Aungowen fa daut Schoolheft fa Läwen un Deenst
3.-9. SEPTAMBA
SCHAZA UT GOTT SIEN WUAT | JOHANES 1-2
“Jesus deit sien ieeschtet Wunda”
w15-X 15. 6. 4 V. 3
Christus – Gott siene Krauft
Opp eene Kjast en Kana doa en Galiläa deed Jesus sien ieeschtet Wunda. Veleicht wieren doa mea Jast, aus wua see sikj opp reedjemoakt hauden. Oba wooemma daut uk wia, de Wien wort aula. Mank de Jast wia Maria, Jesus siene Mutta. Fa Joaren haud see secha äwa aul de Profezeiungen nojedocht, waut met äaren Sän to doonen hauden. See wist, daut dee wudd “dän Aulahechsten sien Sän” jenant woaren (Luk. 1:30-32; 2:52). Docht see sikj daut soo, daut Jesus Krauft en sikj haud, waut hee noch nich jeopenboat haud? Waut kloa es, daut Maria un Jesus doa en Kana Metleet hauden fa daut niee Ehepoa un an halpen wullen, ut eene schlemme Loag ruttokomen. Jesus wist, daut eena daut schuldich wia, friejäwrich to sennen. Soo muak hee derch een Wunda ojjefäa 380 Lieta (100 Galoon) Wota to “gooden Wien” (läs Johanes 2:3, 6-11). Wia Jesus bemott, dit Wunda to doonen? Nä. Hee wia eefach bekjemmat om de Menschen un wia friejäwrich soo aus sien Voda.
jy-X 41 V. 6
Hee deit sien ieeschtet Wunda
Dit es daut ieeschte Wunda, waut Jesus deed. Aus siene niee Jinja dit Wunda sagen, wort äa Gloowen jestoakjt. Nohäa jinjen Jesus siene Mutta un siene Haulfbreeda no de Staut Kapernaum aun de Nuadoost-Kaunt von daut Galiläische Mäa.
No jeistelje Schaza sieekjen
Erkjläarunk toom studieren en nwtsty von Joh 1:1
daut Wuat: Ooda “de Logos”. Opp Griechisch, ho lógos. Daut woat hia aus een Tietel jebrukt un kjemt uk en Joh 1:14 un en Opb 19:13 väa. Johanes wiest, daut daut Jesus es, wäa disen Tietel drajcht. Dis Tietel wort fa Jesus jebrukt, aus hee noch eene Jeistpersoon em Himmel wia, aus hee sienen Deenst hia oppe Ieed aus volkomna Mensch derchfieed, un uk nodäm daut hee nom Himmel jenomen wort. Jesus wia Gott sien Wuatfiera, aulsoo dee, waut von am jebrukt wort, om siene aundre Jeistpersoonen un uk de Menschen Aunwiesungen to jäwen ooda dee waut weeten to loten. Doawäajen kaun eena uk sajen, daut Jehova derch daut Wuat, aulsoo derch eenen Enjel, to de Menschen räd, ea Jesus no de Ieed kjeem (1Mo 16:7-11; 22:11; 31:11; 2Mo 3:2-5; Rech 2:1-4; 6:11-12; 13:3).
bie: Wuatlich “no”. Daut griechische Wuat pros jeft hia auntovestonen, daut Persoonen sikj sea noaun sent, toop un eenich sent; daut wiest uk, daut daut nich deeselwje Persoonen sent. En disen Faul sent daut “daut Wuat” un de eensja woara Gott.
