NKHANI YOPHUNZILA N.° 3
NYIMBO N.° 35 ‘Mukosimikijila kuti vinthu vofunikila ngako ni vini’
Mukopanga vosankha vamene vingakondweleshe Yehova
“Kuyopa Yehova nichiyambi cha nzelu, ndipo keno ungaziŵe Mulungu, wamene ni ntuŵa ngako, uzankhale womvwisha vinthu.”—MIY. 9:10.
CHOLINGA CHANKHANI
Munkhani ino, tiwone mwatingakatishile ntchito vinthu vatuziŵa komasoti luso yomvwisha vinthu kuti tikopanga vosankha mwanzelu.
1. Kansi ni vuto yotyani yatukumana nayo tonse?
SEWO tufunikila kupanga vosankha nsiku iliyonse. Vosankha viyakine n’vosavuta, monga chakulya chatingalye kummawa olo nthawe yoyona. Koma vosankha viyakine n’vovuta ngako. Vinthu vatingasankhe vingakhuze thanzi, chisangalalo, ŵanthu ŵatukonda, komasoti vinthu vatuchita polambila Yehova. Tufuna kuti sewo pamozi na banja yasu tikopindula na vinthu vatusankha. Kupambana vonse, tufuna kuti vosankha vatupanga, Yehova akokondwela navo.—Alo. 12:1, 2.
2. Kansi nivinthu votyani vingakuyavyeni kupanga vosankha mwanzelu?
2 Mungavutikelini kupanga chosankha mwanzelu keno (1) muziŵa nkhani yonse, (2) muganizila vakuganiza Yehova pankhani yamene iyo, komasoti (3) muganizila vamungachite. Nkhani ino ifotokoze vinthu vamene ivi, ndipo itiyavye kuziŵa vatingachite kuti tinkhale na luso yoziŵa vinthu.—Miy. 2:11.
MUKOYAMBA MWAZIŴA NKHANI YONSE
3. Fotokozani chifukwa chake tufunikila kuziŵa nkhani yonse tikaliyepanga chosankha.
3 Chinthu choyamba chatufunikila kuchita kuti tipange chosankha mwanzelu, nikuziŵa nkhani yonse. Ndaŵa yanji vamene ivi n’vofunika? Tiyelekezele kuti munthu olwala matenda akulu ndipo waluta kuli dokota kuti amuyavye. Kansi dokota wamene uyo angaziŵe mankhwala aweme ŵangamupase akaliyemupima poyamba olo kumukonsha makonsho? N’vowonekelatu kuti angaziŵelini. Namwesoti mungakwanishe kupanga chosankha chiweme pavuli pakuti mwaganizila ngako mfundo zonse zukatijana na vuto yanu. Kansi mungachite tyani vamene ivi?
4. Mokatijana na Miyambo 18:13, kansi mungasimikijile tyani kuti muziŵa nkhani yonse? (Onanisoti chithunzi.)
4 Kanyinji-kanyinji, mwewo mungaziŵe nkhani yonse keno mulikonsha makonsho. Tiyelekezele kuti mwaitiwa kuphwando. Kansi mwewo mungalute? Keno munecho waphwando mumuziŵalini komasoti vati akachite ŵanthu paphwando yamene iyo, mufunikila kulikonsha makonsho monga akuti: “Kansi phwando ikachitikile kuni komasoti nthawe yanji? Kansi kuzawele ŵanthu anyinji tyani? Kansi akuti azalolele phwando yamene iyo niŵani? Kansi kuzawele ŵanthu otyani? Kansi kuzachitike vinthu votyani? Kansi kuzaŵe kumwa walwa?” Mayankho amakonsho amene aŵa angakuyayveni kuti musankhe mwanzelu.—Ŵelengani Miyambo 18:13.
