Chiyembekezo chanu cha vinthu vakusogolo n’chachendi

1. Ndaŵa yanji tinganene kuti chiyembekezo cha Abulahamu chenze chosimikijilika?

YEHOVA elonjeza nshamwali wake Abulahamu kuti mitundu yonse yapachalo izadalisiwe kupitila muli mbewu yake. (Gen. 15:5; 22:18) Chifukwa chakuti Abulahamu enze na chikhulupililo chotang’a mwa Yehova, yove enze khulupilila kuti lonjezo ya Mulungu izakwanilishiwe. Olo kuti Abulahamu enze na vyaka 100 ndipo mwanakazi wake enze na vyaka 90, banja yokhulupilika yamene iyi yenze ikaliye nkhala na mwana. (Gen. 21:1-7) Koma olo n’tetyo, Baibolo yunena kuti: “[Abulahamu] enze na chikhulupililo chakuti azankhale tata wa mitundu inyinji, olo kuti vamene ivi venzewoneka kuti n’vosakwanishika.” (Aro. 4:18) Mwewo muziŵa kuti vinthu venzeyembekezela Abulahamu vikwanishika. Yove echizankhala tata wa mwana wenzeyembekezela kwa nthawe itali, wamene ni Isaki. Kansi maziko achikhulupililo cha Abulahamu enze chinji?

2. Ndaŵa yanji Abulahamu enzekhulupilila kuti lonjezo ya Yehova izakwanilishiwe?

² Chifukwa chakuti enze shamwali wapantima wa Yehova, Abulahamu “enze wosimikija kuti vinthu vonse vechilonjeza [Mulungu] enze na mphamvu yovikwanilisha.” (Aro. 4:21) Yehova ekondwela naye Abulahamu ndipo emuita kuti wolungama chifukwa cha chikhulupililo chake. (Yak 2:23) Molingana na mwayufotokozela lemba ya Aroma 4:18, Abulahamu enze na chiyembekezo komasoti chikhulupililo. Tiyeni tiwone vakulaŵila ntumwi Paulo pankhani ya chiyembekezo mokatijana na mwachufotokozela chapitala 5 cha buku ya Aroma.

3. Kansi Paulo efotokoza chinji za chiyembekezo?

³ Paulo efotokoza chifukwa chatingankhalile osimikija kuti “chiyembekezo chamene icho chutikhumudwisalini.” (Aro. 5:5) Yove otiyavya soti kumvwisha mwatingakulishile chiyembekezo chasu chachikhilisitu. Patukambilana luweme mawu a Paulo pa Aroma 5:1-5, ganizilani za vinthu vamukumana navo pa moyo wanu. Mwakuchita vamene ivi, mwewo mungankhale na chidalilo kuti m’kupita kwa nthawe chiyembekezo chanu chizankhale ngacho-ngacho. Nkhani ino, ikuyavyeni soti kuziŵa vamungachite kuti chiyembekezo chanu chikule ngako kupambana mwachilili palipano. tiwonesoti mwatingakulishile chiyembekezo chasu nonkhala champhamvu ngako kupambana mwachilili lomba teti. Tiyeni tiyambe nokambilana za chiyembekezo chaulemelelo chamene Paulo efotokoza kuti chizatikhumudwise lini.

CHIYEMBEKEZO CHASU CHAULEMELELO

4. Kansi ni nkhani yanji ili pa Aroma 5:1, 2?

⁴ Ŵelengani Aroma 5:1, 2. Paulo elembela mpingo wa ku Roma mawu amene aŵa. Abale na alongo a mpingo wamene uyo enze ephunzila kale za Yehova komasoti Yesu, ndipo enze na chikhulupililo komasoti enkhala Akhilisitu. Tetyo Mulungu ‘eŵawona kuti ni olungama chifukwa chonkhala na chikhulupililo’, ndipo eŵazoza na mzimu utuŵa. Tetyo, ove efwana chiyembekezo chosimikijilika komasoti chodabwisa.