waut Gott wia, wia daut Wuat: Ooda “daut Wuat wia jetlich [ooda, “eena soo aus Gott”]”. Dise Wieed, waut Johanes hia brukt, beschriewen, woo “daut Wuat” (griechisch ho lógos; see de Erkjläarunk toom studieren von daut Wuat en disen Varsch), aulsoo Jesus Christus, es. Woont es de wichtichste Uasoak, wuarom von “daut Wuat” jesajcht woat, daut daut “een Gott” es, “eena soo aus Gott” ooda “een Jetlicha”? Daut es wäajen siene huage Stalunk aus Gott sien ieeschtjebuarna Sän. Väle Äwasata schriewen “daut Wuat wia Gott” un stalen am met dän aulmajchtjen Gott jlikj. Oba daut jeft Jrind to sajen, daut Johanes nich meend, daut “daut Wuat” deeselwja wia aus de aulmajchtja Gott. Ieeschtens: De Sauz verhäa un de Sauz nohäa sajen aulebeid, daut “daut Wuat” “bie Gott” wia. Butadäm kjemt daut griechische Wuat theós dreemol en de Varzh 1 un 2 väa. Daut ieeschte un dredde Mol kjemt opp Griechisch ver theós een bestemdet Jeschlajchtswuat (soo aus “de”, “daut”, “dän” un soo wieda); bie daut tweede Mol kjemt doa ver kjeen Jeschlajchtswuat. Väle Jelieede stemmen doamet en, daut et een Grunt haft, wuarom doa ver daut tweede theós kjeen bestemdet Jeschlajchtswuat es. Wan daut Jeschlajchtswuat en dise Varzh väakjemt, steit theós fa dän aulmajchtjen Gott. Oba wan theós onen daut Jeschlajchtswuat es, dan beschrift daut bloos, woo “daut Wuat” es. Doawäajen äwasaten eenje Bibeläwasatungen opp Enjlisch, Fraunzeesisch un Huachdietsch disen Varsch uk sea soo aus de Neue-Welt-Übersetzung un jäwen doamet de Iedee, daut “daut Wuat” “een Gott”, “jetlich”, “een Jetlicha”, “eena, waut soo es aus Gott,” ooda “eene Gottheit” es. Eenje oole Äwasatungen von Johanes sien Evangelium opp waut Sproaken, waut en Ägipten jerät worden, stemmen doamet en. Dee sent ojjefäa von 1 700 bat 1 800 Joa trigj, un dee moaken eenen Unjascheet tweschen daut ieeschte theós en Joh 1:1 un daut tweede. Dise Äwasata beschriewen, woo “daut Wuat” es – daut siene Natua soo es aus Gott siene –, oba dee stalen am nich met sienen Voda, dän aulmajchtjen Gott, jlikj. Daut paust uk met daut toop, waut Kol 2:9 von Christus sajcht, daut aun am gaunz fa voll Gott siene Perseenlichkjeit to seenen es. Un 2Pe 1:4 sajcht, daut soogoa Christus siene Metoawen “aun Gott siene Natua Aundeel haben” kjennen. Waut uk intressaunt es, es, daut daut griechische Wuat theós en de Septuaginta-Äwasatunk meist emma dan jebrukt woat, wan doa opp Hebräisch “Gott” ʼel un ʼelohím es, un von dise Wieed woat jejleeft, daut dee eefach “Majchtja” ooda “Stoakja” bedieden. Dise hebräische Wieed woaren fa dän aulmajchtjen Gott jebrukt, uk fa aundre Jetta un fa Menschen. Wan Jesus “een Gott” ooda “een Majchtja” jenant woat, dan paust daut met de Profezeiunk en Jes 9:5 toop, wua verutjesajcht woat, daut de Messias wudd een “majchtja Gott” (nich “aulmajchtja Gott”) jenant woaren un daut hee wudd “de eewja Voda” sennen fa aul dee, waut daut Väarajcht hauden, von de Sienje to sennen. De Iewa von sienen ieejnen Voda – “de HAR, dee aules rejieet”– wudd daut doonen (Jes 9:6).
