Kumikumi ma e Tohi Fakaaoga he Feleveiaaga he Moui mo e Fekafekauaga
Iuni 5-11
TAU TANAKIAGA HE KUPU HE ATUA | IEREMIA 51-52
“Fakamooli e Kupu ha Iehova ke he Tau Vala Tala Oti”
(Ieremia 51:11) Kia kana e mutolu e tau fana ke kikila; kia toto a e tau akau punuti ke mau; kua fakaohooho e Iehova e tau loto he tau patuiki a Metai; ha ko e hana finagalo ke tau a lautolu mo Papelonia, ke fakaoti ai a ia; ha ko e lalago a Iehova hanai, ko e lalago ni ha ko e hana faituga.
(Ieremia 51:28) Kia tauteute a e tau motu ke tau mo ia, ko e tau patuiki a Metai, mo e hana tau takitaki, mo e hana tau pule oti, mo e motu oti kua pule a ia ki ai.
(Ieremia 51:30) Kua tiaki he tau toa i Papelonia e tau, kua nonofo a lautolu ke he tau taue; kua mole atu ha lautolu a malolo; kua eke a lautolu mo tau fifine; kua huhunu hana tau mena ke nonofo ai; kua fatifati hana tau fakamau fakalava.
(Ieremia 51:37) To eke foki a Papelonia mo tau tatanakiaga maka, ko e mena ke ofaga ai e tau luko, ko e mena foki ke ofo ai, mo mena foki ke fakakatakatakē ai, to nakai nofo ai foki taha.
(Ieremia 51:62) Ti pehe atu a koe, Iehova na e, kua vagahau mai e koe ke he mena nai ke fakaoti ai, ke aua neke nofo ai taha, ko e tagata po ke manu, ka e eke ai mo tau mena kua moumou tukulagi.
Kumikumi Hifo e Tau Koloa Fakaagaaga
(Ieremia 51:25) Kua pehe mai a Iehova, Kitiala, to eke e au a koe mo fi haku, ko koe na, ko e mouga kua fakaoti ai; kua fakaoti ai e lalolagi oti; to fakaolo atu e au haku a lima ki luga hau, mo e fuluhi hifo e au a koe mai he maka tumau, mo e eke e au a koe mo mouga kua vela.
it-2 lau 444 para. 9
Mouga
Hukui he tau fakatufono. Ko e tau mouga fakatai he Tohi Tapu ka hukui e tau kautu po ke tau pule fakatufono. (Tan 2:35, 44, 45; fakatatai Isa 41:15; Fki 17:9-11, 18.) He kautūaga fakakautau, kua fakaotioti e Papelonia e falu motu ati fakahigoa ai, ko e “mouga kua fakaoti.” (Ier 51:24, 25) Ko e salamo ne fakamaama e tau gahua ha Iehova ke he tau tagata tau kua fakakite a ia tuga kua “kikila . . . kua lilifu . . . kua mua ni ke he tau mouga ha i ai e tau mena fofo.” (Sal 76:4) Ko e “tau mouga ha i ai e tau mena fofo” kua liga hukui e tau kautu favale. (Fakatatai Na 2:11-13.) Hagaao ki a Iehova, pehē a Tavita: “Kua fakatumau ai e malolo ke he haku a mouga,” ne liga kakano kua fakatokoluga e Iehova e kautu ha Tavita ti fakamau ai. (Sal 30:7; fakatatai 2Sa 5:12.) Liga hukui he tau mouga e tau kautu kua lagomatai e taha ke maama e aoga he mena kua fakamaama ia Fakakiteaga 8:8 ko e mena “tuga e mouga lahi kua vela he afi.” Tatai ai ke he mouga kua vela ne tuga kua matutaki mo e puhala pule ne favale lahi mahaki tuga e afi.
(Ieremia 51:42) Kua hake e vai ki luga a Papelonia; kua ufia a ia he tau peau loga hana.
it-2 lau 882 para. 3
Tahi
Malaga he tau kautau. Fakamaama e Ieremia e leo ha lautolu ne totoko ki Papelonia kua “tomumu e leo ha lautolu tuga ne tahi.” (Ier 50:42) Ti ko e mogo ne talahau tuai e ia ka hake mai e “tahi” ki Papelonia, kakano a ia ko e tau malaga he tau kautau ne kautū i lalo he tau Metai mo e tau Peresia.—Ier 51:42; fakatatai Tan 9:26.
