BIBLIOTEKA ONLINE Watchtower
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Papiamentu (Kòrsou)
  • BEIBEL
  • PUBLIKASHON
  • REUNION
  • g96 8/2 pág. 21-23
  • Vigila Contra e Falta di Interes den Lesamentu

No tin vidio disponibel pa esaki.

Despensa, tin un problema pa habri e vidio.

  • Vigila Contra e Falta di Interes den Lesamentu
  • Spièrta!—1996
  • Suptema
  • Informashon Similar
  • E Beneficionan di Lesamentu
  • Un Punto di Bista Balansá
  • Con Mayornan Por Yuda
  • Bijbel—Un Yudansa Excelente
  • Okupá Bo Mes ku Lesamentu
    Benefisiá di e Skol di Ministerio Teokrátiko
  • Beneficiando For di Lesamentu Diario di Bijbel
    E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova Dios—1995
  • Lesamentu di Bijbel—Probechoso i Placentero
    E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova Dios—2000
  • Krea den Bo Yunan un Amor pa Lesa i pa Studia
    E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova Dios—2010
Mas Artíkulo
Spièrta!—1996
g96 8/2 pág. 21-23

Vigila Contra e Falta di Interes den Lesamentu

UN CLASE nobo di problema cu lesamentu ta afectando henter e mundu. E ta ser yamá e falta di interes den lesamentu. Diccionario ta yam’é “e capacidad di sa lesa pero faltando e interes pa hacié.” (Merriam-Webster’s Collegiate Dictionary, Tenth Edition) Sí, lesamentu—cu un tempu hende a haci cu gustu—ta ser rechasá awor hopi bes como fastioso. Un mucha muher di 12 aña di edad a keha, “Ta un lucha pa lesa i esei no ta leuk.”

Hopi hende grandi tampoco tin interes pa lesa. Por ehempel, Merca cu orguyo ta bisa cu 97 porciento di su pueblo sa lesa; pero, rond di mitar dje adultonan mericano rara bes ta lesa buki of revista! Claramente, e capacidad pa lesa no semper ta corespondé cu e deseo di lesa. Esei ta cierto asta den hende cu bon educacion. Un graduado di Universidad di Harvard ta bisa: “Ora mi ta yega cas despues di un dia duru di trabou, mi ta cende television en bes di lesa un buki. Esei ta mas fácil.”

Kico a sosodé cu lesamentu? Den añanan recien, el a bira ménos popular cu television i radio cu ta atraé hende. “Awor cu nos tin MTV—(canal musical di television) i nos video i Nintendo i Walkman—e trabou duru di lesa buki no ta parce mes fácil cu ántes den tempu mas senciyo,” Stratford P. Sherman ta skirbi den e revista Fortune. Tal bes television, ocupando nos tempu, ta competí mas cu lesamentu di buki. Realmente, ora un gewoon mericano yega 65 aña di edad, e lo a dedicá nuebe aña di su bida na wak television!

Siendo cu e beneficionan di lesamentu ta ser sacrificá asina tantu bes pa wak e pantaya, ta bon pa nos considerá lo siguiente.

E Beneficionan di Lesamentu

Lesamentu ta stimulá bo imaginacion. Television ta pensa pa bo. Tur cos ta hací caba: expresion di cara, tono di bos, i panorama di naturalesa.

Sin embargo, den lesamentu bo ta scoge e artistanan, areglá e esenario, i dirigí e accion. Un mucha homber di 10 aña di edad ta bisa tocante e beneficio di lesamentu, “Bo tin asina tantu libertad. Bo por imaginá bo cada persona exactamente manera bo kier. Ora bo ta lesa buki, bo tin mas control di cosnan cu ora bo ta wak television.” Manera Dr. Bruno Bettelheim a bisa, “television ta capta bo imaginacion pero no ta libr’é. Un bon buki ta stimulá bo mente i a la bes ta libr’é.”

Lesamentu ta desaroyá bo aptitud pa papia. Reginald Damerall dje Universidad di Massachusetts ta bisa, “Mas wakmentu di television no ta haci ningun mucha ni adulto un mihó televidente. E aptitudnan necesario pa wak television ta asina elemental cu ainda nos no a tende di hende cu ta incapas pa wak television.”

