Aungowen fa daut Schoolheft fa Läwen un Deenst
2.-8. DEZAMBA
SCHAZA UT GOTT SIEN WUAT | OPENBOARUNK 7-9
“Eene ontalboare Häad woat von Jehova jesäajent”
it-1-X 1023 V. 2
Groote Häad
Daut brinjt de Froag opp: Wan de “[groote] Häad” soone Menschen sent, waut jerat woaren un oppe Ieed bliewen, woo kaun von dee dan jesajcht woaren, daut dee ver Gott sienen Troon un ver daut Laum stonen? (Opb 7:9). De Iedee, daut wäa “steit”, woat en de Bibel eenjemol jebrukt toom aundieden, daut dee en dän siene Uagen, ver wäm de Mensch ooda Grupp steit, goot aunjeseenen es (Ps 1:5; 5:6; Spr 22:29, Friesenbibel; Luk 1:19). En daut Kapitel verhäa en Openboarunk woat soogoa von “aule Kjennichs opp de Ieed, un de groote un rikje un leidende un jewaultje un Sklowen un Friee” jesajcht, daut dee “sikj en de Hollinjen un Retzen en de Boaj . . . un Steena” proowen to vestäakjen ver “de Uagen von däm, dee opp däm Troon sett, un von däm Laum sienen Oaja. Wiels de groota Dach, Rach to eewen, es jekomen, un wäa kaun bestonen [ooda “stonen bliewen”, NW]?” (Opb 6:15-17; see uk Luk 21:36). Daut sitt soo, daut de “[groote] Häad” soone Menschen sent, waut veschoont jebläwen sent wäarent dee Tiet von dän Oaja un waut haben kunt “stonen bliewen” aus soone, waut von Gott un daut Laum sent aunjenomen worden.
it-1-X 573 V. 5
Triebsaul
Ojjefäa 30 Joa nodäm daut Jerusalem venicht wort, wort dän Apostel Johanes von eene groote Häad Menschen von aule Raussen, Volkjsstam un Sproaken jesajcht: “Dit sent dee, dee ut de groote Vefoljunk jekomen sent” (Opb 7:13-14). Daut dee von de groote Häad ut de groote Vefoljunk rutkomen, wiest, daut dee dee äwaläwen. Dit woat bestädicht met Aposteljeschicht 7:9-10, wua waut äneljet steit: “Gott wia met . . . [Josef] un holp am ut aul de Trubbels rut”. Daut Josef ut aul siene Trubbels rutjerat wort, meend nich bloos, daut hee dee uthoolen kunn, oba uk, daut hee aul de Schwierichkjeiten, waut äwa am kjeemen, äwaläwen kunn.
it-1-X 1023
Groote Häad
Wäa daut sent. Toom rutfinjen, wäa de “groote Häad” es, halpt ons daut, waut et von dee sajcht en Openboarunk, Kapitel 7 un aundre änelje Schreftstalen. Openboarunk 7:15-17 rät doavon, daut Gott “woat mank an wonen”, daut dee woaren “no läwendje Wotakjwalen” jeleit woaren un daut Gott “an aule Tronen von de Uagen weschen” woat. En Openboarunk 21:2-4 finj wie änelje Wieed: “Gott siene Woninj manke Menschen”, “Gott woat an aule Tronen von de Uagen weschen” un “doa woat kjeen Doot . . . mea sennen”. Dee Vision rät nich von Menschen em Himmel, von wua “daut niee Jerusalem” raufkjemt, oba von oppe Ieed mank de Menschheit!
No jeistelje Schaza sieekjen
re-X 113 V. 4
Gott sien Israel woat vesäajelt
4 Onen Twiewel stalen dise vea Enjel vea Gruppen Enjel väa, waut Jehova brukt, om daut Jerecht bat de bestemde Tiet trigjtohoolen. Wan de Enjel dee Wind von Gott sienen Oaja loosloten, daut dee to deeselwje Tiet von Nuaden, Sieden, Oosten un Wasten blosen, dan woat de Venichtunk groot sennen. Daut woat soo sennen aus don, aus Jehova de vea Wind brukt toom de ieeschtemmasche Elamita vestreien, schedren un utroden, oba en eene väl jratre Mot (Jeremia 49:36-38). Daut woat een jewaultja Storm sennen, waut väl dolla venichten woat aus de “Storm”, wuamet Jehova daut Volkj Amon venicht (Amos 1:13-15). Von dän Soton siene Organisazion oppe Ieed woat kjeen Poat bestonen bliewen aun dän Dach von Jehova sienen Oaja, wan hee sien Harscharajcht fa aule Eewichkjeit rajchtfoadjen woat (Psalm 83:16, 19; Jesaja 29:5-6).
it-1-X 12
Abadon
Wäa es Abadon, de Enjel von dän Aufgrunt?
