Aungowen fa daut Schoolheft fa Läwen un Deenst
4.-10. FEEBAWOA
SCHAZA UT GOTT SIEN WUAT | REEMA 1-3
“Hia nich opp, dien Jewessen opptoschoapen”
Woo kaun eena sien Jewessen rein hoolen?
6 Haben bloos de Menschen, waut Jehova deenen, een Jewessen? Nä. En Gott sien Wuat sajcht daut: “Wan Velkja, dee daut Jesaz nich haben, ut äa ieejnet Jewessen doonen waut daut Jesaz sajcht, dan sent see, wan see daut Jesaz uk nich haben, sikj selfst daut Jesaz. See bewiesen doamet, daut an daut em Hoat jeschräwen es, waut daut Jesaz velangt, un äare Jewessen bewiesen daut selwje. Uk äare Jedanken vekloagen sikj unjarenaunda ooda heeten goot, waut see doonen” (Reema 2:14-15). Soogoa Menschen, waut Jehova sien Jesaz nich mol kjanen, haundlen foaken no Gott siene Gruntsauzen, wiels äa Jewessen an doatoo drift.
Woo kaun eena sien Jewessen rein hoolen?
8 Waut bediet daut, no ons Jewessen no to entscheiden? Es doamet jemeent, eefach daut to doonen, waut ons jankat? Eenje haben daut soo tohoolen. Soo lang, aus an daut Jewessen nich baudat, doonen see daut, waut an scheen jeit. Oba eenjemol kaun ons Hoat soo sea no waut velangen, daut wie ons Jewessen eefach beschwichten. En de Bibel sajcht daut: “Daut Hoat es weinja to truen aus sest irjentwaut un doa es kjeene Rot fäa. Wäa kaun daut kjanen?” (Jeremia 17:9, NW). Doawäajen sell wie bie Entscheidungen ieescht äwalajen, waut Jehova jefelt, enne Städ eefach no ons Hoat to horchen.
9 Ut Gottesforcht lot wie ons von ons Jewessen leiden, waut met de Bibel oppjeschoapt es. Wie entscheiden ons nich eefach fa daut, waut ons jankat. De trua Harscha Nehemia es een goodet Väabilt fa ons. Hee haud von de Enwona von Jerusalem kunt Taks velangen, oba hee deed daut nich. Wuarom nich? Hee docht, wan hee Gott sien Volkj daut Läwen schwoa muak, wudd hee Jehova truarich moaken. Un daut wull hee opp kjeene Wajch. Hee säd: “Ekj deed . . . nich soo, wiels ekj Gott fercht” (Nehemia 5:15). Wie motten Gott uk ferchten, aulsoo opp iernst doano seenen, daut wie am nich derch irjentwaut truarich moaken. Doawäajen woa wie en Gott sien Wuat no Rot sieekjen, ea wie waut entscheiden.
No jeistelje Schaza sieekjen
w08-X 15. 6. 30 V. 5
Besondret von dän Breef aun de Reema
3:4 “Gott es woa” fa ons, wan wie no sienen Wellen no haundlen un opp sien Wuat vetruen, endoont aus de Menschen äa Wuat jäajen daut jeit, waut Gott en sien Wuat sajcht. Wan wie iewrich doabie methalpen un de Norecht vom Kjennichrikj prädjen un Jinja moaken, dan kjenn wie aundre halpen to seenen, daut Gott woa es.
w08-X 15. 6. 29 V. 6
Besondret von dän Breef aun de Reema
3:24-25 – Woo kjennen “derch de Radunk, dee en Christus Jesus es”, dee Sinden vejäft woaren, “dee unja [Gott] siene Jedult jebläwen wieren”, aulsoo begonen worden, ea Jesus storf? De ieeschte Profezeiunk äwa dän Messias en 1. Mose 3:15 wort en daut Joa 33 erfelt, aus Jesus aun eenen Liedenspol omjebrocht wort (Gal. 3:13, 16). Oba aul fuaz von dan aun, aus Jehova daut verutsäd, tald hee daut Leesjelt aul soo goot aus betolt, wiels nuscht kaun Gott doavon aufhoolen, daut uttofieren, waut hee sikj väanemt. Soo, opp daut Opfa no, waut Jesus Christus noch jäwen wudd, kunn Jehova de Sinden von Adam siene Nokomen vejäwen, waut aun daut Vespräakjen jleewden. Daut Leesjelt moakt daut uk mäajlich, daut dee, waut en de Tieden ver Christus läwden, vom Doot oppstonen kjennen (Apj. 24:15).
