Con Testigonan di Jehova Ta Mira Educacion
Mescos cu tur mayor, Testigonan di Jehova ta preocupá tocante e futuro di nan yunan. P’esei nan ta atribuí gran importancia na educacion. “Educacion mester yuda hende bira miembro útil di comunidad. Tambe e mester yuda nan desaroyá aprecio pa nan herencia cultural i pa hiba un bida mas satisfaciente.”
MANERA e cita aki for di The World Book Encyclopedia ta indicá, un dje metanan principal di educacion ta pa entrená muchanan pa e bida diario, loke ta incluí capacitá nan pa un dia nan por percurá p’e necesidadnan di un famia. Testigonan di Jehova ta kere cu esaki ta un responsabilidad sagrado. Bijbel mes ta bisa: “Siguramente si un hende no ta percurá pa esnan cu ta di dje mes, i specialmente pa esnan cu ta miembro di su famia, el a nenga e fe i ta pió cu un persona sin fe.” (1 Timoteo 5:8) E añanan cu muchanan ta pasa na scol ta prepará nan pa responsabilidadnan cu nan lo asumí den bida. P’esei anto, Testigonan ta haña cu mester tuma educacion masha na serio.
Testigonan ta trata na biba conforme cu e mandamentu bíblico: “Cualkier cos cu boso ta haci, traha riba dje cu tur boso curason, como si fuera boso ta trahando pa Señor i no pa hende.” (Colosensenan 3:23, Today’s English Version) E principio aki ta aplicá na tur aspecto di bida diario, incluyendo scol. Pues Testigonan ta animá nan hóbennan pa haci nan best i pa tuma na serio e tareanan cu nan ta ser asigná na scol.
Tambe Bijbel ta siña sumision na e leynan dje pais unda un persona ta biba. Pues caminda ta obligatorio pa bai scol te cu cierto edad, Testigonan di Jehova ta cumpli cu e ley aki.—Romanonan 13:1-7.
Sin minimisá e importancia di entrenamentu pa e bida diario, Bijbel ta mustra cu esaki no ta e único ni e principal meta di educacion. Un educacion exitoso mester fomentá tambe den muchanan e goso di biba i yuda nan bira miembro dje comunidad como individuonan balansá. Pues, Testigonan di Jehova ta haña cu e scogementu di actividadnan fuera di orario di scol ta masha importante. Nan ta kere cu recreo sano, música, hobby, ehercicio físico, bishitanan na biblioteca i museonan, etcétera, ta hunga un papel importante den un educacion balansá. Ademas, nan ta siña nan yunan pa respetá hende grandi i pa busca oportunidad pa haci nan un fabor.
Ki Tal di Educacion Adicional?
Pa motibu dje tecnologia nobo, e mercado laboral ta cambiando constantemente. Como resultado, hopi hóben lo mester traha den un ramo of ofishi den cua nan no a haña entrenamentu specífico. Ya cu esei ta e caso, nan hábitonan di trabou i entrenamentu personal, particularmente nan abilidad pa adaptá na cambio, lo ta asta mas balioso pa nan. P’esei anto, ta mihó pa alumnonan bira adultonan cu tin, manera e ensayista di Renaissance, Montaigne, a expres’é, ‘un cabes bon formá en bes di un cabes bon yená’ [nificando, mihor cu un celebro yená cu conocimentu ta un celebro cu a siña usa conocimentu].
Desempleo, afectando tantu pais ricu como pober, hopi bes ta menasá hóbennan cu ta insuficientemente cualificá. P’esei, si e mercado laboral ta rekerí entrenamentu adicional na esun mínimo rekerí pa ley, ta keda na e mayornan pa guia nan yunan pa tuma un decision tocante educacion adicional, evaluando tantu e posibel beneficionan como e sacrificionan cu tal studionan adicional lo enbolbé.
Sin embargo, probablemente lo bo bai di acuerdo cu éxito den bida ta enbolbé mas cu solamente prosperidad material. Den tempunan recien homber i muhernan, kende henter nan bida a ser absorbá dor di nan carera, ora nan a perde nan trabou, tur cos a caba pa nan. Algun mayor a sacrificá nan bida di famia i e tempu cu nan por a pasa cu nan yunan, perdiendo e oportunidad pa yuda nan crece na madures, pasobra nan tabata totalmente absorbá dor di trabou seglar.
Claramente, un educacion balansá mester tuma na consideracion cu mas ta necesario cu prosperidad material pa haci nos berdaderamente felis. Jesucristo a declará: “Ta pará skirbí: ‘Hende no ta biba di pan so, sino di tur palabra cu ta sali for dje boca di Dios.’ ” (Mateo 4:4, New International Version) Como cristian, Testigonan di Jehova ta masha conciente dje importancia di desaroyá cualidadnan moral i spiritual como tambe pa prepará nan mes pa percurá pa nan necesidadnan material.
