Balorá Bo Regalo di Boluntat Liber
“Kaminda e spiritu santu di Yehova ta, ei tin libertat.”—2 KOR. 3:17.
1, 2. (a) Kiko hende ta pensa tokante boluntat liber? (b) Kiko Beibel ta siña nos tokante boluntat liber, i ki preguntanan nos lo kontestá den e artíkulo akí?
ORA un señora mester a tuma un desishon personal, el a bisa su amigu: “No pone mi pensa, djis bisa mi kiko pa hasi. Esei ta mas fásil.” E señora a preferá pa un hende bis’é kiko pa hasi en bes di usa e regalo presioso ku su Kreador a dun’é, esta, su boluntat liber. Kiko di abo? Bo ta gusta tuma bo mes desishonnan òf bo ta preferá pa otro hende disidí pa bo? Kiko bo ta pensa di e regalo di boluntat liber?
2 Hende a debatí tokante e tópiko akí pa siglonan largu. Tin ta bisa ku boluntat liber no ta eksistí i ku Dios ta predeterminá tur loke nos ta hasi. Otronan ta bisa ku berdadero libertat ta solamente posibel si hende tin libertat apsoluto. Pero pa nos por komprondé e asuntu akí bon, nos mester wak kiko Beibel, e Palabra di Dios, ta bisa. Dikon? Pasobra e ta revelá ku Yehova a traha nos ku boluntat liber, esta, e kapasidat i libertat pa tuma nos mes desishonnan sabí. (Lesa Hosue 24:15.) Ademas, Beibel ta kontestá preguntanan manera: Kon mi mester usa mi libertat pa tuma desishon? E tin límite? Kon e manera ku nos ta usa nos boluntat liber pa tuma desishon ta demostrá kuantu nos ta stima Yehova? Kon nos por mustra rèspèt pa desishon di otro hende?
KIKO NOS POR SIÑA FOR DI YEHOVA I HESUS?
3. Ki ehèmpel Yehova ta pone den usa su libertat?
3 Ta Yehova so tin libertat apsoluto, pero e manera ku e ta us’é ta pone un bon ehèmpel pa nos. Por ehèmpel, el a skohe e nashon di Israel komo un pueblo pa su nòmber, “un pueblo spesial pa su mes.” (Deu. 7:6-8) E no a hasi esaki djis pa kapricho, sino pa kumpli ku e promesa ku el a hasi siglonan promé na su amigu Abraham. (Gén. 22:15-18) Ademas, Yehova semper ta usa su libertat na armonia ku su kualidatnan prinsipal di amor i hustisia. Esaki ta bisto na e manera ku el a disipliná e israelitanan ku bes tras bes a bandoná adorashon puru. Ora nan a arepentí di kurason, Yehova gustosamente a mustra amor i miserikòrdia na nan i a bisa: “Lo mi kura nan infieldat. Lo mi stima nan di mi propio boluntat.” (Osé. 14:4, NW) Esta un bon ehèmpel den usa su libertat pa benefisio di otro hende!
4, 5. (a) Ken ta e promé persona ku a risibí Dios su regalo di boluntat liber, i kon el a us’é? (b) Ki pregunta nos mester hasi nos mes?
4 For di prinsipio di kreashon, Yehova a opta pa duna su kriaturanan inteligente boluntat liber, i el a hasi esei komo muestra di su amor. E promé kriatura ku a risibí e regalo akí ta su Yu primogénito, “e imágen di e Dios invisibel.” (Kol. 1:15) Promé ku Hesus a bini na tera mes, el a skohe pa keda leal na su Tata i no djòin Satanas den su rebelion. Despues, ora e tabata riba tera, el a hasi uso di su boluntat liber pa rechasá e tentashonnan di e gran Atversario. (Mat. 4:10) E anochi promé ku Hesus a muri, el a hasi orashon ferviente i a bolbe ekspresá su determinashon pa hasi e boluntat di Dios. El a bisa: “Tata, si bo ta deseá, kita e kopa akí for di mi. Sinembargo, no laga mi boluntat, sino di bo sosodé.” (Luk. 22:42) Laga nos imitá Hesus i usa nos boluntat liber pa onra Yehova i hasi su boluntat! Pero, esei di bèrdat ta posibel?
