Abril

Kodi imwepo mukugumana na bvuto likulu pa moyo wanu? Pinango m’gwere mwanu mwacitika cinthu comwe cakuwawani kwene-kwene. (Tiy. 3:2) Pinango anzanu wa ku basa ayai wa ku xikola, ambakusekani thangwe mukutumikira Yahova. (1 Pe. 4:3, 4) Ndipo pinango wanthu wa m’banja lanu akuyezera kukuletsani kuti muleke kumbayenda ku mitsonkhano, ayai akukuletsani kumbafotokozerambo wanthu winango bzomwe imwepo mumbakhulupira. (Mat. 10:35, 36) Penu bvuto lomwe mukugumana nalo ndikulu kwene-kwene, pinango mungakumbuke kuti bzingadakhala bwino kusiya kutumikira Yahova. Tsono, dziwani kuti bziribe basa kuti mukugumana na mabvuto yaponi, tsimikizani kuti Yahova an’dzakupasani nzeru na mphanvu kuti mukwanise kupirira bvutolo. Yahova adacitisa kuti m’Fala lace munembedwe nkhani zakulatiza kuti wanthu wakuperewera angakunde mabvuto. Thangwe ranyi iye adacita bzimwebzi? Kuti tipfunze na nkhanizo. Ndipopa, Yahova adaphatisa basa mpostolo Paulo kuti anembe nkhanizo. Tenepo, tikambaziwerenga, izo zin’dzatitsangalaza na kutipasa cidikhiro. Tsono kuti tigumane phindu, tin’funika kucita bzinthu bzizinji sikuti kumbandowerenga Bibliya basi. Tin’funika kubvuma kuti bzomwe tikuwerengabzo bzicinje makumbukidwe yathu na kuti bzitokonye mitima yathu. w21.03 14 ¶1-2

Kodi wanthu omwe mumbawapalizira m’gawo lanu mumbawawona ninga minda yomwe in’funika kubvunidwa? Penu bziri tenepo, pana bzinthu bzitatu bzomwe bzin’citika. Cinthu cakuyamba, imwepo mun’palizira mwakamfulumize. Thangwe nthawe yakubvuna yasala pang’ono kumala, ndipo mun’funika lini kuiluza. Cinthu caciwiri, mun’dzakomedwa thangwe ra kuwona wanthuwo akufunisisa kubva bzipsa bzabwino. Bibliya limbati: ‘Wanthu ambakondwa pa nthawe yakubvuna.’ (Zai. 9:3) Ndipo cinthu cacitatu, mun’dzawona munthu ali-wentse kuti ngwakuthemera kukhala nyakupfunza wa Jezu, ndipo mun’dzaphatisa basa upalizi bwakubverana na momwe munthuyo aliri. Ateweri winango wa Jezu akhakumbuka kuti Asamariya angadakhala lini anyakupfunza wa Jezu, koma Jezuyo akhakumbuka lini tenepo. M’mbuto mwace, iye akhawona Asamariyawo kuti angakhale anyakupfunza wace. Tenepo, ifepanombo tin’funika kumbawona wanthu wa m’gawo lathu kuti angakhale anyakupfunza wa Jezu. Mpostolo Paulo ni ciratizo cabwino kuna ifepano. Iye akhadziwa bzinthu bzinango bzomwe wanthu omwe akhawapalizira akhakhulupira. Iye adacitambo nyongo kuti adziwe bzomwe wanthuwo akhafunisisa ndipo akhawawona kuti angakhale anyakupfunza wa Jezu. w20.04 8-9 ¶3-4

M’mbuto mwakuyeruza munthu pa bzomwe akucita, yezerani kubvesesa momwe iye akubvera. Munthu m’bodzi omwe ambatidziwa bwino-bwino ni Yahova yekha. Ndipopa, mukumbireni kuti akuthandizeni kumbawona winango ninga momwe iye ambawawonera. Mukumbirenimbo kuti akuthandizeni kudziwa momwe mungalatizire ntsisi winango. Imwepo mun’funika lini kucita kusankhula kuti ni m’bale uponi ayai mpfumakazi iponi yomwe mun’funika kuibvera ntsisi. Azinji wa iwo akugumana na mabvuto mazinji ninga yomwe Djona, Eliya, Hagari na Loti adagumana nayo. Ndipo winango wa iwo mabvutoyo adacita kuyakolomola okha. Kulewa mwakusaya kubisa, tentsenefe nthawe zinango tidacita kale bzinthu bzinango bzakuphonyeka. Ndipopa Yahova akutikumbira kuti timbabverembo ntsisi winango. (1 Pe. 3:8) Tikambabvera Yahova, timbacitisa kuti ubale bwathu pa dziko lentse bupitirize kukhala bwakuphatana, napo ndife wanthu wakusiyana-siyana. Tenepo, mukambacita bzinthu na abale na mpfumakazi zanu, mbawatetekerani, adziweni bwino ndipo mbawabverani ntsisi. w20.04 18-19 ¶15-17

