NKHANI YOPFUNZIRA 20
NYIMBO NA. 7 Yehova Ndi Mphamvu Yathu
Ayi kukaikira kuti Yahova adzakulimbiseni
“Atamandike . . . Baba wachifundo chikulu komasoti Mulungu yemwe atinyamalisa pabvuto iriyose.”—2 AKOR. 1:3.
CHOLINGA
Kuona vomwe tingapfunzire na momwe Yahova adalimbikisira Ayuda omwe ambakhala ku Babulo.
1. Ko moyo wenze tani kwa ayuda omwe enze ku Babulo?
GANIZIRANI momwe Ayuda omwe ambakhala ku Babulo adabvera pomwe adaona dziko yawo inkudzongewa. Magole yazinji kumbuyo, iwo enze adasiya kubvera Yahova. Ndawa ya vimwevi Yahova wenze adabvuma kuti Ababulo awatenge ninge akapolo. Ko moyo wenze tani ku Babulo? (2 Mbiri 36:15, 16, 20, 21) Nishuwadi kuti Ayuda ku Babulo enze omasuka kuchita vinthu vinango va ntsiku na ntsiku. (Yer. 29:4-7) Olo venze teno, moyo wenze woshupa maninge. Ndipo sembe iwo enze namwayi wosalula vochita, adakakhalalini kunkule. Ko angabva tani kukhala moyo ninge moule? Onani vomwe m’bodzi mwaiwo adalewa: ‘Tidakhala pantsi mphepete mwa tukamadzi twa ku Babulo ndipo tidalira maninge pomwe timbakumbukira Ziyoni.’ (Sal. 137:1) Ayuda mwawale enze nachisoni maninge ndipo ambafuna kulimbikisiwa. Ko ni mbani yemwe adakawalimbikisa?
2-3. (a) Ko nchani chomwe Yahova adachita na Ayuda omwe enze ku Babulo? (b) Ko tikambirane chani mu nkhani ino?
2 Yahova ni “Mulungu wachifundo chikulu.” (2 Akor. 1:3) Yahova akonda maninge atumiki wake. Ndipomwapa, iye akhala wokondwa maninge kulimbikisa wale omwe amufenderera. Iye ambadziwa kuti Ayuda anango omwe enze ku Babulo, adakabvuma chilango nkuyamba pomwe kumutumikira munjira yobvumizika. (Yes. 59:20) Ndipomwapa, iye adauzira mneneri Yesaya kukapereka ntontholo kwa Ayuda kwandosala magole 100 iwo akanati kutengewa kuyenda ku ukapolo. Ntontholo moyu ni bukhu ya Yesaya. Ko ndawa chani Yahova adachita vimwevi? Yesaya adafotokoza kuti: ‘‘Limbikisani wanthu wangu, alimbikiseni,’ wanena teno Mulungu wanu.’ (Yes. 40:1) Yahova adaphatisa basa maulosi yomwe Yesaya adanemba, kuti alimbikise Ayuda omwe ambadekana kulimbikisiwa.
3 Ninge Ayuda wale, isepanombo tichadekana kulimbikisiwa nthawe zinango. Mu nkhani mweino, tione njira zitatu zomwe Yahova adaphatisa basa pakulimbikisa Ayuda: (1) Iye adapolomisa kuti adzakhululukire wanthu wale omwe alapa, (2) iye adapereka chidikhiro kwa wanthu wake ndipo (3) iye adawathandiza kuti aleke kukhala na mantha. Pomwe tinkupfunzira njira zitatu zimwezi, onani momwe isepano tingaphindulirembo na mawu ya Yesaya.
YAHOVA NI WACHIFUNDO NDIPO ATIKHULULUKIRA
4. Ko Yahova adaonesa tani kuti ni Mulungu wachifundo? (Yesaya 55:7)
4 Yahova ni “Baba wachifundo chikulu.” (2 Akor. 1:3) Iye adaonesa khalidwe yokhululuka pomwe adapolomisa kukhululukira Ayuda omwe enze adalapa. (Werengani Yesaya 55:7.) Iye adanena kuti: ‘Ndawa ya chikondi changu chokhulupirika, nidzakuchitire chifundo.’ (Yes. 54:8) Manje ko Yahova adaonesa tani kuti wenze na chifundo? Olo kuti Ayuda abadzabonera na votsatira va kusabvera kwawo, Yahova adapolomisa kuti iwo adzakhalelini ku Babulo mpakana kalekale. Koma kuyenda kwa nthawe iwo adakadzabwerera. (Yes. 40:2) Mawu ya Yesaya mwaya yadalimbikisa maninge Ayuda omwe enze adalapa.