Erkjläarunk toom studieren en nwtsty von Joh 1:29
Gott sien Laum: Nodäm daut Jesus jedeept wort un von de Wiltnis trigjkjeem, wua de beesa Fient am vesocht haud, nand Johanes de Deepa Jesus “Gott sien Laum”. Dise Wieed komen bloos hia un en Joh 1:36 väa (see Kapitel 4 von daut Heft Help fa daut Bibelstudium). Daut es paussent, Jesus met een Laum to vejlikjen. Opp väl Städen enne Bibel wiest daut, daut de Schop foaken jeopfat worden toom aunerkjanen, daut eena sindich wia, un daut eena Gott kunn noda komen. Dise Opfa wieren een Väabilt fa daut Opfa, waut Jesus brinjen wudd, wan hee wudd sien volkomnet menscheljet Läwen fa de Menschheit jäwen. De Wieed “Gott sien Laum” kunnen ut miere Bibelvarzh komen. Wiels Johanes de Deepa goot met de Hebräische Schreften bekaunt wia, haud hee veleicht miere Bibelstäden em Senn, aus hee von daut Laum räd. Biejlikj dan aus Abraham dän Schopsbock opfad enne Städ sienen ieejnen Sän, Isaak (1Mo 22:13); daut Passalaum, waut en Ägipten jeschlacht wort, daut de Israeliten kunnen frie woaren von de Sklowarie (2Mo 12:1-13); ooda daut menliche Laum, waut jieda Dach zemorjes un zeowes opp Gott sienen Aultoa en Jerusalem jeopfat wort (2Mo 29:38-42). Johanes haft veleicht uk Jesaja siene Profezeiunk em Kopp jehaut, wua von dän jesajcht woat, wäm Jehova “mien Kjnajcht” nant, daut dee krakjt soo es “aus een Schop, daut no de Schlachtstäd jeleit woat” (Jes 52:13; 53:5, 7, 11). Aus de Apostel Paulus sienen ieeschten Breef aun de Korinta schreef, räd hee von Jesus aus “ons Passalaum” (1Ko 5:7). De Apostel Petrus räd von “Christus sien Bloot un Läwen, daut Gotteslaum, aun daut kjeene Sind ooda ojjeschekjtet wia” (1Pe 1:19). Un äwa 25 Mol woat Jesus Christus en de Openboarunk “daut Laum” jenant (eenje Biespels sent: Opb 5:8; 6:1; 7:9; 12:11; 13:8; 14:1; 15:3; 17:14; 19:7; 21:9; 22:1).
10.-16. SEPTAMBA
SCHAZA UT GOTT SIEN WUAT | JOHANES 3-4
“Jesus jeft eene samaritische Fru Zeichnis”
Erkjläarunk toom studieren en nwtsty von Joh 4:6
Wiels Jesus meed wia: Dit es de eensje Städ en de Schreft, wua jesajcht woat, daut Jesus “meed” wia. Daut wia ojjefäa Klock 12:00 opp Meddach, un dän Zemorjes haud Jesus woomäajlich siene Reis jemoakt von daut Jordan-Tol en Judäa bat Siechar en Samaria, een steila Wajch von 900 Meeta (3 000 Schoo) ooda noch mea (Joh 4:3-5; see Kapitel 4 von daut Heft Help fa daut Bibelstudium).
No jeistelje Schaza sieekjen
Erkjläarunk toom studieren en nwtsty von Joh 3:29
däm Briegaum sien Frint: En de Bibeltiet deed een gooda Frint aus Veträda fa dän Briegaum. Hee haud eene wichtje Oppgow, wan daut doarom jinkj, aules fa de Ehe reedtomoaken. Hee wort aunjeseenen aus dee, waut de Brut un dän Briegaum toopjebrocht haud. Aun dän Kjastdach wort de Brut no dän Briegaum ooda no dän siene Elren äa Hus jebrocht, wua de Kjast wudd aufjehoolen woaren. Wäarent de Kjast wudd dän Briegaum sien Frint jlekjlich sennen, wan hee dän Briegaum siene Stemm hieed, woo dee met siene Brut räd, wiels dan wudd de Frint feelen, daut hee siene Oppgow foadich jemoakt haud. Johanes de Deepa vejlikjt sikj selfst met “däm Briegaum sien Frint”. En disen Faul wia Jesus de Briegaum un de Jinja aus Grupp worden met de Brut vejlikjt. Johanes de Deepa muak dän Wajch fa dän Messias reed un brocht aul jewesset von “de Brut” no Jesus Christus (Joh 1:29, 35; 2Ko 11:2; Ef 5:22-27; Opb 21:2, 9). “Däm Briegaum sien Frint” haud aules jlekjlich to Enj jebrocht, un nu wia hee bie dit nich lenja wichtich. Soo wia daut uk bie Johanes. Hee säd von sikj un Jesus: “Hee mott toonämen, un ekj mott aufnämen” (Joh 3:30).