Jezu ni ciratizo cabwino pa nkhani ya kubvera Yahova. Ndipopa njira yabwino ya kubvera Yahova, ndiyo kutewera mathanya ya Jezu na pafupi kwene-kwene. (Ju. 8:29) Kuti tipitirize kufamba m’cadidi, ifepano tin’funika kutsimikiza kuti Yahova ni Mulungu wa cadidi nakuti bzentse bzomwe iye ambalewa mpsacadidi. Ndipo tin’funikambo kukhulupira kuti Jezu ni Mesiya. Wanthu azinji ambapenukira kuti Jezu ni omwe Yahova adamusankhula kuti akhale mambo wa Umambo bwa Mulungu. Juwau adacenjeza kuti pakhana ‘wanthu azinji wakupumpsa anzawo’ omwe angadadzapumpsa wale omwe alibe kukonzeka kukhotcerera cadidi cakulewa bza Yahova na Jezu. (2 Ju. 7-11) Juwau adanemba kuti: ‘Kodi nyakunama mbani, kupambula ule omwe ambalamba kuti Jezu ni Kristu?’ (1 Ju. 2:22) Kuti tileke kupumpsidwa tin’funika kupfunza Fala la Mulungu nthawe zentse. Tikacita bzimwebzi tin’dzakwanisa kumudziwa bwino Yahova na Jezu. (Ju. 17:3) Ndipo tin’dzakhala na citsimikizo cakuti timbadziwa cadidi. w20.07 21 ¶4-5

Njira inango yomwe ingatithandize kuleka kukhukhumudwisa anzathu omwe tikuthamanga nawo pabodzi ni kuleka kumbadikhira kuti abale na mpfumakazi zathu ambacite bzinthu ndendende ninga momwe ifepano timbacitira. (Aro. 14:19-21; 1Ako. 8:9, 13) Bzimwebzi bzikulatiza kuti pana kusiyana kukulu pakati pa ifepano na omwe ambacita nyongo yakuthamanga mapici kuti akatambire yekha mabaibai. Ndipo ali-wentse wa iwo ambandokumbukira bza iye yekha basi, ayai ambakhala alibe basa na anzace. Mpaka winango ambagwinya anzawo kuti apite ndiwo patsogolo. Tsono ifepano timbacita lini bzimwebzi. (Agal. 5:26; 6:4) Cakulinga cathu n’cakuti wanthu azinji adzapite m’dziko lipsa acidzakhala na moyo wakusaya kumala. Ndipopa timbacita nyongo yakuphatisa basa malango yakuti: ‘Lekani kumbandokumbukira bzakufuna bzanu bzokha, koma mumbakumbukirembo bzakufuna bza wanthu winango.’ (Afil. 2:4) Mwa kudeka mtima, Yahova watsimikiza kuti mtumiki wace ali-wentse omwe an’thamanga mpaka kuphampha, an’dzamupasa mabaibai ya moyo wakusaya kumala, bziribe basa penu an’dzakhala kudzulu ayai pa dziko la pantsi pano. w20.04 28 ¶10; 29 ¶12

Abale na mpfumakazi zizinji an’dzapulumuka acipita mu dziko lipsa. Anyakupulumukawo an’dzawona na maso yawo kukundidwa kwa infa pomwe wanthu azinji omwe adafa an’dzalamusidwa. Kumbukirani cikondweso comwe tin’dzakhala naco tikadzawona bzinthu bzakudabwisabzi bzikucitika! (Mab. 24:15) Ndipo wentse omwe an’dzapitiriza kukhala wakukhulupirika kwa Yahova an’dzakunda infa yomwe adaitenga kucokera kwa Adamu. Thangwe iwo an’dzakwanisa kukhala na moyo wakusaya kumala. Napo Akristau omwe ana moyo lero ambalimbikisidwa kwene-kwene na mafala ya Paulo yakulewa bza kulamusidwa kwa anyakufa yomwe adanembera abale wa ku Kolinto. Tina mathangwe yakubveka yakuticitisa kubvuma mafala ya Paulo yakuti tin’funika kutanganidwa ‘pa basa la Mbuya.’ (1Ako. 15:58) Nthawe zentse tikacita mbali yathu pa basali tin’dzakhala na mwayi wakutambira bzisimbo bzizinji, ticikondwa na moyo wabwino kutsogolo. Moyo umweyu un’dzakhala wabwino kwene-kwene kuposa cinthu ciri-centse comwe tingacikumbukire. Kulewa cadidi, bzimwebzi bzin’dzalatiza kuti bzomwe tikucita pa basa la mbuya bziribe kuyenda papezi. w20.12 13 ¶16-17

Bzikuwoneka kuti mapolofesiya ya Zakiyeri 38:10-23; Danyeri 2:43-45; 11:44–12:1 na Apokalipse 16:13-16, 21 yakulewa bzinthu bzibodzi-bodzi. Penu n’tenepo, onani momwe pinango bzingadzacitikire. Citsautso cikulu cikadzayamba, ‘wamambo wa pa dziko lentse’ an’dzacita ciphatano acikhala gulu libodzi la mitundu. (Apok. 16:13, 14) Bibliya limbacemera ciphatano ca mitunduyo kuti ‘Gogi wa dziko la Magogi.’ (Zakiy. 38:2) Gulu la mitunduyo lin’dzamukira atumiki wa Mulungu, ndipo lin’dzayezera kupha wentse. M’matsomphenya yakulewa bza nthawe imweyi, Juwau adawona matalala makulu-makulu yacikhala yakulemera kwene-kwene yakugwera anyamadulanthaka wa Mulungu. Matalalayo pinango yakuimira mafala yamphanvu yaciyeruzo yomwe atumiki wa Yahova an’dzayapalizira. Bzimwebzi bzin’dzacitisa kuti Gogi wa Magogi amukire na kuyezera kupha atumiki wentse wa Mulungu.—Apok. 16:21. w20.05 15 ¶13-14