5. Kansi Akhilisitu ozozewa ali na chiyembekezo chotyani?

⁵ Pavuli pake, Paulo elembela Akhilisitu ozozewa aku Efeso za chiyembekezo chechiŵapasa Mulungu. Ove enzefunikila kulondela “choloŵa chawasungila ŵanthu atuŵa ntima.” (Aef. 1:18) Paulo efotokozelasoti Akhilisitu aku Akolose kwati azalondelele mphaso yawo. Yove etomola chiyembekezo kuti “vinthu vakukusungilani kululu.” (Akol. 1:4, 5) Tetyo, chiyembekezo cha Akhilisitu ozozewa n’chakuti azaushiwe nolondela moyo wosasila kululu, kwamene kwakuti akalamulile na Khilisitu.—1 Ates. 4:13-17; Chiv. 20:6.

6. Kansi m’bale muyakine wozozewa enena chinji za chiyembekezo chake?

⁶ Akhilisitu ozozewa otembeja ngako chiyembekezo chamene ichi. Mmonzi mwa ove m’bale Frederick Franz, efotokoza mwakumvwila ponena za chiyembekezo chamene ichi ponena kuti: “Chiyembekezo chasu n’chachendi, ndipo chizakwanilishiwe mwanjila yapalulu ngako kupambana mwatuganizila kuli aliyense wa m’gulu ya mbelele zitontho za m’gulu ya 144.000.” M’chaka cha 1991 pavuli potumikila Mulungu mokhulupilika kwavyaka vinyinji, m’bale Franz elaŵila mosimikijila kuti: “[Sewo] tikaliye leka kuwona chiyembekezo chasu kunkhala chinthu chofunika ngako. . . . Patuchiyembekezela kwa nthawe itali niyesoti patuchiwona kunkhala chofunika ngako. Sewo nise okonzeka kupitilija kuyembekezela, viliye kanthu kuti tingafunikile kuyembekezela kwa nthawe iyali tyani. Newo nayamba kuwona kuti chiyembekezo chasu n’chinthu chofunika ngako kupambana kale yonse”

7-8. Kansi n’chinji chakuyembekezela ŵanthu anyinji? (Aroma 8:20, 21)

⁷ Ŵanthu anyinji amene olambila Yehova ŵano masiku oyembekezela vinthu vosiyana. Abulahamu enzeyembekezela kuzankhala na—moyo wosasila pano pachalo mu Ufumu wa Mulungu. (Ahe. 11:8-10, 13) Paulo elemba za vinthu vapadela vakuyembekezela ŵanthu amene akuti azalondele moyo wa pano pachalo. (Ŵelengani Aroma 8:20, 21.) Pa nthawe yoyamba yemwiphunzila za malonjezo a m’Baibolo a vinthu vakusogolo, kansi n’chinji chikukondweleshani ngako? Kansi pa nthawe yamene iyo mwekhulupilila kuti muzankhale munthu wangwilo? Payakine mwesangalala pemuziŵa kuti okondewa ŵanu amene emwalila azankhalesoti na moyo mpaladaiso pano pachalo? Chifukwa cha chiyembekezo chechitipasa Mulungu, pali vinthu vinyinji viweme ngako vamuyembekezela.

⁸ Viliye kanthu kuti tuyembekezela kuzasangalala na moyo kululu kapena pano pa chalo, tonse tili na chiyembekezo chaulemelelo chamene chutipasa vifukwa viweme vonkhalila osangalala. Ndipo tingankhale osimikija ngako kuti chiyembekezo chasu ni ngacho-ngacho. Vinthu vechifotokoza Paulo pavuli pake, vingatiyavye kuziŵa mwatingachitile vamene ivi. Tiyeni tiwone vechilemba yove vokhuza chiyembekezo chasu. Mwakuchita tetyo, sewo tingankhale na chidalilo chokwanila kuti chiyembekezo chasu chizapitilije kukula komasoti kuti chizatikhumudwise lini.