En Openboarunk 9:11 woat daut Wuat “Abadon” oba fa dän “Enjel von dän Aufgrunt” jebrukt. De griechischa Nomen “Apolion” meent “Venichta”. En daut 19. Joahundat wort foaken jeprooft to bewiesen, daut dis Varsch profeetisch von Menschen soo aus Kjeisa Vespasian, Mohammed un soogoa Napoleon räd, un jeweenlich wort jejleeft, daut dis Enjel “vom Soton” wia. Eena mott oba em Denkj hoolen, daut en Openboarunk 20:1-3 von dän Enjel, waut “dän Schlätel von dän Aufgrunt” haft, jewäsen woat, daut daut Gott sien Veträda vom Himmel es, un enne Städ daut dee “vom Soton” es, binjt dee dän Soton un schmitt dän en dän Aufgrunt nenn. Äwa Openboarunk 9:11 sajcht The Interpreter’s Bible: “Abadon oba es nich een Enjel von Soton, oba von Gott, un deit dän siene Oabeit aus Venichta, wan Gott am daut oppjeft.”
En de Hebräische Schreften, waut wie jroz jeseenen haben, jeit to seenen, daut ʼavaddṓn met dän Scheol un dän Doot vebungen woat. En Openboarunk 1:18 sajcht Jesus Christus: “Ekj läw opp emma un eewich un hab de Schlätels toom Doot uk to daut Doodenrikj”. Siene Macht äwa dän Aufgrunt woat en Lukas 8:31 jewäsen. Daut hee Macht toom venichten haft, uk de Macht, dän Soton to venichten, es en Hebräa 2:14 to seenen, wua daut sajcht, daut Jesus Fleesch un Bloot fa sikj aunjenomen haud toom “derch sienen Doot . . . dän beesen Fient krauftloos moaken”, “dee de Mäajlichkjeit haft, dän Doot to veuasoaken” (NW). En Openboarunk 19:11-16 woat hee kloa hanjestalt aus Gott sien Aunjestalda, dee venicht un daut Jerecht utfieet (see uk APOLLYON).
9.-15. DEZAMBA
SCHAZA UT GOTT SIEN WUAT | OPENBOARUNK 10-12
“Twee Zeichnisjäwa woat dootjemoakt un trigj toom Läwen jebrocht”
w14-X 15. 11. 30
Waut Läsa weeten wellen
Wäa sent de twee Zeichnisjäwa, von wäm en Openboarunk, Kapitel 11 jerät woat?
Openboarunk 11:3 rät von twee Zeichnisjäwa, waut fa 1 260 Doag profezeien wudden. Un dan sajcht daut wieda, daut daut wille Tia dee wudd “unjakjrieen un doot moaken”. Oba no “dree un een haulwen Dach” wudd dise twee Zeichnisjäwa wada toom Läwen jebrocht woaren, un de Menschen wudden daut seenen un sikj sea vewundren (Opb. 11:7, 11).
Wäa sent dise twee Zeichnisjäwa? De Eenselheiten von dise Jeschicht halpen ons, daut uttofinjen. Ieeschtens woat von dee jesajcht, daut daut “de twee Oliewenbeem, un de twee Laumpenhoola” sent (Opb. 11:4). Daut erinnat ons aun dän Laumpenhoola un de Oliewenbeem, wua Sacharja en siene Profezeiunk von rät. Von dee Oliewenbeem wort jesajcht, daut wieren “de twee, dee enjesaulft sent”. Daut wieren de Gowernia Serubabel un de Huaga Priesta Josua; dee wieren enjesaulft un stunden biesied dän “Har äwa de gaunze Ieed” (Sach. 4:1-3, 14). Tweedens woaren de twee Zeichnisjäwa beschräwen, daut dee Tieekjens doonen, biejlikj soo aus Moses un Elia deeden (see uk Openboarunk 11:5-6; 4. Mose 16:1-7, 28-35 un 1. Kjennichs 17:1; 18:41-45).
Waut haben dise Bibelvarzh äwareen? Jiedatsmol rät daut von Gott siene Jesaulwde, waut de Leidunk äwaneemen en eene schwoare Tiet von Priefungen. Woo erfeld Openboarunk, Kapitel 11 sikj? De jesaulwde Breeda, waut de Leidunk äwaneemen, prädijden “met Sakj jekjleet” fa dree un een haulwet Joa en dee Tiet, aus Gott sien Kjennichrikj em Himmel aune 1914 oppstald.
Aum Enj von dee äa prädjen en Sakkjleeda worden dise Jesaulwde biltlich dootjemoakt, aus dee em Jefenkjnis jestopt worden fa eene kjartre Tiet, biltlich dree un eenen haulwen Dach. Fa de Fiend von Gott sien Volkj to beseenen, wia dee äa Woakj doot; un daut muak dise Jäajna sea froo (Opb. 11:8-10).
Oba krakjt soo aus de Profezeiunk daut sajcht, aum Enj von de dree un eenen haulwen Dach worden de twee Zeichnisjäwa trigj toom Läwen jebrocht. Dise Jesaulwde worden nich bloos utem Jefenkjnis rutjeloten, oba dee, waut tru jebläwen wieren, worden von Gott derch äaren Harn Jesus Christus fa een besondret Woakj enjesat. Aune 1919 wieren dee mank dee, waut aunjestalt worden, aus een “trua, weisa Kjnajcht” to deenen, om Gott sien Volkj en de latste Doag met daut needje em jeisteljen to vesorjen (Mat. 24:45-47; Opb. 11:11-12).