Mphanvu yomwe Mulungu ambaphatisa basa ni mphaso yomwe tin’funika kumbaitenda na kuilemekeza. Timbatenda kwene-kwene mzimu wakucena, tikambakumbukira bzomwe mzimuyo ukucita ntsiku zino. Pomwe Jezu akhanati kubwerera kudzulu, adauza anyakupfunza kuti: ‘Mzimu wakucena ukadzafika pa imwepo, mun’dzatambira mphanvu, ndipo mun’dzakhala mboni zangu mpaka kumalekezero ya dziko la pantsi.’ (Mab. 1:8) Na thandizo la mzimu wakucena, pa dziko lentse la pantsi pana wanthu wakukwana 8.5 midyau omwe akunamata Yahova. Ninga wanthu wa Mulungu, ifepano ndife wakubverana thangwe mzimu wakucena umbatithandiza kukhala na makhalidwe yabwino yomwe ni lufoyi, cikondweso, mtendere, kupirira, kudeka mtima, ubwino, cikhulupiro, kuderekha na kubziphata. (Agal. 5:22, 23) Kulewa mwakusaya kupenukira, mzimu wakucena ni mphaso yakufunika kwene-kwene! w20.05 29 ¶10, 13

Pana mathangwe yakubveka yakulewa kuti tin’dzakwanisa kuwazindikira adzinza na axamwali wathu omwe an’dzalamusidwa. Tikakumbukira bza wanthu omwe adamusidwa kwa anyakufa m’mbuyomu, tingadziwe kuti Yahova an’dzalamusa munthu ndendende ninga momwe iye akhaliri pomwe akhanati kufa. Iye an’dzamuka na makhalidwe yomwe iye akhanayo, ninga momwe iye akhalewa-lewera na momwe iye akhakumbukira. Kumbukirani kuti Jezu adandendemezera kufa na tulo, ndipo kulamusidwa na kulamuka ku tulo. (Mat. 9:18, 24; Ju. 11:11-13) Munthu omwe akhagona akamuka, iye ambakhala ndendende ninga momwe akhaliri kale pomwe akhanati kugona. Iye ambakhala na mawonekedwe pabodzi na makumbukidwe mabodzi-bodzi. Kumbukirani bza Lazaro. Iye akhadafa kwa ntsiku zinai, ndipo thupi lace likhadayamba kale kubvunda. Tsono pomwe Jezu adamulamusa, mpfumakazi zace zidakwanisa kumuzindikira, ndipo iye adakwanisambo kuzindikira mpfumakazi zacezo.—Ju. 11:38-44; 12:1, 2. w20.08 14 ¶3; 16 ¶8

Anyakudzozedwa na mabira manango mbakundendemerana pa bzinthu bzinango. Ndipo Yahova ambafuna lini thimu linango kuposa linzace. Kwa iye, yentse njakufunika. Kuposa bzentse, iye adapagali na preso ibodzi-bodzi anyakudzozedwa na wa mabira manango, na mulopa wa Mwana wace omwe iye ambamufuna kwene-kwene. Kusiyana kwa mathimu mawiriya n’kwakuti iwo ana cidikhiro cakusiyana. Mathimu mawiriya yan’funika kukhala yakukhulupirika kwa Mulungu na Kristu. (Sal. 31:23) Ndipo kumbukirani kuti mzimu wa Mulungu umbaphata basa mwakundendemerana kwa tentsenefe. Bzimwebzi bzin’funa kulewa kuti Yahova ambapereka mzimu wace wakucena kwa munthu ali-yentse, mwakubverana na bzomwe iye akufunikira. Yahova adapereka kwa mtumiki wace ali-wentse cidikhiro cabwino cakutsogolo. (Jer. 29:11) Msinda wakukumbukira infa ya Jezu Kristu umbatipasa mwayi wakutumbiza Mulungu na Kristu pa bzomwe iwo adaticitira. Ndipo bzomwe adaticitirabzo bzin’dzacitisa kuti tidzakondwe na moyo wakusaya kumala kutsogolo. Msinda wa Cikumbuso ni mtsonkhano wakufunika kwene-kwene omwe Akristau ambakhala nawo gole liri-lentse. w21.01 18 ¶16; 19 ¶19

Wanthu azinji omwe ambagumanika pa Cikumbuso ana cidikhiro cakudzakhala pa dziko la pantsi. Tsono, thangwe ranyi iwo ambagumanika? Thangwe iwo ana cakulinga ninga comwe cimbacitisa wanthu kufika pa malowozi ya axamwali wawo. Iwo ambafuna kulatiza lufoyi lawo na kuthandiza wanthu omwe akulowolanawo. Mwakundendemerana na bzimwebzi, Akristau wa mabira manango ambagumanika pa Cikumbuso thangwe ambafuna kulatiza lufoyi lawo na kuthandiza Kristu pabodzi na anyakudzozedwa. Wa mabira manangowo ambagumanikambo pa Cikumbuso kuti alatize kutenda kwawo ntsembe ya Jezu Kristu, yomwe in’dzacitisa kuti iwo adzakhale na moyo wakusaya kumala pa dziko la pantsi. Thangwe linango lomwe limbacitisa kuti wa mabira manango afike pa Cikumbuso ni kubvera lamulo la Jezu. Pomwe Jezu adayambisa msinda wakupambulikayu pabodzi na apostolo wace wakukhulupirika, iye adawauza kuti: “Pitirizani kucita bzimwebzi pakundikumbukira.” (1Ako. 11:23-26) Tenepo, wa mabira manango ambapitiriza kufika pa Ciraliro ca Mbuya pomwe anyakudzozedwa anango akali pa dziko la pantsi pano. w21.01 17-18 ¶13-14