11.-17. FEEBAWOA
SCHAZA UT GOTT SIEN WUAT | REEMA 4-6
“Gott wees ons siene Leew”
w11-X 15. 6. 12 V. 5
Gott wees ons siene Leew
5 Paulus lajcht daut ut un fangt doatoo met dise Wieed aun: “Soo aus derch eenen Mensch de Sind en de Welt nenn kjeem un derch de Sind de Doot, soo haft sikj de Doot äwa aule Menschen jespreet, wiels see aula sindijden” (Reem. 5:12). Wie kjennen daut vondoag dän Dach vestonen, wiels Gott haft daut loten oppschriewen, woo daut met de Menschheit dän Aunfank neem: Jehova muak twee Menschen, onse Väaelren Adam un Eva. De Schepfa es volkomen un doawäajen wieren uk de ieeschte Menschen volkomen. Gott säd dee bloos eenatlei, waut see nich doonen sullen, un säd, daut wan see daut Jesaz bräakjen wudden, wudd an daut de Doodesstrof brinjen (1. Mo. 2:17). Oba see muaken eene Entscheidunk, waut an daut Läwen vedorf. See bruaken Gott sien kloaret Jeboot un weesen am aus Jesazjäwa un Harscha auf (5. Mo. 32:4-5).
w11-X 15. 6. 12 V. 6
Gott wees ons siene Leew
6 Adam haud mau nodäm Kjinja, aus hee ieescht jesindicht haud, un doawäajen jeef hee de Sind un dee äare Foljen aun aul siene Kjinja wieda. Daut stemt, de Nokomen hauden nich Gott sien Jesaz jebroaken soo aus Adam, un doawäajen worden dee nich beschulcht wäajen deeselwje Sind. Daut jeef to de Tiet uk noch kjeen jeschräwnet Jesaz (1. Mo. 2:17). Oba Adam siene Nokomen orwen de Sind met. Soo rejieeden de Sind un de Doot bat dee Tiet, wua Gott de Israeliten een jeschräwnet Jesaz jeef, waut an kloa wees, daut see Sinda wieren (läs Reema 5:13-14). De metjeorwne Sind wudd eena kjennen vejlikjen met jewesse Jeburtsfäla ooda Krankheiten, waut eena von de Elren kjricht, soo aus eene jewesse Sort Blootoamoot (Mittelmeeranämie) ooda daut sikj daut Bloot biem bleeden nich mea veschlekjt. Du hast veleicht mol jeläst, daut Alexej, de Sän von dän ruschen Kjeisa Nikolaus II un siene Fru Alexandra, met dise Krankheit jebuaren wort. En soone Famielje jeft daut eenjemol soont, daut eena nich selfst aun soone Krankheit lieden deit, oba daut eena dee doawäajen veoawen kaun. Bie de Sind es daut oba aundasch. Disen Fäla, de Sind, waut Adam wieda veoawen deed, kaun kjeena utem Stich gonen – aule kjrieen dän to späaren. Un dee brinjt emma dän Doot. Kunn eena jeemols ut dise hopninjsloose Loag rutkomen?
w11-X 15. 6. 13 V. 9-10
Gott wees ons siene Leew
9 Waut es de Bediedunk von daut griechische Wuat, waut met “Rajchtfoadjunk” äwasat es? Een Bibeläwasata schreef äwa daut: “Daut es een Jlikjnis ut de Rechtasproak un beschrift waut, waut en een Jerecht väajeit. Daut rät nich doavon, daut eena ennalich endat, oba woo eena ver Gott steit . . . Daut Jlikjnis stalt Gott väa aus eenen Rechta un de Vekloagda steit en dän sien Jerechtshus un woat aunjekloacht, waut orrajchtet jedonen to haben. Oba Gott sprakjt dän frie.”
10 Ut waut fa eenen Grunt kaun “de Rechta fa de gaunze Ieed” eenen ojjerajchten Mensch friespräakjen? (1. Mo. 18:25). Gott selfst läd dän Grunt doafäa, aus hee sienen eensjen Sän no de Ieed schekjt. Jesus deed volkomen sienen Voda sienen Wellen, wan hee uk vesocht, utjelacht, vespott un meshaundelt wort. Hee bleef uk dan tru, aus hee aun eenen Liedenspol stoawen must (Heb. 2:10). Doaderch, daut Jesus sien volkomnet Läwen hanjeef, jeef hee daut Leesjelt, daut Adam siene Nokomen kunnen von Sind un Doot friejemoakt woaren (Mat. 20:28; Reem. 5:6-8).