Daut es intressaunt, daut Openboarunk 11:1-2 daut aula met eene Tiet vebinjt, wua de jeistelja Tempel wudd jemäten, ooda unjasocht, woaren. Biejlikj soo woat en Maleachi, Kapitel 3 doavon jerät, daut de jeistelja Tempel unjasocht un doahinja uk jereinicht woat (Mal. 3:1-4). Woo lang dieed dit unjasieekjen un reinjen? Daut dieed von 1914 bat aunfangs 1919. En dise Tiet es beides met en: de 1 260 Doag (42 Moonat) un de biltelje dree un een haulwa Dach, wua Openboarunk Kapitel 11 von rät.
Wie sent schaftich, daut Jehova doafäa jesorcht haft, een besondret Volkj jeistlich to reinjen fa goode Woakjen (Tit. 2:14). Wie schazen uk daut Biespel, waut dee true Jesaulwde ons jejäft haben, waut de Leidunk en dee schwoare Tiet von de Priefunk äwaneemen, un soo deenden aus de twee biltelje Zeichnisjäwa.
No jeistelje Schaza sieekjen
it-1-X 443
Buak, Buakroll
Biltlich jebrukt. Daut jeft miere Städen enne Scheft, wua daut Wuat “Buak” ooda “Buakroll” en biltlichen Senn jebrukt woat. Hesekiel un Sacharja sagen beid eene Buakroll aun beid Sieden beschräwen. Jeweenlich wort bloos eene Sied jebrukt. Daut hia aun beid Sieden jeschräwen wort, kunn bedieden, daut de Jerechtsbootschoften, waut en dise Buakrollen oppjeschräwen wieren, wichtich, lank un iernst wieren (Hes 2:9–3:3; Sach 5:1-4). En de Vision von Openboarunk hilt dee, waut opp dän Troon saut, en siene rajchte Haunt eene Buakroll met säwen Säajel, waut daut ommäajlich muak to seenen, waut doa jeschräwen wia, bat Gott sien Laum dee opmuak (Opb 5:1, 12; 6:1, 12-14). Lota en de Vision wort Johanes selfst eene Buakroll jejäft un jesajcht, hee sull dee oppäten. Am schmakjt dee seet, oba en sienen Buck wia am dee betta. Wiels de Buakroll op un nich vesäajelt wia, wia daut waut, waut eena vestonen kunn. Johanes schmakjt daut “seet”, de Norecht, waut doabennen wia, to kjrieen, oba doa motten sennen betre Sachen bennen jewast, waut hee profezeien must, soo aus am jesajcht wort (Opb 10:1-11). Hesekiel haud biejlikj soone Erfoarunk. Am wort eene Buakroll jejäft, wua “een kloagen un jaumren un truaren” bennen stunt (Hes 2:10).
it-2-X 1285 V. 1-3
Jeburtsweedoag
En dän Apostel Johanes siene Vision en Openboarunk sach hee eene himlische Fru schrieen “en groote Kwol, aus daut to Jeburt kjeem”. Daut Kjint, waut jebuaren wort, wia “een Sän . . ., dee aule Velkja met eene Iesastang rejieren woat”. De Droak proowd daut opptoschlucken, oba daut “Kjint wort nopp jenomen no Gott un sienem Troon” (Opb 12:1-2, 4-6). Daut Gott dän Sän oppneem, wiest, daut Gott daut Kjint aus sien ieejnet aunneem, soo aus daut to jane Tiet de Jewanheit wia, wan een niejebuarnet Kjint ver dän Voda jebrocht wort, daut dee daut aus sient aunerkjanen wudd (see JEBURT). Daut wudd bedieden, daut de “Fru” Gott siene “Ehefru” es, aulsoo daut “Jerusalem, dort bowen”, Christus un siene jesaulwde Breeda äare “Mutta” (Gal 4:26; Heb 2:11-12, 17).
Gott siene himlische “Fru” wudd gaunz secha volkomen sennen, un de Jeburt wudd onen werkjelje Weedoag sennen. De Jeburtsweedoag wudd aulsoo biltlich aundieden, daut de “Fru” wudd weeten, daut de Jeburt dicht bie wia (Opb 12:2).
Wäa wudd dis “Sän” sennen? Hee wudd “aule Velkja met eene Iesastang rejieren”. Daut wort en Psalm 2:6-9 verutjesajcht von Gott sienen messianischen Kjennich. Oba Johanes sach dise Vision lang nodäm daut Christus oppe Ieed jebuaren, jestorwen un vom Doot oppjestonen wia. De Vision meent nom späaren no de Jeburt von daut messianische Kjennichrikj en de Henj von Gott sienen Sän Jesus Christus, dee, waut nodäm daut hee vom Doot oppstunt, “fa emma bie Gott siene rajchte Sied [sett]. Hee wacht nu doaropp, daut Gott am siene Fiend to eene Footbenkj moaken woat” (Heb 10:12-13; Ps 110:1; Opb 12:10).