Lufoyi lacadidi limbalatizidwa na bzicito. (Ndendemezerani na Tiyago 2:17, 26.) Mwa ciratizo, Yahova ambatifuna. (1 Ju. 4:19) Ndipo iye ambalatiza lufoyi lace kwa ife, kucokera m’mafala yace yabwino yomwe yambagumanika m’Bibliya. (Sal. 25:10; Aro. 8:38, 39) Tsono, timbadziwa kuti Mulungu ambatifuna, sikuti kokha thangwe ra bzomwe iye ambalewa, koma thangwe ra bzomwe iye ambaticitira. Yahova adabvuma kuti mwana wace omwe iye ambam’funa abonere acitifera. (Ju. 3:16) Ndipopa tina citsimikizo centse cakuti Yahova ambatifuna. Ifepano timbalatiza kuti timbafuna Yahova na Jezu mwa kuwabvera. (Ju. 14:15; 1 Ju. 5:3) Ndipo Jezu adatipasa lamulo lakuti timbafunane. (Ju. 13:34, 35) Tin’funika kumbalatiza kuti timbafuna abale wathu sikuti kokha na mafala, koma timbawalatizembo na bzomwe timbacita.—1 Ju. 3:18. w21.01 9 ¶6; 10 ¶8

Akristau wakudzozedwa na mzimu wakucena ana cidikhiro cakudzakhala kudzulu na Jezu mpaka kale-kale. Ndipo an’dzatonga naye pabodzi mu Umambo bwa Mulungu. Iwo an’dzamuwona, an’dzalewalewa naye, ndipo an’dzakhala naye pabodzi. (Ju. 14:2, 3) Ndipo Jezu an’dzalatizambo lufoyi kuna wale omwe ana cidikhiro cakudzakhala na moyo pano pa dziko la pantsi. Napo kuti iwo an’dzamuwona lini, koma an’dzakhala naye pa uxamwali bwakulimba akadzakhala na moyo wakukondwa omwe Yahova na Jezu an’dzawapasa m’paraizo. (Zai. 9:6, 7) Tikabvuma kukhala axamwali wa Jezu, tin’dzatambira bzisimbo bzakuti bwerani mudzawone. Mwa ciratizo, ntsiku zino ifepano timbagumana phindu na thandizo la Jezu pabodzi na lufoyi lace. Ndipo tina mwayi wakudzakhala na moyo wakusaya kumala. Ndipo kuposa bzentse, uxamwali bomwe tinabo na Jezu bun’ticitisa kugumana mphaso yakufunika kwene-kwene kuposa zentse, yomwe ni kukhala pa uxamwali bwamphanvu na Baba wace, Yahova. Kulewa mwakusaya kupenukira, kudziwika ninga axamwali wa Jezu ni mwayi ukulu kwene-kwene! w20.04 25 ¶15-16

Mpostolo Paulo adalewa kuti: ‘Mwa Kristu wentse an’dzapasidwa moyo.’ (1Ako. 15:22) Tsamba la Paulo lidanembedwera Akristau wakudzozedwa wa ku Kolinto, omwe adalamusidwa acikakhala na moyo kudzulu. Akristauwo ‘adacenesedwa mwakuphatana na Kristu Jezu, ndipo adacemeredwa kuti akakhale wakucena.’ Ndipo Paulo adalewambo ‘bza omwe adafa mwakukhulupira Kristu.’ (1Ako. 1:2; 15:18; 2Ako. 5:17) Mu tsamba lace linango Paulo anemba kuti: ‘Wale omwe adaphatana na [Jezu] mu infa yace,’ ‘an’dzaphatana naye pa kulamusidwa ninga iye.’ (Aro. 6:3-5) Jezu adalamusidwa ninga mzimu, ndipo adayenda kudzulu. Ndipo bzimwebzi bzin’dzacitikirambo Akristau wentse wakudzozedwa omwe ‘adaphatana na Kristu.’ Paulo adanemba kuti Kristu adalamusidwa ninga ‘cisapo cakuyambirira kwa wale omwe adagona mu infa.’ (1Ako. 15:20) Jezu adakhala munthu wakuyambirira kulamusidwa kwa anyakufa ninga mzimu, ndipo adatambira moyo wakusaya kumala. w20.12 6 ¶15-16

Akristau wakudzozedwa akafa, nthawe imweyoletu ambalamusidwa acikhala na moyo kudzulu. Bzimwebzi bzimbatsimikiziridwa na mafala ya mpostolo Paulo yomwe yali pa 1 Akolinto 15:51, 52. Pambuyo pa kulamusidwa, abale wa Kristuwa an’dzakhala wakukondwa kwene-kwene. Bibliya limbalewa bza basa lomwe wale omwe ambacinja ninga ‘kupoira kwa diso’ an’dzakacita kudzulu. Jezu adawauza iwo kuti: ‘Ule omwe an’kunda aciteweza njira zangu mpaka kuphampha, nditi ndidzamupase utongi kwa wanthu wa mitundu, ndipo iye an’dzakumba wanthu na ntcamu wa simbi, mwa njira yakuti iwo an’dzaphwanyika ninga combo ca dongo, ninga momwe ndidatambirira utongi kwa Babangu.’—Apok. 2:26, 27. w20.12 12-13 ¶14-15

Na mafala yakuti Jezu ninga ‘cisapo’ cakuyambirira, mpostolo Paulo akhathandauza kuti pambuyo pakulamusidwa kwa Jezu, Akristau winango angadadzalamusidwambo acikakhala kudzulu. Apostolo pabodzi na wanthu winango ‘mwa kuphatana na Kristu,’ angadatewera Jezu. (1Ako. 15:18) Iwo angadalamusidwa kwa anyakufa mwa njira ibodzi-bodzi ninga momwe bzidacitikira na Jezu. Cilamuso ca kudzulu ca omwe ‘mbakuphatana na Kristu’ ciribe kuyambira pa nthawe yomwe Paulo adanembera Akristau wa ku Kolinto. M’mbuto mwace Paulo adalewa bzomwe bzingadadzacitika kutsogolo. Iye adati: ‘Ali-wentse pa nthawe yace: Pakuyamba Kristu ninga cisapo cakuyambirira, patsogolo pace wale omwe mba Kristu pa nthawe ya kukhala kwace.’ (1Ako. 15:23; 1 Ates. 4:15, 16) Ntsiku zino, tiri pa nthawe ‘yakuwonekera kwace.’ Apostolo pabodzi na Akristau winango wakudzozedwa, adadikhirira kuwonekera kwa Kristu kuti atambire mabaibai yawo mwakukhala ‘wakuphatana naye pa kulamusidwa ninga iye.’—Aro. 6:5. w20.12 5 ¶12; 6 ¶16-17

