Noviembre
Miércoles 1 de noviembre
Abrahamqa wañuporqa allin wañuypi, allin machuña, ashkha watasniyojtaj (Gén. 25:8).
Bibliapi machituña, sonqo juntʼasqataj kasqanta nisqanqa, mana ninayanchu aswan qhepaman manaña kausakuyta munasqanta. Bibliaqa nin: “Abraham suyasharqa jaqay sumaj cimientosniyoj llajtata, mayqentachus Dios wakicherqa, sayacherqataj, chayta”, nispa (Heb. 11:10). Abraham paraisopi kausakushaspa may kusisqa kananpi, Jehovaj amigon kanallanpajpuni kallpachakunanpi ima tʼukurina. Maytachá kusikonqa creeynin Jehová Diospa kamachisninta tukuy kay wataspi yanapasqanta yachaspa. Imatachus wawan Isaacwan ruwasqan, aswan qhepaman Jehová ruwasqanwan kikinchakusqantapis yachanqa (Heb. 11:19). Chantapis yachallanqataj wawanta wañuchiyta munashajtin sonqon mayta nanasqan, ashkha cristianosta yanapasqanta, entiendenankupaj imaynatachus Jehovaj sonqon nanasqanta wawanta noqanchejrayku qoshajtin (Juan 3:16). w16.02 1:15, 16
Jueves 2 de noviembre
Qanqa qhencha warmej wawan kanki. Manachu noqaqa yachani chay Isaípa churimpa sinchʼi kawsaqen kasqaykita? Chayqa qampaj uj pʼenqay, jinataj mamaykipajpis (1 Sam. 20:30).
Jehovaman cheqa sonqo kallasunmantaj mayqen ancianollapis qhasimanta imatapis niwajtinchej. Saúl Diospa ajllasqan rey kajtinpis wawanta ñakʼaricherqa. Nitaj entienderqachu imaraykuchus Jonatán, Davidta munakusqanta. Chayrayku mayta phiñakorqa Davidta Jonatán yanapayta munajtin, tukuypa rikunantataj Jonatanta kʼumuykachacherqa. Jinapis Jonatanqa tatanta respetallarqapuni. Jehovamanpis, Davidmanpis cheqa sonqollapuni karqa. Imaraykuchus Davidqa Israel llajtaj reynin kanan karqa (1 Sam. 20:30-41). Ancianosqa tukuyta allinpaj qhawanankupaj kallpachakunku. Pantaj runas kasqankuraykutaj ichá mana entiendeyta atillanqankuchu imaraykuchus imatapis ruwasqanchejta (1 Sam. 1:13-17). Chayrayku maykʼajllapis mayqen ancianollapis qhasimanta imatapis niwajtinchej, Jehovaman cheqa sonqollapuni kana. w16.02 3:14, 15
Viernes 3 de noviembre
Pillapis noqawan riyta munajqa pay kikinta qhesachakuspa, kʼaspʼinta oqharispa qhepayta jamuchun (Mat. 16:24).
Wakenqa Jehovaman kausayninchejta qoy, bautizakuy ima kikillan kasqanta yuyanku. Chayrayku wakin jovenesqa Jehovaman kausayninkuta qosqankutaña nispapis, bautizakunankupaj manaraj wakichisqachu kashasqankuta ninku. Chayta nispaqa pantasqata yuyashanku. Imaraykuchus Jehovaman kausayninchejta qospaqa, payman wiñaypaj sirvinanchejta ninchej. Bautizakuspataj, Jehová Diosman wiñaypaj sirvisqayki nisqanchejta wajkunaman rikuchinchej. Chayrayku niraj bautizakushaspa imaynatachus Diosman kausayniykita qonayki kasqanta sumajta entiendenayki tiyan. Jehová Diosman kausayniykita qospaqa, chay kutimantapacha payllapajña kausanki. Ninkitaj Payta sirviy qanpaj ni imawan kikinchakusqanta. Chayrayku Diosman kausayninchejta qoyqa, mana pujllakuy jinallachu (Mat. 5:33). w16.03 1:14, 15
Sábado 4 de noviembre
Munakuywan parlaspa, tukuy imapi wiñananchej tiyan (Efe. 4:15).
Apóstol Pabloqa uj cuerpomanta parlarqa congregación ujchasqa kananpaj tukuyninchej yanapakuyta atisqanchejta sutʼinchananpaj, ajinamanta Jesuspa qhepanta rinanchejpaj, imaraykuchus pay congregacionpa uman. Pabloqa cuerpoj tukuy imasnin ankuswan sumaj tʼinkisqa kasqanrayku purajmanta yanapanakusqankuta nerqa (Efe. 4:16). Noqanchejpis jóvenes chayri machitus manachayri onqosqas kaspapis, ¿imatataj ruwasunman congregación ujchasqallapuni kananpaj? Ancianosta respetana, kamachiwasqanchejtataj kasukuna tiyan, imaraykuchus Jesusqa paykunata congregacionesta ñaupajman apanankupaj churan (Heb. 13:7, 17). Wakin kutis paykunata kasukuyta mana atillanchejchu. Chaywanpis Jehovamanta yanapata mañakuna. Paytaj espíritu santonnejta kasukunapaj yanapawasunchej. Llampʼu sonqo kasunchej, ancianostapis yanapakusunchej chayqa, congregacionpaj sumaj yanapa kasunchej. Tukuyninchejtaj ujchasqas kasunchej, sapa pʼunchaytaj munakuyta rikuchisunchej. w16.03 3:8, 9
Domingo 5 de noviembre
Diospa Palabranqa kawsayniyoj, atiyniyojtaj (Heb. 4:12).