16.-22. DEZAMBA
SCHAZA UT GOTT SIEN WUAT | OPENBOARUNK 13-16
“Fercht die nich fa daut jreselje Tia”
w12-X 15. 6. 8 V. 6
Jehova es dee, “dee daut opdakjen kaun waut vestoaken wia”
6 Aum Enj von daut ieeschte Joahundat n. Chr. jeef Jesus, waut vom Doot oppjestonen wia, dän Apostel Johanes miere wundaboare Visionen (Opb. 1:1). En eene von dee sach Johanes dän beesen Fient hanjestalt aus eenen Droak, waut biesied een grootet Mäa stunt (läs Openboarunk 13:1-2). Johanes sach, daut een framdet Tia von ut daut Mäa oppstunt un groote Macht von dän beesen Fient kjrieech. Lota wiest een Enjel Johanes, daut de säwen Kjap von een dunkelroodet Tia, waut een Bilt es von daut Tia von Openboarunk 13:1, “säwen Kjennichs”, ooda Rejierungen, väastalen (Opb. 13:14-15; 17:3, 9-10). Aus Johanes daut schreef, wieren fief von dee aul jefollen, eena wia aune Macht, un de aundra “[sull] noch komen”. Wäa sent dise Kjennichrikjs, ooda Weltmachten? Well wie mol jieda eent von de Kjap von dit Tia seenen, soo aus dee en de Openboarunk beschräwen sent. Wie woaren uk seenen, woo daut, waut Daniel jeschräwen haft, Eenselheiten jeft von väle von dise Kjennichrikjs, waut eenjemol aul hundade Joaren ea oppjeschräwen worden aus dee oppkjeemen.
re-X 194 V. 26
Met twee rietende Tieren kjamfen
26 Waut kunn daut sennen? Daut stalt dautselwje väa aus de säwenda Kopp von daut ieeschte wille Tia: de Weltmacht Stäts un Enjlaunt. Oba ditmol opp eene besondre Wajch! Doaderch, daut dee en de Vision aus een willet Tia auleen hanjestalt woat, halpt ons daut kloara to seenen, waut daut aus Weltmacht ut sikj selfst deit. Dit biltelje wille Tia met twee Hieena besteit ut twee polietische Machten, waut to deeselwje Tiet doasent. Dee sent jieda eent oppoat von daut aundre, oba doch schaufen dee toop. Daut dit Tia twee Hieena “aus een Laum” haft, diet aun, daut sikj daut soo hanstalt, aus wudd daut ruich un nich jefäadlich sennen. Daut bilt de Menschen en, daut äare Rejierunk väl bäta es, un see dee wäajen daut unjastetten sellen. Oba daut Tia rät uk soo “aus een Droak”, wiels daut dreift un brukt soogoa Druck ooda Jewault, wan de Menschen siene Rejierunk nich aunnämen. Daut haft de Menschen jelieet, nich Gott sien Kjennichrikj unjadon to sennen, wua Gott sien Laum rejieet, oba daut to unjastetten, waut dän Soton, dän grooten Droak, intressieet. Daut haft veuasoakt, daut de Menschen sikj wäajen äa Launt un Volkj unjarenaunda strieden un haussen, un soo en Werkjlichkjeit daut ieeschte wille Tia aunbäden.
re-X 195 V. 30-31
Met twee rietende Tieren kjamfen
30 De Jeschicht von de Menschheit haft jewäsen, daut dit Bilt de Organisazion es, waut Enjlaunt un de Stäts väajeschloagen, väajeloft un unjastett haben. Dee wia aum Aunfank aus de Velkjabunt bekaunt. Lota, en Openboarunk, Kapitel 17, woat daut Bilt met een aundret Bilt väajestalt: aus een dunkelroodet willet Tia, waut läft un jescht, met een Läwen fa sikj selfst. Dise Grupp von Lenda “rät” doaderch, daut dee puchen de eensje to sennen, waut de Menschheit Fräd un Sechaheit brinjen kjennen. Oba en Werkjlichkjeit es daut eene Städ jeworden, wua de Lenda, waut doatoo jehieren, sikj unjarenaunda beschuljen un beleidjen. Dee haft dee Lenda, waut äare Macht nich wellen unjadon sennen, jedreift, daut an daut woat soo schlajcht gonen, aus wan see wudden doot sennen, wan see uk läwen. De Velkjabunt schloot dee Lenda soogoa ut, waut nich äare Iedeeen nojinjen. Aum Aunfank von de groote Triebsaul woaren de kjrichfierende “Hieena” von dit Bilt von daut wille Tia eene Oppgow utfieren toom enne Grunt brinjen (Openboarunk 7:14; 17:8, 16).