No jeistelje Schaza sieekjen
w08-X 15. 6. 29 V. 7
Besondret von dän Breef aun de Reema
6:3-5 – Waut meent daut, daut eena en Christus Jesus un en sienen Doot nenjedeept woat? Wan Jehova Jesus siene Nofolja met dän heiljen Jeist saulft, dan woaren dee met Jesus veeenicht un woaren Poat von de Vesaumlunk, waut Christus sien Kjarpa es, wua hee daut Haupt äwa es (1. Kor. 12:12-13, 27; Kol. 1:18). Dit es, woo dee en Jesus Christus nenjedeept woaren. Jesaulwde Christen woaren uk “en [Christus] sienen Doot nenn jedeept”, wiels see een Läwen fieren, wua see välet aufsajen un de Hopninj fa daut eewje Läwen oppe Ieed gaunz oppjäwen. Doawäajen es äa Doot een Opfadoot soo aus Jesus siena, oba äa Doot deent nich aus een Leesjelt. De Doop en Christus sienen Doot es volstendich foadich, wan see stoawen un toom Läwen em Himmel oppjewakjt woaren.
w14-X 1. 6. 11 V. 1
Waut fa Hopninj es doa fa miene Väaelren?
Wan de Ojjerajchte oppstonen woaren, woaren dee dan no daut jerecht woaren, waut dee en de Vegonenheit jedonen haben? Nä. Reema 6:7 sajcht: “Wäa jestorwen es, es frie von Sind.” De ojjerajchte woaren fa äare Sinden betolt haben, wan see ieescht jestorwen sent. Doawäajen woaren see no daut jerecht woaren, waut see doonen, nodäm daut see vom Doot oppjestonen sent, nich no daut, waut see deeden, ea see storwen, wiels see nich bäta wisten. Waut woat daut fa dee meenen?
18.-24. FEEBAWOA
SCHAZA UT GOTT SIEN WUAT | REEMA 7-8
“Luascht du ut Ojjedult?”
w12-X 15. 7. 11 V. 17
Lot Jehova die no woare Frieheit leiden
17 Aus Paulus äwa de Frieheit schreef, dee Jehova aul siene Deena oppe Ieed schenkjen woat, schreef Paulus: “Aules waut jemoakt es, luat ut ojjedult, daut Gott siene Kjinja verendach komen.” Dan säd hee noch: “De Kjreatua wort jäajen äaren Wellen, von Gott bestemt to vegonen, wiels Gott daut soo wull, en de Hopninj, daut de Kjreatua selfst von äare Sklowarie, dee daut vedoawen äwa an brinjt, wudd looskomen, un en de Gotteskjinja äare Frieheit un Harlichkjeit nenn komen” (Reem. 8:19-21). “Aules waut jemoakt es” meent de Menschheit met de irdische Hopninj – dee, waut eenen Nutzen haben woaren doavon, daut Gott siene jesaulwde Kjinja “verendach komen” woaren. Daut dee “verendach komen”, woat aunfangen, wan dise “Kjinja” to daut himlische Läwen oppjewakjt woaren un met Jesus toop de Ieed von aul daut schlajchte reinjen woaren un eene groote Häad met Sechaheit en eene niee Welt nenbrinjen woaren (Opb. 7:9, 14).
w12-X 15. 3. 23 V. 11
Onse Hopninj jeft ons Freid
11 Jehova jeef de Menschheit Hopninj, aus hee vespruak, daut hee an von “dee oole Schlang”, Soton, dän beesen Fient, derch dän vesproaknen “Nokomen” friemoaken wudd (Opb. 12:9; 1. Mo. 3:15). Dee “Nokomen” wia ieeschtens Jesus Christus (Gal. 3:16). Derch sienen Doot un Oppstonen wort een stoakja Grunt fa dise Hopninj jelajcht, de Menschheit von de Sklowarie von Sind un Doot frietomoaken. Dise Hopninj woat werkjlich woaren doaderch, daut “Gott siene Kjinja verendach komen”. De veharlichte Jesaulwde sent daut tweede Poat von dän “Nokomen”. Dee woaren “verendach komen”, wan see met Christus toop dän Soton siene beese Welt venichten woaren (Opb. 2:26-27). Daut woat de aundre Schop, waut ut de groote Triebsaul komen, Radunk brinjen (Opb. 7:9-10, 14).