Wakin joven hermanosta jovenesllaraj kashajtinku Diospaj astawan llankʼanankupaj tatasninku mana yanaparqankuchu. Paykunaqa Diospaj astawan llankʼayta ni jaykʼaj ñaupajman churarqankuchu (Mat. 10:24). Chayrayku uj ancianoqa uj hermanota congregacionpi ruwanasta japʼinanpaj wakichiyta munan chayqa, chay hermanoj amigon kananpaj kallpachakunan tiyan. Congregacionpaj uj sumaj yanapa kasqantataj ninman. Chantapis Jehovaman qokusqanpi tʼukurinanpaj jina Bibliaj versiculosninta rikuchinan tiyan (Ecl. 5:4; Isa. 6:8; Mat. 6:24, 33; Luc. 9:57-62; 1 Cor. 15:58; 2 Cor. 5:15; 13:5). Ancianoqa sonqonman chayananpaj tapurinman: “¿Imatataj Jehovaman nerqanki payman qokushaspa? Bautizakushajtiyki, ¿Jehovaj sonqon imaynataj kashanman karqa?” (Pro. 27:11). “¿Imaynataj Satanás kasharqa bautizakushajtiyki?” (1 Ped. 5:8). ¿Imaraykutaj ancianos yachakushanku chay hermanospaj Bibliaj versiculosninta leeripunanku may allin? Imaraykuchus chay hermanota mayta yanapanman, sonqonmantaj chayanman. w15 15/4 2:9, 11
Lunes 6 de noviembre
Diosman saqeychej tukuy phutikuyniykichejta, imaraykuchus payqa qankunamanta dakun (1 Ped. 5:7).
¿Imaraykutaj Jehová Dios mañakuykunasninchejman mana chay ratopunichu kutichiwanchej? Bibliaqa Jehová uj tata jina kasqanta nin (Sal. 103:13). Tatasqa wawasninkuman mana tukuy ima mañakusqankutapunichu qonku. Mañakusqankuta qospapis mana chay ratopunichu qonku. Chantapis wawasqa wakin kutis uj imata mañakunku, uj ratonmantaj manaña chayta munankuchu. Tatasqa yachallankutaj wawasninkoj mañakusqanku mana allinninkupajchu, nitaj wajkunaj allinninkupajchu kasqanta. Wawasninkuman tukuy ima mañakusqankuta chay rato qojtinkoqa, paykunaqa wawasninkoj wata runasninku kankuman. Chaywanpis tatasqa sumajta yachanku imatachus wawasninku necesitasqankuta, maykʼajchus qonanku allin kasqanta ima. Jehovapis uj tata jinallataj munakuwanchej. Yachantaj imatachus necesitasqanchejta, maykʼajchus chayta qonawanchejtapis. Chayrayku pacienciakuna, imaynatachus mañakuyninchejman kutichisqantataj rikusunchej (Isa. 29:16; 45:9). w15 15/4 4:6, 7
Martes 7 de noviembre
Kuraj Supaypa contranta sinchʼita sayaychej, paytaj qankunamanta ayqenqa (Sant. 4:7).
Kay sajra pachaqa tumpamantawan chinkachisqa kanqa. Chayrayku Satanasqa munan noqanchej kikinchejwan kʼachas kananchejta, kay pachaj imasninwan kusikunanchejta ima. Chantapis payqa munan yuyananchejta kay pachaj tukukuynin niraj chayamushasqanta, ni jaykʼaj chayamunanta ima. Chaywanpis chayqa llulla. Chayrayku wakichisqallapuni kana, qhepa pʼunchaykunapi kausakushasqanchejta mana qonqanachu (Mat. 16:22, 23; 24:42). Satanasqa munan Jehová mana munakuwasqanchejta yuyananchejta, juchanchejta ni jaykʼaj perdonanawanchejta ima. Chaywanpis chayqa mana cheqachu. Biblia nin: “Diosqa cheqan kaspa, mana qonqaponqachu ruwasqasniykichejmanta, jinallataj Diospa sutinta munakusqaykichejmantapis”, nispa (Heb. 6:10). Rikunchej jina, Jehovaqa tukuy ima ruwasqanchejta may sumajpaj qhawan (1 Cor. 15:58). Chayrayku Satanaspa llulleriosninwan ama chʼaukiyachikunachu. w15 15/5 1:16-19
Miércoles 8 de noviembre
Karullamanta chay imasta rikorqanku, napaykorqankutaj (Heb. 11:13).
