En schwoare Tieden Vetruen hoolen

1-2. (a) Waut hab wie met de Juden äwareen, waut trigj no Jerusalem jinjen? (b) Waut vonne Schwierichkjeiten hauden de Juden krakjt? (See daut Hock “En de Tiet von Hagai, Sacharja un Esra”.)

MOAKST du die eenjemol Sorjen äwa daut, waut noch komen woat? Veleicht hast du diene Oabeit veloaren un weetst nich, woo du woascht kjennen fa diene Famielje oppkomen. Veleicht moakst du die Sorjen äwa de Sechaheit fa diene Famielje, wäajens en dien Launt Orru es ooda Vefoljunk ooda wäajens jie Jäajenstaunt haben biem prädjen. Motst du met soone Trubbels foadich woaren? Wan jo, dan woat die daut secha halpen to lieren, woo Jehowa de Israeliten holp, aus dee soone Trubbels aus dit derchmuaken.

² De Juden musten eenen grooten Gloowen haben, om von Babel to veloten, wua dee daut scheen jinkj, un no een Launt to reisen, waut see meist nich kjanden. Aus dee doa aunkjeemen, jinkj äant daut uk meist fuaz knaup, un doa wia uk noch Orru un Jäajenstaunt. Daut wia fa eenje sea schwoa, daut ieeschte aun Jehowa sienen Tempel to schaufen. Doawäajen schekjt Jehowa de Profeeten Hagai un Sacharja doa aune 520 v.Chr. han toom de Juden fresch Moot jäwen (Hag. 1:1; Sach. 1:1). Un soo aus wie seenen woaren, holp äant daut sea, waut de Profeeten äant säden. Oba meist 50 Joa lota wieren de Juden aul wada mootloos jeworden. Dan kjeem Esra, waut een Aufschriewa von daut Jesaz wia, von Babel no Jerusalem, om Gott sien Volkj Moot to moaken, daut see kunnen Jehowa sienen Deenst aune ieeschte Städ stalen (Esra 7:1, 6).

3. Waut vonne Froagen woa wie nu seenen? (Spricha 22:19).

³ Daut, waut de Profeeten Hagai un Sacharja verutsäden, holp Gott siene Deena ieeschtemma, wieda opp Jehowa to vetruen, wan dee daut schwoa hauden. Un ons woat daut vondoag dän Dach krakjt soo halpen, wan wie schwoaret beläwen (läs Spricha 22:19). Well wie ons daut mol unjastonen, waut Gott derch Hagai un Sacharja verutsäd. Wie wellen ons uk Esra sien Biespel unjastonen. Un wie woaren uk äwa dise Froagen räden: Waut deeden aul dise Schwierichkjeiten aun de Juden, waut trigj no Jerusalem jinjen? Wuarom mott wie Gott sienen Wellen aune ieeschte Städ stalen, wan wie schwoaret derchgonen? Un waut kaun ons halpen, mea Vetruen opp Jehowa to kjrieen?

SCHWIERICHKJEITEN, WAUT DE JUDEN MOOTLOOS MUAKEN

4-5. Wäajen waut worden de Juden veleicht mootloos, aun dän Tempel to buen?

⁴ Aus de Juden trigj no Jerusalem kjeemen, wia doa een deel Oabeit. Meist fuaz hauden dee Jehowa sienen Aultoa wada oppjebut un daut Ferment fa dän Tempel jelajcht (Esra 3:1-3, 10). Oba doa wieren soo väl Schwierichkjeiten, wuaderch see äaren Moot veluaren: Dee musten nich bloos aun dän Tempel schaufen, oba dee musten uk fa sikj Hiesa buen, akren un fa de Famielje sorjen (Esra 2:68, 70). Un bowenenn schauften äare Fiend doajäajen, daut de Tempel wada oppjebut wort (Esra 4:1-5).

⁵ De Israeliten, waut trigjkjeemen, hauden noch aundre Schwierichkjeiten. Dee jinkj daut knaup un em Launt wia Orru. Dee äa Launt wia nu Poat von daut persische Rikj. Aus de persischa Kjennich Kierus aune 530 v.Chr. storf, wort Kambieses de niea Kjennich. Dis Kjennich wull Ägipten ennämen. Oppem Wajch no Ägipten haben dän siene Soldoten veleicht von de Israeliten Äten, Wota un Wonstäden velangt, un doaderch haben see de Israeliten daut noch väl schwanda jemoakt. De näakjsta Kjennich wia Darius I. To dän siene Tiet wia daut nuscht bäta. De Menschen wieren jäajenaun un em Launt wia uk Orru. Doawäajen muaken de Juden sikj daut veleicht schwoa doamet, woo see wudden kjennen fa äare Famielje sorjen. Wäajen aul dise Trubbels woaren de Juden veleicht jedocht haben, daut daut nich de rajchte Tiet wia, Jehowa sienen Tempel wada opptobuen (Hag. 1:2).