Na contraste, lesamentu ta exigí i ta desaroyá conocimentu di palabra; e ta relacioná íntimamente cu papiamentu i skirbimentu. Segun un maestro di idioma di scol secundario: “No cabe duda cu bo éxito como alumno ta dependé mashá riba bo vocabulario, tantu den loke bo por comprendé ora bo ta lesa i con bo ta razoná ora bo ta skirbi, i no tin manera pa desaroyá un bon vocabulario sino via lesamentu—simplemente no tin ningun.”

Lesamentu ta desaroyá pacenshi. Mas cu mil imágen por pasa riba e pantaya di television, den solamente un ora, lagando poco tempu pa e televidente reflehá riba loke e ta mirando. Segun Dr. Matthew Dumont, “Tal proceso literalmente ta eliminá concentracion.” No ta un sorpresa, anto, cu algun encuesta ta relacioná demasiado wakmentu di television cu decision tumá impulsivamente i inkietud—tantu den mucha como den adulto.

Lesamentu ta exigí pacenshi. Neil Postman, experto den comunicacion ta skirbi: “Zin, paragraf, i blachi ta pasa bai poco poco, na volgorde, i conforme cu un lógica cu siguramente no ta sin razonamentu.” Na su mes gustu, e lector mester interpretá, evaluá, i refleccioná riba loke ta skirbí. Lesamentu ta un proceso complicá di interpretacion cu ta exigí—i ta desaroyá—pacenshi.

Un Punto di Bista Balansá

Apesar dje beneficionan di lesamentu, nos tin cu admití cu television tambe tin su beneficionan. E por surpasá lesamentu den comunicacion di cierto clase di informacion.a Un presentacion fasinante di television por asta stimulá interes den lesamentu. The Encyclopedia Americana ta bisa, “Segun informe, programa di television cu ta dramatisá literatura i ciencia di muchanan ta impulsá muchanan pa busca buki riba esei i tópiconan relacioná.”

Un punto di bista balansá ta necesario. Literatura i television ta dos medio di comunicacion distinto. Cada un tin su mes puntonan fuerte i limitacionnan. Hende por usa—of abusá—di cada un. Sí, demasiado lesamentu te n’e punto cu bo ta isolá bo mes por ta mes perhudicial cu demasiado wakmentu di television.—Proverbionan 18:1; Eclesiástes 12:12.

Sin embargo, hopi bes hende ta neglishá lesamentu pa wak television. Un reportero hapones ta lamentá: “Nos ta cambiando for di un cultura di lector pa un cultura di wakdor.” Nan ta mira esei specialmente den muchanan. Como resultado, hopi di nan ta crece sin interes den lesamentu i ta sufri e consecuencianan despues. Pues, con mayornan por yuda nan yunan desaroyá un deseo pa lesa?

Con Mayornan Por Yuda

Pone ehempel. Un artículo den Newsweek titulá “Con pa Cria Bon Lesador” ta duna e siguiente conseho directo: “Si bo ta un floho sintá dilanti television, probablemente bo yu lo ser mescos. En cambio, si bo yunan mirá bo gosando di un bon buki, nan lo comprendé cu bo no solamente ta predicá tocante e beneficio di lesamentu, sino bo ta practicá esei tambe.” Mihó ainda, algun mayor ta lesa na bos haltu pa nan yunan. Haciendo esei ta crea un enlace caluroso—algu cu lamentablemente no ta existí den hopi famia awe.

Traha un biblioteca. Dr. Theodore Isaac Rubin ta recomendá: “Percurá pa tin buki den bo cas—hopi buki. Mi ta corda cu mi a lesa nan pasobra nan tabat’ei i pa motibu cu tur e otronan tabata lesa nan tambe.” Muchanan lo lesa si buki ta disponibel. Nan impulso pa lesa lo ta asta mas fuerte si e bukinan ta un parti di nan mes biblioteca personal.

