokalaisi famatörö Gizaraʼeli tanö yöu ba laʼoloiʼö nono mbanuania. (Yes. 8:4) Laʼila göi me tohare niha Mbabilona ba wanudugö Yeruzalema ba laʼoloiʼö nono mbanuania. (Yes. 39:5-7) Baero daʼö, laʼila göi me ikoe nono hörö Zedekia razo Mbabilona ba laʼohe ia ba Mbabilona. (Yer. 39:7; Hez. 12:12, 13) Fefu nifaʼeleʼö Yehowa no alua. (Yes. 42:9; 46:10) Fefu daʼa möi fangaʼaroʼö wamatira wa hasambalö alua zi no ifabuʼu Yehowa ba wangeheta yaʼira moroi ba Mbabilona!
10. Hadia zanolo yaʼita ba wangaʼaroʼö tötönaföda sagötö ngaluo safuria?
10 Hadia wamahaʼönia khöda? Ba ginötö tarasoi waʼabu dödö, tötönafö zameʼe khöda fondrara dödö ba faʼabölö. Itugu lö sökhi zalua ba gulidanö andre ba ato nudu sagabölö solawa yaʼita. Hizaʼi, lö moguna awuwu ita. No ibeʼe khöda dötönafö sahöli-höli dödö Yehowa, yaʼia daʼö faʼauri si lö aetu ba gulidanö Faradaiso safönu faʼahono dödö ba si lö ametaʼuö. Moguna taʼosambuaʼö dödöda ba dötönafö andrö. Na lö tafalua daʼö, tötönaföda tola simane pemandangan si sökhi si no ibörögö lö oroma börö me tafaigi ia moroi ba kaca zandrela si no taʼunö. Hewisa wolosi kaca andrö mazui ba wondrorogöda enaʼö aro dötönaföda? Databeʼe ginötöda ba wokhalaigö faʼauri si sökhi niʼokhögöda ba gulidanö si bohou. Moguna göi tabaso artikel, tafaigi video, ba tafondrondrongo zinunö sanandrösa ba dötönaföda. Baero daʼö, taʼohe ba wangandrö khö Yehowa sanandrösa ba mbuʼusa linia si no tabalo-baloi.
11. Hadia zanolo talifusöda Joy irege tola ifuli abölö ia?
11 Angeragö hewisa dötönafö tobali fondrara dödö hegöi faʼabölö khö zi samösa talifusöda ira alawe sotöi Joy, sanaögö fökhö sabölö-bölö. Imane, ”Ba ginötö urasoi waʼide-ide dödö börö gabula dödö salua khögu, ututunö fefu khö Yehowa hadia nirasoigu ba uʼila wa aboto ba dödönia daʼö. Ba ginötö daʼö, ibeʼe khögu Yehowa ’waʼabölö sahöli-höli dödö’.” (2 Ko. 4:7) Baero daʼö, ikhalaigö göi hewisa na so ia ba gulidanö si bohou, ba ginötö ”samösa lö si toröi ba daʼö sangumaʼö, ’Mofökhö ndraʼo.’” (Yes. 33:24) Na tatutunö fefu nösi dödöda khö Yehowa ba taʼosambuaʼö dödöda ba dötönafö niʼokhögöda, hasambalö wa teʼabölöʼö ita.
12. Hadia mbörö wa tola tafaduhusi tödö nifabuʼu Yehowa? (Faigi göi gambara.)
12 Oya dane-dane nibeʼe Yehowa khöda irege tola tafaduhusi tödö nifabuʼunia. Angeragö atö wamaʼeleʼö salua ba götöda iadaʼa. Duma-dumania, no ifaʼeleʼö Sura Niʼamoniʼö wa kuaso gulidanö samatörö ba götöda iadaʼa ”matonga aro ba matonga zi lö aro”. (Dan. 2:42, 43) No göi ifaʼeleʼö wa ’alua ndruru danö misa’, ba teturiaigö duria somuso dödö ”ba zi sagörö ulidanö”. (Mat. 24:7, 14) Börö me no taʼila hewisa waʼalua wamaʼeleʼö daʼa hegöi famaʼeleʼö tanö böʼönia, daʼö zangaʼaroʼö faʼafaduhu dödöda khö Yehowa wa hasambalö ifalua fefu zi no ifabuʼu.
Fefu wamaʼeleʼö si no alua iadaʼa, daʼö zi tobali dane-dane khöda ba wamaduhusi tödö fefu nifabuʼu Yehowa (Faigi ngenoli si 12)
ITOLO ITA YEHOWA ENAʼÖ LÖ ATAʼU
13. (a) Hadia daha-taha nitaögö ndra niha Yahudi me arakhagö teʼefaʼö ira? (b) Simane nitutunö ba Yesaya 41:10-13, hewisa wameʼe Yehowa khöra fondrara dödö?
13 Hewaʼae no ibeʼe Yehowa dötönafö sahöli-höli dödö ba niha Yahudi si no muʼoloiʼö, hizaʼi iʼila wa oya dania daha-taha nitaögöra me arakhagö teʼefaʼö ira. No ifaʼeleʼö Yehowa, ba götö daʼö dania tohare samösa razo ba ikalaisi Mbabilona hegöi banua si so ba zi fasuinia. (Yes. 41:2-5) Hadia moguna ataʼu ndra niha Yahudi? No ara iwaʼö khöra Yehowa ba wameʼe fondrara dödö, ”Böi ataʼufi börö me fao ndraʼo khöu. Böi aombö dödöu börö me yaʼo Lowalangiu.” (Baso Yesaya 41:10-13.) Hadia geluahania me iwaʼö Yehowa ”yaʼo Lowalangiu”? Ohitö dödönia tenga ba wamasugi ba dödö niha Yahudi enaʼö lafosumange ia, börö me no laʼila daʼö. Hizaʼi, omasi ia ifasugi ba dödöra wa fao ia khöra ba omasi ia itolo ira.—Si. 118:6.