6. Waut fa Schwierichkjeiten hauden de Juden noch no Sacharja 4:6-7 no, un waut vesechat Sacharja äant?

⁶ Läs Sacharja 4:6-7. Em Launt wia Orru un aule jinkj daut doa knaup. Oba de Juden musten uk met Vefoljunk foadich woaren. Aune 522 v.Chr. kjrieejen dee äare Fiend daut bat doa, daut de persische Rejierunk daut aufsäd, wieda aun Jehowa sienen Tempel to schaufen. Oba Sacharja muak de Juden daut dietlich, daut Jehowa sienen Jeist brucken wudd, daut see wiedaschaufen kunnen, endoont waut fa Schwierichkjeiten doa wieren. Aune 520 v.Chr. jeef Kjennich Darius äant wada Frieheit, aun dän Tempel to schaufen, un hee säd uk, daut de Aunjestalde en sien Kjennichrikj de Juden unjastetten sullen (Esra 6:1, 6-10).

7. Waut fa Säajnungen kjrieejen de Juden, aus see Gott sienen Wellen aune ieeschte Städ stalden?

⁷ Derch de Profeeten Hagai un Sacharja vespruak Jehowa sien Volkj, daut hee äant biestonen wudd, wan see sikj gaunz doahinja läden, dän Tempel wada fresch opptobuen (Hag. 1:8, 13-14; Sach. 1:3, 16). Wäajen dise Profeeten äant Moot toospruaken, fungen de Juden aune 520 v.Chr. wada aun, aun dän Tempel to schaufen, un en benna fief Joa hauden see dän foadich. Wan de Juden uk soo väl Schwierichkjeiten hauden, wia daut fa äant oba daut wichtichste, Jehowa sienen Tempel wada opptobuen. Un doawäajen deed Jehowa äant unjastetten. Hee jeef äant daut needje un hee holp äant, dicht bie am to bliewen. Doaderch kunnen dee Jehowa met Freiden deenen (Esra 6:14-16, 22).

KJIKJ DOANO, GOTT SIENEN WELLEN TO DOONEN

8. Woo kjennen ons de Wieed ut Hagai 2:4 halpen, wieda Gott sienen Wellen aune ieeschte Städ to stalen? (See uk de Footnoot.)

⁸ Wiels de groote Liedenstiet emma noda kjemt, mott wie em Denkj hoolen, daut et sea needich es, daut wie prädjen (Mar. 13:10, NW). Veleicht es ons daut oba schwoa, wäajen wie Jelttrubbels haben ooda wäajen wie Jäajenstaunt em Prädichtwoakj haben. Waut kaun ons halpen, daut Kjennichrikj aune ieeschte Städ to stalen? Wie kjennen ons doaropp veloten, daut Jehowa opp onse Sied es.b Hee woat ons biestonen, wan wie daut Kjennichrikj wieda aune ieeschte Städ stalen un nich onsen ieejnen Nutzen sieekjen. Wie brucken werkjlich kjeene Angst haben (läs Hagai 2:4).

9-10. Woo beläwden eene Lied, daut sikj Jesus siene Wieed ut Matäus 6:33 krakjt soo romneemen?

⁹ See wie mol daut Biespel von Oleg un Irina,c eene Lied, waut Pionieren sent. Nodäm aus see omjetrocken wieren, om eene Vesaumlunk to unjastetten, veluaren dee äare Oabeit, wiels daut doa en daut Launt met de Wirtschoft soo schwoa dreid. Wan dee uk fa rom een Joa kjeene fauste Oabeit hauden, kunnen see oba seenen, woo Jehowa äant unjastetten deed, un eenjemol kjrieejen see uk Help von aundre Breeda un Sestren. Woo kunnen dee met dise schwoare Loag foadich woaren? Oleg, waut ieeschtlich äwafoddat wia, sajcht: “Em Deenst drock to bliewen, holp ons, no daut wichtichste em Läwen to kjikjen.” Wan hee un siene Fru uk wieda no Oabeit sochten, bleewen see oba drock em Prädichtdeenst.

¹⁰ Eenen Dach aus dee vom Prädichtdeenst trigjkjeemen, worden dee en, daut een Frint von 160 Kilomeeta (100 Miel) auf jekomen wia, om äant twee Luschen Ätwoa to brinjen. Oleg sajcht: “Aun dän Dach word wie daut wada vom freschen en, woo sea Jehowa un de Vesaumlunk om ons besorcht sent. Wie sent ons gaunz secha, daut Jehowa siene Deena kjeenmol vejäten woat, krakjt endoont woo diesta daut uk lat” (Mat. 6:33, NW).