Totouaga he Tohi Tapu
(Ieremia 51:1-11) Kua vagahau mai pehe a Iehova, Kitiala, to fakaagi e au e matagi ki Papelonia ke moumou ai, katoa foki mo lautolu oti kua nonofo ai ko lautolu ne tutu mai kia au. 2 To fakafano atu e au e tau tagata kehe ki Papelonia, ti fakahavili e lautolu a ia, tuga he fakahavili e tau fua saito, mo e liligi e lautolu hana motu ke maha; ha ko e mena to tau a lautolu mo ia ke he tau fahi oti ke he aho ke malaia ai a ia. 3 Kia loloku he tagata fana hana kaufana ke fana atu kia ia kua loloku mai hana kaufana, mo ia kua hula ai ke he hana tapulu tau lapatoa; ti aua neke fakahao hana tau fuata, kia fakaotioti a hana kau oti ni. 4 To veveli a lautolu ne keli ke he motu he tau tagata Kaletaia, mo lautolu ne hokaia ti ati to veveli ke he hana tau puhala. 5 Ha ko e mena pete he puke ha lautolu a motu ke he hala kia ia ne Tapu i Isaraela, nakai tiaki a Isaraela, po ko Iuta he ha lautolu a Atua, ko Iehova Sapaota. 6 Kia fehola a mutolu mai loto a Papelonia, kia takitaha e tagata mo e fakahao hana moui; aua neke mamate a mutolu ke he hana tau hala; ha ko e vaha nai ke lalago ai e Iehova; to taui atu ai kia ia hana taui. 7 Ko Papelonia ko e kapiniu auro haia ke he lima a Iehova, ne konahia ai e lalolagi oti; ne inu e tau motu ke he hana uaina; ko e mena ia kua goagoa ai e tau motu. 8 Kua veli fakalutukia a Papelonia, kua malipilipi a ia; kia tagi fekapai a mutolu ha ko ia; kia uta a e pili pasama ke he hana mamahi, po ke malolo nakai a ia. 9 Ne taute e tautolu a Papelonia ke malolo ai, ka e nakai malolo a ia, kia tiaki e tautolu a ia, ti takitaha a tautolu mo e fano ke he hana a motu; ha kua hoko atu hana fakahala ke he lagi, kua tokoluga ke hoko ke he tau aolagi. 10 Kua fakakite e Iehova ha tautolu a mahani tututonu; kia o mai a, kia talahau ai e tautolu i Siona e gahua a Iehova ha tautolu a Atua. 11 Kia kana e mutolu e tau fana ke kikila; kia toto a e tau akau punuti ke mau; kua fakaohooho e Iehova e tau loto he tau patuiki a Metai; ha ko e hana finagalo ke tau a lautolu mo Papelonia, ke fakaoti ai a ia; ha ko e lalago a Iehova hanai, ko e lalago ni ha ko e hana faituga.
Iuni 12-18
TAU TANAKIAGA HE KUPU HE ATUA | TAGI AUE A IEREMIA 1-5
“Lagomatai he Aga Fakatali a Tautolu ke Fakauka”
(Tagi Aue 3:20, 21) Kua manatu agaia haku loto ki ai, ti fakamaloku hifo ai a ia ki loto ia au. 21 Kua liu manatu ai haku loto ke he tau mena na, ko e mena ia kua amaamanaki ai au.
(Tagi Aue 3:24) Kua pehe haku loto, ko Iehova ko e haku a tufaaga haia; ko e mena ia ke amaamanaki ai au kia ia.
Iehova ko e Haaku a Tufaaga
8 Ko e magafaoa he tau Levi ne eke a Iehova mo tufaaga ha lautolu. Ka e uho lahi ai ke he tau tagata Levi takitaha ke fakaaoga e talahauaga “ko Iehova ko e haku a tufaaga haia” ke fakakite e fakamooliaga ke he Atua mo e falanaki ki a ia. (Aue 3:24) Taha he tau Levi ia ko e tagata uhu mo e fati lologo. To hagaao a tautolu ki a ia ko Asafo, ka e liga ko ia ko e tagata he fale a Asafo, ko e Levi ne takitaki e tau tagata uhu lologo he vahā he Patuiki ko Tavita. (1 Nofo. 6:31-43) Ia Salamo 73 ne totou e tautolu ko Asafo (po ke taha he haana tau fanau) ne fakahakuhaku. Ne mahekeheke a ia ki a lautolu ne mahani kelea kua moui monuina ati hoko a ia ke pehē: “Ko e moli ni kua fakameā teao e au haku loto; ti kua holoholo e au haku tau lima neke hala au, ka e teao ni.” Mailoga ai e ia kua maheu kehe haana a fekafekauaga lilifu; ne kaumahala a ia ke loto fakaaue ko Iehova e tufaaga haana. Ne tupetupe fakaagaaga a ia ati “hoko ke he aho ne fina atu ai [a ia] ke he faituga he Atua.”—Sala. 73:2, 3, 12, 13, 17.
(Tagi Aue 3:26, 27) Kua mitaki ke amaamanaki mo e tatali fakatekiteki ke he fakamouiaga mai ia Iehova. 27 Kua mitaki ke he tagata ke fua e ia e lakau hahamo, he fuata ai a ia.
Tau Fakamaamaaga Mai he Tohi he Tagi Aue
3:21-26, 28-33. Maeke fēfē ia tautolu ke fakauka ti pihia foki ka matematekelea lahi mahaki? Kua tala mai tuai e Ieremia ki a tautolu. Kua nakai lata ia tautolu ke nimo ko Iehova kua lahi e fakaalofa-totonu mo e laulahi foki haana fakaalofa noa. Kua lata foki ia tautolu ke manatu, ha kua momoui a tautolu ko e taha kakano mitaki a ia ke nakai fakalolelole ke he amaamanakiaga mo e lata ia tautolu ke fakauka mo e tatali fakatekiteki, he nakai fegui, ki a Iehova ma e fakamouiaga. Lafi ki ai, kua lata ia tautolu ke “tuku [ha tautolu a] gutu ke he efuefu,” kakano ke omaoma fakatokolalo ke he tau kamatamata he mailoga kua fai kakano mitaki ati fakaatā ai he Atua ke tupu.
3:27. Ko e fehagai ke he tau kamatamata he tua he vahā fuata kua liga kakano ke fakauka ke he tau mena vihi mo e fakafiufiu. Ka kua ‘mitaki ke he tagata malolō ke fua e ia e lakau hahamo, he fuata ai a ia.’ Ko e ha? Kakano ko e ako ke fua e lakau hahamo he matematekelea he vahā tote to tauteute e tagata ke fehagai ke he tau paleko he vahā ka lahi hake a ia a mui.
