Cikondi ca Mulungu n’Cokhulupilika

1-2. Kansi Akhristu anyinji okumana na vuto yotyani?

GANIZILANI za boti yamene ili pa manzi apo n’kuti kuli cimphepo camkuntho. Mafunde amphamvu ngako okankhila boti iyi uku na uku. Kulaŵila cendi, boti iyi ingalute kulikonse kwaingatwaliwe na mafunde aŵa, kufumyapo tyala ngati munthu angaseŵenzeshe nangula. Nangula ingayavye boti kuti osati ikokankhiwakankhiwa na cimphepo camphamvu.

² Ngati mukumana na mavuto akulu, mungankhale monga ni boti iyi ndipo mungocinjacinja mwamumvwila. Siku iyakine mungokumvwa kuti Yehova okucilikizani. Koma siku yokonkhapo, mungokaikila ngati yove oona mavuto yamukumana nayo. (Sal. 10:1; 13:1) Payakine muyanu angakuuzhyenkoni mau acilimbikiso amene angakupangisheni kumvwako bwino kwa kanthawi. (Miy. 17:17; 25:11) Koma pavuli pake, mungayambe soti kukaikila ngati Yehova osamala za mweo. Lomba kansi n’cinji cingakuyavyeni kunkhala otang’a pamulimbana na mavuto? Nanga n’cinji cingakuyavyeni kunkhala osimikizhya kuti Yehova okukondani nokucilikizani?

3. Kansi mau akuti “cikondi cokhulupilika” otanthauzanji monga ni mwayulaŵilila lemba ya Salimo 31:7 na 136:​1, ndipo ndaŵa yanji tingalaŵile kuti Yehova ni cisanzo cabwino ngako pa nkhani yonkhala na cikondi cokhulupilika? (Onani soti cithunzithunzi.)

³ Cinthu cimozi cingakuyavyeni kunkhala otang’a ngati mukumana na mavuto, ni kukumbukila cikondi cokhulupilika ca Yehova. (Ŵelengani Salimo 31:7; 136:1.) Mau akuti “cikondi cokhulupilika,” yoonesha cikondi cikulu koma soti cosasila cakunkhala naco munthu pali munthu muyakine. Yehova ni cisanzo cabwino ngako pa nkhani yonkhala na cikondi cokhulupilika. Niye cifukwa cake Baibo yumufotokoza kuti ‘ali na cikondi cikulu cokhulupilika.’ (Eks. 34:​6, 7) Ponena za Yehova, Baibo yulaŵila soti kuti ‘oonesha cikondi cikulu cokhulupilika kuli onse amene oita pali yove.’ (Sal. 86:5) Ganizilani tyala zoyatanthauza Malemba aya. Yehova osiya lini atumiki ŵake okhulupilika. Kukumbukila kuti Yehova ni wokhulupilika, kungakutang’isheni ngati mukumana na mavuto akulu.—Sal. 23:4.

MUKOKUMBUKILA KUTI CIKONDI CA YEHOVA NI CIMOZI MWA VIPHUNZISO VOYAMBILILA VA M’BAIBO

4. Fotokozani visanzo va viphunziso voyambilila va m’ Baibo na cifukwa cake tuvikhulupilila ngako?

⁴ Cinthu ciyakine cingakuyavyeni kunkhala otang’a ngati mukumana na mavuto, ni mwa kuganizila cikondi ca Yehova monga cimozi mwa viphunziso voyambilila va m’Baibo. Kansi n’cinji cuwela m’maganizo mwanu mukamvwa mau akuti “viphunziso voyambilila va m’Baibo?” Payakine muganizila za cendi cemwephunzila m’Mau a Mulungu. Mwacisanzo, mwephunzila kuti zina ya Mulungu ni Yehova, Yesu ni Mwana wa Mulungu wovyalika yeka, akufwa oziŵa lini ciliconse, calo cikankhale Paladaiso na kuti ŵanthu akankhalemo mpaka kale-kale. (Sal. 83:18; Mla. 9:5; Yoh. 3:16; Chiv. 21:​3, 4) Pavuli pokhulupilila viphunziso ivi, cenze lini cipepu kuti munthu muyakine akupangisheni kuleka kuvikhulupilila. Ndaŵa yanji? N’cifukwa cakuti mwephunzila kuti viphunziso ivi ni vozikiwa pa cendi. Lomba, tiyeni tione mwamene cikondi ca Yehova camene ni cimozi mwa viphunziso voyambilila va m’Baibo, cingakuyavyileni kuleka kukaikila kuti Yehova oona nosamala za mavuto yamukumana nayo.