Haci lesamentu gososo. Nan ta bisa cu si un mucha ta gusta lesa, bo a gana mitar dje bataya di siñamentu caba. Pues, haci lesamentu un experencia placentero pa bo yu. Di ki manera? Promé, pone límite pa tempu di wak television; casi semper nan lo preferá di wak television cu lesa. Di dos, crea un ambiente cu ta faborabel pa lesamentu; un tempu i lugá ketu, tal como un biblioteca personal cu bon lus, ta invitá lesamentu. Di tres, no forsa bo yunan pa lesa. Haci informacion i oportunidad pa lesa disponibel, pero laga bo yunan desaroyá e deseo.

Algun mayor ta cuminsá lesa pa nan yunan na un edad hóben. Esaki por ta beneficioso. Algun experto ta bisa cu ora un mucha yega tres aña di edad, e ta comprendé casi henter e idioma cu lo e usa den gewoon combersacion adulto—aunke e no por expresá e palabranan aki flot. Segun e buki The First Three Years of Life [E Promé Tres Añanan di Bida], “Muchanan ta cuminsá siña comprendé idioma mas pronto i na un grado mas rápido cu nan ta siña papi’é.” Bijbel ta bisa tocante Timoteo: “Desde infancia bo a conocé e scritura santu.” (2 Timoteo 3:15) E palabra infante tin su orígen den e palabra na latin infans, cu literalmente kier men “no sa papia.” Sí, Timoteo a tende palabra bíblico hopi tempu promé cu e por a papia nan.

Bijbel—Un Yudansa Excelente

E buki The Bible in Its Literary Milieu [E Bijbel den Su Ambiente Literario] ta bisa: “E Bijbel ta un coleccion sublime di obra literario.” En berdad, su 66 bukinan ta contené skirbimentu poético, cantica, i relato histórico for di locual hende hóben i bieu tambe por siña. (Romanonan 15:4) Ademas, e Bijbel ta “inspirá di Dios i ta probechoso pa siña, pa reprendé, pa rectificá cosnan, pa disipliná den husticia.”—2 Timoteo 3:16.

Sí, e lectura di mas vital disponibel ta e Palabra di Dios, e Bijbel. Cu bon motibu cada rey israelita tabatin e obligacion di tene un copia personal dje Scritura i “pa lesa den dje tur e dianan di su bida.” (Deuteronomio 17:18, 19) I Hosué tabata mandá pa lesa e scritura “na bos abou”—es decir, pa su mes, cu bos suave—“dia i anochi.”—Hosué 1:8.

Ta cierto cu no ta fácil pa lesa algun parti di e Bijbel. Nan por exigí concentracion. Corda, Pedro a skirbi: “Manera criatura recien nací, desaroyá un anhelo p’e lechi puru cu ta pertenecé n’e palabra.” (1 Pedro 2:2) Si bo practicá, un inclinacion p’e “lechi” dje Palabra di Dios por bira mes natural cu e anhelo instintivo di un infante p’e lechi di su mama. Bo por cultivá un aprecio pa lesamentu di Bijbel.b Ta bale la pena. E salmista a skirbi: “Bo palabra ta un lampi pa mi pia, i un lus pa mi caminda.” (Salmo 119:105) Nos tur no tin mester di tal guia den e tempu dificultoso aki?

[Notanan]

a Reconociendo esaki, e Sociedad Watch Tower den tempu recien a agregá na su produccion di literatura videocasetnan tocante vários tópico relacioná cu e Bijbel.

b Pa yuda yu forma un anhelo pa conocimentu bíblico, e Sociedad Watch Tower a producí buki simplificá pa yuda cu studio bíblico, tal como Mi buki di relato bíblico i Scuchando e Gran Maestro. Grabacion di ámbos buki ta disponibel tambe riba audiocaset.

    Publikashonnan na Papiamentu (Curaçao) (1986-2025)
    Log Out
    Log In
    • Papiamentu (Kòrsou)
    • Kompartí
    • Preferensia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondishonnan di Uso
    • Maneho di Privasidat
    • Konfigurashon di Privasidat
    • JW.ORG
    • Log In
    Kompartí