Kumikumi Hifo e Tau Koloa Fakaagaaga
(Tagi Aue 2:17) Kua eke e Iehova e mena ne finagalo ai a ia, kua fakamoli e ia e kupu ne poaki mai ai e ia he tau aho ne aho mua; kua ulu moumou e ia, ti nakai fakaalofa mai a ia; ko ia ne fiafia ai a ia ne fai fi kia koe; kua fakatokoluga e ia e hoe ha lautolu kua eke a koe mo fi ha lautolu.
Tau Fakamaamaaga Mai he Tohi he Tagi Aue
2:17—Ko e heigoa e “kupu” pauaki ne fakamooli e Iehova hagaao ki Ierusalema? Kua hagaao mooli e kupu nei ke he Levitika 26:17, ne pehē: “To eke foki e au a mutolu mo tau fi haku, ti mamate ai a mutolu ki mua ha lautolu kua fai fi kia mutolu; to pule foki a lautolu kua fakavihia a mutolu kia mutolu, to fehola foki a mutolu ka e nakai tutuli atu e taha kia mutolu.”
(Tagi Aue 5:7) Ne hala e tau matua ha mautolu, ti nakai ha i ai a lautolu; ka ko mautolu, kua fua e mautolu ha lautolu a tau mahani kelea.
Tau Fakamaamaaga Mai he Tohi he Tagi Aue
5:7—Kua fakahala kia e Iehova e tau tagata ha ko e hala he tau matua tupuna ha lautolu? Nakai, ne nakai fakahala e Iehova e tau tagata ha ko e hala he tau tupuna ha lautolu. “To takitokotaha a tautolu mo e talatala atu hana mahani ke he Atua,” he talahau he Tohi Tapu. (Roma 14:12) Ka e maeke e lauiaaga he tau hala ke ha ha tumau i ai mo e to logona he tau atuhau a mui. Ma e fakatai, ha kua tapuaki tupua e tau Isaraela i tuai, ne kua uka lahi ma e tau Isaraela tua fakamooli he vahā fakamui ke tapiki ke he puhala tututonu.—Esoto 20:5.
Totouaga he Tohi Tapu
(Tagi Aue 2:20–3:12) Iehova na e fofoga mai a, mo e kitekite mai a a koe kia lautolu kua eke e koe e tau mena nai ki ai. Ke kai kia he tau fifine ha lautolu a fanau ko e tau tama ikiiki ne hapai he tau lima? Ke kelipopo kia ke he faituga he Iki e ekepoa mo e perofeta. 21 Kua takoto ke he kelekele i fafo e tau tama mo e tau patu; ko e haku a tau tamāfine ikiiki mo e haku a tau fuata kua keli he pelu; ne kelipopo e koe a lautolu ke he aho he hau a ita; ne keli e koe, ti nakai fakahao e koe a lautolu. 22 Kua ui e koe ke tuga he aho he galue ke he tau mena ke matakutaku ai kua agaagai mai kia au; ti nakai fai tagata kua hao, po ke taha ne toe ke he aho ne ita ai a Iehova; ko lautolu ne hapai e au mo e leveki ai e au, kua fakotioti e ia ne fai fi mai a lautolu.
3 Ko au ko e tagata kua kitia e matematekelea ke he akau he hana ita. 2 Ne takitaki e ia au mo e ta mai ai e ia au ke he pouli, ka e nakai ko e maama. 3 Ko e moli kua liuaki mai foki e ia hana lima ke akonaki kia au ke he aho katoa. 4 Ko ia ne oti ai haku a kakano mo e haku a kili; kua lipilipi e ia haku a tau huimotua. 5 Kua ati hake e ia e tau kolo ke tau kia au, kua agaagai e ia au ke he mena kona mo e mamahi. 6 Kua fakanofo e ia au ke he tau mena pouli, tuga na lautolu ne mamate ne aho mua. 7 Kua puipui e ia au ke he tau fahi oti ti nakai maeke au ke fina atu; kua fakamamafa e ia haku a tau liliaga apa kula. 8 Ka tagi atu foki au mo e kalaga atu, kua pa mai e ia haku a liogi. 9 Kua puipui e ia haku a tau puhala ke he tau maka tātā, kua fakakeukeu e ia haku a tau puhala loto. 10 Kua eke a ia tuga ne urosa kua takahao kia au, ko e leona foki ke he tau mena galo. 11 Kua fakaliu kehe e ia haku a tau puhala, kua hēhē e ia au; kua fakanofo tokotaha e ia au. 12 Kua loloku e ia hana kaufana, kua fakatu e ia au tuga ne fakamailoga ke fana ki ai.
Iuni 19-25
TAU TANAKIAGA HE KUPU HE ATUA | ESEKIELU 1-5
“Fiafia a Esekielu ke Fakamatala e Fekau he Atua”
(Esekielu 2:9–3:2) Ne kitekite au, ti kitiala, ko e lima ne fakaolo mai kia au; kitiala, ha ha i ai e tohi vakai. 10 Kua fofola ai e ia ki mua haku, ne tohi ai i loto mo tua, ne tohi ai e tagi aue, mo e tagi, mo e tagi fekapai.
3 Kua pehe mai a ia kia au, Ko e tama he tagata na e, kia kai a e mena ke moua ai e koe; kia kai a e koe e tohi vakai na ti fano a koe, mo e vagahau atu ke he magafaoa a Isaraela. 2 Ti fakamaga e au haku gutu, ti fagai ai e ia au ke he tohi vakai na.