Mukosenga ayanu kuti akuyavye kuziŵa nkhani yonse (Onani ndime 4)a
5. Kansi mufunikila kuchita chinji pavuli pakuti mwaziŵa nkhani yonse?
5 Pavuli pakuti mwaziŵa nkhani yonse, iganizileni ngako nkhani yamene iyo. Mwachisanzo, kansi mungachite tyani keno paphwando yamene iyo pakawele ŵanthu asakonkheja mfundo za m’Baibolo, olo keno ŵanthu azamwe walwa mwauchakolwa? Kansi pali chilichonse chamuziŵako chamene chuwonesha kuti phwando yamene iyo izankhale iipa? (1 Pet. 4:3) Kansi mungachite tyani keno kuluta kuphwando yamene iyo kuzachitishe kuti muluze misonkhano yampingo olo utumiki wakumunda? Kuganizila mbali zonse zankhani yamene iyo, kungakuyavyeni kuti mupange chosankha chiweme. Makonsho amene aŵa angakuyavyeni mwewo kuwona nkhani yamene iyo moyenelela. Koma pali chinthu chiyakine chamufunikila kuchita. Likonsheni kuti, ‘kansi Yehova oiwona tyani nkhani yamene iyi?’—Miy. 2:6.
MUKOGANIZILA VAKUGANIZA YEHOVA PANKHANI YAMENE IYO
6. Mokatijana na Yakobo 1:5, ndaŵa yanji tufunika kusenga Yehova kuti atiyavye?
6 Mukosenga Yehova kuti akuyavyeni kuziŵa mwakuganizila. Yehova otilonjeza kuti azatipase nzelu kuti tikopanga vosankha vakukondwela navo yove. Mulungu opeleka nzelu zamene izi “na ntima wonse kuli onse paliye kutotofya.”—Ŵelengani Yakobo 1:5.
7. Kansi n’chinji chingakuyavyeni kuziŵa maganizo a Yehova pa nkhani iyakine? Pelekani chisanzo.
7 Pavuli pomusenga Yehova kuti akusogoleleni, mukonkhala tchelu kuti muwone mwakukuyankhilani. Ganizilani ivi: Keno muli m’dela iyakine ndipo mwaluŵila, mungasenge munthu wam’dela yamene iyo kuti akuyavyeni. Koma kansi mungapitilije ulwendo wanu yove akaliye kuyankhani? N’vowonekelatu kuti mungachitelini tetyo. Mwewo mungamvwishile mosamala malangizo ŵangakupaseni. Molingana na vamene ivi, mukasenga Yehova kuti akupaseni nzelu, mukoŵelenga mfundo komasoti malamulo am’Baibolo okatijana na vuto yamukumana nayo kuti muwone mwakuyankhila mapemphelo ŵanu. Mwachisanzo, pamuganizila phwando yatatomola poyamba keno mungalute olo yayi, mungaganizile vayunena Baibolo pa nkhani ya maphwando aipa, kukatijana na ŵanthu aipa, komasoti kufunika koika vinthu vokhuza Ufumu pa malo oyamba.—Mat. 6:33; Alo. 13:13; 1 Ako. 15:33.
8. Kansi mungachite tyani kuti mufwane thandizo keno musakila malangizo? (Onanisoti chithunzi.)
8 Koma olo n’tetyo, nthawe ziyakine mungafunike kuyavyiwa kuti mufwane malangizo ŵamufunikila. Mwewo mungafwane malangizo kuli mkwasu olo kalongosi wamene oziŵa vinyinji. Koma mungapindulesoti pamusakila pamweka malangizo amene aŵa. Mwewo mungafwane malangizo anyinji oyavya pokatishila ntchito vipangizo vasu vophunzilila Mawu a Mulungu monga Buku yofufuzila nkhani ya Mboni za Yehova komasoti Malemba a moyo Wachikhilisitu. Mukokumbukila kuti cholinga chanu ni kupanga chosankha chingakondweleshe Yehova.
