Hao for Iusim Wisdom Bilong God for Protectim Pikinini Bilong Iu
EVRIDAY staka germ attakim body bilong iumi. Bat iumi hapi from body bilong iumi garem spesol strong for faet againstim olketa germ hia. Diswan protectim iumi from staka difren kaen sik.
Olketa Christian tu mas faet againstim olketa tingting and standard wea no followim Bible and olketa hevi long laef wea savve spoelem wei for stap healthy long spiritual wei. (2 Corinthians 11:3) For gohed strong nomata olketa samting hia attakim mind and heart bilong iumi, iumi needim samting for protectim iumi long spiritual wei.
Olketa pikinini bilong iumi nao barava needim diswan, bikos olketa no born kam witim disfala strong for faet againstim world. (Ephesians 2:2) Taem olketa pikinini gohed for grow, hem important tumas for dadi and mami teachim olketa hao for protectim olketa seleva long spiritual wei. Wanem nao savve helpem man for protectim hemseleva? Bible hem sei: “Jehovah seleva givim wisdom; . . . hem protectim gogo bilong olketa wea loyal long hem.” (Proverbs 2:6, 8) Wisdom bilong God savve protectim gogo bilong olketa young wan. Sapos olketa no garem disfala wisdom maet olketa foldaon from olketa kaban witim olketa nogud fren, hevi from olketa nara young wan, or hapitaem wea no fitim. Hao nao olketa dadi and mami savve followim samting wea Jehovah talem and helpem pikinini for garem wisdom bilong God?
Luk Aotem Olketa Gudfala Fren
Tru nao, olketa young wan barava laek for fren witim olketa wea sem age. Bat, sapos olketa frenim nomoa olketa nara young wan wea no savve gud long laef, bae hem hard for olketa kasem and iusim wisdom bilong God. Buk bilong Proverbs talem disfala warning: “Krangge fasin hem stap insaed long heart bilong wanfala boy.” (Proverbs 22:15) So hao nao dadi and mami savve helpem pikinini for garem wisdom bilong God taem olketa chusim olketa fren?
Wanfala dadi wea nem bilong hem Dona hem sei: “Olketa boy bilong mitufala savve planti taem kaban witim olketa fren bilong olketa wea sem age, bat olketa duim diswan long haos bilong mifala, long taem wea mitufala stap. Mitufala mekem olketa feel free for kam long haos and from datwan haos bilong mifala fulap olowe witim olketa young wan wea mifala evritaem kuki for olketa and welkamim olketa. Nomata olketa mek noise long haos, mifala hapi nomoa from diswan mekem olketa pikinini bilong mitufala stap sef and hapi.”
Brian and Mary garem thrifala naes pikinini, bat olketa agree hao hem no isi for trainim olketa. Tufala sei olsem: “Insaed kongregeson, no staka young wan stap wea sem age witim dota bilong mitufala Jane. Nomata olsem, hem garem wanfala fren wea nem bilong hem Susan, wea hem wanfala girl for story and hapi. Bat dadi and mami bilong Susan savve letem hem duim samting wea mitufala stopem Jane for duim. Olketa savve letem Susan for gogo long naet, for werem olketa short sket, lisin long music wea no mas gud, and tu, olketa savve letem hem for lukim samfala movie wea no fitim. For longfala taem, Jane no minim tingting bilong mitufala saed long diswan. Hem tingse mitufala ova tumas for stopem hem, and hem tingse dadi and mami bilong Susan nao minim gud olketa young wan. Bat bihaen Susan kasem olketa problem long spiritual saed, Jane just luksavve hao wei wea mitufala strong for stopem hem nao protectim hem. Mitufala hapi from mitufala strong for followim samting wea mitufala savve hem bae protectim dota bilong mitufala.”
Staka young wan olsem Jane, lanem hao hem wise for askem firstaem tingting bilong mami and dadi abaotem hu nao for fren witim. Buk bilong Proverbs hem sei: “Ear wea lisin long discipline wea mekem man kasem laef, hem stap witim pipol wea wise.” (Proverbs 15:31) Wisdom bilong God hem leadim olketa young wan for luk aotem olketa fren wea savve strongim olketa long spiritual wei.
Deal Witim Hevi From Olketa Nara Young Wan
Wanfala samting wea join witim wei for garem olketa fren, hem wei wea olketa nara young wan savve pullim man for followim olketa. Evriday, hevi from nara young wan attakim spiritual saed bilong olketa pikinini bilong iumi. From olketa young wan planti taem laekem olketa wea sem age for acceptim olketa, hevi from olketa narawan savve mekem olketa followim tingting bilong world.—Proverbs 29:25.
Bible talem iumi hao ‘world and tu evri samting wea pipol long world laekem, hem redi for finis.’ (1 John 2:17) Dastawe, mami and dadi mas no letem tingting bilong world for affectim pikinini bilong olketa. Hao nao olketa savve helpem olketa pikinini for garem tingting wea fitim olketa Christian?
