Hlompha “se Modimo a se Tlemagantšego Jokong”
“Se Modimo a se tlemagantšego jokong go se be le motho yo a se aroganyago.”—MAR. 10:9.
1, 2. Lengwalo la Baheberu 13:4 le swanetše go re tutueletša go dira’ng?
KA MOKA ga rena re nyaka go hlompha Jehofa. O swanelwa ke gore re mo hlomphe e bile o holofetša gore o tla re hlompha. (1 Sam. 2:30; Die. 3:9; Kut. 4:11) Le gona o nyaka gore re hlomphe batho ba bangwe, go swana le batho bao ba neilwego matla mmušong. (Baroma 12:10; 13:7) Eupša go na le selo se sengwe seo ka moka ga rena re swanetšego go se hlompha. Selo seo ke’ng? Ke lenyalo.
2 Moapostola Paulo o ngwadile gore: “Lenyalo a le hlomphege go bohle gomme malao a lenyalo a se be le ditšhila.” (Baheb. 13:4) Paulo o be a sa no bolela feela ka taba ya lenyalo. Go e na le moo, o be a botša Bakriste gore ba be ba swanetše go hlompha lenyalo, ba le tšeele godimo kudu. Na o lebelela lenyalo ka tsela yeo, kudukudu lenyalo la gago?
3. Jesu o neile keletšo efe ya bohlokwa mabapi le lenyalo? (Bona seswantšho se se lego ka mo godimo.)
3 Ge e ba o hlompha lenyalo, gona o latela mohlala o mobotse kudu wa Jesu. Le yena o be a hlompha lenyalo. Ge Bafarisei ba be ba mmotšiša ka tlhalo, o ile a bolela seo Modimo a se boletšego mabapi le lenyalo la mathomothomo. O itše: “Ka lebaka le monna o tla tlogela tatagwe le mmagwe, gomme ba babedi ba e tla ba nama e tee.” O okeditše ka gore: “Se Modimo a se tlemagantšego jokong go se be le motho yo a se aroganyago.”—Bala Mareka 10:2-12; Gen. 2:24.
4. Morero wa Jehofa e be e le ofe ka lenyalo?
4 Ka gona Jesu o ile a dumelelana le taba ya gore mothomi wa lenyalo ke Modimo le gore lenyalo e swanetše go ba tlemo ya sa ruri. Modimo ga se a ka a botša Adama le Efa gore ba ka hlalana. Go e na le moo, morero wa gagwe e be e le gore batho “ba babedi” ba dule ba nyalane ka mo go sa felego.
DILO TŠEO DI ILEGO TŠA FETOŠA LENYALO KA NAKWANA
5. Lehu le ama lenyalo bjang?
5 Lega go le bjalo, re a tseba gore sebe sa Adama se tlišitše diphetogo tše dintši. E nngwe ya diphetogo tšeo ke lehu, leo le bego le tla ama lenyalo. Re kgona go bona se go seo moapostola Paulo a ilego a se ngwalela Bakriste ge a be a ba hlalosetša gore ga ba sa latela Molao wa Moshe. O boletše gore lehu le fediša lenyalo, le gore molekane yo a phelago a ka nyala goba a nyalwa gape ka morago ga gore molekane wa gagwe a hlokofale.—Baroma 7:1-3.
6. Molao wa Moshe o re ruta’ng mabapi le tsela yeo Modimo a lebelelago lenyalo ka yona?
6 Molao wa Moshe woo Modimo a bego a o neile setšhaba sa Isiraele o be o hlalosa ditaba tše itšego mabapi le lenyalo. Molao wo o be o dumelela gore monna a nyale basadi ba bantši, e lego selo seo se bego se dirwa gaešita le pele Modimo a ka nea Baisiraele Molao woo. Lega go le bjalo, Molao wo o be o šireletša basadi le bana gore ba se swarwe gampe. Ka mohlala, ge e ba monna wa Moisiraele a be a ka nyala lekgoba ke moka ka morago a nyala mosadi wa bobedi, o be a swanetše go tšwela pele a hlokomela mosadi wa gagwe wa pele ka dijo, ka diaparo le go mo nea tshwanelo ya lenyalo. Modimo o be a laetše gore monna yoo a tšwele pele a šireletša mosadi yoo wa gagwe le go mo hlokomela. (Ek. 21:9, 10) Lehono ga re sa latela Molao wa Moshe, eupša o re thuša go bona gore Modimo o be a lebelela lenyalo e le selo sa bohlokwa. Na seo ga se go thuše go hlompha lenyalo?