[Komentario na página 5]
“Cualkier cos cu boso ta haci, traha riba dje cu tur boso curason, como si fuera boso ta trahando pa Señor.”—Colosensenan 3:23, Today’s English Version
[Komentario na página 6]
“Educacion mester yuda hende bira miembro útil di comunidad. Tambe e mester yuda nan desaroyá aprecio pa nan herencia cultural i pa hiba un bida mas satisfaciente.”—The World Book Encyclopedia
[Komentario di plachi na página 7]
Recreo sano, música, hobby, ehercicio físico i bishitanan na biblioteca i museonan tur ta hunga un papel importante den un educacion balansá
[Kuadro/Plachi na página 8, 9]
Educacion den Tempu Bíblico
BIJBEL ta siña cu educacion ta di gran importancia. E ta describí Dios como e “Gran Instructor” di su pueblo, i atrabes di su páginanan e ta invitá su sirbidornan pa profundisá nan conocimentu di Dje.—Isaías 30:20.
Den tempu bíblico, solamente cierto clasenan privilegiá tabata por a lesa i skirbi, manera por ehempel e escribanan den Mesopotamia i Egipto. Na contraste skerpi, tur hende den Israel di antigua a ser animá pa siña lesa i skirbi. “E diferencia sin duda tabata debí na e sistema mas simpel di skirbimentu alfabético usá dor dje hebreonan. . . . E importancia di skirbimentu alfabético p’e historia di educacion no mester ser pasá por haltu. El a introducí un cambio for di e culturanan tradicional dje escribanan di Egipto, Mesopotamia i Canan dje segundo milenio [P.E.C.]. Ser capas pa lesa i skirbi ya no tabata mas un característica identificador i exclusivo dje clase dje escribanan profesional i sacerdotenan, versá den e skirbimentu complicá cuneiforme [spijkerschrift] i hieroglífico.”—Encyclopaedia Judaica.
Métodonan di Siñansa
Den Israel di antigua, muchanan tabata ser siñá desde un edad masha trempan tantu dor di tata como mama. (Deuteronomio 11:18, 19; Proverbionan 1:8; 31:26) Den Dictionnaire de la Bible, e escolástico bíblico E. Mangenot a skirbi: “Asina cu e por a papia, e mucha a siña algun pasashi for dje Ley. Su mama tabata ripití un versículo; ora e tabata sabi’e, e mama tabata dun’é un otro. Mas despues, nan tabata pone e texto skirbí dje versículonan cu e yunan por a recitá for di memoria caba den nan man. Asina nan tabata siña e yunan lesa i ora nan a bira mas grandi, nan por a continuá nan instruccion religioso dor di lesa i meditá riba e ley di Señor.”
Pa yuda hende di tur edad pa corda cosnan, diferente medio pa yuda memorisá tabata ser usá. Esakinan a incluí acrósticonan alfabético (versonan consecutivo den un poema cuminsando cu un letter diferente den órden alfabético), aliteracion [palabranan cu ta cuminsá cu e mésun letter of zonido] i e uso di number. Interesantemente, algun escolástico ta kere cu e Calender di Gezer (Museo Arkeológico di Istanbul), un dje ehempelnan mas bieu dje antiguo skirbimentu hebreo, ta un ehercicio di memoria pa muchanan di scol.
E Programa di Educacion
Educacion duná dor di mayornan den tempu bíblico a incluí entrenamentu práctico. Mucha muhernan a ser siñá pa haci trabou di cas. E último capítulo dje buki di Proverbionan ta mustra cu e tareanan aki tabata hopi i variá; nan a incluí atendé transaccionnan di benta i compra di propiedad i manehá un negoshi chikitu, i tambe hila, weef, cushiná, negoshá i e maneho di tur loke ta relacioná cu e hogar. Mucha hombernan por lo general a ser siñá e ofishi seglar di nan tata, sea ta agricultura of algun otro ofishi. Den círculonan religioso hudiu e siguiente expresion tabata comun: “Esun cu no siña su yu un ofishi útil, ta criando’e pa bira un ladron.”
Pues, den tempu bíblico, educacion a ser considerá di gran balor.
[Rekonosementu]
Tabla di mucha di scol: Cu permiso di British Library; Rol di perkament: Bibelmuseum, Münster
[Plachi Rekonosementu na página 6]
Galleria degli Uffizi, Firenze