5 Sí, nos por imitá e ehèmpel di Hesus, pasobra nos tambe ta trahá den Dios su imágen i semehansa. (Gén. 1:26) Sinembargo, nos tin sierto limitashon. Nos no tin e libertat apsoluto ku Yehova tin. E Palabra di Dios ta splika ku nos libertat tin límite i ku nos mester respetá e límitenan ku Yehova a pone pa nos. Es mas, esposa mester ta sumiso na nan esposo i yunan na nan mayornan. (Efe. 5:22; 6:1) Ki efekto e límitenan akí tin riba e manera ku nos ta usa nos boluntat liber? Nos futuro eterno ta dependé di e kontesta di e pregunta ei.
BON USO I MAL USO DI BOLUNTAT LIBER
6. Dikon ta importante pa nos libertat tin su límitenan? Ilustrá esaki.
6 Nos por bisa ku di bèrdat nos tin un boluntat liber si nos libertat ta limitá? Klaru ku sí! Dikon nos por bisa esei? Pasobra limitashon ta sirbi komo un protekshon pa hende. Por ehèmpel, nos por disidí di stür bai un lugá leu. Pero, nos lo sinti nos safe koriendo riba kaya grandi kaminda no tin regla di tráfiko i kaminda hende por disidí pa nan mes kon duru i kua banda di kaya nan ta kore? Klaru ku nò. Pa nos por disfrutá di e bendishonnan di berdadero libertat, límitenan ta nesesario. Ban analisá algun ehèmpel di Beibel ku ta mustra kon e límitenan ku Yehova a pone por benefisiá nos.
7. (a) Kon e regalo di boluntat liber a hasi Adam diferente for di bestia? (b) Kua ta un manera ku Adam a usa su boluntat liber?
7 Ora Dios a krea e promé ser humano, Adam, El a dun’é e mesun regalo di boluntat liber ku el a duna su otro kriaturanan inteligente den shelu. Esaki a hasi Adam diferente for di bestia, ya ku Dios a krea bestia ku instinto. Tuma nota di un manera ku Adam a hasi bon uso di su boluntat liber. Dios a krea bestia promé ku hende. Sinembargo, Yehova a otorgá Adam e privilegio di duna e bestianan nòmber. Dios “a hiba nan pa e hòmber, pa mira kon e lo a yama nan.” Despues ku Adam a opservá kada bestia i duna kada un un nòmber ku ta pas kuné, Yehova no a kambia Adam su desishon. Mas bien, “manera e hòmber a yama kada ser bibu, asina su nòmber tabata.”—Gén. 2:19.
8. Kon Adam a hasi mal uso di su boluntat liber, i ku ki resultado?
8 Lamentablemente, Adam no tabata kontentu ku e asignashon ku Dios a dun’é pa kuida i kultivá e paradeis riba tera. E no tabata satisfecho ku e libertat ekstenso ku e tabatin pa kumpli ku e mandamentu ku Dios a dun’é: “Sea fruktífero i multipliká, i yena e tera i hasi esaki someté na bo; i goberná riba e piskánan . . . i riba e paranan . . . i riba tur ser bibu ku ta move riba tera.” (Gén. 1:28) En bes di esei, el a disidí di pasa por haltu di e límitenan ku Dios a stipulá i a kome e fruta prohibí. E mal uso grave akí di boluntat liber a resultá den míles di aña di pena i sufrimentu pa Adam su desendientenan. (Rom. 5:12) E echo ku nos sa kiko ta e konsekuensianan di Adam su desishon mester motivá nos pa usa nos libertat na un manera responsabel i den e límitenan ku Yehova a stipulá.
9. Ki oportunidat Yehova a duna su pueblo, Israel, i kon e nashon a reakshoná?
9 E desendientenan di Adam ku Eva a heredá imperfekshon i morto for di nan mayornan desobediente. Pero nan no a pèrdè e derecho di usa e regalo di boluntat liber. Esaki ta bisto na e manera ku Dios a trata ku e pueblo di Israel. Mediante su sirbidó Moises, Yehova a duna Su pueblo e oportunidat pa sea aseptá òf rechasá e privilegio di bira Su propiedat spesial. (Éks. 19:3-6) Kon nan a reakshoná? Di buena gana nan a skohe pa aseptá e rekisitonan ku Yehova a stipulá pa su pueblo i unánimamente nan a deklará: “Tur loke SEÑOR a bisa, nos lo hasi!” (Éks. 19:8) Lamentablemente, ku tempu e nashon a hasi mal uso di nan libertat di eskoho i no a tene nan mes na nan promesa. Laga nos tuma e ehèmpel akí komo un spièrtamentu i semper balorá nos regalo di boluntat liber i keda pegá na Yehova i obedesé su rekisitonan.—1 Kor. 10:11.