7, 8. (a) Go ya ka Doiteronomio 24:1, Molao wa Moshe o be o re’ng ka tlhalo? (b) Jehofa o lebelela tlhalo bjang?
7 Molao wa Moshe o be o re’ng ka tlhalo? Gaešita le ge go tloga mathomong e be e se morero wa Jehofa gore monna le mosadi ba hlalane, Molao woo o be o dumelela monna go hlala mosadi wa gagwe ge e ba “a hweditše selo se sengwe seo a se bonego se sa hlomphege go yena.” (Bala Doiteronomio 24:1.) Molao woo o be o sa hlalose gore selo seo ‘se sa hlomphegego’ ke eng. Eupša e swanetše go ba e be e le selo seo se lešago dihlong goba phošo e kgolo kudu, e sego phošo e nyenyane. (Doit. 23:14) Ka manyami, Bajuda ba bantši ba mehleng ya Jesu ba be ba hlala “ka lebaka le lengwe le le lengwe.” (Mat. 19:3) Ga re nyake go ekiša Bajuda bao.
8 Moporofeta Maleaki o re boditše gore Modimo o ikwa bjang ka tlhalo. O boletše seo mehleng ya ge go be go tlwaelegile gore monna ka boradia a hlale ‘mosadi wa bofseng bja gagwe,’ mohlomongwe e le gore a nyale mosadi yo e sa lego mofsa yo a sa rapelego Jehofa. Maleaki o ngwadile gore: “Modimo o hloile tlhalo.” (Mal. 2:14-16) Se se dumelelana le seo Lentšu la Modimo le se bolelago ka lenyalo la pele gore, ‘monna o tla kgomarela mosadi wa gagwe gomme e tla ba nama e tee.’ (Gen. 2:24) Jesu o ile a dumelelana le tsela yeo Tatagwe a lebelelago lenyalo ka go bolela gore: “Se Modimo a se tlemagantšego jokong go se be le motho yo a se aroganyago.”—Mat. 19:6.
LEBAKA LE NNOŠI LA GO HLALA
9. Re swanetše go kwešiša bjang mantšu a Jesu ao a lego go Mareka 10:11, 12?
9 Motho a ka botšiša gore: ‘Na go na le lebaka la gore Mokriste a hlale gomme a nyale goba a nyalwe gape?’ Jesu o boletše mabapi le tlhalo gore: “Mang le mang yo a hlalago mosadi wa gagwe a nyala yo mongwe, o a hlotlola gomme o a mo senyetša, le gona ge e ba mosadi ka morago ga go hlala monna wa gagwe, a nyalwa ke monna yo mongwe, o a hlotlola.” (Mar. 10:11, 12; Luka 16:18) Go molaleng gore Jesu o be a hlompha lenyalo e bile o be a nyaka gore ba bangwe le bona ba le hlomphe. Monna yo a bego a hlala mosadi wa gagwe yo a botegago (goba mosadi yo a bego a hlala monna wa gagwe yo a botegago) ka mabaka a sa kwagalego ke moka a nyala gape, o be a dira bohlotlolo. Se ke therešo ka gobane go no hlala molekane wa gago ga go fediše lenyalo. Go Modimo, batho bao ba babedi e sa le “nama e tee.” Go feta moo, Jesu o itše ge monna a ka hlala mosadi wa gagwe yo a botegago o tla dira gore mosadi yoo a dire bohlotlolo. Bjang? Mehleng ya Jesu, mosadi yo a hladilwego o be a ka ikwa a gapeletšega go nyalwa gape e le gore go be le motho yo a mo hlokomelago. Ge mosadi yoo a be a ka nyalwa gape go be go tla no swana le ge a dira bohlotlolo.