Abrahamqa yacharqa Jehová nisqasninta ñaupajpi juntʼasqanta, nitaj iskayrayarqachu aswan qhepamanpis juntʼananmanta. Abrahamqa Jehovaj nisqasninpi creesqanrayku Jehovata kasukorqa. Sutʼincharinapaj, Ur llajtamanta riporqa, niñataj jaykʼajpis uj llajtapi tiyakorqachu. Yacharqataj ni mayqen llajtapis wiñaypaj sayananta, chay llajtasta kamachejkuna Jehovata mana sirvisqankurayku (Jos. 24:2). Abraham, Abel, Enoc, Noé, waj cheqa sonqo runas ima, wañusqas kausarimunankupi creerqanku. Chantapis tukuy sonqo suyakorqanku Jehová kay Jallpʼata wiñaypaj kamachimunanta. Bibliaqa Diospa gobiernon sumaj cimientosniyoj llajta kasqanta, Dios wakichisqanta, sayachisqanta ima nin (Heb. 11:10). Paraisopi wiñaypaj kausanankupi astawan yuyasqankurayku, creeyninku astawan sinchʼiyarqa (Heb. 11:15, 16). w15 15/5 3:8, 9
Jueves 9 de noviembre
Cristoqa Diospa atiynin (1 Cor. 1:24).
Jesusqa kay Jallpʼapi kashaspa, tʼukunapaj jina ashkha milagrosta ruwarqa. Bibliapi chay milagrosmanta leesunchej chayqa, creeyninchej astawan sinchʼi kanqa (Mat. 9:35; Luc. 9:11). Jesusqa chay milagrosta ruwarqa, Jehová Dios atiyta qosqanrayku. Chayrayku apóstol Pablo nerqa: “Cristoqa Diospa atiynin”, nispa. ¿Imatataj Jesús milagrosta ruwasqanmanta yachakusunman? Jesuspa milagrosninmantaqa ashkha imasta yachakusunman (Hech. 2:22). Sutʼincharinapaj, kay Jallpʼapi kashaspa milagrosta ruwasqanqa, waranqa watas kamachiyninpi tukuy runaspaj imaymana milagrosta ruwananta rikuchiwanchej. Chantapis chay milagrosqa imaynachus Jesús kasqanta, imaynachus Jehová kasqanta ima, astawan yachanapaj yanapawanchej. w15 15/6 1:1, 2
Viernes 10 de noviembre
Sonqompi nisharqa: Sichus pʼachallantapis llankhaykuyman chayqa, sanoyapuyman, nispa (Mar. 5:28).
Jesusqa yawar apaywan onqosqa warmita Jehová sanoyachisqanta yacharqa. Chayrayku nerqa: “Wawáy, creesqaykirayku salvasqa kanki. Kunanqa sonqo tiyaykusqa ripuy; onqoyniykimanta sanoyasqaña kanki”, nispa (Mar. 5:34). Jesusqa runasta mayta munakun, astawantaj onqosqa runasta, chayta yachaytaj mayta sonqochawanchej. Satanastajrí mana runasta munakunchu. Astawanpis payqa yuyachiyta munawanchej ni imapaj valesqanchejta, nitaj pipis munakuwasqanchejta ima. Jesuspa milagrosnenqa, pay noqanchejmanta, chʼampaykunasninchejmanta ima llakikusqanta rikuchin. Chayrayku mayta agradecekunchej pay uj munakuyniyoj rey, sacerdote ima kasqanmanta (Heb. 4:15). Mana onqosqa kaspaqa, mana entiendeyta atillanchejchu ashkha watastaña onqosqas kashanku chaykunata. Chaywanpis Jesús jina ruwasunman. Payqa mana ni jaykʼaj onqospapis, onqosqasta entiendej, khuyakoj ima (1 Ped. 3:8). w15 15/6 2:11, 12
Sábado 11 de noviembre
Qankunarayku mana judío kajkunaqa Diospa contranta rimanku (Rom. 2:24).
Diospa sutinta rejsiyta atisqanchej, chay sutiwan rejsisqas kasqanchej imaqa may sumajpuni (Hech. 15:14; Isa. 43:10). Jesús imaynatachus mañakunata yachachishajtin, jinata nerqa: “Sutiyki jatunchasqa kachun”, nispa (Mat. 6:9). Chaytaj niyta munan, Diospa sutin llimphuchasqa kananta munasqanchejta. Diospa sutinta rejsisqanchejta, chay sutiwan rejsisqa kasqanchejta ima, ¿imaynatá jatunpaj qhawasqanchejta rikuchisunman? Ruwasqanchejwan, nisqanchejwan ima, chay sutita mana chʼichichanapaj Diosmanta yanapata mañakuspa. Amataj ñaupa tiempomanta wakin cristianos jina kanachu, imaraykuchus paykunaqa kay pʼunchaypaj versiculopi nin jina mana yachachisqankuman jinachu kausarqanku. Jehová Diosqa, payta Kamachejninkuta jina mana qhawajkunata chinkachispa sutinta wiñaypaj jatunchanqa (Eze. 38:22, 23). Chantá runasqa juntʼa runasman tukonqanku. Janaj pachapi kausakojkuna, kaj pachapi kausakojkuna ima Jehovata yupaychanqanku, sutintapis jatunchanqanku. Chay kutipiraj Diosqa “tukuy kaj chhikata kamachenqa” (1 Cor. 15:28). w15 15/6 4:7, 10
Domingo 12 de noviembre
Janaj pachaqa noqaj kamachinatiyanay, kay pachataj chakisniypa sarukunan (Isa. 66:1).