Erkjläarunk toom studieren en nwtsty von Joh 4:10
läwendjet Wota: Dise griechische Wieed woaren wuatlich jebrukt, wan von ranendet Wota, Sprinkjwota ooda von freschet Wota ut eenen Sprinkjborm de Räd es. Dit es krakjt daut Jäajendeel von Wota en eenen Zista, waut stellsteit. En 3Mo 14:5 rät daut von “freschet Wota”, oba opp Hebräisch sajcht daut wuatlich “läwendjet Wota”. En Jer 2:13 un 17:13 woat von Jehova aus “de Kjwal [ooda “Sprinkj”] von läwendjet Wota” jerät. Daut meent bilteljet Wota, waut Läwen jeft. Aus Jesus met de samaritische Fru räd, brukt Jesus de Wieed “läwendjet Wota” aus een Jlikjnis, oba daut späat sikj soo, see foot daut soo opp, aus wudd hee von werkjeljet Wota räden (Joh 4:11).
17.-23. SEPTAMBA
SCHAZA UT GOTT SIEN WUAT | JOHANES 5-6
“Ut waut vont haulwen wie Jesus sellen nofoljen”
Erkjläarunk toom studieren en nwtsty von Joh 6:10
Doa saden sikj ojjefäa 5.000 Maunslied dol: Bloos Matäus sajcht noch, “onen Frues un Kjinja”, wan hee von dit Wunda rät (Mat 14:21). Daut es mäajlich, daut et met aules toop goot äwa 15 000 Menschen wieren, waut doa derch daut Wunda to äten kjrieejen.
Erkjläarunk toom studieren en nwtsty von Joh 6:14
dee Profeet: Väle Juden en daut ieeschte Joahundat e. o. T. jleewden sikj daut, daut de Profeet, waut soo wudd sennen aus Moses, un wua 5Mo 18:15, 18 von rät, wudd de Messias sennen. Wan dee hia sajen: “dee en de Welt komen sull”, dan kunn daut sennen, daut see doano luaden, daut de Messias komen wudd. Bloos Johanes schrift von dit.
Erkjläarunk toom studieren en nwtsty von Joh 6:27, 54
Äten . . ., daut nich vekomen deit . . . daut fa daut eewje Läwen blift: Jesus kunn vestonen, daut eenje Menschen met am un siene Jinja metkjeemen, wiels see doa eenen Nutzen von hauden. Werkjeljet Äten rieekjt emma bloos fa eenen Dach too, oba daut “Äten”, waut ut Gott sien Wuat kjemt, moakt daut mäajlich, daut Menschen fa emma läwen bliewen kjennen. Jesus säd to de Menschen, see sullen fa Äten schaufen, “daut fa daut eewje Läwen blift”. Daut meent, see sullen sikj aunstrenjen, daut see daut em jeisteljen kjrieejen, waut see brukten, un see sullen wiesen, daut see doaraun jleewden, waut see lieeden (Mat 4:4; 5:3; Joh 6:28-39).
Wäa mien Fleesch at, un mien Bloot drinkjt: Aun Jesus siene Räd jeit to seenen, daut hee nich opp iernst meend äten un drinkjen, oba daut see sullen wiesen, daut see aun Jesus Christus jleewden (Joh 6:35, 40). Jesus säd dit em Joa 32; soo rät hee hia nich von daut Owentmol, waut hee ieescht mol een Joa lota enfieren wudd. Hee säd dit jroz ver “de Juden äa Passafast” (Joh 6:4); soo wudden siene Toohiera veleicht aun daut komende Fast denkjen un daut daut Bloot von daut Laum Läwes jerat haud, aus Israel ut Ägipten rutjetrocken wia (2Mo 12:24-27). Jesus muak hia dietlich, daut sien Bloot uk wudd een wichtjet Poat doatoo doonen, daut siene Jinja wudden kjennen eewjet Läwen kjrieen.