Paulo akhalewa bza munthu omwe angalamusidwe na thupi lomwe lingakhale kudzulu, lomwe ni ‘thupi lauzimu.’ (1Ako. 15:43, 44) Pomwe Jezu akhali pa dziko la pantsi, iye akhana thupi la nyama, koma pomwe iye adalamusidwa adakhala ‘mzimu omwe un’pasa moyo’ ndipo adabwerera kudzulu. Mpsibodzi-bodzimbo, Akristau wakudzozedwa angadadzalamusidwa na mathupi yomwe yangakwanise kukhala kudzulu. Paulo adalewa kuti: ‘Ninga momwe tiriri cifanikiso ca ule omwe adacokera ku pfumbi, tin’dzakhalambo cifanikiso ca ule omwe adacokera kudzulu.’ (1Ako. 15:45-49) Dziwani kuti Jezu alibe kulamusidwa na thupi la nyama. Pomwe Paulo akhali pafupi kumaliza nkhaniyi, iye adalewa thangwe race, pomwe adalewa kuti: ‘Thupi la nyama na mulopa bzingapite lini mu Umambo bwa Mulungu’ kudzulu. (1Ako. 15:50) Apostolo pabodzi na wanthu winango wakudzozedwa angadalamusidwa lini kuti ayende kukakhala kudzulu na mathupi ya nyama na mulopa. w20.12 11 ¶10-12

Mulungu adafulizira anyakupfunza winango wa Jezu wakuyambirira kuti anembe bza momwe cilamuso ca anyakudzozedwa cimbacitikira. Mpostolo Juwau adalewa kuti: ‘Tsapano ndife wana wa Mulungu koma bzikanati bzawonekera bzomwe tin’dzakhala. Tikudziwa kuti iye akadzawonekera, tin’dzakhala ninga iye thangwe tin’dzamuwona momwe iye aliri.’ (1 Ju. 3:2) Tenepo, Akristau wakudzozedwa ambadziwa lini momwe iwo an’dzakhalira akadzalamusidwa kuti akakhale kudzulu na thupi lauzimu. Koma iwo an’dzamuwona Yahova maso na maso akadzatambira mabaibai yawo. Bibliya limbafotokoza pang’ono bza nkhani imweyi. Anyakudzozedwa an’dzakhala pabodzi na Kristu pomwe iye an’dzacosa ‘maboma yentse, utongi na mphanvu zentse.’ Bzimwebzi bzikuphatanidza ‘infa, yomwe ni nyamadulanthaka.’ Pakumalizira, Jezu na omwe an’dzatonga naye pabodzi an’dzapereka bzinthu bzentse m’manja mwa Yahova. (1Ako. 15:24-28) Imweyi in’dzakhala nthawe yakudekeza kwene-kwene! w20.12 8 ¶2

Akristau wakukhulupirika omwe alibe cidikhiro ca kudzayenda kudzulu kukakhala na Kristu ana cikhulupiro ca kudzalamusidwambo. Bibliya limbalewa kuti mpostolo Paulo pabodzi na winango omwe ambayenda kudzulu ambacita mbali ya kulamusidwa ‘[kwakuyambirira] kwa anyakufa.’ (Afil. 3:11) Bzimwebzi bzikulatiza kuti kutsogoloku kun’dzakhala kulamusidwa kunango kwa anyakufa pambuyo pa kulamusidwa kumweku. Bzimwebzi bzikubverana na bzomwe Djobi adalewa kuti bzingadadzacitika kutsogolo. (Djobi 14:15) ‘Wale omwe mba Kristu, pa nthawe ya kuwonekera kwace,’ an’dzakhala kudzulu pabodzi na Jezu pa nthawe yomwe iye an’dzapfudza maboma yentse pabodzi na utongi na mphanvu zentse. Napo infa yomwe ni ‘nyamadulanthaka wakumalizira,’ in’dzapfudzidwa. Ndipo wentse omwe adalamusidwa aciyenda kukakhala kudzulu an’dzafa lini pomwe. (1 Ako. 15:23-26) Wale omwe ana cidikhiro ca kudzakhala pa dziko la pantsi an’funika kukhala na cikhulupiro ninga momwe Paulo anembera mu vesi la lero. Bzikuwonekeratu kuti palibe ne munthu m’bodzi wakusaya kulungama omwe angayende kudzulu. Tenepo mafala yamweya yakulewa bza kulamusidwa komwe kun’dzacitika pa dziko la pantsi. w20.12 6-7 ¶18-19