5. Fotokozani mwamene munthu angalekele kukhulupilila viphunziso vawenye.

⁵ Pemweyamba kuphunzila Baibo, kansi n’cinji cekuyavyani kukana viphunziso vawenye? Mosakaikila, mwenzolinganizhya zinthu zemwenzophunzila ku chechi kwanu na zayuphunzisa Baibo. Mwacisanzo, payakine mwenzokhulupilila kuti Yesu ni Mulungu Wamphamvuzonse. Koma pemwephunzila Baibo, mweyamba kuzikonsha kuti: ‘Kansi ciphunziso ici n’cacendi?’ Pavuli popeza umboni wa m’Malemba, mwekwanisha kuyankha kuti yai. Mweleka kukhulupilila ciphunziso ici cawenye noyamba kukhulupilila ciphunziso cacendi cakuti: Yesu ni “ni Mwana woyamba kuvyalika m’cilengedwe conse,” “Mwana wovyalika yeka wa Mulungu.” (Akol. 1:15; Yoh. 3:18) Olo n’tetyo, viphunziso vawenye vingankhale “vozikika motang’a” cakuti cingankhale covuta kuvigonjesa. (2 Akor. 10:​4, 5) Pavuli pophunzila cendi, mweleka kukhulupilila viphunziso vawenye.—Afil. 3:13.

6. Ndaŵa yanji mungankhale osimikizhya kuti “cikondi cokhulupilika ca Yehova cinkhalepo mpaka kale-kale”?

⁶ Mungacite zolingana na izi polaŵila za zinthu zayuphunzisa Baibo, zokhuza cikondi ca Yehova. Ngati mwayamba kukaikila cikondi ca Yehova pamukumana na mavuto, mungazikonshe kuti: ‘Kansi kaganizidwe kangu ni koyenela?’ Tetyo mukolinganizhya zinthu zamukaikila zokhuza cikondi ca Yehova na mau yopezeka pa Salimo 136:​1, yamene ni lemba pazikiwa nkhani ino. Mungazikonshe soti kuti: Ndaŵa yanji Yehova ofotokoza cikondi cake kuti ni “cokhulupilika”? Ndaŵa yanji mau akuti “cikondi cake cokhulupilika cinkhalepo mpaka kale-kale,” yopezeka maulwendo 26 m’Salimo iyi? Monga ni mwataphunzilila, cikondi ca Yehova cokhulupilika caali naco pa ŵanthu ŵake ni cimozi mwa viphunziso voyambilila va m’Baibo. Izi zulingana na mfundo za m’Mau a Mulungu zemwevomekezhya. Tetyo mfundo yakuti Yehova otiona kuti nise atyalatyala na kuti otikonda lini, ni yawenye ndipo mufunika lini kuikhulupilila monga ni mwamungakanile viphunziso vawenye.

7. Fotokozani visanzo va m’Malemba vamene vutisimikizhyila kuti Yehova otikonda.

⁷ M’Baibo, muli maumboni anyinji amene otisimikizhyila kuti Yehova otikonda. Mwacisanzo, Yesu euzhya ophunzila ŵake kuti: “Nimwe ofunika ngako kupambana tunthaki tunyinji.” (Mat. 10:31) Naye Yehova euzhya ŵanthu ŵake kuti: ‘Nikutang’isheni, kulaŵila cendi nikuyavyeni, nikukateni mwamphamvu na kwanja yangu yamalendi yacilungamo.’ (Yes. 41:10) Onani mwamene mau aŵa alili osimikizhyilika. Yesu aliyolaŵile kuti ‘Mungankhale ofunika ngako.’ Naye Yehova aliyolaŵile kuti, ‘Ningakuyavyeni.’ M’malo mwake, ove elaŵila kuti: “Nimwe ofunika ngako” na kuti ‘Nikuyavyeni.’ Ngati mukonda kukaikila cikondi ca Yehova mukakumana na mavuto, Malemba oteti angakuyavyeni nokusimikizhyilani kuti Yehova okukondani. Talaŵila teti cifukwa Malemba aya ni yozikiwa pa mfundo za cendi. Ngati mupemphela kwa Yehova, kumuuzhya zinthu zamukaikila noganizila ngako pa Malemba aya, mungakwanishe kulaŵila mau opezeka pa 1 Yohane 4:​16, akuti: “Seo tuziŵa koma soti tukhulupilila kuti Mulungu otikonda.”a

8. Kansi mungacitenji ngati nthawi ziyakine mukaikila kuti Yehova okukondani?

⁸ Nanga tyani ngati nthawi ziyakine mukaikila kuti Yehova okukondani? Ngati zili teti, mungacite bwino kulinganizhya mwamumvwila ponena za Yehova na zamuziŵa zokhuza yove. Nthawi ziyakine, tingacinje mwatumvwila ponena za Yehova. Koma monga ni mwayofotokozela Malemba, cikondi ca Yehova cingacinje lini. Ngati mukaikila kuti Yehova okukondani, niye kuti munyalanyaza nkhalidwe yake yofunika ngako, yamene ni cikondi.—1 Yoh. 4:8.

