EHIPULULO LIOMWENYO
Ovipuka Nelilongesila Komulongesi Wetu Omunene
Ame nomukai wange etyi ankho tuvakokoli-ndyila, neetyi twali onomisionaliu, twakondyele novitateka ovinyingi. Twamwene ovilwa, twamwene ovihuna, twesukisile okupolwa kotyilongo ankho tuli atutulwa no kokukwavo, tupu twakondyele novitateka ovikwavo vali. Namphila twali novitateka, mahi no ngootyo tuna ehambu! Movitateka viatyo ovio aviho, Siovaa wetukwatesileko etwaavela oviwa ovinyingi. Omulongesi wetu Omunene wetulongesile ovipuka ovinene. — Som. 36:22; Isa. 30:20.
ETYI TYALINGILE OVO TATE
Etyi tyati mono 1950, ovo tate avatundu ko Itália availukila ko Saskatchewan mo Canadá. Etyi vehika oko, pakala vala katutu, avanoñgonoka otyili, atuho meumbo otyili atutyikwate-po, atyilingi otyipuka tyesukisa vali kwoonthwe. Ame ndyihinangela okuti pweetyi ndyimona, ankho ndyiundapa unene movilinga viokwivisa noo tate, pamwe pokutomphola ndyinyana andyiti, ovilinga “vioukokoli-ndyila” nevihimbika-le etyi ndyina omanima etyinana.
Omo 1966 tuna ovo tate.
Ovo tate ankho vahepa, mahi ankho vesuka unene novilinga vya Huku. Etyi tyati mo 1963, avalandesa ovipuka viavo vimwe, vamone onombongo atuho meumbo twende kotyonge tyovilongo ovinyingi tyalingililwe ko Pasadena, ko Califórnia mo Estados Unidos da América. Pahe etyi tyati mo 1972 atweende pokalongo kamwe katiwa Trail ko Colúmbia Britânica mo Canadá, tukalongese Ombimbiliya ovanthu vapopia o Italiano, vakala mepunda-umbo omo. Twaendele onokilometulu 1000. Tate ankho una apa aundapa, otyilinga tyae ankho okukomba. Etyi apewa ovilinga ankho vikahi vali nawa, evianye, atwaleko okuundapa vali unene movilinga vya Huku.
Ndyipandula unene ovipuka ovo tate vetulongesile, vietukwatesako atuho vekwana pokulikwai kwetu. Ovipuka ovio ovo tate vetulongesile ovio vietukwatesileko okupama motyili. Tupu viandongesa okuti ine ndyisuka vala novilinga vya Siovaa, mwene manthekula. — Mat. 6:33.
OTYIPUKA TYOTETE TYEMPHWIYILE MOVILINGA VIOMUVO AUHO
Etyi tyati mo 1980 atulinepe na Debbie omufikwena umwe omuwa usuka novilinga vya Huku. Mokonda atuho ankho tuhanda okunyingila movilinga viomuvo auho, etyi palamba vala onohanyi ononthatu okutuka apa twelinepa, Debbie akala omukokoli-ndyila. Etyi pakala vala enima atwiilukila kewaneno limwe etutu kusukisa ovaivisi. Naame pahe andyikala omukokoli-ndyila.
Omonthiki twelinepa, mo 1980.
Etyi pakala atusoyo unene atusoko okwiluka-ko. Etyi tweheneiluke nkhele atutomphola nomukulu umwe omupili womawaneno. Etutehelela umwe nawa, pahe etupopila okuti: “Onwe muli nokulemesa ovipuka, mokonda mwaika vala omaiho kovipuka vieheli nokweenda nawa. Mahi ine mwiika omutwe mweevi vili nokweenda nawa mamukala nehambu. Otyo apopile ankho otyo umwe twesukisa. (Ovii. 141:5) Atuhasete-ale atulingi etyi tyapopile omukulu oo, atutyimono okuti pena ovipuka ovinyingi vili nokweenda nawa. Ovanyingi mewaneno ankho vesuka umwe nokulingila vali unene Siovaa, okuti umwe novakwendye, na vana velinepa naava vahalingila Siovaa. Otyo tyetulongesile otyipuka tyimwe otyinene. Twelilongesile okutala vala kovipuka vikahi nawa, atuyumbu-ko onthumbi okuti Siovaa maviukisa ovipuka tusoka okuti vialema. (Mik. 7:7) Ovipuka pahe aviviuku atukala vali nehambu.