w12-X 15. 3. 23 V. 12
Onse Hopninj jeft ons Freid
12 Woo frie woat de menschelje “Kjreatua” sikj wäarent Christus siene dusentjoasche Harschoft feelen! To dee Tiet woaren Gott siene verharlichte “Kjinja” noch wieda “verendach komen”, wan see woaren aus Priesta met Christus toop deenen un Jesus sien Leesjelt de Menschheit togood komen loten. Unja de Rejierunk von daut himlische Kjennichrikj woat de menschelje “Kjreatua” von de Foljen von Sind un Doot friejemoakt woaren. Dee Menschen, waut jehuarsom sennen woaren, woaren sachelkjes “von äare Skolawarie, dee daut Vedoawen äwa an brinjt”, friejemoakt woaren. Wan dee Jehova woaren en de dusent Joa un en de latste Priefunk tru bliewen, woaren äare Nomes fa emma em “Läwensbuak” enjeschräwen woaren. Dee woaren en “de Gotteskjinja äare Frieheit un Harlichkjeit” nenkomen (Opb. 20:7-8, 11-12). Werkjlich eene harliche Hopninj!
No jeistelje Schaza sieekjen
w17.06-X 3
Weetst du daut noch?
Waut es de Unjascheet tweschen sikj met daut Fleesch to beschaftjen un met dän Jeist (Reem. 8:6)
Dee, waut sikj met daut Fleesch beschaftjen, gonen daut no, waut äa onvolkomnet Fleesch velangt un jankat. See räden emma äwa fleeschelje Dinj un jäwen sikj doa fa voll nenn. Bie dee, waut sikj met dän Jeist beschaftjen, dreit sikj aules om daut, waut met Gott un siene Jedanken to doonen haft; een Christ, waut soo läft, woat von dän heiljen Jeist jefieet. Daut ieeschte brinjt dän Doot, daut tweede Läwen un Fräd (w16.12-X S. 15-17).
w09-X 15. 11. 7 V. 20
Waut wiesen diene Jebäda äwa die?
20 Daut kaun väakomen, daut wie nich weeten, waut wie en onse perseenelje Jebäda sajen sellen. “Wie weeten nich emol, woo wie soorajcht bäden sullen”, schreef Paulus, “oba de [heilja] Jeist bät fa ons met soone Jefeelen, daut wie nich Wieed doafäa haben. Un hee [Gott], dee onse Hoaten unjasieekjt, weet waut de Jeist em Senn haft” (Reem. 8:26-27). Jehova leet väle Jebäda en de Bibel oppschriewen. Hee sitt dise Jebäda [waut hee enjejäft haft] soo, aus wan wie dee wudden sajen, un hee horcht doano. Gott kjant ons, un hee weet, waut hee de Bibelschriewa derch sienen Jeist weeten leet. Jehova beauntwuat ons prachren, wan de Jeist fa ons “bät” ooda ensteit. Je bäta wie met Gott sien Wuat bekaunt woaren, je leichta woat ons enkomen, om waut wie bäden sellen.
25. FEEBAWOA – 3. MOAZ
SCHAZA UT GOTT SIEN WUAT | REEMA 9-11
“Daut Jlikjnis von dän Oliewenboom”
w11-X 15. 5. 23 V. 13
“Oo, woo rikj es doch ons Gott aun . . . Weisheit!”
13 De Apostel Paulus vejlikjt dee, waut Poat von Abraham siene Nokomen woaren, met de Asta von eenen Oliewenboom (Reem. 11:21). De jeplaunta Oliewenboom stalt Gott sien Väanämen met dän Bunt väa, waut hee met Abraham muak. De Wartel von dän Boom es heilich un stalt Jehova väa aus dänjanjen, waut Israel jeisteljet Läwen jeft (Jes. 10:20; Reem. 11:16). De Staum stalt Jesus väa – daut Hauptpoat von Abraham sienen Nokomen. De Asta aulatoop stalen de “volle Zol” väa, waut daut tweede Poat von Abraham siene Nokomen sent.
w11-X 15. 5. 24 V. 15
“Oo, woo rikj es doch ons Gott aun . . . Weisheit!”