31 Von dän Tweeden Weltkjrich aun haft daut Bilt von daut wille Tia – nu aus de Organisazion von de Veeende Nazionen – aul werkjlich Menschen dootjemoakt. Aune 1950 biejlikj deed eene Grupp Soldoten von de UNO sikj aun dän Kjrich tweschen Nuad-Korea un Sied-Korea bedeeljen. De Soldoten von de UNO un dee von Sied-Korea muaken toop ojjefäa 1 420 000 Nuadkoreauna un Kjneesen doot. Biejlikj soo wia daut uk von 1960 bat 1964, aus Soldoten von de Veeende Nazionen en Kongo (Kinshasa) Kjrich fieeden. Oba de väaschte Leida vonne Welt, soo aus de Popst Paul VI. un Johannes Paul II., sajen noch emma, daut dit Bilt de Menschen äare latste un baste Hopninj fa Fräd es. Dee sajen, wan de Menschen daut Bilt nich deenen, dan woaren dee sikj selfst utroden. Soo brinjen see daut bat doa, daut aul dee, waut daut Bilt nich unjastetten un aunbäden wellen, biltlich todood komen (5. Mose 5:8-9).
w09-X 15. 2. 4 V. 2
Besondret von daut Buak Openboarunk (Poat 2)
13:16-17. Wan wie daut veleicht uk schwoa haben, wan wie gaunz jeweeneljet doonen wellen, soo aus “kjeepen ooda vekjeepen”, sell wie nich tooloten, daut daut wille Tia ons Läwen väasajcht. Daut Tieekjen von daut wille Tia aun onse “rajchte Haunt” ooda “aum Stiern” to haben, wudd bedieden, daut wie wudden tooloten, daut daut wille Tia de Kontroll doaräwa haft, waut wie doonen ooda woo wie denkjen.
No jeistelje Schaza sieekjen
w09-X 15. 2. 4 V. 5
Besondret von daut Buak Openboarunk (Poat 2)
16:13-16. De “orreine . . . Jeista” stalen väa, daut de Soton Norechten ooda Wieed romschekjt, om secha to moaken, daut de Kjennichs von de Ieed sikj nich woaren loten doavon aufbrinjen, jäajen Jehova to kjamfen, wan de säwen Kommen von Gott sienen Oaja utjegoten woaren (Matt. 24:42, 44).
w15-X 15. 7. 16 V. 9
“June Radunk nodat sikj”!
9 Daut woat nich de Tiet sennen toom daut “Evangelium (goode Norecht) von Gott sien Rikj” prädjen. Dee Tiet woat äwa sennen. De Tiet fa “daut Enj” woat jekomen sennen (Matt. 24:14). Onen Twiewel woat Gott sien Volkj eene hoade Jerechtsbootschoft bekauntmoaken. Doa kaun veleicht met en sennen, bekaunttomoaken, daut dän Soton siene beese Welt meist to Enj es. De Schreft vejlikjt dise Norecht met Hoagelstekja, wan daut sajcht: “Dan follen groote 100 pundje Hoagelstekja vom Himmel opp de Menschen. Un de Menschen lastaden Gott wäajen de Hoagelploag, wiels de Ploag soo sea groot wia” (Opb. 16:21).
23.-29. DEZAMBA
SCHAZA UT GOTT SIEN WUAT | OPENBOARUNK 17-19
“Gott sien Kjrich toom met aulen Kjrich een Enj moaken”
w08-X 1. 4. 8 V. 2-3
Harmagedon – Gott sien Kjrich toom met aulen Kjrich een Enj moaken
Soo lang aus daut beese Volkj de Macht haft, kaun daut jerajchte Volkj nich Fräd un Sechaheit haben (Spricha 29:2; Liera 8:9, NW). Wie kjennen eefach nich Onopprechtichkjeit un schlajchtet von de Menschen tranen, waut soont driewen. Woara Fräd un Jerajchtichkjeit haft eenen Pries, doawäajen mott de Beese äwatsied jeschauft. Salomo schreef: “De Beesa es een Leesjelt fa dän Jerajchten” (Spricha 21:18, NW).
Wiels Gott de Rechta es, kjenn wie secha sennen, daut hee en jieda Jerecht jäajen de Beese emma woat jerajcht sennen. “De Rechta fa de gaunze Ieed woat doch rajcht haundlen?”, fruach Abraham. Derch de Auntwuat lieed Abraham, daut Jehova emma rajcht es (1. Mose 18:25). De Schreft vesechat ons uk, daut Jehova kjeenen Jefaulen doaraun haft, de Beese to venichten; hee deit daut bloos, wan nuscht aundret äwrich blift (Hesekiel 18:32; 2. Petrus 3:9).
it-1-X 580 V. 7
Pieet
En dän Apostel Johanes siene Vision voll Bilda woat de veharlichta Jesus Christus beschräwen, daut hee opp een wittet Pieet rieden deit un daut am eene Armee hinjaraunkjemt, un dee rieden uk aula opp witte Pieed. En dise Vision wort Johanes openboat, woo rajcht un jerajcht de Kjrich es, waut Christus jäajen aule Fiend fa sienen Gott un Voda, Jehova, fieren woat (Opb 19:11, 14). Woo Christus Kjennich wort un de Schwierichkjeiten, waut no daut komen wudden, wort ea en eene Vision derch veschiedne Rittasch un dee äare Pieed jewäsen (Opb 6:2-8).