MWATINGAKULISHILE CHIDALILO CHASU CHAKUTI VATUYEMBEKEZELA N’VACHENDI

9-10. Molingana na chisanzo cha Paulo, kansi Akhilisitu angayembekezele chinji? (Aroma 5:3) (Onanisoti vithunzi.)

⁹ Ŵelengani Aroma 5:3. Paulo enena kuti keno sewo tutamana, chiyembekezo chasu chingankhale chotang’a ngako. Vamene ivi vingawoneke monga n’vosamvwika. Nkhani niyakuti ophunzila onse a Khilisitu angayembekezele kukumana na masauso. Ganizilani chisanzo cha Paulo. Yove euja Akhilisitu aku Tesalonika kuti: “Petenze namwe pamozi tenzekuujilantuni kuti tizafunikile kukumana na masauso, ndipo mwavachitikila umu niyesoti mwamuziŵila namwe.” (1 Ates. 3:4) Komasoti kuli Akhilisitu aku Korinto yove enena kuti: “Tufunalini kuti munkhale osaziŵa za masauso amene ŵetikumana nawo . . . Mwakuti tenzevesoti chiyembekezo chakuti tinkhale na moyo.”—2 Akor. 1:8; 11:23-27.

¹⁰ Nawosoti Akhilisitu a masiku ŵano angayembekezele kukumana na chisauso mwanjila ziyakine. (2 Tim. 3:12) Kansi mwewo mwankhala mutamanishiwa chifukwa chokhulupilila Yesu na kumukonkheja? Azishamwali olo abale ŵanu payakine angokunyozani. Kapena ove angokuchitilani nkhanza. Kansi ntima wofuna kuchita vinthu vonse mwachilungamo wachitisha kuti mukokumana na mavuto kuntchito? (Ahe. 13:18) Kansi boma yukushushani chifukwa choujako ayakine za chiyembekezo chanu? Koma olo n’tetyo, mosasamala kanthu za ntundu wa chisauso chatingakumane nacho, Paulo enena kuti tufunikila kunkhala osangalala. Ndaŵa yanji?

11. Ndaŵa yanji tufunikila kunkhala osimikija ntima kupilila chiyeso chilichonse?

¹¹ Sewo tingakwanishe kunkhala osangalala olo panthawe yatutamana, chifukwa tuziŵa kuti mavuto angatiyavye kukulisha minkhalidwe yofunika ngako. “Chisauso chuvyala chipililo”, mokatijana na mwayunenela lemba ya Aroma 5:3. Akhilisitu onse azakumane na masauso, tetyo ove ofunikila kupilila. Sewo tufunikila kunkhala osimikija ntima kupilila mayeselo onse ŵatingakumane nawo. Tikachita tetyo, niye patingazawona kukwanilishiwa kwa chiyembekezo chasu. Tufunalini kunkhala monga ni ŵanthu ŵala ŵenzeganizila Yesu panthawe yenzelaŵila za mbewu zamene ziponela pa myala. Poyamba, ove elondela mawu mosangalala koma “chisauso kapena chinzunzo” peviyamba, ove egonja. (Mt. 13:5, 6, 20, 21) N’chendi, kushushiwa olo kukumana na mavuto n’chinthulini chipepu kapena chokondwelesha, koma tikapilila tufwana madaliso osasila. Mwanjila yotyani?

12. Kansi tupindula tyani tikopilila mayeselo?

¹² Ntumwi Yakobo efotokoza mapindu amene owela chifukwa chopilila mavuto. Yove elemba kuti: “Mulole kuti kupilila kusilije kukata ntchito yake kuti munkhale okwanila komasoti muliye chilema mbali zonse, osapeleŵela kalikonse.” (Yak 1:2-4) Palemba yamene iyi, Yakobo ofotokoza monga kuti kupilila kuli na ntchito yakufunikila kukata. Kansi kupilila kuli na ntchito yotyani? Kupilila kungakuyavyeni kukulisha ngako minkhalidwe iweme monga kuleza ntima, chikhulupililo, komasoti kudalila Mulungu. Koma olo n’tetyo, palisoti pindu iyakine iweme ngako yatufwana chifukwa chopilila.