Mukoganizila vakuganiza Yehova pa nkhani yamene iyo (Onani ndime 8)b
9. Kansi tingasimikijile tyani keno vosankha vasu Yehova angakondwele navo? (Aifenso 5:17)
9 Kansi tingaziŵe tyani kuti vinthu vatasankha vingakondweleshe Yehova? Chinthu choyamba ni kumuziŵa luweme Mulungu. Baibolo yunena kuti: “Keno ungaziŵe Mulungu, wamene ni Ntuŵa ngako, uzankhale womvwisha vinthu.” (Miy. 9:10) N’chendi, nzelu ngazo-ngazo zuwela chifukwa choziŵa Yehova, cholinga chake, vinthu vakukonda, komasoti vakuzondana navo. Likonsheni kuti, ‘Molingana na vinthu vanuziŵa vokhuza Yehova, kansi ningapange vosankha votyani vamene vingamukondweleshe?’—Ŵelengani Aifenso 5:17.
10. Ndaŵa yanji mfundo zam’Baibolo n’zofunika ngako kupambana miyambo komasoti chinkhalidwe cha ŵanthu am’banja mwasu?
10 Kuti tikondweleshe Yehova, nthawe ziyakine tufunika kuchita vinthu vamene ayasu angakondwelelini navo. Mwachisanzo, makolo ayakine angakakamije mwana wawo kuti alunguliwe na munthu wolemela olo kuti ni wosatang’a mwauzimu. N’chendi kuti ove ofunalini kuti mwana wawo azavutike mwakuthupi. Koma kansi niŵani akuti azamuyavye kuti akule mwauzimu? Kansi maganizo a Yehova ni otyani pa nkhani yamene iyi? Yankho tuifwana pa Mateyo 6:33. Pa lemba yamene iyi Akhilisitu otang’ishiwa kuti ‘akoika Ufumu [. . .] pamalo oyamba.’ Olo kuti tulemekeza makolo komasoti ŵanthu onkhala m’dela yasu, cholinga chasu chikulu ni kukondwelesha Yehova.
MUKOGANIZILA MOSAMALA MUKAFUNA KUPANGA CHOSANKHA
11. Kansi ni nkhalidwe yotyani yatufwana pa Afilipi 1:9, 10, yamene ingatiyavye kuganizila ngako vatingachite?
11 Pavuli poganizila mfundo za m’Baibolo zamene zingakuyavyeni, mufunika kuganizila mosamala vamungachite. (Ŵelengani Afilipi 1:9, 10.) Luso yoganiza ingakuyavyeni kuziŵa vinthu vingachitike pavuli popanga chosankha. Nthawe ziyakine kupanga chosankha kunkhala kosavuta. Koma n’vosankhalini vonse vamene vingankhale vosavuta. Luso yoziŵa vinthu ingakuyavyeni kusankha luweme, olo pankhani zovuta ngako.
12-13. Kansi luso yomvwisha vinthu ingakuyavyeni tyani kusankha vinthu mwanzelu pankhani yokhuza ntchito?
12 Ganizilani chochitika ichi chokonkhapo. Tiyelekezele kuti musakila ntchito yamene ingakuyavyeni kuti mukosamalila banja yanu. Pavuli pake mwafwana ntchito ziŵili. Mwewo muganizila mfundo zosiyana-siyana monga ntundu wa ntchito, nthawe yati mukoikata, nthawe yati mukoyenda komasoti vinthu viyakine. Ndipo ntchito zonse zamene izo zushushanalini na mfundo za m’Malemba. Payakine mwewo mungakondepo imozi chifukwa chakuti niya ndalama zinyinji. Koma olo n’tetyo, pali vinthu viyakine vamufunikila kuganizila mukaliyepanga chosankha.
13 Mwachisanzo, kansi ntchito zonse zamene izo zuphoniyana na nthawe yamuchita misonkhano yampingo? Kansi zingakuwonongeleni nthawe yamufunikila kuti muyavye banja yanu kunkhala yotetezeka, yosangalala, komasoti kunkhala paushamwali na Yehova? Kulikonsha makonsho monga ni amene aŵa kungakuyavyeni kuganizila “vinthu vofunika chendi ngako”,—monga vinthu vokhuza kulambila komasoti vayufunikila banja yanu m’malo mwa chuma. Pavuli pake, mungasankhe vinthu vamene vingachitishe kuti Yehova akudaliseni.
