Okuti O Huku Utumonesa Ononkhumbi?
LUZIA OTYILEMA. Puetyi ankho omona, ankho una ouvela utiwa poliomelite. Ouvela oo ulitambuliswa, haunene unyona omihipa. Puetyi ankho ena omanima 16, una ankho aundapela emupopila okuti: “Wakala tupu otyilema o mokonda Huku ukahi nokukumonesa ononkhumbi mokonda kutavela ku me yove iya umulinga onya.” Namphila palambale omanima amwe, mahi no ngotyo otyipuka otyo Luzia tyimuihama unene komutima.
PUETYI DAMARIS ANOÑGONOKA OKUTI ANKHO UNA OUVELA UTIWA CÂNCER MOWONGO, tate yae emupulu okuti: “Walingile-tyi opo ukale nouvela ou? Tyafwa walingile otyipuka tyimwe otyivi. Otyo Huku ekahi nokukumonesila ononkhumbi.” Etyi Damaris eiva onondaka ombo ambumusoyesa unene.
Tunde kohale ovanthu vasoka okuti, o Huku umonesa ononkhumbi ovanthu nomauvela. Omukanda umwe (Hábitos e Costumes das Terras Bíblicas mo Inglês) wati: Pononthiki mba Kristu ovanthu vamwe ankho vetavelale okuti “omauvela eya mokonda yonkhali imwe omunthu akuatele, ine omokonda yotyipuka tyimwe alingile, pahe otyo ekahi nokumonena ononkhumbi.” Etyi palamba vali omanima omanyingi, omukanda omukuavo (Medicina Medieval e a Peste, mo Inglês) wati: “Ovanthu vamwe vetavela okuti Huku umonesa ononkhumbi ombo ovanthu mokonda yononkhali mbavo.” Ngotyo, puetyi ovanthu ovanyingi vankhile ko Europa mokonda yomukihi, okuti o Huku ankho ukahi nokuvemonesa ononkhumbi? Ine ovanthu vankhia mokonda youvela weya vala, ngetyi tyapopia onondotolo mbumwe? Ovanthu vamwe vapondola okulipula okuti: Okuti Huku umonesa umwe ononkhumbi ovanthu mokonda yononkhali mbavo?a
NKHELE SOKA: Inkha Huku tyili oe weetako omauvela nononkhumbi, omokonda yatyi Omona wae Jesus ahakulile ovavei? Okuti etyi omona wae ahakulile ovavei katyakalele ngatyina ekahi nokutyitukilapo Huku? (Mateus 4:23, 24) Jesus nalumwe makalinga otyipuka tyimwe Huku ahahande. Ngwe watile: “Apeho ndyilinga ovipuka vimuhambukiswa” “ame ndyilinga ngetyi Tate anthuma.”—João 8:29; 14:31.
Ombimbiliya ipopia nawa okuti: Jeova Huku ‘kalingi natyike tyahaviukile.’ (Deuteronômio 32:4) Mongeleka, Huku kapondola okutokesa o aviau, aiipaa ovanthu ovanyingi vehena etyi valinga, mokonda uhanda vala okumonesa ononkhumbi omunthu wike wavelama-mo! Kohale kwali omunthu umwe utiwa Abraiau ankho wii nawa ouviuki wa Huku. Ngwe wapopile okuti: Huku “kapondola okuipaa omuviuki kumwe nondingavivi.” Tupu ati: “Katyaviukile.” (Gênesis 18:23, 25) Ombimbiliya tupu ipopia okuti, “Huku yotyotyili nalumwe malingi etyi tyahaviukile” ine tyapenga.—Jó 34:10-12.
OITYI OMBIMBILIYA ILONGESA KONTHELE YONONKHUMBI TUKALA NAMBO?
Ononkhumbi tukala nambo mouye uno, hakuti ngotyo o Huku ukahi nokutumonesa ononkhumbi mokonda yonkhali tualingile. Jesus wapopia nawa konthele yotyo, etyi ankho ekahi nokupopila ovalongwa vae vamuene omulume umwe watyitua omumphoki. “Ovalongwa vae avemupulu okuti: ‘Mulongesi, olie walinga onkhali, omulume ou ine ovo tate yae etyi ngwe atyitwa omumphoki?” Jesus akumbulula okuti: ‘Hamulume ou, tupu ha votate yae-ko, mahi watyitwa tupu ngotyo o pala okulekesa epondolo lya Huku kwe.’”—João 9:1-3.
Mokonda yovipuka ovanthu ankho valongesa pomuvo pana, ovalongwa va Jesus tyipondola vakalele tyahuva etyi Jesus evepopila okuti, omulume una watyitua omumphoki haeko walinga onkhali nii ovo tate yae. Jesus kemuhakulile vala, mahi tupu muetyi alinga wevekuatesako vanoñgonoke okuti ha Huku umonesa ovanthu ononkhumbi mokonda yononkhali mbavo. (João 9:6, 7) Hono, vana vekahi nokumona ononkhumbi mokonda youvela vapondola okuvasa eungumaneso tyina vanoñgonoka okuti Huku haeko utumonesa ononkhumbi.
Inkha Huku uundapesa onombela opo amonese ovanthu ononkhumbi mokonda yovivi valinga, omokonda yatyi Jesus ahakulile ovavei etyi ankho eile pano pohi?
Ombimbiliya itupopila okuti
“Huku kapondola okulolwa novipuka ovivi, tupu oe kalolo nawike.” (TIAGO 1:13) Tyotyili, “ovipuka ovivi” vihole okumonekela ovanthu, ngetyi omauvela, noluihamo, nonkhia, kamavikakalako vali.
Jesus Kristu “avelula aveho ankho vavela.” (MATEUS 8:16) Etyi Omona wa Huku ahakula ovanthu aveho veile kwe, walekesa ovipuka Ouhamba wa Huku maukalingila ovanthu aveho mouye auho.
“Huku makasekuna ononkhuka momaiho avo, ononkhia, okulila, no nongembia kamavikakalako vali. Mokonda ovipuka ovio aviho mavikalamba.”—APOCALIPSE 21:3-5.
OLIE UKAHI NOKUTUETELA ONONKHUMBI?
Mahi, omokonda yatyi ovanthu vamonena ononkhumbi? Ovanthu vehole okuovala ekumbululo liepulo eli. Inkha ha Huku ovelwa onombei opo naina olie utumonesa ononkhumbi? Matunoñgonoka omakumbululo monthele mailandulako.
a Namphila kohale Huku amonesilile ononkhumbi ovanthu vamwe mokonda yononkhali mbavo, mahi Ombimbiliya kaipopi okuti Huku oe waetako omauvela noviponga opo amonese ovanthu ononkhumbi mokonda yononkhali mbavo.