13-14. Kansi kupilila kuvyala chinji, ndipo vamene ivi n’vokatijana tyani na chiyembekezo? (Aroma 5:4)

¹³ Ŵelengani Aroma 5:4. Paulo enena kuti chipililo chutichitisha kunkhala “ovomelejeka kwa Mulungu.” Kupilila kwanu kuchitisha Yehova kukondwela namwe. Ivi vutanthauzalini kuti Yehova okondwela mwewo mukokumana na mayeselo olo mavuto. Mulungu okondwela na mwewo. Kupilila kwanu kuchitisha kuti mwewo munkhale ovomelejeka kwa Mulungu. Yamene iyi ni daliso ikulu ngako!—Sal. 5:12.

¹⁴ Mukokumbukila kuti Abulahamu ekumana na mavuto ndipo pechiŵapilila mokhulupilika, Yehova ekondwela naye. Yehova enzemuwona monga nshamwali wake komasoti munthu wolungama. (Gen. 15:6; Aro. 4:13, 22) N’chimozi-mozi soti na sewo. Sikuti Yehova okondwela nase chifukwa cha kupaka kwa ntchito zatukata pomutumikila olo chifukwa cha maudindo ŵatili nawo. Yove okondwela nase chifukwa cha kupilila kwasu mokhulupilika. Ndipo mosasamala kanthu za nsinkhu, mwavilili vinthu pamoyo wasu, kapena maluso ŵatingankhale nawo, tonse tingakwanishe kupilila. Kansi pali vuto iliyonse yamupilila mokhulupilika lomba teti? Keno n’tetyo, ziŵani kuti mukondwelesha Yehova. Kuziŵa kuti Mulungu okondwela nase kungankhale na vokonkhapo viweme ngako pamoyo wasu. Vamene ivi vingatang’ishe chiyembekezo chasu.

CHIYEMBEKEZO CHOTANG’A NGAKO

15. Kansi Paulo enena chinji pa Aroma 5:4, 5, ndipo vamene ivi vuleta konsho yotyani?

¹⁵ Molingana na mwechifotokozela Paulo, Yehova okondwela nase tikapitilija kunkhala okhulupilika kuli yove nopilila mayeselo ŵasu. Popitilija na nkhani yake, ntumwi Paulo enena kuti: “Kunkhala ovomelejeka kwa Mulungu [kuleta] chiyembekezo, ndipo chiyembekezo chamene icho chutikhumudwisa lini.” (Aro. 5:4, 5) Vamene ivi vingadabwise ŵanthu ayakine. Ndaŵa yanji? Chifukwa tikawona pa Aroma 5:2, Paulo enena kuti Akhilisitu aku Roma enze kale na chiyembekezo chamene ni “chiyembekezo chaulemelelo wa Mulungu.” Chifukwa cha vamene ivi ayakine angakonshe kuti, ‘Pakuti Akhilisitu amene awo enze kale na chiyembekezo, ndaŵa yanji Paulo efotokoza soti za chiyembekezo pavuli pake mu nkhani yake?’

16. Kansi chiyembekezo cha munthu chuyamba tyani kukula? (Onanisoti chithunzi.)

¹⁶ Tingakwanishe kumvwisha venzetanthauza Paulo mwakukumbukila kuti chiyembekezo n’chinthu chamene chukwanisha kukula. Tiyelekezele teti: Kansi mwewo mukumbukila panthawe yoyamba pemwichimvwa za chiyembekezo chodabwisa chamene chupezeka m’Mawu a Mulungu? Payakine panthawe yamene iyo, mwewo mwiyamba kuganiza kuti nkhani yonkhala na moyo kosasila mpaladaiso pano pa chalo ni nthano tyala. Koma olo n’tetyo, pemuyamba kuziŵa vinyinji vokhuza Yehova na malonjezo a m’Baibolo, mweyamba kukhulupilila kuti chiyembekezo chamene ichi n’chachendi.