10. Lebaka le nnoši leo Mokriste a ka hlalago molekane wa gagwe gomme a nyala goba go nyalwa gape ke lefe?
10 Jesu o ile a bolela lebaka letee feela leo motho a ka hlalago molekane wa gagwe. O itše: “Mang le mang yo a hlalago mosadi wa gagwe ge e se ka lebaka la bootswa, [ka Segerika ke por·neiʹa] a nyala yo mongwe, o a hlotlola.” (Mat. 19:9) Jesu o ile a bolela ntlha e swanago le Thutong ya Thabeng. (Mat. 5:31, 32) Makgeng a ka bobedi, Jesu o boletše ka “bootswa.” Lentšu “bootswa” le akaretša dibe tše dintši tša thobalano tšeo di dirwago ke batho bao ba sego ba nyalana. Dibe tšeo di akaretša bohlotlolo, go gweba ka mmele, thobalano ya batho bao ba sego ba nyalana, thobalano ya monna le monna goba mosadi le mosadi le motho yo a robalago le diphoofolo. Ka mohlala, ge e ba monna yo a nyetšego a ka dira bootswa, mosadi wa gagwe o tla dira phetho ya gore a mo hlale goba a se mo hlale. Ge e ba a mo hlala, Modimo a ka se sa ba lebelela e le banyalani, lenyalo la bona le tla ba le fedile.
11. Ke ka baka la’ng Mokriste a ka kgetha go se hlale molekane wa gagwe le ge a na le mabaka a Mangwalo a go dira bjalo?
11 Ela hloko gore Jesu ga se a ka a re ge motho yo a lego lenyalong a ka dira bootswa (por·neiʹa), gona molekane wa gagwe o swanetše go mo hlala. Ka mohlala, mosadi a ka kgetha go se hlale monna wa gagwe le ge monna yoo a dirile bootswa. Mosadi yoo a ka ba a sa rata monna wa gagwe, le gona a ka ba a ikemišeditše go mo lebalela le go šoma le monna wa gagwe gore ba kaonefatše lenyalo la bona. Nnete ke gore ge e ba a ka hlala monna wa gagwe gomme a se nyalwe gape, o tla lebeletšana le mathata. Ka mohlala, go thwe’ng ka dinyakwa tša gagwe tša nama le tša thobalano? Na o tla lewa ke bodutu? Na ba na le bana? Na ge ba ka hlalana go tla ba thata go godišetša bana bao therešong? (1 Bakor. 7:14) Go molaleng gore molekane yo a se nago molato o tla lebana le mathata a magolo ge a ka hlala molekane wa gagwe.
12, 13. (a) Go ile gwa direga’ng lenyalong la Hosea? (b) Ke ka baka la’ng Hosea a ile a amogela Gomere gape, gona lehono re ka ithuta’ng go seo mabapi le lenyalo?
12 Boporofeta bja Hosea bo re ruta se sengwe tabeng ye. Modimo o ile a botša Hosea gore a nyale mosadi (Gomere) yo a bego a tlo ‘otswa le go ba le bana ba bootswa.’ Gomere o ile ‘a ima gomme a belegela Hosea morwa.’ (Hos. 1:2, 3) Ka morago, Gomere o ile a ba le morwedi le morwa bao go bonagalago e be e le bana ba bootswa. Gaešita le ge Gomere a ile a dira bootswa gantši, Hosea ga se a ka mo hlala. Mafelelong Gomere o ile a tlogela Hosea a yo ba lekgoba. Lega go le bjalo, Hosea o ile a mo reka gore a boelane le yena. (Hos. 3:1, 2) Jehofa o ile a diriša Hosea go bontšha kamoo Yena a ilego a lebalela Baisiraele gantši ge ba be ba mo hlanogela gomme ba rapela medimo e mengwe. Re ka ithuta’ng tabeng ye?