Aveho vali ovalongesi vetu mosikola yotete yovakokoli-ndyila, vaundapele-ale kovilongo vielikalaila. Vetulekesile onofoto, avetupopila evi vakondya-kondya navio, noviwa vamona-mona. Otyo noonthwe atyitwaavela ondundo, atutyimono umwe okuti ine tulikwatehila, nthiki imwe matukala onomisionaliu.
Tuli Pondywo Yomaliongiyo ko Colúmbia Britânica mo 1983.
Opo tutyivile okulinga etyi twapangele, etyi tyati mo 1984 atwiilukila ko Quebeque kupopiwa o Francês. Okutunda ko Colúmbia Britânica atee oko, twaendele onokilometulu mbulamba po 4.000. Etyi twehika oko, pahe ankho tuna umwe okututumba tutyiliye evi vilingwa-ko, nokulilongesa elaka lipopiwa-ko. Tyimwe ankho tyihole okutulemena, okukala tyihena onombongo. Pena ononthiki mbumwe twakalele umwe tyihena okulia, pahe atukaheyaulula vala ombatata (ekapa) mepia liomukulu ñgana. Atukala umwe omuvo umwe nokulia vala ombatata oyo. Debbie mokonda utyivila okuteleka nawa, ankho uti umwe hono eiteleka ñgana muhuka eiteleka ñgana. Namphila ovipuka ovio vietulemenene, mahi twetyivilile okukoleleya atutwalako nehambu. Atutyimono okuti Siovaa uli nokututekula. — Ovii. 64:10.
Hono nthiki imwe tukatehela otelefone iihana, atupopilwa okuti twaihanwa tukaundape ko Mbetele yoko Canadá. Namphila ankho tyetuhambukiswa umwe okukaundapa ko Mbetele, mahi ankho twasukalala kapii, mokonda twahonekele omukanda wokwenda Kosikola Yosileyande. Mahi atweende umwe vala ko Mbetele. Etyi twehika-ko atutomphola nomukulu Kenneth Little, ankho ululika ovilinga mo Mbetele oyo. Atumupopila okuti: “Twahonekele omukanda wokwenda Kosikola Yosileyande, pahe ine twiihanwa, matulingi ñgeni?” Omukulu oo etupopila okuti “O Mbetele yafwa otyilalo tyimutwalako Kosileyande.”
Pakala vala osimanu ike atwiihanwa twende Kosikola Yosileyande. Pahe ankho tuna okusoka umwe nawa etyi matulingi. Omukulu oo etupopila okuti: “Ovipuka otyo vienda umwe ngootyo pamwe tukoya okulinga tyimwe, mahi tyina tyiti onthiki onkhwavo atusoko vali okulinga otyikwavo. Povilinga evi vivali petupu otyiwa vali kotyikwavo, etyi vala mwamakoyo-po otyo Siovaa mayambe.” Atweende Kosikola Yosileyande, atutyimono okuti etyi tyapopile omukulu Little, otyili umwe. Pamwe ankho tyina tuhanda okupameka omunthu umwe nae usukisa okusoka nawa kweetyi malingi, ankho tumupopila etyi twapopililwe nomukulu Little.
OTYILINGA TYOUMISIONALIU
(Wo tete) O Ulysses Glass.
(Wa vali) O Jack Redford.
Tyetuhambukisilwe unene okwenda kosikola Yosileyande 83, ankho tuna-mo 24. Twahimbika osikola oyo mu Tyikukutu yo 1987. Twalingilile ko Brooklyn Nova Iorque. Ovalongesi vetu ankho oo Ulysses Glass na Jack Redford. Twalongesilwe onohanyi ononthano, mahi kambasete-ale mbalambele vala liwa. Tyina tyiti monthiki 6 ya Tungonkhe yo 1987, atuvitula. Atutumwa tukaundape ko Haiti noo John na Marie Goode.