re-X 286 V. 24
De Kjennich, waut Kjrich fieet, jewent en Harmagedon
24 Daut wille Tia met säwen Kjap un tieen Hieena, waut ut daut Mäa kjemt, stalt Soton siene polietische Organisazion väa. Daut woat gaunz vejäten woaren, un met daut toop uk de faulscha Profeet, de säwende Weltmacht (Openboarunk 13:1, 11-13; 16:13). Wäarent dee noch “läwendich” sent, ooda noch toop jäajen Gott sien Volkj oppe Ieed schaufen, woaren dee en dän “Fiasee” jeschmäten woaren. Es daut een werkjelja Fiasee? Nä, krakjt soo goot nich, aus daut wille Tia un de faulscha Profeet uk nich werkjelje Tieren sent. Daut es een Bilt doavon, daut dee volstendich un fa emma venicht woaren, een Plauz, von wua dee nich mea trigjkomen kjennen. Hia woaren lota uk de Doot un daut Grauf (ooda Doodenrikj) un de beesa Fient selfst nenjeschmäten woaren (Openboarunk 20:10, 14). Daut es secha kjeene Hal ooda eewje Kwol fa de Beese, wiels bloos de Iedee auleen von soonen Plauz es fa Jehova aul waut oppscheiseljet (Jeremia 19:5; 32:35; 1. Johanes 4:8, 16).
re-X 286 V. 25
De Kjennich, waut Kjrich fieet, jewent en Harmagedon
25 Aule aundre, waut nich jlikjtoo een Poat von de Rejierungen wieren, oba doch Poat von dise beese Welt wieren un sikj nich endren wullen, woaren “met daut Schwieet dootjemoakt, daut ut däm sien Mul kjeem, dee opp daut Pieet saut”. Jesus woat an daut Uadeel jäwen, daut see dän Doot vedeent haben. Wiels en dee äaren Faul nich von dän Fiasee jerät woat, kjenn wie dan aunnämen, daut dee lota vom Doot oppstonen woaren? Noanich steit jeschräwen, daut dee, waut von Jehova sienen Rechta to dee Tiet hanjerecht woaren, wada oppstonen woaren. Jesus selfst säd, aul dee, waut nich “Schop” sent, woaren “em eewjen Fia nenn [gonen], daut fa dän beesen Fient un siene Enjel reedjemoakt es”. Daut meent de “eewje Aufschniedunk” (Matäus 25:33, 41; 25:46, NW). Dit woat daut jratste sennen von dän Dach, “wan de gottloose woaren jerecht un vedaumt [ooda venicht] woaren” (2. Petrus 3:7; Nahum 1:2, 7-9; Maleachi 3:19).
No jeistelje Schaza sieekjen
re-X 247-248 V. 5-6
Een wundaboaret Jeheemnis woat jeleest
5 “Daut Tia . . . wia”. Jo, daut wia un wia bekaunt aus de Velkjabunt von dän 10. Jaunewoa 1920 aun. Doa jehieeden to eene ooda de aundre Tiet 63 Velkja too. Oba eena nom aundren trocken Jaupaun, Dietschlaunt un Italien sikj trigj, un de jewäsne Sowjetunion wort ut dän Bunt rutjeschmäten. Em Septamba 1939 funk de Nazi-Fiera von Dietschlaunt dän Tweeden Weltkjrich aun. De Velkjabunt haud nich kunt Fräd en de Welt hoolen un foll en eenen Aufgrunt nenn, wua dee nuscht mea deed. Bat de 1942 wia daut met dän jewast. Nich ver disen Dotem uk nich no dän – oba krakjt to de rajchte Tiet – muak Jehova sien Volkj dietlich, waut dee Vision aules bedied! Opp dän christeljen Niee-Welt-Kongress kunn N. H. Knorr bekauntmoaken, soo aus de Profezeiunk daut sajcht: “Daut Tia . . . es . . . nich”. Hee stald dan de Froag: “Woat de Velkjabunt en dän Aufgrunt bliewen?” Hee brukt Openboarunk 17:8 un auntwuad: “De weltelje Veeenjunk von Nazionen woat wada oppstonen”. Un krakjt soo neem sikj daut rom, un Jehova sien profeetischet Wuat wees sikj ut aus de Woarheit!
Kjemt ut dän Aufgrunt rut
6 Daut dunkelroode Tia kjeem werkjlich ut dän Aufgrunt rut. Aum 26. Juni 1945 en San Francisco enne Stäts stemden 50 Lenda met väl Jelud doafäa, dän Jrindungsbreef von de Veeende-Nazionen-Organisazion auntonämen. Dise Organisazion wort doatoo oppjestalt, “om Fräd un Sechaheit en de Welt to hoolen”. Välet hauden de Velkjabunt un de UNO äwareen. The World Book Encyclopedia sajcht: “En jewesse Stekjen likjent de UNO dän Velkjabunt, waut no dän Ieeschten Weltkjrich oppjestalt wort . . . Väle von de Lenda, waut metholpen de UNO opptostalen, wieren uk doabie jewast, aus de Velkjabunt oppjestalt wort. Soo aus de Bunt wort uk de UNO jemoakt, om Fräd mank de Lenda to hoolen. De Hauptsachen von de UNO sent meist krakjt soo aus dee von dän Velkjabunt”. De UNO es dan en Werkjlichkjeit daut dunkelroode Tia, wada oppjeläft. Doatoo jehieren rom 190 Lenda, väl mea aus de 63, waut to dän Velkjabunt jehieeden, un haft uk mea Veauntwuatunk aus dee.