w05-X 1. 9. 21 V. 13-14
Wie woaren en Jehova, onsen Gott, sienen Nomen waundlen
Oba de Häaden Menschen wieren entschloten, Jesus notofoljen, un fungen am, soo aus Johanes sajcht, “aun dee aundre Sied Mäa”. Wuarom kjeemen see am doawäajen noch hinjaraun, wan hee sikj uk nich haud loten toom Kjennich moaken? Väle weesen eene fleeschelje Enstalunk un räden bloos von de tietelje Sachen, waut Jehova en Moses siene Tiet jejäft haud. Dee jeewen auntovestonen, daut see hopten, Jesus wudd wieda fa an em tieteljen sorjen. Jesus feeld, daut dee am ut eenen orrajchten Grunt foljden, un funk aun, an jeistelje Woarheiten to lieren (Johanes 6:17, 24-25, 30-31, 35-40). Dan grunzten eenje äwa am, besondasch aus hee dit Jlikjnis säd: “Wan jie dän Menschensän sien Fleesch nich äten, un sien Bloot nich drinkjen, hab jie kjeen Läwen en junt. Wäa mien Fleesch at, un mien Bloot drinkjt, haft eewjet Läwen, un ekj woa am aum latsten Dach oppwakjen” (Johanes 6:53-54).
14 Derch Jesus siene Jlikjnisen kjeem daut rut, aus de Menschen werkjlich met Gott waundlen wullen. Ditmol wia daut nuscht aundasch. Daut jeef noch waut grootet doavon. Daut sajcht: “Väl von siene Jinja, aus see dit hieeden, säden: Daut sent hoade Wieed, wäa kaun daut vestonen?” Jesus räd wieda un muak dietlich, daut see doano kjikjen sullen, waut hee doa em jeisteljen met sajen wull. Hee säd: “Daut Läwen kjrie wie derch dän Jeist. Daut Fleesch kaun doarenn nuscht halpen. De Wieed, dee ekj to junt räd, sent Jeist un sent Läwen.” Oba väle wullen doawäajen noch nich horchen, wiels daut sajcht: “Von don aun jinjen väl von siene Jinja trigj un jinjen nich mea met am” (Johanes 6:60, 63, 66).
No jeistelje Schaza sieekjen
Erkjläarunk toom studieren en nwtsty von Joh 6:44
trakjen: Daut griechische Wuat fa “trakjen” wort jebrukt, wan se een Feschnat trocken (Joh 21:6, 11). Daut meent oba nich, daut Gott Menschen no sikj trakjt, wan dee nich wellen. Jesus siene Wieed kjennen veleicht ut Jer 31:3 jenomen sennen, wua Jehova to sien Volkj sajcht: “[Ekj] kroag . . . die met truhoatje Leew” (de Septuaginta brukt hia dautselwje griechische Wuat). Joh 12:32 sajcht daut ernoa soo. Daut sajcht, daut Jesus aule Sorten Menschen no sikj trakjt. De Schreft wiest, daut Jehova de Menschen eenen frieen Wellen jejäft haft. Jieda eena haft de Jeläajenheit to entscheiden, aus hee am deenen well ooda nich (5Mo 30:19-20). Gott trakjt dee leeftolich no sikj, waut soon Hoat haben, waut rajcht enjestalt es (Ps 11:5; Spr 21:2). Jehova deit daut derch daut, waut de Bibel sajcht, un derch sienen heiljen Jeist. De Wieed, waut en Joh 6:45 sent, komen von de Profezeiunk ut Jes 54:13, un daut rät von dee, waut von dän Voda jetrocken woaren (see uk Joh 6:65).
Erkjläarunk toom studieren en nwtsty von Joh 6:64
Jesus wist . . . wäa am veroden wudd: Hee räd von Judas Iskariot. Jesus vebrocht eene gaunze Nacht, om to sienen Voda to bäden, ea hee de 12 Apostel utläsen deed (Luk 6:12-16). Judas wia Gott aum Aunfank tru. Oba Jesus wist von ut de Hebräische Schreften, daut een gooda Frint am veroden wudd (Ps 41:10; 109:8; Joh 13:18-19). Aus Judas aunfunk schlajcht to woaren, kunn Jesus dise Endrunk seenen, wiels hee kunn Hoaten un Jedanken läsen (Mat 9:4). Gott brukt siene Fäichkjeit, daut em Verut to seenen, daut eent von Jesus siene jratste Frind een Veroda woaren wudd. Oba wan Gott daut aul krakjt fa Judas bestemt haud, schlajcht to woaren, dan wudd daut nich met siene Ieejenschoften tooppaussen un uk nich doamet, woo hee en de Vegonenheit met siene Deena omjinkj.