Tuli ko Haiti mo 1988.
Mo 1962 omukulu umwe omisionaliu ankho uundapa ko Haiti atewa-ko. Okutuka umwe opo pahe ankho kakutumwa vali onomisionaliu. Etyi twamana osikola, pakala vala onosimanu ononthatu atweende ko Haiti, atukaundapa kewaneno limwe etutu likala monomphunda muna ovaivisi 35. Ngwe nkhele ankho tuvakwendye vala ankho tutupu-ale ounongo motyilinga tyatyo otyo tyoumisionaliu. Motyilongo muna, ovanthu ankho vahepa unene tupu ovanyingi ankho kavetyivili okutanga. Pomuvo watyo oo kwali ovilwa, novihuna, ovanthu pahe ankho ovakalavi vatutumbisa vala ovatumini.
Twelilongesilile unene ku vakwetu twavasile ko Haiti, ankho vakola omutima vena ehambu. Namphila ovipuka ankho viahapepukile mahi ankho tyimoneka umwe okuti vehole Siovaa novilinga viokwivisa. Kuna omukulukai umwe tufenda nae ankho wehetyivili okutanga, mahi ankho wapaka momutwe onotesitu mbuna 150. Ovipuka twamwene-mwene avipameka onthumbi yetu, atutwalako okwivisa oviwa ovipe mokonda ankho omuvio vala ovanthu vapondola okupamena. Tyetuhambukisilwe unene okutala ovanthu twalongaisile Ombimbiliya pahe ankho vekula umwe motyili, vamwe ankho ovakokoli-ndyila vomuvo auho, vamwe ankho ovakokoli-ndyila vavilapo, ava vamwe pahe ankho ovakulu vomawaneno.
Ko Haiti nanoñgonokele-ko omukwendye umwe utiwa o Trevor omisionaliu mokapela ko Mormon. Twatomphaulile ehimbwe nae, otyo ndyimupopila etyi Ombimbiliya ipopia. Etyi palamba omanima amwe omukwendye oo anthumikisa omukanda, pomukanda opo ankho wahoneka-po okuti: “Mandyimbatisalwa motyonge matukala natyo ononthiki ombu. Nga nambatisalwa nahanda okukala omukokoli-ndyila wavilapo andyikondoka ko Haiti ndyikaivise pokalongo ñgana ankho ndyikala pweetyi ndyimisionaliu mokapela ko Mormon.” Ngatyo umwe alinga, avakala umwe ovakokoli-ndyila vavilapo omanima omanyingi nomukai wae.
TWAKAUNDAPELE KO EUROPA ORIENTAL PAHE ATWEENDE KO AFILIKA
Tuli nokuundapa mo Eslovénia mo 1994.
Etyi movilongo vimwe vyo Europa Oriental mwakala Onombangi, atutumwa tukaundape-mo. Tyina tyiti mo 1992 atutumwa tukaundape ko Liubliana ko Eslovénia, popepi naapa ovo tate ankho vakala etyi nkhele veheneilukile ko Itália. Kononthele mbumwe mbotyilongo tyitiwa Iugoslávia, ovilwa oko nkhele ankho kavinepwe. O Mbetele yoko Viena, no yoko Áustria, no noseketa mboko Zagrebe, no yoko Croácia, no yoko Belgrado no yoko Sérvia, ankho ombo mbululika ovilinga motyilongo omo. Kovilongo viatyo aviho pahe ankho kwehena vali ovilwa, ankho veli nokusoka okupaka-ko ono Mbetele.
Ankho tuna okulilongesa vali omalaka omakwavo nokutyiliya evi vilingwa kovilongo ovio. Vo kotyilongo oko ankho vati, “elaka eli lipwilisa.” Tyili ankho lipwilisa umwe! Tyetuhuvisile unene okutala vakwetu vooko ankho vahasetepo-ale vetavela vala liwa ovipuka aviho vapopilwa neongano, atutyimono umwe okuti Siovaa ukahi nokuveyamba. Twelimonenene-ko umwe okuti Siovaa uhole ovanthu vae, ovipuka uviviukisa umwe momuvo watyo. Omanima aa twakala ko Eslovénia, ovipuka twamwene-mwene-ko viayawisile kovipuka ankho twii-ale, mahi tupu twelilongesile vali ovipuka ovipe.