Bibliaqa “chakisniypa sarukunan” nisqa palabrasta oqharillantaj, Israelpi Jehová Diospa templon kasqanmanta parlananpaj (1 Cró. 28:2; Sal. 132:7). Chay temploqa Jehovapaj may kʼachitu karqa, imaraykuchus kay Jallpʼapi Jehovaj kamachisninta Payta yupaychanankupaj, jatunchanankupaj ima yanaparqa (Isa. 60:13). ¿Imaynamantataj Diosta kunan yupaychanchej? Mana israelitas jinachu uj templopi yupaychanchej, manaqa Jehová Diospa mana rikukoj templonpi. ¿Imataj chay templo? Jehová chay templota rikhuricherqa Payta yupaychananchejpaj, amigosnin kananchejpaj ima. Chaytataj Jesús kausayninta qosqanrayku ruwayta atinchej. ¿Maykʼajtaj mana rikukoj templo rikhurerqa? Jesús 29 watapi bautizakushajtin, Diospa mana rikukoj templonpi Kuraj kaj sacerdote kananpaj ajllasqa kashajtin ima (Heb. 9:11, 12). w15 15/7 1:1-3
Lunes 13 de noviembre
Rikonqanku Runaj Churinta phuyupi, manchay atiywan, jatun kaynimpa kʼanchayninwan ima uraykʼamushajta (Luc. 21:27).
Jesusqa Jehová Diosman cheqa sonqo kajkunaman mayta tʼinkanqa, mana cheqa sonqo kajkunatataj jasutʼenqa (Mat. 24:46, 47, 50, 51; 25:19, 28-30). ¿Imaynatataj chayta ruwanqa? Jesusllataj sutʼincharqa: “Maypachachus Runaj Churenqa Rey jina jatun kaynimpa kʼanchaynimpi tukuy angelesninwan jamonqa chaypacha, lliphipej kamachina tiyanampi tiyaykukonqa. Tukuynejmantataj tukuy laya runas ñawpaqenman tantakamonqanku. Paytaj ujkunata ujkunamanta tʼaqanqa, imaynatachus michejpis ovejasta cabrasmanta wajman tʼaqan, ajinata. Ovejasta pañanman churanqa, cabrastataj lloqʼenman” (Mat. 25:31-33). Kaytaj niyta munan Jesús tukuy runasta juzgananta. Uj runata Diosman mana cheqa sonqochu kasqanta rikuspataj, uj cabrawan ninakusqanta nenqa, wiñaypaj chinkachisqa kananpajtaj juchachanqa. Chaywanpis uj runata Diosman cheqa sonqo kasqanta rikuspaqa, uj ovejawan ninakusqanta nenqa, wiñaypajtaj kausananta saqenqa (Mat. 25:46). w15 15/7 2:11, 12
Martes 14 de noviembre
May jina sumajpuni wawqepura uj sonqolla kʼachata kawsanankoqa (Sal. 133:1).
Tukuymanpis gustawanchej lugarninchejmanta mikhunas, imatachus parlakusqanchej, kʼacha lugares, costumbres ima. Chaywanpis mana yuyananchejchu tiyan imachus gustawasqanchej aswan sumaj kasqanta, wajkunaman imachus gustasqanmanta nisqaqa. ¿Imaraykú? Imaraykuchus Jehovaqa tukuy imaymana rijchʼaj imasta ruwarqa, chaykunawan kusisqas kananchejpaj (Sal. 104:24; Apo. 4:11). Chayrayku mana allinchu kanman suyananchej imapis munasqanchejman jinapuni ruwakunanta. Jehovaqa munan tukuy runas payta rejsinankuta, yupaychanankuta, wiñaypaj kausakunankuta ima (Juan 3:16; 1 Tim. 2:3, 4). Chayrayku hermanosninchejpa nisqanku, Jehová Diospa kamachiykunasninwan mana churanakunchu chayqa, sumajta uyarinanchej tiyan. Ajinata ruwasunchej chayqa, sonqo juntʼasqas, kusisqas ima kasunchej, tukuy hermanosninchejwanpis allinta kausakusunchej. Rikunchej jina Jehová Diospi, gobiernonpi imalla atienekusqanchejrayku kay pachamanta chʼajwaspi mana satʼikunchejchu, nitaj jatunchakunchejchu, nitaj atipanakusmanpis yaykunchejchu. Jehovaman mayta agradecekunchej sonqo tiyasqa kausakuyta, llampʼu sonqos kayta yachachiwasqanchejmanta. w15 15/7 3:17, 18
Miércoles 15 de noviembre
Diosqa qankunamanta dakun (1 Ped. 5:7).
¿Imaynatá Jehovata munakusqanchejta rikuchisunman? Sonqo kʼajaywan Reinomanta runasman willamuspa (Mat. 24:14; 28:19, 20). Chantapis llakiykunapi rikukuspa payman cheqa sonqo kaspa (Sal. 84:11; Sant. 1:2-5). Chʼampaykunasninchej may jatuchaj kajtinpis, Jehová yachan imaynachus chay kutispi kashasqanchejta, mayta munakuwasqanchejraykutaj yanapawasunchej (Sal. 56:8). Imaymanamanta Jehovata munakusqanchejta rikuchiyta atinchej. Munakuyninchejta rikuchiyta atinchej tʼukunapaj jina tukuy imata ruwasqanpi tʼukurispa, Bibliata sumajta ukhunchaspa, Dioswan sumaj amigos kananchejpaj paymanta mañakuspa, wawanta noqanchejrayku qosqanpi tʼukurispa ima (1 Juan 2:1, 2). Kay imasta ruwasunchej chayqa, Jehová munakuwasqanchejmanta mana iskayrayasunchu, sapa pʼunchaytaj astawan payta munakusunchej. w15 15/8 1:6, 17, 18
Jueves 16 de noviembre
Pacienciayoj kayqa aswan allin (Ecl. 7:8).