MUKOGANIZILA ‘MWAKUKUKONDELANI’ YEHOVA

9-10. Kansi Yesu etanthauzanji pecilaŵila mau opezeka pa Yohane 5:​14, akuti: “Atata okukondani”? (Onani soti cithunzithunzi.)

⁹ Tingaphunzile zinyinji zokhuza cikondi ca Yehova, mwa kuganizila mau amene Yesu euzhya ophunzila ŵake akuti: “Atata okukondani.” (Ŵelengani Yohane 16:​26, 27.) Yesu aliyolaŵile mau aya, tyala pofuna kukondwelesha ophunzila ŵake. Tikaŵelenga mavesi ali pavuli pa mau aŵa, tingaone kuti Yesu enzolaŵila lini mweenzomvwila ophunzila ŵake. M’malo mwake, enzolaŵila nkhani yosiyana yamene ni pemphelo.

¹⁰ Yesu euzhya ophunzila ŵake kuti enzofunika kupemphela kupitila muli yove, osati kuli yove. (Yoh. 16:​23, 24) Ophunzila ŵake enzofunika kuiziŵa mfundo iyi. Pavuli pakuti waukishiwa, payakine sembe ophunzila ŵake efuna kupemphela kuli yove. Ove enzoona Yesu monga muyao. Tetyo sembe eganiza kuti cifukwa cakuti Yesu oŵakonda ngako, angamvwishile mapemphelo yao nosenga Yehova kuti aŵayavye. Olo n’tetyo, Yesu elaŵila kuti enzofunika lini kucita teti. Ndaŵa yanji? N’cifukwa cakuti yove eŵauzhya kuti: “Atata okukondani.” Mfundo iyi ya cendi ni mbali ya viphunziso voyambilila vokhuza pemphelo. Ganizilani mwamene mfundo iyi yukukhuzilani. Cifukwa cophunzila Baibo, mwafwika pomuziŵa bwino Yesu nomukonda. (Yoh. 14:21) Koma molingana na ophunzila a Yesu a m’nthawi ya atumwi, mungapemphele kwa Mulungu mwacidalilo poziŵa kuti “yove okukondani.” Kulaŵila cendi, mungaoneshe kuti mudalila mau aŵa nthawi iliyonse pamupemphela kwa Yehova.—1 Yoh. 5:14.

MUKOZIŴA CUKUPANGISHANI KUKAIKILA

11. Ndaŵa yanji Satana angankhale wosangalala ngati tingayambe kukaikila cikondi ca Yehova?

¹¹ Kansi n’cinji cukupangishani kukaikila cikondi ca Yehova? Mosakaikila mungayankhe kuti ni Satana, ndipo n’cendi. Satana otisakila kuti ‘atimele,’ ndipo angasangalale ngako ngati tingayambe kukaikila cikondi ca Yehova. (1 Pet. 5:8) Mosiyana na izi, cikondi caali naco Yehova cemusonkhezela kuti apeleke dipo. Koma Satana ofuna kuti tikokaikila ngati tingapindule na dipo iyi cifukwa cakuti nise ocimwa ngako. (Aheb. 2:9) Kansi ni ŵani opindula ngati tayamba kukaikila cikondi ca Yehova? Ni Satana. Nanga ni ŵani opindula ngati taleka kutumikila Yehova? Ni yove soti Satana. Yove ofuna kuti tikoganiza kuti Yehova otikonda lini. Koma uyu ni wenye. Cifukwa Yehova omukonda lini Satana. Olo n’tetyo, cifukwa ca “zocita zake zacinyengo,” yove ofuna kutipangisha kuzimvwa kuti Yehova otikonda lini. (Aef. 6:11) Tikazindikila zakufuna kucita mdani wasu “Maleŵania,” tingankhale osimikizhya kumususha.—Yak. 4:7.

12-13. Kansi ucimo wetetolela kuli makolo ŵasu utipangisha tyani kukaikila cikondi caali naco Yehova?