5. Ndawa chani isepano tina vifukwa vizinji kuposha vomwe Ayuda enze navo pakulemekeza chifundo cha Yahova?
5 Ko tinkupfunzira chani? Yahova ni wokonzeka kukhululukira atumiki wake na ntima wose. Ntsiku zino tina vifukwa vobveka vokhalira otembeja chifundo cha Yahova kuposha Ayuda omwe enze ku ukapolo. Ndawa chani? Ndawa yakuti tinkubvesa bwinobwino vose vomwe Yahova adachita kuti atikhululukire machimo yathu. Magole yazinji patsogolo pakuti Yesaya wanemba maulosi yake, Yahova adatumiza mwana wake yemwe ambamukonda pano padziko yapasi kuti adzapereke moyo wake ninge dipo kuwombola wanthu ose omwe alapa. Ni ndawa ya vomwe Yesu adachita, vomwe vichitisa kuti Yahova ‘apfudze’ machimo yathu panango kuti kutikhululukira na ntima wose. (Mac. 3:19; Yes. 1:18; Aef. 1:7) Shuwadi, isepano titumikira Mulungu yemwe ni wachifundo maninge.
6. Ko tilimbikisiwa tani tikambakumbukira va chifundo cha Yahova? (Onani pomwe foto.)
6 Peno imwepo nthawe zinango mudziimba mulandu na vophonya vinango vomwe mudachita m’buyo, mawu yomwe Yahova adauzira Yesaya kuti anembe pa Yesaya 55:7 yangakulimbikiseni. Anango waise tidziimba mulandu na machimo yomwe tidachita m’buyo olo patsogolo pakuti talapa. Ndipo vikhala voshupa maninge tikakhala kuti tinkugumana na bvuto ndawa ya vomwe tidaphonyesa. Koma peno mudaulula machimo yanu ndipo mudasiya kuchita vinthu vophonyeka, mungatsimikizire kuti Yahova adakukhululukirani. Ndipo Yahova akakhululuka, akumbukiralini pomwe machimo yanu. (Onani pomwe Yeremiya 31:34.) Manje peno Yahova akumbukiralini machimo yomwe tidachita m’buyo, isepanombo tichadekanalini kumbavikumbukira. Kwa Yahova chinthu chodekana ni vomwe tinkuchita manjeuno osati machimo yomwe tidachita m’buyo. (Ezek. 33:14-16) Manjemanjepa, Ababa wathu wachifundo chikulu adzachose bvuto iriyose yomwe tinayo ndawa ya machimo yomwe tidachita.
Chodekana kwa Yahova ni vinthulini vomwe tidaphonyesa m’mambuyo koma vomwe tinkuchita manjeuno (Onani ndime 6)
7. Ko nchani chingatithandize kufaga thandizo ya akulu tikachita chimo ikulu?
7 Ko tingachite chani peno chikumbuntima chathu chinkutishupa ndawa yobisa chimo yomwe tachita? Baibolo inena kuti tichadekana kunyang’ana thandizo ya akulu. (Yak. 5:14, 15) Ni shuwadi kuti vingakhale voshupa kufotokoza vomwe tachita. Koma chinthu chomwe chingatithandize ni kukumbukira kuti Yahova aphatisa basa amuna mwawa kuti atithandize. Ndipo iwo adzatichitire vinthu mwachikondi na mwachifundo ninge momwe Yahova achitira. Tikambakumbukira vimwevi komasoti tikakhala kuti talapa, vidzakhale vosashupa kuuza akulu. Onani momwe chifundo cha Yahova chidalimbikisira m’bale munango dzina yake Arthur.a Iye ambadziyimba mulandu maninge ndawa ya vomwe adachita. Iye adanena kuti: “Pafupifupi gole ibodzi nimbanyang’anira volaula. Koma patsogolo pakuti nabvesera nkhani yomwe imbalewa va chikumbuntima, nidauza nkazi wangu vomwe nenze nidachita komasoti akulu. Pomwe nidachita vimwevi, nidakhala womasuka maninge. Koma nimbadziyimba mulandu basi na vomwe nenze nidachita. Akulu adanikumbusa kuti sikuti vose venze vidaluzika. Yahova wenze alibe kunisiya. Iye atilanga mwachilungamo ndawa yakuti atikonda. Mawu ya akulu yadanifika pa ntima ndipo yadanithandiza kubvesa kuti Yahova wenze adanikhululukiradi.” Manjeuno Arthur ankutumikira ninge mpainiya komasoti ntumiki wothandiza. Ni volimbikisa maninge kudziwa kuti Yahova ni wokonzeka kutikhululukira peno talapa.