w12-X 15. 6. 18 V. 17
Jehova openboat, “waut nu boolt passieren mott”
17 Oba de faulsche Gloowes woaren nich bloos soo bie sacht veschwinjen. De Hua woat eene stoakje Macht bliewen un proowen Kjennichs unja äaren Wellen to bieejen, bat Gott woat eene Iedee en dee äare Hoaten lajen, dee de Macht haben (läs Openboarunk 17:16-17). Boolt woat Jehova daut polietische Poat von dän Soton siene Welt derch de Veeende Nazionen bat doa brinjen, de faulsche Gloowes auntojriepen. Dee woaren dee äare Macht venichten un äaren Rikjtum to nuscht moaken. Soowaut wudd Joaren trigj ommäajlich jeloten haben. Vondoag dän Dach sett de Hua noch opp daut dunkelroode Tia sienen Rigjen. Oba dee woat nich sacht von äare Sett raufrutschen. Äa faulen woat plazlich un met väl Jewault sennen (Opb. 18:7-8, 15-19).
30. DEZAMBA – 5. JAUNEWOA
SCHAZA UT GOTT SIEN WUAT | OPENBOARUNK 20-22
“Kjikjt emol! Ekj moak aules nie”
re-X 301 V. 2
Een niea Himmel un eene niee Ieed
2 Hundade Joaren ver Johanes siene Tiet haud Jehova to Jesaja jesajcht: “Horcht emol, ekj moak niee Himmel un eene niee Ieed. Waut verhäa wia, woat nich mea aun jedocht woaren, un woat nich mea em Jeräd komen” (Jesaja 65:17; 66:22). Dise Profezeiunk erfeld sikj toom ieeschten Mol, aus de true Juden em Joa 537 v. Chr. trigj no Jerusalem kjeemen, nodäm daut see 70 Joa en Babel jefangen jewast wieren. Nu worden see wada häajestalt. See wieren nu eene reine Jemeenschoft, “eene niee Ieed” unja eene niee Sort Rejierunk, “niee Himmel”. De Apostel Petrus oba wees, daut daut noch eene Erfellunk von dee Profezeiunk jäwen wudd, aus hee säd: “Wie oba hoolen ons aun Gott sien Vespräakjen, daut hee eenen nieen Himmel un eene niee Ieed schaufen woat, wua aules woat jerajcht sennen” (2. Petrus 3:13). Johanes wiest nu, daut dit Vespräakjen sikj en dän Harn sienen Dach erfelt. “De ieeschta Himmel un de ieeschte Ieed”, Soton siene Welt, soo aus hee dee oppjestalt haft, met Rejierungen, waut hee un siene Enjel kontrollen, woaren veschwinjen. Daut orruje “Mäa”, de beese, ojjehuarsome Menschen, woat et nich mea jäwen. En dee äare Städ woat daut “een nieen Himmel un eene niee Ieed” jäwen, eene niee Menschheit oppe Ieed unja eene niee Rejierunk: Gott sien Kjennichrikj (see uk Openboarunk 20:11).
w13-X 1. 12. 11 V. 2-4
“Kjikjt emol! Ekj moak aules nie”
“Gott woat aule Tronen von äare Uagen weschen” (Openboarunk 21:4). Waut fa Tronen woat hee aufweschen? Nich de Freidenstronen uk nich de Tronen, waut onse Uagen rein hoolen. Gott sien Vespräakjen meent de Tronen, waut von Lieden un Trua veuasoakt woaren. Gott woat soone Tronen nich bloos drieejen; hee woat dee gaunz un goa wajchweschen, doaderch daut hee de Uasoaken von dee Tronen wajchnämen woat, aulsoo Lieden un Trua.
“Doa woat kjeen Doot . . . mea sennen” (Openboarunk 21:4). Woon Fient haft mea betre Tronen veuasoakt aus de Doot? Jehova woat de jehuarsome Menschen von dän Doot siene Kleiwen rutraden. Woo? Doaderch, daut hee de werkjelje Uasoak von dän Doot – de Sind, waut wie von Adam jeorwen haben – äwatsied schaufen woat (Reema 5:12). Jehova woat de jehuarsome Menschen bat de Volkomenheit fieren, opp dän Grunt von Jesus sien Opfa aus Leesjelt. Dan woat de latsta Fient, de Doot, “venicht [woaren]” (1. Korinta 15:26). True Menschen woaren soo läwen kjennen, aus Gott sikj daut fa dee väajenomen haud – fa emma en volkomne Jesuntheit.