10. Ki ehèmpelnan ta mustra ku ta posibel pa un hende imperfekto usa su boluntat liber na un manera ku ta onra Dios? (Wak e promé plachi.)
10 Na Hebreonan kapítulo 11, nos ta haña nòmber di 16 sirbidó di Yehova ku a skohe pa usa nan boluntat liber den e límitenan ku é a stipulá. Komo resultado, nan a kosechá hopi bendishon i a haña un speransa sigur pa futuro. Por ehèmpel, Noe a demostrá un fe grandi ora el a skohe pa obedesé Dios su instrukshonnan pa konstruí un arka pa konserbá su famia i futuro generashonnan di humanidat. (Heb. 11:7) Abraham ku Sara di buena gana a sigui Dios su instrukshon pa bai na e tera ku el a primintí di duna nan. Asta despues ku nan a kuminsá e biahe largu akí, nan “tabatin oportunidat pa bai bèk” na e stat próspero di Ur. Pero, nan a keda ku nan wowo di fe fihá riba e futuro ‘kumplimentu di e promesanan’ di Dios; nan kier a “alkansá un lugá mas mihó.” (Heb. 11:8, 9, 13, 15, 16) Moises a bira lomba pa e tesoronan di Egipto i “a skohe pa ser maltratá huntu ku e pueblo di Dios en bes di gosa di e plasernan pasahero di piká.” (Heb. 11:24-26) Laga nos imitá e fe di e sirbidónan di Dios akí di antigwedat, balorando nos regalo di boluntat liber i usando esaki pa hasi Dios su boluntat.
11. (a) Kua ta un di e bendishonnan di mas grandi ku bon uso di nos boluntat liber por duna nos? (b) Kiko ta motivá bo pa hasi bon uso di bo boluntat liber?
11 Aunke por parse mas fásil pa laga un otro hende tuma desishon pa nos, esei lo stroba nos di haña un di e bendishonnan di mas grandi ku bon uso di nos boluntat liber por duna nos. Beibel ta papia di e bendishon ei na Deuteronomio 30:19 i 20. (Les’é.) Versíkulo 19 ta deskribí e eskoho ku Dios a duna e israelitanan. Versíkulo 20 ta siña nos ku Yehova a duna nan e bunita oportunidat pa mustr’é kiko tabata biba den nan kurason. Nos tambe por skohe pa adorá Yehova. Nos motivashon di mas grandi pa usa Dios su regalo di boluntat liber ta pa ekspresá nos amor p’e i trese onor i gloria p’e!
EVITÁ DI HASI MAL USO DI BO BOLUNTAT LIBER
12. Kiko nos no mester hasi nunka ku nos regalo di boluntat liber?
12 Imaginá bo ku bo a duna bo amigu un regalo balioso. Lo bo no sinti bo malu si bo haña sa ku el a tira bo regalo afó, òf pió ainda, ku el a us’é pa hasi un otro hende daño? Awor pensa kon Yehova lo sintié ora e wak kuantu hende ta hasi mal uso di nan libertat pa tuma desishon ku ta asta hasi daño na otro hende. Sí, manera Beibel a profetisá, durante “e último dianan” hende lo ta “malagradesí.” (2 Tim. 3:1, 2) Laga nos ta determiná pa nunka hasi mal uso di e regalo presioso akí di Yehova ni menospresi’é. Kon anto nos por evitá di hasi mal uso di nos regalo di boluntat liber?
13. Kua ta un manera ku nos por evitá di hasi mal uso di nos libertat?
13 Nos tur tin e libertat pa skohe nos amigunan, nos estilo di bisti i areglá nos mes i ku kiko nos ta entretené nos mes. Pero nos libertat por bira un “kapa pa hasi malu” si nos skohe pa bira esklabo di nos deseonan karnal òf si nos ta bai tras di e moda indesente ku tin den e mundu. (Lesa 1 Pedro 2:16.) En bes di usa nos libertat “komo un oportunidat pa bai tras di deseonan di karni,” nos mester ta determiná pa tuma desishon ku lo yuda nos sigui e konseho akí: “Hasi tur kos pa e gloria di Dios.”—Gal. 5:13; 1 Kor. 10:31.