Fehagai mo e Tau Paleko he Gahua he Taha Fale mo e Taha Fale
6 Ne fakakite he tohi a Esekielu e taha mena foki ka maeke ke lagomatai a tautolu ke vagahau mo e fakamalolō. He fakakiteaga, ne age e Iehova ki a Esekielu e tohi vakai ne tohi faahi ua ke he “tagi aue, mo e tagi, mo e tagi fekapai” ti tala age ki a ia ke kai ai, he pehē: “Ko e tama he tagata na e, kia talia a e koe ke he manava hau, kia makona ai hau a manava he tohi vakai na kua ta atu e au kia koe.” Ko e heigoa e kakano he fakakiteaga nei? Kua lata ia Esekielu ke manamanatu katoatoa ke he fekau ne amanaki a ia ke fakailoa. Kua eke mo vala haana, ha kua lauia haana tau logonaaga he fatuakiloto. Ne matutaki e perofeta ke talahau: “Ti kai ai e au, kua tuga ne meli ke he haku gutu he humelie.” He fakailoa e fekau he Atua ke he tau tagata ko e mena fiafia lahi—kua tuga e kamata he meli—ki a Esekielu. Ne logona hifo e ia e lilifu pauaki ke hukui a Iehova mo e ke fakamooli e kotofaaga nei ne foaki he Atua, pete ni ko e fakailoa a ia he fekau malolō ke he tau tagata nakai talia.—Totou Esekielu 2:8–3:4, 7-9.
7 Kua ha ha he fakakiteaga e hatakiaga aoga ma e tau fekafekau he Atua he vahā nei. Ha ha foki ia tautolu e fekau malolō ke fakailoa ke he tau tagata ne nakai loto fakaaue tumau ke he gahua ha tautolu. Ma tautolu ke matutaki ke kitia e fekafekauaga faka-Kerisiano ha tautolu ko e kotofaaga foaki he Atua, kua lata ia tautolu ke puke fakaagaaga. Ko e tau aga fakaako fakateaga mo e nakai taute tumau ka nakai lahi ma tautolu ke manamanatu katoatoa ke he Kupu he Atua. Maeke nakai ia koe ke holo ki mua e tuaga mitaki po ke tumau ke he totouaga fakatagata he Tohi Tapu mo e fakaako ke he Tohi Tapu haau? Maeke nakai ia koe ke manamanatu hokulo tumau ke he mena ne totou e koe?—Sala. 1:2, 3.
(Esekielu 3:3) Ti pehe mai a ia kia au, Ko e tama he tagata na e, kia talia a e koe ke he manava hau, kia makona ai hau a manava he tohi vakai na kua ta atu e au kia koe; ti kai ai e au, kua tuga ne meli ke he haku gutu he humelie.
Tau Fakamaamaaga Mai he Tohi a Esekielu—I
2:9–3:3—Ko e ha e tohi vakai he tau tagi fekapai mo e ooi ne humelie ai ki a Esekielu? Kua humelie e tohi vakai ki a Esekielu ha ko e aga haana ke he mena kua poaki ki a ia. Ne fiafia lahi a Esekielu ke fekafekau ko e perofeta ki a Iehova.
Kumikumi Hifo e Tau Koloa Fakaagaaga
(Esekielu 1:20, 21) Ko e mena ke fano ki ai e tau agaga ne o ki ai a lautolu, ko e mena ia ke fano ki ai e agaga ha lautolu; ne nikiti ki luga foki e tau veli ke he tau fahi ha lautolu; he ha ha i ai e agaga he tau mena momoui ke he tau veli. 21 Ka o a lautolu, ti o ai a lautolu na; ka tutu foki a lautolu ti tutu ai a lautolu na; ka likiti foki a lautolu ki luga he kelekele, ti likiti ai e tau veliveli fakalataha mo lautolu; he ha ha i ai e agaga he tau mena momoui ke he tau veli.
(Esekielu 1:26-28) Ha ha i luga foki he lagi likoliko i luga he tau ulu ha lautolu, ne ha i ai e fakatai ke he nofoaiki, kua tino mai po ke maka safaira; ha i luga foki he fakatai ke he nofoaiki ko e fakatai kua tino mai po ke tagata i luga hana. 27 Ne kitia foki e au tuga ne tino mai he apa kikila, ne tino mai tuga e afi ne takai ai i loto, ne tino mai he hana tokupu ke hoko hake ki luga; ne tino mai foki he hana tokupu ke hoko hifo ki lalo, ne kitia foki e au kua tino mai tuga ne afi, ne ha i ai foki e kikila ne agaagai ai. 28 Tuga ne tino mai e tagaloa ke he aolagi ke he aho uha, ne pihia e tino mai he hana kikila ne agaagai ai. Ko e hana tino mai ko e fakatai ia ke he lilifu a Iehova. Ne kitia e au ti veli fakafohifo ai au, ti logona ai e au e leo he taha kua vagahau mai.
Tau Fakamaamaaga Mai he Tohi a Esekielu—I
1:4-28—Ko e heigoa ne fakatino he kariota he lagi? Kua fakatino he kariota e vala he fakatokatokaaga ha Iehova he lagi ne ha ha ai e tau mena momoui fakaagaaga kua tua fakamooli. Ko e punaaga he malolō ha lautolu ko e agaaga tapu ha Iehova. Ko Ia ne heke he kariota, ne hukui a Iehova, kua mua atu e lilifu. Ko e fakatotoka haana kua fakatai ke he tagaloa fulufuluola.
