Ko dzina ya Yahova ni yodekana tani kwa Yesu?

1-2. (a) Ko Yesu adachita chani usiku womaliza akanati kufa? (b) Ko ni mibvunzo iponi yomwe tidawire mu nkhani mweino?

KWENZE kudasala pang’ono kudoka pa chinayi 14 nisani gole ya 33. Yesu wenze adandosala pang’ono kuti aperekewe, aweruziwe, adzudziwe na kuphewa. Iye pabodzi na atumi wake okhulupirika, enze adandomaliza kuchita mwambo wa chakudya cha maulo cha Ambuya mu chipinda cha m’dzulu cha nyumba inango. Patsogolo pa chakudya cha padera mwechi, Yesu adapasa atumi wake malangizo yodekana pakufuna kuti akhale okonzeka komasoti olimba ntima. Wandosala pang’ono kunyamuka, Yesu adaimirira nkuchita pemphero yochokera pasi pa ntima. Ntumi Yohani adanemba pemphero mweyi. Ndipo tingayigumane pa Yohani msolo 17.

² Ko Yesu ambadera nkhawa va chani pomwe adachita pemphero mweyi? Ko pemphero mweyi itithandiza tani kubvesa chinthu chomwe chenze chodekana maninge kwa Yesu ali pano pa dziko yapasi? Naboni tione midawiro ya mibvunzo mwaya.

“INEPANO NACHITISA KUTI IWO ADZIWE DZINA YANU”

3. Ko Yesu adanena chani va dzina ya Yahova, ndipo ambafuna kutanthauza chani? (Yohani 17:6, 26)

³ M’pemphero yake Yesu adanena kuti: “Inepano nachitisa kuti iwo adziwe dzina yanu.” Vinkuchita kuonekeratu kuti nkhani mweyi yenze yodekana maninge kwa Yesu ndawa yakuti iye adalewa vimwevi maulendo yawiri. (Werengani Yohani 17:6, 26.) Ko Yesu ambatanthauza chani? Ko iye adapfunzisa opfunzira wake kuti dzina ya Mulungu ni mbani? Opfunzira wa Yesu enze Ayuda, ndipomwapa, iwo ambadziwa kale kuti dzina ya Mulungu ni Yahova. Dzina mweyi igumanika pafupifupi maulendo 7000 m’malemba ya Chiheberi. Ndipomwapa, vomwe Yesu adachita kwenzelini kuwapfunzisa kuti dzina ya Mulungu ni Yahova. Koma chaivo ni vakuti iye adawapfunzisa vomwe dzina mweyi iyimira. Yesu adathandiza opfunzira wake kuti amudziwe bwinobwino Yahova. Kuphatanidzapo cholinga chake chokhudza dziko yapasi na vinthu vomwe iye wenze adachita kale, vomwe ambadzachita mtsogolo na makhalidwe yake. Yesu ndiye wenze wodekana kupfunzisa vose vimwevi, ndawa yakuti amudziwa bwino Yahova kuposha munthu aliyese.

4-5. (a) Perekani chitsanzo cha momwe dzina ya munthu ingakhalire yodekana maninge kwa isepano. (b) Ko ndawa chani dzina ya Yahova idakhala na tanthauzo ikulu maninge kwa opfunzira wa Yesu?

⁴ Linganizani kuti nkulu wa mumpingo mwanu ni mfulumero, ndipo iye achita operasau. Imwepo mudadziwana naye kalekale maninge. Ndipo ntsiku inango mwandwala mwadzidzidzi ndipo mwayenda kushipitali komwe nkulu muyo aphata basa, iye wakwanisa kupulumusa moyo wanu. Pamwapa manje imwepo muyamba kumukonda maninge m’bale muyu, ndipo mukandobva va dzina yake mukumbukira vomwe iye adakuchitirani. Iye ni nkulu moule yemwe imwepo mumudziwa kuchokera kalekale, koma manjeuno mumudziwa pomwe kuti ni mfulumero yemwe adapulumusa moyo wanu.

⁵ Molingana na vimwevi, opfunzira wa Yesu ambaidziwa kale dzina ya Yahova. Koma ndawa ya utumiki wa Yesu dzina mweyi idayamba kukhala na tanthauzo ikulu maninge kwa iwo. Ndawa chani? Ndawa yakuti Yesu ambawawonesa makhalidwe ya Ababa wake pa vose vomwe ambayankhula na kuchita. Ndipomwapa, opfunzira wake akambabva vomwe Yesu ambapfunzisa na kuona momwe iye angachitira vinthu na wanthu, iwo ambakwanisa “kumudziwa” bwinobwino Yahova.—Yoh. 14:9; 17:3.