Pinango tingabzibvunze kuti: ‘Kodi ningatsimikize tani kuti Yahova alibe kundiyebwa?’ Mukabzibvunza mbvunzoyi, mumbakhala mukulatiza kuti Yahova angakulekerereni bzomwe mudamuphonyera. Ntsanza ya Mulindiri m’mbuyomu idalewa kuti: “Ifepano pinango tingapitirize kucita bzinthu bzakuipa mwakubwereza-bwereza bzomwe tikhambacita kale-kale. . . . Ndipo lekani kumbakumbuka kuti mudacita pikado yomwe Yahova angakulekerereni lini. Bzimwebzi ndibzo bzomwe Sathani ambafuna kuti mumbakumbuke. Mpsakubveka kuti imwepo mumbasunama ndipo bzimbakuwawani mukakhala na makumbukidwe yamweya. Tsono dziwani kuti bzimwebzi ni umboni bwakuti imwepo ndimwe lini munthu wakuipa, ndipo Yahova angakulekerereni pikado yanu. Khalani munthu wakubzicepesa ndipo pitirizani kupemba kwa Mulungu kuti akulekerereni, akuthandizeni kukhala pomwe na makumbukidwe yakucena, nakuti muleke kubwerezera pomwe kucita bzinthu bzakuipa.” Pomwe mpostolo Paulo akhanati kukhala Mkristau, adacita bzinthu bzakuipa kwene-kwene. Paulo akhakumbukira bzomwe adacita. (1 Tim. 1:12-15) Tsono iye akhakhulupira kuti angadalekereredwa thangwe ra ntsembe ya cakulombolera ndipo akhakhulupirambo kuti ntsembeyo ni mphaso yomwe adapasidwa na Mulungu. Paulo alibe kubzipasa mulandu mwakupitirira malire pa bzomwe adaphonya. M’mbuto mwace iye adapitiriza kucita ciri-centse kuti apitirize kutumikira Yahova. w20.11 28 ¶14; 29 ¶17

Sathani ambaphatisa basa bzinthu bzakusiyana-siyana kuti agawanise mtima wathu. Kodi n’ciyani comwe timbacita? Abale winango angakumbuke kuti: ‘Ndikawona bzithunzi-thunzi bzakuipa nin’cosedwa lini m’gwere, tenepo bziribe kuipiratu.’ Koma makumbukidwe yamweya ngapezi-pezi. Tenepo bzingakhale bwino kubzibvunza kuti: ‘Kodi Sathani akuphatisa lini basa mayezoya kuti agawanise mtima wangu? Kodi n’ciyani comwe cingacitike ndikabvuma kuyezedwa? Kodi nin’pswipizisa lini dzina la Mulungu? Kodi bzomwe ndikucitabzi bzin’ndithandiza kuti ndikhale xamwali wa Mulungu ayai ne?’ Kumbukirani mibvunzoyi. Pembani kwa Mulungu kuti akupaseni nzeru kuti mukwanise kutawira mibvunzoyi. Mukacita bzimwebzi bzin’dzakuthandizani kwene-kwene ndipo mun’dzakhala na mphanvu yakuti mulimbane na mayezo ninga momwe Jezu adacitira, iye adati: ‘Coka Sathani!’ (Mat. 4:10) Kumbukirani kuti mtima wakugawanika ulibe na phindulo. w20.06 12-13 ¶16-17

Kubzicepesa kumbatithandiza kubvuma malango yomwe Yahova ambatipasa. Ndipo kumbatithandizambo kubvesesa kuti Yahovayo nthawe zentse ambadziwa bzomwe mpsabwino kwa ifepano. (Aef. 4:22-24) Tikabzicepesa, tin’dzaikha patsogolo bzomwe Yahova ambafuna na kuzindikira kuti anzathu ambatiposa m’bzinthu bzinango. Tikacita bzimwebzi, ifepano tin’dzakhala pa mbverano wabwino na Yahova pabodzi na abale wathu. (Afil. 2:3) Tikaleka kusamala, tingayambukiridwe na bzomwe wanthu wakubzikuza na wakubzifuna kwene-kwene ambacita m’dziko la Sathaniri. Bzikuwoneka kuti bzimwebzi bzikhacitika napo mu nthawe ya Akristau wakuyambirira, thangwe mpostolo Paulo adanembera Akristau wa ku Roma kuti: ‘Ndikuuza ali-wentse wa imwepo pakati panu, kuti lekani kukumbuka kuti ndimwe wakufunika kwene-kwene kuposa momwe imwepo muliri, tsono latizani kuti mumbakumbuka bwino.’ Paulo adazindikira kuti mpsakufunika kuti timbabzifune tekha na kubzilemekeza. Ndipo kukhala wakubzicepesa ndiko kungatithandize kumbacita bzinthu na malire. w20.07 2 ¶1-2

Magole yomwe Aza adakhala pa mtendere yadadzamala. Thimu la acikunda wakupitirira midyau ibodzi lidabwera kucokera ku Etiyopia. Mtsogoleri wawo Zera akhakhulupira kuti iye pabodzi na acikunda wace angadakunda Djuda. Tsono Aza akhakhulupira lini kuwanda kwa acikunda wace, koma akhakhulupira Yahova. Aza adapemba kuti: ‘Tithandizeni Yahova, Mulungu wathu, pakuti ifepano timbakhulupira imwepo, ndipo tabwera m’dzina lanu kuti tidzamenyane na thimuli.’ (2 Nkha. 14:11) Mtsogoleri wa acikunda wa ku Etiyopia akhana acikunda azinji kuposa acikunda wa Aza. Napo bzikhali tenepo, Azayo akhadziwa kuti Yahova ngwamphanvu ndipo angathandize wanthu wace. Tenepo, Yahova adathandizadi wanthu wacewo, ndipo acikunda wa ku Etiyopia adakundidwa. (2 Nkha. 14:8-13) Napo kuti ifepano tikudziwa lini bwino-bwino bzomwe bzin’dzacitikira ali-wentse wa ifepano kutsogolo, koma tikudziwa kuti mtendere wa atumiki wa Yahova un’dzakhalisa lini. Pa nkhani imweyi Jezu akhadalewa kale kuti mu ntsiku zakumalizira, anyakupfunza wace ‘[an’dzawengedwa] na mitundu yentse.’—Mat. 24:9. w20.09 17-18 ¶14-16