Richard hem sei: “Dota bilong mi hem evritaem laek werem sem kaleko wea olketa nara young wan werem. So mitufala mas story gud witim hem and explainim long hem, gud and nogud saed bilong each kaleko wea hem laekem. Nomata sapos datfala kaleko hem gud nomoa, mifala followim toktok wea mifala herem bifor, ‘Man wea wise bae hem no firstwan for followim wanfala niu stael, bat tu, hem no last wan for lusim datfala stael.’ ”
Wanfala mami wea nem bilong hem Pauline, hem deal witim hevi wea olketa young wan feisim long narafala wei. Hem sei: “Mi savve trae for interest long samting wea pikinini bilong mi interest long hem and mi savve evritaem go story witim olketa long rum bilong olketa. Diskaen wei wea mifala story tugeta for longfala taem hem savve affectim tingting bilong olketa and hem helpem olketa for minim samting long difren wei.”
Hevi wea olketa young wan kasem from narawan no savve finis, so mami and dadi mas gohed evritaem for ‘daonem olketa tingting bilong world’ and helpem pikinini bilong olketa for ‘kasholem evri tingting, mekem hem obeyim Christ.’ (2 Corinthians 10:5) Bat sapos mami and dadi and olketa pikinini ‘gohed for prea,’ bae olketa kasem strong for win for duim diswan.—Romans 12:12; Psalm 65:2.
Wei wea Hapitaem Strong for Pullim Man
Mek-thri samting wea mami and dadi maet faendem hard for deal witim, hem nao hapitaem. Tru nao, olketa smol pikinini savve laek for plei tumas. Olketa young wan tu barava laekem hapitaem. (2 Timothy 2:22, footnote) Bat sapos olketa chusim hapitaem long wei wea no wise, hem savve mekem spiritual saed bilong olketa kamap wik. Disfala danger savve kamap long tufala wei.
Firstfala wei, klosap evri hapitaem distaem hem followim olketa nogud standard bilong disfala world. (Ephesians 4:17-19) Bat, evritaem world mekem diskaen hapitaem luk naes mekem hem switim man. Diswan danger tumas for olketa young wan, from olketa maet no luksavve hao diswan savve spoelem olketa.
Mek-tu samting, wei for iusim tumas taem for hapitaem savve mekem problem kamap. Samfala mekem hapitaem kamap main important samting long laef. Diswan savve iusim tumas taem and strong bilong olketa. Proverb hem talem warning hao “wei for kaikaim tumas honey hem nogud.” (Proverbs 25:27) Hapitaem hem olsem tu. Sapos man ova tumas long diswan, bae feeling for laekem spiritual samting hem no strong and diswan lead go long wei for mind kamap lesy. (Proverbs 21:17; 24:30-34) Wei for enjoyim disfala world evribit bae stopem olketa young wan for “hol strong long datfala really laef,” wea hem nao laef olowe insaed niu world. (1 Timothy 6:12, 19) Hao nao mami and dadi savve deal witim diswan?
Mari Carmen, wanfala mami wea garem thrifala dota, hem sei: “Mifala laekem olketa dota bilong mifala for garem gudfala hapitaem wea olketa bae enjoyim. So full famili savve go hapitaem tugeta, and tu, olketa savve go witim olketa fren bilong olketa insaed long kongregeson. Bat mifala balance saed long hapitaem. Mifala savve sei hapitaem hem olsem swit kaikai wea hem naes, bat hem no main kaikai. Mifala teachim olketa tu for waka long haos, skul, and long kongregeson.”
Don and Ruth tu markem hapitaem. Tufala sei: “Mifala savve markem Saturday olsem day for famili. Mifala savve go long field ministry tugeta long morning, go swimswim long aftanun, and long evening mifala mekem spesol kaikai tugeta.”
Olketa toktok wea olketa mami and dadi hia talem showimaot hem important for olketa Christian mas balance taem olketa chusim hapitaem and diswan mas no kamap main samting insaed laef.—Ecclesiastes 3:4; Philippians 4:5.
Trust Long Jehovah
Hem needim planti year for pikinini lane for protectim hemseleva long spiritual wei. No eni samting stap wea bae mekem pikinini seknomoa kasem wisdom bilong God, wea bae muvim olketa for trustim Dadi bilong olketa long heven. So mami and dadi mas “gohed for trainim olketa long discipline and wei for stretem tingting wea kam from Jehovah.” (Ephesians 6:4) Disfala wei for gohed “stretem tingting” minim mami and dadi mas helpem pikinini for garem tingting bilong God abaotem olketa samting. Hao nao olketa savve duim datwan?
Wei for garem famili Bible study wea kamap evritaem bae mekem famili win. Diskaen wei for study bae ‘aotem kava from eye bilong olketa pikinini mekem olketa savve lukluk long olketa nambawan samting long law bilong God.’ (Psalm 119:18) From Diego ting long famili study olsem samting wea barava important, hem helpem olketa pikinini bilong hem kam klosap long Jehovah. Hem sei: “Mi prepare gud for famili study. Taem mi duim research long olketa Bible pablikeson, mi lane for mekem olketa story insaed Bible kamap real long olketa pikinini bilong mi. Mi encouragem olketa pikinini for trae for luksavve hao samting wea olketa faithful man bifor duim, hem semsem witim samting wea olketa seleva feisim. Diswan mekem olketa pikinini bilong mi isi for rememberim olketa samting wea savve mekem Jehovah hapi.”