(Esekielu 4:1-7) Ko koe foki ko e tama he tagata, kia ta mai e koe e maka kelekele, mo e tuku ai ki mua hau, mo e ta ai e koe e maga, ko Ierusalema; 2 Kia pa takai ai, mo e ati e kolo ke tau ki ai, mo e aku fakatumutumu ki ai e kelekele, kia heapi foki ki ai, mo e tuku takai ai e tau mena ke tuki aki. 3 Kia ta mai foki e koe e lapatoa lapalapa, mo e fakatu e koe ke eke mo kaupa lapatoa he vaha loto hau mo e maga; ti hagao atu a koe ki ai, to pa takai ai a ia, ti pa takai e koe a ia. To eke ia mo fakamailoga ke he magafaoa a Isaraela. 4 Ko koe foki kia takoto a koe ke he fahi hema hau, mo e tuku ai e koe ki luga hau e mahani kelea he magafaoa a Isaraela, ko e tau aho katoa ne takoto ai a koe to fua ai e koe e mahani kelea ha lautolu. 5 Ha kua kotofa e au kia koe e tau tau ne mahani kelea ai a lautolu, ko e hana tau aho ka totou ne tolu e teau ti hivagofulu e aho, ke fua ai e koe e mahani kelea he magafaoa a Isaraela. 6 Ka fakakatoa ai e koe e tau aho ia ti takoto ai a koe ke he hau a fahi matau, kia fua ai e koe e mahani kelea he magafaoa a Iuta ke he fagofulu e aho; fakalata e aho taha ke he tau taha, ko e aho taha ko e tau taha ia, kua kotofa ai e au kia koe. 7 Ti hagao atu a koe ki Ierusalema kua pa takai, ti toka kehe e koe e tapulu mai he lima hau, mo e talahau ai e koe hana malaia.
Tau Fakamaamaaga Mai he Tohi a Esekielu—I
4:1-17—Ne taute fakataitai mooli kia e Esekielu e tala ke he pātakai ka hoko ki Ierusalema? Ko e ole ha Esekielu ke hiki e gaafi ne tunu aki e areto mo e talia e Iehova e ole haana kua fakakite na taute fakataitai mooli he perofeta e tala ia. Ko e takoto ke he faahi hema kua lata ma e 390 e tau ne hepehepe e magafaoa he kautu tokohogofulu—tali mai he kamataaga he 997 F.V.N. ke he moumouaga ha Ierusalema he 607 F.V.N. Ko e takoto ke he faahi matau kua taute ma Iuta ne 40 e tau ne agahala ai, tali mai he magaaho ne kotofa a Ieremia ko e perofeta he 647 F.V.N. ke he 607 F.V.N. Ke he 430 e aho katoa, ne moui a Esekielu he mena kai mo e magavai tote, ko e fakakiteaga fakaperofeta to hoko e hoge he magahala ka pātakai a Ierusalema.
Totouaga he Tohi Tapu
(Esekielu 1:1-14) Ko e tau tolugofulu, ke he fa mahani, ke he aho lima he mahina, ne ha i ai au mo e tau tagata he paeaga ne tata age ke he vailele ko Kepara, to maihiua ai e lagi, ti kitia ai e au e tau fakakiteaga mai he Atua. 2 Ko e aho lima he mahina, ko e tau lima haia he paeaaga he patuiki ko Iehoakina, 3 Ne hoko mai ai e kupu a Iehova kia Esekielu ko e tama a Posai ko e ekepoa, ke he motu he tau tagata Kaletaia tata age ke he vailele ko Kepara; ti ha i luga hana ke he mena ia e lima a Iehova. 4 Ne kitekite au, kitiala, ko e afa ne hau he fahi tokelau, ko e aolagi lahi, mo e afi, kua huhunu ni e ia a ia, ko e kikila foki kua agaagai ai ke he aolagi, mai loto foki ne tino mai po ke apa kikila mai loto he afi. 5 Mai loto foki ko e tau fakatai ke he tau mena momoui ne fa, ko e ha lautolu a tino mai hanai, kua fakatai a lautolu ke he tagata. 6 Ko e takitaha foki a lautolu mo e hana tau mata ne fa, takitaha foki mo e hana tau tapakau ne fa. 7 Ko e tau hui ha lautolu, ko e tau hui hahako ia, mo e tau aloalohui ha lautolu kua tuga e tau aloalohui he punua povi, ne kikila mai po ke apa kula kua fakakikila. 8 Ha ha i ai foki e tau lima tagata i lalo he tau tapakau ha lautolu ke he tau fahi ne fa ha lautolu; ha ha ia lautolu ne fa, ha lautolu a tau mata mo e ha lautolu a tau tapakau. 9 Ne tutaki ai ha lautolu a tau tapakau ko e taha ke he taha; nakai tafilu he o a lautolu; ka e takitaha a lautolu mo e fano fakahako atu ki mua hana. 10 Ko e fakatai foki he tau mata ha lautolu, ha ha ia lautolu ne fa e tau mata po ke tagata, mo e tau mata po ke leona ke he fahi matau; ha ha ia lautolu ne fa foki e tau mata po ke povi ke he fahi hema; ha ha ia lautolu ne fa foki e tau mata po ke aeto. 11 Ne vevehe kehekehe ai e tau mata ha lautolu mo e tau tapakau ha lautolu i luga; takitaha mo e tutaki ai e tau tapakau ne ua, ko e tau tapakau ne ua foki ne ufiufi ai ha lautolu a tau tino. 12 Ne takitaha a lautolu mo e fano fakahako atu ki mua hana; ko e mena ka fano ki ai e agaga kua o ki ai a lautolu, nakai tafilu a lautolu, he o atu a lautolu. 13 Ko e fakatai foki he tau mena momoui, ne tino mai a lautolu tuga ne tau malala kaka he afi puho, ne tino mai po ke tau lamepa; ne faifano ai a ia ke he vaha he tau mena momoui; ne kikila foki e afi, mo e kapa e uhila mai loto he afi. 14 Ne tafepoi taufeliuaki foki e tau mena momoui, kua tino mai tuga ne uhila.