14. Hadia nasa nifalua Yehowa ba wanolo niha Yahudi enaʼö lö ataʼu ira?
14 Ibeʼe nasa khöra wondrara dödö Yehowa enaʼö lö ataʼu ira, yaʼia me ifasugi ba dödöra wa no sahöli-höli dödö waʼabölö hegöi faʼatua-tua niʼokhögönia. Iʼandrö khöra enaʼö lafaigi ndröfi ba dalu mbanua. Ifatunö khöra wa tenga ha iwöwöi manö ndröfi andrö, hizaʼi iʼila fefu döira. (Yes. 40:25-28) Na ahori iʼila fefu döi ndröfi ba dalu mbanua, tatu manö wa ahori göi iʼila döi nono mbanuania maʼafefu! Na so waʼabölö khö Yehowa ba womböwöi döfi, tatu manö so göi khönia waʼabölö ba wanolo ono mbanuania. Börö daʼö, lö hadöi sinangea laʼataʼufi mazui laʼaombösi tödö ira niha Yahudi.
15. Hewisa wamaʼanö Yehowa ndra niha Yahudi?
15 Ifaʼanö göi nono mbanuania Yehowa me arakhagö teʼefaʼö ira. Ba faosatö wamobörö ba mbuku Yesaya, imane Yehowa ba nono mbanuania, ”Miʼaeʼe ba mbateʼe tanö bakha, ba miduhö mbawandruhö furimi. Mibiniʼö ami sabata irege alö wönugu.” (Yes. 26:20) Te moguna lafalua wanuturu lala andre me tohare Razo Kiro ba wanuwö Babilona. Ifatunö sejarawan Yunani, me möi bakha ndra saradadu Kiro ba mbanua Mbabilona, ”iwaʼö khö ndra [saradadunia] enaʼö labunu fefu niha si so baero ba nomo”. Khalaigö hawaʼataʼu fefu niha si toröi ba Mbabilona! Hizaʼi teʼefaʼö ndra niha Yahudi si toröi ba daʼö börö me laʼoʼö wanuturu lala nibeʼe Yehowa.
16. Hana wa böi talafo ataʼu ita zalua ba zi so miföna? (Faigi göi gambara.)
16 Hadia wamahaʼönia khöda? Ba zi lö ara tö, alua khöda wamakao sabölö-bölö si lö irai alua ba zilalö. Na alua daʼö, göna faʼataʼu ba fanizi-nizi sabölö-bölö fefu niha gulidanö. Hizaʼi tenga simane daʼö nono mbanua Yehowa börö me aboto ba dödöda wa Yehowa andrö Lowalangida. Mozizio ita si fao faʼaro dödö ’börö me lö ara tö ginötö wangefaʼö yaʼita’. (Luk. 21:28) Hewaʼae tohare gangorudua ngawalö soi ba wolawa yaʼita, lö tebulö tafaduhusi tödö Yehowa. Hasambalö ifatenge malaʼikania Yehowa ba wolumöʼö yaʼita ba ibeʼe khöda wanuturu lala enaʼö teʼorifi ita. Hewisa wameʼenia khöda fanuturu lala? Lö taʼila sibai, hizaʼi tola iʼogunaʼö mbanua niha Keriso ba wamalua daʼö. Banua niha Keriso andre no amaedola ”mbateʼe tanö bakha” si tobali nahia folumöʼöda. Hewisa wamaʼanöda yaʼita iʼotarai iadaʼa? Böi tafandröndröu ita khö ndra talifusöda, taʼoʼö wanuturu lala nibeʼe organisasi Yehowa ba tafaduhusi tödö wa Yehowa zondröniaʼö organisasinia.—Heb. 10:24, 25; 13:17.
Aboto ba dödöda wa so waʼabölö hegöi kuaso khö Yehowa ba wangorifi yaʼita. Börö daʼö, lö moguna ataʼu ita ba ngawalö zalua sagötö wamakao sabölö-bölö (Faigi ngenoli si 16)b
17. Hewisa enaʼö tobali umbu wondrara dödö khöda Yehowa?
17 Hewaʼae oya gabula dödö nitaögö ndra niha Yahudi, hizaʼi ibeʼe khöra wondrara dödö Yehowa. Simane daʼö göi nifalua Yehowa khöda iadaʼa. Börö daʼö, gofu hadia zalua khöda ba zi so miföna böi tabulöʼö wa Yehowa zi tobali Umbu wondrara dödöda. Faduhusi tödö wa afönu wangefaʼö Yehowa sala nono mbanuania ba iʼameʼegö tödö ndraʼugö. Aroʼö dötönaföu. Törö tödöu, na Yehowa zi fao khöu ba lö hadöi sinangea öʼataʼufi.
SINUNÖ 3 Faʼabölöma, Fanötönama, Faʼaro Dödöma
a So ösa zi no mufaböʼöni töi.
b ELUAHA GAMBARA: Sambua ngawawa ndra talifusöda si lö atoto si no owulo. Me lafaigi ndröfi ba dalu mbanua, itörö tödöra wa so waʼabölö khö Yehowa ba omasi ia ba wolumöʼö ono mbanuania gofu hezo toröi ira ba gulidanö.