Mosoj pachapeqa wakin kutis ichapis pacienciawan imatapis suyakunanchej kanqa. Sutʼincharinapaj, ichapis wakinkunata rikusunchej familiaresninku, amigosninku ima wañuymanta kausarimusqankurayku kusisqa kashasqankuta. Chaywanpis noqanchejqa ichapis familiaresninchej, amigosninchej ima kausarimunankuta suyakunanchejraj kanqa. Jina kajtin, ¿kusikojkunawan kusikusunchu? ¿Pacienciawanchu suyakusun familiaresninchej, amigosninchej ima kausarimunankuta? (Rom. 12:15). Jehová nisqasninta juntʼananta kunan pacienciawan suyakunchej chayqa, mosoj pachapi kikillantataj ruwasun. Chantapis mosoj pachapi kausakunapaj wakichikullasunmantaj, Bibliaj wakin yachachiykunasnin waj jinamanta sutʼinchakojtin sumajta ukhunchaspa, mana entiendespataj pacienciakuspa. Pacienciayoj kasqanchejta kunan rikuchisunchej chayqa, mosoj pachapipis Jehová mosoj kamachiykunata qowajtinchej pacienciayoj kasqanchejta rikuchiyta atillasun (Pro. 4:18; Juan 16:12). w15 15/8 3:9, 10
Viernes 17 de noviembre
Wiñay tukusqa runa jina kasunchej, imaynachus Cristo kasqanman jina (Efe. 4:13).
Apóstol Pabloqa Éfeso llajtamanta cristianosman ujchasqa kajtinku, Jesusmanta yachakullajtinkupuni ima, Cristo jina “wiñay tukusqa” cristianosman tukunankuta nerqa (Efe. 4:13). Apóstol Pablo Efesopi kaj congregacionman qhelqashajtin, chay congregacionpi ashkha hermanos Diosta yupaychaypi wiñay tukusqa cristianosña karqanku. Chaywanpis wakin cristianosqa wiñay tukusqa kanankupaj kallpachakunallankupuni karqa. Kunan tiempopipis congregacionespi ashkha cristianos Diosta unaytaña yupaychashanku, wiñay tukusqa cristianosñataj kanku. Chaywanpis wakenqa wiñay tukusqa cristiano kanankupaj kallpachakunallankupuni tiyan. Sapa wata ashkha runas bautizakunku, paykunaqa wiñay tukusqa cristiano kanankupaj kallpachakunallankupuni tiyan. Qanrí, ¿wiñay tukusqa cristiano kanaykipaj kallpachakunallaykipunichu tiyan? (Col. 2:6, 7). w15 15/9 1:2, 3
Sábado 18 de noviembre
Cuerpota ima ruwanaman yachachisqa kallpachayqa pisillata runata yanapan (1 Tim. 4:8).
Ejerciciosta ruwayqa mana anchata onqonapaj yanapawasunman. Jinapis sumajta qhawarikuna piwanchus ejerciciosta ruwayta munasqanchejta. Proverbios 13:20 nin: “Yachayniyojkunawan purejqa yachayniyojllataj kanqa. Wampu runaswan purejrí mana allinman chayanqa”, nispa. Arí, sonqota kusirichinapaj imallatapis allinta ajllayta munanchej chayqa, sonqo yuyayninchejta Bibliaj nisqanman jina yachachina. ¿Imataj qanpaj aswan sumaj? ¿Tantakuykunaman riychu? ¿Runasman willamoj riychu? ¿Bibliata ukhunchaychu? Chayrí, ¿sonqota kusirichiychu? Sonqota kusirichiyllaman mana qokunapaj, Jesuspa yuyaychasqan yanapawasunman. Pay nerqa: “Ñawpajtaqa Diospa reinonta, cheqan kaynintawan maskʼaychej, chay tukuy imatataj yapata jina Dios qosonqachej”, nispa (Mat. 6:33). Mashkha tiempotachus sonqota kusirichiyta ajllashaspaqa, sonqo yuyayninchej Jesuspa yuyaychasqanta kasukunapaj tanqanawanchej tiyan. w15 15/9 2:13, 15
Domingo 19 de noviembre
Imaraykutaj jinata phiñakunki, uyaykipis uj jinayanri? Sichus allinta ruwawaj chayqa, mana jina uyayojchu kawaj. Manachus jina kawaj chayqa, juchata atipawaj (Gén. 4:6, 7).