“Doa woat kjeen[e] . . . Weedoag mea sennen” (Openboarunk 21:4). Waut fa Weedoag woat nich mea sennen? Aule, wuaderch ons Vestaunt, Jefeelen un Kjarpa lieden mott, waut von de Sind un Onvolkomenheit häakomen un ontalboare Millionen Menschen daut Läwen vedorwen haben, woat daut nich mea jäwen.
w03-X 1. 8. 12 V. 14
Jehova, de Gott von de Woarheit
14 Wie sullen daut iernst nämen, waut Jehova ons en sien Wuat sajcht. Hee es, waut hee sajcht, un hee woat daut doonen, waut hee sajcht. Wie haben aulen Grunt, opp Gott to vetruen. Wie kjennen daut jleewen, wan Jehova sajcht, daut hee dee strofen woat, “dee von Gott nuscht weeten wellen un no daut Evangelium vom Harn Jesus nich horchen wellen” (2. Tessalonicha 1:8). Wie kjennen ons uk opp Jehova sien Wuat veloten, wan hee sajcht, daut hee dee leeft, waut no Jerajchtichkjeit hinjaraun sent; wan hee sajcht, daut hee dee eewjet Läwen jäwen woat, waut Gloowen wiesen; un wan hee sajcht, daut hee Lieden, Trua un soogoa dän Doot wajchnämen woat. Om to wiesen, daut eena sikj opp dit latste Vespräakjen veloten kaun, jeef Jehova dän Apostel Johanes de Aunwiesunk: “ Schriew, wiels dise Wieed sent woarhauftich un opp to veloten!” (Openboarunk 21:4-5; Spricha 15:9; Johanes 3:36).
No jeistelje Schaza sieekjen
it-2-X 184 V. 5
Läwen
En sien Jeboot aun Adam died Gott aun, daut Adam nich stoawen wudd, wan hee wudd jehuarsom sennen (1Mo 2:17). Soo woat daut sennen, wan de Menschen äa latsta Fient, de Doot, to nuscht jemoakt sennen woat. De jehuarsome Menschen woaren kjeene Sind mea en äaren Kjarpa haben, waut dän Doot brinjen woat. Dee woaren fa eewich nich mea stoawen brucken (1Ko 15:26). Daut de Doot to nuscht jemoakt woat, woat mau aum Enj von Christus siene Harschoft passieren; soo aus daut Buak Openboarunk sajcht, woat dee Harschoft 1 000 Joa sennen. Von dee, waut doa woaren met Christus toop Kjennichs un Priesta sennen, woat hia jesajcht: “Dee kjeemen toom Läwen un rejieeden met Christus toop 1 000 Joa”. “De aundre Doodje”, waut “nich wada toom Läwen [kjeemen] bat dee 1 000 Joa om wieren”, motten dee sennen, waut aum Läwen sent aum Enj von de dusent Joa, oba ea de Soton von dän Aufgrunt loosjeloten woat un de latste Proow äwa de Menschen brinjt. Aum Enj von de dusent Joa woaren de Menschen oppe Ieed volkomen sennen un soo sennen, aus Adam un Eva wieren, ea dee jesindicht hauden. Dan woaren dee werkjlich volkomnet Läwen haben. Deejanje, waut nohäa de Proow äwastonen, wan de Soton woat fa eene korte Tiet ut dän Aufgrunt friejeloten woaren, woaren dan kjennen fa emma soon Läwen haben (Opb 20:4-10).
it-1-X 736
Fiasee
Dit Wuat kjemt bloos en daut Buak Openboarunk väa, un daut es kloa to seenen, daut daut Bildasproak es. De Bibel selfst moakt dietlich, waut met dit Bilt jemeent es, wan daut von dän Fiasee sajcht: “Dit es de tweeda Doot” (Opb 20:14; 21:8).
Daut de Fiasee een Bilt es, woat noch kloara, wan wie doano kjikjen, waut en de Varzh ver un no dän steit, wua von dän Fiasee jerät woat. Daut sajcht, de Doot woat en disen Fiasee nenjeschmäten (Opb 19:20; 20:14). De Doot kaun nich werkjlich vebrent woaren. Butadäm woat de beesa Fient, een onsechtboara Jeist, en dän See jeschmäten. Aus een Jeist kaun dee nich von werkjeljet Fia velazt woaren (Opb 20:10; see uk 2Mo 3:2 un Rech 13:20).
Wiels de Fiasee “dän tweeden Doot” väastalt un wiels Openboarunk 20:14 sajcht, daut de Doot un daut Doodenrikj en dän Fiasee nenjeschmäten woaren, es daut kloa, daut de Fiasee nich dän Doot bediet, waut de Menschen von Adam metjeorwen haben (Ree 5:12). Daut bediet uk nich daut Doodenrikj (Hades ooda Scheol). Daut mott dan een Bilt von eene aundre Sort Doot sennen, eenen Doot, waut nich trigjtomoaken jeit, wiels de Schreft sajcht kjeenmol, daut de “Fiasee” dee trigjeft, waut doa bennen sent, soo aus de Doot von Adam un daut Doodenrikj daut doonen (Hades ooda Scheol) (Opb 20:13). Doawäajen woaren dee, waut nich en daut “Läwensbuak” enjeschräwen sent, de Jäajna von Gott siene Harschoft, en dän Fiasee jeschmäten. Daut meent eewje Venichtunk, ooda dän tweeden Doot (Opb 20:15).