14. Kansi luso yomvwisha vinthu komasoti chikondi vingatiyavye tyani kupewa kukhumudwisa ayakine?
14 Luso yoziŵa vinthu ingatiyavyesoti kuganizila mwangakhuziliwe ŵanthu ayakine na vinthu vatusankha, ndipo vamene ivi vingatiyavye kuti tipewa kuchita vinthu ‘vokhumudwisa ayakine.’ (Afil. 1:10) Mfundo yamene iyi niyofunika ngako tikafuna kusankha vovwala vatingavwale komasoti kuliwamililisha. Mwachisanzo, payakine tingakonde sitayelo iyakine ya chovwala olo kuliwamililisha. Koma kansi vamene ivi vingaŵakhuze tyani Akhilisitu ayasu mumpingo komasoti ŵanthu ayakine? Luso yoziŵa vinthu ingakuyavyeni kuti muchite vinthu vamene vingalemekeze mwakumvwila. Chikondi chingatiyavye kuchita vinthu “vopindulishasoti ayakine” komasoti kunkhala wachikati-kati. (1 Ako. 10:23, 24, 32; 1 Tim. 2:9, 10) Pavuli pake, tingasankhe vinthu vowonesha chikondi komasoti kulemekeza ayakine.
15. Kansi mufunika kuganizila chinji poyamba mukaliyepanga chosankha chilichonse chikulu?
15 Mukafuna kupanga chosankha chilichonse chikulu, mukoganizila vati muzachite pavuli pake. Yesu etiphunzisa kuti ‘tikoŵelengela ndalama zati tizawononge.’ (Luk. 14:28) Tetyo, mukoganizila nthawe, katundu, komasoti khama yamungafunikile kuwononga pa ntchito yamungasankhe. Nthawe ziyakine mungafunikile kukambilana na ŵanthu am’banja mwanu poŵauja vakufunikila kuchita kuti vinthu vamwasankha vikuyendeleni luweme. Ndaŵa yanji kuchita vamene ivi n’kofunika? Kuchita vamene ivi kungakuyavyeni kuziŵa keno pangafunikile kuchinja pa ntchito yamufuna nosankha iyakine yamene ingankhale iweme ngako. Keno mulaŵila na ŵanthu am’banja mwanu komasoti kumvwishila maganizo ŵawo, azankhale ofunishisha kukuyavyani kuti vinthu vikuyendeleni luweme.—Miy. 15:22.
MUKOPANGA VOSANKHA VIWEME
16. Kansi nivinthu votyani vamungachite kuti vinthu vamwasankha vikuyendeleni luweme? (Onanisoti bokosi yakuti “Vamungachite kuti mupange vosankha mwanzelu.”)
16 Kukonkheja vinthu vatakambilana munkhani ino, kungakuyavyeni kuti mukopanga vosankha mwanzelu. Kuganizilasoti mfundo zatakambilana, kungakuyavyeni kupanga vosankha vamene vingakondweleshe Yehova. Pavuli pake mungamusenge Yehova kuti akuyavyeni kuti vinthu vikuyendeleni luweme.
17. Kansi n’chinthu chotyani chikulu chamene chingakuyavyeni kuti musankhe luweme?
17 Olo kuti vinthu vinyinji vamusankha pa moyo wanu vukuyendelani luweme, mukokumbukila kuti chingakuyavyeni kupanga vosankha viweme ni kudalila nzelu za Yehova, osati nzelu zanu olo luso yomvwisha vinthu. Ni Mulungu yeka wamene angakuyavyeni kunkhala na luso yomvwisha vinthu,—yamene ingakuyavyeni kunkhala munthu wanzelu. (Miy. 2:1-5) Yehova angakuyavyeni kupanga vosankha vangakondwele navo yove.—Sal. 23:2, 3.
NYIMBO N.° 28 Tinkhale pa ushamwali na Yehova
a MAWU OFOTOKOZA VITHUNZI: Enekwasu na akalongosi achilumbwana okambilana vokhuza phwando yaŵaitila ayawo kupitila pa foni.
b MAWU OFOTOKOZA CHITHUNZI: Mkwasu muyakine osakila malangizo akaliyevomela kuti alute kuphwando yamene iyo.