11. Waut woa wie kjennen beläwen, wan wie wieda Gott sienen Wellen aune ieeschte Städ stalen?

¹¹ Jehowa well, daut wie ons gaunz doahinja lajen biem Jinja moaken, wäajen daut Läwes rat. Soo aus wie en Varsch 7 jeseenen haben, rod Hagai Jehowa siene Deena too, fresch aun de heilje Oabeit nauntogonen un wieda aun dän Tempel to buen. Wan dee daut doonen wudden, vespruak Jehowa: “Ekj [woa] junt säajnen” (Hag. 2:18-19). Wie kjennen ons uk gaunz secha sennen, daut Jehowa ons säajnen woat, wan wie dee Oabeit, waut Jehowa ons oppjejäft haft, aun de ieeschte Städ stalen.

WOO WIE NOCH DOLLA OPP JEHOWA VETRUEN KJENNEN

12. Wuarom brukten Esra un de aundre Juden eenen stoakjen Gloowen?

¹² Aune 468 v.Chr. reisd Esra met de tweede Grupp Juden toop von Babel no Jerusalem. Daut Esra un de aundre dise Reis moaken kunnen, fäld dee daut aun eenen stoakjen Gloowen. Dee musten opp jefäadelje Wäaj reisen un dee hauden uk een deel Golt un Selwa met, waut fa dän Tempel jejäft wort. Doawäajen hauden de Reiba äant leicht kunt bestälen (Esra 7:12-16; 8:31). Un dan worden dee noch en, daut et uk en Jerusalem nich secha wia. Doa wonden nich väl Menschen enne Staut un de Stautsmia un de Puaten fäld to repäaren. Woo kaun Esra sien Biespel ons halpen, dolla opp Jehowa to vetruen?

13. Woo kunn Esra noch dolla opp Jehowa vetruen? (See uk de Footnoot.)

¹³ Esra haud jeseenen, woo Jehowa sien Volkj en schwoare Tieden biestunt. Väle Joaren ea, aune 484 v.Chr., läwd Esra woomäajlich en Babel, aus de Kjennich Ahasveros daut Jeboot jeef, aule Juden doottomoaken, waut en daut persische Rikj wonden (Est. 3:7, 13-15). Esra sien Läwen wia en Jefoa! Aus de Juden von dit Jeboot hieeden, wieren dee sea bedrekjt un deeden en aule Prowinsen opphieren met äten un roaden dän Tiet äwa un prachaden Jehowa secha om Help (Est. 4:3). Waut passieed dan? Daut Blaut dreid sikj gaunz: nu worden dee omjebrocht, waut ieeschtlich de Juden ombrinjen wullen. Woo motten Esra un de Juden sikj jefeelt haben? (Est. 9:1-2). Waut Esra doa beläwd, haft am secha jeholpen reedtosennen fa aundre Trubbels, waut doa komen wudden. Un daut jeef am een jratret Vetruen, daut Jehowa sien Volkj emma beschitzen wudd.d

14. Waut lieed eene Sesta, aus see daut beläwd, woo Jehowa fa ar en schwoare Tieden sorjd?

¹⁴ Wan wie seenen, daut Jehowa ons en schwoare Tieden biesteit, dan woat ons Vetruen stoakja. Well wie mol daut Biespel von Anastasia seenen, waut en Oost-Europa wont. See säd äare Oabeit auf, wäajen dee ar doa bemotten wullen, met de Politikj mettomoaken. See sajcht: “Daut wia daut ieeschte mol en mien Läwen, daut ekj kjeen Jelt haud.” See sajcht wieda: “Ekj äwaleet Jehowa daut un kunn seenen, woo leeftolich hee fa mie sorjd. Wan ekj noch mol wada woa onen Oabeit sennen, dan woa ekj nich Angst haben. Wan mien himlischa Voda vondoag fa mie sorcht, dan woat hee daut uk morjen doonen.”

15. Waut holp Esra, sien Vetruen opp Jehowa to hoolen? (Esra 7:27-28).

¹⁵ Esra sach Jehowa siene Haunt en sien Läwen. Daut Esra doaräwa nodocht, woo Jehowa am aul ea jeholpen haud, brocht am secha bat doa, wieda opp Jehowa to vetruen. Hee säd: “De HAR, mien Gott, hilt siene Haunt äwa mie” (läs Esra 7:27-28). Esra säd sas mol meist dautselwje en daut Buak, waut hee schreef (Esra 7:6, 9; 8:18, 22, 31).