“DZINA YANU YOMWE MWANIPASA”

6. Ko Yesu ambatanthauza chani pomwe adanena kuti dzina ya Yahova yenze idaperekewa kwa iye? (Yohani 17:11, 12)

⁶ M’pemphero yake, Yesu adawakumbirira opfunzira wake chinthu chinango: “Anyang’anireni ndawa ya dzina yanu yomwe mwanipasa.” (Werengani Yohani 17:11, 12.) Ko manje vinkutanthauza kuti Yesu ayambe kumbachemerewa kuti Yahova? Neye. Ndawa yakuti pomwe Yesu adatomola dzina ya Yahova adanena kuti “dzina yanu.” Ndipomwapa, vinkuchita kuwonekeratu kuti Yesu alibe kuyamba kuchemerewa kuti Yahova. Manje ndawa chani Yesu adanena kuti wenze adapasiwa dzina ya Mulungu? Chakuyamba, Yesu wenze woyimira komasoti woyankhula m’malo mwa Yahova. Iye adabwera mu dzina ya Ababa wake, ndipo adachita basa zizinji zamphanvu mu dzina ya Yahova. (Yoh. 5:43; 10:25) Kuingizira pamwapa, dzina ya Yesu itanthauza kuti ‘Yahova ni mpulumusi.’ Ndipomwapa, dzina ya Yahova ni yobverana na dzina ya Yesu.

7. Perekani chitsanzo chomwe chingaonese chifukwa chomwe chingachitise Yesu kuyankhula m’malo mwa Yahova.

⁷ Kuti tibvese bwinobwino, ganizirani chitsanzo ichi: Prezidente angatume munthu womuimira kuti akayankhule m’malo mwa iye. Mawu ya munthu woimira prezidente moyu ya na mphanvu ninge ya prezidente. Nchibodzibodzimbo, Yesu aimira Yahova ndipo ayankhula mu dzina ya Yahova.—Mat. 21:9; Luka 13:35.

8. Ko dzina ya Yahova yenze tani ‘na’ Yesu olo pomwe iye akanati kubwera pa dziko yapasi? (Ekisodo 23:20, 21)

⁸ Baibolo inena Yesu kuti Mawu, ndawa yakuti Yahova adaphatisa basa Yesu kuti apereke malamulo na malangizo kwa angelo komasoti wanthu. (Yoh. 1:1-3) Vinkuoneka kuti Yesu wenze ngelo yemwe Yahova adamutuma kuti ambanyang’anire Aizirayeli pomwe iwo enze nchipululu. Pomwe Yahova adalamula Aizirayeli kuti ambabvere ngelo muole, iye adanena pomwe chifukwa chake: ‘Ndawa yakuti dzina yangu iri mwa iye.’a (Werengani Ekisodo 23:20, 21.) Yahova adanena vimwevi ndawa yakuti Yesu amuyimira ndipo ‘ni’ munthu wakuyamba yemwe adateteza na kuchenesa dzina ya Ababa wake.

“ABABA LEMEKEZANI DZINA YANU”

9. Ko dzina ya Yahova yenze yodekana tani kwa Yesu?

⁹ Ninge momwe taonera, dzina ya Yahova chenze kale chinthu chodekana maninge kwa Yesu olo akalibe wabwera pa dziko yapasi. Ndipo pomwe wenze pano pa dziko yapasi, vose vomwe adachita adaonesa momwe dzina ya Yahova yenzere yodekana kwa iye. Kumapeto kwa utumiki wake, Yesu adakumbira Ababa wake kuti: “Ababa lemekezani dzina yanu.” Pa nthawe ibodzibodzi mweyo, Ababa wake adadawiriratu na mawu yamphanvu maninge yomwe yambabveka ninge kugunda kwa dedza. Yahova adadawira kuti: “Nailemekeza, ndipo nidzailemekeze pomwe.”—Yoh. 12:28.

10-11. (a) Ko Yesu adalemekeza tani dzina ya Yahova? (Onani pomwe foto.) (b) Ko ndawa chani dzina ya Yahova idekana kuchenesewa?