von Aunfank aun: Dit meent nich von Judas siene Jeburt aun, ooda von dan, aus hee aus een Apostel utjewält wort, nodäm daut Jesus eene gaunze Nacht jebät haud (Luk 6:12-16). Daut meent von dan aun, aus Judas aunfunk hinjarigjsch to haundlen. Jesus wort daut fuaz en (Joh 2:24-25; Opb 1:1; 2:23). Dit wiest uk, daut daut, waut Judas deed, mootwellens un jeplont wia, nich wiels sien Hoat plazlich jeendat haud. Daut Wuat “Aunfank” (griechisch, archḗ) woat en de Christelje Griechische Schreften opp veschiedne Wäaj jebrukt. Biejlikj en 2Pe 3:4 meent “Aunfank” de Aunfank von de Schepfunk. Oba opp de mieeschte Städen haft daut nich dise Bediedunk. Biejlikj säd Petrus eemol, daut de heilja Jeist opp de Nichjuden jefollen wia, “soo aus dee em Aunfank opp ons foll” (Apj 11:15). Petrus räd nich von siene Jeburt ooda von don, aus hee een Apostel jeworden wia. Hee meend dän “Aunfank”, aus de heilja Jeist aune 33 fa eene besondre Oppgow äwa an utjegoten wort (Apj 2:1-4). Aundre Biespels, woo daut Wuat “Aunfank” veschieden jebrukt woat, finjt eena en Luk 1:2, NW; Joh 15:27 un 1Jo 2:7.
24.-30. SEPTAMBA
SCHAZA UT GOTT SIEN WUAT | JOHANES 7-8
“Jesus veharlicht sienen Voda”
cf-X 100 V. 5-6
“Daut steit jeschräwen”
5 Jesus wull haben, daut de Menschen weeten sullen, von wua siene Norecht kjeem. Hee säd: “Miene Lia es nich miene, oba däm siene, dee mie jeschekjt haft” (Johanes 7:16). Opp eene aundre Sauz säd hee, “daut ekj nuscht ut mie selfst doo, oba daut ekj dit soo räd, aus de Voda mie jelieet haft” (Johanes 8:28). Dan säd hee uk noch: “De Wieed, dee ekj räd, räd ekj nich ut mie selfst. De Voda oba, dee en mie wont, dee wirkjt derch mie” (Johanes 14:10). Eene Wajch, woo Jesus wees, daut siene Wieed Woarheit wieren, wia, daut hee daut emma wada ut Gott sien Wuat neem, waut hee säd.
6 Wan wie ons Jesus siene Wieed unjastonen, dan kjenn wie seenen, daut Jesus jlikj von de Hebräische Schreften Wieed brukt ooda doavon räd – un daut von de Halft Bibelbieekja. Ieeschtlich hieet sikj daut veleicht nich no sea väl. Du wundascht veleicht, wuarom hee en dreeunhaulf Joa, wua hee opp veschiedne Städen prädijd un lieed, nich von aule Bibelbieekja räd, waut hee kjand. Na, daut kaun goot sennen, daut dee haft. Denkj doaraun: Mau een kjlienet Poat von aules, waut Jesus säd un deed, es oppjeschräwen worden (Johanes 21:25). Du kaust de Wieed, waut von Jesus oppjeschräwen sent, en weinje Stund aula opp ludes läsen. Nu stal die mol väa, du hautst bloos een poa Stund toom von Gott un sien Kjennichrikj räden un kjeemst noch reed, von ut de Halft Bieekja ut de Hebräische Schreften to räden! Un dan noch: Mieeschtens haud Jesus nich de Mäajlichkjeit, Buakrollen en de Henj to haben. Aus hee siene bekaunde Boajchprädicht hilt, brukt hee soo rajcht ieremol Wieed von ut de Hebräische Schreften ooda räd von dee – gaunz utwendich!