Iuni 26–Iulai 2
TAU TANAKIAGA HE KUPU HE ATUA | ESEKIELU 6-10
“To Fakamailoga Nakai a Koe ma e Fakahaoaga?”
(Esekielu 9:1, 2) Ti ui mai a ia mo e leo lahi, kua logona atu e au, kua pehe mai, Kia fakatata mai e koe a lautolu kua taui atu ke he maga, kia takitaha mo e hana kanavaakau ke keli aki ke he hana lima. 2 Ti kitiala, ne o mai e tau tagata tokoono ke he puhala he gutuhala i luga, ne fehagai mo e fahi tokelau, takitaha mo e hana kanavaakau ke ta aki ke he hana lima; ka ko e taha tagata ha ha ia lautolu ne tapulu ai a ia ke he ie lino, kua tau ai ke he hana tokupu e lupo vaitohi he tohikupu, ne huhu atu ki fale a lautolu, ti tutu ai a lautolu ke he tapa he fatapoa apa kula.
Tau Hūhū he Tau Tagata Totou
He fakakiteaga ha Esekielu, ko hai ne hukui he tagata ne totō e lupo vaitohi he tohikupu mo e tau tagata tokoono ne totō e tau kanavaakau ke ta aki?
▪ Kua hukui e lautolu e tau kau malolō he lagi ne putoia ke he moumouaga ha Ierusalema mo e to putoia foki ke he moumouaga he lalolagi kelea ha Satani i Amaketo. Ko e maamaaga nei kua hiki. Ko e ha kua lata ke hiki?
Ato hoko e 607 F.V.N., ne fakakite e Iehova ki a Esekielu e fakakiteaga ke he mena ka tupu i Ierusalema ato moumou ai. He fakakiteaga, ne kitia e Esekielu e tau mena kelea loga hane tutupu i ai. Ti kitia mogoia e ia tokoono e tagata ne totō e “kanavaakau ke ta aki ke he hana lima.” Ha ha ai foki mo lautolu e tagata ne “tapulu ai ke he ie lino” ne totō “e lupo vaitohi he tohikupu.” (Esekielu 8:6-12; 9:2, 3) Ne tala age ke he tagata nei ke fano ke he maaga “mo e fakamailoga ai . . . ke he tau matalē ha lautolu e tau tagata kua tauoi mo e mānu ha ko e tau mena vihiatia kua eke e lautolu i ai.” Ti ko e tau tagata tokoono ne totō e tau kanavaakau ne tala age ke tamate a lautolu oti he maaga ne nakai fai fakamailoga. (Esekielu 9:4-7) Ko e heigoa ha tautolu ka fakaako mai he fakakiteaga nei, ti ko hai e tagata ne totō e lupo vaitohi he tohikupu?
Kitia e Esekielu e fakakiteaga nei he 612 F.V.N. Ko e perofetaaga ne fakamooli fakamua, lima e tau he mole he mogo ne fakaatā e Iehova e tau kautau Papelonia ke moumou a Ierusalema. He puhala nei, fakaaoga e Iehova e tau tagata Papelonia ke fakahala e tau tagata nakai omaoma haana. (Ieremia 25:9, 15-18) Ka e kua e tau Iutaia tututonu ne nakai talia ke he tau mena kelea oti hane tutupu he maaga? Matakite a Iehova ke fakahao a lautolu.
He fakakiteaga, ne nakai fakamailoga mooli e Esekielu ha tagata po ke fai vala ke he moumouaga he maaga. Ka ko e tau agelu ne takitaki e moumouaga ha Ierusalema. Ti foaki he perofetaaga nei e magaaho ma tautolu ke kitia e mena ka tupu he lagi. Tala age a Iehova ke he tau agelu haana ke fakatokatoka e moumouaga he tau tagata kelea mo e mailoga to fakahao a lautolu ne tututonu.
To fakamooli foki e perofetaaga nei he vahā anoiha. Fa mahani a tautolu ke talahau ko e tohikupu ne totō e lupo vaitohi kua hukui e lautolu ne fakauku kua momoui agaia he lalolagi. Talahau foki e tautolu kua fakamailoga e tau tagata ke fakahao ka fanogonogo mo e talia e lautolu e tala mitaki ne fakamatala e tautolu. Ka e nakaila leva ia, maaliali ai kua lata ia tautolu ke hiki e fakamaamaaga ha tautolu ke he perofetaaga nei. Fakaako e tautolu mai ia Mataio 25:31-33 ko Iesu kua fakafili e tau tagata. To taute e ia e mena nei he tau mogo i mua he magaaho he matematekelea lahi. Ko lautolu mogoia kua fakafili ti eke mo tau mamoe to fakahao, mo e ko lautolu kua fakafili ti eke mo tau koti to moumou.
Ti ko e heigoa ha tautolu ne fakaako mai he fakakiteaga ha Esekielu? Lima la e fakaakoaga nei:
(1) Ato moumou a Ierusalema, ko Esekielu, pihia mo Ieremia mo Isaia ne hataki e tau tagata hagaao ke he mena ka tupu ke he maaga. Ko lautolu kua tuga e tau tagata toko. Mogonei, fakaaoga e Iehova e matakau tote ia lautolu ne fakauku ke fakaako e tau tagata haana mo e hataki e falu ato kamata e matematekelea lahi. Ti ko e tau tagata oti he Atua, ko e tau fekafekau ha Keriso a ia, ne fai vala ke he gahua hataki nei.—Mataio 24:45-47.