¹⁰ Yesu adalemekezambo dzina ya Ababa wake. Ko adailemekeza tani? Njira ibodzi yomwe adachitira vimwevi, ni kuyankhula va makhalidwe yochitisa chidwi ya Ababa wake na vinthu vodekana maninge vomwe iye adachita. Koma mwevi venzelini vokwana. Yesu ambafunika pomwe kuonesa kuti Yahova wenze adachita vinthu vabwino na kuti dzina yake ni yochena. Yesu adaonesa kudekana kwa vimwevi pomwe adapfunzisa opfunzira wake momwe angapempherere. Iye adanena kuti: “Ababa wathu wakudzulu, dzina yanu ichenesewe.”—Mat. 6:9.

¹¹ Koma ko ndawa chani dzina ya Yahova imbadekana kuchenesewa? Ndawa yakuti m’munda wa Edeni, Satana adanyoza dzina ya Yahova pomwe adamunamizira bodza. Vomwe Satana adanena, vimbaonesa ninge Yahova ni wabodza, nakuti ankumana vinthu vabwino Adamu na Hava. (Gen. 3:1-5) Satana adachitisa pomwe kuti wanthu ambawone kuti momwe Yahova achitira vinthu, ni njiralini yabwino. Ndawa ya mabodza mwaya yomwe Satana adanena, yachitisa wanthu kukhala na maganizo yophonyeka yokhudza Yahova. Kuyenda kwa nthawe mu nthawe ya Yobu, Satana adanamizira wanthu omwe atumikira Yahova kuti achita vimwevi ndawa ya dyera. Iye adanamizira pomwe wanthu kuti iwo akondalini chaivo Yahova ndipo angapitirizelini kumutumikira peno ankugumana na mabvuto. (Yobu 1:9-11; 2:4) Pambadekana nthawe kuti vidziwike kuti ko wabodza ni mbani, pakati pa Yahova na Satana.

“NINKUPEREKA MOYO WANGU”

12. Ko Yesu wenze wokonzeka kuchita chani ndawa ya chikondi chake pa dzina ya Yahova?

¹² Ndawa ya chikondi chake kwa Yahova, Yesu ambafuna kuchita chirichose chomwe angakwanise kuti achenese dzina ya Yahova. Mpakana iye wenze wokonzeka kufa kuti atsimikizire kuti Yahova ni wochena ndipo njira ya momwe iye achitira vinthu ni yabwino maninge. Ndipomwapa, Yesu adanena kuti: “Ninkupereka moyo wangu.” (Yoh. 10:17, 18) Inde, iye wenze wokonzeka kufa ndawa ya dzina ya Yahova.b Wanthu awiri woyamba waungwiro Adamu na Hava, adamupandukira Yahova nkukhala ku saidi ya Satana. Mosiyana na vimwevi, Yesu wenze wokonzeka kubwera pa dziko yapasi kudzaonesa chikondi chomwe iye wenze nacho kwa Ababa wake. Iye adachita vimwevi pakubvera Yahova pa chochitika chirichose pa moyo wake. (Aheb. 4:15; 5:7-10) Yesu adaimira Yahova mwaungwiro pakupitiriza kukhala wokhulupirika mpakana pa impfa yake pa muti wodzudzikirapo. (Aheb. 12:2) Mwanjira mweyi iye adaonesa chikondi chake kwa Yahova na dzina yake.

13. Ko ndawa chani Yesu wenze munthu woyenerera kuonesa kuti Satana ni wabodza? (Onani pomwe foto.)

¹³ Vose vomwe Yesu adachita vidatsimikizira kuti wabodza ni Satana, osati Yahova. (Yoh. 8:44) Yesu ambamudziwa bwinobwino Yahova kuposha munthu aliyese. Ndipomwapa, sembe penze chinthu chinango chomwe ni chaicho pa vinthu vomwe Satana adamunamizira Yahova, Yesu adakavidziwa vimwevi. Koma palibe chirichose chomwe chenze chaicho. Ndipomwapa, Yesu adapitiriza kukhala wolimba pakuteteza dzina ya Yahova, olo pomwe vimbawoneka ninge Yahova wamusiya. Yesu wenze wokonzeka kufa m’malo mopandukira Ababa wake.—Mat. 27:46.c

“NAMALIZA KUPHATA BASA YOMWE MUDANITUMA”

14. Ko Yahova adamudalisa tani Yesu ndawa yokhala wokhulupirika?

¹⁴ M’pemphero yomwe Yesu adachita pa usiku womaliza akanati wafa, Iye adanena kuti: “Namaliza kuphata basa yomwe mudanituma.” Yesu ambatsimikizira kuti akapitiriza kukhala wokhulupirika Yahova adzamudalise. (Yoh. 17:4, 5) Ndipo wenze na lazau pakuganiza vimwevi. Yahova alibe kubvuma kuti Yesu apitirize kukhala m’manda. (Mac. 2:23, 24) Iye adamumukisa ndipo adamupasa udindo ukulu maninge kudzulu. (Afil. 2:8, 9) Kuyenda kwa nthawe, Yesu adakhala Mpfumu ya Ufumu wa Mulungu. Koma ko Ufumu wa Mulungu udzachite chani? Tingaugumane m’dawiro pa mbali ya chiwiri ya pemphero yake ya chitsanzo. Pomwe iye adanena kuti: “Ufumu wanu ubwere. Vomwe munkufuna vichitike padziko yapasi pano ninge mwaviriri kudzulu.”—Mat. 6:10.