13 Ge e ba molekane wa Mokriste a dirile bootswa, Mokriste yo a se nago molato o tlo swanelwa ke go dira phetho. Jesu o ile a re molekane yo a se nago molato o tla ba le lebaka la go hlala gomme a lokologa go nyala goba go nyalwa gape. Eupša ka lehlakoreng le lengwe, molekane yo a se nago molato a ka lebalela molekane wa gagwe. E ka se be phošo go mo lebalela. Hosea o ile a amogela Gomere gape. Ka morago ga gore Gomere a boele go Hosea, o be a se a swanela go ba le thobalano le monna yo mongwe. Hosea o ile a fetša nakwana a sa be le thobalano le Gomere. (Hos. 3:3) Eupša ge nako e dutše e eya, go bonagala Hosea a ile a boela a ba le thobalano le yena. Seo se ile sa swantšhetša kamoo Modimo a bego a ikemišeditše go amogela batho ba gagwe gape le go tšwela pele a dirišana le bona. (Hos. 1:11; 3:3-5) Seo se ama lenyalo bjang lehono? Ge e ba molekane yo a se nago molato a ka dira phetho ya go se hlale molekane wa gagwe, ge a ka ba le thobalano le yena o tla be a bontšha gore o mo lebaletše. (1 Bakor. 7:3, 5) Seo se tla dira gore a se sa ba le lebaka la go mo hlala. Ka morago ga moo, ba swanetše go šoma gotee gore ba thušane go lebelela lenyalo kamoo Modimo a le lebelelago ka gona.
HLOMPHA LENYALO GAEŠITA LE GE GO NA LE MATHATA
14. Go ya ka 1 Bakorinthe 7:10, 11, ke’ng seo se ka diregago lenyalong?
14 Bakriste ka moka ba swanetše go leka go dira sohle seo ba ka se kgonago go ekiša Jesu le Jehofa ka go hlompha lenyalo. Lega go le bjalo, ka ge re se ra phethagala, ba bangwe ba ka no palelwa ke go dira seo. (Baroma 7:18-23) Ka go re’alo, ga se ra swanela go makatšwa ke gore Bakriste ba bangwe ba lekgolong la pele la mengwaga ba be ba na le mathata manyalong a bona. Paulo o ngwadile gore “mosadi a se ke a arogana le monna wa gagwe,” eupša ba bangwe ba ile ba no arogana.—Bala 1 Bakorinthe 7:10, 11.
Banyalani ba ka dira’ng gore lenyalo la bona le se fele ge ba na le mathata? (Bona serapa 15)
15, 16. (a) Morero wa banyalani e swanetše go ba ofe ge ba na le mathata, gona ka baka la’ng? (b) Se se šoma bjang ge e ba Mokriste a nyalane le motho yo a sa hlankelego Jehofa?
15 Paulo ga se a ka a hlalosa gore ke ka baka la eng ba bangwe ba be ba arogana. Ka mohlala, bothata e be e se gore monna o be a dirile bootswa, ka gobane ge e ba go be go le bjalo mosadi wa gagwe o be a tla ba le lebaka la go mo hlala gomme a nyalwa gape. Paulo o ngwadile gore mosadi yo a aroganego le monna wa gagwe “a dule a se a nyalwa goba go sego bjalo a boelane le monna wa gagwe.” Ka gona batho bao ba babedi le ge ba arogane, go ya ka Modimo ba be ba sa nyalane. Paulo o hlalositše gore go sa šetšwe gore ba na le mathata le ge e le afe, ge e ba go se na yo a dirilego bootswa, morero o mogolo ke gore ba lokiše ditaba gore ba boelane. Banyalani bao ba ka kgopela bagolo gore ba ba thuše. Bagolo ba ka se tšee lehlakore, eupša ba tla ba nea keletšo yeo e tšwago ka Beibeleng.