Jehovaqa Caín sajra imasta ruwayta munashajtin, yanapayta munarqa. Chayrayku phiñakuyninwan mana atipachikunanta, yuyayninta cheqanchananta, kasukojtintaj bendecinanta ima nerqa. Chaywanpis Cainqa Diosta mana kasukusqanrayku mayta ñakʼarerqa (Gén. 4:11-13). Waj kutipitaj Jehovaqa Baructa repararqa waj imaspi yuyasqanrayku may llakisqa, may saykʼusqa ima kashasqanta. Chayrayku Barucman yuyayninta cheqanchananta nerqa. Baructaj Jehovaj yuyaychasqanta kasukorqa, chaytaj kausayninta salvananpaj yanaparqa (Jer. 45:1-5). Apóstol Pabloqa Jehová “pitachá munakun, chayta castigan wanachinampaj. Pitachá wawampaj rejsikapun, chayta seqʼon”, nispa nerqa (Heb. 12:5, 6). Arí, Diosninchejqa necesitashajtinchejpuni kʼamiwanchej, wakin kutistaj sumaj runas kananchejpaj yachachiwanchej. w15 15/9 4:12, 13
Lunes 20 de noviembre
Noqaykoqa jamuyku, Señorniyki Tata Dios may mentasqa kasqanta uyarispa, yachaykutaj Egiptopi imastachus ruwasqanta (Jos. 9:9).
Gabaonitasqa allinta ruwarqanku Jehová llajtanta yanapashasqanta reparaspa. Rahabpis Jehová llajtanta yanapasqanta repararqa. Payqa yacharqa imaynatachus Jehová Egiptomanta llajtanta orqhomusqanta. Iskay wateqajkuna wasinman chayajtinku pay nerqa: “Noqa yachani Tata Diosqa qankunaman kay jallpʼata qo[sunay]kichejta”, nispa. Kausayninta, familianpa kausayninta ima wañuypataman churashasqanta yachaspapis Dios salvananpi atienekorqa (Jos. 2:9-13; 4:21-24). Rikunchej jina, Bibliapi wakin runasqa imaynatachus Jehová llajtanta yanapasqanta repararqanku, wakintaj mana. Noqanchejrí Jehová llajtanta yanapasqanta reparajkuna jina kayta munanchej. ¿Imaynatá reparasunman Jehová kay tiempopi yanapashawasqanchejta? “Sonko[n]chejpi reparaspa” (Efe. 1:18, DP). Chaypajtaj Jehovamanta, kʼacha kaykunasninmanta ima astawan yachakunanchej tiyan. w15 15/10 1:6, 7, 9
Martes 21 de noviembre
Jesusqa mayta munakoj Martata, ñañanta, Lazarotapis (Juan 11:5).
Biblia nisqanman jina Jesusqa, Martata sumaj amiganta jina qhawaj, munakoj ima. Jesusqa waj warmistapis munakoj, jatunpajtaj qhawaj. Sutʼincharinapaj, Lazaroj ujnin hermanan Mariatapis munakullajtaj. Chantapis maman Mariata mayta munakoj (Juan 19:25-27). Chaywanpis, ¿imaraykutaj Jesús Martata munakoj? Jesusqa, Martata munakoj wajyarikoj kasqanrayku, llankʼayninpi kʼuchi kasqanrayku, astawanqa creeyniyoj kasqanrayku. Martaqa, Jesús suyasqa Mesías kasqanta yacharqa, Jesuspa yachachisqanpitaj creerqa (Juan 11:21-27). Jinapis, juchasapa kasqanrayku wakin kuti pantajpuni. Sutʼincharinapaj, uj pʼunchay Jesusqa Martaj wasinman rerqa. Chaywanpis Martaqa, Mariawan phiñasqa kasharqa Jesusmantaj nerqa: “Señor, manachu rikunki ñañay mana ruwaysiwasqanta? Niy ari yanapanawanta”, nispa (Luc. 10:38-42). w15 15/10 3:1, 2
Miércoles 22 de noviembre
Diosman astawan qayllaykuychej; paypis qayllamusonqachej (Sant. 4:8).
Jehovapi, Jesuspi ima tʼukureyqa sonqo kʼajaywan Jehovata sirvinanchejpaj yanapawanchej. Chayta ruwaytaj hermanosta, waj runastapis yanapanqa. Chantapis Jehová, Jesusta noqanchejrayku wañunanpaj kachamusqanpi tʼukurispaqa, Diospa amigosnin kay may sumaj kasqanta reparanchej (Rom. 3:24). Sudafricamanta Mark sutiyoj hermanoqa, Jehová Diosman cheqa sonqo kasqanrayku kinsa watata carcelpi wisqʼasqa karqa. Pay nin: “Tʼukureyqa may sumajpuni. Imaraykuchus astawan tʼukurispaqa Jehovata astawan rejsinchej. Chantapis llakisqa, sonqo pʼakisqa kaspa Bibliata leerina, leerisqanchejpi tʼukurinapajtaj tiempochakuna. Chayta ruway noqatapis mana anchata llakikunaypaj yanapawarqa”, nispa. w15 15/10 4:15
Jueves 23 de noviembre
Kamachisqasniykita kasunaypaj yuyayta qoway, noqataj tukuy sonqoywan chay kamachisqasta juntʼasaj (Sal. 119:34).