Ovipuka ankho vitwalako vala okupiluluka. Pahe tyina tyiti mo 2000 atutumwa tukaundape ko Costa do Marfim, mo Afilika. Tyina tyiti mu Kuhuhu yo 2002, mokonda yovilwa, oko atupolwa-ko atutwalwa noko Serra Leoa. Ko Serra Leoa nako kwakalele umwe ovilwa, viakalele umwe omanima 11, mahi etyi twehika-ko ankho pahe kukahi nawa. Tyetupwiyile unene okusa-po vakwetu ko Costa do Marfim ngwe twauhulukile vala. Mahi evi twelilongesilile kuvo avitukwatesako okutwalako nehambu.
Ko Serra Leoa ankho kuna ovanthu ovanyingi vesuka nokulongeswa Ombimbiliya, vakwetu tufenda navo vooko vakoleleyile ovilwa omanima omanyingi. Namphila ankho vahepa, mahi ankho vena otyali. Nthiki imwe omukulu umwe tufenda nae wooko, ape ovikutu Debbie. Debbie ahande okwaanya, mahi omukulu oo emupopila okuti: “Povilwa apa vakwetu tufenda navo vo kovilongo ovikwavo vetukwatesileko unene. Pahe noonthwe ou omuvo wetu wokukwatesako vakwetu.” Otyo valingile otyiwa unene, noonthwe tuhanda okuvehetekela.
Etyi pakala, atukondoka ko Costa do Marfim, mahi onondyaya ambuhimbika vali. Tyina tyiti mu Kuhuhu yo 2004, motyilongo omo atutaula-mo atutyindwa-po no Aviyau, atutyindi vala onomala onombali muna vala oupuka wehehi. Atukalala vala pohi mondywo imwe ñgana yonopulisa. Tyina tyiti muhuka tyee aveya okutupola-ko avetutwala noko Suíça. Etyi twehika mo Mbetele yooko ava vokululika o Mbetele no vokulongesa monosikola, novakai vavo, avetuyakula nawa, avetuhumbakana, avetweetela okulia kwatokota nawa, nousokolati. Atuhambukwa unene atutyimono umwe okuti vetuhole.
Ulingila elongomana ava vataulila mo Costa do Marfim mo 2005
Twatuminwe tukaundape omuvo umwe ko Gana, etyi ovilwa viatula atukondoka vali Costa do Marfim. Olwembia vakwetu tufenda navo vena-lo lwetukwatesako atutyivili okukoleleya ovipuka aviho twakondya-kondya navio, movilinga aviho twalinga-linga. Ame na Debbie twetyimona okuti namphila tyili ovanthu va Huku veiwe umwe okuti vena olwembia, mahi opo olwembia olo lutwaleko tyisukisa umwe okulikwatehila. Ovipuka twakondya-kondya navio vietulongesa avitukangula.
OKO MÉDIO ORIENTE
Tuli ko Médio Oriente mo 2007.
Etyi tyati mo 2006 atutambula omukanda watunda Kombala Yonombangi atutiwa matukaundapa ko Médio Oriente. Oko nako kuna vimwe vietulemenene, ankho tusukisa okulikwatehila tutyiliye evi vilingwa-ko nokulilongesa elaka lipopiwa-ko. Ko Médio Oriente ankho kuna ovitateka ovinyingi mokonda yopulitika nonongeleya. Ankho tukuhole unene mokonda kupopiwa omalaka omanyingi, tupu ovanthu momawaneno ankho velikwata-po mokonda vetavela etyi vapopilwa neongano. Twahuvile unene okutala otyipuka vakwetu vooko vakola omutima. Vakoleleya namphila veyelwe no vavo, naava vaundapa navo, naava velitungaila navo.