YAHOVA ATIPASA CHIDIKHIRO
8. (a) Ni chidikhiro chiponi chomwe Yahova adapasa Ayuda? (b) Mobverana na Yesaya 40:29-31, nchani chomwe chidathandiza Ayuda?
8 Wanthu ambaona kuti Ayuda ku Babulo enze alibe thandizo. Babulo ambadziwika kuti ambamasulalini akapolo. (Yes. 14:17) Koma Yahova adapasa chidikhiro atumiki wake. Iye adawapolomisa kuti adzawamasule ndipo palibe chomwe chidakamukangisa. (Yes. 44:26; 55:12) Kwa Yahova Babulo wenze ninge pfumbi. (Yes. 40:15) Nakamphepo kang’onong’ono pfumbi yose iyenda. Ko chidikhiro chimwechi chidalimbikisa tani Ayuda? Iwo adalimbikisiwa maninge. Komasoti chidikhiro chimwechi chidawalimbikisa pomwe mu njira zinango. Yesaya adanemba kuti: ‘Koma wanthu omwe adikhira Yahova adzagumane pomwe mphanvu.’ (Werengani Yesaya 40:29-31.) Chidikhiro chimwechi chidathandiza Ayuda kudzibva wamphanvu ndipo adadzibva ninge ‘ankumbululuka ndzulu ninge chiwombankhanga.’
9. Ko nchani chomwe chimbalimbikisa Ayuda kuti ambathembe mapolomisi ya Yahova?
9 Yahova adawapasa pomwe vifukwa vinango vomwe vimbawachitisa kuti ambakhulupirire mapolomisi yake. Ndawa chani? Ganizirani va mapolomisi yanango yomwe Ayuda adayawona yankukwanirisiwa. Iwo adaona Asiriya ankugonjesa ufumu wa Izirayeli na kutenga wanthu kuyenda nawo ku ukapolo. (Yes. 8:4) Adaona Ababulo ankudzonga Yerusalemu na kutenga wanthu kuyenda nawo ku ukapolo. (Yes. 39:5-7) Adaona pomwe mpfumu ya Babulo inkuchitisa khungu Mpfumu Zedekiya na kumutenga ninge wadjeri. (Yer. 39:7; Ezek. 12:12, 13) Vose vidachitika ninge momwe Yahova adalewera. (Yes. 42:9; 46:10) Kuganizira vose vimwevi panango kudalimbikisa chikhulupiriro cha Ayuda chakuti vomwe Yahova wenze adawapolomisa vidzachitike.
10. Ko nchani chomwe chingatithandize kuti tilimbise chidikhiro chathu mu ntsiku zomalizira zino?
10 Ko tinkupfunzira chani? Tikakhala ofoka, chidikhiro chingatilimbikise na kutithandiza kugumana pomwe mphanvu. Tinkukhala mu ntsiku zoshupa, kuyingizira mwapa, tinkulimbana na azondi wamphanvu. Koma tichadekanalini kukhala na mantha. Yahova watipasa chidikhiro chabwino maninge cha moyo wosapera, ntendere na chitetezo. Tidekana kulimbisa chidikhiro mwechi m’maganizo mwathu na m’mitima mwathu. Tikaleka kuchita vimwevi chidikhiro chathu chingachepe ndipo chingalingane na malo yokhuza maninge yomwe tinkuyaonalini bwinobwino ndawa yakuti tinkunyang’ana na pa janela yopsyipa. Ko “janela mweyi tingaichenese tani” kuti tilimbise chidikhiro chathu? Pa kupatula nthawe kuganizira momwe moyo udzakhalire mparadaiso, kuwerenga nkhani, kunyang’anira mavidiyo na kubvesera nyimbo zomwe zifotokoza va chidikhiro mwechi. Ndipo tingayankhule pomwe na Yahova va mapolomisi yomwe tinkufunisisa kudzayaona yankukwanirisiwa.