Uj waynuchu imaraykuchus tatasnin imatapis kamachisqankuta entiendespa kasukuyta atillan. Chayrayku tatas imaraykuchus imatapis kamachisqaykichejta wawasniykichejman sutʼinchaychej. Barry sutiyoj hermanoqa tawa wawasniyoj. Pay nin: “Wawasqa jovenyashajtinku imaraykuchus imatapis kamachisqanchejta willajtinchej astawan noqanchejpi atienekunku”, nispa. Ajinata tatas ruwajtinkutaj imaraykuchus imatapis kamachisqankuta wawas entiendeyta atillanku. Wawasniykichejqa niña wawitaschu kanku, paykunaqa yachakushanku tʼukuriyta, imatapis allinta ajllayta ima (Rom. 12:1). Barry nin: “Wawasqa yachakunanku tiyan imatapis allinta ajllayta, manataj munayninkuman jinallachu”, nispa. Chayrayku paykunawan llampʼu sonqo kaychej, imaraykuchus imatapis kamachisqaykichejta niychej. Ajinamanta paykunaqa allinpaj qhawasqaykichejta reparanqanku, paykuna kikintaj imatapis ajllayta yachakonqanku. w15 15/11 2:11
Viernes 24 de noviembre
Sapa kuti tukuypaj allinta ruwana, astawanqa creeypi hermanosninchejpaj (Gál. 6:10).
Kay tiempopeqa tukuy Jallpʼantinpi Jehová Diosta may ashkha runas sirvishanchej. ¿Imaynatataj chay hermanosninchejta qhawananchej tiyan? (Rom.12:10). Apóstol Pedroqa ‘cheqa kajta kasukusqanchej chʼuwa sonqowan munanakunanchejpaj’ tanqanawanchejta nerqa. Chantapis “tukuy imamanta astawanqa qankunapura tukuy sonqo munanakuychej”, nispa nillarqataj (1 Ped. 1:22; 4:8). Diospa llajtan jinaqa mana ni maypi waj kanchu. ¿Imaraykú chayta ninchej? Imaraykuchus hermanosninchejta tukuy sonqo munakunchej. Chantapis Jehová Diosta munakunchej, leyesnintapis kasukunchej. Chayraykutaj Jehová Diosqa espíritu santonta qowanchej. Chay espíritu santoqa Jallpʼantinpi hermanosninchejwan ujchasqa kanapaj yanapawanchej (1 Juan 4:20, 21). w15 15/11 4:8, 9
Sábado 25 de noviembre
Waj llajtasmanta chunka runas uj judío runaj p’achanmanta jap’iykukuspa, nenqanku: Qankunawan riyta munayku, nispa (Zac. 8:23).
Jehovaqa mana tanqawanchejchu payta rejsinapaj, munayninmanta yachakunapaj ima, uj qallutapuni yachakunanchejta (Apo. 7:9, 10). Runasqa imaymana parlaykunata parlanchej, jinapis Jehovaqa palabrannejta tukuywan parlan. ¿Imaraykú? Imaraykuchus Palabranpi yachachisqanqa waj qallusman tijrachisqa kananta saqerqa. Sutʼincharinapaj, Bibliapeqa Jesús ima qallutachus parlarqa chay qallupi pisi palabraslla rikhurin (Mat. 27:46; Mar. 5:41; 7:34; 14:36). Chaywanpis Jehovaqa Wawanpa yachachisqan qhelqakunanta chantá griegoman, waj parlaykunaman ima tijrachikunanta munarqa. Chantapis Diospa yachachiykunasnenqa mana chinkachisqachu karqa, imaraykuchus Jehová Diosqa judiosta, cristianosta ima Bibliamanta ashkha copiasta ruwanankuta saqerqa. Chay copiastaj ashkha parlaykunaman tijrachikorqa. Jesucristo jamusqanmanta 400 watasninman jina, Juan Crisóstomo nerqa Jesuspa yachachiykunasnin Siriapi, Egiptopi, Indiapi, Persiapi, Etiopiapi, waj lugarespi ima, ima qallustachus runas parlaj kanku chay qallusman tijrachikusqanta. w15 15/12 1:10, 11
Domingo 26 de noviembre
Pipis tiempompi parlarejtintaj, ancha sumajpuni (Pro. 15:23).
Mana tiemponpi parlarejtinchejqa, ichapis runasqa mana entiendeyta atiwasunchu, nitaj nisqanchejtapis japʼikonqankuchu. Sutʼincharinapaj, marzo de 2011 watapi jallpʼa ikhakuy, pʼampaj yakus (tsunamis) ima Japón suyoj wakin llajtasninta chinkacherqa. Wañorqankutaj 15.000 runasmanta astawan. Ashkha testigospa familiaresninku, amigosninku ima wañupullarqankutaj. Chaywanpis chay hermanosninchejqa vecinosninkuta Bibliaj nisqanwan sonqocharqanku. Chay runasmanta ashkhas budistas kanku, Bibliamantataj pisillata yachanku. Hermanosninchejqa chayta reparaspa mana willarqankupachachu wañupojkuna kausarimunankumanta. Astawanpis sonqocharqanku, imaraykuchus llakiykuna kasqanmantapis sutʼincharqanku. w15 15/12 3:7
Lunes 27 de noviembre
Uj wampu runaqa pejpa nisqantapis japʼikullan; yuyayniyoj runarí allintaraj qhawakun maynintachus rinanta (Pro. 14:15).