Olketa pikinini savve lane tu long olketa narafala taem. Moses hem talem olketa mami and dadi for storyim olketa law bilong Jehovah ‘taem olketa sidaon long haos and taem olketa wakabaot long road and taem olketa leidaon and taem olketa getap.’ (Deuteronomy 6:7) Wanfala dadi sei olsem: “Hem hard for son bilong mi talemaot feeling bilong hem kwiktaem. Sapos mitufala go wakabaot tugeta or waka tugeta, gogo hem storyim feeling bilong hem. Long olketa taem olsem mitufala savve story gud tugeta and mitufala evriwan savve kasem gud samting from datwan.”
Olketa prea bilong mami and dadi tu savve barava affectim olketa pikinini. Taem olketa pikinini herem mami and dadi story long hambol wei long God and ask for help and forgiveness bilong hem, diswan savve muvim olketa pikinini for “biliv hem stap.” (Hebrews 11:6) Planti mami and dadi wea win for teachim pikinini bilong olketa strongim hao hem important tumas for famili prea tugeta, and taem olketa prea, olketa storyim samting saed long skul and olketa nara samting wea olketa pikinini wari long hem. Wanfala dadi hem sei waef bilong hem savve evritaem prea witim olketa pikinini bifor olketa go long skul.—Psalm 62:8; 112:7.
“Iumi No Givap for Duim Wanem Hem Gud”
Evri dadi and mami savve mistek and maet feel sorre long hao olketa deal witim samfala samting wea happen. Nomata olsem, Bible hem encouragem iumi for gohed for trae hard, no “givap for duim wanem hem gud.”—Galatians 6:9.
Mami and dadi maet laek for givap, from samfala taem maet tufala no minim pikinini bilong olketa. Hem isi for tingse hem hard for deal olketa young wan distaem from olketa difren. Bat for tok stret, olketa pikinini distaem garem sem wik point nomoa olsem olketa genereson bifor, and olketa feisim semkaen test tu, nomata hevi wea olketa kasem distaem hem moa big. Dastawe bihaen wanfala dadi stretem tingting bilong son bilong hem, hem tok kaen and sei olsem: “Heart bilong iu laek for duim sem samting wea heart bilong mi laek duim taem mi sem age olsem iu.” Mami and dadi maet no savve kwiktaem for lanem olketa niu samting, bat olketa barava savve gud abaotem wei wea sin savve pullim iumi man.—Matthew 26:41; 2 Corinthians 2:11.
Maet samfala pikinini no hapi taem mami and dadi trae for helpem olketa and maet olketa againstim discipline tu. Bat, hem important tumas for no givap. Nomata firstaem olketa pikinini maet les or againstim mami and dadi, planti pikinini bae gogo lisin long olketa. (Proverbs 22:6; 23:22-25) Matthew, wanfala young Christian wea distaem waka long wanfala branch office bilong Olketa Jehovah’s Witness, hem sei: “Taem mi teenager, mi ting mami and dadi bilong mi ova tumas for stopem mi. Taem mami and dadi bilong olketa fren bilong mi letem samting, mi ting mami and dadi bilong mi tu shud letem. And mi savve kros tumas long tufala, from taem tufala laek panisim mi, olketa bae no letem mi go padolem kanu wea hem samting wea mi laekem tumas. Bat taem mi ting bak distaem, mi luksavve hao discipline from mami and dadi bilong mi hem barava important samting and hem barava helpem mi. Mi thankiu long tufala from tufala givim help wea mi needim, long taem wea mi needim.”
Tru nao, nomata olketa pikinini bilong iumi mas stap insaed world wea nogud long spiritual wei, olketa savve kamap olketa nambawan Christian. And olsem Bible promisim, wisdom bilong God savve protectim olketa long spiritual wei. “Taem wisdom go insaed heart bilong iu and soul bilong iu barava laekem savve, wei for tingting gud bae gardim iu, fasin for luksavve bae protectim iu, for sevem iu from nogud wei.”—Proverbs 2:10-12.
Wei wea mami karem baby long bele for naen month hem no isi samting. And olketa year wea kam bihaen hem savve mekem man feel pain and hapi tu. Bat from olketa Christian mami and dadi lovem pikinini bilong olketa, olketa barava trae hard for protectim olketa thru long wisdom from God. Olketa garem sem feeling olsem aposol John taem hem olo, wea tok olsem abaotem olketa spiritual pikinini bilong hem: “No eni samting hem mekem mi garem feeling for thankiu winim diswan, wei wea mi herem hao olketa pikinini bilong mi gohed for wakabaot long truth.”—3 John 4.
[Footnotes]
a Mifala changem samfala nem long disfala article.
[Piksa long page 24]
“Mifala mekem olketa feel free for kam long haos and from datwan haos bilong mifala hem fulap olowe witim olketa young wan”
[Piksa long page 25]
Interest long olketa samting wea pikinini bilong iu interest long hem
[Piksa long page 26]
“Mi prepare gud for famili study”