17. Kansi chiyembekezo chanu chupitilija tyani kukula pavuli pa kulipeleka nobatizika?

¹⁷ Olo pavuli pakulipeleka kwanu nobatizika, chiyembekezo chanu chankhala chupitilija kukula pamupitilija kukula nonkhala wotang’a mwauzimu. (Ahe. 5:13–6:1) Vinthu vuchitika pamoyo wanu vingalingane na vutomolewa pa Aroma 5:2-4. Mwewo mwankhala mukumana na masauso osiyana-siyana, koma mwaŵapilila ndipo mwawona kuti Mulungu okondwela namwe. Lomba pamwasimikija kuti Mulungu okondwela namwe, mwewo muli na chifukwa chikulu choyembekezela kulondela vinthu vakulonjeza yove. Chiyembekezo chanu chankhala champhamvu ngako kusiyana na mwechenzele poyamba. Chiyembekezo chamene ichi chankhala ngacho-ngacho kuli mwewo monga munthu pamweka. Chiyembekezo chamene icho chukhuza ngako moyo wanu chove chukhuza mbali iliyonse ya moyo wanu komasoti chuchinja mwamuchitila vinthu na ŵanthu am’banja mwanu, mwamusankhila vinthu pamoyo wanu, komasoti mpaka na mwamukatishila ntchito nthawe yanu.

18. Kansi Yehova otisimikijila chinji?

¹⁸ Ntumwi wamene uyu, eyangijila mfundo iyakine yofunika ngako yokhuza chiyembekezo chamunkhala nacho pavuli pakuti mwankhala ovomelejeka kwa Mulungu. Yove olaŵila mawu okuchitishani kunkhala osimikija kuti chiyembekezo chanu chizakwanilishiwe. Ndaŵa yanji mungankhale osimikija? Paulo elaŵilasoti mawu ofumila kwa Mulungu osimikijila za nkhani yamene iyi mwakunena kuti: “Chiyembekezo chamene icho chutikhumudwisa lini chifukwa Mulungu wazuja chikondi chake m’mitima yasu kupitila muli mzimu utuŵa wamene wetipasiwa.” (Aro. 5:5) Mwewo muli na vifukwa vonse vokhulupilila za—chiyembekezo chanu.

19. Ponena za chiyembekezo chanu, kansi mwewo mungankhale osimikijila za chinji?

¹⁹ Mukoganizila vichilonjeza Yehova kuli Abulahamu na vechichita yove kuti ankhale wovomelejeka kwa Mulungu, komasoti kuti ayambe kuwonewa monga nshamwali wa Mulungu. Vinthu venzeyembekezela Abulahamu vechitika. Baibolo yunena kuti: “Abulahamu pechiwonesha kuleza ntima, elondela lonjezo yamene iyi.” (Ahe. 6:15; 11:9, 18; Aro. 4:20-22) Kulaŵila mosimikija, yove aliyekhumudwisiwe. Osati mukokaikila kuti mukapitilija kunkhala okhulupilika muzalondele vinthu vamuyembekezela. Mwewo muli na vifukwa vokwanila vonkhalila osangalala chifukwa muziŵa kuti vinthu vamuyembekezela vizachitike; mwewo muzakhumudwe lini! (Aro. 12:12) Paulo elemba kuti: “Mulungu wamene opeleka chiyembekezo akujujeni na chisangalalo chonse na ntendele wonse chifukwa cha kukhulupilika kwanu, kuti munkhale na chiyembekezo chikulu mwamphamvu ya mzimu utuŵa.”—Aro. 15:13.