Palibe omwe ambafuna kutukwanidwa. Tsono, nthawe zinango anyamadulanthaka wathu angatitukwane. Tikambalekerera kuti bzimwebzi bzitikalipise, tingafike pakusunama. (Mim. 24:10) Tenepo, tin’funika kumbacita tani anyamadulanthaka wathu akatitukwana? Tin’funika kutewezera mpostolo Paulo mwa ‘kumbakomedwa . . . pa kutukwanidwa.’ Thangwe ranyi? Thangwe kutukwanidwa na kutsutsidwa ni umboni bwakuti ndife anyakupfunza wa Jezu. (1 Pe. 4:14) Jezu akhadauza kale anyakupfunza wace kuti iwo an’dzazunzidwa. (Ju. 15:18-20) Ndipo ndibzo bzomwe bzidacitika na Akristau wakuyambirira. Nthawe imweyire wanthu omwe akhatengera cikhalidwe ca Cigirego, akhawona Akristau ninga wanthu wakutepa na wakusaya kudziwa bzinthu. Adjuda akhawonambo Akristau ninga ‘wanthu wakusaya kupfunza na wakunyozeka.’ Ndipo mpostolo Pedru na Juwau akhawonedwambo tenepoyo. (Mab. 4:13) Akristauwo akhawoneka ninga wakutepa. Iwo akhapitira lini nkhani za ndale, ndipo akhayenda lini ku nkhondo. Wanthu akhawawona ninga wanthu wakusaya basa. Kodi Akristau wakuyambirira adasiya kupalizira thangwe ra kutukwanidwa na anyamadulanthaka wawo? Ne. w20.07 14-15 ¶3-4

Mpostolo Juwau akhambafuna kwene-kwene Akristau anzace ndipo akhambacita thupo na moyo wawo wa uzimu. Umboni bwa bzimwebzi budawonekera pa malango yomwe iye adapasa abalewo m’matsamba matatu yomwe iye adawanembera mwa kucita kufuluziridwa. Mpsabwino kudziwa kuti amuna na akazi omwe adadzozedwa kuti akatonge pabodzi na Kristu kudzulu ana lufoyi ninga momwe Juwau adalatizira. (1 Ju. 2:27) Tin’funika kuyaphatisisa malango yomwe iye adapereka. Mbatitsimikizeni kufamba m’cadidi ndipo tipitirize kumbabvera Yahova pa bzentse bzomwe timbacita. Pfunzani Bibliya na kumbakhulupira bzomwe iro limbalewa. Kulisani cikhulupiro comwe munaco kuna Jezu. Lekani kubvuma nzeru za wanthu na bzipfunziso bza apanduki. Lekani kukumbukira kutumikira Yahova ndipo pa nthawe ibodzi-bodziyo mucimbacita bzinthu bzakuipa. Mbabverani Yahova pa moyo wanu. Ndipo thandizani abale wanu kuti apitirize kufamba m’cadidi mwa kumbalekerera omwe angakuphonyereni na kumbathandiza omwe akufunika kuthandizidwa. Tikacita bzimwebzi, napo tigumane na mabvuto tin’dzapitiriza kufamba m’cadidi. w20.07 24-25 ¶15-17

Thangwe ra lufoyi, Yahova ambapasa mbuto kwa mtumiki wace ali-wentse m’gwere. Napo kuti tina maudindo yakusiyana, tentsenefe ndife wakufunika, ndipo ali-wentse ambathemba mwanzace. Mpostolo Paulo adatsindika kuti, pan’funika lini kugumanika munthu wakunyang’anisa mwanzace acilewa kuti: ‘Ndiribe namwe basa.’ (1Ako. 12:21) Kuti gwere likhale lakulinganizika bwino, tin’funika kumbalemekezana na kumbaphata basa pabodzi. (Aef. 4:16) Tikambaphata basa pabodzi mwakuphatana, tentse timbabzibva bwino ndipo gwere limbakhala lakulimba. Akulu wentse wa m’gwere ambaikhidwa na mzimu wakucena wa Yahova. Ndipo mkulu ali-wentse ana mphaso na luso lakusiyana na mwanzace. (1Ako. 12:17) Winango aikhidwa tsapanopa kuti akhale akulu ndipo ambadziwa lini bzizinji. Ndipo winango mbacikulire ndipo ambaduwala-duwala. Napo bziri tenepo, pan’funika lini kugumanika mkulu wa gwere wakunyang’anisa mwanzace acilewa kuti ‘Ndiribe namwe basa.’ M’mbuto mwace, mkulu ali-wentse an’funika kuteweza malango yomwe Paulo adayalewa pa Aroma 12:10. w20.08 26-27 ¶1-2, 4

Yahova akutitsogolera pa mseu wakutiyendesa ku moyo mwakuphatisa basa gulu lace lomwe liri pa dziko la pantsi. Mwakusaya kupenukira, ifepano ndife wakukonzeka kuphatisa basa malango yentse ya m’Bibliya yomwe timbatambira, yakulewa bzomwe timbapfunza ayai makhalidwe yabwino. Tsono, kodi n’ciyani comwe timbacita gulu la Mulungu likacinja bzinthu bzomwe bzingatokonye moyo wathu, ninga kugulisa Nyumba yathu ya Umambo yomwe timbatsonkhanira? Tikambakumbukira kuti tikuphatira basa Yahova, ndipo iye akutsogolera gulu lace, tin’dzapitiriza kukhala wakukondwa. (Akol. 3:23, 24) Mambo Davide ni ciratizo cabwino. Iye adaphatisa basa cuma cace kuti amangire templo. Iye adalewa kuti: ‘Ndine yanimbo ine, ndipo mbani wanthu wangu kuti tipereke ntsembe za ufulu ninga zimwezi? Pakuti bzinthu bzentse bzimbacokera kwa imwe, ndipo timbakupasani bzinthu bzakucokera m’manja mwanu.’ (1 Nkha. 29:14) Tikambapasa cuma cathu Yahova, timbakhala tikubwezera bzomwe iye adatipasa. Napo bziri tenepo, Yahova ambatenda kwene-kwene akambatiwona tikuphatisa basa nthawe yathu, mphanvu zathu na cuma cathu, kuti tithandizire pa basa lomwe iye akufuna kuti ticite.—2Ako. 9:7. w20.11 22-23 ¶14-16