¹² Pali soti cinthu ciyakine cingatipangishe kukaikila kuti Yehova otikonda. Kansi cinthu ici n’cinji? Ni ucimo wetetolela kuli makolo ŵasu oyambilila. (Sal. 51:5; Aro. 5:12) Ucimo weononga ushamwali pakati pa Mulungu na ŵanthu. Kuyangizhyila apo, weononga soti kaganizidwe kasu, mwatumvwila koma soti thanzi yasu.

¹³ Ucimo ungasokoneze kaganizidwe kasu, kutipangisha kuyamba kuziimba mlandu, kunkhala na nkhaŵa, kuzimvwa osatetezeka na ansoni. Tingamvwe teti makamaka ngati tacita cimo. Koma tingamvwe soti teti cifukwa coziŵa kuti tiliye ungwilo. Ndipo Yehova aliyotilenge m’njila yoteti. (Aro. 8:​20, 21) Monga ni mwamene motoka ili na thayela yofota ingakangile kuseŵenza bwino cifukwa cakuti niye lini mweciipangila, nase teŵanthu tukangiwa kucita zinthu m’njila yatufunika kucitilamo cifukwa cakuti nise ocimwa. Niye cifukwa cake n’cosadabwisa kuti nthawi ziyakine tukaikila cikondi ca Yehova. Ngati zoteti zacitika, tufunika kukumbukila kuti Yehova ni “Mulungu mkulu koma soti wocitisha wowa wamene . . . oonesha cikondi cokhulupilika kuli ŵanthu amene omukonda nosunga malamulo ŵake.”—Neh. 1:5.

14. Kansi kusinkhasinkha zokhuza dipo kungatiyavye tyani kupewa maganizo akuti Yehova angatikonde lini? (Aroma 5:8) (Onani soti kabokosi kakuti “Zitetezeni ku ‘Cinyengo Camphamvu Caucimo.’”)

¹⁴ Nthawi ziyakine tingokumvwa kuti tuyenelela lini cikondi ca Yehova. Ndipo n’cendi kuti tuyenelela lini cikondi ici. Izi zupangisha kuti cinkhale capadela ngako. Paliye ciliconse catingacite kuti tinkhale oyenelela cikondi ca Yehova. Olo n’tetyo, Yehova epeleka dipo na colinga cakuti macimo ŵasu akhululukiwe cifukwa cakuti yove otikonda. (1 Yoh. 4:10) Kuyangizhyila apo, mukokumbukila kuti Yesu ewela kuzopulumusa ŵanthu ocimwa, osati angwilo. (Ŵelengani Aroma 5:8.) Tetyo paliye aliyense wa seo angacite zinthu mwangwilo, ndipo Yehova oyembekezela lini kuti tikocita zinthu mwangwilo. Ngati tazindikila kuti ucimo utipangisha kukaikila cikondi ca Yehova, tingankhale osimikizhya kusalola kaganizidwe aka kutifokesha.—Aro. 7:​24, 25.

SANKHANI KUPITILIZHYA KUNKHALA OKHULUPILIKA

15-16. Ngati tingapitilizhye kunkhala okhulupilika kwa Yehova, kansi tingankhale osimikizhya za cinji, ndipo ndaŵa yanji? (2 Samueli 22:26)

¹⁵ Yehova ofuna kuti tikopanga zosankha zabwino, mwa ‘kunkhala okhulupilika kuli yove.’ (Deut. 30:​19, 20) Ngati tacita izi, tingankhale osimikizhya kuti yove apitilizhye kunkhala wokhulupilika kuli seo. (Ŵelengani 2 Samueli 22:26.) Tetyo ngati tupitilizhya kunkhala okhulupilika kwa Yehova, tingankhale osimikizhya kuti yove akotiyavya tikakumana na mavuto mu umoyo wasu.

¹⁶ Monga ni mwataphunzilila, tili na vifukwa vinyinji vonkhalila otang’a patukumana na mavuto. Tuziŵa kuti Yehova otikonda ndipo apitilizhye kuticilikiza. Izi niye zayuphunzisa Baibo. Ndipo ngati tayamba kukaikila cikondi ca Yehova, tufunika kukumbukila zinthu zatuziŵa zokhuza cikondi cake, m’malo moika maganizo ŵasu pa mwatumvwila pa nthawi yamene iyo. Tetyo monga ni mwayulaŵilila Baibo, tiyeni tipitilizhye kunkhala osimikizhya kuti cikondi cokhulupilika ca Yehova cinkhalepo mpaka kale-kale.