11. Ko nchani chomwe chithandiza Joy kudzibva wamphanvu?
11 Onani momwe chidikhiro chidalimbikisira na kunyamalisa mulongo munango dzina yake Joy, yemwe anabvuto ikulu ya thanzi. Iye adanena kuti: “Nikakhala na nkhawa maninge ndawa ya mabvuto yangu, niyankhula na Yahova nkumuuza momwe ninkubvera. Ndipo nidziwa kuti iye anibvesa. Pa nthawe mweyi nidzibva kuti Yahova ankunipasa ‘mphanvu yoposha yachibadwa.’” (2 Akor. 4:7) Joy ayesa pomwe kuganizira momwe moyo wake udzakhalire m’dziko inyowani. Nthawe yomwe ‘palibe munthu aliyese adzanene kuti: ‘ninkudwala.’’ (Yes. 33:24) Tingabwezerese pomwe mphanvu zathu tikambamuuza Yahova va muntima mwathu na kumbaganizira va chidikhiro chathu.
12. Ko ni vifukwa viponi vomwe vitichitisa kuthemba mapolomisi ya Yahova? (Onani pomwe foto.)
12 Ninge momwe adachitira vinthu na Ayuda, Yahova atipasa vifukwa vizinji vomwe vitichitisa kumbakhulupirira mapolomisi yake. Ganizirani va maulosi yomwe tinkuyaona yankukwanirisiwa ntsiku zino. Mwakulinganiza, isepano tikwanisa kuona utongi womwe ni wamphanvu padziko yapasi, ‘uli wolimba mbali zinango komasoti wofoka mbali zinango.’ (Dan. 2:42, 43) Ndipo tichabva pomwe nkhani za “vivomezi malo yosiyanasiyana.” Ndipo tilalikira va ntontholo wabwino padziko yose yapasi kwa “makhaindi yose.” (Mat. 24:7, 14) Maulosi mwaya na yanango, yalimbisa chikhulupiriro chathu chakuti mapolomisi ya Yahova yadzakwanirisike.
Maulosi yomwe yankukwanirisika manjeuno, yatipasa vifukwa vizinji votichitisa kuthemba mapolomisi ya Yahova (Onani ndime 12)
YAHOVA ATILIMBISA TIKAKHALA NA MANTHA
13. (a) Ko ni mabvuto yaponi yomwe Ayuda ambadikhira kugumana nayo andosala pang’ono kuchoka ku ukapolo? (b) Mobverana na Yesaya 41:10-13, ko Yahova adalimbikisa tani Ayuda?
13 Olo kuti Yahova adalimbikisa Ayuda na chidikhiro chabwino maninge, iye ambadziwa kuti iwo adzagumane na mabvuto akadzachoka ku Babulo. Yahova wenze adanena kuti chakumapeto kwa ukapolo wa Ayuda, mpfumu inango yamphanvu idzamenyane na makhaindi yanango yomwe yenze yadazungulira Babulo na kuwagopsa. (Yes. 41:2-5) Ko Ayuda ambadekana kuchita mantha na vimwevi? Pakuganizira vimwevi, magole yazinji vikanati vachitika, Yahova wenze adalimbikisa wanthu wake pa kuwauza kuti: ‘Ayi kuchita mantha ndipo ayi kukhala na nkhawa ndawa yakuti ine ndine Mulungu wanu.’ (Werengani Yesaya 41:10-13.) Ko Yahova ambatanthauza chani pomwe adanena kuti ‘ine ndine Mulungu wanu’? Iye ambakumbusalini Ayuda kuti achadekana kumutumikira ndawa yakuti iwo ambadziwa kale vimwevi. Shuwadi, iye ambakumbusa Ayuda kuti adakali kumbali yawo.—Sal. 118:6.
14. Ko nchani chomwe Yahova adachita kuti athandize Ayuda kuti aleke kuchita mantha?
14 Yahova adalimbikisa pomwe Ayuda pomwe enze na mantha, pakuwakumbusa va mphanvu na nzeru zomwe ziribe malire zomwe iye anazo. Iye adawauza Ayuda kuti anyang’ane kudzulu nkuona nyenyezi ndipo adawauza pomwe kuti kuingizira pa kulenga nyenyezi, adziwa pomwe dzina ya nyenyezi iriyose. (Yes. 40:25-28) Peno Yahova adziwa dzina ya nyenyezi iriyose, mosakayika iye adziwa dzina iriyose ya ntumiki wake. Peno Yahova anamphanvu zolenga nyenyezi, mosakaika iye anamphanvu zothandiza atumiki wake. Ndipo Ayuda mwawale enze alibe chifukwa chirichose chochitira mantha panango kukhala na nkhawa.