(2) Nakai fakamailoga e Esekielu a lautolu ka fakahao. Nakai fakamailoga foki he tau tagata he Atua mogonei. Ne fakamatala a lautolu ke he falu hagaao ke he mena ka tupu he tau mogo i mua. Taute e gahua fakamatala nei he lalolagi katoa mo e lagomatai he tau agelu.—Fakakiteaga 14:6.
(3) Ko lautolu ne fakahao he magahala ha Esekielu ne nakai fai fakamailoga he tau matalē ha lautolu. Ko lautolu foki he vahā nei ka fakahao to nakai ha ha ai e fakamailoga. Ko e heigoa he tau tagata kua lata ke taute ke hao mai he matematekelea lahi? Ka logona e lautolu e hatakiaga, lata ia lautolu ke fakaako ke fifitaki e Keriso, tukulele a lautolu ke he Atua, mo e lalago e tau matakainaga he Keriso he fakamatala e tala mitaki. (Mataio 25:35-40) He magaaho he matematekelea lahi, to foaki ki a lautolu nei e fakamailoga, kakano ai, to fifili a lautolu ke fakahao.
(4) Ko e tagata ne totō e lupo vaitohi kua hukui a Iesu. He matematekelea lahi, to fakamailoga e Iesu e moto tagata tokologa ka fakafili e ia a lautolu ke eke mo tau mamoe. To maeke mogoia a lautolu ke momoui tukulagi he lalolagi nei.—Mataio 25:34, 46.
(5) He vahā nei ko e tau tagata tokoono ne totō e tau kanavaakau ke ta aki ne hukui he tau kau he lagi kua takitaki e Iesu. To nakai leva ti moumou e tau motu mo e fakaotioti e tau mahani kelea oti.—Esekielu 10:2, 6, 7; Fakakiteaga 19:11-21.
Ko e fakaakoaga ne moua e tautolu mai he fakakiteaga nei kua lagomatai a tautolu ke mauokafua to nakai moumou fakalataha e Iehova a lautolu ne tututonu mo lautolu ne mahani kelea. (2 Peteru 2:9; 3:9) Ko e tau fakaakoaga ne iloa kua fakamanatu foki ki a tautolu ko e gahua fakamatala he magahala ha tautolu kua uho lahi mahaki. Lata e tau tagata oti ke logona e hatakiaga ato hoko mai e fakaotiaga!—Mataio 24:14.
(Esekielu 9:3, 4) Ti hake ai e lilifu he Atua a Isaraela mai luga he kerupi ha ha i ai i luga hana, kua hoko ke he gutuhala he fale. Ti ui mai a ia ke he tagata ne tapulu ai ke he ie lino, ne tau ai ke he hana tokupu e lupo vaitohi he tohikupu. 4 Ti pehe mai a Iehova kia ia, Kia fano a koe ki loto he maga, ki loto ni a Ierusalema, mo e fakamailoga ai e koe ke he tau matalē ha lautolu e tau tagata kua tauoi mo e mānu ha ko e tau mena vihiatia kua eke e lautolu i ai.
(Esekielu 9:5-7) Ti pehe age a ia kia lautolu na kua logona atu e au, Kia o atu a mutolu ke he maga ti mumui atu a mutolu kia ia, mo e keli a e mutolu; aua neke fakahao ai e mutolu ti aua neke fakaalofa. 6 Kia fakaoti a e mutolu e tau tagata momotua, mo e tau fuata, mo e tau tamafine ikiiki mo e tau tama ikiiki, katoa mo e tau fifine; ka e aua neke fakatata ke he taha tagata ne ha i ai e fakamailoga; kia kamata ai foki ke he haku a faituga. Ti kamata ai e lautolu ke he tau tagata momotua ha ha i ai ki mua he fale. 7 Ne pehe atu foki a ia kia lautolu, Kia fakakelea a e mutolu e fale, mo e fakapuke ai e tau lotopa kia lautolu kua tamate; kia o atu ā mutolu. Ti o atu a lautolu, ti kelipopo ai e lautolu e tau tagata ke he maga.
Kumikumi Hifo e Tau Koloa Fakaagaaga
(Esekielu 7:19) To liti ki fafo e lautolu ha lautolu a tau ario, mo e tau auro ha lautolu to eke ia mo mena kelea; nakai maeke ke he ario ha lautolu mo e auro ha lautolu ke laveaki a lautolu ke he aho he ita a Iehova; to nakai makona ai a lautolu, to nakai makona ai foki e tau manava ha lautolu; ke eke ia mo mena ne tupetupe ai ti mahani kelea ai a lautolu.
Ko e Mitaki Mua Ue Atu he Fakaakoaga Faka-Atua
10 Ko Iehova he tuaga kehe ue atu ke lagomatai a tautolu ke mautauteute ma e vahā anoiha ha kua iloa e ia e tau mena ka tutupu. Ne fifili e ia e vahā anoiha he tau tagata. (Isaia 46:9, 10) Kua fakakite he perofetaaga he Tohi Tapu “kua tata mai e aho lahi a Iehova.” (Sefa. 1:14) Hagaao ke he aho ia, to fakamooli e tau kupu he Tau Fakatai 11:4: “Nakai aoga e koloa ke he aho ke tupu ai e ita; ka ko e mahani tututonu to laveaki e ia mai he mate.” Ka hoko mai e magaaho he fakafiliaga ha Iehova ke fakahala e lalolagi ha Satani, ko e mena kua mua atu ko e tuaga ha tautolu mo e Atua. To nakai fai aoga e tupe. Kua pehē e Esekielu 7:19: “To liti ki fafo e lautolu ha lautolu a tau ario, mo e tau auro ha lautolu to eke ia mo mena kelea.” Kua maeke he iloa tuai ia ke lagomatai a tautolu ke pulotu mogonei.