w11-X 15. 3. 11 V. 19
Nemm Gott sienen Jeist, nich de Welt äaren Jeist
19 Jehorcht Jehova en aules. Jesus deed emma daut, waut sienen Voda jefoll. Oba eemol wudd hee daut daut leefste aundasch haben wult doonen, aus sien Voda wull. Oba met Vetruen säd hee to sienen Voda: “Daut saul nich soo woaren aus ekj well, oba soo aus du west” (Lukas 22:42). Froag die: “Jehorch ekj Gott, uk wan daut nich leicht es?” Gott jehuarsom sennen es wichtich em Läwen. Wie sent am Jehuarsom schuldich, wiels hee ons jemoakt haft, ons daut Läwen jejäft haft un daut enne Go helt (Ps 95:6-7). Jehuarsom es onbedinjt needich. Doaronen kjenn wie Gott nich jefaulen.
No jeistelje Schaza sieekjen
w07-X 1. 2. 6 V. 4
Wuarom sell wie de Woarheit räden?
Waut fa een Väabilt haft Jesus Christus ons en disen Stekj jejäft? Eemol vetald Jesus met soone, waut nich aun am jleewden, oba weeten wullen, wua hee haud jeräakjent hantoreisen. “Moak die reed un go no Judäa”, rooden dee am too. Waut säd Jesus doatoo? “Got jie nom Fast [en Jerusalem]! Ekj well noch nich nom Fast gonen, miene Tiet es noch nich hia”. Een kjlien bät lota reisd Jesus doch no Jerusalem no daut Fast. Wuarom auntwuad hee soo aus daut? Dee hauden kjeen Rajcht, doa krakjt omtoweeten, wua hee hanreisen wull. Soo, uk wan Jesus kjeene Läajes räd, säd hee an daut nich krakjt. Soo kunnen dee am ooda siene Nofolja nich Schoden aundoonen. Jesus haud nich jeloagen, wiels de Apostel Petrus schreef von Christus: “Jesus haud kjeene Sind jedonen, äwa siene Leppen sent kjeene Läajes jekomen” (Johanes 7:1-13; 1. Petrus 2:22).
Erkjläarunk toom studieren en nwtsty von Joh 8:58
sie ekj jewast: De Juden, waut jäajen Jesus wieren, wullen am steenjen, wäajen hee säd, daut hee “Abraham jeseenen” haud, wan hee, soo aus see säden, noch “nich emol 50 Joa oolt” wia (Joh 8:57). Wuarom säd Jesus dit? Hee wull dee dietlich moaken, daut hee, aul ea Abraham jebuaren wia, aus eene majchtje Jeistpersoon em Himmel jeläft haud. Eenje haben daut soo tohoolen, daut dis Varsch wiest, daut Jesus Gott es. Dee sajen, de griechische Wieed, waut hia väakomen, egṓ eimí (en eenje Biblen äwasat met “ekj sie”), dieden no de Wieed en 2Mo 3:14 en de Septuaginta han, un daut daut opp beid Städen mott äwareen äwasat woaren. Oba waut Jesus hia sajen wull, wia, daut hee aul von ea wia aus Abraham. Doawäajen es daut bäta äwasat met “sie ekj jewast” aus met “sie ekj”, un een schoof oole un niee Äwasatungen brucken Wieed, waut sea soo sent aus “sie ekj jewast”. En Joh 15:27 woat daut griechische Wuat eimí opp deeselwje Wajch jebrukt, om Jesus siene Wieed to äwasaten: “Wiels jie von Aunfank aun bie mie jewast sent”. Väle Äwasatungen brucken hia änelje Wieed un wiesen, daut doa eenjemol kjeen Grunt es, daut eena nich eimí met “jewast sennen” äwasaten kaun. (Aundre Biespels, wua daut uk soo jebrukt woat, sent to finjen en Luk 2:48; 13:7; 15:29; Joh 1:9; 5:6; 14:9, NW; Apj 15:21; 2Ko 12:19; 1Jo 3:8.) Jesus siene Wieed en Joh 8:54-55 wiesen uk, daut hee sikj nich proowd soo to doonen, aus wudd hee deeselwje Persoon sennen aus sien Voda.