16. En waut vonne Loagen kjenn wie Gott siene Haunt veleicht noch dolla späaren? (See uk daut Bilt.)

¹⁶ Wan wie derch eene schwoare Loag gonen, kaun Jehowa ons halpen. Biejlikj see wie, woo Jehowa ons halpt, wan wie onsen Wieet froagen motten, aus wie kjennen een poa Doag friehaben von de Oabeit toom nom Kongress foaren; ooda wan wie froagen, aus wie kjennen aundre Doag schaufen, soo daut wie no aul onse Toopkomes foaren kjennen. Foaken kjemt daut väl bäta ut, aus waut wie jedocht haben. Doaderch woat ons Vetruen opp Jehowa emma stoakja.

17. Woo wees Esra, daut hee deemootich wia? (See daut Bilt oppe väaschte Sied.)

¹⁷ Esra fruach Jehowa deemootich no Help. Jiedatsmol, wan hee sikj äwafoddat feeld wäajen siene Oppgowen, bäd Esra deemootich to Jehowa (Esra 8:21-23; 9:3-5). Wiels Esra sikj opp Jehowa veleet, wieren aundre uk reed, am to unjastetten un sienen Gloowen notodoonen (Esra 10:1-4). Wan wie ons äwafoddat feelen un ons Sorjen moaken äwa daut tietelje ooda äwa de Sechaheit von de Famielje, dan sell wie to Jehowa bäden un ons opp am veloten.

18. Waut kaun ons halpen, noch dolla opp Jehowa to vetruen?

¹⁸ Wan wie deemootich no Jehowa siene Help sieekjen un de Help von onse Breeda un Sestren aunnämen, dan woat ons Vetruen opp Gott emma jrata woaren. Erika, waut dree Kjinja haft, vetrud wieda opp Jehowa, wan see uk schlemmet beläwd. En eene korte Tiet storf äa ojjebuarnet Kjint un uk äa Maun. See säd äwa daut, waut see beläwd: “Wie kjennen nich em verut weeten, woo Jehowa ons halpen woat. Hee kaun ons opp soone Wäaj halpen, wua wie nich aun jedocht hauden. Ekj hab daut beläft, woo Jehowa väle von miene Jebäda beauntwuat haft, derch daut, waut miene Frind säden ooda deeden. Wan ekj miene Frind daut vetal, waut ekj beläw, dan kjennen dee mie leichta halpen.”

BAT AUM ENJ OPP JEHOWA VETRUEN

19-20. Waut lia wie von de Juden, waut nich trigj no Jerusalem gonen kunnen?

¹⁹ Wie kjennen uk sea väl von dee Juden lieren, waut nich trigj no Jerusalem gonen kunnen. Eenje kunnen veleicht doawäajen nich trigjgonen, wäajen dee ella ooda krank wieren ooda wäajen de Famielje. Un doch deeden dee de aundre Juden, waut trigjjinjen, sea em tieteljen unjastetten (Esra 1:5-6). Daut schient soo, daut dee rom 19 Joa von dan, aus de ieeschte Grupp Juden trigjjinjen, noch emma friewelje Gowen no Jerusalem schekjten (Sach. 6:10).

²⁰ Veleicht kjenn wie nich aules doonen fa Jehowa, waut wie wudden jleichen. Oba wie kjennen ons secha sennen, daut Jehowa daut sitt un sea schazt, waut wie von Hoaten fa am doonen. Woo weet wie daut? En de Tiet von dän Profeet Sacharja säd Jehowa to am, hee sull eene Kroon moaken von daut Golt un Selwa, waut se von Babel metjeschekjt hauden (Sach. 6:11). Dise groote Kroon sull “een Aundenkjen” sennen von aul dise friewelje Gowen (Sach. 6:14). Wie kjennen ons secha sennen, daut Jehowa daut kjeenmol vejäten woat, waut wie aules doonen toom am en schwoare Tieden met ons gaunzet Hoat deenen (Heb. 6:10).

21. Waut woat ons halpen, opp Jehowa to vetruen, krakjt endoont waut noch komen woat?

²¹ Secha woa wie en dise latste Tiet noch wieda Schwierichkjeiten beläwen, un daut kaun lota mau rajcht noch oaja woaren (2. Tim. 3:1, 13). Oba wie brucken ons nich too väl Sorjen moaken. Well wie emma aun Jehowa siene Wieed denkjen, waut hee derch Hagai to sien Volkj säd: “Ekj sie met junt . . . enjst junt nich” (Hag. 2:4-5). Wie kjennen ons uk gaunz secha sennen, daut Jehowa met ons sennen woat, wan wie ons bastet jäwen, om sienen Wellen to doonen. Wan wie daut nokomen, waut wie nu von de Profeeten Hagai un Sacharja jelieet haben un proowen, Esra sien Biespel notodoonen, woa wie ons Vetruen opp Jehowa hoolen, krakjt endoont waut fa Schwierichkjeiten doa veleicht noch oppkomen woaren.