16 Eupša go thwe’ng ge e ba Mokriste a nyalane le motho yo a sa hlankelego Jehofa? Ge e ba mathata a tšwelela, na ba swanetše go arogana? Aowa. Go etša ge re šetše re boletše, Mangwalo a re ke feela ge yo mongwe a dirile bootswa moo banyalani ba ka hlalanago, eupša ga go na moo a bolelago mabaka a go arogana. Paulo o ngwadile gore: “Ge e ba mosadi yo a nago le monna yo a sa dumelego gomme a dumela go dula le yena, a se ke a tlogela monna wa gagwe.” (1 Bakor. 7:12, 13) Go sa le bjalo le lehono.
17, 18. Ke ka baka la’ng Bakriste ba bangwe ba ile ba kgetha go se arogane le balekane ba bona le ge ba be ba na le mathata lenyalong?
17 Ke therešo gore ka dinako tše dingwe “monna yo a sa dumelego” ga a ‘dumele go tšwela pele a dula’ le mosadi wa gagwe. Monna yo a ka swara mosadi wa gagwe ka tsela e sehlogo, moo mosadi a ka bonago gore bophelo bja gagwe bo kotsing. A ka gana go hlokomela mosadi wa gagwe le lapa, goba a mo thibela go tšwela pele a hlankela Modimo. Mabakeng a bjalo, mosadi wa Mokriste a ka dira phetho ya gore go sa šetšwe seo monna wa gagwe a se bolelago, go ka ba kaone gore ba arogane ka ge monna yoo a dira dilo tšeo di bontšhago gore ga a ‘dumele go dula’ le yena. Eupša Bakriste ba bangwe bao ba nago le mathata lenyalong ba dirile phetho ya go se arogane le balekane ba bona. Ba a kgotlelela gomme ba leka go kaonefatša lenyalo la bona. Ke ka baka la’ng ba kgetha go se arogane le balekane ba bona?
18 Ge banyalani ba arogane, ga se gore lenyalo la bona le fedile. Ge e ba ba sa dule mmogo, ba tla lebeletšana le mathata ao re šetšego re boletše ka ona. Moapostola Paulo o neile lebaka le lengwe la gore banyalani ba se arogane. O ngwadile gore: “Monna yo a sa dumelego o kgethagaditšwe mabapi le mosadi wa gagwe gomme mosadi yo a sa dumelego o kgethagaditšwe mabapi le ngwanabo rena; go sego bjalo bana ba lena e be e tla ba ba sa hlwekago, eupša bjale ke ba bakgethwa.” (1 Bakor. 7:14) Bakriste ba bantši bao ba botegago ba ile ba no tšwela pele ba dula le balekane ba bona bao e sego Bakriste gaešita le ge maemo a be a le thata kudu. Ba ile ba thaba kudu ge ba bona gore maiteko a bona e be e se a lefeela ge mafelelong balekane ba bona e eba Bakriste.—Bala 1 Bakorinthe 7:16; 1 Pet. 3:1, 2.
19. Ke ka baka la’ng ka phuthegong go na le banyalani ba bantši bao ba thabilego?
19 Jesu o boletše ka tlhalo, mola moapostola Paulo yena a re neile keletšo mabapi le karogano. Ka moka ga bona ba be ba nyaka gore Bakriste ba hlomphe lenyalo. Lehono, ka phuthegong ya Modimo lefaseng ka moka go na le banyalani ba bantši bao ba thabilego. Le ka phuthegong ya geno go ka ba go na le banyalani ba bantši bao ba thabilego. Banyalani bao ke bana babo rena bao ba ratago basadi ba bona le dikgaetšedi tšeo di hlomphago banna ba tšona. Ka moka ga bona ba bontšha gore lenyalo le ka hlomphiwa. Re thaba kudu gore banyalani ba bantši ba phela ka go dumelelana le mantšu a Modimo ao a rego: “Ka baka le monna o tla tlogela tatagwe le mmagwe, a kgomarela mosadi wa gagwe gomme ba babedi ba e tla ba nama e tee.”—Baef. 5:31, 33.