15. Ko Yesu adzachite pomwe chani?

¹⁵ Manjemanjepa pa nkhondo ya Arumagedo, Yesu adzadzonge azondi ose wa Mulungu. (Chiv. 16:14, 16; 19:11-16) Patsogolo pake Yesu adzaponye Satana “m’phompho” momwe Satana adzakwaniselini kuchita chirichose kundokhala ninge wafa. (Chiv. 20:1-3) Yesu adzabwerese ntendere pa dziko yapasi ndipo adzathandize wanthu kukhala waungwiro nkati mwa utongi wake wa magole 1000. Iye adzamukise pomwe wakufa na kuchitisa kuti dziko yose ikhale Paradaiso. Pakumalizira pake cholinga cha Yahova chidzakwanirisike.—Chiv. 21:1-4.

16. Ko moyo udzakhale tani patsogolo pa utongi wa Yesu wa magole 1000?

¹⁶ Ko moyo udzakhale tani patsogolo pa utongi wa Yesu wa magole 1000? Uchimo na kusowa ungwiro vidzamale. Wanthu adzadekanelini pomwe kukumbira kuti akhululukiriwe ndawa ya vophonya vawo. Iwo adzafunikelini pomwe dipo panango nkulu wantsembe, panango wobveranisa kuti akwanise kukhala pa ushamwali na Yahova. Pakumaliza, ‘mdani womalizira womwe adzachoseweretu ni impfa yomwe tidatengera kwa Adamu’. M’manda mudzakhale mulibe pomwe wanthu ndipo wakufa adzakhale kuti wamukisiwa. Wanthu ose pa dziko yapasi adzakhale waungwiro.—1 Akor. 15:25, 26.

17-18. (a) Ko chani chidzachitike kumapeto kwa magole 1000? (b) Ko Yesu adzachite chani kumapeto kwa utongi wake? (1 Akorinto 15:24, 28) (Onani pomwe foto.)

¹⁷ Pali chinthu chinango pomwe chodekana maninge chomwe chidzachitike kumapeto kwa magole 1000 ya utongi wa Yesu. Ko nchani? Palibe pomwe yemwe adzakaikire kuti Yahova ni wochena komasoti wachilungamo. Ndawa chani? M’munda wa Edeni, Satana adamunamizira Yahova kuti ankutongalini wanthu mwachikondi, ndipo adamunena kuti ni wabodza. Kundochokera nthawe mweire, dzina ya Yahova yakhala inkuchenesewa maulendo yazinji maninge na wale omwe amulemekeza. Kumapeto kwa magole 1000 mbiri ya Yahova idzakhale kuti yachenesewa maninge. Ndipo wanthu adzatsimikizire kuti iye ni Baba wachikondi maninge.

¹⁸ Pakumaliza vidzatsimikizirike kuti vose vomwe Satana amunenera Yahova ni vabodza. Ko Yesu adzachite chani akadzamaliza utongi wake? Ko iye adzatewedzere chitsanzo cha Satana nkupandukira Yahova? Adzachitelini vimwevi ne pang’ono. (Werengani 1 Akorinto 15:24, 28.) Yesu adzabwezere Ufumu kwa Ababa wake ndipo adzabvume kutongewa na Yahova.

19. Ko Yesu ayiwona tani dzina ya Yahova?

¹⁹ Yahova wenze na vifukwa vobveka vomupasira Yesu dzina yake ndipo Yesu adakhala woimira waungwiro wa Ababa wake. Manje ko Yesu aiwona tani dzina ya Yahova? Aiwona kuti ni yodekana maninge kuposha chinthu chirichose. Yesu mpakana adapereka moyo wake ndawa ya dzina mweyi. Ndipo kumapeto kwa utongi wake wa magole 1000, adzapereke vose kwa Ababa wake. Ko tingatewedzere tani chitsanzo cha Yesu? Tidzaone m’dawiro wake mupfunziro inkubwera.