Etyi tyati mo 2012 atweende kotyonge otyinene tyalingililwe mo Tel Aviv, mo Israel. Otyo, otyo otyonge pakalele vali ovanthu ovanyingi nkhele tyo peliongiyo lialingilwe mo Pentecoste mo 33 P.K. Tyina tyali otyonge tyimwe otyinene!
Momanima atyo oo, atutumwa tukatalele-po vakwetu kovilongo vimwe oku ovilinga vietu vialikwa. Twatyindile omikanda etyi twehika-ko atwivisa, atulingi ovionge novanthu vehehi. Momatapalo ankho uvasa-mo vala omapulisa amaneka. Tyina tuti pokukaivisa ankho katweende-ale ovanyingi tupu ankho tutyilinga umwe kosetu.
PAHE ATUKONDOKA KO AFILIKA
Ndyili nokulilongesa elongomona liange ko Congo mo 2014.
Etyi tyati mo 2013 atupewa otyilinga otyikwavo, atutumwa tukaundape ko Congo Kinshasa. O Congo otyilongo tyimwe tyina olumono olunyingi, mahi no ngootyo ovanthu vahepa mokonda kunkhindauka vala ovilwa. Etyi twatiwa matweende ko Afilika ko Congo Kinshasa, potete atuti: “Ko Afilika onthwe tukwii nawa matweende.” Mahi no ngootyo nkhele ankho tuna ovinyingi tuna okulilongesa, haunene umwe pokulinga oungendi momatapalo ahaviukile. Mahi ankho pena ovipuka ovinyingi oviwa omu tupondola vala okwiika omutwe. Okutala otyipuka vakwetu vakoleleya, nehambu vena-lio namphila ovipuka vialema. Tupu ankho vehole ovilinga viokwivisa, velikwatehila vende komaliongiyo no kovionge. Twetyimwene umwe okuti ovanthu veli tupu nokunoñgonoka otyili, omokonda Siovaa uli nokutukwatesako, nokutuyamba. Omanima aeho twaundapa ko Congo twelilongesa-ko ovipuka ovinyingi, twalinga oupanga novanthu ovanyingi, pahe tumbunga.
Tuli nokwivisa mo Afilika do Sul mo 2023.
Konthyulilo yo 2017 atutumwa ko Afilika do Sul. Mono Mbetele mbatyo ambuho twaundapa-undapa o Mbetele yoko Afilika do Sul oyo onene vali, tupu otyilinga twapelwe ankho katunetyilinge-ale. Ankho tuna ovinyingi tuna okulilongesa mahi evi twelilongaisile-ale kohale, ngavio vitukwatesako. Twahambukilwe unene okutala vakwetu tufenda navo vooko ankho veli-ale nokukoleleya omanima omanyingi. Tupu twahambukilwe okutala otyipuka ombunga yo Mbetele ankho ili nokulikwatehila velikwate-po na vakwavo, namphila tyati ou watunda oku ou watunda oku. Twetyimwene umwe okuti Siovaa uli nokuvekwatesako, vapake-mo omunthu omupe, vaendele monondunge mb’Ombimbiliya, avakala nombembwa.
Momanima aa aeho, ame na Debbie twakala-kala novilinga vimwe oviwa. Ankho tuna okutyiliya evi vilingwa kovilongo ovikwavo nokulilongesa omalaka o oko. Twamona okuti Siovaa wetulinga olwembia olunene, twetyimonena mweetyi eongano liae lietulingila neetyi vakwetu tufenda navo vetulingila. (Ovii. 144:2) Ovipuka twelilongesa movilinga viomuvo auho vietukwatesako okukala ovafendi va Siovaa vekahi vali nawa.
Ndyipandula unene ovipuka nalongesilwe novo tate, ndyipandula unene otyipuka omukai wange Debbie ehole okunkhwatesako, tupu ndyipandula unene vakwetu tufenda navo mokonda kuvo nelilongesila-ko ovipuka ovinyingi. Ame nomukai wange Debbie twesuka umwe natyo tyokutwalako okulilongesila kweevi tulongesiwa, Nomulongesi wetu Omunene.