Ninga Mboni za Yahova, ifepano timbalewa lini kuti bzinthu bzikutifambira bwino kokha thangwe ra kukwanisa kuthandiza wanthu azinji kubwera mu gulu la Yahova. (Luka 8:11-15) Tsono tikapitiriza kupalizira bzipsa bzabwino na kupfunzisambo winango, Yahova ambawona kuti bzinthu bzikutifambira bwino. Thangwe ranyi? Thangwe timbakhala tikucita bzomwe Yahova na Mwana wace ambafuna kuti ticite. (Marko 13:10; Mab. 5:28, 29) Ifepano tin’funika kupalizira mwa kamfulumize thangwe dzikoli landosaliratu pang’ono kumala! Ndipo nthawe yomwe yasala kuti tipalizire bzipsa bzabwino bzakupulumusa moyo, yafupika kwene-kwene. Lekani kucedwa ayai kukumbuka kuti mun’funika kudikhirira kuti bzinthu bzentse bzikhale bwino kuti muyambe kucita basali. Tsapano yambaniletu kukulisa mtima wakufuna kupalizira, pfunzani bzinthu bzizinji bzomwe Bibliya limbapfunzisa, pitirizani kukhala wakukhwimika ndipo kulisani khalidwe lanu lakubziretsa. Tenepo, phatani basa pabodzi na wanthu wakupitirira 8 midyau omwe ambapalizira bzipsa bzabwino pa dziko lentse la pantsi. Mukacita bzimwebzi, Yahova an’dzakuthandizani kukhala wakukondwa. (Neh. 8:10; Luka 5:10) Tenepo, pitirizani kupalizira mpaka Yahova adzalewe kuti basali laimira pano. w20.09 7 ¶18-20

Ifepano tin’funika lini kubvuma kuti makumbukidwe yakufuna kudala yatiyambukire. ‘Mphanvu yakupumpsa ya cuma’ ingaticitise kuluza lufoyi lathu kuna Yahova, kutenda kwathu Fala la Mulungu na cikhumbo cathu cakufuna kupalizira wanthu winango. (Mat. 13:22) Penu tikufuna kuphatisisa bzomwe Yahova adatipasa, tin’funika kumbacita bzinthu mwakamfulumize tikawona ngozi. Ifepano tin’funika kukonzekera bzomwe tingacite pomwe bzinthu bzamaika, bzinthunzi-thunzi bzakulatiza ciwembo ayai bzinthu bzomwe apanduki ambapfunzisa bzikabwera pa nthawe yomwe tikuphatisa basa interneti ayai tikakhala tikuwona mafilme ayai programa za pa TV. Tikakhala wakukonzeka pa bzomwe bzingacitike, tin’dzakwanisa kukhotcerera uxamwali bomwe tinabo na Yahova ticipitiriza kukhala wakucena pamaso pace. (Sal. 101:3; 1 Tim. 4:12) Yahova adatipasa bzinthu bzakufunika kwene-kwene, bzomwe ni cadidi ca m’Bibliya na mwayi omwe tinawo wakupfunzisa winango cadidico. Tenepo tin’funika kuphatisisa bzinthu bzimwebzi. Tikacita bzimwebzi, tin’dzakhala na makumbukidwe yakucena, moyo wa thandauzo, ndipo tin’dzakondwa thangwe ra kuthandiza winango kudziwa Yahova. w20.09 30 ¶16-19

Kodi ndimwe wakubatizidwa? Penu munti inde, ndiye kuti imwepo pomwe mudabatizidwa mudalatiza pakati pa wanthu azinji kuti mumbakhulupira Yahova ndipo mukufuna kumutumikira. Ntsiku zino Yahova akutsogolera gulu lace mu njira yakulatiza momwe iye aliri, bzomwe iye ambafuna kuti bzicitike na mitemo yace. Onani makhalidwe matatu ya Yahova, yomwe yambawonekera mu gulu lace. Lakuyamba, ‘Mulungu alibe tsankhulo.’ (Mab. 10:34) Lufoyi lidacitisa Yahova kupereka Mwana wace ninga ‘cakulombolera wanthu wentse.’ (1 Tim. 2:6; Ju. 3:16) Yahova akuphatisa basa wanthu kuti apalizire wanthu wentse omwe akufuna kutetekera. Mwa njira imweyi, iye akuthandiza wanthu azinji kuti adzapulumuke. Laciwiri, Yahova ni Mulungu wakulinganizika na wa mtendere. (1Ako. 14:33, 40) Tenepo ifepano tingadikhirire kuti omwe ambamunamata, amutumikire mwakulinganizika na mwa mtendere. Lacitatu, Yahova ni ‘mpfunzisi Mkululetu.’ (Zai. 30:21) Ndipopa gulu lace limbacita nyongo yakupfunzisa wanthu winango Fala lace, mu gwere na mu upalizi. w20.10 20 ¶1-3