Llakikunapaj jina, kay pachapi ashkha runas qolqeta japʼinankurayku, onqosqasta chʼaukiyanku. Onqosqasmantaj ninku onqoyninkumanta sanoyanankupaj uj tratamientota tarisqankuta. Ichapis nillankutaj chay tratamientota ruwaspa ashkha runas sanoyasqankuta. Onqoykuspa ichá noqanchejpis allinyarinanchejraykulla astawan kausananchejraykulla, ima tratamientotapis ruwayta munasunman. Sumaj yuyayniyoj kanchej chayqa, imatachus wajkuna yuyaychashawasqanchejta sumajta qhawarikusunchej. Astawanraj pichus yuyaychashawanchej chay runa mana doctorpunichu kajtin. Tapurikunataj: “¿Cheqamantachu kay vitaminas, jampikunapaj qhoras, imastachus mana mikhunanchej ashkha runasta yanapan? Wajkunata yanapajtinpis, ¿imaynatataj yachani noqatapis yanapanawanta? ¿Chay jampismanta astawanchu yachanay tiyan, doctortapis tapurinaychu tiyan?” (Deu. 17:6). w15 15/12 4:14, 15
Martes 28 de noviembre
Cristoj munakuynenqa tanqawayku ñawpajman rinaykupaj (2 Cor. 5:14).
Apóstol Pablo nisqanman jina Cristoj munakuyninmanta agradecekusun chayqa, Jesusta munakusun, jatunpajtaj qhawasun. Imatachus noqanchejrayku Jehová ruwasqanta sumajta entiendespaqa, Jesuspaj kausayta munananchejpaj yanapawasunchej. ¿Imaynatataj chayta ruwasunman? Jehovata munakuspaqa, Jesús jina ruwasunchej (1 Ped. 2:21; 1 Juan 2:6). Jehovata, Jesusta kasukuspataj, paykunata munakusqanchejta rikuchisunchej. Jesús nerqa: “Pichus kamachisqasniyta japʼikun, kasuntaj, chaymin munakuwajqa. Noqata munakuwajtataj Tatayqa munakonqa. Noqapis payta munakusaj, rikuchikusajtaj payman”, nispa (Juan 14:21; 1 Juan 5:3). Chayrayku tapurikuna: “¿Imaspitaj Jesús jinaña ruwashani? ¿Imaspitaj astawan kallpachakunay tiyan Jesús jina ruwanaypaj?”, nispa. Kay tapuykunata ruwakoyqa may sumaj, imaraykuchus kay sajra pachamanta runas jina ruwanapaj tanqasqas kanchej (Rom. 12:2). w16.01 2:7-9
Miércoles 29 de noviembre
Payman rijchʼakusunchej, imaraykuchus pay kikinta rikusunchej imaynachus kasqanta (1 Juan 3:2).
¿Sonqo kʼajaywan willasqaykita reparankichu? ¿Gustasunkichu Bibliata ukhunchay, “taripay mana atina Diospa yachaynintapis” yachakuy? (1 Cor. 2:10). ¿Willayniykipi Jehová tʼukunaykipaj jina yanapasusqanta reparankichu? ¿Tukuy kallpaykiwanchu Diospa munayninta ruwayta munanki? ¿Hermanosta maytachu munakunki, Jehovata sirvinallankupajpuni yanapayta munankichu? ¿Kausayniykipi Jehová mayta yanapasusqanta rikunkichu? Kay tapuykunaman “arí” nispa kutichinki chayqa, ¿ajllasqa kasqaykitachu chaykuna rikuchin? Mana, imaraykuchus Diospa tukuy kamachisnin ajina sientekuyta atisunman, ajllasqa kajtinchejpis chayri manapis. Jehovaqa espíritu santonnejta ajllasqa kajkunaman chayri mana ajllasqa kajkunaman kallpata qoyta atin. Ajllasqa kasqaykimanta iskayrayanki chayqa, mana ajllasqachu kanki. w16.01 3:14, 15
Jueves 30 de noviembre
Tukuy rato paypa ñawpaqempi kusikorqani (Pro. 8:30).
Jesusqa Tatanwan khuska llankʼaspa maytapuni kusikorqa, imaraykuchus ashkha imasta ruwarqa, yacharqataj Tatan mayta munakusqanta. ¿Ima nisunmantaj noqanchejmanta? Señorninchej Jesusqa wajkunaman qorispa, wajkuna qoriwajtinchej ima kusikusqanchejta nerqa (Hech. 20:35). Diosmanta cheqa kajta yachakushaspaqa mayta kusikorqanchej. Wajkunaman cheqa kajmanta yachachispapis mayta kusikullanchejtaj, imaraykuchus rikunchej runas Bibliaj yachachisqanmanta yachakuspa, Jehová Diosta rejsiyta qallarispa ima kusikusqankuta. Chantapis kusikullanchejtaj runas ñaupaj kausayninkuta saqespa Bibliaj yachachisqanman jina kausakuyta qallarisqankumanta. Yachanchejtaj Jehová Dioswan amigos kanankoqa wiñay kausayta japʼinankupaj yanapasqanta (2 Cor. 5:20). Runasman Jehová Diosmanta willayqa uj sumaj llankʼay, manchaytataj kusichiwanchej. w16.01 5:6, 7