15. Ko Mulungu adakonzekeresa tani Ayuda ku vinthu vomwe vimbabwera kutsogolo?
15 Yahova adakonzekeresa pomwe wanthu wake ku vinthu vomwe vimbabwera kutsogolo. Kumayambiriro kwa bukhu ya Yesaya, Yahova wenze adauza wanthu wake kuti: ‘Ngenani m’vipinda vanu, tsekani vitseko kumbuyo kwanu. Dzibiseni kwa kanthawe mpakana ukali moyu upite.’ (Yes. 26:20) Vingachitike kuti mawu mwaya yadakwanirisika koyamba, pomwe Babulo adagonjesewa na Mpfumu Koresi. Wonemba mbiri yakale wa Chigiriki, adanena kuti pomwe Koresi adangena mu Babulo “adauza [masocha yake] kuti yaphe munthu aliyese yemwe amugumane kunja kwa nyumba.” Ganizirani momwe wanthu omwe ambakhala ku Babulo adakhalira na mantha. Mosakaika Ayuda adakwanisa kudzipulumusa ndawa yotewedza malamulo ya Yahova.
16. Ndawa chani tichadekanalini kuchita mantha na vinthu vomwe vidzachitike kutsogolo? (Onani pomwe foto.)
16 Ko tinkupfunzira chani? Manjemanjepa, tidzalimbane na chisautso chikulu maninge chomwe wanthu akalibe kuchionako. Chikandodzayamba, wanthu pa dziko yapasi adzasokonezeke ndipo adzachite mantha. Koma osati atumiki wa Yahova. Isepano tinkudziwa kuti Yahova ni Mulungu wathu. Ndipo tipitirize kumuthemba pakudziwa kuti “chipulumuso [chathu] chinkufendera.” (Luka 21:28) Olo mbverano wa makhaindi ukadzatiukira tidzapitirize kukhala olimba na kuthemba Yahova. Yahova adzaphatise basa angelo kuti atiteteze ndipo adzatipase pomwe malangizo yomwe yadzapulumuse moyo wathu. Ko tidzatambire tani malangizo mwaya? Naboni tidikhire kuti tidzaone. Mosakayika tidzatambire malangizo mwaya m’mipingo. Mwanjira mweyi, mipingo idzakhale ninge ‘vipinda vathu vankati’ komwe tidzakhale otetezeka. Ko tingakonzekere tani vose mwevi vomwe vinkubwera kutsogolo? Tidekana kukhala obverana maninge na abale na alongo wathu, kubvera malangizo yomwe gulu ya Yahova itipasa na kutsimikiza kuti Yahova ankutsogolera gulu yake.—Aheb. 10:24, 25; 13:17.
Tikambaganizira mphanvu za Yahova na nzeru zomwe iye anazo kuti atipulumuse vidzatithandize kuti tileke kudzachita mantha pa nthawe ya chisautso chikulu (Onani ndime 16)b
17. Ko tingagumane tani thandizo kwa Yahova?
17 Olo kuti vinthu venze voshupa kwa Ayuda ku Babulo, Yahova adawapasa chilimbikiso chomwe ambadekana. Ndipo iye adzachitembo chibodzibodzi kwa isepano. Ndipomwapa, viribe basa vomwe vidzachitike kutsogolo. Pitirizani kukhulupirira Yahova pa kunyang’ana chilimbikiso kwa iye. Thembani chifundo chake chikulu. Limbisani chidikhiro chanu ndipo kumbukirani kuti: Ndawa yakuti Yahova ni Mulungu wanu, muchadekanalini kuchita mantha.
NYIMBO NA. 3 Ndinu Mphamvu ndi Chiyembekezo Chathu Ndipo Timakudalirani
a Madzina yanago yachinjiwa.
b MAWU YOFOTOKOZERA FOTO: Kagulu kang’ono ka abale ankusonkhana pabodzi, iwo ankuthemba kuti Yahova anamphanvu na nzeru zopulumusa wanthu wake viribe basa komwe iwo ankukhala.