14. Dikon nos tin ku konfia den Yehova ora nos ta usa nos boluntat liber?
14 Pa evitá di hasi mal uso di nos regalo di boluntat liber tambe nos tin ku pone nos konfiansa den Yehova i laga é guia nos denter di e límitenan ku el a fiha komo un protekshon pa nos. E so ta esun ‘kende ta siña nos pa nos prosperá, kende ta guia nos den e kaminda ku nos mester kana.’ (Isa. 48:17) Nos mester ta humilde pa rekonosé ku e palabranan inspirá akí ta bèrdat: “E kaminda di hende no ta di dje mes; tampoko no ta keda na hende pa dirigí su pasonan.” (Yer. 10:23) Laga nos ta determiná pa nunka kai den e trampa di dependé riba nos mes komprondementu, manera Adam i e israelitanan rebelde a hasi. Mas bien, laga nos “konfia den SEÑOR ku henter [nos] kurason.”—Pro. 3:5.
RESPETÁ OTRO HENDE SU REGALO DI BOLUNTAT LIBER
15. Kiko nos por siña for di e prinsipio na Galationan 6:5?
15 Otro kos ku ta limitá nos libertat ta ku nos tin ku respetá otro hende su derecho di tuma nan mes desishonnan den bida. Dikon? Komo ku nos tur tin e regalo di boluntat liber, no tin dos kristian ku semper lo tuma e mesun desishon. Esaki ta asina tambe asta den asuntunan ku tin di haber ku nos kondukta i adorashon na Dios. Kòrda riba e prinsipio ku nos ta haña na Galationan 6:5. (Les’é.) Ora nos rekonosé ku kada kristian mester “karga su propio karga,” nos lo respetá e derecho ku otro hende tin di usa nan regalo di boluntat liber.
Nos por tuma nos desishonnan sin imponé nos ideanan riba konsenshi di otro hende (Wak paragraf 15)
16, 17. (a) Ki problema a lanta na Korinto relashoná ku boluntat liber? (b) Kon Pablo a resolvé e asuntu, i kiko esaki ta siña nos tokante e derecho di otro hende?
16 Ban wak un ehèmpel bíbliko ku ta mustra dikon nos tin ku respetá e derecho ku nos rumannan tin di tuma nan mes desishon enkuanto asuntunan di konsenshi. A lanta un diskushon entre e kristiannan na Korinto tokante komementu di karni ku hende tabata bende na marshe pero ku mas promé kisas nan a ofresé na ídolo. Algun kristian a rasoná: ‘Ya ku ídolonan no tin niun balor, nos por kome e karni sin ku esei ta molestiá nos konsenshi.’ Ma otro kristian ku anteriormente tabata venerá e ídolonan ei a pensa ku komementu di e karni ei ta un akto di adorashon na nan. (1 Kor. 8:4, 7) Esaki tabata un asuntu delikado ku por a kibra e union di e kongregashon. Kon Pablo a yuda e kristiannan na Korinto haña e punto di bista di Dios tokante e asuntu akí?
17 Di promé, Pablo a kòrda nan ku kuminda lo no a hala nan mas serka Dios. (1 Kor. 8:8) Despues, el a spièrta nan pa nan no laga nan “derecho di skohe” bira “un piedra di trompeká pa esnan ku [tabata] débil.” (1 Kor. 8:9) Mas despues, el a instruí e kristiannan ku tabatin un konsenshi mas débil pa no husga esnan ku a skohe pa kome e karni ei. (1 Kor. 10:25, 29, 30) P’esei, den e asuntu importante akí di adorashon na Dios, kada kristian mester a tuma un desishon basá riba su konsenshi. Pues, nos tambe no mester respetá nos ruman su derecho di tuma su mes desishon den asuntunan di menor importansia?—1 Kor. 10:32, 33.
18. Kon abo lo demostrá ku bo ta balorá bo regalo di boluntat liber?
18 Yehova a duna nos e regalo di boluntat liber, i p’esei nos tin berdadero libertat. (2 Kor. 3:17) Nos ta balorá e regalo akí pasobra e ta permití nos tuma desishon ku ta laga nos mustra Yehova kuantu nos ta stim’é. Laga nos sigui mustra apresio pa e regalo presioso akí i us’é di un manera ku ta onra Dios i ku ta respetá otro hende su derecho di tuma nan propio desishon.