HELP FA DE FAMIELJE | KJINJA OPPTRAKJEN
Wuarom daut goot es, daut Kjinja läsen – Poat 1: Waut läsen ooda waut kjikjen?
Wan diene Kjinja mol een bät friee Tiet haben, waut wudden dee dolla jleichen to doonen: Videos kjikjen ooda waut läsen? Ooda no waut wudden dee dolla hinjaraun sennen: no een Fon ooda no een Buak?
Fa väl Joaren haft daut Sachen jejäft, waut eenem daut Läsen aufwanen – ieescht de Tellewizhens un lota daut eena väl Sachen em Internet kjikjen kaun un doonen. Aune 1990 säd Jane Healy en äa Buak Endangered Minds: “Daut späat sikj soo, daut daut Läsen soo bie sacht utscholen deit.”
To jane Tiet hieed sikj daut noch äwadräwen daut to sajen, oba nu, rom 30 Joa lota, lat daut aundasch. En Lenda wua se väl Fons un Tablets brucken, felt Schoollierasch un aundre daut opp, daut de junge Menschen em Derchschnett nich mea soo fein läsen kjennen aus Joaren trigj.
Om waut daut en disen Artikjel jeit:
Wuarom es läsen wichtich fa Kjinja?
Derch läsen kaun eena sikj Sachen leichta väastalen. Biem läsen von eene Jeschicht es daut goot, wan eena äwa soone Froagen nodenkjt aus dit: Woo lat deejanje, waut doa vetalen? Woo hieet sikj daut, wan dee räden? Un woo lat daut doa, wua dee sent? Jewesse Eenselheiten sent en de Jeschicht nenjeschräwen, oba daut äwaje kaun eena sikj biem läsen selfst väastalen.
Eene Fru, waut Laura heet un Kjinja haft, sajcht: “Wan wie soont aus Films un Videos kjikjen, see wie daut, waut aundre sikj aul utjedocht haben. Secha jeit daut scheen, oba mau bloos wan wie läsen, proow wie ons daut väatostalen, waut aundre em Senn hauden un oppjeschräwen haben.”
Läsen halpt Kjinja, bätre Menschen to sennen. Derch läsen kjennen Kjinja goode Ieejenschoften kjrieen. Biem läsen mott eena sikj nich auflenkjen loten un gaunz bie de Sach sennen. Soo lieren Kjinja jeduldich to sennen, sikj selfst to beharschen un Metjefeel to haben. Daut halpt de Kjinja goot äwa eene Sach notodenkjen un met Trubbels omtogonen, waut em Läwen oppkomen.
Oba waut haft läsen met Metjefeel to doonen? Sea väl! Eenje Forscha jleewen, daut Kjinja sikj daut kjennen väastalen, woo de Menschen sikj von eene Jeschicht motten jefeelt haben, wan dee oppmoakjsom un nich too bosich läsen. Daut wada kaun de Kjinja halpen met aundre mettofeelen, waut see en äa Läwen bejäajnen.
Läsen lieet eenem, deep äwa waut to denkjen. Goode Läsa läsen soo bosich, aus an daut fält, soo daut see daut fein vestonen kjennen, waut de Schriewa sajen wull. Un wua daut needich es, läsen dee mau rajcht een Biet noch eemol. Wäajen dee dit doonen, kjennen dee leichta em Denkj hoolen, waut dee jeläst haben, un haben eenen jratren Nutzen doavon (1. Timotäus 4:15).
Een Voda, waut Joseph heet, sajcht: “Biem läsen kaun eena leicht nodenkjen äwa daut, waut et doa sajcht, kjikjen woo daut met daut tooppaust, waut eena aul weet un vestonen, waut eena doavon lieren kaun. Oba bie soont aus Videos es daut foaken nich soo, daut dee eenem halpen, deep äwa eene Sach notodenkjen.”
Waut wie doavon lieren kjennen: Soont aus Videos un aundret to kjikjen haft sien goodet. Oba wan june Kjinja sikj nich Tiet nämen toom läsen, kaun dee waut wichtjet derchgonen.
Woo kaun eena Kjinja toom läsen nieschierich moaken?
Fangt aun, wan dee noch kjlien sent. Chloe haft twee Junges un see sajcht: “Wie haben onse Kjinja aul väajeläst, noch ea dee jebuaren wieren un uk lota. Wie sent froo, daut wie soo aunhoolent wieren. Met de Tiet haben onse Junges sikj daut läsen soo sea aunjewant, daut daut Poat von äa Läwen wort un an scheen jeit.”
Waut de Schreft sajcht: “Du [best] von Kjint aun met de Heilje Schreft bekaunt” (2. Timotäus 3:15, PB).
Moakt daut tus fa daut läsen paussent. Moakt june Kjinja daut leichta, daut dee läsen wellen, doaderch daut jie Sachen toom läsen tus haben. Dit es waut Tamara toorot, eene Mutta von vea Kjinja: “Sieekjt no soone Bieekja, waut june Kjinja intressieet to läsen un bewoat de Bieekja en dee äare Stow, dicht biem Bad.”
Waut de Schreft sajcht: “Lia een Kjint dän rajchten Wajch gonen; dan woat dee uk doabie bliewen wan dee oolt woat” (Spricha 22:6, PB).
Brukt bieaun mol kjeen Internet. Een Voda, waut Daniel heet, rot too, sikj daut enne Famielje to beräden, eenen Zeowes mol nich soont aus Fons un Tablets to brucken. Hee sajcht: “Wan daut uk mau bloos eemol de Wäakj wia, wudd wie dan oba eenen rujen Zeowes haben, wua wie biejlikj nich Tellewizhen kjikjten un ons Tiet neemen toom läsen – wan nich toop, dan jieda eena fa sikj.”
Waut de Schreft sajcht: “Doaderch sell jie fauststalen lieren, waut daut aulabaste [ooda wichtichste] es” (Filippa 1:10, PB).
Siet fa june Kjinja een goodet Väabilt. Karina es eene Mutta von twee Mejalen un see sajcht: “Wan du diene Kjinja eene Jeschicht väaläst, dan moak daut doaderch läwendich, woo du daut läsen deist un daut du doabie oppjebrocht best. Wan die daut läsen scheen jeit, woaren diene Kjinja daut secha wellen nodoonen.”
Waut de Schreft sajcht: “Hool aun met . . . Väaläse” (1. Timotäus 4:13, JHF).
Secha, nich aule Kjinja es daut en to läsen. Oba wan jie june Kjinja to daut läsen nieschierich moaken, kaun daut veleicht krakjt daut sennen, waut an fält, daut see doamet aunfangen. Een Voda von twee Mejalen, waut David heet, deed oba nich mau bloos daut. Hee vetalt: “Ekj läsd uk de Bieekja, waut onse Mejalen läsden. Soo wist ekj doa om, waut dee intressieed, un wie hauden emma waut, wua wie von vetalen kunnen. Soo haud wie ons fa daut läsen soo to sajen toopjestonen un daut jinkj werkjlich sea scheen.”