(Esekielu 8:12) Ti pehe mai a ia kia au, Ko e tama he tagata na e, kua kitia nakai e koe e tau mena ne eke he tau patu he magafaoa a Isaraela ke he pouli, takitaha e tagata ke he hana poko ne toka ai e tau fakatino? ha kua pehe a lautolu, Nakai ni fioia e Iehova a tautolu; kua tiaki e Iehova e lalolagi.
Kua Fakaatā Kia e Koe e Agaaga he Atua ke Takitaki a Koe?
14 Kakano he tua kua matapatu ai na mooli a Iehova ko e Atua ki a tautolu. Ka nakai mooli e Atua ki a tautolu, kua mukamuka lahi a tautolu ke taute e mahani hehē. Manamanatu ke he mena ne tupu ke he tau tagata he Atua he vahā i tuai. Ne fakakite e Iehova ke he perofeta ko Esekielu e tau mena fakateteki ne taute fufū, he pehē: “Ko e tama he tagata na e, kua kitia nakai e koe e tau mena ne eke he tau patu he magafaoa a Isaraela ke he pouli, takitaha e tagata ke he hana poko ne toka ai e tau fakatino? ha kua pehe a lautolu, Nakai ni fioia e Iehova a tautolu; kua tiaki e Iehova e lalolagi.” (Eseki. 8:12) Mailoga nakai e koe e mena ne lafi ke he lekua? Ne nakai talitonu a lautolu kua mailoga e Iehova e tau mena ne taute e lautolu. Nakai mooli a Iehova ki a lautolu.
Totouaga he Tohi Tapu
(Esekielu 8:1-12) Ko e tau ono, ko e ono mahina, ko e aho lima he mahina ne nofo ai au ke he fale haku, ne nonofo ai foki e tau patu Iuta ki mua haku, ti hoko mai ai e lima he Iki ko Iehova ki luga ia au. 2 Ti kitekite au, kitiala, ko e fakatai kua tino mai tuga e afi; ne tino mai mai he tokupu hana ke hoko ki lalo tuga e afi; ne tino mai foki mai hana tokupu ke hoko hake ki luga tuga ne kikila he lagi, ne tuga e tino mai he apa kikila. 3 Ne fakaolo mai e ia e fakatino he lima mo e toto e ia au ke he fili lauulu he haku a ulu; ti ta hake he Agaga au ki luga ke he vaha he lagi mo e lalolagi, mo e uta e ia au ke he fakakiteaga mai he Atua ki Ierusalema, ke he mena ne hu atu ai ke he gutuhala i loto ne hagao atu ke he fahi tokelau, ke he mena ne toka ai e tupua he ita tafuā, ne fakatupu ai e ita tafuā. 4 Ti kitiala, ha ha i ai ke he mena ia e lilifu he Atua a Isaraela, ne tino mai ai tuga he kitia e au ke he kelekele tatai. 5 Ti pehe mai a ia kia au, Ko e tama he tagata na e, kia haga hake a a koe ke he puhala ke he fahi tokelau. Ti haga hake au ke he puhala ke he fahi tokelau, ti kitiala, ha ha he fahi tokelau he gutuhala he fatapoa, ko e tupua he ita tafuā hanā ke he mena ne fina atu ai. 6 Ti pehe mai a ia kia au, Ko e tama he tagata na e, kua kitia nakai e koe e tau mena kua eke e lautolu; ko e tau mena vihiatia ko e tau mena lalahi, kua eke he magafaoa a Isaraela i hinai, kia fakamamao ai au mo e haku a faituga? ka kia tafilu a koe ti kitia ai e koe e tau mena ne mua he vihiatia. 7 Ti ta mai e ia au ke he gutuhala he lotopa, ti kitekite ai au, kitiala, ko e pu ke he kaupa. 8 Ti pehe mai a ia kia au, Ko e tama he tagata na e, kia keli a a koe ke he kaupa, ti keli ai au ke he kaupa, ti kitiala, ko e gutuhala. 9 Ti pehe mai a ia kia au, Kia hu atu a mo e kitekite ke he tau mena kelea, ko e tau mena vihiatia kua eke e lautolu ke he mena na. 10 Ti hu atu au, ti kitia ai e au; kitiala, ko e tau fakatino he tau mena totolo, mo e tau manu huifa oti ne vihiatia, mo e tau tupua oti he magafaoa a Isaraela, kua ta ai ke he kaupa ne agaagai ai. 11 Ne tutu ai foki e tau tagata tokofitugofulu he tau patu he magafaoa a Isaraela, ti tu ai foki mo lautolu a Iaasenaia ko e tama a Safana, ko e tagata mo e hana kapiniu ke huhunu ai e tau mena manogi ha ha he lima hana, ti hake ai e ahua lahi he tau mena manogi. 12 Ti pehe mai a ia kia au, Ko e tama he tagata na e, kua kitia nakai e koe e tau mena ne eke he tau patu he magafaoa a Isaraela ke he pouli, takitaha e tagata ke he hana poko ne toka ai e tau fakatino? ha kua pehe a lautolu, Nakai ni fioia e Iehova a tautolu; kua tiaki e Iehova e lalolagi.