15 Waut deed Jehova dan, om sien Väanämen uttofieren? Paulus sajcht, doa worden Asta von eenen willen Oliewenboom en dän jeplaunten Oliewenboom nenjepropt, om dee voll to moaken, waut doa aufjebroaken wieren (läs Reema 11:17-18). Soo worden de Christen, waut met heiljen Jeist jesaulft wieren – biejlikj eenje von de Vesaumlunk en Room – soo tosajen en dän biltlichen Oliewenboom nenjepropt. Opp dise Wajch worden dee Poat von Abraham sienen Nokomen. Ea wieren dee soo aus wille Oliewenbeem un hauden kjeene Jeläajenheit, Poat von disen besondren Bunt to sennen. Oba Jehova muak dän Wajch fa dee op, daut see jeistelje Juden worden (Reem. 2:28-29).
w11-X 15. 5. 25 V. 19
“Oo, woo rikj es doch ons Gott aun . . . Weisheit!”
19 Jo, Gott woat sien Väanämen met “sien Israel” opp eene wundaboare Wajch erfellen (Gal. 6:16). Soo aus Paulus säd, wudd “gaunz Israel seelich woaren” (Reem. 11:26). To Jehova siene rajchte Tiet woat “gaunz Israel” – daut meent, de volle Zol jeistelje Israeliten – aus Kjennichs un Priesta em Himmel deenen. Nuscht kaun daut tonuscht moaken, waut Jehova sikj väanemt!
No jeistelje Schaza sieekjen
w13-X 15. 6. 25 V. 5
Lot die von Jehova trajchtwiesen
5 Waut passieet, wan Menschen sikj stieekoppich wäaren, sikj von dän grooten Toppstrikja formen to loten? Woo fieet hee dan siene Macht ut? Denkj mol no: Waut passieet met dän Leem, wan dän ieescht nich mea to brucken jeit fa daut, wuafäa dee jebrukt saul? De Toppstrikja kaun dän Leem fa eene aundre Sort Jefässa brucken ooda eefach wajchschmieten! Wan de Leem nich to brucken es, es daut jeweenlich dän Toppstrikja siene Schult. Soo es daut oba kjeenmol bie onsen Toppstrikja (5. Mo. 32:4). Wan een Mensch nich biejeft un sikj nich von Jehova formen lat, dan es daut emma dän Mensch siene Schult. Jehova brukt siene Macht aus Toppstrikja äwa de Menschen doano, woo de Menschen sikj enstalen, wan hee dee formen well. Dee, waut wellens sent, sikj formen to loten, woaren soo jeformt, daut an daut toom Nutzen es. Biejlikj sent jesaulwde Christen soone “Jefässa . . ., dee en de Jnod stunden,” waut “to Ieren” jeformt worden sent. Wada de “Jefässa”, waut sikj stieekoppich wäaren, woaren jemoakt toom “vedaumt woaren” (Reem. 9:19-23).
it-1-X 609 V. 1
Iewa
Orrajchta Iewa. Eena kaun ierlich sennen, wan eena Iewa wiest fa eene jewesse Sach, oba doabie doch em orrajchten sennen un nich bie Gott aunjenomen. Daut wia, woo daut met väl Juden em ieeschten Joahundat stunt. Dee proowden sikj Jerajchtichkjeit to veschaufen derch äare ieejne Woakjen unja daut Jesaz Moses. Oba Paulus wees, daut dee eenen orrajchten Iewa hauden, wiels see nich jenuach Erkjantnis hauden. Doawäajen kjrieejen dee nich de woare Jerajchtichkjeit, waut von Gott kjemt. Dee wudden motten äaren Fäla enseenen un sikj derch Jesus Christus no Gott dreien, om Jerajchtichkjeit to kjrieen un frie to woaren von daut Jesaz, waut an veuadeeld (Ree 10:1-10). Saul von Tarsus wia eena von soone. Hee wia äwamotich iewrich fa daut Judentum, soo daut hee “schrakjlich . . . Gott siene Jemeent vefoljd un proowd to nuscht to moaken”. Hee hilt daut Jesaz sea krakjt aus eena, waut “fälaloos” wia (Gal 1:13-14; Flp 3:6). Oba sien Iewa fa daut Judentum wia orrajcht enjestalt. Hee wia opprechtich en sien Hoat un doawäajen wees Jehova am Jnod derch Jesus Christus un hee dreid om no de woare Aunbädunk (1Ti 1:12-13).